KERK EN ZENDING
NAAR HET ZUlDERLAND
G. VAN LEEUWEN ZONEN
MAANDAG 15 JUNI 1936
EERSTE BLAD PAG 2
JsED. HERV. KERK
roepen: Te Middelharnis, B. Batelaan
te Huizen (N.-H.). Te Willemsoord (toez.),
B. J. Lietaert Peerbolte, cand. te Beekberg-en.
Aangenomen: Naar Veere-Kleverskerke
JP. Fagel, jeugdpred. v. d. Duinoordkerk te
Den Haag.
BAPTISTE GEMEENTEN
Beroepen:_Te Den Haag-Oost, Jac. de
CHR. GERE1F. KERK
weetal: Te iZeist, W. Bijleveld te Haar
lem (C.) en M. ,W. Nieuwenhuijze te
Fraaieker.
Bedankt: Voor Gouda, W. F. Laman te
Middelharnis. Voor Nieuw-Vennep, J. P.
Meijering te ZwyndTecht. Voor Sneek,
J. B. G. Croes te Steenwijk. Voor Drachten
(Fr.), W. Meijnhout te Amsterdam-Noord.
.GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Tricht, H. Ligtcnberg te
JUBILEUM Ds. T. LEKKERKERKER
Ter gelegenheid van zijn 40-jarige ambts
bediening in de Ned. Herv. Kerk hield Ds.
T. Lekkerkerker in de Oude Kerk te Delft
gedachtenisprediking aan de hand van
Openbaring 5 vs. 5. De groote schare zong
Ds. Lekkerkerker Ps. 119 vs. 9 toe.
Ds. N. IJ. VAN GOOR
A.s. Donderdag viert Ds. N. Y. v. Goor,
era. predikant der Geref. Kerken, thans wo
nend te Groningen, die in vroeger jaren een
voorstaande plaats in de Ger. Kerken heeft
ingenomen, zijn 70sten verjaardag.
Niklaas Ype van Goor werd 18 Juni 1886
ie Boxum (Fr.) waar zijn vader predikant
was, geboren. Hij studeerde aan de Theol.
School en werd 14 Oct. 1894 te Dirkshorn
bevestigd. Ds. van Goor stond daarna te Ha-
zerswoude, Boxum, Halfweg, Groningen en
Zuidhorn. In 1934 verkreeg hij eervol emeri
taat. Ds. van Goor maakte en maakt nog
deel uit van tal van corporaties op kerkelijk
en op onderwijsgebied. Bekend is zijn stan
daardwerk: „Het geloof der vaderen", een
verklaring van de Ned. Geloofsbelijdenis, dat
reeds vier drukken beleefde.
In De Heraut zegt prof. dr. H. H. Kuypei^
idat de kerk tegen de totaliteitsidee, tegen het
staatsabsolutisme van het nationaal-socialis-
me optreden moet, „niet alleen omdat haar
eigen vrijheid bedreigd wordt, maar in de
eerste plaats omdat dit staatsabsolutisme met
Gods Woord in strijd is." Prof. Kuyper acht
een publiek getuigenis der komende alge-
meene synode in dit verband een goed mid
del en wijst voorts op de roeping der kerk
tot onderwijs, prediking en vermaning.
DE KWESTIE-Ds. K. VAN DIJK
De particuliere Synode der Geref. Kerken
in Friesland (Zuid) nam naar aanleiding
van een ingekomen schrijven van de kerk
van Heeg en enkele brieven van Ds. K. v.
Dijk, miss. predikant te Wonosobo het vol
gende besluit: 1. Aan de Generale Synode
yah Amsterdam te verzoeken dat zij om re
denen van algemeen zendingsbelang een zoo
uitgebreid mogelijk onderzoek instelle naar
alle oneenigheden tusschen Ds. K. v. Dijk en
de afzonderlijke vergadering van Missionaire
dienaren des Woords op Midden-Java, en dat
zij, desnoods door het verdagen van haar
vergadering dit onderzoek zoo snel mogelijk
zal doen plaats hebben; 2. Aan den Raad der
Zendende Kerk (Heeg) en de Friesche Zen-
dingsdeputaten te verzoeken, dat zij, ten
einde de volledigheid en snelheid van het
ondeiroek naar de oneenigheden tusschen
Ds. K. v. Dijk en de afzonderlijke a
ring van Miss. dienaren bovengenoemd, het
welk door de Part. Synode van Friesland-Z,
van de Generale Synode te Amsterdam ge
vraagd wordt te bevorderen, in overleg met
Zendingsdeputaten der Generale Synode
in aansluiting aan een door Ds. K. v. Dijk
dezen geest gedaan voorstel, maatregelen zul
len treffen, die Ds. v. Dijk mogelijk zullen
maken persoonlijk ter generale Synode aan
wezig te zijn; 3. van dit besluit mededeeling
te doen aan den Raad der Geref. Kerk
Heeg. de Friesche Zendingsdeputaten, Ds. K.
v. Dijk en de Afzonderlijke vergadering van
Miss. dienaren des Woords op Midden-Jav
De Synode benoemde in de plaats van D
P. D. Koopmans te Beetsterzwaag, die als
zoodanig bedankt heeft, tot curator
Theol. School te Kampen Dr. D. J. de Groot
te Woudsend, primus en Dr. A. D. R. Polman
te Bolsward, secundus.
REFORMATIE-HERDENKING TE GENEVE
Uit Genève wordt ons gemeld, dat de her
denking van het feit dat 400 jaar geleden de
reformatie te Genève begon, Vrijdagavond 12
Juni met een plechtige ontvangst der talrijke
buitenlandsche gasten begonnen is. De eerste
herdenkirfgsactie was het gezamenlijk bezoek
aan de belangrijke Calvinistische tentoonstel
ling in het museum Rath, 's Avonds vond een
■plechtige dienst in de kathedraal van St.
Pieter plaats, in welken ds. Aloys Gautier
voorging; deze dienst, opgeluisterd door koor
zang, werd met de viering van het H. Avond
maal besloten.
Zaterdagmorgen sprak in de kathedraal
van St. Pieter prof. dr. Engène Choisy, voor
zitter van het herdenkingscomité, de plech
tige herdenkingsrede uit. Op de rede volgden
korte herdenkingsverklaringen van afge
vaardigden.
HERDENKING AFSCHEIDING
Dinsdagavond 23 Juni hoopt de Gerefor
meerde kerk te Hellevoetsluis te her
denken. dat 100 jaar geleden deze kerk tot
openbaring is gekomen. Als sprekers denken
op te treden Ds. G. Verrij te Hardenberg
(oud-leeraar), Ds. C. J. van Lummel,
emeritus predikant te Zuidland (oud-<
lent) en Ds. J. E. Westerhuis.. Een historisch
overzicht over het tijdvak 18361936 zal ge
geven worden. De chr. zangvereeniging Ex
celsior heeft haar medewerking toegezegd
Vrijdag 12 dezer is het eeuwgetijde der-
stichting van de Geref. Kerk te H i d d e 1-
s t u m onnieuw herdacht. Verscheen onlangs
het lijvige gedenkboek van ds. J. F.
Hulsteyn te Slikkerveer, thans vierde
de gedachtenis met de vol-tooiing van
gebrandschilderde gedenkramen. De motie
ven zijn verstrekt door dr. G. A. Wumkes,
bibliothecaris der prov. bibliotheek te
Leeuwarden. Het geheel is tot stand gekomen
door een schenking van mej. A. Vinhuizen
op Azinga te Middelstum.
Centrale Ouderlingenconferentie
Geref. Kerken
In de vierde Centrale Conferentie van
Ouderlingen bij de Geref. Kerken op 23 en
Juni a.s. te Arnhem heeft Ds. S. G. de
Traaf, van Amsterdam, over het onderwerp
Algemeene en Bijzondere Genade" de vol
gende stellingen:
1. Genade is in de Schrift de gunst Gods,
zij het verbeurde gunnst. Het woord drukt
een verhouding uit, in welke God Zich tot
ben stelt. Genade staat tegenover
toorn. Ze wordt door God in Zijn verbond
alleen aan de Zijnen geschonken, want in
genade geeft God zichzelf. Zoo moet de
term „algemeene genade" verworpen wor
den. Wel is er te spreken van een zekere]
goedheid, die God aan óngeloovigen toont.
2. De gunst of genade, die door het Eeu
wige Woord ons geschonken wordt, be-
heerscht de structuur der gansche wereld.
In het Eeuwige Woord, dat de onderhou
der is van de verbondsgemeenscliap, vindt
ze haar bestand. Dan moet ook nu haar
bestaan rusten in de genade die God de
Zijnen in den Christus schenkt. Van een
zoogenaamde algemeene genade, die niet
haar grond vinden zou in het kruis van
den Christus kan geen sprake zijn. Dit kon
reeds uit Joli. 1 118 afgeleid worden, liet
wordt echter in Koloss. 1 1220 letterlijk
gezegd.
3. Hiérbij is verondersteld, dat door den
zondeval de gemeenschap tusschen God en
mensch gansch verbroken werd, en die ge
meenschap alleen door den Christus in het
erbond der genade werd hersteld. Daar
mee staat in verband, dat van een Vader-
chap Gods over alle mcnschen naar de
Schrift niet kan gesproken worden.
4. De genade of gunst gaat in logischen
n aan de natuur vooraf daar de gansche
-chepping door de gunst in het Eeuwige
d bestaat. Men moet dus niet vragen
naar de verhouding van natuur en genade
want dat zou de gedachte wekken, dat de
genade supra-naturalistisch bij do natuur
lijkwam. Men dienst tc vragen naar
erhouding van genade en -natuur.
5. Men kan dan ook niet onderscheiden
tusschen tweeërlei terrein, een onderbouw
algemeene genade, waarin gcloovigpn
en ongcloovigen zich tezamen bewegen, en
bovenbouw van bijzondere genade die
alleen voor geloovigen toegankelijk is.
6. In de goedheid die. God om Zijn ver
bond in Christus met de geloovigen nog
aan de ongeloovïgen bewijst, is veel dat
hen huns ondanks leidt on ten dcele ver
licht. Toch ligt in hun leven de tendenz,
zich met dien zegen van God vrij tc
maken.
Bij de behandeling der vraagpunten komt
„an de orde een vraag, ingekomen van de
ouderlingen van de Geref. Kerk te Zutphen:
Hoever mogen of moeten de ouderlingen
bij huisbezoek gaan bij het aandringen op
het beleven der belijdenis op het terrein
ran het politieke en sociale leven? M.a.w.,
moeten zij 2rch bepalen tot een opwekking
in 't algemeen of hebben zij ook aan te
dringen om zich te voegen bij en (of) mee
te strijden met die partij of organisatie, die
't zuiverst de beginselen uit Gods Woord,
naar Gereformeerde opvatting, propageert
en deze ook met name te
GIFTEN EN LEGATEN
De Geref. kerk van Nieuwer-Amstel-
Noord ontving van een onbekenden gever
een gift van duizend gulden.
DE DOLEANTIE. In haar wording
en beginperiode. Door dr. J. C. van
der Does. N.V. W. D. Meinema,
Delft.
Evenals over de Afscheiding heeft dr. van
der Does over de Doleantie een boek geschre-
dat zich aangenaam lezen laat en een
eigen stempel draagt. De opzet is echter
eenigezins anders; wordt in het eerste boek de
geschiedenis geleid langs de personen der
hoofdfiguren, in de beschrijving der Doleantie
is de voorgeschiedenis in den breede gespan
nen op een studie van de documenten cn ge
schriften, waarvan er talrijke nieuw zijn en in
zonderheid de notulen van den Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente te Amsterdam interes
sante bijzónderheden hebben opgeleverd. De
schrijver heeft bovendien getracht, den loop
van zaken zoo objectief mogelijk weer te ge
ven en hij is daarin zoo goed geslaagd, dat de
lezer van 1936 zich vrijwel los kan maken van
de eenzijdigheid, welke hoe hij ook tegen
over de gebeurtenissen sta op den afstand
van een halve eeuw allicht, zich rond een zoo
ingrijpend fragment der kerkgeschiedenis vor
men gaat. Het met tal van foto's en illustra
ties verluchte boek, dat door den uitgever
degelijk verzorgd is (heldere druk), zal zich
tusschen de Doleantie-literatuur wel een eigen
weg banen, inzonderheid door de meermalen
boeiende wijze, waarop ds. van der Does ae
hoofdmomenten van de Kerkstrijd vóór 1886
schetst. En ook verdient dit boek bijzondere
belangslelling. omdat het meer en duidelijker
dan andere, den achtergrond teekent, waarmee
het conflict van 1886 helder belicht en ver
klaard wordt als een noodzakelijkheid, geboren
uit de geostelyke stroomingen van dien tijd.
Niet- minder dan 200 van de 300 bladzijden zijn
aan de onmisbare oriënteering gewijd.
Bruin staat sportief.
Alleen AMILDA-zonnebruincrême bevat
Pigmentol dat Uw huid, óók bij geen zon,
direct, mooi bruint en zonnebrand voorkomt.
Flacon 90 ct. Tube 60 ct. Doos 50 en 25 ct.
f Adv.)
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
Jaarboek Vrije Universiteit
Evenals zoovele andere stichtingen, die
geheel of ten decle afhankelijk zijn van den
steun dergenen, die ermee sympathiseeren,
heeft ook de Vrije Universiteit in deze jaren
te kampen met de financiën. Men zal zich
herinneren, dat hel jaar 1935 met een tekort
van f 15.000 sloot, terwijl een zelfde bedrag
nog ongedekt was uit de jaren 1933 en 1931
Het jaarboek 1936 brengt, nu de aangename
tijding, dat. in 1935 binnen enkele maanden
de ontbrekende f 30.000 zijn aangezuiverd,
ja zelfs nog een klein sa.ldo op 1936 overge
bracht kon worden. Maar de zorgen bleven
knellen: de begrooting voor 1936 wijst alweer
een tekort aan van f 25.000. Tegenover het
opnieuw terugloopen der contributies in 1935
is in het loppende jaar een krachtige actie
ingezet, die blijkens de maandberichten der
V. U. niet zonder succes is. De post schen
kingen daalde en ovenzoo de collegegelden
(in verband met, de nieuwe regeling der ge
wijzigde H.O.-wet). Aan legaten werd totaal
f 14.500 ontvangen.
De vereeniging telde 1 April 1936 ruim
41.000 begunstigers, die f 117.118 opbrachten.
Op de exploitatierekening vinden wij een
bedrag van f 167.000 aan honoraria profes
soren, het hoofdbedrag aan de andere zijde.
Voorts zijn in 1935 ontvangen aan collecten
voor de Theol. faculteit f 39.635 en aan col
legegelden (alle fac.) f 40.175.
Het jaarboek der V. U. geeft ditmaal en
kele foto's in verband mot de voornaamste
facta in 1935. Zoa zien we de inauguratie
van Prof. Nauta afgebeeld, ook een portret
van wijlen Prof. Bouman, wien Prof. v. d.
Horst een lil Memoriam wijdt. Wij jongeren,
schrijft hij, „zullen nooit voldoende kunnen
verstaan, hoe zwaar, met name in de eerste
periode van zijn professoraat, zijn leven was.
Bouman behoort tot die kleine groep van
lloogleeraren, die in het begin van deze
eeuw de naam en bcteekenis van onze toen
nog kleine Universiteit hebben uitgedragen.
Daarbij gelukte het hem, ondanks de zeer
geïsoleerde positie van zijn kliniek, door
hard en noest werken, in blijvende gebonden
beid aan het levensmilieu dat hem droeg,
•ouw aan het gereformeerde beginsel, de
•aardeering, waarop hij recht had, ook van
anderen. die aanvankelijk daartoe niet
bereid waren te verkrijgen."
dit jaarboek \^dt mpn voorts de ge
wone bijdragen: all^gegevens omtrent de
hoogleeraren, studenten, colleges enz.; ook
het volledige verslag der jaarvergadering
1935 met de daar gehouden referaten; d
lotgevallen der V.U. in hel, cursusjaar 1934-35
de lijsten van correspondenten en collec-
Över het studiefonds der V.U. lezen a
De jaarrekening bevat een som
f 10.456.28. Wanneer men dit cijfer vergelijkt
met dat van het vorige jaar en in aanmer
king neemt, dat het aantal toelagen iets
grooter was, kan men berekenen, dat het
gemiddelde bedrag der studietoelagen iets
naar beneden ging.
Overziet men de regeling van den gelde-
lijken steun in punt 1 van art. 3 met name
omschreven, dan kan niet ontkend worden,
dat, wat het punt van de toelagen betreft,
het studiefonds een zeer belangrijke rol ver-
cult, en allerminst het gevolg te Avceg brengt
dat generaal genomen, teveel Calvinisten
hun Avetenschappelijken honger bevredigen,
daar proportioneel de Gereformeerde volks-
oep nog veel plaatsen in de leidende posi
ties behoort tc vullen. Wij spreken dan ook
de verwachting uit, dat de vervulling A^an
deze rol in de toekomst in de allereerste
plaats moge Avorden bestendigd.
SCHOLENBOND
De jaarlijksche Schooldag, uitgaande
den Scholenbond Land van Axel zal Vrijdag
in Terneuzen gehouden Avorden.
Spreker is Prof. Dr. K. Schilder van Kam
pen. In de mddagvergadering spreekt Prof.
Schilder over: Ik kan niet lezen. En 's avonds
over: Onze school in de hedendaagsche crisis.
Examens
K°elt' M. Radon.
Lock. Naaldwijk.
riem. N'utskweekschool. Gesl.r de
A. AV. Witteveen. C. A. Mets, G. M. Woud
J. .T. M. Visser en J. Zljlatra.
ïekschool. Gesl.: de
sum. R. v. d. Berg te
G. de Bree te
ierg. G. J. v. d. Poll
J. A. 6.
i t e i t. GeelProp.
heeren: J. A. van
i C. E. van Voort-
XijmcKcn. R.K. Universiteit. Gesl.: Doet.
GesehiedenU: de heer J. M. H. Oomes, Maaa-
Elndexnniena Kweekscholen. Amersfoort
Rijkskweekschool. Geslaagd: de heeTen W.
Helsdi.ngen, H. Houdljk. G. ICost-ense, A. Kruit
hof. A. Kwak en J. v. Nijendal.
Amsterdam. Gem. Kweekschool. Gesl.:
de dames E. van Bethlehem. XL C. Hanekamp.
A. H. Helmholt. Ch. P. Helderink. D. Kasemler.
afgewezen geen.
Apeldoorn. Rijkskweekschool. Geslaagd
de da-moi?: C. C. van Reekum, E. H. Rensink,
XL B. Vermaes, allen te Apeldoorn, en T. F.
Veenbaas te AVijnald-um. Afgewezen 2.
Doetinchem, Rljkskweeksohool. Gesl.: de
Gorincheni. Rijkskweekschool. Gesl.: de
heeren F H. Brokking. Meerkerk: C. J. Rouw,
Gorinchem; P. van Kulienburg, Arkel; H Teeu.
en. Meerkerk: G. AVerther. Woudrlohem en
r. van AVestreenen. Arkel. Afgewezen geen.
Den Haag. Rijkskweekschool. Geëx. 7
ind. Geslaagd: mej. C. M. de Vries, de heeren
AV. Booi
itten en X
C. Kalis
Vabeke, allen te den Ha£
Gouda.
ïekschool Galvanlstr. Gesl.: J. P.
M. E. Klapwijk, B. B. H. v
v.Loosdrecht, J. Fekkei
i J. Cttls-beek I
Leiden. Chr. Kweekschool. Gesl.: de dam
.V Zandbergen. Rijnsburg, C. v. Zijst, Ks
Ük. C. M. Groot. Wassenaar, en de heeren.
Appelmelk. Leimuiden. A. Diepenhorst en
AVaal. belden Arnhem, en de heeren D. Graats-
Boskoop, M. J. van Ingen, AVageningen
H. Jansen Klomp, Nijverdal en G. G. Klljnstra
t ter dam. Gem. Kweekschool. Geëx. 6
Geslaagd de dames: P. v. d Schalk. Schle-
J. J. M. E. v. Leeuwen Schiedam: H. v.
iaden. A. J. v. d Wel, W C Burgerhout,
te Rotterdam.
eek Chr. Kweekschool. Gesl.: de heeren
•uinsma, M. Dijk,
Assen. Diploma A. Gesl.: de heeren R.
ïroeneboer, G. Jansen en J. G. Kramer en voor
fd ,B de heer G. de Vos van Steenwijk. Her-
"^sTed a'. Gemeentel "'Gymnasium. Diploma A
Ie dames: H. C. A. Sprenger en St. C. in "t Veld
'oor diploma B
li us. Met één
Gesl.: de dames E. ^J.
A.6Hernians.^"e"ïCruf-
te, AV. v. d. Spek. Her-
heer H. P. J. Tutei
examen 2. afgew. ee
Den Haag. Gymnasium Biiaersstr. u-roep t
Voor dipl. A geëx. 9 cand. Gesl.: J. XL Barents.
Charlotte XL Dozy, J. H. Dwars, Ellen Holste;
N*. H. Lysen, Anna E. E. Meyer. Akkine Oos-
termam, F. Mary Streevenoz, Siegfrieda J. Tak
Na de vorige groep slaagde alsnog Christine
Slors.
Vossiusgymn.. dipl. A de dames: L. van
Raait» L. Raptschinsky en de heeren S. Pe
per. J. J. Reyerkerk en C
n de heeren H. Gieter
JongeboeT. Gouda en
rijk: dipl. B: de dam
de Vries. Met 1
Spoelstra. Hilver
os en de heere
einz. allen Hilver:
Dipl. A:
Heuvel. Hilv<
C. van Ommen. Baarn:
sm. Dipl. B: mej. E. E.
AV. J. Netelenbos en J.
il. de heeren J. Gras.
Abbega: L Xfulder, Oudmirdum; J. Rienstra,
Oosterend: dipl. B de heeren D. de .Tong. Wlt-
dt het
late te argev
ngih. mej. F. de Haim
Hoogste stand te Santander_767.5.
Laagste stand te Aberdeen 752.5.
Stand vanmorgen halftwaalf 759.8.
WEERVERWACHTING
Meest matige Zuidwestelijke tot Westelijke
wind, ZAvaar bewolkt met tijdelijke opkla*
ring, waarschijnlijk enkele regenbuien, wei»
nig verandering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De depressie die Zaterdag ten Westen van
de Brilsche eilanden verscheen heeft zich
Oostwaarts verplaatst en vrij veel regen op
de Britsche eilanden gebracht. In het Zuid
westen herstelt zich de hooge drukking,
maar een nieuwe daling kondigt zich weer
het Noordwesten aan. De hooge drukking
Noord-Scandinavië nam af, die in Duitsch
land is verdwenen tengevolge van het Oost
aarts trekken van de kleine depressie, die
ook hier te lande onweer bracht.
In het Oosten houdt de buitengewone
warmte aan, maar zij trekt zich meer naar.
het Noordoosten terug. Op de Britsche eilan
den is het weer koel met plaatselijk regen
en krachtige wind bij het Kanaal, Frank
rijk heeft tijdelijk opklaring in het Westen
en regen in het Zuiden. Duitschland heeft
grootendeels nog zonnig weer met kans op
onweer in het Oosten, terwijl in het Westen
later regen dreigt. Noorwegen heeft regen
in het Zuiden. Zweden fraai warm weer. In
Zwitserland viel plaatselijk weer regen.
Wegens de toevoer van lucht uit het Noord
Westen is voorloopig geen stijiing van tem
peratuur te wachten. Na tijdelijke opklaring
olgen waarschijnlijk weer regenbuien.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen tialftwaalf 12.8 C.
16 JUNI
Zonsopgang 4.39 uur, zonsondergang 9.22 uur
Maan óp vm. 2.22 uur, onder nam. 6.36 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
16 JUNI
Van 's avonds 9.52 uur tot 's morgens 4.09 uur
AARDAPPELZIEKTE
In 't etmaal van 's aA'onds 12 tot 's avonds
13 Juni is in Zeeland de Aveersgesteldheid
gunstig geweest voor het optreden van aard
appelziekte; in de streek tusschen Hoorn en
Enkhuizen van 13 op 14 Juni gunstig be
houdens te geringe bexvolking.
lames: T. van den
meen. E. XL Stolk:
de heer S. "Weyl.
Irunschot Aalst
T
LEIDERDORP
Ke pk org e lbouwers
STEMMEN <- -» RESTAUREEREN
ELECTRISCHE WINDMACHINES
NED. FABRIKAAT
Opgericht 1903 Tel. Leiden 1790
Op Engelschen grond
Donderdagmorgen 11 uur zijn wij na een
voorspoedige reis van etmaal in Southamp
ton. Dien middag zal een autobus ons west-
Avaarts brengen, naar Devonshire, naar
Salesburg en Stonehenge.
Wij rijden door het mooie land van heu
vels cn dalen, zoo iets als Zuid-Limburg,
maar sterker golvend. Wij rijden door aar
dige dorpjes van eigen model. De huizen
zijn anders: de gevels, de daken, de ramen,
zelfs de bouwsteenen, de baksteenen zijn
anders: grooter, anders getint, enkel rood.
De vele gebroken rieten daken ge\cn aan
het geheel iets eigens. Alles toont: av.j zijn
in een ander land, in een vreemde Avercid;
daarvoor hebben wij niet eens nocdig de
talrijke Engelsche opschriften in straten en
winkels.
Zelfs de koeien en kippen verloochenen
haar nationaliteit niet: ze hebben een eigen
kleur en tint. Alleen de bladen van de hoo
rnen. het gras, storen zich niet aan dat ver
schil van natiën en tongen. Mitsgaders de
varkens.
De wegen zijn er niet vlak zooals in ons
goede vlakke land; het is overal stijgen en
dalen. Het gevolg is: geen fietsen. In uren
rijden hebben wij c.aar op de wegen geen
tien fietsen gezien, en den volgenden dag
op Wight nog minder.
Danleve Holland, Avaar, op de zuige
lingen na, alles fietst.
Vruchtbaar is het land niet. hot gras is er
kort en schraal; men ziet betrekkelijk wei
nig koeien, ook weinig bouwgrond. Maar
mooi is het, liefelijk. En zoo is heel Zuid-
Engeland.
'k Begrijp, dat de Engelschman zielsveel
houdt van zijn land. Dat ligt aan zijn af
gescheidenheid, zijn afzondering in de zee,
ook aan zijn bekoreno landschap.
Daar is seen geluk huiten Oud-Engeland,
zegt de Brit. Toen Maria II Stuart na haar
huAvelijk met onzen Stadhouder, Prins Wil
lem III, met haar gemaal zij was nog
eecn i(5 mee moest, schreide zij tranen
met tuiten. Haar tante, de gemalin van
ning Karei II, Avilde haar troosten. Toen
trouwde, zei ze, moest ik toch ook mijn
land zij Avas een Portugeesclie verla
ten. .Ta, zei Maria, maar u ging naar En
geland toe, en ik moet er vandaan.
Wij, Nederlanders, doen te weinig aan
[vaderlandsliefde; dat is een fout in ons hoe-
le bestaan, oo_k in onze scholen.
De Engelschman heeft een gezond' na
tionalisme, hun speciale vaderlandsche deug
den, liet gentlemanlike zijn er in eere. Ik
mag dat wel.
■Ik houd avcI van de Engelschen. 'lc Vind
ze zoo kalm, zoo beheerscht. Wij zijn ook
'n tamelijk kalm volkje; toch zit dat hij ons
niet zoo diep als bij hen. Dat merkt men
het best, als men ze ontmoet op reis. Daar
heeft de Hollander heel wat gauwer zijn
rustigheid afgelegd dan de Engelschman;
'k heb me vaak op reis geërgerd aan oe la-
Avaaierigheid van een troepje mijner land-
genooten.
Dat is echter begrijpelijk, als men let op
het verschil in de verhouding van opvoeding
en onderwijs hij hen ons. Bij de Engel
schen gaan voorop opvoeding, manieren ook
op de scholen; wij letten er meer op: ais
onze kindertjes maar knap worden, als ze
maar Areel AA'eten; hoe dikker hoeken en hoe
meer boeken, hoe beter. Als Avij onze school
gaande jeugd en jongelingschap en jonge-
dochtcrschap beschouwen en hun lasten,
constateeren wij dat vaak met een zucht
maar wij laten het toch maar zoo. De jonge
Engelschman gooit veel meer met zijn
muts naar de geleerdheid; kracht eischt het
leven, en daarom vragen ook de moeders
en de vaders sport en nog eens sport. Laat
ik er bij zeggen: na den oorlog verandert
dat wat; 't werd ook al te erg.
Het is een ordelijk volk. Orde ligt, schrijft
een Amerikaansch schrijver, diep geworteld
in het Engelsche volksleven; nooit zullen ze
op straat duwen of dringen, 'k Liep 's op
een morgen aoor Londen, 'lc Was er al bijna
een week, en nog niet één keer had ik er
stoeiende jongelui gezien in de drukke
straten, zooals wij die vaak zien bij ons, als
Ave op de Hoogstraat Avandelen. Maar
daar naderde een stelletje, elkaar duwend,
en lachend. Een van hen kwam even tegen
een voorbijganger aan: een eenvoudig man
neke met een pet op. En toen... Onze vriend
draaide zich om en gaf den lummel een
draai om ae ooren, die klapte. Het merk-
•digste, althans voor mij, kwam achter-
De drie hoeren dropen af, ons manneke
ging zonder omkijken verder. Ik bleef hel
zaalcio stilletjes nakijken, verbaasd. Dat zou
bij ons anders zijn afgeloopcn.
De Engelschman houdt van fair play (half
vertalen door zuiver, eerlijk spel); hij
gunt een ander de plaats die hem eerlijk toe
komt. Bekend is het verhaal van Nelson.
Toen hij doodelijk gewond op het oelc van
zijn schip neerviel, en oe scheepsdokter toe
schoot om hem te helpen, wees de groote
admiraal op een gewonden matroos; „hel is
mijn beurt nog niet, deze man gaat voor"
zei hij.
Wcdcrkeerig staat hij op zijn recht als,
AA-at wij noemen, een boer op zijn klompen.
En hij wil er ook voor vechten. Een landge
noot van ons Avas terechtgekomen bij een
voorstelling. Onze vrind had zijn hoed op:
het tochtte. Er schijnt op de wereld geen
volk te zijn. dat zoo hang is voor tocht
wij, Hollanders.
Achter hem zat een Engelsche heer tegen
dien hoed aan te kijken. Wilt u zoo goed
zijn, uw hoed af te zetten, vroeg deze. Maar
onze Hollander verontschuldigde zich
Avege dien tocht. De Engelschman zei r
bewoog niet, keek den heelen avond tegen
den hoed. 't Eind van de voorstelling was er,
hei volkslied werd gespeeld, alles stond op.
Dan: een kwartdraai om en rij voor rij
ging de zaal uit. Bij de deur slaat óc En
gelschman in de bokshouding vóór onzen
landgenoot; het volgend oogenblik heeft
deze een klap te pakken legen zijn hoed, dat
die een eind wegvliegt. De Engclschmar.
nog steeds in de houding, wacht op voelbaar
antwoord. Maar onze brave man zoekt zijn
hoedje op en gaat zijns weegs.
Ze zijn wel leuk, die Engelschen, maar
naar ons begrip Avel wat gauw klaar met de
uist. 'lc Ben benieuwd, hoe het straks met
Mussolini's hoedje zal afloopen.
Ik voor mij mag ze toch wel. Ik schreef
indertijd mijn preüigen indruk naar een
vriend in Pretoria. Ja, schreef die terug, het
zijn aardige lui, behalve als ze je de haas
zijn: dan zijn liet lcr...
't Is ook overal Avat.
Ook hier. Wat mij heelemaal niet aan
staat is, dan men in Engeland op de Avegen
links houdt. Honderdmaal heb ik bij het te
genkomen van auto's een schrikmoment ge
had: o wee, hij bokt tegen ons op. Na die
honderd keer is dat nog niet over, telkens
schrik ik weer. En het gaat niet over. Want
wij zijn hier maar een goed etmaal.
Wij komen in Stonehenge: geAveldige stee-
nen van meer dan dubbele manshoogte,
waar andere zware steenblokken dwars op
liggen: overblijfselen van een offerplaats,
waar. volgens de historie, 3000 jaar geleden
menschenoffers werden gebracht. Het Jigt
op een heuA'cl, Avaar een aardig briesje op
staat: het wordt een koude bedoening. Wij
stappen meer AA'eer gauAV in. Rijden door de
schrale velden met hun stoppelig gras. Maar
ae vergezichten over het dalende en ginds
rijzende land, met boschpartijen, hier
en daar een kudde schapen en een huisje,
zijn heerlijk.
Wij zijn in Salesbury, stoppen voor een
Engelsche inn (is herberg), haast zoo oud
als de Avereld. Ik zag ze zoo wel op plaat
jes. We komen op een binnenplaats met
rondom hangend groen. En treden dan in
een kleine, gezellige gelagkamer met oude
meubeltjes, oude spiegels, oude open haard
en oude muurborden. Wij drinken thee
uit koppen van oud model. Ook de klok
en de vazen zijn uit vorige eeuwen; wij
A'oelen ons haast, alsof wij zelf zestiende-
eeuAvers Avaren. Het eenigc, wat ontbreekt:
er zou een oude postkoets moeten komen
binnenrijden, bespannen met de vier, met
een deftigen koetsier op den bok en nog
deftiger dames en heeren er in. En achter
op een postillon met lange hoorn, blazend,
luid, op zijn toeteretoe. In plaats van die
daverende dingen uit oude dagen komt
daar stil op zacht schuivende slofvoctjes
een auto naar binnensluipen: de nieuwe
tijd.
Onze herberg lïeet th'e Red Lion (is:
Roode Leeuw); zij dateert uit 1300, was het
oude station voor de postkoetsen.
Opstappen! Wij gaan naar de Kathedraal,
een wereldberoemd bouA\'\verk, dateerend
van 1220. Het heeft een toren hooger dan de
Utrechtsche Dom. Het is ruim 70 Meter lang,
het dak is 25 Meter hoog. De lichtinval is
hier veel krachtiger dan in andere groote
kerkgebouwen, die meestal overdag van bin
nen iets sombers hebben. Hier is dat niet
zoo: het licht is er sterk, helder, tegelijk
teeder, liefelijk.
De Kathearaal is het centrum \-an 500 pa
rochies rondom. Wij treffen het: het is van
daag een groote, plechtige kerkdag voor de
gèheele streek.
De dienst is net afgeloopen. Juist kunnen
wij nog de eind-processie zien. die lang
zaam, statig het middenpad doorschrijdt en
dan door de hoofddeuren de kerk verlaat.
Voorop gaat een groote man in deftig, kleu
rig gewaad; zeker de bisschop. En dan vol
gen tallooze vaandels, en dan een lange
stoet van koorknapen. Tenvijl zingt en speelt
het machtige koor, ginds in het middenschip,
zijn lithurgische liederen. En die jongens,
trouwens alles in den stoet, zingt mee. Eti
het klinkt op door de geweldige ruimte en
vult ze met vollen, reincn klank, schoon
en zuiver. En steeds gaat de stoet voort,
mannen, en dan Aveer jongens, en dan ba
nieren met heiligennamen: Sint Marcus en
zoo voort; er komt geen eind aan. Ja toch;
daar draagt er een de bisschopsstaf, dan
Aveer zoo'n deftige heer, zeker ook èen
bisschop; 't. is uit. De kerk stroomt leeg; wij
loopen nog even naar het koor en bewon
deren ey het kunstige snijwerk der banken
en van den preekstoel. Alles uit den tijd.
toen de menschen nog geduld hadden.
Wij zijn intusschen Avel sterk onder den
indruk gekomen van het sterk geromani
seerd karakter van den Anglicaanschen kerk
dienst.
Op den terugAveg zien Avij nog een heel
ouden zonnewijzer. Een wijze hand heeft er
boven geschreven: Life is but a walking
shadoAv; dat is: het leven is slechts een
Avandelende schadmv.
Een steriï uit oude dagen: Memento mori,
gedenk te sterven. Altijd.
Wij gaan naar huis, ons schip.
.v. W.
Slpnehtngz -f
■ling:, C. Gosling». G. J. Herom-v, L J. XI.
der HuLst, A. A. Jansma, H. A. L. Kwast,
E. J. Lamens, J. H. Leemhuis. J. S. S. Oort, I'.
C. Ver
der WeTff, Y. van
Zandberg-en, H. XI. E. Schultz,
GEMENGD NIEUWS
Doodelijke aanrijding op
onbewaakten overweg
Gistermiddag is de 23-jarige freule
van Hemert van Dingshof, dochter
van den Burgemeester van Haas-
treoht, toen zij met haar jongere
zuster den onbewaakten overweg bij
Blok 11 onder de gemeente Reeuxvijk
per rijAviel posseerde, door den van
Utrecht komenden Dieseltrein, die te
14.26 uur te Gouda moet aankomen,
gegrepen en op slag gedood.
De jongere zuster, die voorop reed, Avas
juist de spoorbaan over, toen de aanstor
mende trein, de vlak achter haar rijdende
zuster greep. Blijkbaar heeft zij den trein
op het laatste moment gezien en toen ge
remd. hetgeen haar noodlottig is gewor
den. De treinhesturder, die het ongeluk niet
kon verhinderen, stopte. Het zwaar ver
minkte lijk van het slachtoffer Averd met
denzelfden trein naar het station Gouda
vervoerd, vanwaar het per ziekenauto
naar het Van Itcrson-ziekenhuis is over
gebracht. Gisteravond zou het lijk 'naar
Haastrecht worden vervoerd, Avaar groote
verslagenheid heerscht over den zwaren
slag, die het gezin van den Burgemeester
getroffen heeft.
Auto in het Winschoterdiep
De vijl inzittende dames gered
Zaterdagmiddag omstreeks vier uur begaf
zich een gezelschap van vijf dames, allen
ui*. Hoogezand, per auto naar Winschoten.
In Zuidbroek, ter hoogte van de Openbare
Lagere school passeerden zij een tflxi van
de Mij. D.A.M. De chauffeur hiervan zag,
hoe even later de auto met de vijf dames
door tot nog toe onbekende oorzaak het
Winschoterdiep inreed. De chauffeur van
de taxi, Avaarin drie personen gezeten Ava-
ren, stopte onmiddellijk en begaf zich
gekleed te Avater. Hij wachtte af, totdat de
auto geheel onder Avater verdAvenen en tot
stilstand gekomen Avas en klom toen op de
treeplank. Het mocht hem gelukken, zij het
met groote moeite, om alle inzittenden te
redden en met behulp van omstanders vei
lig aan Aval te brengen. De inzittenden,
Mevr. Boon, haar dochter, die chauffeerde.
Mevr. Post van Leggelo, Me\'r. Jansma cn
Mevr. Mulder allen uit Hoogezand, kAva-
men met den schrik vrij cn werden bij het
hoofd van de school, den lieer Groen,
binnengebracht en van droge kleeren
voorzien, Avaarna zij per auto -naar Hooge
zand terugkeerden. Als bijzonderheid kan
nog vermeld!worden, dat een der inzitten*
de dames onlangs ook reeds met een auto
in het Winschoterdiep is geraakt,
