KOFFIE
SPAART HART
EN ZENUWE N
GEREF. PREDIKANTEN BIJEEN
DONDERDAG 16 APRIL 1936
EERSTE BLAD PAG 3
De koffie van den fijnproever. Een superieure melange uit de beste
productiegebieden van Java, Centraal- en Zuid-Amerika. 'n Edelpro-
duct. inderdaad het neusje van den zalm en daarom de koffie ook voor U.
HUG
De uitkomst voor den verwenden koffieliefhebber, die een gevoelig
organisme voor de prikkelende werking der coffeïne dient te vrij
waren. Hag is gegarandeerd coffeïnevrij, dus beslist onschadelijk.
KERK EN ZENDING
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te TIel, J. Wiepkema te
Duisburg-Ruhrort.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Arum, J. A. Cadée te
ALG. SYNODE INDISCHE KERKEN
Van 7 tot 14 Juni te Batavi
De agenda der reeds aangekondigde Sy
node van de Prot. kerken in Ned.-Indië, die
van 714 Juni wordt gehouden, bevat de
volgende punten: Verslag vanwege het be
stuur van de Pro tos tan tsc he kerk in Neder-
landsch-Indië over het tijdvak 1933—1036. de
onderlinge betrekking tusschen de Hol-
landsch-sprekende en Maleiscli-sprekendc
groepen in de Kerk buiten het gebied dpr
Zelfstandige Kerken, de Kerk en haar be
lijdenis, de opbouw der kerkelijke organi
satio buiten het gebied der Zelfstandige
radon, het Reglement voor de Kerkelijke
Goederen en Fondsen, het Reglement vooi
Kerkelijk Opzicht en Tucht, regels en for
mulieren voor de Sacramentsbedicning en
andere kerkelijke handelingen, fonneelo
revisie van het Algemeen Reglement der
Kerk. bijzondere machtigingen aan 't Kerk
bestuur of andere organen, verkiezing van
het kerkbi ..tuur.
OUDERLINGENCONFERE NTIE
De 31e ouderlingenconferentie in de classis
Den Haag der Geref. Kerken wordt Woens
dag 29 April, des avonds 7 uur, gehouden in
de Westerkerk te 's-G ravenhage.
De agenda vermeldt o.m. een referaat van
Ds. F. de Vries van Den Haag-Oost over:
„De z.g.n. pluriformiteit der Kerk".
NEDERL. ZENDINGSVEREENIGING
Op Hemelvaartsdag, 21 Mei a.s., hoopt de
Nederl. Zendingsvereeniging haar jaarlijk-
schen Zendingsdag te houden te Rotterdam.
In de middagvergadering, welke te half
drie aanvangt, in het gebouw Verein, Witte
de Withstraat, Rotterdam, zal de heer J. v
Goudoever, directeur der H. I. Kweekschool
te Solo, spreken over de openbare samen
komst gehouden in de Groote Kerk te Rot
terdam. De heer P u t,, leerling der Ned.
Zend. School, zal als zendeling-leeraar wor
den geordend en naar West-Java afgevaar
digd. De afvaardiging geschiedt door Ds.
P. G. de Vey Mestdagh. .De zendingsrede
wordt gehouden door Ds J. H. Stelma, Herv.
pred. te Rotterdam-Kralingen.
Op Vrijdag 22 Mei wordt de voorjaars
vergadering gehouden, die geheel besteed
wordt aan huishoudelijke zaken.
NOORSCHE ZENDINGSCONFERENTIE
Te Kopenhagen zal van 2—6 September
een groote Noorsche zendingsconferentie ge
houden worden. Behalve de problemen be
treffende de zendingsvelden zullen ook die,
problemen behandeld worden, welke betrek
king hebben op de Zending in het vader
land. Vooraanstaande personen uit de Noor
sche, Zweedsche en Finsche kerkelijke we
reld zullen aan de conferentie deelnemen.
Ned. Herv. Bond voor
Inwendige Zending
op Geref. grondslag
De in het najaar 1935 opgerichte Ned.
Herv. Bond voer Inwendige Zending op
Geref Grondslag in Nederland, hield Biste
ren in het gebouw voor K. en W. te
Utrecht een algemeene vergadering.
Na opening op de gebruikelijke wijze,
deelde de voorzitter Ds. G. Lans van Huizen
mede dat spoedig Koninklijke Goedkeuring
op de ingezonden Statuten te verwachten
is. Spr- hoopte, dat door goeden voortgang
van het bondswerk spoedig de Evangelisa-
tie-Comissie, de Centrale Noord-Hollan i en
de Vereen, van Godsdienstonderwijzers op
geheven zullen worden en incorpereeren in
den bond.
Vervolgens werd in bespreking gebracht
een onwerp huishoudelijk reglement opge
steld door den heer Brouwer, van Haarlem.
Na bespreking artikelsgewijze werd het
ontwferp goedgekeurd.
Bestuursverkiezing
Na stemming werd het bestuur als volgt
geïnstalleerd:
Ds. B. N. B. Bouthoorn te Harderwijk,
voorzitter, Ds. G. l ans te Huhen, Ds. P. A.
A. Klüsener van Bodegraven, Ds J. C. Ter
louw van Garderen, Ds. A. Luteyn van Oost-
wedde, E J van Spanderen van F.fe,.E. J.
Brouwer van Haarlem, T. van Delen Yan
Nieuweroord en A. v. Barneveld van Delft
Vervolgens werd uitvoerig de actie be
sproken waarna ds. Luteyn de vergadering
met gebed sloot
Godsdienstonderwijs
op de openbare school
OPVOEDING EN
ONDERWIJS
Prof. Dr. J. C. H. DE MEIJERE
De Gemeenteraad van Amsterdam
heeft aan Prof. Dr. J. C. H. de Meijere. op
diens verzoek, eervol ontslag verleend als
gewoon hoogleeraar aan de Universiteit van
Amsterdam.
VER, VOOR CHR. MULO
De jaarvergadering der Vereeniging voor
Chx. M.UX.O. is bepaald op 23 December a.s.
ONDERWIJSBENOEMINGEX
Hengelo. Gem. H.B.S. Tot directeur: Dr.
F. P. Mulder, leeraar Gem. H.B.S. te
Delft.
Onstwedde. Geref. School. Tot hoofd
(vac. D. A. Koebrugge): de heer M. Wals-
w e e r. hoofd der Chr. School te Zandtange
(Mussel).
Ossenzfjl. Chr. School. Tot onderwijze
res: Mej. E. J. L. Couvee van Zeist, tijdel.
.werkzaam te Rotterdam.
Deze week wordt in de Internationale school
voor Wijsbegeerte te Amersfoort een studie
conferentie gehouden over het onderwerpt
„Godsdienstonderwijs op de openbare school".
Ze is door den voorzitter, prof. dr. C. A.
Mennicke, van Amensfoort geopend. Na het
openingswoord heeft de heer G. van Veen, van
Amsterdam, gesproken over: „De tegenwoor
dige stand der discussie". Spr. «schetste eerst
den inhoud van de opvoeding en wees vervol
gens op de beteekenis van de religieuse ge
voelens, waar onder behooren: het logisch ge
voel, ethisch gevoel, rechtsgevoel en aeste-
t'fich gevoel. Doen w*y genoeg, vroeg spr., oir
die gevoelens op de openbare school tot ont
wikkeling te brengen? Spr. beantwoordde da-
ze vraag ontkennend. De grondslag var
openbare school dient gewijzigd te worden.
Het tegenwoordig openbaar onderwijs wil het
kind geven wat des kinds is. Dit is een zui
ver naturalistische opvoeding, die we af wij
zen. De kinderen moeten opgevoed worden
voor deze cultuur, die, gaan we diep terug,
gegrond is op den ouden Bijbel. Er is nu
ontzaglijk Bijbel-analphabetisme. Ale het
voel voor hetgeen het hart van onze cultuur
vormt weg is, gaat veel verloren. De Kerk kan
voor de openbare school niets doen. Bijbelsch
onderwijs dat gegeven wordt door godsdienst
onderwijzer of predikant acht spr. niet nut
tig. Dit onderwijs dient de klasseond?rwijzer
te geven. De oudens juichen dit toe. Eén uur
Bijbelsch onderwijs per week acht spr. vol
doende. De onderwijzer dient de kinrhren te
wijzen op de verscheidenheid van kerkgenoot
schappen en de vragen die een dogmatischen
kant raken terug te houden. Dogmatische vra
gen kunnen de kinderen als ze groot zijn aan
hun predikant stellen.
Spr. besloot met te wijzen op het werk van
de twee bestaande vereenigingen op dit ge
bied en bepleitte een samengaan van beide.
In de avondbijeenkomst werd over deze in
leiding gediscussieerd.
Examens
Hoebé. Dordrecht; voor akte n v T. J.
?r en C. T. L. Kraaneveld, Den Haag; C.
T. Markestein, Gorlnchem;
Haag; C.
akte n h J.
akte n J L.
medlscJie vakken: le ged. de
Boe-r. C. v. d. Beok, G. H. Lukkien, H. IJzerman.
B. Viaser en W. G. Kroon; 2e ged. de zuster.s
J. v. d. Berg. H. A. Buisman, T. Drost, L C-
Copplj, en J. H. Koster; voor de theol. vakken
le ged de zustere G H. Lukkien, C. v. d. Beek,
J. de Boer. J. C. Roeloffs. B. Vlw^r en H. IJzer
man; 2e ged. de zusters H. A. Bulsman. M. G.
Brands. I. C. CoppiJ. T. Drost, J. H. Koster en
W. G. Kroon: 3e ged. de zusters A. M. Dekkers.
S. H. den Haan, A. 't Hart, A. G. Koolwijk.
S. M. Meyer. G. E. v. d. Neut. H. C. Oranje. H.
Renaud, B. Weetra en A. Veenstra. Aan de
laatstgenoemden zal het diploma en Insigne der
Vereenlging worden nitgwelkt. nadat zfj ge
slaagd zullen zijn voor het examen ter ver
krijging van het diploma B
Hellgryninnntlck. Den H a a. g. Gesl. Ned
dlpl. de dames A. Loon, Zaandijk; C. M. A.
Paardekoper Leeuwarden; W. R. E. Scholte
en de hoer R. v. Bruchem, Den Haag; de dames
N. A. Rezelman, M. R. Gerth en L. Hammes,
Amsterdam. Herex. 4. Afgew. 1.
Stuurlieden. Den Haag. Gesl. voor 2en
stuurman gr. stoomv. J. M. Grasman: voor Sen
stuurm. gr. stoomv. I. L p. Vorduln, T. Krijgs-
KUNST
YVlepe, Deidi
Orelio. Den Helder; F. B. J. Rozeman. Nijme
gen; C. J. Z. van Swol, Amsterdam; H. J.
der Vi
DE AUTHENTIEKE BRUCKNER
De symphonieën van Anton Bruckner
werden tot nog toe steeds gespeeld in de
bewerkingen van Schalk en Loewe, bewer
kingen die zoo ingrijpend zijn geweest, dat
ze het aspect van de werken soms geheel
veranderd hebben. Door de zorgen van de
internationale Bruckner-vereeniging zijn de
oorspronkelijke handschriften thans ten
grondslag gelpgd aan een nieuwe uitgave:
reeds vijf symphonieën konden in het af
geloopen seizoen in haar authentieken vorm
in Duitschland en Oostenrijk worden uitge
voerd. Dit zijn voor de muziekwereld even-
zooveel verrassingen geworden en triom
fen voor het onvervalschte werk van den
meester.
In Nederland, waar de Bruckncrbewe-
ging in omvang en intensiteit sterk toe
neemt, was alleen nog de negende sympho
nic een enkele maal in oorspronkelijke lo
zing gespeeld. Thans zal Eduard Flipse op
Zaterdag 18 April te Rotterdam de eerste
uitvoering in Nederland door het Rotter
damse!) Philharmonisch Genootschap lei
den van de zesde symphonic van Anton
Bruckner, in authentieke lezing. Voor de
tallooze bewonderaars van het genie
Bruckner is dit een belangrijke gebeurtenis.
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Janmayen 770.6.
Laagste stand te Hamburg 744.7.
Stand vanmorgen halftwaalf 748.3.
WEER VERWACHTING
Matige tot zwakke wind uit Noordelijke
richtingen, betrokken tot zwaar bewolkt,
weinig of geen regen in het Westen, in het
Oosten waarschijnlijk nog eenige regen, wei
nig verandering in temperatuur.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De hooge druk in het Noorden is verder
in beteekenis afgenomen, doch blij ft het
weer over IJsland en Scandinavië beheer-
schen. Midden-Zweden en Lapland ha.l nog
strenge tot matige vorst, terwijl het overige
gedeelte van Zweden cn Noorwegen meest
lichte vorst had.
Over het vasteland blijft de depressie top
stand nog aanhouden. De kern van het lage
druksysteem ligt ten Noordoosten van ons
land, terwijl een tweede kerntje zich over
Zuid-Frankrijk bevindt. Het weer blijft over
het vasteland nog slecht, bijna overal is de
lucht betrokken. Over Noord Duitschland
regent het; in Denemarken valt regen en
sneeuw, terwijl zich een ander regen gebied
van het Oosten van ons land via Midden-
Frankrijk tot de Pyreneeën uitstrekt.
Vooral over Duitschland steeg de tempe
ratuur; iets kouder werd het over de Brit-
sche eilanden en Zuid-Frank rijk.
Ten onzent is in de heerschende weers-
toestand niet veel verandering te wachten.
De lucht blijft betrokken tot zwaar hewolkt,
in het Oosten bestaat aanvankelijk nog
eenige kans op regen, in het Westen zijn de
regenkansen klein.
THERMOMETERSTAND:
Stand vanmorgen halftwaalf 7.0 C.
17 APRIL
Zonsopgang 5.00 uu, zonsondergang 7.00 uur
Maan op voorra. 2,58 uur, onder nana. 1,48 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN:
17 APRIL
Van 's avonds 7,30 uur tot 's morgens 4,28 uur
UIT OOST-1NDIE
Dr. J. W. MEYER RANNEFT
De Indische pers over zijn heengaan
Bij het bericht omtrent de ontslag-aan
vrage van dr J. W. Meyer Ranneft, teekent
het „Bat. Nieuwsblad" aan:
„Voor zoover ons bekend, is deze ontslag
aanvrage uitsluitend een gevolg van fami
lieomstandigheden Het 's zeer Jammer, dat
deze. zij het voorloopig, een einde maken
aan een loopbaan, die den betrokkene vol
doening moet hebben geschonken, maar dio
voor Indië oneindig meer beteekende dan
een „mooie carrière" Het is thans niet de
tijd de beteekenis van deze figuur te schet
sen, maar vast staat toch wel, dat onder de
raadslieden van de Regeering er zich geen
bevindt, die zulk een gezag geniet van bui
ten .the inner circle", wiens belangstelling
zoo werd gewaardeerd en wiens woord zoo
goed werd verstaan.
Een expansieve natuur en een zuivere fi
guur, met groote geestelijke lenigheid en
een kennis van zaken als welhaast geen
ander Ieder ziet hem ongaane gaan en dit
woord is thans geen gemeenplaats want
zelfs lot in den kring der nationalisten
wist deze man. rnet zijn onbevangenheid en
volkomen belangeloosheid zich een zeld
zaam prestige te verwerven.
Wij veronderstellen, dat de heer Van den
Bussche mettertijd op den zetel, welken de
heer Mover Ranneft thans verlaat, zal
plaats nemen. Uit den aard der zaak kan
dit niet anders zijn dan een profetie, omdat
zelfs de eerste officieele stappen terzake nog
moeten worden ondernomen".
BANDOENG. 16 April (Aneta) Brigadier
Rapmund, die bij het vliegtuigongeluk ge
wond werd, blijkt een hersenschudding be
komen te hebben en een breuk in de sche
delbasis. Hij is thans koortsvrij, zijn toe
stand is bevredigend.
UIT HET SOCIALE LEVEN
Sigarenfabriek te Beverwijk
stopgezet
Te Beverwijk is de sigarenfabriek
van Gebr. Majoor stopgezet, waardoor onge-
Algemeene vergadering van
de Vereeniging te Utrecht
Prof. Bohatec uit Weeuen
spreekt over „God en de
Geschiedenis van Calvijn"
In de gister te Utrecht aangevangen alge
meene vergadering van de Ver. van predi
kanten van de Geref. Kerken in Nederland,
herinnerde de secr. Ds. H. S. Bouma, van
Amsterdam-Zuid, er aan, dat de penning
meester Ds. F. Kramer, em.-predikant, de
vereeniging nu 25 jaar gediend heeft, wat
een warm applaus ontlokte. De vereeniging
schreef 20 leden af en 38 nieuwe leden in.
Geref. Theol. Tijdschrift
De vergadering machtigde het moderamen
et het consortium van het Geref. Theol.
Tijdschrift onderhandelingen te voeren over
name van dit Tijdschrift ingevolge een
aanbieding van dit consortium, mits daaruit
geen financieele verplichtingen voor de ver
eeniging voortvloeien. Loopen deze onder
handelingen naar wensch dan wordt het
Tijdschrift 1 Jan. a.s. officieel orgaan
van de vereeniging.
Hierna was het woord aan Ds. S. G. d e
raaf, Geref. predikant te Amsterdam, om
te refer eer en over „De verhouding van de
algemeene tot de bijzondere genade", van
welke rede wij gister verslag hebben opge
nomen.
De discussie
Bij de discussie merkte Ds. D. Hoek, van
Enkhuizen, op het met den referent niet eens
te zijn, al kan hij geen reeks van argumenten
noemen. Het referaat moet gegrond zijn op
Schrift en confessie. Is het referaat in het ge
heel gegrond op het zuivere Woord van God?
En hoe moeten we nu aan met onze confessie?
Zij legt toch verband tusschen Gods vader
schap en de schepping? Heeft rei. wel reke
ning gehouden met wat de kerk der eeuwen
heeft geleerd op grond van het Woord van
God? Was het referaat niet voor een deel
woordenspel waarvoor we ons wachten moe
ten?
Dr. K. Sietsma, van Amsterdam-Zuid,
oordeelde dat ref. caricaturen zoo voortref
felijk bestreden heeft, dat spr. daaraan niets
heeft toe te voegen. Er blijft echter voor spr.
nog iets te vragen over het begrip natuur en
genade. Hoe kan ref. zijn uitspraken dat God
Zijn vijanden liefheeft en dat het toch uit
sluitend kinderen des toorns zijn, rijmen?
Spr. wil helderheid hebben over de algemeene
bijzondere genade, zonder over die terrei-
i te vechten. God heeft Zijn vijanden niet
lief in die kwaliteit maar als Zijn schepselen.
Zoolang het eindoordeel niet gekomen is,
zijn zij nog in den kosmos en deelen in de
genade van dien kosmos.
Ds. F. D r e s s e 1 h u i s, van Oldeboorn,
oordeelde dat ref. zijn gehoor meer zou ge
diend hebben als hij het door hem gebruikte
woord genade steeds nader geïnterpreteerd
had. Kan men de scheppingsdaad Gods ook
?enade noemen?
Ds. W. Breukelaar, em. predikant te
Santpoort, hoorde met genoegen het scherp
zinnig betoog van den ref. Spr. is echter al
les niet helder en de consequenties kan hy
nog niet heelemaal overzien. Verwisselen we
de uitdrukking algemeene genade slechts
voor goedertierenheid? Spr. heeft daar wel
vrede mee maar vindt dan de sop de kool
niet waard. En over zooiets refer eeren we
toch niet?
Door de betoon ing van de goedertierenheid
ontneemt God aan den mensch elke veront
schuldiging. De bijzondere genade verwierf
Christus op Golgotha. Daardoor handhaafde
Christus de eere van God. Is dat allemaal
mis?
Dr. S. O. L o s, em. predikant te 's-Graven-
hage, kan met ref. meegaan als hij uitgaat
van de souvereiniteit Gods over den geheelen
kosmos en den mensch daarvan in het mid
delpunt staat. Maar niet als hij maar twee
relaties mogelyk acht, nl. die der liefde en
die van den haat. Er zijn in God oneindig
~eel meer relaties. Spr. herinnert in dit ver
band aan de opvattingen van Ds. Hoekzema
te Grand Rapids.
Ds. P. Prins, van Deventer, twijfelt zeer
of hij het referaat geheel begrepen heeft.
Heeft ref. bij zijn Schriftonderzoek over het
Verbond niet het Noachïtisch verbond verge
ten? De bestrijding van de algemeene genade
week af van die van de Geref. dogmatici tot
op heden. Ziet ref. de strijd tusschen Barth
en Brunner ook als een dergelijke. Mogen
we de gebieden van Gods deugden zoo streng
scheiden?
Ds. B. T e 1 d e r, van Breda, gaat in hoofd
zaak nfet ref. mee. Spr. heeft den indruk dat
ref. de wereldgeschiedennis ziet als een ver-
bondsgeschiedenis. Moeten we U*t vader
schap Gods van alle kinderen miskennen?
Ds. J. C. Brussaard, van Bloemendaal,
constateert verschillende lichtpunten in de
wereld. Hoe staan die algemeene zegeningen
nu voor ref. tot de genade? Is genade inder
daad alleen relatie?
Prof. Grosheide tenslotte vroeg of we
met de methode van Ds. de Graaf niet spaak
loopen. Sommige teksten liet ref. liggen, an
deren heeft hij zorgvuldig geëxegetiseerd,
al wil spr. met hem over die exegese nog wel
eens ernstig spreken. (Vroolijkheid). Ref.
mag de term Woord niet beperken tot God
en de schepping.
Hierna diende Ds. de Graaf van repliek.
Repliek.
Spr. heeft een bepaalde gedachte in het
centrum willen zetten en uitwerken. Spr.
bestrijdt niet de gedachte der Schrift, dat er
een goedheid Gods is voor de ongeloovigen.
Spr. erkent dat er verschillende relaties zijn
en men die niet beperken kan tot tweeërlei
genade en haat.
Spr. heeft niet beweerd iets nieuws te po
neeren. Spr. is zich zeer goed bewust in te
gaan tegen een bepaald heerschende gedach
te. Tegen de gedachte van Ds. Breukelaar
heeft spr. zich metterdaad verzet. Tegen de
gedachte dat de algemeene genade een over
blijfsel is van den oorspronkelijken schep
pingszegen heeft spr. zich verzet
De uitdrukking Scheppingsmiddelaar ver
werpt spr. absoluut. De overheden danken
hun gezag eveneens aan den Middelaar Je
zus Christus. We moeten uit Zijn bijzondere
genade leven op elk gebied. Spr. ziet de z.g.
algemeene genade niet anders dan als uitstra
ling van de bizondere genade die God in Zijn
kerk aan de geloovigen geeft. We komen er
toe heele terreinen links te laten liggen, wiil
wij die laten vallen onder de algemeene ge
nade en daarvoor dan minder interesse heb
ben. Het breekt ook onze kracht bij het werk
der Evangelisatie. Van een kennen van God
is bij de ongeloovigen geen sprake, wel van
een kennen van Zijn deugden. (Tegen
spraak).
Spr. verwerpt de gedachte alsof het
Noachitisch verbond er een is van de alge
meene genade. Scheiding van de terreinen
vindt spr. onbarmhartig. Spr. zet bedoeling
strekking van het Noachitsch verbond na
der uiteen.
De Voorzitter dankte ref. voor zijn
betoog en oordeelde dat het laatste woord
hier no<s niet gesproken is.
De V o o r z. deelde mede dat het referaat
van Ds. den Houting ook in de zitting van
Donderdagmorgen aan de orde zal komen,
opdat de geheel e middag voor discussie be
schikbaar zal zijn.
Hierna sloot de voorzitter de middagzit-
tmg, die bijkans 4 uur duurde.
Gisteravond werd een gezellige bijeen
komst gehouden, die een besloten karakter
droeg, en waarin Ds. J. J. Berends, em.
predikant te Amersfoort, een causerie hield
over „Kiekjes, genomen door een predikant".
TWEEDE DAG
Hedenmorgen om 9 uur werd de algemee
ne vergadering van de Vereeniging van Pre
dikanten van de Geref. Kerken in Neder
land, onder voorzitterschap van Prof. Dr. F.
W. Grosheide, van Amsterdam, in het
Jaarbeursgebouw te Utrecht voortgezet.
De voorzitter heette met een enkel woord
welkom Prof. Dr. J. B o h a t e c uit Weenen
en verleende hem het woord om te referee-
ren over: „Gott und die Geschichte nach
Calvin".
Referaat Prof. Bohatec
Volgens Calvyn gaat het by het onderzoek
van de geschiedenis niet om „frivole specula
tieve vragen", maar om een methodische uit
eenzetting van den samenhang in het gebeu
ren, in de scheppende daden Gods, in zyn ge-
richten, in welke Hy als de Eeuwige Zijn sou-
vereine autoriteit doorzet en de zinloos en
verward schijnende bijzondere feiten ordenend
in het geheel invoegt. Het gebeuren vormt
een eenheid, welke dynamisch verheven ken
merken vertoont Deze eenheid is niet empi
risch waarneembaar; de uitsluitend phaeno-
menalistisch afgestemde beschouwing „le re-
gard en bas" ziet in de geschiedenis slechts
een onrustigen chaos. Maar voor het „in den
hemel verankerd geloof" openbaart zy zich.
De geschiedenisopvatting van Calvyn staat in
lijnrechte tegenstelling met de beschouwingen
van zyn tyd, wat nadei wordt toegelicht. Ver
der staat Spr. stil by den samenhang van
voorbeschikking er individueele schuld, by de
theodicee, by geschiedenis en openbaring en
den tijd der voleinding.
Ziet Calvijn in de uitwassen der astrologie
een demonische loochening van de zondige
werkelijkheid en stelt hij daartegenover de
demonische macht ais een belangrijke factor
der geschiedenis op den voorgrond, dan gaat
hij daarbij grondig in op het vraagstuk dat
ons moderne menschen kwelt: van het ver
band tusschen lotgeval en individueele
schuld waarbij zeer bijzonder de nadruk ge
legd wordt op de dialectiek van het zelf
herstel Selbstersetzungvan het kwade en
de gedachte der solidariteit. De daarmede
verbandhoudende kwesties der theodicee,
welke, gelijk bekend is, handelt over een
rechtvaardiging der wanverhouding tusschen
de godsdienstig-zedelijke houding en het uit
wendig lot van den enkeling en de gansche
volkeren, verwerpt de reformator met de
verwijzing naar den voor ons verborgen al-
wijzen en rechtvaardigen wil Gods, die Zijn
doeleinden najaagt, en waartegenover iedere
theodicee majesteitsschennis moet schijnen.
Ter verduidelijking dezer kwesties bedient
Calvyn zich van de onderscheiding van ge
openbaarde en verborgen gerechtigheid Gods.
Vanuit dit gezichtspunt wordt ook de fun-
damenteele verhouding tusschen openbaring
en geschiedenis bepaald. Dit zijn niet iden
tieke begrippen; want God kan en wil zich
ook in de geschiedenis verbergen. Daaren
tegen bestaan er „Gerichtstijden" in de ge
schiedenis. waarin de oogmerken der godde
lijke beschikkingen duidelijk worden, de
tijdperken der afstootings- en aantrekkings-
gerichten, in welke de verbinding der godde
lijke zelfbeweging naar de menschen toe. met
de beslissingen van den mensch tót een zin
vol karakter van dat tijdperk doen besluiten.
De harmonie der beteekenis (Sinnmitte)
der geschiedenis ligt echter in de volheid des
lijds, de heilstijd, waarin geschiedenis en
openbaring elkaar dekken. Zulk een open
baring is „einmalig", zij ontvouwt echter
daardoor een bijzondere dynamiek, dat
Christus in de prediking van het evangelie
voorgesteld „als het ware opnieuw gezonden
wordt".- Komt daarin het principe der „ge
lijktijdigheid der geschiedenis" te voorschijn,
dan hebben ook de openbaringen vóór Chris
tus op dit „Siimmitte" betrekking daar zij den
komenden Middelaar en Verzoener tot onder
werp hadden. Daarom vormt de oud-testa-
mentische en nieuw-testamentische heilsge
schiedenis een eenheid, de eenheid des wezens
in de veelvuldigheid der uiterlijke verschijn
selen.
Niettegenstaande zijn eschatologische ge
steldheid, ja jufpt daarom, ziet Calvyn betee
kenis in het wereldlijk gebeuren. Calvijn
stelt met de geschieden!sprobbunen, welke het
moderne geschiedenis-phïlosophi6che denken
bezighouden, deels met de door dezen aange
wende denkmiddelen.
Referaat Ds. den Houting
Ds. W. A. den Houting, van Hmzum,
sprak over: „De erkenning van den doop, bui
ten eigen kerkverband bediend".
Spr. boschouwt dit vraagstuk in het licht
der historie en dan kan ongetwijfeld geen an
dere conclusie getrokken worden, dan deze,
dat het vanouds als de practijk der kerk
en het ook door tal van kerkelijke besluiten
gesanctioneerd is, dat de doop erkend werd.
Critisch toetsen van de historie is echter
geboden.
Wanneer dat geschiedt blijkt duidelijk, dat
er gesproken moet worden van verschillende
overwegingen en motieven voor de doopser-
kenning. Bezwaarlijk kan hier met Dr. A
Kuyper gewag gemaakt worden van een „ge-
meenechappelyken bodem der algemeene Chris
telyke Kerk". Bij de doopserkenning door
Roomschen en Lutherschen speelt een rol de
overweging, dat Gods genademededeeling zoo
nauw aan de Sacrementen verbonden te. Door
de Gereformeerden wordt heel die sacraments
beschouwing beslist afgewezen..
Ref. wyst er op, dat voor de juiste beoor
deeling der kerkelijke besluiten gelet moet
worden op de concrete situatie, ten tijde, dat
zy genomen werden, wat nader wordt toege
licht.
Er is alle aanleiding om de practyk der
doopserkenning principieel te toetsen en n
te volstaan met een beroep op de historie.
Twee vragen dienen dan beantwoord te w
den. Allereerst: Kan de doopserkenning, z<
als die nu onder ons geconstrueerd is, worden
gehandhaafd? en daarna: Indien niet, is het
dan mogelyk met een ar.dere constructie toch
aan de doopserkenning vast te houden
By de beantwoording van de eerste vraag
moet aandacht geschonken worden aan de
drieledige eisch, die by de onder ons gangbare
constructie der doopserkenning dient gesteld
te worden, n.l. dat de doop moet bediend zyn
naar de instelling van Christus met water en
de gewone formule, dat hy moet bediend zijn
in een gemeenschap, die vasthoudt aan de be-
b'denis der Drieëenheid en ook door iemand,
d'e ir 2iin kring daartoe macht ontving.
Ref. wijst er dan op, dat zeker de vraag
moet gedaan worden of het zoo principieel
gerechtvaardigd is. Eischt de heiligheid van
het sacrament niet yieer dan een zich hou
den aan het uiterlijk teeken en de a*oorde
lijke formule? Wordt het wezen van het
Verbond niet miskend, wanneer voor de gel
digheid van den Doop voldoende geacht wordt,
dat er sprake is van een „belydeniskerk" en
niet van een belijdende gemeente? Wordt
aan de waarde van het ambt niet tekort
gedaan, wanneer voor de geldigheid van
doopsbediening niet de opdracht van Lhrii
wege, maar de machtiging van menschen
genoegzaam wordt geacht?
Wat de tweedr vraag aangaat het is niet
doenlijk daarop nu reeds een definitief ant
woord te geven Nauwkeurige bezinning over
allerlei vragen, die met dit stuk samenhangen
dient daaraan vooraf te gaan.
Spr. uit den wensch, dat aan de doopserken
ning kan worden vastgehouden. Mocht het on
verhoopt blijken, dat de oude practyk mo»t
worden losgelaten, dan zou er zeker niemand
mogen aarzelen die als Gereformeerd mensch
wel hart heeft voor de historische traditie,
maar niet voor een traditie zonder waarheid.
Na bespreking van dit referaat, in de mid
dagzitting, rondvraag en een slotwoord van
den voorzitter, werd de drukbezochte confe
rentie op gebruikelijke wyze gesloten.
eer honderdtachtig arbeiders en arbeid
sters werkloos worden. Het grootste ge
deelte van het personeel woont te Haarlem.
Ongeveer twee ton per jaar werd aan loo-
nen uitbetaald.
Nadat reeds eenige malen voor korten
tijd de fabriek is gesloten geweest cn de
vorige week nog getracht was het bedrijf
voorloopig nog voort te zetten, is men thans
genoodzaakt de fabriek te sluiten. Door ge
meentebestuur en directie der fabriek is de
hulp der regeering ingeroepen.
De onder het vrouwelijk personeel van de
Tilburgsche Katoenspinnerij te Tilburg Dins
dagmorgen uitgebroken wilde staking schijnt
te gaan verloopen. Na een sommatie van de
zijde der werkgevers aan de stakende arbeid
sters hebben velen harer Woensdagmorgen
het werk hervat. Er zijn nu nog slechts onge
veer 80 in 6taking. Verwacht wordt, dat dit
aantal nog wel zal slinken.
Bovengenoemde vereeniging hoopt haar 41
ste jaarlijksche algemeene vergadering te
houden op Vrijdag 22 en Zaterdag 23 Mei op
Woudschouten te Zeist.
De vergadering vangt 22 Mei des avonds
7 uur aan.
Behandeld zullen worden o.a. voorstellen
tot contributieverlaging, wijziging reglement
werkloozenkas, opheffing van het studiefonds
en bestemming van het H. B. Weyland Jr.-
fonds voor vakkundige en sociale ontwikkeling
van de leden der vereeniging.
Aan contributiën werd m 1935 ontvangen
f 148.143.40. De verlies- en winstrekening
over '35 sluit met een bedrag van f 151.213.95
GEMENGD NIEUWS
Doodelijke auto-ongelukken
Te A p e 1 d o rn is het driejarig jongetje
W. ten Hove, terwijl het den Trek weg
overstak om zijn bal te grijpen, door een
met stecnen beladen vrachtauto, bestuurd
door P. B., overreden. In. zorgwekkenden
toestand is het knaapje naar het ziekenhuis
aan den Sprengerweg vervoerd, waar het
eenige uren na aankomst is overleden. Den
bestuurder van de auto treft geen schuld.
De Ossche misdaden
Voor het Bossche gerechtshof stond in
hooger beroep terecht J. J. van G. en J A.
v. d. A. uit Oss ivegens den roofoverval te
Lith in 1932. Eisch bevestiging van het von
nis der rechtbank voor van G. 6 jaar en
voor v. d. A 3 jaar gev. straf. Tegen M.
J. de R., A. W. van B. en W. H. T. werd
wegens den roofoverval te Nistelrode resp.
2 jaar. 4 jaar en 7 jaar gev. straf geëischr.
De rechtbank had resp. tot 2 jaar, 2en
6 jaar gev. straf veroordeeld.
Wegens inbraak te Heesch werd tegen
K. van G. IV2 ja&r Rev. straf geëischt. be
vestiging van het vonnis der rechtbank.
Tegen den medewerker van Van G. werd
8 jaar geëischt, bevestiging van het recht-
bankvonnis.
Tegen F. van B. en P. van G. werd resp.
2 en 3 jaar gev. straf geeischt.
ingezonden Stukken
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie)
Mijne Heeren,
Als abonné op Uw krant nam ik kennis
van Uw artikel „Mag alles maar? Onrust
in Politie-kringen", over een door de N.S.B.
uitgegeven pamflet. Dit pamflet bevat nu
eenige punten, welke op het volgende neei-
komen:
1. Het N'ationaal-Jongeren-Verbond heeft
een bock uitgegeven, waarin een van
beide platen uit do „Notenkraker"
voorkomen, en wel de plaat rnet Min.
Deckers eropwelke plaat m. i. nog'
erger is dan de andere over Min.
Colijn, daar deze vooral godslaster
lijk is.
Dit boek is a Lin den boekhan
del verkrijgbaar!
2. Min. Colijn en Min. Deckers vervullen
spreekbeurten voor het Nat. Jongeren-
Verbond, dat dit boek uitgeeft, dus het
zelfde doet, wat men de N.S B verwijt,
n.l. een dergelijke plaat van de roode
pers weergeven.
Wat is de waarheid?
Gaarne ontvang ik, alsmede vele anderen,
hierop een duidelijk en klaar bescheid.
Hoogachtend,
J. S. te A.
Naschrift Redactie.
Het bescheid kan inderdaad duidelijk en
klaar zijn.
Wanneer twee hetzelfde doen, is het nog
niet hetzelfde. Het Nationaal Jon
geren Verbond gal een boek uit met
allerlei citaten en platen uit de roode pers,
om hiermede het marxistisch gevaar aan to
toonen, en het gezag der Regeering
te schragen. Dit boek moot men koo-
pen; het werd niet gratis huis aan huis in
den nacht verspreid.
De N.S.B. verspreidde in tienduizenden
exemplaren de gruwelijke plaat, niet om
de Regeering te steunen, doch om haar
positie te ondermijnen.,.
Indien dii verschil den geachten inzen
der, mitsgaders „vele anderen" niet duide
lijk is, dan heeft men hier slechts een be
wijs, hoezeer het velen in dozen tijd ont
breekt aan het noodzakelijke onderschei
dingsvermogen. Dit maakt, dat de N.S.B.
helaas maar al te vaak gemakkelijk spel
heeft.
