MR GOSELING HOUDT ZIJN
„MAIDENSPEECH"
MAGGI'
AKKERTJES oicHErs)
DAGERAAD
VRIJDAG 5 JUNI 1936
DERDE BLAD PAG. 91
Verslag Tweede Kamer
DE KATHOLIEKE FRACTIE
TEGEN DE VOORSTELLEN
Veel critiek
en weinig steun
Ook de heer Schouten
niet tot medewerking bereid
Te 1 uur kwtm de Kamer bijeen.
Mr Trnyen toegelaten
Tot lid der Kamer werd ln de vac.-Ruys de
Beerenbrouck toegrelaten de heer Mr. Truy
oud-lid der Kamer.
Daarna ls de behandeling van de belde ont-
Vcrlaglng van vaste lasten
Landbouwh ypotheken
huren omlaag
De huiselget
inpassing is er echter groot verschil.
De vraag of ingegrepen mag worden in con-
■acten wordt vrijwel door niemand ontken
end beantwoord. De ^gevallen uit de practjjk
In 1932 is de Crlsiapaohtwet tot stand
gekomen onder oen kabinet, waarin de
heer de Geer zat Principieel maakt het
geen verschil of men overeengekomen
pachtsommen vermindert dan wel rente
bedragen. Daarom stond de heer de Geer
Van de gevaren M1 de Crlslspachtw
apeld le niets uitgekomen. Ook hetge<
voorgesteld, is volkomen redelijk en
de rechtszekerheid weinig schade doer
landbouw. Zelfs kan het verkrijgen vai
rborgen ziin opgeno
•rlenging van de Cr
tvaardlgd door de
Het landbotiwhypothe)
Verlaging van erfi
geheele Uin kunnen g
Tot welk soort van
ring de werking dei
beperken? Hoe
Heuvel weten hoe het zit met
el tot huurverlaging worden
r niet profiteeren van rente-
gem
lepalln;
beter over de
n wil de Regee-
de
.het ala by 20 pel.
verlaging de exploitatie van woningen onmo
gelijk wordt? Een sluitende «xploitatie moet
toch minstens mogelijk blijven.
De Regeering wordt van twee zilden bestookt:
de een zegt. dat ze te ver gaat. een ander, dat
ze lang niet ver genoeg gaat. Men sou kunnen
zeggen, dat ze dus ln het juiste midden staat.
Eer bv. iemand van de landbouwhypotheekwet
ofiteeren. moet er heel wat gebeuren: hö
ligt i
v. d. Heuvel de erl-
ten aanzien van de
t zoo weinig riskant
ais -ie neer ae uesr meende. In leder geval
moet met hun betalingscapaciteit worden gere
kend.
De Regeering heeft uit de verschillen»
de steunmethoden gekozen. Zoover moge
lijk willen we althans een groot deel
van de antl-rev. fractie haar nu ln
haar streven steunen. Het Is van over
wegend belang om verlaging van vaate
lasten te bereiken.
De Katholieke fractie tegen
De heer GOSELING (rk) merkte op, dat
mede-wetgeven en beoordeelen van het rege
ringsbeleid taak van het parlement ls. Deze
onderscheiding behoeft niet altijd soheidlng te
lyke aanpassing
genomen. En minister «^oiun wees er inaercna
op. dat men niet volstaan kon met maatregelen
alleen voor hypotheken.
Bij de behandeling van het Bezuinlglnysont-
werp in Juli 1935 sprak de heer de Geer gelpk
hjj nu. maai- iets beslister, gesproken heeft.
Op den weg van aantasting van rente kan htJ
de Regeering niet volgen. De Katholieken
wenschten een aaneensluitend complex van
maatregelen om de vast® lasten te verlagen,
ten einde te ontkomen aan de „muntcorreetie".
De voorgestelde maatregelen staan ln het
rroote kader van den «Js
toestand: zoowel voor K
Noedtg ls het om de i
Het staat thans zoo, dat de dalende Uin I
het staatsbudget nog steeds doorgaat. De fl
nancleele behoeften zijn groot. In het sera
nsch bedrijfsleven Is er nog weinig aanpassini
om tot rendabele basis te komen. In handel ei
bedrijf zijn de bedrijfsresultaten nog zrer on
gunstig: Uit el^en kracht kunnen de bedrüvei
r niet komen. Dat bet-ekent eigenlijk lirjuida
i indu.etrteele oplevlm
van ons deflatiesy-
Dé resultaten vai
bevredigend. Bij v
wereld te bespeuren Is, komen we achteraan.
We komen er niet met de natuurlijke aanpas
sing tenzij met bedenkelijke verzwakking van
de volkskracht.
Kan kan zoo niet blijven met de kapl»
taalslasten en overheids vaste lasten.
Daarover zijn we het thans wel zoo on-
alger
■el geworden, da
i beteekenls.
Op deze wijze komen we er niet om
dat de kern van het probleem niet schuilt
ln de rente, maar ln de hoofdsommen.
Zoo het vraagstuk gezien, ontbreekt het
sluitstuk.
Volgeni
niet voortduren. Dat schaadt het land
'credlet. Het wetsontwerp brengt een soor
ale agrarische surséance van betaling. H®
gewone bedrijfsleven kent zoo Iets niet
Gevolg zal zjin. dat het crediet zich nog verde:
n den landbouw afwendt cn de crisis word'
rlengd met een wettelijk tijdsbestek.
Het Landbouwh ypothekenont werp zal
nieuwe teleurgeatelden brengen. Het zal
uiterst moeilijk zijn om er door geholpen
te worden, zulka van wege de zeer bij
zondere voorwaarden, die gesteld zijn om
voor hulp ln aanmerking te komen.
•t een zoo ingewikkelde regeling als Is
iteld? Men leent geen parapluie uit als
schijnt om die terug te vragen als het
iet vaste-lasten-ontwerp blijkt dat men
rlaging van hypotheekrente niet vol
kan. Waarom wordt alleen aan de hy
potheekbanken compensatie gegeven en n et
in anderen?
Het wetsontwerp opent de mogelükheld. dat
»meent®besturen 10 opcenten leggen op de
■rsoneele belasting. Die mogelijkheid zal in
la gevallen werkelfikheid worden tot schade
ln een goede gezinspolitiek.
De huurregeling komt neer op een commu
nale migratie, een plaatselijke volksverhui-
aing op last der Huurkamers. Daarvan houdt
de -heer GosellRg-nlet
Het t
fiirig va
De poging van oen h-er Drees om daarop terug
te komen, schijnt niet wel mogelijk.
In de aangeboden ontwerpen is geen een
ins geslaagde poging tot redelijke aanpas:
f stimuleering In die richting te zien. Op
Regeering niet v«
uwe mofr'lijkhec
grooten het ge
soort maatregelen hebben de Katholle
ch bedoeld, noch gevraagd. Snel handel®]
lethode gi
goede kans te geven.
Over devaluatie kunnen we moeilijk
•preken, omdat de Kamer de zaak niet ln
de hand heeft. Devaluatie kan echter een
operatie zijn, die noodzakelijke voorwaar
de ls tot herstel en om nog zooveel mo
gelijk te redden. Daarbij ware de grootst
mogelijke samenwerking noodlg en de
heer Gosellng kan aich niet voorstellen
dat zij. de herstel van ons land beoogen,
die aamenwerking zouden weigeren.
Térwiii wü over va
en. verhoogt d® N»i
et goud weg. T
lasten-verlaging apre-
ank haar rente, vloeit
spreken voor zich zelf.
behoeft hier niet over devaluatie te
worden uitgeweid.
Ten slotte concludeert de heer Gosellng!
1. de wetsontwerpen hebben geen be
teekenls als algemeens verlaging van
vaste lasten ten bate van de algemeene
2. De pogingen daartoe gedaan ln deze
wetsontwerpen kunnen als mislukt wor
den besohouwd;
8. Waar de een geholpen wordt, zullen
de moeilijkheden van anderen vergrooten.
zoodat nieuwe teleurstellingen ontstaan:
4. De Ingewikkeldheid der regeling
vergroot de moeilijkheden en onzeker-
6. Van aanvaarding Is niets goeds voor
ons volksgeheel te verwachten.
maakt U in 5 minuten met
een Maggi* Jus-tablet en
wat boter of vet.
Maggi* Jus is even lekker
en even goed als zelfge
maakte jus, maar goedkoper.
Bi[ een tekort aan jus of bij
vleesloze maaltijden, is dit
nieuwe, smakelijke Moggi-
product een uitkomst I
lef op de naom "Maggi",
de geel-rode etiketten en het
fabrieksmerk "Kruisster"-^^.
JUSTABLETTEN
Ook de heer Schouten tegen
De heer SCHOUTEN (ar) vreest, dat de
ellen der Regeering het hypothecair en enkel#
idere vormen van crediet ernstig zullen
den. De credletg-evers zullen niet meer
toe zijn. Er zal zun een normaal
n risico van ingrijpen der Regeering.
et kan ni®t ingei_
ïrhoudingen. Dat hebben ook de
5 deflatie te bedenkei
ionsekw
Met de voorzichtigheid, die op dit pui
wordt verelscht, is in de ontwerpen oi
voldoende gerekend.
Het ontgaat den heer Schouten ook, was
onder de Crisispachtwet nog weer overeenkom
en van na 1 Jan. 1932 worden g®>bracht,
larbp men met de crisisomstandigheden ten
li® heeft kunnen rekenen.
Wat het vaste lasten ontwerp betreft, werd
gemerkt, dat fixatie van het rentepercentage
or hypotheken aan den hoogen kant moet
n. Dat zal tot gevolg hebhen. dat het in de
•t genoemde percentage als norm zal gaan
,rtkelj. ™'at geval^tnt verhooging van
De huurregeling (3e editie) roeipt nog ver-
lillende bezwaren op. In allerlei gevallen
Hen woningexploitaties niet meer Uit kunnen
men. Indien zonder meer aan de 20 pet. v«jr-
Msing op cle basis vaji 1931 wordt vastgehoiy-
iteenzetting- van de 2Ude der Regee-
Nadet
ng is
■el noodig.
Aanvankelijk ls de hoer Schouten van
>enlng, dat hij aan de totstandkoming
n de belde ontwerpen niet kan mee
■rken. als ls er nuance ln zijn bezwa-
n tegen beide.
de Regeering ha*
Met de Crlslshypotheekafloeslngswet
kunnen we de noodige aanpassing berei
ken, zonder wettelijke maatregelen, die
onrust en onzekerheid brengen.
beslistheid i
i defla
afgei
■aTuatii
De uiteenzetting van den heer Gosellng
bevatte geen enkel directief. ZU week af
van het oordeel van een gezaghebbend en
ervaren man als Mr. Trip, die dagelijks
met het internationale muntvraagstuk
Er ztin vorderingen op den weg der aanpat
lng gemaakt. Misschien onvoldoende, maa
iaarover valt te spreken en ook over de be
reikte resultaten.
Er Is geen andere weg gewezen, die
op den grondslag van verantwoordelijk
heid, soliditeit. *recht en moraal kan
worden bestreden.
mend werkt
ratelen. Dat ls over-
worden verloochend
Een bepaald beleid la door de antl-rev,
gesteund uit overtuiging, ondanks de toe
nemende impopulariteit, die daarvan het
gevolg was. Niemand kan vorderen, dat
die overtuiging wordt prijsgegeven, al
zün we tenslotte bereid tot samenwerking
met iedereen op een grondslag, die uit
eindelijk nog te aanvaarden ls.
ofö bieden,
■stkracht en volharding, die we alleen kun
oofeovertuigtngi Alleen door die geestelliki
loh't kunnen we voortstrijden hji het pogen
de bovenmenschelljke moeilijkheden van
lering heeft voorgest
i al gei
front aangeboden.
De heer SCHILTHUIS (vd) erkent de verla
ging van vaste laten ala noodzakelijk bi) <L
aanpassingspolitiek. Wat voorgesteld la, ls vai
te weinig algemeene strekking.
Betreurd werd., dat de huurverlaging nie
langer algemeen la en dat de Landbouwhypo
theekwet ook te sterk Individueel ls.
Met weinig enthousiasme bezien de vrijz.-
dem. deze ontwerpen. ZU getuigen van Weinig
vastberadenheid en gaan niet ver genoeg, maar
zullen niettemin worden aanvaard.
Te 6.40 uur wordt de vergadering verdaagd.
GEMENGD NIEUWS
Doodelijk auto-ongeluk
Op de rijksweg onder de gemeente Sus-
teren (L.) is de 70-jarige F. Vaessen uit
Holtum, gemeente Born, door een vrachtauto
-uit Heerlen aangereden en op slag gedood
De heer Vaessen, die met zijn fiets uit de
richting Holtum kwam rijden, heeft de auto.
\Velke in de richting Sittard reed, niet tijdig
opgemerkt.
De chauffeur trachtfe nog een aanrijding
te voorkomen, waardoor de auto in een grep
pel terecht kwam. De bestuurder liep hierbij
een lichte verwonding aan het gelaat op. Het
lijk van den heer .Vaessen, dat in beslag w
genomen, is later weer vrij gegeven.
Een brandkast geplunderd
Eenige duizenden guldens geroofd
Te Roermond hebben zich 's nacht9
dieven toegang weten te verschaffen tot de
oiling van den heer Te Riel, wonende
den Kerkhofwcg.
Vermoed wordt dat de dieven er de lucht
van hadden, dat de heer Te R., die de ge
woonte had, zijn spaargelden in huis te he
aren. flink wat duiten in zijn woning had.
Deze waren in een ijzeren geldkistje opge
borgen. dat geplaatst was in een ouderwet
se he. brandkast in de zitkamer gelijkvloers
De dieven hadden weinig moeite, het hui»
binnen te komen en de hrandkast te opener»
Hiertoe waren eenige beitels meegenomen
uit de beeldhouw werkplaats, welke in den
•tuin gelegen is. De geheele kast werd door
snuffeld en het geldkistje meegenomen. In
de werkplaats hebben de die\en dit kistje
op hun gemak geopend en het zich daarin
bevindend geld pn waardestukken voor goe
den buit verklaard. Toen de heer Te R
's morgens bened en-kwam, vond hij in de
gang en de aangrenzende kamer ^Ues over
hoop gefiaaid. De commissaris van petitie.
n rechercheur pn eerj tweetal agenten slel-
„»n een onderzoek in. Enkele sporen en vin
gerafdrukken werden gevonden. Onder een
afdak en tusschen dc struiken werden de
beilels gevonden.
Het ontvreemde bedrag bedraagt eenige
duizenden guldens.
Meisje in vlammen
Uiterst zorgwekkend
Donderdagmiddag was het dertienjarige
dochtertje van de familie W. Bruigom in
Hoenzedriel aan het spelen in een hoop
smeulend papier. Plotseling vatten: haar klee
ren vlam. Voordat hulp kon worden gebo
den was het kind reeds met zulke vreesèlij-
kë brandwonden overdekt, dat onmiddellijke
overbrenging naar het ziekenhuis te Den
Bosch noodzakelijk was. De toestand is
uiterst zorgwekkend.
De inbraak in de zuivelfabriek
te Nunspeet
Eisch tegen „Witte Nells" zes jaar
Voor de rechtbank te Zwolle heeft zich de
leider en aanvoerder van de beruchte
,dynamiet"-bende, de 39-jarige C. N. de V.
uit Amsterdam, oie echter vooral onder zijn
bijnaam „Witte Nelis" bekend is geworden,
te verantwoorden gehad wegens zijn aan
deel in de inbraak in den nacht van 14 op 15
Januari j.i. te Nunspeet in de Zuivelfabriek
der N.V. J. E. Schaap en Co. aan den El-
burgerweg.
De officier van Justitie eischte tegen
„Witte Nelis" zes jaar gevangenisstraf.
Utspraak 10 Juni a.s.
ZATERDAG 6 JUNI
HILVERSUM I 1875 M. KRO-uitzending.
4.00—5.00 IIIRO. 8.00—9.15 en 10.00 Gr.
pl. 11.30—12.00 Godsd. halfuur. 2.00 Voor
de jeugd. 3.00 Kinderuur. 4.00 HIRO. 5.00
KRO-orkest. 6.20 Journ. weekoverzicht.
7.15 „Kinderzorg in de pleeggezinnen".
7.35 Voordracht en. gram.pl. 8.00 Nieuws
berichten A.N.P. 8.10 Actueele aetherflit-
sen. 8.30 KRO-orkest, KRO-boys, solis
ten en accordeon-duo. 10.30 Berichten.
HILVERSUM O 301 M. VARA-uitzending.
10.00 v.m. VPRO. 8.00 Gram.pl. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Voordracht. 12.00
1.45 De Notenkrakers. 2.15 Orkest 2.50
Schaakpraatje. 3.45 Causerie over be
roepskeuze. 4.00 De „Luckv Stars". 5.10
De Wielewaal. 5.40 Literaire causerie. 7 00
VRO. 8.00 Nieuweberichten A.N.P. 8.45 De
Bohemians en solisten. 10.00 Nieuwsbe
richten A.N.P. 10.05 VARA-orkest. 11.10
Hoorspel.
DROITWICH 1500 M. 11.20 BBC-Northern-
orkest. 1.20 Commodore' Grand-orkest.
2.50 Reportage. 3.20 Orgelspel. 3.50 Tango
orkest. 4.50 BBC-militair orkest. 7.05
Harp-recital. 7.20 Weekend-programma.
8.05 Militair concert. 8.50 Hoorspel. 10.55
BBC-orkest.
RADIO PARIS 1648 M. 8.20 Gram.pl. 11.20
Nat. orkest. 12.35 Orkestconcert. 4.20 Pas-
cal-orkest. 8.20 Zang en piano. 9.05 Opera
uitzending.
KEULEN 456 M. 12.20 Orkestconert. 4.20
Vroolijk programma. 6.20 Symphonie-or-
kest. 7.20 Concert. 8.30 Rijn-Westfaalsch
programma. 10.5012.20 Orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Om
roeporkest. 2.35 Klein-orkest. 5.20 Piano
recital. 6.20 Kamermuziek. 8.20 Operette
uitzending.
484 M.: .12.20 Salon-orkest. 1.30 Klein-
orkest. 4.35 Kamermuziek. 8.20 Omroep
orkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.30 Ope
retteconcert. 10.50 Trioconcert.
ZONDAG 7 JUNI
HILVERSUM 1875 M. 8.30-NCRV. 9.30 KRO.
5.00 NCRV. 7.45—11.00 KRO. 8.30 Mor
genwijding door Ds. H. C. Z w a 1 e r, Ev,
Luth. pred. te 's-Gravenhage. 9.30 Gram.
pl. 10.30 Hoogmis. 12.15 KRO-orkest. 1.00
Boekbespreking. 1.20 Vervolg concert. 3.00
R K. Gem. Zangver. „Viribus unitis". 4.00
Ziekenlof. 5.50 Ned. Herv. Kerkdienst uit
de Nieuwe Kerk te Apeldoorn. Voorg. Ds.
H. J. G. Wester man Hols t ij n.
Hierna gewijde muziek. 7.50 R.K. Mid
denstandsbond. 8 10 Nieuwsber. A.N.P,
8.30 De KRO-Melodisten. 9.10 Gram.pL
9.40 KRO-orkest. 10.30 Nieuwsber. ANP,
10.35 Gram.pl. 10.40—11.00 Epiloog.
HILVERSUM n 301 M. 8.55 VARA. 10.00
VPRO. 12.00 AVRO. 5.00 VARA. 8.00—
12.00 AVRO. 8.55 Orgelspel. 9.30 Orgel
spel. 9.45 Van Staat en maatschappij. 10.00
Voordracht. 10.30 Doopsgez. Kerkdienst.
11.45 Lezing over het kamp te Beekber
gen. 12.30 Omroeporkest. 1.40 Gem. koor
„Die Haghe". 2.00 Boekbespreking. 5.00
Gram.pl. 5.45 „Achter klaar?", uit de ge
schiedenis der Ned. Spoorwegen. 7.00 De
„Lucky Stars". 8.00 Nieuwsber. ANP. 8.15
8.55 Omroeporkest en solist. 9.00 Cau
serie „Eén en één is twee". 9.10 Zang en
piano. 9.25 Radio-Journaal. 9.40 Omroep
orkest en solist. 11.00 Nieuwsber. ANP.
DROITWICH 1500 M. 1.50 Septet. 3.20 BBC-
Midlandorkest. 4.20 Mandoline-orkest,
4.50 Voor de kinderen. 5.10 Causerie „Re
ligion and Social Realities". 5.30 Zang,
5.50 Blaaskwintet. 7.05 Cyclus „Living in
the past". 8.15 Kerkdienst. 9.20 Orkest,
10.20 Harpkwintet.
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkestconcert,
12.20 Orgelconcert. 1.20 Orkestconcert,
5.20 Populair concert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 11.20 Or
gelspel. 12.35 Orkest. 2.35 Kamermuziek.
3.20 Gram.pl. 4.20 Orkest. 5.20 Omroepor
kest. 6.20 Salon-orkest. 8.20 Symphonie-
concert. 10.30 Gram.pl.
484 M.: 11.20 Orkest. 12.20 Gram.pl. 1.05
Zang. 3.30 Orkest. 4.20 Piano-recital. 6.35
Omroeporkest. 9.20 Klein-orkest en gram,
platen. I
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.20 Ope
rette-uitzending. 10.50 Cello en piano.
DE PRIKKELDRAADVERSPERRING
LANGS DEN MAASDIJK
Er zyn heel wat jammerklachten geslaakt
over de prikkeldraadversperring langs den
Maasdijk, sinds de provincie den Maasdijk
heeft gereconstrueerd. Want, de bewoners die
gewend waren recht toe recht aan „naar bo
ven" te loopen, zagen zich nu gedwongen
6oms een paar honderd meter te loopen, om
een gelegenheid voor uitpad te verkrijgen. Dit
verdroot velen. Links en rechts werden gaten
geknipt. In één geval kon een dader worden
gesnapt, omdat die zelf bekende, hetgeen hem
in aanraking met den Politierechter bracht.
Daar bekende hij het feit, maar zei tevens
heel leeljjke dingen over de handelwijze van
de provincie, die de menschen maar opsloot
De Officier vroeg f 25 boete subs. 25 dagen
„Hebt U geld voor me?" vroeg verd. P.
De Politierechter legde toen f 10 boete op.
TUMULT IN DE JORDAAN
Tijdens het huis aan huis verspreiden van
pamfletten door leden van de N.S.B. is het
te Amsterdam in de nieuwe Leliestraat
tusschen een aarrtal van„deze mcnschen en
andersdenkenden tot een vechtpartij geko
men, waarbij een jongeman van eerstge
noemde groep met een hard voorwerp een
klap op het hoofd heeft gekregen, waardoor
een bloedende wonde ontstond. Na in het
Binnen Gasthuis te zijn verbonden, kon da
£rl&groot\
V€J'<scAL£
tusschen dé werking vai»
-AKKERTJES" en van
waardelooze namaak. Let
daarom goed op dat het
merk AKKER op elic
'AKKERT JE" voorkomt.
•AKKERTJES" sön v
Ze verdrijven -n -kater" verrassend anelS
Nederlandsch Product Recept van Apotheker Dumon!
Koker met 12 stuks 52 cL Zakdoosje, 3 stuks 20 ct,
(Adv.J
gewonde zich naar huis begeven. Als gevolg
vaii het tumult rukte van het bureau Mar-
nixstraat éen overvalauto uit en nauwelijks
was deze ter plaatse of de demonstranten:
zochten in alle richtingen een goed heenko
men. De dader van de mishandeling kon
nog niet worden aangehouden.
MIJNHEER PIMPELMANS GAAT „EN PENSION"
51 Als een gebroken man slofte mijnheer
Pimpelmans even later door het stikdonkere
dorp, weer met zijn vrouw samen den
zwaren koffer torsend. Aan drie pensions
belden ze aan, maar overal kregen ze aen
antwoord, dat alle pensions bezet waren
en er in heel Zomerdorp zeker geen kamer
meer te krijgen was. Wat een narigheid!
Totdat de eigenares van het vierde pension,
die in sierlijk nachtgewaad opendeed, zeide:
,Ik weet er misschien wat op!"
52. „Morgen", vervolgde ze, „verTrekl
een onzer gasten en komt hun kamer vrij.
Als u nu vannacht met do badkamer genoe
gen kunt nemen „Goed!" zei mijnheer
Pimpelmans. Hij mocht nu in de badkuip
slapen, terwijl voor mevrouw drie stoelen
langs den muur op een rijtje werden gezet,
„Lig je goed. vrouw?" vroeg mijnheer Pim
pelmans, „dan zal ik hej licht uittrekken!"
Feuilleton
door H. KINGMANS
(2*
„Van de ketters moeten wij niets verwachten, Excellentie.
Zij zijn in staat, alle Roomschen over de kling te jagen, a|5
zij machtiger worden. Naar mijn meening moeten zij dan ook
geen kerk hebben. Dat beteekent immers, dat er dan eveneens
een predikant komt? En dan worden ze lastig en brutaal."
Bailly was de vertrouweling van Rennenburg, die zijn kunde
en werkzaamheid zeer waardeerde. De secretaris nam dan ook
nooit een blad voor den mond, mede omdat hij wist, niet berispt
te zullen worden, als hij de ketters hekelde en zich een goed
Roomsch-Katholiek toonde, wat de Stadhouder per saldo ook
was, al was hij meer berekenend.
,.Ge zijt hedenmorgen slecht gemutst, geloof ik", merkte deze
laatste op.
„Ik word het in dit land nooit gewoon, Excellentie."
,,'t Valt op den duur mede. Overigens gaan wij spoedig een
reis naar de Zuidelijke Nederlanden maken. Ik venvacht eiken
dag een schrijven van den Aartshertog, om mij bij hem te
yervoegen."
„Van Aartshertog Matthias?" vroeg Bailly. „Er is een schrijven
Voor Uw Genade persoonlijk, maar ik meende, dat het van den
Landvoogd Don Juan afkomstig was."
Haastig greep Rennenburg naar de stukken, om den bewusten
brief te lezen. Maar onmiddellijk viel zijn oog op een gelakten
brief, geschreven door een vrouwenhand.:
„Ge had mij wel eens kunnen zeggen, dat er een schrijven
van de gravin Van Megen is gekomen", zeide hij min of meer
&er\vjjtencL
Bailly glimlachte, doch gaf geen antwoord. Het werd trouwens
niet eens afgewacht, want de graaf was verdiept in het epistel
van de jonge weduwe, de gravin Van Megen, op wie hij, nair
een publiek geheim, doodelijk verliefd was en die hij eenmaal
de zijne hoopte te noemen. Vandaar de glimlach van Bailly.
Eerst geruimen tijd later nam de Stadhouder kennis van de
andere stukken, het eerst van dat van den Aartshertog. Hij
was nog opgewekter geworden dan toen hij het vertrek binnen
trad, waaraan, naar Bailly ondeugend dacht, de brief van de
gravin Van Megen wel debet zou zijn.
„We vertrekken zoo spoedig mogelijk naar Antwerpen,
Bailly. De Aartshertog wil een onderhoud met mij. 'k Heb dan
ook gelegenheid, mijn familie te bezoeken."
„Ik kan mij zeer goed met het plan vereenigen, Excellentie",
lachte de secretaris. .Alleen" hij wees op de andere be
scheiden „neemt Uw Genade nog geen beslissing inzak© de
geschillen tusschen de Stad en de Ommelanden?"
„Daarvoor is tijd genoeg, als wij terugkomen", meende de
HOOFDSTUK VI
„Wat er nu aan de hand is, weet ik niet", zeide Munco,
die zoo juist was binnengetreden in de klein© woning in de
Gelkingestraat, waar hij alleen zijn vrouw en moeder vond,
daar Sibrigje de maerte van Roelf Ketel was'gaan helpen.
Het vlotte niet erg met het werk van Munco. Hij leed geen
armoede, maar hij verdiende evenmin een goed stuk brood.
Waarom hij en Hilligje blijde waren, bij de weduwe Ketel in
huis gebleven te zijn, al voelden beiden wel, dat dit toch niet
de meest gezonde toestand was.
Zij waren er blijde mede, omdat zij dusdoende veel voor-
deeliger leven konden, daar tengevolge de drukkende tijden
en de twisten tusschen Stad en Ommelanden er weinig werk
was voor den timmerman, terwijl hij bovendien, als Gerefor
meerde, die zijn gevoelens niet onder stoelen of banken stak,
van de Roomschen geen opdrachten kreeg. Zelfs vermoedde
hij soms, dat zijn doen en laten, evenals dat van andere
Gereformeerden, werd nagegaan door den gluiperigen Abel
Abelsz., die een spion van de geestelijkheid was.
„Wat bedoel je, Munco?" vroeg zijn vrouw, reageerend op
zijn opmerking.
„Wel, er is bevel van den Raad uitgegaan, 'dat alle stads
poorten gesloten moeten wórderu En dat op klaarlichten dag."
„Zou Billy soms met een leger :n aantocht zijn?" vroeg
moeder Ketel bezorgd.
Het was een publiek geheim, dat Billy alle mogelijke
pogingen in het werk stelde, om weer in het bezit van
Groningen te komen. Hij werd daarbij gesteund door Spaansch-
gezinde, voorname Friezen, van wie er zelfs naar Madrit
reisden, om" den Koning te smeeken, troepen beschikbaar te
stellen. Doch alles was tevergeefsch geweest tot nu toe.
„Dat geloof ik niet, moeder. Dan hadden wij er al lang meer
van gehoord. Ik vermoed, dat het met de Ommelanden verband
houdt. Hoewel dat ook weer vreemd is, want de Gedeputeerden
van de Ommelanden hebben, naar ik hoorde, juist heden
Landdag binnen de stad. Na de noen wil ik toch eens pools
hoogte gaan nemen. Er is veel onrust in de stadj"
Hij behoefde niet meer op kondschap te gaan. Want binnen
het uur verscheen Sibrigje, die vol van het gebeurde was, dat
zij natuurlijk haar-fijn bij oom Roclf Ketel had gehoord, die
zeer in zijn schik was met het verloop van zaken. Daarvoor
stond hij te zeer aan de zijde van de stad, wat trouwens met
Munco ook het geval was, terwijl moeder Ketel geen heil zag
in al dat onderlinge getwist, wat in haar gedragen weri,
omdat zij een vrouw was.
Sibrigje vertelde: 't was waar, dat de stadspoorten gesloten
waren op bevel- van den Raad. De in Groningen vergaderde
Ommelander heeren had men belet, de stad te verlaten. En toen
de vergadering geciudigd was, waren ze allen, yler-en-twintig
heeren en de syndicus, gevangen genomen en in de gaten van
het stadhuis en de poorten opgesloten. Men wilde op deze
wijze de Ommelanden dwingen, een toontje lager te zingen.
,,'t Is wel een paarderaiddel", meende Munco, die bedenkelijk
keek. „En in de Ommelanden zal men dat zeer euvel opnemen."'
„Ik geloof heelemaal niet, dat het verstandig is van de heeren
van het Stadhuis", meende moeder Ketel. „Beide partijen
moeten wat toegeven en met dat twisten ophouden."
„De Stad kan haar verkregen rechten niet prijsgeven, moeder",
zeide Munco wat heftig. .„Alleen door de houding der Omme
landen komt de ellende en de armoede. Dat ik zoo goed aJs
geen werk heb is voor een gróót deel het gevolg van de twist."
„In Gods weg, Munco."
„Natuurlijk, moeder. Dat weet ik wel. Maar er moet tocS
een aanwijsbare oorzaak voor zijn."
„Als de twisten ophielden, werd de toestand beter, Munco;
Dat zijn wij wel met elkaar eens. Maar wat nu gebeurd is,
moet kwaad bloed in de Ommelanden zetten. Dat is heel wnt
anders dan toenadering. Het brengt juist verwijdering cn doet
de twisten nog erger worden."
De ongetwijfeld verstandige opmerkingen van zijn moeder
beaamde Munco in zijn hart wel. Evenals zijn vader had hij
instinctmatig een afkeer van geweld, waarom hij dan ook, als
banneling onder de Geuzen vertoevend, niet steeds met de
handelingen der vaak woeste lieden accoord was gegaan. Aau
de andere zijde evenwel stond hij sterk onder den invloed van
zijn oom, volgens wien niet krachtig genoeg tegen de zijns
inziens ontrouwe en onbetrouwbare Ommelanders kon worden
opgetreden.
„Ik begrijp maa*1 niet", ging moeder Ketel verder, „dat de
Stadhouder niet ingrijpt," j
(Wordt vervolgd)'.
