Nieuwe regeling van de
nieuwe spelling
Last van Uw zenuwe
Waar zijn de drukste wegen
in ons land
waar,
WERK
DONDERDAG 23 JULI 1936
EERSTE BLAD PAG. 3
Zes regels van Minister
Slotemaker de Bruine
Een uiteenzetting van de Minister:
er is vooral op economische
bezwaren gelet
In dc Staatscourant wordt afgekondigd
het Koninklijk besluit van 18 Juli 1936 tot
wijziging van de Kon. besluiten van 28 Aug.
1934 met betrekking tot de schrijfwijze van
de Nederlandsche taal.
In dit K. B. wordt bepaald, dat de toe
voeging, vervat in elk der bovengenoemde
Kon. bösluiten, gelezen wordt als volgt*.
Bij het schriftelijk werk volgt de
adspirant de schrijfwijze volgens De
Vries en Te Winkel, met de navol
gende afwijkingen:
1. de „e" wordt aan het eind van
open lettergrepen niet verdubbeld.
De „ee" blijft echter aan het einde
van een woord, alsmede in afleidin
gen en samenstellingen van woorden
op -ee;
2. de „o" wordt aan het eind van
open lettergrepen niet verdubbeld. De
„oo" blijft echter voor „ch" in de
woorden: goochelen, goochem, loo
chenen. alsmede in hun afleidingen
en samenstellingen;
3. „sch" wordt alleen daar geschre
ven, waar de „ch" gesproken wordt.
Echter behoudt het achtervoegsel
•iscb de thans gangbare spelling.
4. de verbuigingsuitgangen „e" en
„en" van het lidwoord „een" van
„geen" en van de bijvoeglijk gebruik
te bezitteliike voornaamwoorden
„zijn", „uw", „zijn", „hun", „haar"
mogen worden weggelaten, behalve
in staande uitdrukkingen als hare
hoogheid, te zijnen huize, en in bij
zondere taal en biizonderen stijl;
5. de naamvalsuitgang -n bij lid
woorden. voornaamwoorden, bijvoeg
lijke naamwoorden of daarmede ge
lijkstaande verbuigbare woorden
mag worden weggelaten, behalve:
a. in staande uitdrukkingen en in
bijzondere taal en bijzonderen stijl;
b. in het enkelvoud bij de namen
van mannelijke personen, bij de na
men van dieren, dieo f uitsluitend
een mannelijk individu aanduiden, o f
een gebruikelijk afleidsel op -in ter
aanduiding van het vrouwelijk indi
vidu naast zich hebben, benevens bij
woorden, die een kennelijk manne-
- lijke zelfstandigheid aanduiden;
6 onverminderd hetgeen geldt voor
staande uitbrukkingen, bijzondere taal
I en bijzonderen stijl, richt men
zich bij de voornaamwoorde
lijke aanduiding van zelf
standigheden en bij het ge
bruik van den tweeden naam
val enkelvoud naar het be
schaafde taalgebruik, met
dien verstande, dat zij, haar, der, de
zer, enz. niet gebruikt mogen worden
met betrekking tot de namen van
mannelijke personen, van dieren, die
of uitsluitend'een mannelijk individu
aanduiden, o f een gebruikelijk afleid
sel op -in ter aanduiding van het
vrouwelijk individu naast zich heb
ben, benevens met betrekking tot de
woorden, die een kennelijk manne
lijke zelfstandigheid aanduiden, en
dat hij* zijn, hen, hun, des, dezes,
enz. niet gebruikt mogen worden met
betrekking tot de namen van vrou
welijke personen en de namen van
dieren, die uitsluitend een vrouwelijk
individu aanduiden,
Waar komt dit op neer?
Deze besluiten komen dus op het volgen-
Üe neer:
De regeling betreffende de spelling van
de e, de o en de s blijft gelijk Minister
March an t die had geregeld. We houden
dus: heren, keren enz., waar De Vries en
Te Winkel heeren en keeren schreven; zo,
lopen (De Vr. en Te W. zoo en loopen);
mens (vroeger mensch); komisch is zoo
gebleven van De Vries en Te Winkel via
Mjrchant naar Slotemaker de Bruine.
In de vierde regel wordt nu gezegd, dat
iie „verbuigings"-e van bepaalde klassen
van woorden mag worden weggelaten.
ï)it is iets anders dan moet worden weg
gelaten, maar in de practijk schreven maar
Sveinig menschen deze uitgangen.
Hetzelfde woordje „mag" vindt men bij
3 vijfde regel. Do bij Marchant nogal be
streden uitdrukking van het beschaafde
gebruik vindt men ook in deze regeling. Al
leen is nu taalgebruik gezet voor vroeger
Bpraa kgebruik.
Iets bizonders is „bijzondere taal en blzon-
Öere stijl". Wat hieronder verstaan wordt
is niet gespecificeerd. Verder is nieuw de
Uitdrukking „een kennelijk mannelijke
zelfstandigheid" in regel 5.
Wij hebben tot nog toe niet kunnen
constateeren welke ingrijpende wijziging
deze regeling betcekent, vergeleken met de
rcgeling-Marchant, tenminste niet voor het
Onderwijs. Voor het publieke leven zou het
dit misschien wel kunnen doen, als de Re
geering deze spelling gaat invoeren in haar
eigen stukken en correspondentie. Maar
men zie het hieronder volgende verslag van
een onderhoud met den Minister.
Onderhoud met den Minister
Iemand heeft met Minister Slotemaker
de Bruïne een onderhoud gehad over zijn
regeling.
Gevraagd, waarom do regeling 1934 niet
eenvoudig door de regeering in haar stuk
ken is toegepast, zei .de Minister, dat deze
regeling nogal deining heeft veroorzaakt. De
Minister wou dus onderzoeken of er een
weg te vinden ware, die in breede kring
kort bevredigen. De Minister maakte verder
onderscheid tussehen spelling en taal. Ik
zie het belang van de eerste goed in, maar
ik vind de tweede veel belangrijker en ik
moest er mij van vergewissen, of de rege
ling 1934 al dan niet op de Nederlandsche
taal zelf een invloed oefent, die ik niet
voor mijn rekening zou kunnen nemen. Het
resultuut van niijn onderzoekingen is u nu
bekend".
Wat was het uitgangspunt?
„Kunt u ook zeggen, wat uw uitgang
punt is geweest bij het vaststellen van uw
resultaat?"
„Dat uitgangspunt heb ik zooeven reeds
aangegeven. Ik maak onderscheid tussehen
de regels, die de spelling raken regel 1
tot 3 over de e, o en sch., en regel 4 tot 6,
wier invloed op de taal zeer belangrijk zou
kunnen zijn. Ik heb daarvoor bij een onbe
twistbare autoriteit als prof. Schrijnen een
uitlating gevonden, waaruit blijkt', dat hij
deze scheiding volkomen verdedigbaar
acht. In „Onze Taaltuin" heeft deze gezegd,
dat „zich te eeniger tijde in elke taalge
meenschap de behoefte doet gevoelen, de
schriftleekens bij te zetten, wanneer die in
belangrijke mate van de algemeene om
gangstaal afwijken: evenals de wijzers van
een uurwerk, dat achterloopt".
Zooals u heeft bemerkt, zijn de regels 1,
- en 3 door mij onveranderd overgenomen
uit de regeling-Marchant.
Verder zette de Minister uiteen, dat hij
stond voor de vraag, of de regeling, die
eenmaal was tot stand gekomen, door een
andere zou worden vervangen. Daarvoor
moeten zeer afdoende redenen aanwezig
zijn. Dit is het geval bij regel 4 tot 6, maar
bij regel 1 tot 3 was dit niet het geval.
Continuteit in het regeeringsbcleid moet
worden bevorderd, aldus de Minister,
„maar vooral heb ik gelet op de econo
mische gevolgen, die dreigen zouden, als
de bedoelde regels gewijzigd worden". „De
door mij bevorderde wijziging van de re
gels 4 tot 6 wordt door economische bezwa
ren niet of nauwelijks gedrukt".
„Is het niet juist, dat men tegen de re
gels 1 tot 3 minder bezwaar zou hebben,
wanneer in sommige gevallen, bijv. bij den
uitgang „eelen" en „eeren" en bij de
„sch" iets anders gehandeld kon worden
dan nu voorgeschreven is?"
„Dat is inderdaad het geval. Maar het
zal u duidelijk zijn, dat, indien ik met het
economisch bezwaar reken en ik acht
mij daartoe eenvoudig verplicht ik dan
ook niet een of twee wijzigingen brengen
kan in deze regels, omdat bijv. bij een
woordenboekje zulk een wijziging onmid
dellijk een verschuiving van woorden zou
kunnen tengevolge hebben".
Geen twee spellingen naast elkaar
„Zouden wij niet de suggestie kunnen
volgen, om nu een paar jaar de beide
spellingen naast elkaar in de school toe
te laten, waardoor de vroeger gangbare
spelling met betrekking tot de e, o en sch
in ieder geval ook gehandhaafd zou blij
ven J
„Eerlijk gezegd, begrijp ik niet, hoe men
zich zulk een naast-clkaar-loopen van twee
spellingen denkt. Men zou, als ik goed zie
dan deze figuur krijgen: op twee scholen
mogen twee verschillende spellingen wor
den onderwezen, ook op een school in twee
verschillende klassen, ook in één klas door
twee verschillende leeraren. Ik begrijp
niet, hoe men een dergelijken toestand zou
kunnen verdedigen. De verwarring zou
zeer groot zijn cn het paedagogisch gevolg
laat zich gemakkelijk denken".
„Zou de vroegere spelling niet hersteld
kunnen worden, maar met de bepaling er
bij dat geen schoolboeken in de oude spel
ling mogen aangekocht worden, voordat de
voorraad in de spelling 1934 is opgeruimd?
Die gedachte is toch ook geopperd en dan
leden de uitgevers geen schade".
„Men zou dan dus nog langen tijd boek
jes moeten gebruiken met een „verkeer
de" spelling. Dat is al weinig aanbevelens
waardig. Maar de toestand zou erger wor
den, want de oplagen van verschillende
boeken met verschillende methoden en
voor verschillende vakken bij verschillende
uitgevers raken natuurlijk op verschillen
de tijdstippen uitverkocht".
Regel 4 tot 6
Met betrekking tot regel 4 tot 6 zei 'de
Minister over mijne, mijnen enz., dat er
nu ruimte is voor een langzame vervor
ming, dus zonder gevaar noch voor ver
starring, noch voor forceering.
Een verdere aanvulling is dat deze uit
gangen niet mogen worden weggelaten „in
bijzonder taal en bijzonderen stijl".
„Het groote voordeel lijkt mij, dat 'de
kinde#en nu leeren dat er nog ander fraaier
Nederlandsch is".
„De spelling-besluiten handelen over het
examen. Hieruit kan de onjuiste gevolg
trekking worden gemaakt, dat taal en
spelling moeten worden ingericht met het
oog op de school. Dat is intusschen naar
mijn overtuiging een volkomen verkeerde
opvatting. De taal moet zich niet richten
naar de school, maar de school moet zich
richten naar de taal. Wie het anders zegt,
bedreigt ons met vervlakking en verarming
Daarnaast kan dan onverlet blijven gelden
dat het onderwijs zoodanig ingericht moet
worden, dat de leerlingen langzaam-aan
in do schoonheid en de verscheidenheid
der taalvormen worden ingeleid.
„Het onderwijs van de beginnelingen van
lagere school cn dat van de hoogere
klassen van Burgerscholen of Gymnasia
mag toch wel eenig verschil vertoonen,
zoodat er plaats blijft voor groei in dat
onderwijs. De onderwijzers en de leeraren
zullen dan natuurlijk in staat moeten zijn,
om niet alleen het primatieve onderwijs te
geven. Dat mijn wijziging in regel 4 geen
enkel economisch gevolg heeft, springt
overigens in het oog".
„Met betrekking tot regel 5 en 6 zal u
waarschijnlijk niet zoo optimistisch zijn?"
„Dat zal u meevallen. Maar ik moet eerst
iets algemeens zeggen. In regel 5 wordt de
naamvalsuitgang-n principieel bewaard,
dat is een beslissing, die eenige deining
veroorzaken zal. Er wordt een zekere vrij
heid gelaten, maar niet bij mannelijke per
sonen cn mannelijke dieren- dit is in de
lijn van mijn ambtsvoorganger. Ik heb
daar in de lijn van den heer Terpstra bij
gevoegd „leeuw" en ik heb bijgevoegd
„kennelijk mannelijke zelfstandigheden".
Principieel wordt de n gehandhaafd. Een
en ander hierin is inderdaad conservatie
ver dan de spellingregels Augustus 1934".
Spoedig weer opgewekt en gekalmeerd met
Mijnhardt's Zenuwtableiten
Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
fAdb.l
Wat deed Minister Terpstra
„Maar had de heer Terpstra in feite den
naamvals-uitgang n niet reeds afgeschaft?"
„Dat moet ik bepaald tegenspreken. In
de regeling-Terpstra werd niet een verdere
mogelijkheid geopend, maar werd juist be
proefd, eenige beperking aan te brengen te
genover ingeslopen willekeur. Bovendien
werd daarin enkel toegelaten, dat de naam
vals-uitgang n niet wordt geschreven. Dit
kan onmogelijk iets anders beteekenen, dan
dat deze n in beginsel gehandhaafd werd.
Zoo zal men het ook wel hebben toege
past. Ik heb hier bijvoorbeeld een brief van
Prof. Sneller uit Rotterdam, die meerma
len gecommitteerde geweest is en die mij
schrijft:
„Men heeft in de voorschriften van mi
nister Terpstra alleen de tolerantie ge
lezen. bij examenwerk niet al te scherp
toe te zien, of zaaknamen wel algemeen
en nauwkeurig overeenkomstig de ge
slachtsaanduiding van de Vries en Te
Winkel werden behandeld. Meer
niet."
Wanneer men reeds destijds gehandeld
heeft, alsof principieel de geslachten waren
verdwenen, dan valt dit toch wel onder het
algemeener bedoelde vonnis:
„Dat de toestand voor de jeugd on-
houbaar is geworden, ligt aan de onder
wijzers, die de vereenvoudiging op de
lagere school sinds jaren alreeds geheel
of gedeeltelijk in praktijk hebben ge
bracht, of die maar lukraak lieten
schrijven."
Dit is een uitspraak van Prof. Schrijnen".
Een nieuwe commissie
Behoud van de geslachten beteekent in
tusschen niet. dat wij hier niet ruimte
zouden kunnen laten voor geleidelijke taal
vervorming. Ik heb dan ook aan de Belgi
sche regeering voorgesteld, om het geheele
vraagstuk van de geslachten cn de voor
naamwoordelijke aanduiding in studie te
geven aan een commissie, die zou worden
samengesteld door de Koninklijke Vlaarn-
sche Academie van Kunst en Letteren en de
Koninklijke Nederlandsche Academie van
Wetenschappen. Aldus zal naar mijn over
tuiging een gang van zaken verkregen wor
den, die in breeden kring bevrediging
brengen zal.
GEMENGD NIEUWS
DOOR EEN RANGEERTREIN GEGREPEN
Vacantieganger gedood
Gistermiddag omstreeks half een is 'de
43-jarige L. Neut, wonende te D e 1 f z ij 1,
onder een rangeertrein geraakt. Hij zou met
zijn dochter vier weken op reis gaan, maar
bij had zich iets verlaat en stak in zijn haas1!
de rangeerbaan' over. Daarbij merkte hij de
naderende rangeertrein niet Zijn dochter
kon nog van de baan komen, maar de heer
Neut zelf werd gegrepen en overreden. Een
geneesheer verleende de eerste hulp, waarna
het slachtoffer naar het Academisch zieken
huis le Groningen werd overgebracht. He
denmorgen is hij aan zijn verwondingen be-
JONGETJE VERDRONKEN
Gisteravond waren eenige kinderen aan
den Zuider-Akerweg te S 1 o t e n bij de Ring
vaart aan het spelen. Het 5-jarig jongetje
P. Oudshoorn klom op de rug van een van
zijn kameraadjes en viel daarbij voorover
in het water. Uit angst liepen de andere
kinderen hard weg. Later vertelden zij wat
er gebeurd was, doch toen was het knaapje
reeds verdronken.
BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN
Men meldt ons uit IJ m u i d e nt
Gistermiddag is de 19-jarige J. B. R., die
op het vrije strand aan bet zwemmen was,
waarschijnlijk doordat hij in een z.g. „mui"
is geraakt, verdronken. De jongeman woon
de op de kolenschuit „De Lastdrager", welke
in de Haringhaven ligt. Pas toen hij op het
etensuur niet verscheen, vermoedde men
een ongeval.
In een gezin van den heer A. W. S. aan
de Korte Noodgodsteeg te Gouda heeft zich
een vergiftiging voorgedaan, tengevolge
waarvan allen, man, vrouw en vier kinde
ren, naar het van Iterson-ziekenhuis moes
ten worden vervoerd, zulks tengevolge van
't nuttigen van levensmiddelen, die vermoe
delijk bedorven waren.
Een ontboden geneesheer trof het geheele
gezin vrij ernstig ziek aan en achtte opne
ming in het ziekenhuis gewenscht. Met de
auto van den Geneesk. Dienst zijn matv
vrouw en de kinderen daarheen overge
bracht.
De toestand van de twee jongste kinderen
was het ergst.
De fraude te Nijmegen
In de gistermiddag gehouden Raadsverga
dering heeft de burgemeester van N ij m e-
g e n eenige mededeelingen gedaan over de
zaak van den geschorsten commissaris van
politie van der M. De Burgemeester deelde
mede. dat hij voor de vervulling van de in
1933 ontstane vacature van commissaris van
politie een minutieus onderzoek ingesteld
heeft en zeer goede inlichtingen heeft, ver-
kregen over den toenmaals Haagschen com
missaris.
Op grond van de verkregen inlichtingen
heeft de Burgemeester den Minister van
Justitie verzocht den heer Van der M. als
commissaris aan de Kroon voor te dragen.
Het bekend worden van frauduleuze han
delingen heeft de Overheid zeer pijnlijk aan
gedaan. Spr. zal hierover nadere inlichtin
gen geven als het onderzoek voor den rech
ten-commissaris is beëindigd. Spr. hoopte,
dat de zaak tot volledige klaarheid zou ko
men, ook met betrekking tot de vraag, of
er iemand aansprakelijk zou kunnen worden
gesteld wegens het geven van misleidende
inlichtingen over een sollicitant voor een
zoo belangrijke functie als commissaris van
politie.
De deelnemers aan de Vierdaagsche heb
ben ongetwijfeld ook dit jaar niet te klagen
over gebrek aan belangstelling of medeleven
onderweg. Maar niettemin bleek uit de
enthousiaste uitroepen van velen, dat de ont
moeting met het groepje dames en heeren,
dat de deelnemers met Eau de Cologne ver-
Hoogste stand te Vardö 766.6.
Laagste stand te Blacksod 743.0.
Stand vanmorgen halftwaalf 758.9.
WEERVERW ACHTING
Krachtige tot matige Zuidelijke tot Wes
telijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
waarschijnlijk regenbuien, aanvankelijk wei
nig verandering in temperatuur, later wel
licht iets koeler.
ALGEMEEN WEEROVEHZICHT
Sinds gisteren heeft zich de depressie in
het Westen aanmerkelijk uitgebreid. Zij ligt
thans met standen beneden 740 m.m. ten
Westen van Ierland en strekt over de geheele
Britsche eilanden haar invloed uit.
Overal dalen In Groot-Brittannië en Ier
land de barometers. De wind nam vooral
over de Iersche zee en In het Kanaal toe.
Ook ten onzent is weer een aanwakkeren
van de wind te wachten. Het Oostwaarts
naderen van de depressie zal ook de alge
meene weerstoestand weer verslechteren,
regen bij betrokken of bewolkte lucht is
waarschijnlijk. Het Zuidelijk hooge drukge-
bied heeft zich naar het Oosten verplaatst.
Over Zuid- en Oost-Frankrijk en voorts over
"?>uitschland is het goed weer. de tempera
tuur was in dit gebied eenigszins gedaald.
Sinds gisteren heeft over Scandinavië de
lage druk sterk aan belangrijkheid ingeboet,
slechts ligt ten Noorden van Lapland het
centrum van een hooge drukgebied.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind te De Bilt 23 Juli te 9.20 uur aan
de posten van IJmuiden tot de Belgische
■rens: „Weest op uw hoede'.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 18.2 C.
24 JULI
.Zonsopgang 5.09 uur, zonsondergang 9.02 uur
Maan op nam. 12.01 uur, onder nam. 10.37 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
24 JULI
Van 's avonds 9.32 uur tot 's morgens 4.41 uur
frischte wel buitengewoon werd gewaar
deerd.
Aardige tooneeltjes speelden zich af bij
hun auto, die een schier onuitputtelijk voor
raad Boldoot Eau de Cologne bevatte en
gretig werd geprofiteerd van de gelegenheid
om zich eens heerlijk te verkwikken en weer
veerkracht op te doen voor het volgende
traject.
Als de deelnemers vrooli'jk en opgewekt
hun marsch voortzetten bleek wel duidelijk,
Üat de geurige verfrissching hun goed had
gedaan en menig „Hoera voor Boldoot" werd
dan ook het groepje, dat maar dapper de
Eau de Cologne-spuit bleef hanteeren, toe
geroepen.
LAND- EN TUINBOUW
Kon. Ned. Landbouw-Comité
Op de vergadering te Den Haag van het
K.N.L.C werd o.m. besloten bij het college
van regeeringscommissarissen te informee-
ren naar de uitkomsten van de proefnemin
gen inzake het drogen van aardappelen en
suikerbieten, met het doel, deze producten
tot veevoeder te verwerken.
Men zal gegevens verzamelen met be
trekking tot de productiekosten van kool
zaad en deze ter kennis brengen van den
regeeringscommissaris voor den akkerbouw
en de veehouderij, met het verzoek, daar
mede bij het vaststellen van den richtprijs
voor koolzaad over het oogstjaar 1937 reke
ning te houden.
Naar aanleiding van klachten betreffende
het door enkele personen zonder concur
rentie opkoopen van voor uitvoer bestem
de zware paarden, werd medegedeeld, dat
met ingang van het derde kwartaal een
regeling is getroffen, waarbij de over devie
zen beschikkende Duitsclie importeur zijn
opdrachten via de commissie voor den uit
voer van koudbloedpaarden naar Duitsch-
land zal doen uitgaan. Daarmede is bereikt,
dat zooveel mogelijk Nederlandsche expor
teurs worden ingeschakeld.
Aan de andere C.L.O. zal men voorstellen
gezamenlijk bij de Regeering aan te dri
gen op het nemen van maatregelen tegen
den overlast van distels langs dijken en
wegen, welke bij overheidslichamen in be
heer zijn.
ECONOMIE
EN FINANCIEN
Boazbank te IJmuiden
in moeilijkheden
Het bestuur van de Boaz-bank te IJ m u i-
den heeft tegen Donderdag 30 Juli a.s. een
oproep tot de spaarders der bank gericht
om in vergadering bijeen te komen. Op deze
vergadering van spaarders, waarvan enke'e
reeds eenigen tijd wachtende zijn op de uit
betaling van hen toekomende spaargelden
zal de thans ontstane situatie onder de oogen
worden gezien. Reeds geruimen lijd hadden
sommige spaarders op een vergadering aan
gedrongen, mede omdat de geruchten de.
ronde deden, dat de bank zich in moeilijk
heden bevond. Deze geruch'en hebben thans
bvestiging gevonden.
Van bevoegde zijde vernemen wij ~it
inderdaad geen terugbetaling van de
gestorte spaargelden meer kan geschie
den, omdat het crediet geheel is uitge
put.
Het schijmt dat de nood testand van het
Visscherijbedrijf aan deze moeilijkheden
vanwege verstrekte credieten niet
vreemd is.
INTERESSANTE VERKEERS-
WAARNEMINGEN IN 1935
De wegen Rotterdam-Den Haag-
Amsterdam en Utrecht-De Bilt
spannen de kroon
Het aandeel van de
personenauto's en het rijwiel
Men zal zich' herinneren, dat de
Rijkswaterstaat in 1935 op uitgebrei-
de schaal verkeerswaarnemingen
heeft verricht, waarvan de resulta
ten in een omvangrijk verslag dezer
dagen zijn gepubliceerd. Dit verslag
bevat tal van interessante bijzonder
heden over het verkeer langs den
weg.
Uit het verslag blijkt, dat de zgn. pri
maire Rijkswegen Ihet drukst be
reden worden.
Hiervan vallen de wegen Amsterdam-
Laren, AmsterdamHaarlem's-Graven-
hageRotterdam en UtrechtDe Bilt in 't
bijzonder op door het zeer intensief ver
keer, dat nien er aantreft. Het gemiddelde
verkeer per dag van 14 uur (de waarne
mingen vonden plaats van 6 tot 20 uur)
omvat op deze wegén 5.557 eenheden
waarin niet de rijwielen, de trams en de
voetgangers zijn opgenomen. Op de overige
primaire Rijkswegen omvat het gemiddel
de verkeer 977 eenheden, op de primaire
niet-Rijkswegen 550 eenheden en op de se
cundaire Rijkswegen 323 eenheden.
Ruim de helft personenauto's
Het onderzoek naar de verdeeling van
het verkeer over de verschillende verkeers-
soorten heeft aangetoond, dat het verkeer
van personenauto's op nagenoeg alle wegen
alle andere verkcerssoorten in aantallen
overtreft.
Ruw geschat bestaat het verkeer
voor ruim de helft uit personenauto's,
voor een vierde gedeelte uit vracht
voertuigen en voor nog ongeveer een
vierde gedeelte uit andere vervoermid
delen.
De werkelijke verhoudingen hangen af
van de meer of mindere belangrijkheid van
de wegen, m.a.w. of de wegen in meer of
minder dicht bewoonde streken zijn gelegen,
Het relatieve aandeel van de personenauto
in het totaal verkeer varieert nl. van 41 pet
op de secundaire wegen tot ruim 64 pet. op
de bovengenoemde drukste wegen, terwijl
Het rijwiel populair
De groote populariteit van het rijwiel in
ons land weerspiegelt zich ook in hei weg
verkeer.
Vooral in den zomer maakt men van het
rijwiel gebruik om zich over groote afstan
den te verplaatsen. De verkeerscijfers too-
nen aan, dat het rijwielverkeer op de mees
te wegvakken liet overige verkeer in aan
tallen overtreft: alleen op de bovengenoem
de drukste wegen bedraagt het gemiddelde
aantal rijwielen (3736) minder dan het to
taal aantal overige vervoermiddelen.
Op de overige primaire rijkswegen
komen gemiddeld 12S0 rijwielen per dag
van 14 uur voor, op de primaire niet-
Rijkswegen 1142 cn op de secundaire
Rijkswegen 656.
De drukste u ren van den dag
Behalve de bovengenoemde 14-uurs-waar
nemingen zijn ook 24-uurs waarnemingen
en weekwaarnemingen verricht.
Ten aanzien van de verhoudingen van het
verkeer op de verschillende werkdagen
wordt in het verslag opgemerkt, dat de'
laatste dagen van de week over het alge
meen de stilste zijn, voor enkele wegen kan
het Zondagsverkeer in den zomer belang
rijker zijn dan het verkeer op een gewonen
werkdag.
Wat de intensiteit van het verkeer betreft
deze is het kleinst 's nachts tussehen 2 en
4 uur, lei-wij l overdag een minimum tus
sehen 12 en 14 uur optreedt (onderschei
denlijk 0.6 pet. en 11 a 12 pet. van het to
tale 24-uurs verkeerL
De grootste intensiteit doet zich in
den ochtend voor tussehen 9 en 11 uur
(14 pet. van hét 24-uursverkeer) en in
den namiddag tussehen 17 en 19 uur
(ruim 15 pet.)
Het verkeer van personenauto's verdeelt
zich on andere wijze over deri dag als het
vrachtverkeer. Door het vrachtverkeer
wordt n.l. eerder in den nacht een minimum
bereikt en het vangt vroeger in den ochtend
aan; overdag varieert tussehen 9 en 19 uur
het vrachtverkeer vrijwel niet, terwijl het
personenautoverkeer uitgesproken toppen
vertoont^ tussehen 9 en 11 uur en tussehen
Op nagenoeg het geheele wegennet is het
verkeer sinds 1932 toegenomen; in het bij
zonder is dit het geval voor het vrachtver
keer, waarvan het gemiddeld aantal voer
tuigen op den weg met 29 pCt. is toegeno
men; het verkeer van personenauto's is
met 12 pet. toegenomen, het rijwielverkeer
met 28 pet.
Shell Union
De netto bedrijfswinst van de Shell
Union Oil Corporation over het twee
de kwartaal van 1936 bedraagt 4,7 mil-
lioen (v. j. $1.63 millioen), waarbij .nog
2.9 millioen winst op verkoop van be
leggingen komt. Deze resultaten over
treffen in belangrijke maite de winst
ramingen, welke tot nu toe gepubliceerd
werden. De totale winst o^er het eerste
halfjaar van 1936 bedraagt $9,301,822
(v.j. $52S.735). Deze winst is bijna vol
doende om het achterstallige dividend
op de pref. aandeelen te voldoen.
SCHAAKRUBRIEK
Het internationaal tournooi
te Zandvoort
Eu weGrünfeld 10; TartakowerLam-
dau 10, Beckervan Doesburgh 10,
SpielmannBogoljoebof 01, Maroczy—
Prins YiYi. KeresFine afgebroken.
De stand is thans: Euwe en Bogoljoebof
ieder 3 punten. Fine iVi punt en 1 afgebro
ken partij. Becker, Tartakower en Maroczy
ieder 2 punten. Keres VA punt en 1 afge
broken partij. Van Doesburgh, Landau,
Grünfeld en Spielmann VA punt. Prins 1
punt.
Het tournooi te Podebrad
Flohr loopt in
De voortgezette wedstrijden te Podebrad
hebben een voor Flohr zeer gunstig verloop
gehad. Niet alleen won hij zijn beide on
derbroken partijen, bovendien won hij in de
He en 13e ronde, terwijl zijn partij uit de
12e ronde onderbroken is. Aangezien Alje
chin in de laatste drie ronden slechts l'A
punt behaalde en Frydman, die er eveneens
uitmuntend voor stond, in deze ronden
slechts 'A punt scoorde, is de situatie thans
zoo, dat Flohr, door zijn hangpartij te win
nen, alleen aan den kop zal gaan. Thans
bezet hij reeds de tweede plaats.
De uitslagen luiden als volkt:
Hangpartij en: FlohrPetrow 10;
FlohrSteiner 10; PircTreybal 10:
EliskasesSteiner \iFrydman- Pirc A
lie ronde: Pelikan—Aljechin V2}A:
OpocenskyPirc 0—1: TreybalRichter 1
0; ZinnerSteiner 01; ThomasEliskases
XAVi', FrydmanStahlberg YiAr- Flohr—
Fazekas 10; PetrowFoltys YzYz'. Miss
MenchilcSkalicka 10.
12e ronde: OpocenskyTreybal 10;
FrydmanMiss Menchik 01; FlohrFoltys
afgebroken; SkalickaPetrow 10; Eliskases
Fazekas 1-—0: RichterSteiner 01; Alje
chinPirc YiYr- Zinner—Thomas 1—0; Pe-
likanStahlberg 01.
13e ronde: FlohrSkalicka 10: Foltys
Eliskases 10: PetrowFrydman 10;
FazekasZinner 10; OpocenskyAljechin
Vz—Yz\ Treybal—Steiner Yz—Yz\ Pirc—Stahl
berg YiYz'. Pelikan—Miss Menchik 10.
De stand na 13 ronden luidt: Aljechin
9H; Flohr 9 plus hangpartij, Frydman, Pirc
en Stahlberg 8A> Foltys 8 plus hangparlij,
Eliskases en Pelikan 7A< Petrow 7, Opocens
ky 6Yi-, Miss Menchik, Richter en Steiner 6,
Zinner 4Yz, Treybal 4, Skalicka 3Yz, Faze
kas 3, Thomas 2Yz.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN
Uitslag van de op 21 Juli 1936 gehouden
openbare aanbesteding van bestek no 1689
S. S. betreffende: het maken van een omvor
mergebouw en een bediendingshuisje voor
de basculebrug over het kanaal Hans-
weertWemeldinge op het emplacement
n/b Vlakc. Raming: f9530. Ingekomen 7i
biljetten. Laagste inschrijfster: J. H. Leur-
dijk te Winterswijk voor f8410. Hoogde in
schrijver: J. van 't Hoff te Hoek voor
f 9880.
Uitslag van de op 21 Juli 1936 gehouden
openbare aanbesteding van bestek no. 1686
betreffende: het maken van een gebouw ten
dienste van brug- en wegonderhoud met bij
komende werken op het stationsemplace-1
ment Utrecht, a.: met de in paragraaf 9 ge
noemde palen voor woning; b.: zonder 'Je
in paragraaf 9 genoemde palen voor woning.
Raming: f 17.300. Ingekomen 32 biljetten.
Laagste inschrijver: P. v. d. Gun te Utrecht
voor: a. f 15.550 en b. f 15.230. Hoogste in
schrijver: N. V. het spoorwegbouwbedrijf te
Utrecht voor a. f 18.600 en b f 18.200.
WONINGBOUW TE ROOZENDAAL
Te Roozendaal is aanbesteed de
bouw van 50 arbeiderswoningen aan de
Stoopstraat Laagste inschrijver J. Suykur-
buyk te Roozendaal voor f77.500.
Te Hoorn is aanbesteed het restaureer ui
der St. Maria of Noorderkerk, een stedelijk
monument, dat reeds lang in bouwvalligen
staat verkeert. Laagste inschrijver I. Wou
denberg te Utrecht voor f58.700. Gunning
aangehouden.
BOUW VAN EEN TELEFOONCENTRALE
Vanwge den rijksgebouwendienst is he
den aanbesteed de bouw van een telefoon
centrale aan de Boommarkt te Leiden. Laag
ste inschrijver was A. lfokshuorrr; Voorburg
voor f71.300.
DE HOENDERLOOSCHEWEG
TE APELDOORN
Bij onderhandsche aanbesteding i3 namens
B. en W. van Apeldoorn, de verbetering
van het derde en laatste gedeelte van den
Hoenderlooscheweg opgedragen aan den
laagsten inschrijver H. A. Jaartsveld, te
Apeldoorn, voor f 102.440. De raming be
droeg f 122.300.
Dat gaat niet samen
