m
m
m
m
ft
1
w
i
W'7%
ft
i
<$f
m
i
m
k
m
k
k
SCHAAKRUBRIEK
Redacteur: W. J. H. CARON. Jacob Marisstraat 42,
Amsterdam-West. Men wordt verzocht correspon
dentie over deze rubriek aan bovenstaand adres
te richten.
Probleem no. 505
Van: M. SEGERS
r~
Pi
lp
Bü
i
li
Ut
mm
pBÉ
I
i
-
X
i
S
iWit begint en geeft in twee zetten inat
iWit (91: Kg4, Da4, Tb5, Tdl, Lb8, Lh7, PdS, Pe2,
pi. g5.
Zwart (10): Ke5, Dd5, Tc4, Td6, Lgl, Pc2, Pc3,
pi. e3, f3, 14.
Probleem no. 506
Van: M. HAVEL
i
f§3
-
A
it
BS
g;
m
i
11
e
15
i
I
m
M
Ut
,Wit begint en geeft in drie zetten mat,
.Wit (4): Ka5 De3, Td5, Lg5.
Zwart (10): Kli5, Ta2, Ta8, LgS, Pbl, PM, pi. a3,
a7. g4, g6.
Men wordt verzocht de oplossingen binnen acht
dagen in te zenden.
Oplossing van probleem no. 503
Van: R. Mayer.
Wit (8): Kai, Dbl, Tb2, Tel. LdG, Pc3, pi. d2. e6.
Zwart (13): Kd4, Tf8, Lc8, Lfü, PgG, pi. aö, aG b7,
ci, d3, d5. g7. h4.
Mat in drie zetten.
Sleutelzct: 1. Tb2-b5.
Varianten: 1Pg6—f4; 2. Telhl enz.; 1
PgG—e7; 2. Tb5Xb7 enz.; 1aXb; 2. DblX
bó enz.
Oplossing van probleem no. 504
Van: K. A. L. Kubbcl.
Wit (6): Kh8, Dh5, TbG, Tf4. LeG, Pb3.
Zwart (12): Ka4, Df2, Ta7, Tel, La3, Lg8, Pb4,
Pd4, pi. a5, b7, b2, hG.
Mat in twee zetten.
SJeutelzet: 1. Dh5—dll
Ingekomen goede oplossingen tot Vrijdag 31 Juli?
*A. dP Groot (503, 504). W. J. Loevc (503, 504; 501,
502 vor. rubr.) Rotterdam; M. Opbroek (503, 504),
II. C. J. Spier (503. 504) Den Haa«; Th. F. Pie-
ters (504) Zeist; J. de Bruijne (504) Slooulorp;
F. I. van Bloois (504) Rotterdam.
Correspondentie
'A. d. G. Ik vermoed, dat U no. 502 wel goed
opgelost hebt, maar U schreef Db2c3. Andere
dan gewone schaakregels bestaan er voor de op*
lossingen niet. Op den duur lost men sneller op.
Een sleutelzet mag slaan.
F. 1. v. B. Ja, een zetfout. Zal probleem nazien.
Fransche verdediging
In het onlangs gehouden tournooi te Swineniünde
won Eliskases den eersten prijs (met 7 uit 9) en
Richter den tweeden (6 uit 9).
Hieronder de fraaie strijd tusschen beide rivalen
met noten uit de Wiener Sch. door den zwart-
speler.
Wit: K. Richter Zwart; E. Eliskasc3
1. e2e4 e7—eG
2. d2d4 d7d5
3. Pbl—c3 Pg8fG
4. Lel—g5 Lf8e7
5. Lg5XfG Lg7Xf6
6. e4e5 Lf6—e7
7. Ddl—g4 0—0
8. O-O—0!
8f7—f5
Misschien niet noodzakelijk. Er kon onmiddellijk
8 b6 geschieden.
9. Dg4h3 b7bG
10. f2—f4 c7c5
11. Pgl—f3 c5c4
12. Thlgl bG—b5
13. g2g4 böb4
Stand na 13 b5b4
i
I
ÉH
1
i
B
i
jgj
i
i
i
i
e
B
8
fH
iss
fff
13
14. g4Xf51!
Na 14. Pe2 wilde zwart met gG; 15. gXf eXf; 16.
Pg3 Kh8 voortzetten.
14b4Xc3l
Niet 14eXf, want er volgt 15. DhG Tf7; 16.
eC Kh8; 17. Pe5! en wit wint.
15. Dh3g4!
Nu echter faalt 15. Dh6 Tf7; 16. fXe op Kh8,
daar het veld e5 voor het paard ontoegankelijk is.
15. Le7—f6
Niet 15Tf7; 16. fXe LXe6; 17. DXe6 Db6;
18. DXe6 aXbG wegens 19. Lh3l en wit staat uit
gesproken beter.
16. f5Xe6 Dd8—bG!
17. b2Xc3 Lc8Xe6
18. Dg4g3!
Wit wil den goeden looper hebben. Op 18. f5 volgt
19. DXfo Le7 enz.
18.
LeG—f5
19.
e5Xf6
DbGXf6
20.
Pf3e5
Pb8—aG
21.
Lfl-g2
Pa6c7
22.
Tdl—fl
Ta8—d8!
•23.
Lg2h3
Pc7—e6
24.
Lh3Xf5
Df6Xf5
25.
Pe5g4!
Kg8h8
26.
Pg4e3
Df5f7
27.
f4— f5
PeGc7
28.
Pe3g4
Pc7e8
29.
Pg4e5
Df7h5!
Aanval en verdediging houden elkaar in even
wicht. De dame moet op de h-lijn de wacht houden
wegens Pg6t enz.
30. Tfl—f4 Dh5hGI
31. Pe5g4 Dh6g5
32. h2—h4 Dg5h5?
Een onachtzaamheid, waardoor de bindingen te
vroeg worden opgeheven. Na het juiste 32
Dg5e7! is het de vraag, of de aanval iets op
levert en de pluspion c2 telt niet mee. Het ma
noeuvre Pg4e5—g6 is niet meer zoo dreigend,
omdat wit met h2h4 zelf een deel der h-lijn
afgesloten heeft
33. f5—f6!
Zoo iets laat Richter zich niet ontgaan.
33g7Xf6
34. Pg4Xf6 Dh5g6
Op 34 Df7 wint 35. Pii5 De7; 36. TXf8f DXÏ8;
37. De5f.
35. Pf6Xh7ü Opgegeven
DgG en Tf8 staan tegelijk in.
Een fraaie overwinning!
Verschuifraadsel
Vul op de kruisjes letters in en verschuif de ver»
kregen woorden horizontaal ten opzichte van
elkaar, zoodanig, dat verticaal twee woorden
ontstaan: Links: beleende Hollandsche stadhouder;
rechts; stam van ons koningsgeslacht
x x x x x x Wachtwoord,
x x x x x x Steensoort,
x x x x x x x Openbaar aanklager,
xxxxxxxx Middageten,
xxxxxxxxxx Ruitervermaak.
xxxxxxxxxx Grasbloempje,
x x x x x x Schoone jongeling,
xxxxxxxx Roofdier,
x x x x x x Geraamte,
x x x x x Mythologische figuur uit do
Grieksche onderwereld,
xxxxxxxxxx Zangvogel,
xxxxxxxx Geneesmiddel voor zenuw*
patiënten.
OPLOSSING
Van het Belraadsel in hel vorige nummer
Abel, Rebel, Izabel, Notabel, Passabel, Parabel,
Koebel, Kabel, Ribbel. Pcnnibel, Horribel.
Uw bfelcinqslfcllinq waarde
Het jaarlijksche houtverbruik
der wereld
I-Iet jaarlijksch houtverbruik is het grootste ia
Finland en wel 8.5 kubieke meter per inwoner,
waarvan GO.O pet. timmerhout en 39.4 brandhout
Dan volgt Canada met 8 kubieke meter, waarvan
32.3 timmerhout en 67.7 pet. brandhout. De Ver-
eenigde Staten kunnen wijzen op een verbruik per
hoofd van G.5 M3, waarvan 36.2 pet. timmerhout
en G3.8 pet. brandhout, Zweden met 3.5 M3 per
hoofd (51 pet. timmerhout, 49 pet. brandhout), Rus
land met 2 M3. (54 pet. timmerhout, 46 pet. brand
hout), Oostenrijk 1 M3 (68.4 pet. timmerhout en
31.6 pet. brandhout), Tsjccho-Slowakije 0.9 M3
(53.6 pet. timmerhout, 46.2 brandhout), Duitsch-
land 0.8 M3 (G6.6 pet. timmerhout en 53.4 pet.
brandhout), Zwitserland 0.8 M3 (50 pet. timmer
hout en 50 pet. brandhout), Frankrijk 0.75 M3 (39
pet. timmerhout en 61 pet. brandhout), België 0.7
M3 (69 pet. timmerhout en 31 pet. brandhout),
Engeland 0.4 M3 (96.4 pet. timmerhout), Nederland
0.4 M3 (84.6 pet. timmerhout).
De oppervlakte van de bosschen en wouden be
draagt in Azië 840 millioen hectaren, Europa 310
millioen hectaren, Afrika 320 millioen hectaren,
Zuid-Amerika 840 millioen hectaren, Noord-Ameri-
ka 570 millioen hectaren en Australië 115 millioen
hectaren.
Een prachthoehje in een der serres van i
Iiotterdamsche Diergaarde.
358
MUSSOLINI'S VOET IN BRONS. In Rome wordt
een standbeed voor den Duce opgericht van
S6 Meter hoogte. Hier ziet men een der reeds
gereed gekomen voeten.
DONDERDAGAVOND
De bloedige tragedie, welke het Spaansche volk
verscheurt, blijft de aandacht van Europa gespan
nen houden, en het aantal toeschouwers, dat zich
niet langer weet te behcerschen, doch zichzelf in
den strijd wil storten, neemt hand over hand toe.
In Sovjet-Rusland houdt men meetings en demon
straties en wordt met inteekenlijsten gewerkt, ter
ondersteuning van de „verdedigers der democra
tie", hoe is het mogelijk! in Frankrijk. Ita
lië en Groot-Britiannië pleegt men overleg over
het handhaven van een stricte neutraliteit, terwijl
intusschen „particulieren" er wel voor zorgen, dat
er vliegtuigen en wat niet al naar de Spaausche
fronten gaan, ter versterking van de regeerings-
troepen of van de legers der muiters.
Bijzonder frappant was wel, wat Italië in dit op
zicht heeft gepresteerd. Men heeft vanuit Sardinië
een geheel eskader bommenwerpers naar Spaansch-
Marokko gedirigeerd, om den aanvoerder der Ma-
rokkaansche nationalisten, generaal Franco, op
deze manier in 6taat te stellen, zijn Moorsclio
troepen met grooter snelheid en veiligheid via de
Straat van Gibraltar naar het Spaansche vaste
land te brengen. Ongelukkigerwijs zijn enkele van
deze toestellen op Fransch-Marokkaansch gebied
terecht gekomen, zoodat Parijs Rome thans met
een schuin oog aanziet.
Behalve deze min of meer verkapte militaire hulp,
die Frankrijk, Engeland en Italië onder allerlei
vormen aan een der beide Spaansche partjjen
verleenen, is er als opmerkelijk verschijnsel ook
de vrij open aan den dag gelegdo Duitsche sym
pathie voor den strijd der nationalisten. Duitsche
oorlogsbodems, die momenteel in de Spaansche
en Marokkaanschc wateren vertoeven, moeten
enkele malen zóó hebben gemanoeuvreerd, dat
daardoor een aanval van uit zee door Spaansche
oorlogsschepen werd onmogelijk gemaakt op de
Spaansche havens, die zich in de macht der rebel-
len bevinden. Bovendien zouden Duitsche marine
officieren op in het oog vallende manier bezoeken
l)ij de rebellen-officieren hebben afgelegd.
Het heeft verder de aandacht getrokken, dat do
Spaansche opstandelingen zoo ruim in hun gold
zitten. De invloed der groote oliemaatschappijen
zou daaraan niet vreemd zijn. Spanje is nu een
maal een land, dat jaarlijks voor zeer aanzienlijke
bedragen aan petroleum verbruikt, en de huidige
volksfrontregeering zou de leverantie daar\an
bijna geheel en al aan de Sovjets hebben toege
staan. Het gaat er thans om dit monopolie to
breken!
Zoo zijn er velerlei belangen, die met elkander
strijden op dat eene fel bevochten gebied, dat
Spanje heet.
Het gaat er meer en meer op gelijken, of de ten-
denz van dit alles is, dat de frontvorming, welke
zich in Spanje heeft afgetcekend, zich over geheel
Europa zal gaan uiLstrekkcn. Zij, die met hun
sympathieën aan den kant der volksfrontregeering
staan, beweren met hardnekkigheid dat dc inzet
van de worsteling het erfgoed der democratie is,
hetwelk door de gezamenlijke macht van fascisten
en militaristen wordt bedreigd. Doch van aij.iere
zijde vraagt men, weik een volksvrijheid dit is.
waarbij het grauw van de straat den boventoon
voert en ongestraft kan moorden en brandaCuai*
ten! Want deze gruwelen werden niet eerst ont
ketend door de opstandige actie der nationalisti
sche militairen, men verlieze dit niet uit het org!
Reeds wekenlang vlamden kloosters en kerken op
lieel het Iberisch schiereiland; reeds zeer gcruimen
tijd werden bij herhaling daden van terreur tigen
belijders van den Roomschen godsdienst en aan*
Builenlcmdscli Overzicht
hangers van de anti-roode staatkundige gedachte
gepleegd. Tenslotte is de maat overgeloopen, riaciat
zij reeds merkwaardig lang vol had gestaan. Mo
narchist, fascist en militair hebben gezamen ijk
naar de wapens gegrepen, voorzeker niet oindat
zij elkander zoo in allen deele sympathiek Con-
den, doch uit noodweer tegen toestanden, die in
derdaad schandelijk moesten worden genoemd. Het
ziet er intusschen naar uit, alsof bij beide partiien
de meest extreme richtingen, namelijk commu
nisme en fascisme, de leiding hebben, en dit ver
klaart het verschijnsel, dat deze scheidingslijn
thans door heel west-Europa doorgetrokken wordt.
Er blijft, lijkt het wel, geen mogelijkheid over vaat
niet-partij-kiezen, ook al houdt men zich verre van
ondersteunende of ondermijnende daden. Daartoe
wordt, zoowel door volksfronters van allerlei na
tionaliteit als door fascisten en nationalisten van
allerlei schakeering, tè fel van hun liefde en haat
gc-tuigd. Europa komt in een nieuwe, ernstige fase
van politieke zelfbeproeving.
Merkwaardig is het, dat er uit zekere bron bij
voortduring ongunstige berichten komen over den
toestand in Abessinië. Nu eens verneemt men van
overvallen op de spoorlijn tusschen Addis Abeba
en Dsjiboeti; dan weder zouden ongeregelde Abes-
sijnsche benden Italiaansche voorposten hebben
overvallen en uitgemoord; tenslotte vermeldt men,
dat zelfs de hoofdstad en het bekende Dessie tegen
vijandige inboorlingen-actie niet veilig zouden zijn.
Al deze berichten zijn pijlen uit één koker. Hun
oorsprong ligt in Port-Said. Geeft men er zich
rekenschap van, dat deze onder Britschen invloed
ttaande Egyptische havenstad zich aan het andere
eir.de van Roode Zee en Suez kanaal, aan den
boezem der Middellandsohe Zee bevindt, aan
vraagt men zich toch met eenige nieuwsgierigheid
af, hoe men daar aan betrouwbaar nieuws uit het
Oost-Afrikaansche binnenland kan geraken. Dat
Port-Said een van de allerdrukste verkeershavens
is, en dat men er veel en graag praat, legt daarbij
weinig gewicht in de schaal. Zeevaarders, al zien
zij veel, plegen niet buiten een zeer smalle kust
strook uit passagieren te gaan.
Intusschen loochent Rome met hardnekkigheid,
dat er in zijn nieuwe kolonie iets bijzonders aan
de hand zou zijn.
Zou het wellicht kunnen zijn, zoo vraagt de on
bevooroordeelde lezer zich bij dit alles af, dat men
in Rome voorbereidingen treft voor de financiccle
tiansacties, die de behoorlijke exploitatie van
Oost-Afrika moeten mogelijk maken, en acht men
liet van zekere zijde thans zaak, de geldmarkt
met stemmingmakerij te bederven?
<7
Tenslotte is het Griekenland, dat de aandachl
trekt. De regcering van dit land, dat geheel tot
rust scheen gekomen sinds zijn teruggeroepen ko
ning op verstandige wijze vei-zoening tusschen do
partijen had teweeggebracht, heeft weer eens op
nieuw oogenblikken van dramatische spanning
moeten doorleven. Er waren sociale wetten afge
kondigd, o.a. inzake het toezicht op de arbeiders-
kassen, die bij de uiterst linksche elementen niet
in den 6maak vielen. De vakvereenigingen der
rooden hadden daarom besloten tot het uitschrij
ven van een vier-en-twintig-uren staking, die het
bedrijfsleven in heel Griekenland moest stilleggen.
Het was echter de overheid ter oore gekomen, dat
socialisten en communisten van deze gelegenheid
wilden gebruik maken, om relletjes te verwekken,
voorzeker in de hoop, dat zoo de sneeuwbal een
maal rolde, hij ook wel spoedig grooter en groo
ter zou worden. Moskou achtte blijkbaar den tijd
gekomen, om ook in Hellas aan het „volksfron
ten" te gaan.
Krachtig optreden van de regeering Melaxas heeft
dit verhinderd. De staat van beleg is afgekondigd,
de openbare gebouwen zijn door militaire wachten
afdoende beschermd, cn het parlement, dat door
het evenwicht der partijen tot stilzitten was ge
doemd, is ontbonden. Wie geen vrijheid kan ver
dragen, roept de dictatuur over zich; dat is een
vaste weL Moge de Grieksche regeering erin sla
gen, het land ook in politiek opzicht verder te
saneeren, zoodat na afwending van de roode
onrust er spoedig weder normale toestanden kun*
nen terugkeeren.
DONDERDAGAVOND
BIJNA ONVERANDERD
vindt men alles terug, wanneer men na eenige
weken afwezigheid zijn iverk hervat. Hoe ge
heel anders is het in ons land, dan in het bui
tenland. Daar op elk gebied, klimatologisch.,
sociaal en politiek de grootste tegenstellingen
en wijzigingen in enkele dagen: hier bestendig
heid zoiidcr veel wisselvalligheid. Zelfs met het
weer, waarvan toch in ons land gezegd wordt,
dat niets veranderlijker is dan het weer.
Immers, in het begin van Juli ivas het bijna
even regenachtig als in het begin van Augustus.
Het weer is bestendig... slecht.
En zoo is het ongeveer met alles. De crisis
sleept zich voort. Hier en daar speurt men
eenige teekenen van opleving: soms. als men in
een nieuwe omgeving komt, voelt men het aan;
maar het getal dergenen, die alles zwart zien
als ze hun politieke bril opzetten, wordt niet
kleiner.
Op de algemeene en politieke toestand heeft
deze beschouwing eigenlijk niet veel invloed.
Met hoeveel nadruk men ook beweert, dal het
Kabinet-Colijn feitelijk afgedaan heeft en geen
dag langer het bewind mag voerenmen doet
geen enkele poging om wijziging in de toestand
te brengen. In de politiek is het echter geen
komkommertijd, zooals men die vroeger kende.
Want midden in de vacantie-periode komt de
regcering met een Grondioetsherziening, welke
eensdeels beivijst. dat we hier rustig voortwer-
ken, maar anderzijds toch ook beduidt, dat we
de teeltenen der tijden verstaan.
Er is geen twijfel aan of straks in 1937 zal
de stembusstrijd, fel uitslaan; maar dat het
hier Spaansch zal toegaan, neen. daarvoor be
hoeven we niet te vreezen. Het zal wel blijven
bij vechten met de mond en mocht eenige. rich
ting naar buitenlandsch voorbeeld provoce'erend
en met vuistengeiueld optreden, dan kan men
het handhaven der openbare orde gerust aan
het bevoegd gezag overlaten en de rechterlijke
macht zal de ware schuldigen geenszins on
schuldig verklaren.
Wij klagen veel over moeilijke tijden en veler
niet aller klacht is verstaanbaar; maar
waardceren we het voldoende, dat wij hier een
stil en gerust leren kunnen leiden in volko
men geestelijke vrijheidDat groote goed wordt
in vele landen gemist en hoe zal men er ons
vaak om benijden.
Een tgpeerend voorbeeld.
Door heerlijke samenwerkinq stichtten de Prot.-
orthodoxe groepen tehuizen voor ouden van
dagen, waaraan ze terecht Tal ma's naam
verbonden; een naam, welke weinigen onder
ons zonder ontroering uitspreken. Deze week
werd in het lieflijke Gooi de vijfde van die
stichtingen met eenige plechtigheid qeopend.
Maar tegelijkertijd is men elders al weer be
gonnen voor de zesde, waaraan naast Talma's
naam die van Elhorst verbonden zal worden,
een naam welke in Twente in zegening is en
blijft. Een legaat van dezen waren volksvriend
zal de grondslag zijn en waarom sou men de
oudjes uit Twente, dat even mooi is als andere
streken, naar elders sturen, waar ze toch niet
aarden?
Natuurlijk moet men bij deze dingen de tering
naar de nering setten. Wat sociale hulpve.rlee-
ning betreft, was dal voor openbare colleges
in de laatste tijd geen regel meer. Daar stelde
men eerst dc uitgaven voor dc behoeften vnst
en daarna de inkomsten. Op de duur moet dnt
echter spaak loopen, want niemand kan precies
zeggen, wat wèl en wal niet nondig is; terwijl
de belastingen wel een grens hebben. Óp zeker
moment kan men niet verder.
Er zal een zware wijs op gaan om de begroo
tingen der gemeenten sluitend te maken. Op
papier gaat het wel, moral wanneer men
zekere lasten op de landsoverheid kan afschui
ven; maar dat is toch slechts verplaatsing tan
tekorten. Het oude recept: de tering naar de
nering ïal weer in eere moeten komen.
Omgekeerd mag men echter niet meenen, dal
de „tering" maar steeds verlaagd kan worden
en dat dus elk tekort of vermeend tekort op de
arbeidsloonen mag worden verhaald. Een wet
houder van een niet onbelangrijke gemeente
deed dezer dagen de medrdeeling, dat sommige
loonen met meer dan 30 pet., ja met bijn-i 40
pet. verlaagd zijn. Dat is niet te dragen. In
enkele, fabrieken gaat het dezelfde weq op.
Gelukkig alles blijft hier kalm is revo
lutionair optreden niet te vrrezen, gelijk elders,
maar dan moeten werkgevers oo/c rede ver
staan. Dat het conflict in de Glasfabrieken
in der minne geschikt werd, valt te loven en
de houding der directie is Ie prijzen.
De Chr. Nat. Werkmansbond, stichting van
wijlen Dr J. Th. de Visser, jubileerde deze week.
Jlct is mede aan deze organisatie en aan onze
Chr. sociale vercenigingen te danken, dat pa
troons en arbeiders elkander zoo dikwijls vin
den kunnen.
Ook in dat opzicht zijn wij een bevoorrecht
volk.
355
