DINSDAG 19 MEI 1936
DERDE BLAD PAG. 9
CHR. BOND VAN VERBRUIKS
"CO-OPERATIES
EL.
jaarvergadering
JSte utrecht
Prof. Mr. P. S. Gerbrandy over
„De saneering in het
bakkersbedrijf
Te UI recht heeft de Chr. Bond van
j Verbruikscoöperaties in het gebouw
voor Chr. Soc. Belangen zijn jaarver
gadering gehouden.
Door den voorzitter, den heer J. Mennes
C nlvan Groninge n, werd een kort openings
woord gesproken, waarna de secretaris, de
heer A. Stapelkamp van Utrecht het
jjaarverslag uitbracht. Hieruit bleek, dat de
fBond langzaam groeit. De saneering en de
^ordening vormen wel eens een belemmering
tot den uitbouw der Coöperatie. De toestand
ïaQllder aangesloten Coöperaties is bevredigend.
Als nieuwe leden traden toe de Coöp. Ver-
Jhruiksvereen. „Concordia" te Pernis, de
^Coöp. Bakkerij „De Korenschoof" te Assen
jen de Coöp. Inkoopver. „Voorzorg" te Eist.
Müe Bond kreeg met de andere coöperatieve
aandeel in de oprichting van
m'R,de „Bakkerijstichting", die bedoelt de sa-
1 v®hieering in het bakkersbedrijf te bevorderen.
as TTot dusver is nog geen verbindende onder-
vorTnemersover,eenkomst tot stand gekomen.
]np In samenwerking van de Coöp. Groothan-
1 ^dcisvereen. ,.Haka" verleende de bond zijn
'bemiddeling bij de distributie van brand
stoffen.
De bepalingen van de Kolencentrale en de
jrandsloffenprijzencommissie werkten rem-
nend op den omzet,
elan! De secretaris zeide in zijn jaarverslag den
jaajndruk te hebben, dat deze saneering door
its.'nden handel misbruikt wordt, om een ge
zonde ontwikkeling der brandstoffen-
Icoöperatles tegen te houden.
.1 Volgens het erslag van den penningmees-
tegc|ter, den heer G. Gruppen, van Enschedé,
'bedroegen de ontvangsten over '35 4-452.79;
J.a!jket sa'do bedroeg op 1 Januari ƒ670.06.
voel geide verslagen werden na discussie goed-
VOO!gekeurd. De heer J. Mennes, van Gronin-
ict i|^en' werc* voorzitter herkozen.
saneering In het bakkersbedrijf
In de middagvergadering heeft Prof. Mr
JJgp. S. Gerbrand y, van Amsterdam, ge
sproken over „De
saneering in het bak
kersbedrijf".
Spr. gai eerst een
principieele uiteen
zetting van de orde-
ningsgedechte, om
daarna de saneering
van het bakkersbe
drijf te bespreken.
De wet op de ver
bindendverklaring
van de ondernemers-
overeenkomst biedt
de mogelijkheid tol
verwerkelijking van
de .collectiviteitsge-
fSj'dachte met uitschakeling van de indivi-
dueele wil. Daar alle bakkers in het geheele
r^land niet in een collectiviteit opgenomen
jo^Jkunnen worden, worden er voor rayons
^„^overeenkomsten gesloten. Voor de collectivi-
jteii is een lichaam noodig, dat leiding kan
QClgeven. In het bakkersbedrijf is daarvoor
u i door de bestaande organisaties een stichting
«in het leven geroepen. Hebben een 80 van
I de ondernemers besloten tot aangaan van
I een overeenkomst, dan is er goede kans, dat
de Overheid die overeenkomst voor alle
ondernemers bindend verklaart,
In het bakkersbedrijf is ook de regulee-
rende macht van den prijs weg, en ook de
individucele wil is uitgeschakeld. In de
overeenkomst voor het bakkersbedrijf dient
ijl Pr°A ^'r Gerbrandy
allereerst de prijs bepaald te worden. De
factoren, die de kostprijs vormen, dienen
nauwkeurig berekend te worden, waardoor
verstarring van den prijs uitgesloten blijft.
De overeenkomst moet gezien worden als
een poging, om in een bepaald bedrijfs-
gebied de productie te regelen. Wij moeten
daarbij steeds den achtergrond blijven
zien. Voor al of niet doorvoering van dc
ordening geldt, besloot spr., to be or not
Van de gelegenheid om enkele vragen te
stellen werd ruimschoots gebruik gemaakt.
Door den voorzitter werd Prof. Gerbrandy
dank gebracht voor zijn referaat en de be
antwoording der vragen.
Na rondvraag volgde sluiting der ver
gadering op de gebruikelijke wijze.
Zesde eeuwfeest Geert Groote
Wetenschappelijk comité gevormd.
In het jaar 1940 zal hot. 600 jaar geleden
zijn, dat Geert Groote te Deventer werd ge
boren. In verband daarmede is onlangs ge
vormd een „wetenschappelijk comité tot
voorbereiding van het zesde eeuwfeest der
geboorte van Geert Groote.".
Dit Comité is als volgt samengesteld:
Prof. Dr. W. Mulder S. J. Nijmegen, voor
zitter, Prof. Dr. W. Kuhler, Amsterdam,
ondervoorzitter, Prof. Dr. Ar. van Rhijn,
Utrecht, 1ste Secretaris, Mr. H. J. J. Schol-
tens. Zeestraat 14, Beverwijk, 2e secretaris,
Prof. Dr. Frank Baur, Gent, Prof. Dr. T.
Brandsma. O Carm. Nijmegen, Prof. Dr. J
Huizinga, Leiden, Dom. J. Iluyben O. S. B.
Egmond-Binnen, Dr. B. Kruitwagen O. F. M.
Rotterdam. Prof. Dr. J. Lindeboom, Gronin
gen, Prof. Dr. Z. W. Sneller, Rotterdam. Dr.
D. Stracke S. J. Antwerpen, Prof Dr. W. do
Vreeze, Voorschoten.
Het comité stelt zich voor de volgende
uitgaven voor te bereiden; de oude biogra-
phieën van Geert Groote, een critische uit
gave van zijn Opera Omnia, een bundel
nieuwe studies met betrekking tot Geert
Groote en voorts een meer populair ge
schreven, doch wetenschappelijk verant
woorde levensbeschrijving.
Blikvleesch aan werkloozen
Het hoofdbestuur van den Nederl. Bond
van Varkenshandelaren heeft in een tele
gram aan de Regeering medegedeeld, dat
het uit de dagbladen kennis heeft genomen
van het voornemen tot verstrekking van
blikvleesch aan werkloozen, waarbij de vee
houderijcentrale de benoodigde varkens zal
verstrekken. Waar het een binnenlandsche
voorziening betreft, verzoekt voormeld be
stuur in verband met de eens gegeven toe
zegging, dat de Veohouderijcentrale zich
van het terrein der binnenlandsche voor
zieningen met varkens zou onthouden, den
ministers van Sociale Zaken en van Land
bouw om den aankoop van die varkens te
doen plaats hebben op de gewone wijze via
de bestaande varkensmarkten in het vrije
handelsverkeer. De thans voorgestelde
maatregel beteekent zonder noodzaak een
nog verdere uitschakeling van den bona
fide varkenshandel, die toch al zoo zwaar
gedupeerd is geworden en tevens een be
lemmering voor den opbloei van de var
kensmarkten. Naar de meening van dit
hoofdbestuur kan zonder bezwaar de be
treffende fabriek zelf de benoodigde vai--
kens aankoopen, waarbij door de Regeering
eventueel een systeem gekozen kan worden
van een zoo noodige toeslagregeling. Daar
mee worclt dan vooral voorkomen, dat de
varkenshandelaren nog verder uit hun nor
maal zakendoen gedreven worden en hun
straks geen enkel bestaansmiddel meer
overblijft.
Bestrijding van kwakzalverij
De ministers van Sociale Zaken en van
Justitie hebben op de vragen van Mevrouw
de Vries-Bruins betreffende de bestrijding
van de kwakzalverij en het wederopnemen
van de behandeling van he? wetsontwerp
tot wijziging v.an de wotregelende de uit
oefening der arlsenijbereidkunst geant
woord. dat moeilijk is te constateren of de
gevaren der kwakzalverij steeds toenemen.
Zij betwijfelen inderdaad of met de tegen
woordige wettelijke bepalingen in voldoen
de mate kan worden opgetreden.
Verzwaring van de bestaande strafbe
palingen maakt bij hen een punt van
overweging uit.
De reeds vroeger toegezegde wijziging
van de wet inzake de artsenij bereidkunst
is in voorbereiding.
luit ter zee le kl.
zee der 2e kl. T J Broers. P G de Groot, H A
Winkelman, M Jansen. PI. Deekens, A. A. Arps.
G S van D(1k. F J Damen P Span en J Mak;
c. tot off. van den marine-stoomv.dienst 2e kl
M Berrevoets. Benoemd en aangesteld zjjn t>ti
den geneesk. dienst d-er landmacht, tot res.-
off. van gezondh, 2e kl. de dienstpl. vaandrigs
J Doff en F H Ruinen. Idem tot res.-paarden
arts 2e kl. de lieer P L L Bollen,
Moet Nederland de Volkenbond
verlaten?
„Volkenbond en Vrede" meent van niet
I-Iet. Hoofdbestuur van de vereoniging
oor Volkenbond en Vrede heeft besloten
»m tot de afdeelingen en correspondent
schappen in de diverse plaatsen des lands
een schrijven te richten, waarin scherp
wordt stelling genomen tegen de actie van
bepaalde zijde, welke er op aandringt, dat
Nederland den Volkenbond zal verlaten,
nu deze als vredesinstrumewt heeft gefaald.
Zou immers de slo'Jsom moeten luiden, tiat
de bereidheid, om zich internationaal aan
het gegeven woord te houden, niet of niet
in voldoende mate aanwezig is, dan "luito
men de oogen niet voor het gevaar van
een terugval to? verhoudingen van vóór den
Volkenbond, toen de heerschappij van het
geweld en de daarbij passende eigen rich
ting triomfen vierde. Met welke droeve re
sultaten heeft de wereldoorlog van 1914
1918 reeds gedemonstreerd.
Moge alsnog alom, aldus het Hoofdbe-
s?uur, meep dan tot, dusverre het geval
was, het besef doordringen, dat niet slechts
aller plicht, maar in niet mindere mate
aller belang, onverbiddelijk vereischte doei
zijn: de heerschappij van het internatio
nale rech?,
Bond voor Geref. Jeugdorganisatie
Viering van hel zilveren jubileum
In verband met het feit, dat de Bond
voor Geref. Jeugdorganisatie in 1937 .zijn
zilveren jubileum hoopt te vieren, heeft
zich een comité gevormd, dat zich ten doel
stelt gelden in te zamelen, om deze als
feestgave den jubileerenden Bond te kun
nen aanbieden. In dit comité hebben-zit
ting genomen de heeren: L. Kooyman, voor
zitter; J. Th. Plomp, socr.; P. Koelmans,
penningm., giro no 1091S7; E. J. Anneveldt,
S. J. Hoorntje, A. J. Brantsma, E. H. Tim
merman, J Jansen, P. Cornelisse, J. Hey-
stek, als voorzitters der Geref. Jeugdleiders-
organisaties.
Tegemoetkomingen aan
binnenvisschers
Worden ook na 18 April 1936 toegekend
Op vragen van den heer Drop betreffen
de tegemoetkomingen ingevolge de Zuider-
zeesteunwot aan z.g. blnnemvisschers heeft
minister van Lidth de Jeude o.m. geant
woord, dat voor zoovprre een geldelijke
rcgcmoetikoming ingevolge art. 13 v.an de
Zuiderzeesteumvet sedert 24 November 1935
werd toegekend, deze ook na 18 April 1936
tot wederopzeggens wordt uitgekeerd, nuts
aan de daaraan gestelde voorwaarden worij?
voldaan.
Na voortgezet on dei-zoek is de tegetnoe't-
koming aan enkele visschers, wclke;_oarst na
24- November 1935 werd toegekend, bij nadere
beschikking als nog me? ingang vah dieiij
datum verleend.
Vliegveld te Breskens
Naar wij vernemen is door de N.V. van
Mclle's Confectionery. Works een vliegveld
aangelegd in de onmiddellijke nabijheid
van Breskens, dat door de afdeeling Lucht
vaartdienst van het Departement van Wa
terstaat goedgekeurd werd.
Dit vliegveld is echter voorloopig te be
schouwen als particulier vliegveld, waar al
leen de „Dubbele Arend" van de firma mag
landen.
Door de Vereen, voor Luchtvaart, afd
Zeeuwsch-Vlaanderen, Westelijk deel, wor?
den echter pogingen in het werk gesteld
om dit vliegveld tê vergrooten, waardoor T
dan aan alle eischen voor binnenlandsch
luchtverkeer zal voldoen.
Capitulantcn-Reglement
Artikel 2 treedt 16 Juni a.s. in werking
Bij K. B. is bepaald, dat art. 2 van het_
Capitulan?en-reglement met ingang van
16 Juni a.s. in werking treecR. Volgens dit
artikel hebben een aantal mariniers, korpo
raals van het korps politietroepen, remon'.e-
rijders, en eervol ui? den dienst van hstKnn..
Xed. Ind. leger ontslagen Europeesche m'li-;
tairen beneden den rang van screeant
onder nader omschreven voorwaarden, w
aan moet worden voldaan, o.m. ten aanzien
van de vervulde diensttijd aanspraak op'
een benoeming tot ambtenaar in diens? van;
een der lichamen, genoemd in art. 3
4 der Pensioenwet 1922, dan wel op
noeming tot spoorwegambtenaar in den z-n
der Pensioenwet voor de spoorwegamb??na-
ren, in de ambten en betrekkingen, welke
daartoe ingevolge de bepalingen van dit
reglemen't bij door het daartoe bevoegd ge-;
zag getroffen regelingen zijn aangegev
UIT DE PERS
Bedenkelijke teekenen
De justitie en de N.S.B.
Toen de Haagsche politie N.S.B.-pamflet-
ten in beslag nam, kwam er in de kranten
een officieus bericht, dat deze inbeslagne
ming „niet op last van de justitje" geschied
was en dat nog onderzocht werd, of de
pamfletten strafbaar waren.
Wij hebben toen gemeld, dat dit „onge
looflijke" bericht „onrust in politiekringen"
verwerkt heeft en ook onder „vele lezers"
van ons blad evenals bij ons „verbazing"
heeft teweeggebracht. Men ziet er n.l. in, dat
de justitie de politie „afvalt" en haar „voor
barigheid" verwijt, die zij „in geen geval
>or haar rekening nemen wil".
De roode pers heeft zich bij deze beschou
wing direct aangesloten; ook De Vrij
heid acht het communiqué verkeerd.
Dit moet op publiek en politie een
hoogst onaangename indruk maken. De
politie deed haar plicht; zij achtte de
pamfletten beleedigend en nam ze dus
in beslag. Mocht de justitie ten slotte
van meening blijken, dat deze geschrif
ten niet onder de strafwet vallen, dan
zal de politie daarin voor de toekomst
een richtsnoer vinden, doch waartoe was
liet noodig den volke speciaal te ver
kondigen dat de Haagsche politie liiei
niet op last van de justitie had gehan
deld? Dat was toch wel een zeer uitzon
derlijke methode.
Ook over het zonderlinge vonnis van de
Rotterdamsche rechtbank sluit de Vrij-
id zich bij andere bladen, ia casu de
N.R.C. aan:
De politieke richting van dader (N. S
B.'er) en slachtoffer doet hier uiteraard
niet ter zake. Hier is echter een ernstig
vergrijp tegen de rechtsorde gepleegd
In koel beraad heeft men het plan op
gezet en doorgevoerd om iemand, die
geen vin uitstak, te mishandelen met de
bedoeling om hem in de verstrubbeling
zijn papieren afhandig te maken. Zulk
een gemeenheid is niet geëxcuseerd met
de bedoeling het belang van een of an
dere partij in casu de N.S.B. te die
nen. Op zulk een daad behoorde een ge
voelige straf, die anderen afschrikt,
te volgen; van een geldboete van
tientje, dat wanneer het een minvermo
gend rnan betreft ongetwijfeld door par
tijkas of partijgenooten wordt op tafel
gelegd, gaat géén afschrikwekkende
werking uit. Eer het tegendeel! En daar
om achtten wij liet nuttig de aandacht
te vestigen op dergelijke vonnissen, die
het rechtsgevoel niet bevredigen.
am
Ongunstig verleden
In een aan dr. Wibaut gewijd artikel in
Het Volk vonden wij een zin, die aldus
aanving:
„Toen de oorlog (van 19147 naderde,
die wij allen verwachtten, maar waar
van niemand wist dat hij zoo vlak voor
de deur stond
Ja, en daarom hooren we roode Kamer
leden nóg schimpen op de Legerwet-Colijn!
De internationale vakbeweging zou immers
elke oorlog kunnen tegenhouden. Dó-t kon
men met nadruk verzekeren.
Bedenkelijke advertentie
De volgende kleine advertentie stond on
langs in H e t V o 1 k:
„Welk advocaat, of welk Kamerlid wil
voor mij gratis een zaak in orde maken
bij den Minister van Justitie. Br. onder
no. A. 3465, bur. v. d. blad."
De N. P r o v. G r o n. C r L voegt aan
toe:
Welk een mentaliteit! Alsof ook i
één Kamerlid op zulk een annonce zou
schrijven. Alsof elk fatsoenlijk Kamerlid
niet zou weigeren, voor geld „een zaak
in orde te maken".
WOENSDAG 20 MEI
HILVERSUM I 1875 M. NCRV-Ultzending.
8.00 Schriftlezing. 8.15—9.30 Gram.pl. 10.30
Morgendienst door Ds. E. G. van T e y-
1 i n g e n, Geref. Pred. te IJmuiden-Oost.
11.00—12.00 Harmonium en sopraan. 12.30
Orgelspel. 2.153.45 Hollandsch Harp-
kwartet. 4.00 Alt. 5.00 Kinderuur. 6.00
Journ. weekoverzicht. 7.00 Berichten. 7.15
Reportage. 7.30 Landbouwhalfuur. 8.00
Berichten. 8.15 Apeldoornsch Mannen
koor. 9.05 Dr. J. Smit: Slagen of zakkem,
9.35 Vervolg concert. 10.35 Berichten.
HILVERSUM II 301 M. VARA-Uitzendinr.
8.00 Gram.pl. 9.30 Kookpraatje. 104)0
Morgenwijding VPRO. 10.15 De Fliere
fluiters. 2.00 Voor de vrouwen. 3.00 Voor
de kinderen. 5.30 Orgelspel. 6.30 RVU. Dr.
J. Juning Prak: H.B.S. en Lyceum. 7.15
„De Roodborstjes" 7.40 Historische cau
serie. 8.05 Berichten. 9.45 Rotterdarpsch
Philh. Orkest, koor en solisten. 11.00
Kwintet.
DROITWICH 1500 M. 12.05 Orgelspel. 12.35
BBC-Empire-orkest. 3.10 Pianorecital.
3.35 Sted. Orkest Bournemouth. 5.05
Kwintet. 6.50 Cembalorecital. 7.10 Cause
rie over de Thames. 9.50 Berichten. 10.40
Strijk-octet
KEULEN 456 M. 12.20 Populair concert.
12.35 Landes-Symphonieorkest. 4.50 Omj
roeporkest. 6.20 Piano en Zang. 8.3?
„Winde wehn, Schiffe gehn". 9.05 Om
roeporkest. 10.50—12.20 Omroepklein-
orkest, pianoduo en solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.50 Om
roeporkest. 5.20 Salonorkest. 8.20 Wagner-
concert.
484 M.: 12.40 Zang. 12.50 Salonorkest. 5.50
Vioolrecital. 8.20 Omroeporkest en zang.
10.30 Gram.pl. 10.4511.20 Harmonica-
muziek.
UIT HET
SOCIALE LEVEN
Dreigend conflict in de
textielindustrie
Een ultimatum aan Van Heek
Vanwege de drie text iel-arbeiders-organ i-
saties wordt ons het volgende communiqué
verstrekt:
Bij de N.V. Van Heek en Co. te Ensohedé
werkt een aantal ongehuwde deken-wevers
in den leeftijd van 31—29 jaar in z.g. jeugd-
tarief. Dit is een tarief, dat. belangrijk lager
is, dan dat Voor gehuwde wevers, die dezelf
de arbeid verrichten. Reéds in Nov. 1935
maakte het bestuur va,n Unitas, St. Lambcr-
tus en de Eendracht, in 'n schrijven aan de
directie van de N.V. bezwaren tegen deze re
geling en verzocht haar het geldende tarief
voor deze arbeiders in te voeren. Dit verzoek
'wer dafgewezén. Nadien is deze aangelegen
heid eenige malen met de betreffende arbei
ders besproken en op 30 April j.l. vond hier
over eén onderhoud met de directie plaats.
Deze verklaarde, dat de verschillende tarie
ven voor "gehuwde en, ongehuwde arbeiders
ook n'iet ha'ar sympathie hadden, doch'zij
was niet. bereid hieraan thans een einde, te
maken. TÏot eenige, dat zij wilde toezeggen
was, dat er geen verdere uitbreiding aan zou
worden gegeven. De besturen van de organi
saties kwamen de directie in zooverre tege
moet, door voor te stellen het verschil in
twee étappes op te heffen. Ook dit werd af
gewezen. In een nadien met de arbeiders ge
houden vergadering is besloten met deze af
wijzing van de voorstellen geen genoegen te
nemen. Als gevolg daarvan heeft men de
directie verzocht, alsnog aan het verzoek der
besturen te voldoen. Tevens is haar bericht,
dat in geval vóór 2 Juni a.s. geen bevredigen
de oplossing zóu zijn bereikt, de arbeiders op
dien datum het werk niet zullen hervatten.
In de op 15 dezer gehouden vergadering
der bijzondere commissie voor georganiseera
overleg voor de ambtenaren, werkzaam bij
diensten en instellingen, ressorteerende onder
het departement van defensie, werd besloten,
aan den Minister van Defensie een voorstel te
doen omtrent de regeling van de positie der
hulpschrijvers. Voorts werden besprekingen
gehouden omtrent de vergoeding aan enkele
categoriën burgerlijke werklieden, bij afwe
zigheid van hun standplaats en omtrent de
positie der arbeidscontractanten.
HET CONFLICT IN HET
AMSTERDAMSCHE BAKKERSBEDRIJF
Te Amsterdam hebben de patroons- en de
arbeidersorganisaties geconfereerd over het
conflict bij de broodbakkersfirma v. Thyn.
Aanvankelijk stelde de firma voor drie arbei-
dens niet weder in dienst te nemen, waartegen
de besturen der arbeidersorganisaties een be
slist neen lieten hooren. Een tusschenvoorstel
van het bestuur van de Nederlandsche Werk-
geversvereeniging werd in overweging geno
men. Langdurig is met het personeel verga
derd. Tenslotte is besloten het werk vandaag
te hervatten. De firma zal evenals de andere
patroons in Amsterdam de aangekondigde
loonsverlaging terugnemen, totdat door par-
patroons en arbeiders, overeenstemming
zal zijn bereikt voor het totstandkomen
een arbeidsregeling. Voor de drie arbeiders,
die niet direct in dienst kunnen komen, wordt
een arbitrale uitspraak gevraagd.
LAND- EN
TUINBOUW
EEN BELANGRIJK BESLUI
WESTLANDSCHE DRUIVEI
Inperking en steunwijziging
De Regeering is er thans toe over gegaan
li de druivencultuur in te perken, door het
stellen van kwalitedtseischen en bepalingen
toekenning van steun. Deze vooral voor
het Westland zeer belangrijke maatregel, ir
een gevolg van het feit, dat de druivenpro-
ductie in ons land in de laatste jaren nog
leidelijk is toegenomen, als gevolg van het feit
dat in vroeger jaren gebouwde kassen nu vol
le productie leveren, terwijl ook de steunver-
leening den aanvoer stimuleerde.
In het Westland is in enkele jaren de drui-
venproductiè met pl.m. vier millioen kilo toe
genomen, zulks terwijl de afzetmogelijkheden
sterk zijn ingekrompen.
De Nederlandsche Groenten- en Fruitcen-
trale heeft nu bericht, dat kwaliteitseischen
aan de druiven gesteld zullen worden,
afwijkende soorten niet voor steun in aanmer
king komen.
Voorts mag niet meer dan 80 kilo druiven
per R.R. worden gekweekt met dien verstande,
dat voor hetgeen meer wordt behaald, geen
steun wordt verleend, terwijl voor alle aange-
oerde druiven een heffing zal plaats vinden,
oor de vorming van een fonds, waaruit al
leen de toegestane productie toeslag ontvangt.
Deze maatregelen beteekenen voor het West
land de eerste dwingende stap voor de druiven
cultuur.
De tuinbouworganisaties hadden reeds eer
der aangedrongen op het stellen van kwali
teitseischen, ter verbetering der cultuur er
behoud van afzetgebieden. Thans doet zich
echter in sterke mate de vraag gelden, wat
moet worden gedaan met de afwijkende kwali
teit.
Naar de meening van den heer J. Barendse,
voorzitter van Bond Westland, zal zeer waar
schijnlijk een mogelijkheid worden gevonden
om dit product te verwerken. Indien de afwij
kende kwaliteit toch op de markt zou worden
gebracht, zou dit ernstig nadeel beteekenen
voor den afzet der goede kwaliteit.
Eenige onbillijkheid schuilt in de nu vastge
stelde regeling, doordat sommige kweekers
niet aan het limiet van 80 Kg. per roe komen,
en zij dus niet onder de bepalingen te lijden
hebben. De heer Barendse vreesde dat de tuin
ders met meer productie daarom groenten
hun druivenkassen zullen gaan telen.
Ideaal is de nu ontworpen regeling voor het
Westland zeker niet, doch het is wel een stap
in de goede richting in de moeilijkheden der
druivencultuur, meende de heer Barendse.
DEUTSCHLAXDSENDER 1571 M. 8.30 Ret
portage. 9.05 „Winde wehn. Schiffe gehn".
10.35 Olympia-nieuws. 10.50 Viool eo
piano.
ONTSPANNING
schaken
Tournooi te Bad-Nauheim
Te Bad-Nauheim is een internationaal
schaaktournooi begonnen, waaraan o.a.
wordt deelgenomen door den ex-wereld»
kampioen Aljechin.
De uitslagen van de eerste en tweede ron
de waren:
Eerste ronde?
Ahues (Duitschland) wint van Bogoljubow
(Duitschland).
Keres (Estland)Rellstab (DuitschlanQ')!
afgebroken.
Vidmar (Joegoslavië) remise met Stahl»
berg (Zweden).
Aljechin (Frankrijk)—Jhr. y. d. BoscK
(Nederland) afgebroken.
Heinecke (Duitschl.)-Weissgerber (DuitscK
land) afgebroken.
Tweede ronde:
Ahues remise met Keres.
v. d. Bosch remise met Heinecke
Stahlberg remise met Aljechin.
Rellstab remise met Vidmar.
Bogoljubow wint van Weissgerber.
Het resultaat van de afgebroken partijen
uit de eerste ronde was:
Aljechin remise met v. d. Bosch.
Heinecke verliest van Weissgerber.
Keres remise met Rellstab.
HET TOURNOOI TE MOSKOU
Derde en vierde ronde
De uitslagen van de derde en vierde ron
de van het tournooi te Moskou luiden:
Derde ronde: Capablanca wint van
Rjumin; Ragotin wint van Flohr; Löwen-
fish remise met Kan; Lasker wint van
Eliskases; Botwinnik wint van Lilienthal.
Vierde ronde: Rjumin remise met
Lilientnal; Eliskases remise met Botwinnik;
Kan remise met Lasker; Flohr afgebroken
met Löwenfisch; Capablanca afgebroken
met Ragotin.
Varprtt fft «Tul»
25c, 45e, 75c
In trommel» f 1.50
Les 30c peren»
Driessen Bonbons
in diverse verpak*
kingen en prijsen»
DRIESSEN: EEN KLASSE OP ZICHZELF
DAGERAAD
(u
door H. KINGMANS
Er werd bescheiden op de deur geklopt en aen bediende trad
binnen, aankondigend een bezoeker: „Den heere van Lalaing,
bannerheer van Ville
„De bannerheer kan toegelaten worden."
De geheimschrijver stond op en wilde zich verwijderen.
„Ge kunt blijven", zeide de Prins op minzamen toon. „Wij
bespreken geen staatsgeheimen"
Inderdaad was de particuliere secretaris van Willem vai
Oranje van verreweg de meeste zaken op de hoogte. En er
ging schier geen dag voorbij, dat hij zich niet verwonderde over
de bekwaamheden en het doorzicht van zijn gebieder, die zich
onmiddellijk in de verschillende kwesties inwerkte en zijn doel
nooit uit het oog verloor, terwijl hij zich niet door tegenslagen
liet ontmoedigen.
Bij de deur rinkelden sporen. Een slanke gestalte, loebe-
hoorend aan een jongen edelman, schoon van aanzien, tral
binnen cn boog zich voor den Prins, die was opgestaan en hem
hartelijk de hand schudde.
„Weikom, mijnheer Van Lalaing", begroette hij den bezoeker,
zich bedienend van de Fransclie taal. „Ontdoe u van uw
mantel; hot is hier warm."
De particuliere secretaris haastte zich het zware kleeding-
stuk over te nemen en elders in het vertrek te deponeeren.
Zonder onbescheiden te zijn sloeg hij den edelman gade. Hij
schatte den ongetwijfeld knappen ridder op vijf-, zes- en
twintig jaar en verbaasde zich er min of meer over, dat de
Algemeene Staten dezen jongen man hadden bestemd tot Gou
verneur van de Noordelijke gewesten.
Willem van Oranje, als steeds charmant en welwillend,
glimlachte dien wonderlijken lach, die iemand terstond voor
hem innam; dien lach, waarvan Granvelle vroeger had getuigd,
dat hij de gevaarlijkste vijand van den Koning was.
„Ik wensch Uwe Excellentie geluk met de benoeming tot
Gouverneur in Groningen- Weliswaar is zij voorloopig. doch
ik twijfel er niet aan, of de vaste aanstelling komt, wanneer
ge in het Noorden de zaken in orde brengt. Er is daair nuttig
werk te doen, dat evenwel veel tact véreischt."
„Ik dank u, Hoogheid, voor uw gclukwensch. De 'benoeming
overviel mij, maar ik heb toch niet geaarzeld, deze gewichtige
post op mij te nemen."
Deze woorden verbaasden den geheimschrijver niet. Hij had
den edelman reeds getaxeerd: trotsch, hoewel niet onwelwillend,
eer- en heersclizuchtig. Banneerheer van Ville, een heerlijkheid
in de buurt van Bergen in de Zuidelijke Nederlanden, was iets,
doch Gouverneur in het Noorden beteekende, althans op den
duur, meer. Ergo had Lalaing de benoeming aanvaard.
„Het lag voor de hand, dat het oog der Staten op u viel. Ge
hebt u bij Valenciennes dapper gedragen en lauweren geoogst.
Met voldoening vernam ik van uw werk daar-"
Willem van Oranje doelde op het beleg van Valenciennes
in de Zuidelijke Nederlanden, waarbij George van Lalaing zich
zeer onderscheiden had en welke stad veroverd werd.
Van Lalaing boog voor het compliment.
„Mijn opdracht is, mij bij Uwe Hoogheid te vervoegen", zeide
hij dan,, „teneinde met eenige bizonderheden op de hoogte t«
worden gesteld en uw bevelen te vernemen."
„Dat was mij bekend, Lalaing. Het geschiedde op mijn ver
zoek. Mag ik even uw lastbrieven?"
De edelman reikte zijn papieren over en bestudeerde daarna
het magere gelaat van Willem van Oranje, den beroemden
Staatsman, dien hij nog nooit had gezien.
De Prins doorliep oogenschijnlijk vluchtig de lastgeving,
maar in werkelijkheid was hem geen woord op het perkament
ontgaan en constateerde, dat zij in overeenstemming was met
zijn verlangen.
„Het is zeker uw bedoeling, deze week verder te reizen?'*
„Ik wilde zoo spoedig mogelijk Groningen bereiken, Hoogheid.
Volgens mijn berekening kan ik er vier of vijf en twintig d:2er
zijn."
„Dat kan uitkomen. Ik verzoek u over Utrecht te reizen- Ge
zult daar den heere Pompejus Ufkens ontmoeten, een zeer
invloedrijk Groninger, die tot uw raadsman wordt aangewezen.
Dit geschiedt met opzet, aangezien rekening moet worden
gehouden met het eigenaardig karakter der Groningers, die eon
niet-Groninger niet spoedig vertrouwen schenken. Het zal
voldoening wekken, wanneer mijnheer Ufkens zich in uw gevolg
bevindt Ook zult ge te Utrecht aantreffen de heeren Hillebran Js
en Alberda, oud-burgemeesters van Groningen, die uit hun stad
verbannen zijn geweest, doch nu kunnen terugkeeren. Onge
twijfeld is u op de hoogte van den huidigen stand van zaken
in het Noorden?"
„Mij is alleen bekend, Hoogheid, dat het den heer S'^ila,
dien ik toevallig ken, gelukt is, de soldaten tot muiterij te
bewegen, tengevolge waarvan Billy gevangen werd genomen en
de stad zich vóór de Pacificatie verklaarde."
„Dat is joiist, met dien verstande, dat, wat het laatste betreft.
Burgemeestcren en Raad dat niet van ganscher harte hebben
gedaan. Zij zijn min of meer gedwongen door de muitende
soldaten en de burgerij. Ge dient daarmede rekening ts
houden. Wanneer ge gevoelens mocht ontdekken, die niet
strooken met de onze, dan moet de Raad verzet worden- Wij
moeten lieden hebben, die zich ten 'iille aan de zaak geven."
„Ik zal met deze aanwijzingen rekening houden, Hoogheid."
Willem van Oranje antwoordde er niet op. Dat scheen voor
hem de meest gewone za<ak ter wereld.
„Deze moeilijkheid", vervolgde hij onverstoorbaar, sprekeno
met zijn zachte, sympathieke stem, „is echter niet 4e grootste.
Indien noodig, verzet ge den Raad. Getrouwe burgemeesters en
leden van den Raad zijn er wel te vinden. Er is in Groningen
een grooter moeilijkheid, die ge moet trachten op te lossen. Veil
tact is daarvoor vereischt. Ik bedoel de ingekankerde naijver
tusschen de stad Groningen en de Ommelanden. In Frieslaód,
dat geheel tot onderwerping moet worden gebracht, zult 'ge
dien naijver tusschen steden en platteland ook aantreffen, maar
lang niet in die mate als tusschen Stad en Ommelanden- Tien
tallen van jaren wordt daar reeds gestreden om de oppermacht
Zoo nu en dan luwt de strijd, maar dan laait hij weer hevig
op. Toch moeten, indien eenigszins mogelijk, de geschillen
worden beslecht, want die onderlinge twisten breken de een
dracht, die zoo hoog noodig is."
Willem van Oranje zweeg even, van welke gelegenheid Lalaing
gebruik maakte, een vraag te stellen, teneinde den Prins, die
volledig op de hoogte scheen te zijn, te polsen.
„Is het gewenscht partij te kiezen, Hoogheid?'1
Snel, doordringend zag de Prins den jongen edelman tegen
over zich aan. Maar onmiddellijk glimlachte hij weer.
,Dat nu zou juist gebrek aan de zoo hoog noodige tact
zijn, Lalaing. Ik zou u de geschilpunten wel uiteen kunnen
zetten, omdat ik meen, tamelijk goed op de hoogte te zijn maar
het komt me gewenscht voor, dit niet te doen. Onderweg kunt
gij dc Groningers, die met u reizen, polsen, waarbij dan natuur-
lijk niet uit het oog mag worden verloren, dat de oud
burgemeesters Hillebrands en Alberda het standpunt van de
stad uiteenzetten. Naar alle waarschijnlijkheid zal Ufkens
objectiever zijn- Overigens kunt ge later de Ommelander edelen,
onder wie bekwame en ook dappere lieden zich bevinden, hun
standpunt laten vertellen. Partij kiezen ware evenwel zeer
verkeerd, want dan is de eenheid gebroken. Uw taak zal eeds
zijn, bemiddelend op te treden en de rechten van beide partijen
te handhaven. Ongetwijfeld is daanoor tact en wijsheid en
laveerkunst noodig. Ik hoop, dat ge die zult bezitten in dezelfcl®
mate, als ge moed en dapperheid de uwe moogt noemen"
(Wordt vervo.'gd).
