üliOl
INDUSTRIEFINANCIERING
AANGENOMEN
AKKERTJES
DAGERAAD
VRIJDAG 8 MEI 1936
DERDE BITAD PAG. 9"
Tweede Kamer
PANTSERWAGENS
EN POLITIETROEPEN
De Kamer gaat tot
26 Mei uiteen
Vergadering van 7 Mei 1936
Overzicht
De nieuwe president heeft zijn taak reeds
aanvaard na door den heer v. Dijk op harte
lijke wijze te zijn geinstalleerd. Het leven
gaat door en de ledige plaats is weer ver-
Mr Aalberse aanvaardde zijn ambt met
'een rede, waarin hij grooten nadruk legde op
't handhaven van de orde in de bijeenkom
sten van het parlement, dat alleen door zich
zelf te respecteeren bij anderpn respect kan
verwerven. Aan de goede werking van de
jongste wijzigingen van het Reglement van
Orde der Kamer werd in dit verband her
innerd. De leden zijn van de juistheid er
van zoo overtuigd, dat het vrijwel niet noo-
dig is geweest, dat de voorzitter van zijn
vergroote macht een opzettelijk gebruik
heeft behoeven te maken.
De Kamer hoorde beide redevoeringen
waarmee ze haar instemming deed hooren,
staande aan.
Het parlementaire leven ging voort.
De heer Vervoorn vroeg een interpellatie
aan. Hij schijnt te willen pogen hooi tot
crisisartikel krachtens de Landbouwcrisis-
wet te maken. Op 26 Mei zal over dit ver
zoek worden beslist.
We luisterden daarna naar minister Ge-
lissen, die zijn denkbeelden omtrent de In
dustriefinanciering verder uiteenzette.
De minister begon met klaren wijn te
fechenken.
Onze industrie moet op rendabele basis
gevestigd zijn en blijven, al kan men die
rentabiliteit in dezen tijd, nu het interna
tionale vrije ruilverkeer is vernietigd,
eenigszins anders bezien dan toen de ver
houdingen meer normaal waren.
Ongetwijfeld is noodig, dat de bedrijfs
kosten worden aangepast. Daarbij is tweeër
lei mogelijk: óf de vaste lasten en loonen
moeten omlaag, óf de waardemeter van
goederen en diensten moet worden gewij
zigd.
Wat. de vaste lasten aangaat, moet men
bedenken, dat de invloed daarvan op den
kostprijs van het product veel geringer is
dan die van de loonen. De concurrentiemo
gelijkheden worden dus niet in de eerste
plaats door de vaste lasten beheerscht, Dat
is eerlijk.
Aan den anderen kant moet men ook eer
lijk aan ons volk durven Zeggen, dat wie
van muntcorrectie of devaluatie spreekt,
twee dingen bedoelt: loonsverlaging; zij het
langs een omweg, en verkleining van de
marge tusschen groot- en kleinhandelsprij
zen ten bate van het grootbedrijf en tot
schade van den middenstand.
Zoo staat de zaak precies, gelijk in Belgic
'door de feiten volkomen is bevestigd.
Met genoegen hebben we deze uitspraken
van den minister gehoord. Zij veroordcelen
scherp het misleidend gedoe van allen, die
devaluatie bedoelen, zonder er veel over te
spreken en telkens venvijzen naar gedeva
lueerde landen, die ons ten voorbeeld zou
den kunnen zijn.
We begrijpen hieronder de soc.-dem. met
hun bedriegelijke plan-propaganda, waarbij
het aan eerlijke volksvoorlichting mangelt,
en evenzeer dat deel der R.K., dat hevig
geporteerd is voor devaluatie, maar ge
lijk in het R.K. Werkliedenverbond ver
zwijgt dat hun ijveren en agiteeren betee-
kent loonsverlaging voor de arbeiders, die
hen met vertrouwen aanhooren, maar geen
notie hebben welk lot hun bedreigt en vaak
om het zoo te zeggen onbegrepen hun
beulen toejuichen. Deze brengen hun geen
grooter welvaart, maar wel verarming door
toediening van een economisch bedwelmings
middel.
Minister Gelissen heeft dat nu weer eens
heel duidelijk gezegd. Zal ons volk zich laten
gezeggen en zullen bepaalde mentors van
volksgroepen hun ondermijnend werk los
laten? We zouden het wenschen, maar ree
zen toch wel eenigszins. Het is zoo gemak
kelijk om met die schijnhulp oe menschen
aan het lijntje te houden en ongelijk beken
nen is zoo moeilijk en nog moeilijker is het
om dan de harde waarheid en werkelijkheid
er bij te moeten zeggen.
Van staatssocialisme bij de industriefinan
ciering wil de minister niet weten. De indus-
triebank is middel en geen doel en de over
heid moet dan slechts optreden, waar andere
in gebreke zijn.
De economische vraagstukken zijn ten ge
volge van den sterken groei onzer bevolking
bij ons moeilijker dan elders. Als wij per
jaar ruim 40.000 nieuwe arbeidskrachten op
de arbeidsmarkt krijgen is 't nog heel wat
anders om in emplooi voor hen te voorzien,
dan in Beteië, waar dit cijfer slechts 11.000
bedraagt. Daar te lande is het bevolkings-
eccres; 27.000, een vierde van het onze dus.
Na de positie van industrie- en depositie-
banken te hebben uiteengezet, ging de mi
nister nog iets breeder in op de taak .van de
door hem ontworpen industriebank.
Aan replieken werd geen behoefte gevoeld.
Het. welsontwerp werd zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. Slechts de commu
nisten en de heeren Vervoorn en Sneevliet
wenscht.cn aanteekening, dat ze tegen waren:
zestal vogels van zeer onderscheiden
pluimage dus.
Het tweedaagsche debat, dat aan de aan
neming is voorafgegaan, heeft ook enkele
in aangename kanten geloond.
De R.K.-fractie demonslreerde nog eens,
dat tusschen haar en de Regeering funda
menteel meeningsverschil bestaat over de
economische politiek. Zij ziet veel grooter
mogelijkheid op dit gebied. Aan 't honoree
van het groote woord is Zij echter nog
niet loe.
Het zou ook niet zoo eenvoudig zijn om
wat met den mond beredeneerd kan worden,
metterdaad uit (e voeren. Dat heeft minister
Gelissen, die bij deze gelegenheid heel wat
zakelijk-persoonlijke critiek te hooren kreeg,
ondervonden.
Want hij heeft in het verleden over de in
dustriefinanciering nogal eens radicale
woorden gesproken. Toen hij aan het doen
toe was zijn hem de mogelijkheden heel wat
beperkter gebleken dan toen het bij beschou
wingen kon blijven.
Dat gaat zoo in het leven.
Het is ook niet zoo erg. Als men het maar
weten wil. En dat wil de minister.
Zijn bestrijders zijn zoo ver nog niet en
leggen ook niet altijd strenge keur aan bij
de keuze der middelen tot bestrijding.
Ook daarover is gisteren het noodige ge
zegd door den minister, gelijk we reeds
zeiden.
Het resultaat van alles is inlusschen ten
slotte geweest een groote meerderheid voor
het wetsontwerp, waaraan zelfs de liberalen
hun stem gaven. Na de rede van oen heer
Wendelaar werd iets anders verwacht. Diens
principieele bezwaren waren blijkbaar niet
zoo overwegend.
Tot 26 Mei is de Kamer uiteengegaan. Al6
zij terugkomt zal vermoedelijk ook het vaste-
lasten-ontwcrp wel aan de beurt komen.
Verslag
opening: der v
v. Dök, den 1
Hooi-interpcllatie
De beer VERVOORN (Plattel.) vroeg een In
terpellatie aan over het hooi, dat hfl In den
landbouwcrlsissteun zou willen zien opgeno
men In het belang van de producenten van en
handelaren ln dit artikel.
Industriefinanciering
Het woord was daarna aan MINISTER
GELISSEN. tot voortzetting van zijn rede.
HU wenschte rar, Aalberse allereerst geluk
inet zijn benoeming. Met niet minder belang
stelling: staat hij jthan.
P. verklaarde de
unister, aat nu voor het bedrijfsleven nog
teedü een rendabele basis noodzakelijk acht.
'e bedrijfskosten moeten worden aangepast
n anders zal herwaardeering noodig zu'n,
.w.z. de waardemeter zal dienen te worden
'ewüzigd. D.w.z. devaluatie.
Het probleem der vaste lasten speelt bil
de bedrijfskosten niet de rol, welke de
loonen Innemen in een bedrijf.
BU devaluatie wil men eigenlijk een
verlaging van loonen en verkleining van
de marge tusschen de prijzen van groot-
en kleinhandel ten bate van den groothan
del. In Belgic hebben we dit als feit
kunnen waarnemen.
serlUk
middenstand. D e
Bjj industrialisatie moet de particulier de
industrie blijven dry
ingrijpen, waar zu"
lier te kort schiet.
Geen état gendarme moeten we hebben.
De socialisten verdedigen Ingrijpen van
den Staat als principe: het solidarisme
wenscht Ingrijpen alleen, indien de maat
schappij zelf in gebreke is. Men kan daar
door in de practtjk elkaar menigmaal
ontmoeten, uitgaande van principieel ge
heel verschillend standpunt.
De economische voorlichtingsdienst Is than
In organisatie gereed en kan binnenkort haa
taak beginnen in het belang van voorlichting
omtrent de conjunctuur. Het Centraal Bu
voor de Statistiek zal op dit gebied
nauwkeuriger gegevens verzamelen.
De centrale technologische dienst heeft
reeds belangrijke adviezen gegeven. Deze dienst
groeit als Instrumentorlum, dat voor de In
dustrialisatie noodig is.
Weinig landen exporteeren meer rendabel.
Daarom zal onze industrialisatie voor een be
langrijk deel op de binnenlandsche markt ge
richt moeten zijn. Dat behoeft geen gevaar op
te leveren voor den export van andere artike
len.
Het denkbeeld van tndustriebanken is het
sterkst opgekomen in een tu'd van hoogcon
junctuur: 1927 en daarna.
Industrie-financiering Is geen doel.
maar middel en daarom onderdeel van de
algemeens economische politiek.
De vraagstukken staan voor ons vaak min>
Op onze nrhcldamarkt melden alch per jam
leer dan 4(M)Oo nieuw© personen om werl
uil tegen 11.000 In België.
Onze bevolking groeit per Jaar met over d>
100.000. in België
u 60 pet. der bevolking werkzaam ls ln
handel en industrie.
Met staatshulp zal de Industrialisatie een
oces van langen adem in orde moeten
orden gemaakt.
>rt geld voldoen de banken volko-
het
Depoaltobanken moeten zich niet
terrein der Industriefinanciering begeven.
Wie „lang" geld met „kort" geld gaat
financieren loopt groote gevaren. Het
buitenland bewijst zulks.
Omgekeerd zal de industriebank zich op
Is als blijvend bedoeld.
Elke flnanclerlngslnstelllng kan „stroppen"
krijgen, dat overkomt de banken, die we nu
ebben, ook wel. „Stroppen" kunnen ook wel
:ns opvoedend werken.
..Vriendjesdiensten" komen hfl ons niet voor,
et bij contlngenteeringen en ook niet bij an
dere maatregelen. Ze zijn ook niet bij een
De voordeelen van een Industriebank zijn
positief voor de nijverheid. ZU houdt terug
van onnoodige en gevaarlyke inveateerln-
gen en remt ook de deposltlebanken In ver
keerd gebruik van geld. De kleine- en
midden beleggers zijn er ook mee gebaat.
Kleine aandeelen komen gemakkelijker op
de markt. Zoo wordt het kapitaal gemobi
liseerd en zullen meer bedrijven met Ne-
derlandsch kapitaal kunnen worden go-
.iee positie hebben. In het bestuur van
k 8 leden zullen ook vertegenwoordiger» v,
het bedrijfsleven worden opgenomen.
De bureaucratie, waarover gesproken Is. b
hoort reeds lang tot het verleden. De Mini
ter. d e het particulier bedrijf kent. heeft ha
ontdekt aan zün departement
Het 1
den bewaard.
het bedrijfsleven zal
In één apparaat zullen samenwerken
Financieringsmaatschappij. Werkfonds en
Commissie voor werkverruiming.
t noodle hlUkt. Met den heer Smeenk was de
inister het vrUwel eens.
De Minister was steeds voorstander van een
..dtionale Industriebank. Toen dat niet kon,
heeft hU de regionale banken aanvaard.
Er wera gerepliceerd.
Het wetsontwerp werd goedgekeurd
n-Gem
beschikt
heeft echter ~-
wcest^Een beroep ia gedaan op het landsbe
lang-v^or dë aanschaffing der twaalf pantser-t
wagons, maar de voorbereiding daarvan moet
toch reeds heel lang geleden zijn begonnen. D<
bestelling is van Dec. 1934. Door deze daad i<
het budgetrecht geschonden.
HU zag voorts bezwaar ln het beatemmer
van politletroepen voor grensbevelliging. Dat
is kostbaar en de mannen hebben geen vol
doende taak. HU wil geoefende dienstplichti
gen daarvoor aanwenden.
MINISTER COL1JN antwoordde, dat opdracht
is gegeven 0111 een permanente grensbewaking
in het leven te roepen. De maatregelen gaan
misschien nog wel Iets verder dan de heer
Schaepman besprak.
Door aanschaffing van de pantserwagens
de begrooting niet verhoogd. De gelden rijn
gevonden door overschrijving uit andere arti
kelen. Pot is iets heel gewoons. Met budget
recht heeft dat niet te maken. Alleen 1
een bepaalde aanschaffing plaats gehad
eenlgen omvang, zonder dat daarover speciaal
met de Kamer gesproken ls.
Er van geld voor artillerie-materieel op de
begrooting. Daaronder vallen de pantserwa
gens. Maar int hetzelfde
icn oepaald mal
Het wetsontwerp werd goedgekeurd
met 49 tegen 19 stemmen. Tegen, na eenig
onderling overleg, de soc.-dem., de com
munisten en de heeren Sneevliet en Van
Houten. De vrijz.-dem. stemden allen voor.
Z. h. s. werd voorts nog goedgekeurd
een aanvulling van hoofdstuk IV (uitbreiding
korps Politletroepen). De communisten en d~
heeren Sneevliet en v. Houten waren tegen.
Pe vergadering werd gesloten.
26 Mei komt de Kamer opnieuw bijeen.
De „Erinna" te water gelaten
Het, tankschip „Erinna", gebouwd op de
werf „De Schelde" te V 1 i s si n g en, en be
stemd voor de Bataafsche Petroleum Maat
schappij, is gistermiddag om 5 uur met
goed gevolg te water gelaten,
Nerveuze slapeloosheid
Kunt Gij den slaap niet vatten?
Te helder, nog opgewonden
van drukke besprekingen? Is
Uw geest nog te veel vervuld
van al die problemen, die het
leven nu zoo moeilijk maken,
zorg dan tot rust te komen en
heerlijk in te slapen: Neem 'n
"AKKERTJE" dat U kalm zal ma
ken en een ongestoorde nacht
rust zal geven. Morgen „frisch"
Volgens recept ven Apotheker Dumont
Joolhul
Ds T. Ferwerda schrijft ons:
Onder de vele problemen, waaraan onze
tijd rijk is, neemt ook het vacanneprobleem
een plaats in. Het valt niet altijd mee,
te vinden da? goed is en niet duur.
Ook de Calvinistische Studentenvcreen.
heeft zich, voor haar deel, met dit probleem
bezig gehouden en het inderdaad voortref
felijk opgelost. Wan? hett mooie vacantie-
oord „Joolhul". waar zij elk jaar gedurende
een gedeelte van de zomervacantie haar kam
pen opent voor de leerlingen onzer inrich
tingen voor Middelbaar Onderwijs, is goed
en niet duur. Waar als derde, maar niet de
minst belangrijke, aanbeveling bij komt, dat
de leiding in alle opzichten ook geest'
lijk in beslist vertrouwde handen is. El
Christen-ouder kan er zijn zoon of dochter
met een gerust hart heen laten gaan. De
animo voor deze kampen wordt dan ook
gaandeweg grooter en het bezoek neemt noj_
steeds loe Men doet daarom verstandig
door zich zoo vroeg mogelijk op te geven.
Joolhul zal dit jaar geopend zijn van half
Juli tot half Augustus, terwijl bovendien
nog een waterkamp georganiseerd wordt in
de omgeving van Grouw.
Zij dit mooie en sympathieke werk van de
CS.B. voor velen een zegen!
Bondsdag N.J.V.
Toespraken van de Algem. Secretarissen
De S3ste Bondsvergadering van het Neder-
landsch Jongelings Verbond zal worden ge
houden op Woensdag 20 Mei en op Donder
dag 21 Mei (Hemelvaartsdag) te Den Haag.
Op Hemelvaartsdag vinden de bijeenkom
sten plaats in het Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen en in de
:J u-UaJi a k e r k. In beide vergadergelegen
heden gaat het om hetzelfde program mei
dien verstande, dat hetgeen 's morgens in
Kunsten en Wetenschappen geboden wordt,
's middags in de Julianakerk ten gehoore
wordt gebracht.
Behalve de groote Bondsrede, door den
Bondsvoorzitter, Ds. P. Veen van Utrecht
uit te spreken, volgen er nog drie kortere
toespraken. De heer C V. Doorschodt
spreekt over: „De geestelijke taak
der C.J.M.y."; de heer C. Tabak over:
„Gods eigendom zijt gij!" en de heer
H. Gordeau over „H ij is mij nl"
Mr. C. Bake t
Te Den Haag is op ruim S0-jarigen
leeftijd overleden tnr. C. Bake, oud-secre
taris van den Raad van State.
Te Amsterdam geboren heeft de thans
ontslapene gestudeerd aan de gemeentelijke
universiteit aldaar, waar hij promoveerde
tot doctor in de Staatswetenschappen op
proefschrift: „Beschouwingen over den sta
tenbond en den bondstaat". Daarna promo
veerde hij tot meester in de rechten op
stellingen. De heer Bake was eenige jaren
te Amsterdam als advocaat werkzaam, toen
hij in 1884 benoemd werd tot commies bij
den Raad van State. Na bij dit hooge
staatscollege verschillende rangen te heb
ben doorloopen, werd hij in 1912 secretaris
van dien raad. In 1921 werd hij gepension-
neerd.
Mr. dr. Bake was iemand van buitenge
woon veelzijdige ontwikkeling. Behalve op
juridisch, bewoog hij zich veel op letter
kundig en historisch gebied. Aan tal van
tijdschriften verleende hij dan ook mede
werking.
Door zijn groote eenvoud, zijn beminne
lijkheid in den omgang en zijn groote ga
ven vah geest en hart, was mr. Bake eer
beminde figuur, die ook een groote wel
dadigheid ten opzichte van minderbedeel
den betrachtte.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
za! te Amsterdam plaats hebben op „Zorg
vliet", Maandag a.s. te 12 uur.
ZATERDAG 9 MEI
HILVERSUM I 1875 M. KRO-Ultzending.
10.00 Gram.pl. 11.30—12.00 Godsd. half
uur. 12.15 KRO-orkest. 2.00 Voor de
jeugd. 3.00 Kinderuur. 4.00 KRO-Boys.
4.35 KRO-Melodisten. 5.20 Friesche cau
serie. 5.40 Journ. weekoverzicht. 6.15
Muzik. causerie. 6.30 Opera-uitzending.
11.10 Berichten. 11.2012.00 Gram.pl.
HILVERSUM II 301 M. VARA-Uitzcnding.
10.00 v.m. VPRO. 8.00 Gram.pl. 10.00
Morgenwijding. 10.15 Radio-tooneel, or
gelspel, declamatie en gram.pl. 12.00
1.45 Bohemians. 2.30 Schaakpraatje. 3.10
Fantasia.. 345 Causerie. 4.00 Vervolg „Fan
tasia". 5.10 „De Wielewaal". 5.40 Literaire
causerie. 7.05 Groningsch uurtje. 8.00 Be
richten. 8.15 R'damsch Philh. orkest en
„Orpheus"-Mannenkoor. 10.00 Berichten.
10.10 VARA-orkest. 11.20 Cor Steyns Ac
cordeon-orkest.
DROITWICH 1500 M. 10.20 BBC-Northern
orkest. 12.30 Commodore Grand-orkest.
1.20 BBC-Schotsch orkest. 2.20 Orgelspel.
2.50 Londensch Zigeuner-orkest. 3.50
Wethmar-Trio. 6.05 Viool-recital. 6.20
Weekend-programma. 7.05 Kwintet. 9.20
Reportage Schermwedstrijden. 9.35 BBC-
Theaterorkest.
RADIO PARIS 1648 M. 10.20 Nationaal
orkest. 3.20 Pascal-orkest. 7.20 Opera
concert. 10.5011.35 Populaire muziek.
KEULEN 456 M. 11.20 Omroeporkest. 3.20
Vroolijk programma. 5.20 Omroepklein-
orkest. 9.5011.20 Concert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.30 Om
roeporkest. 1.23 Piano en cello. 1.50 Gr.pl,
2.20 Orkest. 4.20 Beethovenconcert. 5.20
Omroeporkest. 7.20 Zigeunermuziek. 8.05
Hoorspel. 9.30 Kamermuziek.
484 M.: 11.20 Omroeporkest. 12.30 Zigeu
nermuziek. 3.35 Orkest. 4.35 Cons tantin-
orkest. 5.35 Symphonieconcert. 7.20 Ope
retteconcert. 9 30 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 DL 7.30 Gev.
programma. 9.50 Concert.
ZONDAG 10 MEI
HILVERSUM I 1875 M. 8.30 NCRV. 9.30
KRO. 17.00 NCRV. 7.45 KRO. 8.30 Mor
genwijding door Joh.de Heer. te Drie
bergen. 9.30 Gram.pl. 10.30 Hoogmis. 12.15
KRO-orkest. 1.00 Causerie. 1.20' KRO-
orkest. 2.00 Vragenhaliuur. 2.30 Mannen
koor „St. Caecilia". 4.15 Ziekenlof. 5.00
Geref. Evangelisatie-Zangkoor Loosduinen
en orgel. 6.00 Geref. Kerkdienst uit de
Wilhelmina-kerk te Loosduinen.
Voorg. Ds. W. A. W i e r s i n g a. Hierna:
Gewijde muziek. 8.20 Wiener Sangerkna-
ben. 8.45 KRO-orkest. 9.00 Maria gedich
ten. 9.10 Wiener Sangerknaben. 9.35 KRO
orkest. 10.00 Wiener Sangerknaben. 10.30
Berichten. Gram.pl.
HILVERSUM II 301 M. 8.55 VARA. 10.00
VPRO. 12.00 AVRO. 5.00 VARA. 8.00—
12.00 AVRO. 8.55 Orgelspel. 9.30 Orgel
spel. 10.30 Vrijz. Herv. Kerkdienst. 1.00
NIROM-Relais uit Indië. 1.30 Omroep
orkest. 2.00 Boekbespreking. 2.30 Omroep
orkest. 5.00 VAR A-Kinderkoortjes. 5.50
Cymbaal en piano. 7.00 Concert. 8.15
Gram.pl. 9.00 Radio-Journaal. 9.15 Om
roeporkest en soliste. 11.00 Berichten.
BLOEMENDAAL, 245.9 P.I. Uitzending van
kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voorg.:
Ds. G. Kersies van Wildervank, depu-
taat voor Radio-Kerkdienstuitzendingen,
in ruildienst met Ds. Brussaard. Tekst
om 10 uur: Ps. 116 14; n.m. 5 uurï
Matth. 25 6 en 13.
DROITWICH 1500 M. 11.50 Orkestconcert.
12.50 Septet. 1.35 BBC-Midland-orkest.
2.35 Balalaika-orkest. 3.05 Octet. 4.20 Rel.
causerie. 6.40 Zang- en harprecital. 7.15
Kerkdienst. 8.20 BBC-Theater-orkest. 9.35
Mantovani's orkest .10.05 Epiloog.
RADIO PARIS 1648 M. 10.20 Orkestconcert.
11.20 Orgelconcert. 12.20 Orkestconcert.
2.05 Nat. orkest. 6.50 Zang.
KEULEN 456 RL 10.50 Bach-cantate. 11.20
Omroepklein-orkest, trio en solisten. 1.50
Mandolineconcert. 3.20 Gevar. program
ma. 5 50 Cello en piano. 7.20 Orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 10.05 Zang.
10.35 Orkest. 12.30 Orgelconcert. 1.20 Om
roeporkest. 3.20 Klein-orkest. 5.20 Viool
en piano. 7.20 Omroeporkest.
484 M.: 9.20 Orkest. 10.20 Klein-orkest
2.20 Concert. 7.20 Symphonieconcert.
10.20—11.20 Gram.pl.
II... 7nnniiinM komen tot rust, kal-
UW Zenuwen mueren en worden
daarbij tevens gesterkt door het gebruik van
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct Bij Apoth. en Drogisten
De Zuid-Limburgsche
eieren-affaire
Spoedig een beslissing van den
Minister te wachten
Vragen van den heer Hermans
Van welingelichte zijde verneemt
de „Msb.", dat het departement van
Economische Zaken de klachten van
de Zuid-Limburgsche handelaren over
het hun niet-leveren van eieren door
de ingeschreven exporteurs, zooals de
minister heeft gelast, onderzocht en
met dit onderzoek practisch gereed is,
zoodat men spoedig een ministerieele
beslissing daaromtrent verwachten kan.
Het Tweede-Kamerlid de heer Hermans
heeft den minister van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart de volgende schriftelijke vragen
gesteld
Kan de minister mededeelen. waarom nog
geen uitvoering is gegeven aan zijn aanvan
kelijk voornemen om de ingeschreven expor
teurs van eieren uit de hun toe te wijzen ex
portquoten een hoeveelheid eieren aan de
Zuid-Limburgsche eierhandelaren te doen le
veren, evenredig aan de hoeveelheden, welke
die handelaren in het jaar 1932 hebben af
genomen en in Duitschland verkocht?
Wil de minister nader overwegen of op die
wijze wel voldoende tegemoet wordt geko
men aan de moeilijkheden, waarin de betrok
ken handelaren, die van ouds eieren naar
Duitschland exporteerden, zich bevinden, om
dat:
deze handelaren hierdoor niet meer kun
nen koopen op de vrije markt en zijn aan
gewezen op hetgeen de exporteurs hun wil
len leveren,
zij niet meer kunnen profiteeren van het
prijsverschil tusschen de binnenlandsche
markt en de wekelijks vastgestelde franco-
grensprijzen
verrekening van eventueel door hen in
Duitschland gemaakte winsten niet kan ge
schieden door middel van de clearingrege-
ling?
Is de minister bereid, aan de betrokkenen
mededeeling te doen van de cijfers, waarop
de hun toekomende quoten zyn of worden
berekend?
Indien mocht blijken, dat, ook na door
voering van het in de eerste vraag bedoelde
voornemen, niet voldoende is tegemoet geko
men aan de moeilijkheden, die de Zuid-Lim
burgsche eierhandelaren ondervinden, is de
minister dan bereid hun rechtstreeksche uit-
voerconsenten toe te wijzen en zoo neen, is
de minister dan bereid de reden daarvan
mede te deelen?
MIJNHEER PIMPELMANS GAAT „EN PENSION"
31. Door 'deze mishandeling verloor mijn
heer Pimpelmans zijn laatste restje zelfbe-
heersching. Met reuzenkracht hief hij den
zwaren koffer boven zijn hoofd en liet hem
met een slag op het hoofd van den chef neer-
komen. „Krak!" ging lie? binnen in den kof
fer, maar mijnheer Pimpelmans hoorde het
niét. Hij zou pas later 'bemerken, wat er ge
beurd was! Onthoudt het maarl
32. Op 't zelfde oogenblik, dat mijnheer
Pimpelmans zijn koffer oplich?te. bedacht de
chef tot. z'n schrik, dat de trein al lang over
tijd was. Als man van plichlsbesef stak hij
dus, juist toen de koffer zijn schedel ?rof,
zijn „pannekoek" omhoog. En meteen
tuut! ging de trein cr vandoor, al dt uit
gestapte reizigers achterlatend. j
(Wordt Maandag vervolgd).
Feuilleton
door H. KINGMANS
i (2
Munco wër'd opgeleid Voor timmerman. Hij maakte g"ede
Vorderingen en leverde, spoediger dan verwacht werd, zijn
proefstuk af, zoodat hij in het gilde werd opgenomen.
Bovendien smaakte hij de voldoening, dat hij schier onmid
dellijk al had oom er nooit over gesproken, was het wel
zeker, dat Roelf Ketel, voorman in het boter- en kaaskoopers-
gilde, een goed woordje voor hem had gedaan in dienst van
de Stad werd geplaatst, werkend onder toezicht van den Stads
bouwmeester.
Moeder Ketel was toen blijde geweest. Maar 'drie jaar later
Had zij vurig gewenscht dat Munco dat postje nooit had ver
kregen. Alleen het sterke geloof in God had haar toen staande
kunnen houden. Al werd dan door menschen het grootste
onrecht gepleegd, de Heere bleef toch de Rechtvaardige, Die
op Zijn tijd dat onrecht straffen zou.
Sibrigje moest het goed weten: alles In 1566 was volkomen
in den haak. Van de Broerenkerk was bezit genomen, nadat
het verzoekschrift was ingewilligd. En de beelden waren uit die
kerk verwijderd door stadstiramerlieden, onder wie Munco was
geweest, onder toezicht van den Stadsbouwmeester, terwijl
twee leden van den Raad aanwezig waren, om er op te letten,
dat alles behoorlijk zou geschieden.
Zóó was het gegaan. En niet anders. Van beeldenstorm was
geen sprake geweest. Terwijl het dagelijksche leven buiten de
kerk gewoon yoorlgollde, hadclaa in de kerk enkele arbeiders
onder toezicht van Overheidspersonen, 'de beelden verwijderd,
omdat in die kerk, met toestemming dier Overheid, Üe Gerefoa
meerden zouden gaan vergaderen.
En toen kwam, drie jaar later, "dat ontzettende onrecht
Want de vrijheid van de Gereformeerden duurde niet lang.
Door den beeldenstorm spatte het Verbond der Edelen uit
elkaar, zoodat de Landvoogdes krachtiger weer ging optreden.
Voor Groningen was daarvan het gevolg, dat de Broeren
kerk den Gereformeerden ontnomen werd, nadat zij acht
maanden er in vergaderd hadden. Wel bleven de predikanten
nog een tijdlang preeken onder deri blooten hemel in het nabij
gelegen Jufferenklooster, maar ook dat werd een maand later
verboden en den. predikanten werd aangezegd, dat zij de stad
hadden te verlaten. Wat dan ook geschiedde. De gemeente waa
ineens herderloos. Bovendien gingen velen met de predikanten
als ballingen mede naar Emden en andere Oost-Friesclie
plaatsen, omdat de Raad van beroerten, in den volksmond
Bloedraad genoemd, werken ging.
In datzelfde jaar werd Menno Ketel naar het St. Martens-
kerkhof gedragen. Een ziekte van slechts enkele dagen nam
hem weg In groote droefheid liet hij zijn weduwe en beide
kinderen achter.
Daarna was gekomen 'de spannende tijd, waarin Graaf
Lodewijk van Nassau, de broeder van den Prins van Oranjo.
in Groningerland viel en bij Heiligerlee des konings Stad
houder Aremberg versloeg. Er ging een golf van ontroering
door het land en de Gereformeerden in Groningen, die de stad
zagen belegerd door den Nassauer, hoopten op verlossing.
't Mocht niet zoo zijn. Inplaats van de Landvoogdes had
Koning Filips den wreeden Hertog van AIva gezonden naar de
Nederlanden, die met zijrt leger naar het Noorden trok en Graaf
Lodewijk van Nassau bij Jemmingen eenvoudig vernietigde.
Vervolgens trok hij naar de stad Groningen, om daar orde
op zaken te stellen. De wapens van de burgervendelen, ook
van de Boomsche burgers, werden hen ontnomen en moeder
Ketel, toevallig er vertoevend, had met eigen oogen gezien,
hoe op de Groote Markt een Jongeling, omdat hij verdacht
werd, met den Graaf van Nassau samen te spannen, op eigen
gezag van AIva en in diens tegenwoordigheid, gevierend eld
werd, zoodat de schrik er wel inkwamIjlings was zij toen
de Gelkingestraat in gevlucht: die wreede Alva was schier de
duivel in eigen persoon
't Was slechts een begin der smarten geweest. Haar moeder
hart, dat nog schreide over het verlies van haar man, werd
vanééngereten om het ontzettende onrecht, dat gebeuren ging.
Want toen AIva vertrokken was naar Brussel zond hij den
Raadsheer van het Hof van Brabant, Karei Quarré naar
Groningen, om onderzoek te doen naar de voorgevallen
troebelen.
Het was toen, dat moeder Ketel de verschrikkelijke tijding
thuis kreeg: op last van dien Quarré waren de Stadsbouwmees
ter en twee timmerlieden in de gevangenis gezet, omdat zij in
'66 in de Broerenkerk hadden gebeeldenstormd- Onder de twee
timmerlieden was haar achttienjarige Munco
Kon grooter onrecht bestaan? Op last van het Stadsbestuur
en in tegenwoordigheid van twee leden van den Raad waren
de beelden rechtmatig verwijderd ende bouwmeester en
de werklieden werden beeldenstormers genoemd.
T Waren angstwekkende dagen
Zij was naar burgemeester Hillebrands gesneld en zij had
gesmeekt, haar te helpen, om Munco de vrijheid te hergeven.
Als dat niet gebeurde dan werd hij op de Groote Markt
gevierendeeld.
De burgemeester was a! op 'de hoogte. Er had nóg iemand
om zijn voorspraak gesmeekt: zijn maerte (dienstmaagd)
Hilligje Ripper da, die eenmaal met Munco huwen zou.
Hij had beloofd, zijn best te zullen doen, maar het niet
verheeld, hoe weinig hij van zijn bemiddelingspogingen
verwachtte.
Eenige dagen van smartelijk' wachten waren verloopen. Ei!
werden nog vier andere Stadswerklieden gevangen gezet. Het
verluidde, dat zij op ontzettende wijze werden gepijnigd, zoo
dat van één hunner de ingewanden uit het lichaam bersttt-n.
En twee dagen later werden deze laatsten op de Groote Markt
gedood, voor een deel met het zwaard, voor een deel met de
koorde-
Maar van den Stadsbouwmeester en "de ïwee werklieden,
onder wie Munco, werd niets vernomen. Tot Roelf Ket"l
een tijding brengen kwam, die het vanééngscheurde. gepijnigde
moederhart in zekeren zin verheugde: voor de vaste waarheid
wist haar zwager mede te deelen, dat de Stadsbouwmeester,
Munco en de andere werkman kans hadden gezien, hun
gevangenis te ontvluchten en de stad hadden verlaten.
Moeder Ketel had het niet kunnen gelooven, maar Hilligje
kwam het verhaal dien eigen avond bevestigen.
Wel was toen de droefheid voor een deel in vreugde verkeerd,
daar Munco niet ter dood werd gebracht, maar de onzekerheid,
waar hij vertoefde, bleef pijnlijk.
Roelf Ketel was toen de opgewektheid in persoon geweest: de
tijden zouden wel eens beter worden en dan keerde Muncl
vanzelf terug.
Sinds waren zeven jaren verloopen. En van den gevlucht*
was niet vernomen, zoodat moeder Ketel haar jongen gestorven
waande....*
,,'t Wordt tijd, Sibrigje", zeide de weduwe Ketel, onpeveoü!
een kwartuur nadat He Sf. Martenstoren zich had laten hooreu,
F.n Sihrigje vatte don Bijbel.
Op hetzelfde oogenblik viel de klopper op de deur
Wordt vervolgd)', J
