KERK EN ZENDING
Vreest geen Examen
UIT HET LAND VAN HET
GEZOND VERSTAND
ZATERDAG 6 JUNI 1936
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Stiens (toez.), F. W. J.
Brünner te Bergum. Te Groot-Ammers,
G. Alers te Dordrecht.
Aangenomen: Naar Nieuw-Vennep, J.
de Vries te Haskerhorne.
OUD-GEREF. GEM.
Beroepen: Te Bolnes, G. J. Zwoferink,
Oefenaar aldaar.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Het afscheid van de Ned. Herv. Kerk
te Woerden, door Ds. Fr. .F. Broeyer,
is bepaald op 19 Juli a.s. Zijin bevestiging
en intrede to K atw ij k aan Zee op 26
Juli d.a.v. Als bevestiger treedt op Ds. Pb.
Peter, van Rijnsbung.
Pr. J. KUIJLMAN
A.s. Donderdag viert Ds. J. Kuijlman, Ned.
Herv. predikant te Vreeland zijn zilve
ren ambtsjubileum.
Ds. Kuijlman werd 10 Dec. 1884 te Delft,
waar zijn vader predikant was, geboren. Hij
studeerde aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
Jn 1910 candidaat geworden in Gelderland,
aanvaardde hij 11 Juni 1911 het predikambt
in zijn eerste gemeente te Renswoude. In
1919 vertrok hij naar 't Woud, welke stand
plaats in 1922 met MaasdamCillaarshoek
verwisseld werd. 30 Oct. 1927 verbond Ds.
Kuijlman zich aan zijn tegenwoordige ge
meente.
HULPPREDIKERS
Met ingang van 1 Juli 1936 is benoemd
tot hulpprediker der Geref. Kerk te Alk
maar, speciaal voor den arbeid te Egmond
aan Zee, de heer Ch. H. S w e n, theol. cand.
te Bussum.
De heer Swen blijft in de gelegenheid des
Zondags de Kerken te dienen en een even
tueel beroep in overweging te nemen.
Het adres van den heer W. Vis, theol.
cand. en hulpprediker van de Geref. Kerk
te Lippenhuizen-Hemrik is niet meer Noord
straat 1, Haamstede (Z.)maar voortaan
Hemrik H 59, (Friesl.). Hij blijft beroep
baar en in de gelegenheid 's Zondags ook
andere kerken te dienen.
Theologische candidaten, die zich telkens
yoor een maand of langer willen geven
voor de geestelijk-zedelijke leiding iui een
kampement \an jeugdige werkloozen, die
daar vertoeven voor ten hoogste een jaar,
worden verzocht zich in verbinding te stel-
ien met Dr. B. A. Knoppers, Den Tex-
6traat I, Amsterdam-Centrum, tel. 33810.
Voor de technische leiding- zijn voldoende
krachten aanwezig. De genoemde hoofdlei
ding is gaarne bereid voor nadere bijzon
derheden en verdere inlichtingen in mon
deling overleg te treden. Het eerste kam
pement wordt betrokken ongeveer 15 Juni
a.9. Voorloopig is het berekend op een 100
man, welk getal voor uitbreiding vatbaar
is. Hier is voor dc theologische candidaten
mooi werk te verrichten. Voor de Zondagen
is men, voor zoover noodig, vrij om de ge
meente te diienen,
DE AMSTERDAMSCHE CONFERENTIES
De commissie tot het hóuden van onder
linge conferenties van predikanten der
Geref. Kerken in de beide Hollanden en
XJtrecht belegt een samenkomst te Amster
dam op Dinsdag 16 Juni in de theologische
faculteit der Vrije Universiteit, waar Prof.
Dr. F. W. Grosheide spreken zal over:
„Theologische exegese".
De 29ste Zendingsdag van den Geref. Zen-
'dingsbond is bepaald op Donderdag 6 Aug.
te R ijsenvb u rg. Sprekers zullen zijn:
Zendeling D. J. van Dijk, Ds. J. E. Klomp,
Ds. G. J. Koolhaas, Ds. G. Lans, Ds. H.
Leenrnans, Ds. M. Ottevanger, Ds. II. van
tter Wal en Ds. R. Bartlema.
SOMBERE TIJDING
Hoezeer de Diaconieën te kampen hebben
met den stijgenden nood, blijkt uit het be
sluit der Diaconie van de Geref. Kerk te
Rotterdam, die met 1 Juli a.s. ertoe zal
overgaan, le. de bijsteun in natura aan de
crisis-werkloozen met 50% te verminderen,
zoodat de werkelooze broeders dan maar de
helft van hetgeen ze nu ontvangen, aan hen
Zullen zien toebedeeld:
2e. alle verdere ondersteuningen aanmer
kelijk te verminderen, zoodat ieder een deel
Man zijn ondersteuning zal moeten missen.
NOORD-HOLLAND BOVEN HET IJ
Eenigen tijd geleden hebben wij de aandacht
gevestigd op de verarming van het kerkelijk
leven, zooals' die in ons land bijzonderlijk
aan den dag treedt in Noord-Holland boven
bet IJ. "Wij hebben o.m. herinnerd aan het
ontstellend aantal keeren, dat in de predik
beurtenlij st van de vele dorpen in dat pro-
vinciedee! de woorden „geen dienst" voor
komen; ook aan het uiterst schaarsche kerk
bezoek in sommige gemeenten.
Een merkwaardig licht op deze toestanden
Wordt geworpen door een fragment van een
artikel, in de N. E. C. voorkomende onder de
bekende rubriek „Onder de menschen". De
schrijver daarvan heeft een „buurpraatje"
gehouden met een „bejaarde landbouwer-in-
ruste die zijn leven heeft doorgebracht in
het modernistisch deel van Noord-Holland. De
oude heer, blijkbaar nog goed thuis in het
doorleefde tijdperk, vertelde hem volop van
„hoe het was", telkens het onderscheid onder-
Étreepend tusschen toen en nu.
Zoo kwam hij ook op de kerk. En gaf er
Rijn kijk op:
„Maar wèl (de tegenstelling slaat op een
bespiegeling van den borrel) kwamen er
vroeger veel meer menschen in de kerk. Er is
lui te veel verwarring in den Godsdienst geko
men. Eertijds mocht er een effen andera
over denken je had één geloof: prote:
tantsch of katholiek. Vandaag bestaan er zc
verschrikkelijk veel stroomingen. Naar ik
hoor zeggen, gaat 't in de steden nog wel
met 't kerkbezoek, vooral onder de ortho
doxen. Hier, op 't platteland, is 't niks meer,
en orthodoxe dominees, om 't vol te laten
loopen, die hebben we niet, al kwam er vroe
ger van den beetje vrijzinnigen kant ook veel
meer volk. Nu wordt dat alles zoo licht op
genomen onder de boeren. Als straks de
vreemdelingen er zijn zal je zien, dat 't nog
weer aardig loopt. Maar wanneer er hoogop
twintig van ons eigen bij zijn, is dat veel
„Die stroomingen weten wat"
De zegsman van den N.R.C.-redacteur trok
de lyn nog wat verder door tot de dorps
politiek, en van daar tot de groote politiek:
„Bovendien was 't vroeger met de verkie-
Ringen hier óók één party, één groep van
allemaal liberalen. Nou heb je: sociaal-demo
craten, communisten, nationaal socialisten...
weet ik 't allemaal? En dat gooit alles roet
in 't éten."
„BARJMéUS"
De vereen. Bartimèus, tot bevordering van
Chr. Opvoeding en Onderwijs voor blinde kin
deren en jongelieden houdt op Woensdag 10
Juni a.s. des voormiddags elf uur haar jaar
vergadering in huize „Beeklust" aan den
Utrechtscheweg te Zeist.
Na afloop der vergadering worden de aan
wezigen in de gelegenheid geisteld de inrich
ting te bezichtigen
Op dienzelfden dag wordt, in het gebouw
„Irene" de jaarlijksche bazar ten bate van
Bartimèus gehouden
De groote „Bartiméus"-huishouding, waar
zoo buitengewoon veel goeds van uitgaat, kan
deze bazar onmogelijk missen.
Alle mogelyk artikelen, die voor de te hou
den bazar geschikt zijn (en hier is nagenoeg
alias welkom) worden gaarne by de leden
van het Bazar-comité ingewacht.
De goederen bezorge men aan huize „Beek-
lust". Utrechtscheweg 84. Geldelijke bijdra
gen voor dit goede doel worden by voorkeur
ingewacht bij de Penningmeesteresse van het
Bazar-comité, mej. M. van Baren, Huijde-
coperweg 23 A., Zeist. Postrekening
No. 147354.
NED. MIDDERNACHTZENDING
Dezer dagen vergaderden te Utrecht,
onder ieiding van den heer J. N. van M u n-
ster, de secretarissen van de afdeelingen
van bovengenoemde verceniging.
In zijn openingswoord herinnerde (le
voorzitter aan het overlijden van Mevr. van
der Steur, over wier arbeid op zoo tref
fende wijze werd geschreven (in een brief
van dc dochter van den heer Velthuysen,
in de laatste „Getuige" opgenomen). Uit
voerig werd het werk, in dc verschillende
plaatsen van ons land, besproken. Met vele
moeilijkheden, ook van materieelen aard,
heeft men te kampen. Uitbreiding van den
arbeid is zoo dringend noodig!
Door het Hoofdbestuur is besloten, de
Jaarvergadering einde Sept. in Zeeland ic
houden.
Het werk van dc Middcrnadhtaending
heeft, zoo schrijft men ons, dringend be
hoefte aan daadwerkelijken steun van heel
ons Christelijk volk, persoonlijk voor
het postwerk en huisbezoek, financieel
voor de instandhouding der inrichtingen,
consu 1 tatie-bureauxen individueele steun-
verleeningen, en daartoe op te wekken zal
niet alleen mededoel zij,n van de te hou
den Jaarvergadering in Zeeland, maar van
al de samenkomsten, die men in den ko
menden winter door heel het land hoopt tc
organiseeren.
EVANGELISATIE ONDER STUDENTEN
Op verzoek van de Centr. Comm. voor
Evangelisatie der Geref. Kerk van Delft
zal de kerkeraad een voorstel doen aan de
Part. Synode, om een onderzoek in te stel
len naar de mogelijkheid van een benoe
ming van een predikant voor de Evangelisa
tie onder niet-Indische studenten.
GIFTEN EN LEGATEN
Van èèn der freules van Bichon van IJssel-
monde, heeft de Geref. Kerk te IJ s s e 1 -
monde 2 giften, ieder "van 1000.ont
vangen, te bestemmen voor diaconie en
aflossing op gebouwen.
ONDERWIJS
EN OPVOEDING
AFSCHEID PROF. DR. M. DE HAAS
Onder zeer groote belangstelling heeft
Prof. Dr. M. de Haas, hoogleeraar aan de
Technische Hoogeschool te Delft, gistermid
dag, na bijna veertig jaren aan deze onder-
wijs-instelling te zijn verbonden geweest,
zijn afscheidscollege gegeven over de taak
van den natuurkundigen ingenieur.
Hij werd ter gelegenheid van zijn afscheid
o.a. toegesproken door den president-curator
Ir. J. F. de Vogel, den rector-magnificus
prof. ir. G. Diehl en namens het huldigings-
comitè door prof. dr. H. B. Dorgelo, die den
scheidenden hoogleeraar uit naam van het
geheele personeel een geschilderd portret
aanbood.
Gep. Chr. Onderwijzersvereen.
uit N. O. I.
Jaarvergadering afd. Nederland
Men schrijft ons:
In Utrecht kwamen 3 Juni samen de ge-
pensionneerde Chr. Onderwijzers uit Indië
met enkele verlofgangers. De heer G. v.
Duinen leidde de samenkomst, die een gezel
lig karakter droeg en waarop de heer D. J.
Coumon een causerie hield over: „Wat er in
Indië op Onderwijsgebied veranderde."
Naast de donkere zijde: Inkrimping van
het onderwijs, vermindering der subsidies en
tractementen, verlaging van 't onderwijspeil,
kwam ook de lichtzijde naar voren: Er wer
den nieuwe wegen gezocht en reeds aange
wezen. 't Vrije (ongesubs.) onderwijs werd
door den Schoolraad in studie genomen en
een rapport er over verscheen reeds.
't Gaat, volgens den heer H. Meyerink,
oud-directeur van de Chr. H. I. Kweekschool
te Solo, om een omvorming van het onder
wijs.
Ook de Zendingsraad in Nederland voert
een actie voor een eigen Christelijk Volkson
derwijs in N.O.I.
't Mooie Jeugdwerk wordt reeds gesteund.
Aan de Besturen der Chr. Scholen in Ne
derland zal verzocht worden dit vrije Chr.
Onderwijs te willen steunen, waar de kansen
nu zoo toenemen, dat dit onderwijs een be
langrijke plaats in Indië zal innemen.
THEOL. SCHOOL CHR. GEREF. KERK
De examens aan de Theol. School der Chr.
Geref. Kerk te Apeldoorn zullen gehou
den worden Dinsdag 7 Juli cn volgende da
gen. Maandag 6 Juli zal in het kerkgebouw
aan de Maria laan een bidstond worden ge
houden, waar als spreker zal optreden Ds.
L. JI. van der Meiden, van Den Haag.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Oosterwolde: C. N. School. Tot hoofd
(vas. J. Gorter): de heer B. Kr ins, onderw.
Wilh. van Nassauschool te Delft.
De bekende neven-vereenigingen van de „de
Groote" (vereen, van Chr. onderw. enz.) heb
ben in deze week ook te Utrecht, hun jaarver
gadering gehouden. Van .Johannes" (steun
aan bejaarde, zieke of hulpbehoevende onder-
wijzers(eseen) van Chr. scholen) werd aange
nomen een bestuursvoorstel, beoogende: a. het
terugstorten van het bedrag in 1908 uit de On
dersteuningskas in de Uitkeeringskas met de
rente; b. het overdragen van de risico aan
een levensverzekeringsmaatschappij en c. het
77
Fiducia Incasso's - Utrecht
staat tot Uw dienst,
zowel op als zonder contract.
VRAAGT BEZOEK - PROSPECTICI
(Adv.)
machtigen van het bestuur tot het nemen van
maatregelen voor deze overdracht.
In de jaarvergadering van „Lukas" heeft
de heer K. Brants, haar eere-voorzitter, de
propaganda ter sprake gebracht.
De voorzitter wees op de bezwaren die er
bestaan om op de onderwijzers dwang te leg
gen door bijv. in de instructie de verplichting
van het lidmaatschap van Lukas op te ne
men. De heer Brants wenschte dat van het be
stuur een circulaire uitging, waarin op opna
me van zulk een bepaling in de instructie
wordt aangedrongen. Besloten werd deze zaak
nog eens ernstig onder oogen te zien. Naar
aanleiding van een vraag van den heer Brants
deelde de voorzitter mede dat zoo noodig ook
de oud-strijders worden geholpen.
IN 1840 EN IN 1936
Als dominee-schoolopziener Ferf in den
jare 1840 zijn, zilveren jubileum van de
tweede functie viert, houdt hij een „rede
voering van het allergrootst belang voor een
echt-godsdicnstige opvoeding der jeugd in
de legere scholen". Hij zegt:
„Gij weet het met mij, onze lagere scholen
zijn de echte kweekscholen der liefde en der
verdraagzaamheid, omdat zij open. staan
voor de kinderen van alle leden der maat
schappij, zonder onderscheid van godsdienst.
Daarom noemen wij ze openbare scholen.
Onze lagere scholen zijn dus geen Calvinis
tische, geen Luthersche, geen Doopsgezinde,
geen Roomsche scholen; maar inrichtingen,
om den jongen mensch tot een verstandig,
zedelijk en godsdienstig wezen te vormen.
Dit kunnen we mogelijk niet te dikwerf,
niet te ernstig herhalen in onze dagen, waar
in opnieuw de kreet van vrijheid van onder
wijs wijd en zijcl weergalmt, met het hel-
sche oogmerk, om het vuur dier oude gods-
dienstvcete wederom aan te blazen, en die
rampzalige tijden in het leven terug te roe
penDit, dit toch, dat op onze lagere
scholen het kind tot mensch gevormd wordt,
en dat geen bijzondere godsdienstgevoelens
de drempel dezer gebouwen mogen betre
den, dit maakt derzelver ei gen domme lijk
karakter, dit haar hooge waarde uit".
Bijna honderd jaren later, nu de, ook al
niet zoo jonge Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen met bekwamen spoed zich gezet
heeft aan liet kluifje „de Bijbel op de open
bare school", vindt zij een dominee van het
jaar 1936, bereid, op haar algemeene verga-
dering van 2 en 3 Juni zijn collega van 1840
naar de kroon te steken, zullende hij zeggen:
„De pogingen om aan het kind van de lagere
school gelegenheid te geven in den school
tijd kennis te verwerven van den inhoud
van den bijbel, zijn verheugend en verdie
nen ook door het Nut krachtens haar doel
stelling (volksgeluk bevorderen naar de be
ginselen van den christelijken godsdienst)
gesteund te worden. Deze pogingen vinden
hun oorsprong in het. besef, dat de bijbel een
geheel eenig document is in het leven van
de Wostersche menschheid en het niet ver
antwoord is, dat menschen de wereld in
gaan zonder eenige notie van dit boek, dat-
voor de kennis van de christelijke beginse
len onontbeerlijk is. Deze pogingen hangen
samexx met het paedagogisch inzicht, dat
de leeftijd van 10—12 jaar uitstekend ge
schikt is voor het bijbrengen van deze ken
nis, die ook als voorbereiding voor even
tueel latere catechese zeer gewenscht is.
Deze pogingen zijn niet in strijd met het
neutraliteitsbeginsel, doch geven daaraan
een positieven inhoud. Juist door het opne-
men in schoolverband dragen zij een boven
kerkelij k karakter en zijn zij uitingen van
een academische gezindheid",
Is het niet schoon?
In 1840: Geen „bijzondere Godsdienstgevoe
lens" gewenscht.
In 1936: Het „bovenkerkelijk karakter"
van het „kennis verwerven van den inhoud
van den bijbel".
In 96 jaren hebben de mannen der voor
uitgang nog geen stap vooruit gezet.
Examens
Promotie*. Wa-gen.ngen. Landbouwhooge
school. Bevorderd tot doctor In de Landbouw
kunde de heer 1- J B. H IJdo. geb. te Den
Haag. op proefschrift met stellingen getiteld.
„Dc invloed der bemesthg op het carotine- en
vitamine c-gehalte van de plant*.
heeren "h^ J3 M. ten Berge, C. H. Gout en G. P.
C. Koolmaas; arte-ex., de heenen G. J. Staver-
Theologie: Voorber. kerkel. ex., de heer K
LuyendlJk.
-Utrecht. Ge®!.: Theologie: propaed. ex., d«
he eren J. Bloten, en A. Corbijn van Willens-
Geneeskunde: doet. ex. le ged.. de heeren C.
Iunions, J. v. cL Koppel. S. S. Klein, D. T.
Vieilina-a. mej. A. R. Jippea. A. Vrijlandt, Ch.
cl Ree. D. Schotanus. H. Th. M. v. d. Po-M.
L A. Boland. P Woltens, M. D. A. Arends. H.
v N te velt, J. Jongh. W. van East en B. Schul-
t F. H. Wolt-
Sj. Rond, J. v. d. E-nde, J. Llnzel en G. Hart-
rtaex, de heeren H. J. v. d Kamer, G.
an Leeuwen, mej. V. Noorman, mej. C.
Arendis, J P. Broens, M. M.
want er is een middel dat U kalm houdt en
waardoor Uw geest helder blijft.
Mijnhardt's Zenuwtabletten behoeden U voor
zenuwachtigheid. Ze zijn verkrijgbaar in
kokers van 75 ct. bij Apothekers cn Drogisten.
fAdn
A. W.
W. B. Sche
Land en S.
Amsterdam Geel.: Econ. "Wetenschappen
cand.ex., de heeren A. ,C. Modnat en J. W. van
hckcrunaaUtent. Amsterdam. Getsl.
lea J. H. E. Lichtenbelt. W. M. C. Kaas.
beiden Amsterdam cn C. M. J. van der
BEZUINIGINGSMINISTER
GEVRAAGD
De overheidsuitgaven
moet 150 millioen omlaag
De vroegere thesaurier-generaal, Mr. Dr.
A. van Doorninck heeft in de jongste
aflevering van „De Economist" een zeer
belangrijke beschouwing geschreven onder
de titel: De toekomst onzer Overheids
financiën. De schrijver wil daarin aantoonen
dat er nog volstrekt geen reden is om te
wanhopen aan dc mogelijkheid om onze
financieele saneering door te voeren zondex
„revolutionaire" middelen. Onder die revo
lutionaire middelen verstaat hij blijkbaar
ook de devaluatie.
Maar er zal toch op de overheidsuitgaven
nog 150 millioen; bezuinigd moeten worden.
Immers, het totaal der belastinggelden
(agrarische heffingen en prijsverhoogende
Onvaderlandslievende uitlatingen
van de roode pers
Mogelijk is het Deensche
volk eerlijker dan het onze"
De koopkracht van de kroon
verminderde sinds 1931 in
Denemarken met 12
Toen wij ons artikel „Uit het land van
het gezond verstand" reeds hadoen geschre
ven werd ons door vriendenhand „Le
Peuple", het blad van de Fransch spreken
de Belgische socialisten toegezonden. In een
artikel in dat blad van den voorzitter van
het Deensche vakverbond over de uitslui
ting in Denemarken vestigde men onze
aandacht op de hieronder volgende passage:
„Bij de contractonderhandelingen van
dit jaar hebben de meeste ox-ganisaties
looxx- cn andere eischen gesteld. De moti-
veering daarvoor was de prijsstijging.
Sedert de devaluatie in 1931 is het index
cijfer van de kosten voor levensonderhoud
gestegen van 100 tot 112 in Jan. 1936".
Nadien lazen wij in „De Vakbeweging"
van het N.V.V. hetzelfde in een artikel van
Jensen, als wij hierboven uit „Le Peuple
citeerden.
Men zoiT denken dat het met de voort-
durende beweringen van die zijde, dat de
koopkracht in Denemarken na de devaluatie
hetzelfde is gebleven, nu wel afgeloopcn zou
Maar de heer Roozeschoon schreef boven
zijn artikelen in de „Voorwaarts", ter ver
heerlijking van de betere toestanden in De
nemarken, het volgende: „Mogelijk is het
Deensche volk van nature eerlijker dan het
onze". Hij hacl toen zeker voor oogen de
mentaliteit van zijn Hollandsche collega's!
Want men staat toch werkelijk verbaasd
als men op oezelfdc bladzijde in „De Vak
beweging" met vette letter een artikel aan
treft., waarvan wij en velen met ons, zullen
denken, dat het opzettelijk is geschreven om
de indruk weg te nemen, die het artikel van
Jensen eens mocht wekken, dat het in
Denemarken toch niet zoo rooskleurig is als
men het altijd heeft voorgesteld.
Het artikel adenxt weer dezelfde geest;
overal is 't beter dan in 't eigen land.
Nam de koopkracht toe?
Wij nemen er het volgende uit over;
„In oen winter van 19321933 bereikte de
werkloosheid in Denemarken haar hoogte
punt, om daarna te gaan dalen. De koop
kracht nam t o -e" (spatieering van mij,
J- Q-)
De koopkracht nam toe. Men moet
maar durven. De heer Roozeschoon schijnt
zijn pappenheimers te kennen.
Als men in Januari 1936 voor 3459
kronen maar evenveel goederen kan
koopen als in 1931 vóór de devaluatie
voor 3100 kronen, dan zullen er in
Nederland nog wel een groot aantal
eenvoudige nuchtere huisvrouwen zijn,
die tot de slotsom komen, dat zij 3ó8
kronen, is 116.—, per jaar in koop-
ikracht zijn achteruitgegaan.
Weer een van die raadselen waarvoor men
telkens komt te staan bij het lezen der
sociaal-democratische bladen.
Bij ons stond reeds in 1934 vast dat in
Denemarken een actie voor loonsverhooging
niet kon uitblijven, gezien de voortdurende
stijging van de kosten voor levensonderhoud,
en wij herhalen wat wij in onze vorige ar
tikelen schreven, „al zouden de werkgevers
ten volle aan de looneischen van het Vak
verbond voldoen dan komen zijo er nog met
een koopje af, tenzij de toestand in de be
drijven zoo ongunstig zou zijn, dat deze geen
loonsverhooging toelaat".
Als men zooveel jaren tegen wil en dank
heeft moet enrekenen, gaat men nog wel
eens rekensommetjes maken. Dit deden wij
ook ten opzichte van dc uitsluiting in Dene
marken,
Wij kwamen tot de volgende berekening;
van de 130.000 utigeslotenen is maar voor
45000 der minst betaalde arbeiders een loon:
verhooging van 5 ore per uur gevraagd; re
kent men elk arbeider 2500 ux*en per jaar
dan is dit 125 kronexr per jaar maal 45000
kronen is 5.625.000 kronen.
Stellen wij het gemiddeld weekloon va.11
alle arbeiders op 55 kronen 17,85) per
week, hetgeen zeker niet tc hoog is, daix
komt men op 2S60 kronen per jaar. Twaalf
procent verminderde koopkracht staat ge
lijk met een jaarlijksch tekort per man van
3-44 kronen dus voor alle uitgeslotenen in to
taal 44.700.000 kronen.
Het verschil tusschen verminderde koop
kracht en de looneischen door het Vakver-
hond gesteld bedraagt dus niet minder dan
39.048.000 kronen.
Uit de sobere looneischen door het Deen
sche Vakverbond gesteld blijkt, dat men
het lagere levenspeil door vermindering der
koopkracht voor 85.000 der uitgeslotenen ten
volle heeft aanvaard, en voor 45.000 een
luttele loonsverhooging vroeg van 1.6 ct.
per uur.
In Nederland zou men zeggen: do
arbeiders hebben met de aanpassing
genoegen genomen.
Een „dubbele" les
Mot belangstelling en hoop zagen wij eiken
dag uit of aan deze uitsluiting nog niet een
voor de arbeiders gunstig einde was geko-
„In een nachtzitting hebben beide Ka-
mers de regeeringsvoorstellen goedge
keurd. Het werk zal worden hervat
op de basis der oude loonen, terwijl de
kwestie der loonen zal worden onderwor-
pen aan de arbitragecommissie, welker
beslissingen bindend zullen zijn".
het hier-
„Wij hopen, dat de Deensche makkers
rustig en vastberaden hun strijd tot een
goed einde zullen weten te brengen.
En voor onszelve putten wij uit de
Deensche gebeurtenissen een dubbele
contingenten tot steun aan een aantal
bedrijven dus buiten beschouwing gelaten)
bedraagt naar zijn berekening iets meer
dan een milliard per jaar. Daarbij zijn de
gemeentelijke en provinciale belastingen
dan inbegrepen. Dit bedrag vertegenwoor
digt thans ongeveer 40 procent van liet
geheele nationale inkomen. In 1924 zou het
„overheidsgeld" daarentegen slechts iets
meer dan 20 procent van hel inkomen
hebben 'geabsorbeerd en toen klaagde het
bedrijfsleven toch al over de al te zware
lasten, die een krachtige ontwikkeling ver
hinderen.
Voor deze bezuiniging gaf Mr. Van Door
ninck een algemeen program:
1. Het plan moet niet uitsluitend de
Rijksuitgaven omvatten, maai* de financiën
van het Rijk, de provinciën en de gemeen
ten tezamen.
2. Bij het opstellen van een aanpassings
plan moet worden uitgegaan van het totaal
der beschikbare middelen. De uitgaven zul
len zich aan die middelen jpoeten aan
passen.
3. Aan de provincies en aan de gemeenten
worden zoodanige belastingen toegewezen
als zij ter financiering van haar huishouden
noodig hebben; hetzij ze zelf deze belastin
gen innen of de kosten van het Rijk
vergoed krijgen.
4. Steunverleening aan personen en be
drijven mag alleen geschieden als middel
tot aanpassing.
6. Kapitaalsuitgaven mogen alleen gedaan
worden voor zuiver rendabele leeningen en
flinke aflossingen zijn noodzakelijk.
6. Teneinde het Overheidscrediet goed-
kooper te maken moet niet alleen het
lceningsbeleid zelf een conservatief karakter
dragen, maar moet bovendien worden afge
zien van elke Overheidsmaatregel, welke
het vertrouwen van het beleggend publiek
zou kunnen schaden.
Aangezien het aanpassings- en versóhe-
ringswerk over nagenoeg de geheele Staats
dienst verdeeld en daardoor eenheid
lijn thans niet voldoende gewaarborgd
is het noodzakelijk dat met de leiding
dit werk wordt belast één Minister, die
deze arbeid tot zijn uitsluitende werkzaam
heid krijgt.
Wie tot deze dingen bekwaam is, laat de
schrijver in het midden. Terwijl ook
becijfering ontbreekt hoe een en ander
mogelijk zal zijn. Dec.reteeren. is gemakke
lijk; uitvoeren moeilijk.»
De Reisbelasting
Geen invoering meer in dit seizoen
De Tweede Kamer zal vermoedelijk het
ontwerp-Reisbelasting nog voor het zomer
reces behandelen. De Eerste Kamer zal
daartoe waarschijnlijk niet meer in de ge
legenheid zijn. Het staat dan ook wel vast,
dat de nieuwe heffing niet meer in dit zo
merseizoen in werking zal treden. Het wordt
nu 1937, voor zulks het geval zal zijn.
Het eerste hopen wij met hen. We spre-
k en de wensch uit dat de commissie van ar
bitrage tot de conclusie zal komen, dat de
gevraagde loonsverhooging ten volle aan de
arbeiders moet worden toegekend.
En verder is onze hoop, dat de eerste les
uit de Deensche gebeurtenissen voor de ver
schillende schrijvers in de „Arbeiderspers"
over de buitenlandsehe toestanden hen zal
hebben geleerd niet langer voort te gaan
met het lanceeren van onware en valsche
voorstellingen alsof het in andere landen
beter zou zijn dan in hun eigen vaderland.
Wij weten dat er heel wat volgelingen
zijn die niet meer als voorheen, met Schaper
uit „Het lied van een loteling" zeggen:
„Ik heb geen vaderland waarvoor 'k zo
willen vechten
„Wijl ik geen plekje grond op aard het
mijne noem",
maar die als Mussert met zijn aanhang zou
trachten de dictatuur van het Nationaal-
Socialisme binnen onze grenzen te halen, in
opi*echt.heid onder de leuze voor Volk en
Vaderland met het meest rechts ge-
orienteerde geloovig volksdeel mee zouden
optrekken, desnoods met geweer en bajonet,
om de door onze voorvaderen met bloed en
tranen duur gekochte volksvrijheden en
rechten te beschermen.
Wij vreezen echter met groote vreeze, dat
wanneer evenals in 1918 de communistische
revolutie zou trachten onze grenzen te over
schrijden, dezelfde nationale sociaal-demo
craten dan geen weex*stand zullen durven
bieden en zij het schoorvoetend in het
zog van liet communisme zullen worden
meegezogen; niet de gematigden geven in
revolutionnaii"c opwinding en overspanning
den toon aan, maar de heethoofden en be
roeps-opruiers.
Een waarschuwing
Christenen van Nederland, de lijden zijn
angstig, weest op Uw hoede voor het zoet
gefluit van de vele vogelaars. De schijn zal
U bedriegen als ge niet oppast.
De revolutie is geen dekkleed, geen
omwindsel.
Geen takje aan den boom, maar wortel.
Ze is beginsel.
Zij groeit onzichtbaar, tot bij 't opgaan
't gordijn,
Zij vleesch geworden woord van Satan zelf
zal zijn.
Ze is als de smetstof van de ziekte; haai
baai len
Verpesten de atmosfeer, waarin des
menschen willen
En weten adem haalt. Dc epidemie ontstaat
En woekert voort tot zij geen levende
overlaat.
Het Nederlandsche Volk is van nature niet
oneerlijker en niet onverstandiger dan het
Deensche of eenig ander volk.
Men kan het er mee eens zijn „dat de
mensch van nature boos is en geneigd tot
alle kwaad" en zich door dergelijke on-
vaderlandsche utilatingen in zijn nationaal
eex-gevoel gekrenkt veolen.
Als wij de verwarde toestanden nationaal
en internationaal zien, kunpen ook bij den
Christen angstige vragen rijzen, en dringt
zich voortdurend aan ons op een gedeelte
uit een gedicht dat reeds in onze prille jeugd
diepe indruk maakte, n.l.
Keer terug afkeerige kinderen
Tot den God die IJ nu slaat
God die Neerland eens verhoogde
Heeft met Neerland nu een twist
Wat de vaderen 't meest verhoogde
Wordt bij 't nakroost 't meest gemist.
Rotterdam -J. OUISPEL
IMMIGRATIE
NAAR ZUID-AFRIKA
Reeds een volgezogen spons
Aan welke eischen moet de
vakman voldoen?
velen in'ons land pogen of willen
pogen om in Zuid-Afrika een werk lering te
vinden, is he; niej ondienstig eens te laten
hooj-en hoe men in dat stamverwante land
denlct over de Hollandsche vakman. We la-
.en daarover iets in het Hollandsch Week
blad voor Zuid-Afrika, onder redactie van»
heer C. Plokhöoy, oen Hollander die
reeds jaren in dat land is ingeburgerd.
De heer J. J. Groeneweg, van Pretoria,
noemt eenige dingen waardoor z. i. de Ne
derlandsche werkman in 't algemeen daar
aanvankelijk aclu'erS aat bij z'n vakgenooten
die al jaren daar zijn. Hij zegt:
99 pet. van de hier aangekomen tim
merlieden, metselaars, stukadoors en
bankwerkers zijn ervaren vaklui, maar
ze komen in 'n totaal vreemd land;
moeten, vooral in Johannesburg, wor
stelen met twee vreemde talen,
Engelsch en Afrikaansch; kennen niet
't droge klimaat en de invloed daar
van op hun werk, en komen midden
in zulk 'n vreemde en ongewone om
geving terecht, dat 't geen wonder is,
dat ze zich voelen als 'n kat in 'n
vreemd pakhuis.
Hij betoogt verder, dat men in Nederland
ten om-echte Zuid-Afrika beschouwt als een
soort achterlijk land. Wat 'n ongerijmdheid,
zoo zegt hij. '>t Rijksv'e land van de wereld
(de sjioorwegen hebben een batig saldo
van 50 millioen); 't land dat van alle staten
op aarde per hoofd t meeste geld besteedt
onderwijs, dat zich me? reuzenkracht
rikkelt, jong is cn energiek, zou achter,
staan hij de andere landen? Belachelijk.
Een jonge M.T.S.er erkende dat hij ia
Afrika nog veel moest leeren. Een paar jon
ge Nederlandsche onderwijzers dachten in
Z.A. zoo een betrekking te vinden, maar ze
isten niet da? men er drie jaar moet zij a
aleer men in Staats- of provinciale dienst
kan treden, vergaten dat 't Nederlandscli
geen voertaal is op de scholen, en waren
er onkundig van dat de doorsnee-onderwij
zer in Z.A. een 2e klasse certificaat bezit
(ongeveer de*Ned. hoofdakte) plus een uni-
versiteitsgraad. Aan onze lagere scholen,
zoo zegt de heer Groeneweg, is 't bezit van
een doctorsgraad geen zeldzaamheid.
Niet alleen onderwijzers, ook yakmen-
schen moeten zich thans volgens hem wel
bedenken naar Zuid-Afrika te trekken. De
immigran?enstroom (uit alle deelen .van
Europa en zelfs uit Amerika) maakt het
stoeds moeilijker werk te vinden.
Zuid-Afrika is langzamerhand
een volgezogen spons. Verder wor
den verschillende bezwaren opgenoemd.
Johannesburg, het Mekka der immigranten,
ligt 6000 voet boven do zee; deze groote»
hoogte stel? hooge eischen aan het hart,
Snelle temperatuurswisselingen stellen me
nig gestel op de proef. Engelsch dient men
te kennen, omdait men anders vaak z'n
superieurs niet kan verstaan. Als dit ni«S
gaat, staat men soms over een uur op straat
want men wordt per uur aangeno.
me n.
Wel doen de oud-Nederlanders al he't
mogelijke om de nieuwe immigranten ?e
helpen, maar hun kunnen is beperkt. Daar
om is noodig, zoo beweert de schrijver van
deze artikelen, dat een centrale immigratie-
raad wordt ingesteld, met vertakkingen in
Nederland en in Z.A., om regelend en voor
lichtend op ?e treden, waartoe de NederL
regeering bijv. het initiatief zou kunnen
nemen.
Tegen verschillende beweringen van den
heer Groeneweg komt echter op de lxeer G,
van Doorn, eveneens te Pretoria, (oui-
onderwijzer aan de Amsterdamsche Am
bachtsschool) die beweert dat he? aanpas
sen van de Nederl. vakman vooral moeilijk
heid ondervindt door het feit dat hij 19
solied, to grondig en te nauw-
k e'u rig werkt. Op bouwkundig gebied
bijv. kan Z.A. nde? tippen aan de prestaties
in Nederland, "ten bewijze waarvan hij ver
schillende voorbeelden aanvoert Een goed
geschoolde Hollandsche timmerman maakt
pas kans wanneer hij zich de „vrijheden"
en minder nauwkeurige werkwijze van zijn
Zuid-Afrikaansche collega heeft eigen ge
maakt. Volgens den heer van Doorn staat
Nederland op bouwkundig ge
bied hooger dan Zui d-A frika.
We meenen dat deze beide Zuid-Afrikaan
sche uitingen nog niet direct me? elkaar in
Strijd behoeven te zijn. In beider opmerkin
gen kan wel een enkele wenk verborgen
liggen voor hen die „over Zuid-Afrika den
ken". Zich van tevoren ecnigszins vci'gewis
sen van de toekomstmogelijkheden daar,
kan zeker z'n nut hebben, waarmede natuur
lijk allerminst is gezegd dat die er nie? to
vinden zouden zijn.
Het Textielbedrijf in Tegal
De „Loc." meldt, dat de gronden
voor het textiel-proefbedrijf in Tegal
thans definitief zijn aangekocht voor
ongeveer 22000.Het staat vast, dat
thans spoedig met den bouw zal wor
den begonnen. Men wil trachten het
bedrijf reeds einde van dit jaar in
werking te stellen.
Het ligt in de bedoeling, dit proefbedrijf
zoo eenvoudig mogelijk te houden. Zoo is
het niet waarschijnlijk, dat reeds dadelijK
wordt aangevangen met den bouw van ecu
eigen electrische centrale. Vermoedelijk zal
men de benoodigde energie van de Anieiu
betrekken.
Het spreekt vanzelf, dat de eerste berich
ten over de vestiging van een textielindus
trie tc Tegal in die plaats de noodigc opwin
ding heeft veroorzaakt.
Velen verkeerden in een soort jubelstem
ming en zelfs hoorden we van een hotel
houder die het plan had, maar dadelijk ee.11
nieuw hotel te bouwen of minstens het be
staande hotel belangrijk uit te breiden.
Voorloopig zal het echter wel zoo'n vaart
niet loopen. Het px-oefbedrijf zal aan onge
veer 5 ii 600 Javanen werk geven, terwijl
hoogstens op een vijftal Euopeesche em
ployés moet worden gerekend. Geleidelijk
zal liet bedrijf zich daarna uitbreiden, d.w.z.
wanneer de levensvatbaarheid van een tex
tielbedrijf in Ned.-ïndië is bewezen. Ver
wacht wordt, dat men in dat geval over on
geveer vijf jaaj- op volle capacteit werkt.
Dan zullen echter vele duizenden bij dit
bedrijf werk vinden, terwijl da Europeesche
staf dan uit 30 tot 35 personen zal bestaau.
