lof 2
Gereformeerde Zondagsschool-
Vereeniging „Jachin"
CACHETS
Maken
icnooN
icniP
D E V
E O
DAGERAAD
DONDERDAG 30 JULI 1936
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE LASTERCAMPAGNE VAN
„VOLK EN VADERLAND"
Een interview met den heer
Huizinga, oud-burgemeester
van Terneuzen
Men schrijft ons uit Amersfoort:
Ook wij hebben met ergernis en veront
waardiging kennis genomen van de laster
praatjes verbreid door „Volk en Vaderland",
ten nadeele van onzen stadgenoot, den heer
J. Huizinga, oud-burgemeester van Ter-
Volgens „Vova" zou den heer Huizinga een
betrekking als inspecteur voor het onderwijs
aan schipperskinderen zijn aangeboden, die
hem 2000.opbracht boven zijn pensioen
als burgemeester, dat 4000.— zou bedragen.
„Vova" had zoodoende weer eens een
„geval" van cumulatie, en de hetze werd
ingezet.
Met ergernis namen wij van een en ander
kennis, juist omdat wij den heer Huizinga
persoonlijk kennen als een fel tegenstander
van het cumulatiekwaad, en, den heer
Huizinga tevens kennende als een persoon,
die zioh tegen laster stellig niet zou ver
weren, hebben wij den oud-burgemeester
eens in zijn woning opgezocht.
Wij werden zeer vriendelijk en voorkomend
ontvangen, en op ons verzoek om een inter
view inzake de beweringen van „Vova".
was de hèer Huizinga onmiddellijk bereid,
in te gaan.
„Ik heb niets te verbergen, dus vraagt U
maar gerust", zoo noodde de heer Huizinga
ons tot vragen.
„Heeft U", zoo begonnen wij, „van een of
andere Regeeringsinstautie een uitnoodiging
ontvangen, zooals „Vova" beweert?"
„In 't minst niet, noch van de Regeering,
nóch van een of andere vereeniging, of wat
dan ook. Ik begrijp trouwens niet waar dat
blad van Mussert de praatjes vandaan
haalt."
„Heeft. U zich dan mogelijk zelf ook in
dien geest uitgelaten, waaruit booze tongen
iets zouden kunnen distilleeren?"
„Ik heb er nooit over gesproken en er zelfs
nooit aan gedacht. Trouwens ik ben bijna
70 jaar, en waar ik lichamelijk in een min
der gunstige conditie verkeer, heb ik mijn
ontslag als burgemeester van Terneuzen
moeten verzoeken."
Wij constateerden, dat deze wellevende
man, zeer stellig een reizend leven van
Inspecteur niet zou kunnen leiden. De;
rheumatiek dwingt hem wel om rust te
houden.
„Maar," zoo gingen we voort, „is er dan
bij Uw weten, wellicht een naamgenoot van
U benoemd?"
Bij deze vraag lacihte de heer Huizinga en
zeide:
„Er is niemand benoemd, want de functie
als zoodanig bestaat zelfs niet eens."
Nu stonden we toch even paf!
„Waarom heeft U zich tegen dezen laster
niet verdedigd, U bent toch tegen de cumu
latie, .nietwaar?"
Hier werd de ondervraagde even fel, toen
bij met stemverheffing sprak: „Ik zou het
een schande vinden als ze mij benoemden,
waar zoovele bekwame jonge kerels werk
loos rondloopen! Ik heb me niet willen ver
dedigen. Alleen op een schriftelijke infor
matie van het Kuyperhuis te Den Haag heb
ik geantwoord. Voor de partij kon ik mij
dus van alle blaam zuiveren."
Teneinde de fabelachtige leugenproductio
Van „Vova" goed aan de kaak te kunnen
stellen, meenden wij nog een laatste vraag
te moeten stellen.
„Volk en Vaderland" beweert", aldus be
sloten wij ons interview, „dat U een pen
sioen geniet van 4000.Hoe komen ze
daaraan
Op deze vraag lachte de heer Huizinga
welwillend en legde ons zijn geheele finan
cieels positie bloot. Wij vinden deze aange
legenheid van te particulieren aard, dan dat
we de cijfers, die ons genoemd werden, en
die we mochten publiceeren, aan de open
baarheid prijsgeven.
Wij willen er alleen dit van zeggen: het
salaris bedroeg niet eens de genoemde som
van 4000.het pensioenbedrag ligt ver
onder de 3000.en de heer Huizinga
heeft geenerlei bijbetrekking, die hem finan
cieel voordeel oplevert, in welken vorm ook.
Wij dankten den heer Huizinga voor zijn
bereidwilligheid en namen op hartelijke
wijze afscheid van hem.
De wijze waarop „Vova" rustige burgers
ïn zijn politieke propaganda tracht te be
trekken, is meer dan treurig. Ze is grof.
JAARVERGADERING
TE ARNHEM
Prof. Grosheide
als voorzitter herkozen
De wereld-Zondagsschool
conferentie te Oslo
In de gister te Arnhem gehouden
62ste jaarvergadering van de Geref.
Zondagsschool vereen. „Jachin" heeft
de voorzitter, prof. ör. F. vV. Gros
heide, terwijl de aanwezigen zich
van hun zitplaatsen verhieven, met
een enkel woord herdacht het ver
scheiden van het bestuurslid, de heer
A- Verleur te Schoten en de oud-be
stuursleden ds. J. P. Tazelaar te
Heemstede en A. Kappers te Rotter
dam, die zulke gewaardeerde mede
werkers voor „Jachin" geweest zijn.
Voorts verwelkomde spr. de heeren H. A.
de Boer, afgevaardigde van de Ned. Zon-
dagsschoolvereen., P. Storm, van het
Centraal Verband van Geref. Evangelisatie-
commissies en H. J. H. W. Meyer ink,
van den Raad van de Geref. Kerk van Arn
hem. Beide laatste heeren spraken tot de
vergadering een vriendelijk woord.
Narlat de heer Boot voor het laatst het
jaarverslag als secretaris had uitgebracht
richtte de voorzitter tot den afgetreden
secretaris een woord van hartelijken dank
voor al wat hij voor „Jachin" gedaan heeft
(applaus).
De heer Boot, die ook het financieel ver
slag uitbracht, deelde mede, dat het aantal
contribuanten thans gestegen is tot 593.
Amsterdam uitte den wensch, dat
Jachins Handboek voor verlaagden prijs in
den handel zou worden gebracht
De peainingmeester zette uiteen, dat
dit niet gaat alvorens de tweede druk uit
verkocht is. De derde druk zal waarschijn
lijk goedkoopcr verkrijgbaar kunnen wor-
De Voorzitter zeide toe, dat het be
stuur deze zaak nader overwegen zal.
Namens de Ned. Zondagsschoolvereen.
sprak de heer H. A. de Boer van Amster
dam een woord van sympathie, wijzend
op de gemeenschappelijke taak van het
grijpen naar het volkskind.
De voorzitter damkte den spreker voor
zijn woord.
Het verslag van de Boekbeoordeeling
werd bij ontstentenis van ds. J. A. Tazelaar,
uitgebracht door den secretaris, den heer A.
R. Koster, van Zwammerdam. We orntlee-
nen daaraan, dat de boekbeoordeeling im
drie jaar tij ds in omvang is verdubbeld.
Honderd-en-twaalf hoéken en boekjes wor
den gerecenseerd, waarvan er zeventien
werden afgekeurd.
Ds. A. D o n d o r p van Heemstede bracht
het verslag uit over het orgaan.
Tot lid van de commissie van controle
werd benoemd de heer v. Repele te
Schiedam.
Tot bestuurslid werd gekozen in de vaca
ture-A. Verleur de heer Joh. Vlaande
ren Oldenzeeel te Amsterdam.
DE VOORZITTER HERKOZEN
Ds. J. Domna, Geref. predikant
te Arnhem, richtte namens het be
stuur een vriendelijk woord tot den
herkozen voorzitter en wenschte
„Jachin" geluk met deze herkiezing.
Spr. loofde "de wijze waarop prof. Gros
heide zich aan het werk van „Jachin" pleegt
te geven. Twee-en-twintig jaar is hij een be»
kwaam en toegewijd bestuurslid van
Jachin geweest en door zijn leiding zijn de
zaken op hoog peil gekomen. Ook voor de
wijze waarop prof. Grosheide te Oslo Jachin
vertegenwoordigde bracht spr. hem dank.
Als prof. Grosheide zijn zilveren jubileum
in Jachin vieren mag zullen wij, aldus spr.,
uitmaken hoe we hem huldigen zullen, (ap
plaus).
De vergadering rees overeind en zong
prof. Grosheide de zegenbede toe uit Ps. 1:34.
De Voorzitter dankte met een enkel
w-oord voor deze attentie en sloot om half
één de morgenvergadering.
DE MIDDAGVERGADERING
Om 1.45 uur ving de middagvergadering
aan. Namens het hoofdbestuur van het
Geref. tractaatgenootschap „Filippus" bracht
de heer A. Boot de goede wenschen aan
Jachin over.
Hierna kwam aan de orde het referaat
van ds. A. Dondorp, Geref. predikant te
Heemstede, over „De bedoeling van ons
maandblad", waarvan we de stellingen
reeds opnamen. Aan de discussie op dit re
feraat mamen deel de heeren Stelstra
van Leeuwarden, Koster van Driebergen,
Slinks van Velsen en K u i t e r t van En
schedé. Verschillende wenschen werden ge
uit en wenken gegeven.
Ds. Dondorp beantwoordde de gemaak
te opmerkingen, waarna de Voorzitter,
hem dank zegde voor zijn betoog.
Besloten werd de jaarvergadering 1937 te
Zaandam te houden.
welke causerie om des tijds wille in de mory
genvergadering niet meer aan de orde
komen kon.
Prof. Br. F. TV. Grosheide
Spr. wilde twee dingen op den voorgrond
stellen, die voor „Jachin" van beteekenis
zijn.
Spr. verhaalde eerst van de tentoonstel
ling die een uitgebreide collectie bevatte
Ook van de uitgaven van „Jachin" waren
er op deze tentoonstelling. Zij leverden het
bewijs, dat „Jachin" het zoekt in de predi
king van het Woord en niet in allerlei ex-
pressiewerk. Toch heeft deze tentoonstelling
spr. voor de vraag gesteld of we in ons land
niet van 't buitenland leeren kunnen. Spr.
denkt aan andere belooningsvoorwerpen
dan kaartjes, als: bouw- en legplaten.
Aan de conferentie van Oslo waren aller
lei bij-samenkomsten in de middaguren ver
bonden. Spr. woonde een cursus bij over
vacantiescholen, die met name in Amerika
gehouden worden en waarbij men de kin
deren uit de vacantie uithaalde en hen
bracht in aanraking met het Evangelie.
Zonder meer kan dat in Nederland niet
overgebracht worden. Maar de gedachte
zelve heeft spr. niet losgelaten en spr- stelt
de vraag of de uitgaanslagen niet meer
dienst der evangelisatie kunnen worden ge
steld.
Het frappeerde spr., dat in Oslo de ge
dachte van de kerk in de gehouden refera
ten zoozeer op den voorgrond werd gesteld.
De conferentie in Oslo droeg een overwe
gend Angelsaksisch karakter. Dat men
de Zondagsschool zoozeer gaat zien in het
licht der kerk, acht spr. een verheugend
verschijnsel. Meermalen klonk in Oslo dé
wanhoopskreet: wat moeten we hij de toe
nemende afval doen? In de Zondagsschool
ziet men nog een hulpmiddel voor de
kerk, speciaal voor de volkskerken, waarom
men roept dat de kerk die kans zal aan
grijpen.
De conferentie in Oslo genoot veel offi-
cieele belangstelling.
Hoewel Noorwegen een vrij rood land ls,
is de belangstelling voor godsdienstige za
ken grooter dan in ons land. De socialis
tische minister van Eeredienst, sprak in de
openingszitting het congres officieel toe en
riep de Zondagsschoolarbeiders op om waar
de regeerders het niet meer weten, te trach
ten de wereld iets beter te maken.
Spr. sloot zich hierbij aan bij het woord
van den Japanner Kagawa, die eveneens in
Oslo was en die voor 'het Japansche volk
iets verwachtte, als men de kinderen op de
Zondagsschool met Christus in aanraking
brengt.
In Oslo zag men de Zondagsschool als 'n
van de laatste kansen die God ons geeft.
Dit geeft naar Spr.'s meening relief aan
het werk der Zondagsschool.
Spr. stond nu nader stil bij de aanslui
ting van „Jachin" bij den Wereldbond en
de bezwaren die daartoe eerst werden weg
genomen. Daardoor krijgt „Jachin" gelegen
heid andere Zondagsscholen in anderelan
den te helpen. De vertegenwoordigers der
54 landen te Oslo kregen allen gelegenheid
in het kort iets van hun arbeid te vertellen
waarbij bleek dat vaak groote moeilijkhe
den moeten overwonnen worden. De men-
schen die een moeilijken strijd strijden moe
ten, aldus spr., door ons geholpen worden.
Spr. verhaalde hierna van de positie der
Duitschers te Oslo, die een afzonderlijke bij
eenkomst organiseerden en daar 11 punten
opstelden over het Zondagsschoolwerk, door
hen van beteekenis geacht. Spr. wees er op,
hoe hier punten waren ook voor het Ned.
Bruine
CHR.-HIST. UNIE
DE LANDDAG TE
ORANJEWOUD
Minister Slotemaker de Bruine
over „Dictatuur of Volksinvloed"
Op den Chr. Historischen Landdag te
Oranjewoud, welke door ongeveer
1000 personen werd bezocht, heeft gister
ook het woord gevoerd Minister Slote
maker de Bruine over het onderwerp
„Dictatuur of volksinvloed".
Minister Slotemaker de Bruine begon zijn
rede over dictatuur of volksinvloed, met
uiteen te zetten
dat hij de kwestie
dictatuur of volks
invloed thans al
dus bedoelt: zal
er worden gere
geerd met of zon
der eenerzijds in
vloed anderzijds
controle ,van het
'olk..
Naar sprekers
meening zijn re
geering, gezag en
beslissing nood
zakelijk. Princi
pieel is anarchis
me volgens de
geestelijke over
tuiging van spr.
en van zijn gehoor van dit oogenblik, onbe
staanbaar. klaar de autoriteit moet een
dubbele inperking ondergaan. Zij is autori
teit om Gods wil en zij is dus zelf afhanke
lijk van een boven haar staande macht, zij
is autoriteit om der zonde wil. Deze beken
de uitdrukking sluit tevens in zich een ont
zaglijke waarschuwing, omdat zonde niet
alleen woont in het volk-geheel,
in de regeerders. Dezen moeten zich bewust
zijn van de noodzaak van controle en cri-
tiek, zonder welke zij gevaar loopen te grij
pen naar staatsalbevoegdheid en overmoed.
Er gaat thans een golf door de wereld,
die allen volksinvloed bedreigt. Spr. acht
echter een bestrijding van het fascisme vol
strekt waardeloos zoolang zij enkel bestaat
in een met hartstocht verdedigen van den
volksinvloed en met hartstocht verwerpen
van het fascisme, zonder dat men met groo-
ten ernst beproeft de oorzaken bloot te leg
gen van het proces dat
Het gevaar van uitschakeling van den
volksinvloed kan zeer wel worden onder
vangen. indien men er slechte toe komen
kan in de kiezersmassa zuiverder ideeën te
doen leven. De kiezers moeten weten, dat
een verbrokkeling die niet nadrukkelijk
door beginselen wordt vereischt, radicaal
verwerpelijk is. Zij moeten leeren, dat
zich slechts dan zijn plaats waardig toont
als lid van de volksgemeenschap en van de
kiezers-gemeenschap, wanneer men zich
wenscht te bepalen tot datgene
men in staat is te oordeelen.
Waarom het gaat
Bij de politieke opvoeding des volks moet
het derhalve naar spr.'s overtuiging gaan
om vier dingen. De kiezers moeten kiezen
in verband met. beginselen, niet met belof
ten en details. Zij moeten zich laten bepa
len zooveel mogelijk door hét algemeen be
lang en moeten goedvinden, ja eischen,:xlat
de verantwoordelijken het algemeen belang
doen gelden. Ten derde moeten de kiezers
aanvaarden, dat de leiders met hun verant
woordelijkheid rekenen. Ten slotte moeten
zij de onderscheiding tusschen regeering
parlement en vervolgens die tusschen parle
ment en kiezersvolk scherp in het oog
houden. Als het parlement zich zal kunnen
handhaven, dan moet geweigerd worden,
dat vergaderingen van politieke partijen of
zelfs sociaal-economische organisaties i:
feite de critiek en de controle in handen
nemen. Hier moet het parlement voor zijn
rechten opkomen, niet tegenover de regee
ring maar tegenover de kiezers. Langs de
zen weg zal tusschen kiezers, gekozenen en
regeering de toestand kunnen ontstaan van
contact en van controle beide, die een echt
Nederlandsche oplossing van de problemen
is. Ons volk is niet aangelegd voor dicta
tuur en autocratie.
Een regeering los van volk en parlement
is nauwelijks denkbaar en altoos uiterst
ongewenscht. Maar een leiding van zaken
waarin de vaste hand, het gezag, de be^lis-
sling, zal komen te ontbreken, bereidt de
Zondagsschoolwerk van belang, waarom hij
daarbij nader stil stond.
Het gevoelen van Oslo en van de Duit
schers, dat het kind door het kind moet ge
wonnen worden, acht spr. juist. Ook al deelt
hij van harte het standpunt der Geref.
Jeugdbeweging, dat de jeugd niet evangeli-
seeren moet
Prof. Grosheide vertelde nog allerlei inte
ressante bijzonderheden over de conferentie
van Oslo, die een belangrijke is geweest
voor het werk der Zondagsschool.
Na rondvraag, waaraan deelnamen Haar
lem, Leeuwarden en Enkhuizen, werd de
drukbezochte vergadering gesloten.
VOOD DEN
ergiftige
afval-stoffen ophoopen, want die hebben 'n
bijzonder schadelijke werking op Uw gestel.
Tenslotte begint Ge U „zoo moe", „zoo mat"
en „zoo lusteloos" te gevoelen en last te
krijgen van allerlei onprettige verschijnselen,
zonder dat Ge beseft, waar het U hapert
Neem eiken Vrydag en Zaterdag een
RLS.S.-cachet ter inwendige zuivering
jrgiftigde afvalstoffen gevulde
darmen zacht ledigen. Uw gestel opfrlsschen.
Ge gaat U 'n ander mensch voelen. Ge bemerkt
vol welbehagen, dat ge U op Zondag-ochtend
voor het eerst eens lekker frisch en opgewekt
gevoelt, vol van levenslust en energie, want:
RLS.S.-cachets blaken „Schoon Schip"
Per 12 stuks In koker slechts 60 cent.
KUNST
De Jeroen Bosch tentoonstelling
Gedurende de laatste dagen hebben weder
om vele autoriteiten en kunstgeleerden uit
binnen- en buitenland de tentoonstelling in
Museum Boymans te Rotterdam bezocht. De
Burgemeester van Rotterdam, gaf bij her
haling blijk van zijn groote belangstelling.
Ook de Commissaris der Koningin Z.E. Jhr.
Mr. Dr. II. A. van Karnebeek bezocht een
dezer dagen de expositie. Buitendien werden
opgemerkt de Portugeesche gezant Z.E.
Francisco Dos Santos Tavares met zijn fa
milie en de Portugeesche consul alhier, de
Belgische gezant Z.E. Ch. Maskens, de Neder
landsche gezant te Parijs Z.E. Jhr. Dr. J.
Loudon. De Duitsche gezant Z.E. Graaf
Julius von Zech von Burkersroda bezocht
reeds driemaal de tentoonstelling.
Uit het buitenland kwamen nog de heer
Harry B. Wehle, conservator van de schilde-
rijenafdeeling van het Metropolitan Museurn
te New-York; Prof. Dr. L. van Puvvelde,
hoofddirecteur van het Kon. Museum te
Brussel; Paul Jamot, conservator aan het
Louvre in gezelschap van den attaché Char
les Sterling en den secretaris Vergnet Ruiz;
Steunkousen voor spataderen
Niet knellend, niet warm
Alleen-verkoop:
Wester-Apotheek BfeïrOTlKa
Deveo-Depöt 393i28
Mevrouw Hardebol B&ÏTt'.Ws'Sso
Fa. C. Roosen Zn.
ROFFELRIJMEN
HEERLIJK HOLLAND
Holland met je wijde luchten,
Holland met je schoon verschiet,
Holland met je breede waters
Zacht omrand met buigend riet!
'k Zou geen kind van Holland toezei.
Als ik niet van dag tot dag
Blij de rijkdom van mijn landje,
Van mijn heerlijk Holland zag.
Holland met je blonde heuvels,
Holland met je geluw graan,
Holland met je groene weiden
Die vol sterke koeien staan!
'k Zou geen kind van Holland wezen
Als ik niet van dag tot dag
Blij de rijkdom van mijn landje,
Van mijn heerlijk Holland zag.
Holland met je donkre bosschcn,
Holland met je ruige grond,
Holland met je ranke torens
Met de huizekens er rond!
'k Zou geen kind van Holland wezen
Als ik niet van dag tot dag
Blij de rijkdom van mijn landje,
Van mijn heerlijk Holland zag.
Holland met je vlakke meren,
Holland, weeldrig waterrijk,
Holland met je ruwe zeeën
Brekende op duin en dijk!
'k Zou geen kind van Holland wezen
Als ik niet van dag tot dag
Blij de rijkdom van mijn landje,
Van mijn heerlijk Holland zag.
(Nadruk verboden)
LEO LENS
Dr. II. Wichmann, directeur van het Kunst-,
gewerbe Museum te Leipzig en Prof. Dr.
Edouard Michel uit Brussel.
Uit Nederland: Dr. F. Schmidt Degener,
hoofddirecteur Rijksmuseum, Dr. A. Pit. oud
directeur Nederlandsch Museum, Mr. H. C.
Gallois en Dr. G. Knuttel, conservatoren van
liet Haagsche Gem. Museum, benevens Dr. E.
Heldring, voorzitter van de vereeniging
..Rembrandt".
VRIJDAG 31 JULI
HILVERSUM I 1875 M. 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 4.00 VARA. 8.00 VPRO. 11.00—
12.00 VARA. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgen
wijding VPRO. 10.15 Voordracht. 12.00
De Violiers. 2.00 Voordracht. 2.30 Orgel
concert. 5.00 Voor de kinderen. 6.15
Schaakcauserie. 6.20 VARA-orkest. 7.15
Gram.pl. 7.50 Berichten ANP. 7.57 Herh.
SOS-Berichten. 8.00 Vrijz. Gods. Persbur.
8.05 Cursus „Het beloofde land". 8.30
Concert. 9.00 „De mensch en het weten
schappelijk leven". 10.00 Lezing en decla
matie. 10.40 Avondwijding. 11.00 Berich
ten ANP.
HILVERSUM H 301 M. Algem. programma,
verzorgd door de NCRV. 8.00 Schriftle
zing. 8.159.30 Gram.pl. 10.30 Morgen
dienst door Ds. P. Visser, Ned. Herv.
Pred. te Amsterdam. 11.0012.00 Cello
recital. 12.30 Ensemble Van der Horst.
2.30 Chr. lectuur. 4.00 Piano-recital en
gram.pl. 5.30 Zang en piano. 6.30 Tuin-
bouwpraatje. 7.00 Berichten. 7.15 Literair
halfuur. 7.45 Reportage. 8.00 Ber. ANP.
8.15 Amhemsche Orkestvereen. 9.00 Cau
serie over zeilen door Dr. J. de Jong
Tzn. te Hilversum. 9.30 Vervolg concert
(om 10.05 Berichten ANP). 10.3011.30
Gram.pl. Hierna Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M. 11.20 Orgelspel. 11.50
orkest. 1.35 Philh. Strijkorkest. 3.20 BBC-
Northern-orkest. 4.50 Reportage. 5.50
Septet. 6.50 BBC-orkest. 7.35 Tango
orkest. 8.05 Reportage. 10.20 Causerie over
de zeevisscherij.
RADIO PARIS 1648 M. 8.20 Gram.pl. 11.20
en 12.35 Concert. 5.50 en 6.50 Orkestcon
cert. 8.20 Vocaal kwartet 9.05 Operette
uitzending.
KEULEN 456 M. 8.20 Trioconcert en zang.
9.20 Kwartet. 10.20 Volksliederen en
-dansen. 11.20 Kwintetconcert en Blaas-
ensemble. 12.05 Reportage. 12.20 Repor
tage en Orkestconcert. 3.20 Voor de jeugd.
6.20 Reportage. 8.30 Wagner-concert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Om
roeporkest. 5.20 Salon-orkest. 6.35 Om
roeporkest. 8.50 Operette-uitzending.
484 M.: 12.20 Gram.pl. 1.30 Salon-orkest
1.50 Klarinet-recital. 5.20 Zang en piano.
6.35 Gram.pl. 6.50 Piano-recital. 8.20 Sym-
phonie-concert.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.30 Wag-
nerconcert. 10.35 Olympisch nieuws. 12.25
Reportage.
Feuilleton
door H. KINGMANS
„Vrouwen van Groningen" het werd in eenen stil
„vrouwen van Groningen, denkt niet, dat Burgemeesteren en
Raad niet met uw lot zijn begaan. Doch verliest -den moed
niet Nog gister ontvingen we brieven van Stadhouder Verdugo,
die zint op ontzet en
„Er komt geen ontzet", kreten de vrouwen in koor. „Dat
is al zoo vaak beloofd! Verdugo laat ons in den steek."
„Laat mij nu even uitpraten. Burgemeesteren en Raad
begrijpen uw wanhoop. Maar zij verklaren plechtig, dat als
het ontzet uitblijft met de vijanden zal worden onderhandeld,
opdat een eervolle overgave kan worden verkregen."
„Denkt burgemeester Jarges er ook zoo over?" vroeg een der
vrouwen, het algemeen gevoelen uitsprekend: de Spaansch-
gezinde Jarges was in staat, de heele stad te doen uitmoorden,
liever dan zich over te geven aan de Graven van Nassau.
„Vrouwen van Groningen, ik vertolk het algemeen gevoelen
Van Burgemeesteren en Raad. Wij wanhopen nog niet aan ont
zet. Het is ons bekend, dat Aartshertog Ernst in Brussel bezig
is, een leger te werven. Maar ik beloof u, als het ontzet niet
opdaagt, dat Groningen geen dag langer stand zal houden dan
noodig is, om een eervolle overgave te verkrijgen. Gaat nu
rustig naar huis. Wat hier geschiedt, is eerzame vrouwen
onwaardig. Plechtig beloof ik u, dat de Magistraat u niet
noodeloos zal doen lijden."
Er klonken nog luide kreten van tegenspraak, maar lang
zamerhand -stomden die, te meer, toen burgemeester Ulger
zich terugtn i het Stadhuis.
Niet, zooals zij gekomen waren, in optochï, maar in kleine
groepjes verlieten de vrouwen 't ruime marktplein; verbreidend
de woorden van den burgemeester, dat de stad zou worden
overgegeven, als niet spoedig ontzet kwam opdagen.
Intusschen moest burgemeester Ulger van zijn ambtgenooten
ietwat harde woorden in ontvangst nemen: hij had niet het
recht te spreken, zooals hij gedaan had. Waarop hij repliceerde,
dat hij niet anders handelen kon, dan hij gedaan bad, teneinde
zich van de woedende vrouwen te kunnen ontdoen. Het was nu
nog goed afgeloopen, maar de heeren moesten wel bedenken,
dat de groote meerderheid der bevolking dacht, als de vrouwen.
Hij voor zich was daarvan zeker. In elk geval was het, na dit
gebeurten, ten zeerste gewenscht, de bevolking te raadplegen,
om te weten, hoe zij over den stand van zaken dacht
Het bleek spoedig, dat diezelfde gedachte ook bij de anderen
was opgekomen, uitgezonderd hij burgemeester Jarges, die van
geen enkele concessie wilde weten. Maar hij was nu een
eenling, zoodat de gedachte reeds den volgenden dag werd
uitgevoerd.
Ten stadhuize werden ontboden de drie pastoors der hoofd
kerken, alle prelaten en abten, die zich in de stad bevonden
en eenige vertegenwoordigers der Jezuïten. Het samenzijn lekte
spoedig uit, zoodat op de Markt velen samenschoolden, om het
resultaat te vernemen. Terwijl werd vergaderd beschoten de
Staatsche troepen juist met ongekende kracht de stad. Vele
kogels misten hun doel niet.
De bijeenkomst met de geestelijken duurde geruimen tijd.
Toen zij het Stadhuis verlieten, werd hun evenwel nieis
gevraagd door de verzamelde menigte, die eerbiedig ter zijde
week, om de geestelijken te laten passeeren.
Eerst later werd bekend, dat eenparig besloten was dat de
leidslieden der kerk bij volharding van het verzet aan de zijde
van Burgemeesteren en Raad zouden blijven.
Door Jasper van Bemmel werd het aan Aart meegedeeld.
„Het verwondert mij niets, dat de geestelijke heeren zoo
handelen", zeide deze. „Zij hebben bij de overgave alles te
verliezen en zoolang de stad niet is overgegeven blijft de
mogelijkheid tot ontzet, al gelooft niemand daar aan. Maar de
vergadering der bijeengeroepen burgers zal wel anders oordeelen,
denk ik."
Op dienzelfden dag, eenige uren later, kwamen de gezworen
gemeente, de oldermans der gilden en verschillende oudere
burgers met Burgemeesteren en Raad bijeen.
Hen werd medegedeeld, welk antwoord het laatst van den
vijand gekomen was en gevraagd werd, hoe de Magistraat nu te
handelen had.
Het bleek aldra, dat de groote meerderheid der vergadering
van oordeel was, dat hoe eer hoe liever moert worden over
gegaan tot een accoord met de belegeraars: dat de vijandelijk
heden wederzijds terstond moesten ophouden en dat de onder
handelingen binnen de stad moesten plaats vinden, terwijl
gijzelaars naar het kamp zouden worden gezonden.
Onder leiding van burgemeester Jarges verzetten een aantel
burgers zich krachtig tegen deze meening, maar zij werden
overstemd door de meerderheid, zoodat het besluit viel.
Het werd steelsgewijze aan de op de Markt wachtende
menigte meegedeeld, onder wie een luid gejuich opging.
De burgemeesteren wilden den volgenden dag de gijzelaars
benoemen en naar Helpen zenden, maar daarvan waren de
burgers niet gediend. Het besluit was genomen. Het moest
onmiddellijk worden uitgevoerd.
En zoo zag de burgerij des middags om drie uur Johan ten
Buer naar het kamp trekken, vergezeld van een aantal burgers,
die als gijzelaars zouden dienst doen.
Twee uur later was het stil. Door het Staatsche leger werd
geen schot meer gelost.
De onderhandelingen waren begonnen.
En zij zouden tot een goed einde worden gebracht.
De groote meerderheid in Groningen wilde een eind nan het
beleg zien gemaakt.
HOOFDSTUK VII
Aan den avond van 'dien dag, waarop in veler hart de blijdë
hoop was gewekt, dat binnen enkele dagen het beleg geëindigd
zou zijn, dwaalden verschillende geestelijken, behoorend tot de
orde der Jezuïten, door de voorstad Schuutendeep, als bij
afspraak de kroegen bezoekend, waar een groot aantal schuuten-
schuuvers en sledemenners het pittige, in Groningen gebrouwen
bier dronken.
Het was niet de eerste maal, dat de Jezui'eten er zich ver
toonden. Maar thans waren er verschillende leden der orde op
stap, allen met hetzelfde doel.
In de smalherberg van Adriaen Huisman, dezelfde, die aart
het hoofd der pntdekte samenzwering had gestaan, was het
zeer vol. De mannen spraken over het gebeuren van dien dag
en over de zending van Ten Buer naar het kamp in Helpen,
waarmede zij slechts matig ingenomen waren. De opzweepende
taal der Jezuïten, die de laatste dagen in- en uitgingen, had niat
nagelaten, haar werking te verrichten.
Langzaam werd de lage deur van de herberg geopend en
schuifelend frak een monnik binnen, loerend naar het gezel
schap. Een breede lach van voldoening gleed over het gelaat
van den Jezuïet, toen hij bespeurde, dat het aantal aanwezigoa
zeer groot was.
„En wat zegt de pater er nu wel van, wat vandaag op het
Stadhuis isjjekokstoofd?"
De Jezuïet glimlachte een valschen lach.
„Ontrouwen zijn het op het Stadhuis. En mannen met
hazenharten", zeide hij met verheffing van stem, zoodat allen
aandachtig luisterden. „Zij hebben minder moed in hun
gfhcelc lichaam dan jullie in de pink."
Deze vleiende lofprijzing sloeg in. >Vat aan de verweerde
gezichten der mannen te zien was.
(Wordt vervolgd).
