DE TELEXDIENST
IN WERKING GESTELD
"r&m
DINSDAG 7 APRIL 1936
DERDE BLAD PAG 9
Geweldige hervorming
van het Nederlandsche
dagbladwezen
De lijd van telefoon, tele
graaf, spoorpakjes en
radio voorbij
Minister De Wilde zendt de
eerste boodschap door
De Directie van het Alg. Ned. Pers
bureau „A.N.P." heeft gistermiddag om
vier uur den grooten radiodienst van
het A.N.P., die vervangen wordt door
een kleine dienst voor de anderdaag-
sche nieuwsbladen die geen telex-aan
sluiting verzocht hebben, gesloten met
een korte toespraak, waarin zij diverse
instanties haar grooten dank heeft be
tuigd voor de diensten, door den zake-
1 ij ken omroep te Scheveningen voor de
Ned. dagbladpers verricht De voort
gang der techniek heeft het noodzake
lijk gemaakt dat 76 nieuwsbladen af
scheid van de radio gaan nemen.
De Directie heeft de omroepster van het
A.N.P., die zoo vele jaren in haar eenzaam
heid in de radiospreekcel, op zeer gewaar
deerde wijze haar werk heeft gedaan, den
dank van de bladen in de provincie over
gebracht en haar namens vele redacties een
enveloppe met inhoud mogen aanbieden.
Ten slotte heeft de directie van *t A.N.P.
afscheid genomen van... de vele luisteraars,
die niet konden wachten tot het avondblad
was verschenen, maar den zakelijken zen
der van Scheveningen inschakelden, om te
vernemen wat er al zoo in de wereld aan
de hand was. Aan code's stoorden deze
nieuws-gierigen zich niet. De code-woorden
speurden zij 's avonds in de bladen na. Zij
zullen van hun officieuze nieuwsbron ver
stoken zijn.
Hoe zeer nieuwsbladen en persbureaux
zich ook willen haasten het laatste nieuws
te verbreiden, van deze ongeduldigen ne
men beiden toch afscheid zonder veel droe
fenis, in de hoop, dat de telex een zoo
danige versnelling van de nieuwsdiensten
zal geven, dat de nieuwsgierigen nog meer
dan vroeger bevredigd zullen worden.
De directie besloot met de woorden: „En
nu, mijne heeren, gaan wij sluiten en ko
men straksop de telex terug, om dan
met u dag en nacht in verbinding te blij
ven".
Bij de opening van den telexdienst
Tegen half vijf kwamen in het hoofdkan
toor van het A.N.P. op do Heerpngracht te
Amsterdam, van welk gebouw de vlag woei
de genoodigden voor de opening van den
telexdienst bijeen, van wie wij in de eerste
plaats noemen den Minister van Binnen-
landsche Zaken, mr. J. A. de Wilde, die
vergezeld was van den directeur-generaal
ir. van de P. T. en T., ir. M. H. Damme en
den heer ir. H. J. Boetje, hoofdingenieur
directeur der telegrafie en telefonie.
Van de zijde van de dagbladpers waren
aanwezig alle leden van het bestuur der
vereeniging „De Nederlandsche Dagblad
pers", voorzitter de heer J. W. Hennv, alle
leden van den Raad van Beheer van het
A.N.P., voorzitter de heer H. Nijgh, de juri
dische adviseur van het A.N.P., dr. Ph. B.
Ribourel, de heer H. Diemer, voorzitter vah
de „Ned. Ver. van Prot Chr. Dagbladdirec
teuren", de heer mr. F. G. C. J. Teulings,
voorzitter van de vereeniging „de Kath.
dagbladpers", alsmede vertegenwoordigers
van den Ned. Journalistenkring.
De heer H. N ij g h, Voorzitter van den
Raad van Beheer van het A.N.P., heeft de
genoodigden een hartelijk welkom toege
roepen en er in een korte toespraak op ge
wezen, dat het A.N.P. zich thans mag reke
nen tot de best toegeruste nieuwsbureaux
van de wereld. In het bijzonder bracht spr.
dank aan de vertegenwoordigers van de
Regeering en de P.T.T. voor de verleende
medewerking, alsmede aan den heer Lieve-
goed, chef van den Regeeringspersdienst
van buitenlandsche zaken, en diverse an
deren. Spr. besloot met den wensch uit te
spreken, dat de samenwerking in de toe
komst even goed zal blijven als zij tot
heden was.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
den heer v. d. Pol, die een blik wierp in
het verleden en in het kort naging, hoe de
telexdienst tot stand gekomen is. Het resul
taat is verrassend geweest. Het aantal deel
nemers bedraagt thans 77, een net van
ruim 1400 K.M. beslaande.
De oudcrwetsche vermenigvuldiging van
de kopy met stencils en afdrukken zal nu
gaan vervallen. De treinen zullen geen pak
jes meer vervoeren naar de bladen. De te
lefonisten en telegrafisten zullen niet meer
lastig gevallen worden. De radio, eenmaal
de glorie van de veraf gelegen bladen, zal
nog slechts beperkt voor weinigen werken.
Op het toetsenbord van de telex zullen
voortaam dag en nacht de berichten worden
getikt, om op hetzelfde oogenblik op het
blanke papier bij 77 bladen te verschijnen.
Van Groningen tot Vlissingen en van Alk
maar tot Maastricht.
Als 's nachts of wanneer clan ook
groot nieuws, waarin het Nedcrland-
scho volk belangstelt, verzonden moet
worden, zullen geen tientallen men-
schen meer urenlang behoeven te tcle-
foneeren, alvorens het geheele land te
hebben bereikt. Een druk op een knop
en een bel ratelt de slapende redacteu
ren wakker, die op hun kantoor het
Andere toespraken
Vervolgens werd het woord gevoerd door
den directeur-generaal van P.T.T., ir. M.
H. Da mme en den voorzitter van de Ver.
,J)e Ned. Dagbladpers", den heer J. W.
H e n n y.
Naar de telexkamer
De voorzitter van den raad van beheer
verzocht vervolgens den minister en ver
dere genoodigden de directie te willen vol
gen naar de telexkamer voor de ingebruik
stelling van het net.
's Ministère boodschap aan de pers was
tevoren op den ponsband gereed gemaakt
lag startklaar in den automatischen
zender te wachten tot leven zou worden ge
bracht in het tclexnet, dat zich 1400 kilo
meter lang over het land verbreidt.
De minister stelde den motor van den
automatischen zender in werking, even
werd gewacht, daarna lichtte de minister
het klinkje op, dat de motorkracht op den
automatischen zender overbrengt, en
machines in de telexkamer begonnen te
leven, terwijl tegelijkertijd op 76 dagblad-
bureaux de volgende boodschap van den
minister werd getikt:
Aan het verzoek om het nieuwe A.N.P.-
telexnet te openen door het eerste bericht
te verzenden, voldoe ik gaarne.
Het samenstel van geleidingen en toestel
len, dat het A.N.P.-telexnet vormt, is de
kostelijke vrucht van een gelukkige samen-
nieuws reeds overgeseind vinden. De
machine heeft in het duister van den
nacht op de krant al het werk gedaan.
Na een woord van dank te hebben ge
sproken tot allen, die aan deze geweldige
hervorming hebben medegewerkt, besloot
de heer v. d. Pol zijn toespraak en werd
het woord verleend aan Z.E. Minister J. A.
de Wilde.
Deze sprak ongeveer als volgti
Rede Minister de Wilde
Het is vandaag een groote dag in de ge
schiedenis van de Nederlandsche pers: het
landelijk telexnet van de nieuwsverbrei-
dingsdienst wordt binnen enkele minuten
geopend. Deze distributiedienst onder
scheidt zich in belangrijke mate van ana
loge diensten in het buitenland. Treft men
ginds complexen aan, welke gewoonlijk
slechts een beperkt aantal groote bladen
samenkoppelen, hier wordt een groot alge
meen net gevormd tusschen het Nederland
sche persbureau en vrijwel alle bladen in
den lande.
Er is een algemeenheid bereikt, die moei
lijk haar weerga zal kunnen vinden.
Dit bewijst, dat, hoewel we in een tijd
perk van ongekende, het zakenleven nog
steeds gceselende depressie leven, bij de
pers nog de energie gevonden is, om een
belangrijk werk tot stand te brengen.
Van nog grootere beteekenis acht ik het
echter, aldus spr., dat We in den tijd van
moeilijke internationale verhoudingen, dien
we thans doodmaken, waarin schokkende
berichten op allerlei gebied als het ware
niet van de lucht zijn en waardoor aller
wegen onrust wordt gewekt, de best moge
lijke band tusschen publiciteitsorganen en
het A.N.P. v ordt gelegd. De waarde hier
van laat zich moeilijk concreet omschrij
ven. Een ieder van ons voelt, dat zij onder
omstandigheden onschatbaar kan zijn.
Spr. wenschte de leiding van het A.N.P.
hartelijk geluk met de opening van den
nieuwen dienst en sprak de hoop uit, dat
de goede, verhouding die tusschen pers
diensten en P.T.T.-bedrijf altijd bestaan
heeft, nog versterkt zal worden in het
belang van het Nederlandsche volle.
werking tusschen het A.N.P. en het P.T.T.-
bedrijf. Het voldoet aan de hoogste eischen,
die de moderne techniek kan stellen. Op
een en het zelfde oogenblik zullen voortaan
tientallen Nederlandsche persorganen, van
het A.N.P. de nieuwsberichten ontvangen,
die hun lezers op de hoogte houden van
wat er in ons land en daarbuiten omgaat
Ik heb de overtuiging, dat door de toe
passing van dezen nieuwen vorm van be-
richtverepreiding de nationale zaak wordt
gediend.
Als hoofd van het departement waar
onder het P.T.T.-bedrijf ressorteert, verheug
ik mij van harte in de samenwerking, die
tot dit resultaat geleid heeft.
De Nederlandsche pers en het Nederland
sche P.T.T.-bedrijf brengen, ieder op zijn
wijze, mededeelingen en gedachten over,
Bij het voorzien in de economische, cultu-
reele en religieuze behoeften des volks zijn
beide, in de ontwikkelingsfase van onze
eeuw, onmisbaar en daarom van primor
diale beteekenis.
Ik hoop en verwacht, dat de telexdistri-
butiedienst, die heden geopend wordt, een
doeltreffend middel zal blijken te zijn
pers en P.T.T.-bedrijf nog beter dan tot nu
toe in staat te stellen het Nederlandsche
volk te dienen en onze nationale kracht te
sterken.
Na de officieele ingebruikstelling van het
net bleef men nog eenigen tijd in meer in
tiemen kring op feestelijke wijze bijeen
'len slotte verecnigde men zich in hotel de
l'Europe aan een maaltijd, welke gepresi
deerd werd door den heer H. Nijgh.
Ter gelegenheid van de plechtige inge
bruikstelling van het telexnet zijn van vele
zijden gelukwenschen aan het adres van
den raad van beheer en de directie van het
A.N.P. ingekomen.
LAND- EN
TUINBOUW
ONZE ZUIVELPRODUCTEN
IN 1935
Een nog steeds wassende
melkstroom
De spijsvetten brachten ruim
123 millioen gulden aan accijns op
Nu het tweede kwartaal van 1936 reeds
aanving zonder dat het verslag van de Ned.
Zuivelcentrale over 1935 (laatste kwartaal)
aan den Minister werd gepubliceerd, meent
liet Alg. Handelsblad, dat het dienstig kan
zijn „dan maar over te gaan tot niet-offi-
cieele publicatie ervan, temeer, omdat be
doeld kwartaal zich heeft onderscheiden
door eenige belangrijke feiten".
Aan do hand van wat genoemd blad pu
bliceert, deeleji we het volgende mede en
voegen daar onze eigen aanmerkingen aan
toe.
Het verslag begint met de mededeeling,
dat de melkproductie eenige procenten groo-
ter is dan in 1934.
Dit wil dus zeggen, dat de dras
tische maatregelen, die genom e.n
zijn, nl. het afslachten vaneen
kwart millioen jonge, d r a c h t i g.e
koeien, geen effect hebben ge
sorteerd.
Dat hebben wij trouwens, toen die maatre
gelen zouden genomen worden, reeds voer
speld, maar men geloofde ons niet. Op de
laatste pereconferentie met de Regeerings
Oommissarissen (November 1934) vroegen
wij naar de reden waarom men jong (drach
tig) vee, dat aan het begin van de melk
productie staat, ging afslachten en waarom
men niet koeien van 5a 6 jaar. die de mees
te melk gaven, voor afslachting bestemde.
Hierop werd geantwoord, dat men in de toe
komst een groote melkproductie wilde voor
komen, terwijl men tevens in aanmerking
had genomen het feit, dat de groep jong
vee abnormaal groot was, terwijl de 5 a 6
jarige dieren binnen niet langen tijd langs
normalen weg uit de veestapel zouden ver
dwijnen.
Maar ondertusschen gaven die oude koei
en maar groote plassen melk en hield ut
boer, nu hij toch vee moest afstaan, deze
oudere dieren nog een jaartje en langer aan
Dit zijn de natuurlijke consequenties van
de afslachting van jong, drachtig (dus
straks melkgevend) vee.
De bewering van de Regeeringscommis-
saris, dat de melkproductie gestabiliseerd
was ligt er wel eenigszins naast De boer
werd ah.w. gedwongen om tot meerdere
melkproductie te komen.
De maatregelen tot beperking van de
melksteun, het zeer ingewikkeld plan van
verleden jaar en de tragische geschiedenis
daarvan zullen we niet meer ophalen.
We nemen alleen maar over wat in het
bedoeld verslag staat:
„Aanvankelijk heeft de Centrale met
kracht doorgewerkt aan de voltooiing der
uitvoerregeling der melksteunbeperking.
Op 10 November werd door den minister
evenwel bepaald, dat de melksteunbeper
king geen doorgang zou vinden.
De verschillende administratieve verplich
tingen welke aan de betrokken bedrijven
waren opgelegd, werden met het oog op
eventueel nader te treffen maatregelen ge
handhaafd. UUimo December zijn deze voor
schriften echter eveneens ingetrokken, even
als de nevenmaatregelen, welke waren ge
troffen tot verhooging van de effectiviteit
der melkproductie-beperking".
Het klinkt wel somber, dit begrafenisbe-
richt van een niet tot levensvatbaarheid
gekomen plan Vooral du een andere begiji
November reeds in uitzicht gestelde rege
ling nog steeds op zich laat wachten.
Uit het verslag blijkt verder, dat op de
in 1935 in Nederland geconsumeerde boter
betaald is aan heffing f 95.774.000.
Hier is inbegrepen de heffing op de bo
ter die door de margarine gemengd werd.
De heffing op de (zuivere) margarine bracht
op f 19 039.000 en die op spijs vetten
f 8.603.000. Dii geeft een totaal van bijna
123% millioen gulden.
Gemiddeld werd per week 973 ton mar
garine verbruikt wat 78 ton minder is dan
de toegestane hoeveelheid (1050 ton per
week) Dit is in totaal 50.596.000 Kg. waar
nog bij komt de onvermengde margarine
voor gesteunden enz. waarvan in 1935 is
verstrekt 5.053 000 KG Zoodat de geheele
margarine consumptie bedroeg ruim 56
millioen K.G. in 1935.
Loontoeslag in Land- en Tuinbouw
NADERE BEPALINGEN
Door den Minister van Sociale Zaken
zijn ter aanvulling van hetgeen reeds voor
den landbouw- en andere bedrijven is mede
gedeeld, eenige bepalingen getroffen, welke
in hoofdzaak het volgende behelzen:
le. de loonbijslagregeling geldt voor den
landbouw en het veehoudersbedrijf, voorloo-
pig van 1 Mei 1936 tot 31 December as. In
geen gval mogen bij eventueele berekenin
gen worden betrokken uitgaven, welke be
trekking hebben op het jaar 1937;
2e. voor elk bedrijf afzonderlijk, dient
door de U bekende plaatselijke commissie
aan mij te worden opgegeven 't minimum-
Hef echtpaar P. Berendse en Jannetje v. d.
Groep te Spakenburg, dat morgen zijn 6'"
jarige echt vereeniging hoopt le vieren.
loonbedrag, dat voor rekening moet komen
van het bedrijf, dat tot de regeling toe
treedt, en het maximum-loonbedrag, dat
het bedrijf in de aangegeven periode mag
worden vertoond. Onder minimum-loonbe
drag wordt verstaan het bedrag aan loon,
dat in bet desbetreffende bedrijf moet wor
den vertoond, ora het, zij het zeer beschei
den, in stand te houden, terwijl onder maxi
mum-loonbedrag wordt verstaan het bedrag,
dat opder geheel normale economische om
standigheden in het bedrijf zou worden ver-
loond;
3a. wanneer een bedrijfsleider in aanmer
king wil komen voor toeslag in hetgeen
wordt vertoond boven het onder 2e. bedoel
de minimum-loonbedrag, zal hij arbeiders
moeten nemen uit hen, die opgenomen zijn
in de steunregeling, c.q. zijn geplaatst bij de
werkverschaffing. Er mogen dus geen
beiders worden geplaatst, die wellicht eerst
later onder de werkloozenzorg zullen vallen,
maar op het oogenblik, dat zij worden aan
gevraagd, geen hulp van de overheid ont
vangen. Een bedrijfsleider, die arbeiders
ontslaat, en van wien moet worden aange
nomen, dat dit ontslag mede is beheerscht
door de onderhave loonbijslagregeling, kan
niet in de loonbijslagregeling worden, c.q.
blijven opgenomen;
4e. De overheid (gemeente en werkloos-
heidssubsidiefonds) vergoedt ten hoogste
de helft van het verschil tusschen het mini
mum-loonbedrag en het maximum-loonbe
drag, met dien verstande, dat nooit meer
mag worden berekend dan het loon, dat aan
den werkloozon arbeider, betrokken uit
werkverschaffing en/of steunregeling, per
week wordt betaald, vermenigvuldigd met
het aantal weken, dat deze arbeider in het
betrokken bedrijf is geplaatst als uitvloei
sel van de onderhavige bijslagregeling;.
5e. Nadat de plaatselijke commissie het
maximum- en het minimumloonbedrag heeft
bepaald en toegezonden aan den desbetref-
fenden inspecteur voor de werkverschaffing,
zal door dezen, in opdracht van den Minis
ter, in samenwerking met den bedrijfs- en/of
'rijkstuinbouwconsulent, definitief het mini
mum en het maximum-loonbedrag worden
aangegeven.
Verder heeft de Minister van Sociale
Zaken bepaald, dat daar waar de loonbij
slagregeling al functionueert, dat wil zeg
gen voor de tuinbouw- en bollenbedrijven,
de loopende regeling ten spoedigste, b.v. per
30 April a.s.. dient te worden afgesloten, op
dat met 1 Mei de nieuwe regeling kan gaan
werken.
De Minister vestigt er nog de aandacht op,
dat los van deze loonbijslagregeling, de re
geling voor particuliere ontginningen, waar
onder begrepen drainage, extra-diepspitten
enz. blijft bestaan.
Chr. Boeren- en Tuindersbond
Afdeeling Overijssel
Het bestuur van de afdeeling Overijssel van
den Chr. Boeren- en Tuindersbond vergaderde
op Zaterdag 4 April te Zwolle; de vergadering
stond onder leiding van den voorzitter J. H
verkamp. De begrooting werd vastgesteld
en verschillende gezichtspunten in verband
met de aanslag der plaatselijke aanslag wer
den besproken. Op 14 Mei a.s. zal de jaarver
gadering te Zwolle worden gehouden. De
Bondsvoorz. prof. P. A Diepenhorst heeft
zich bereid verklaard alsdan op te treden met
een rede over „Het Plan van den Arbeid", ter
wijl aan een predikant is verzocht een opwek
kend slotwoord te spreken. Op deze vergade
ring zal o.m. aan de orde worden gesteld een
voonstel tot wijziging der statuten en wel in
dier voege, dat de plaatselijke afdeelingen een
grooteren invloed op den gang van zaken ver
krijgen en het afdelingsbestuur daarmed'
meer contact zal kunnen houden
Na bespreking van eenige vragen, waarom
trent een plaatselijke afdeeling wenschte te
worden ingelicht, werd de vergadering met
dankzegging
KOF FE LRIJ MEN
EEN VEL
De Jong-HoUand-colIectanten"t
Uitgezwermd tiaar alle kanten
Hebben, trots hun schoone spoed
Heel icat tegenslag ontmoet.
Eén geval wil ik vertellen.
't Vonnis wensch ik niet te véllen,
leder denkt maar wat hij wil.
Het gebeurde U April.
Mies en Annie zijn begonnen
Met hun boek Jonghollandbonnent
In hun wijk, waar hun de lijst
Keurig de adressen wijst.
Straten gaan ze door en stegen.
't Valt hiér mee. en daar weer tegen.
Ha! hun ijver kent geen perk!
Snakt Jong Holland niet naar werk?
Bij Mevrouw Van Hogenbomen
Moeten ze straks nog eens komen
Want meneer is nét van huis.
Dat is nogal niet zoo'n kruis:
Zei meneer juist niet zooeven:
Vrouw, daar moet je flink voor geven!?,
Maar mevrouw liet aan menéêr
Wat hij geven ioou ditkeer
Vier uur staan de collectanten,
Klaar met al hun andre klanten
Weer voor 't groote mooie huis
Nee, meneer is nog niet thuis!
Mies en Ans, vol blijde hope
Gaan nog maar een eindje loopen.
Zes uur gaan ze nog een keer.
Mis hoor! steeds nog geen meneer!
Maar Mevrouw zegt: „Wacht es even?,
Zei meneer niet flink te geven?
Jullie doen je best patent!
Wacht, dan haal ik je vijf cent!"
Juist toen ze het „geld" wou halen
Kwam meneer de brug af dalen.
„Kijk, daar komt meneer!" zei Ans
En ze denkt: we krijgen kans!
Maar Mevrouw Van Hogenbomen
Had een flink besluit genomen:
Meisjesf', zei ze, „ga nou maar
Wij geven het volgend jaar!"
Van zoo'n dosis moed geschrokken
Zijn de meisjes af getrokken.
„Wat een vél!" zei Annie kwaad,
„Dat Jong Holland snakken laat!"
(Nadruk verboden.) LEO LENS
WOENSDAG 8 APRIL
HILVERSUM 1 1875 M..Algem. Programma,
verzorgd door dc NCRV. 8.00 Schriftle
zing. 8.15—9.30 Gram.pL 10.30 Morgen
dienst te leiden door Ds. L. Hoorweg
J r., Geref. Pred. te Haarlem. 11.1512.00
Piano-recital. 12.30 Vocaal en instrumen
taal concert. 2.30 Chr. Lectuur. 3.003.45
Gram.pl. 4.00 Sopraan en piano. 5.00 Gra-
mofoon.pl. 5.15 Orgelspel. 6.30 Causerie.
7.00 Berichten. 7.15 Reportage. 7.30 Lite
raire causerie. 8.00 Berichten. 8.15 Arn-
hemsche Orkestvereen. 9.00 Causerie.
10.20 Berichten. 10.2511.30 Gram.pL
HILVERSUM H 301 M. VARA-Uitzending.
10.00 v.m. VPRO. 8.00 Gram.pl. 9.30
Kookles. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Or
gelspel, voordracht en causerie. 12.00
Gram.pl. 12.15—1.45 Orkest en Gram.pL
2.00 Voor de Vrouw. 2.15 De Notenkra
kers. 3.00 Voor de kinderen. 5.30 Orvitro-
pia. 6.05 De Flierefluiters en solist. 6.43
Sport. 7.15 Kinderkoorconcert. 7.40 Lezing.
8.00 Berichten. 8.15 VARA-orkesL 9.00
Voordracht. 9.15 Residentieorkest en so
liste. 10.00 Berichten. 10.25 Vervolg con
cert
DROITWICH 1500 M. 11.20 Gram.pL 11.35
Orgelspel. 12.20 BBC-Empire-orkest 1.50
BBC-Schotsch orkest 2.50 Orgelconcert
3.35 Sted. orkest Bournemouth. 5.05 Kwin
tet. 6.20 Berichten. 6.50 Piano-recital.
8.35 Lezing. 9.20 Zangvoordracht. 10.20
Gevar. concert 10.40 BBC-orkest.
RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.35 Gr.pl.
11.20 Orkestconcert. 2.50 Concert 5.50
Orkestconcert 8.20 Zang en viool.
KEULEN 456 M. 11.20 Concert 12.35 Werag-
Kamerorkest 1.35 Gevar. concert. 3.50
Keulsch symphonie-orkest. 9.5011.20
Omroepkleinorkest, solisten vocaal sextet.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M. 1.30—2.20
Zigeuner-muziek. 6.20 Kamermuziek. 8.20
Omroeporkest en hoorspel.
484 M.: 1.05 Zang. 1.30—2.20 Omroep
orkest. 5.25 Zigeunermuziek. 6.05 Zang.
7.5012.15 Operauitzending.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.35 Bonte
Avond. 9.50 Trioconcert. 10.5011.20 Re
portage.
(s
„Waarom komt vader niet thuis om ons te helpen, moeder?"
„Zijn eerste plicht is zijn Koningin te beschermen, mijn zoon.
Maar kijk eens, daar is hij al bij de deur."
De deur was open gegaan en Daraba kwam de woning binnen.
Hij drut te zijn vrouw feeder aan zijn borst en zei zacht: „Lieve
Judith, on/e Koningin Candacé is veilig. Mijn ziel is bezwaard,
dat ik jou en onzen zoon niet kon gebieden met haar te vluchten.
Maar dat zou noodlottig geworden zijn. Iedere vrouw en ieder
kind zou jou gevolgd zijn en het leven van onze Koningin zou
er te met r door in gevaar gebracht zijn."
„Wees niet bang voor ons", antwoordde Judith met een
trotseren glimlach. „De vrouw van een generaal zal zich haar
man waardig toonen."
Doraba tilde zijn zoon op tot z'n schouder.
„Pas op moeder, Michael", zei hij met een glimlach, die z'n
bezorgdheid voor het welzijn van de zijnen verried.
„Hier is mijn zwaard, vader*', zei de jongen ernstig, een
houten zwaard uit de scheede aan zijn zijde trekkend.
1 Na nog een paar bemoedigende woorden ten afscheid, rende
Daraba het huis uit Hij was nu heel kalm. Hij dacht zich het
verschrikkelijk lot van de vrouwen en kinderen in, als zija
kleine leger den strijd tegen de horden der heidenen niet vol
kon houden. Voel beter was het te vallen op het slagveld dan
in de handen te vallen van den genadeloozen vijand.
Een meer wreedon vijand dan de heidensche Berbers kende
hij niet; een vijand, die alle vrouwen en kinderen gevangen
nam, hen ketenend voor eeuwige slavernij; een vijand die niet
tevreden met den dood van zijn tegenstander op het slagveld,
ook nog gewelddaden aan zijn lijk moest plegen en de gruwelijke
tropheën moest tentoonstellen voor de door den overwinnings
roes bezetene, bloeddronken toeschouwera in het vaderland. Als
't tegen zulk een vijand ging, hadden de strijders van Ras
Daraba geen aansporing noodig zich als mannen te gedragen.
Te vallen op het slagveld zou een eere zijn, in gevangenschap
te vallen zou beteekenen vernedering en altijd durende schande.
Het escorte van Koningin Candacé op haar pelgrimstocht
naar Jeruzalem, dat minder dan duizend soldaten telde, was
gekomen tot het dorp Koloe in net hart van het land van de
Berbers. Het dorp bestond uit een groep hutten op een hoo*
plateau, dat van alle kanten moeilijk te bereiken viel. De positie
van het dorp bood eenige bescherming tegen de woeste benden
van de Berbers, die het land naar hun goeddunken afstroopten.
De troepen, die nu de Ethiopiërs naderden, telden veel meer
dan duizend wilden, gewapend met speren en steenen bijlen.
Slechts een nauwe pas scheidde de vijanden.
Daraba had besloten die pas te verdedigen. Hier zou een klein
leger in de strijd met een overmacht tenminste terreinvoordeel
hebben.
Bij het eerste doorbreken van het zonlicht werd do eerste
aanval gedaan. De horden der Berbers renden de berghr'Mng
op naa»r de nauwe pas. Steile rotsen, die geen mensch kon
beklimmen, verhinderden iederen anderen toegang tot het hoog
gelegen Ethiopische kamp. Golf na golf van vijandige soldaten
stroomden, de pas binnen, alleen maar om daar den dood tt
vinden door de rotsblokken en speren, die de dappere Ethiopiërs
wierpen.
Ras Daraba had zijn leger ln tien divisies verdeeld van
honderd man elk. Als één divisie vermoeid was van 't gevecht
nam een andere haar plaats in. De verliezen van den vijand
namen toe; die van de verdedigers waren gering. Daraba's
vertrouwen steeg. Als zij zoo den vijand maar twee dagen konden
weerstaan, zouden versterkingen arriveeren en zouden zij gered
zijn.
De zon had de helft van haiar dagelijkschen loop afgelegd en
de schaduwen wei-den langer, toen plotseling uit het dorp boven
hen een verward gejammer en geschreeuw gehoord werd. Een
boodschapper kwam ademloos aanrennen met het verbijsterende
nieuws, dat de Berbers de bergpas afkwamen en hen in den
rug zouden aanvallen.
Eensklaps begreep Daraba waarom de vijand zoo lang gewacht
had met tot den aanval over te gaan. Ze hadden hun troepen
verdeeld en één gedeelte was het dorp omgetrokken over een
andere bergpas, het gedeelte, dat nu achter hen was. Zijn leger
was ingesloten op het plateau, iedere uitweg naar voren en naar
achteren was hem door den vijand afgesneden.
„Wat is er met onze Koningin gebeurd? Spreek, man! Is ze
veilig?"
„Ze is veilig", hijgde de koerier. „We zouden juist gindscho
bergpas over gaan voordat we begonnen af te dalen naar de
vallei beneden, toen ik bemerkte, dat soldaten door die pus
trokken. Haastig verlieten wij het pad en verborgen ons in een
hol. Een groot leger van de heidenen trok ons voorbij. Ik h-b
van den middag af geloopen over een nader» maar buitengewoon
moeilijk begaanbaar pad om U voor het gevaar, dat U dreigt
te waarschuwen."
Zijn bloedende handen en voeten vertelden het verhaal van
zijn zelfopoffering voor zijn broeders, toen hij neerviel voor
Daraba's voeten, overmatvd door vermoeidheid.
Uit het dorp boven hen werden nu de kreten van schrik en
wanhoop der vrouwen gehoord, toen het leger van genadelooze
wilden de onbeschermde vrouwen en kinderen vond. De sol
daten renden er heen om de hulpelooze slachtoffers te bescher
men. Maar hopeloos gevangen als ze waren in de omsluiting
van rotsen, die eens veiligheid betöekend had, werden zo
neergeslagen door hun vijanden.
De soldaten, in hun snellen terugtocht naar het dorp om hun
vrouwen en kinderen te beschermen, hadden de nauwe pas
onbewaakt gelaten en de vijand stroomde van beneden al daar
binnen. Alleen Daraba bleef over om den vijand weerste to
bieden. Met zijn zwaard verdedigde hij zich tegenover een over
macht van vijanden. Maar een steen, van achteren geworpen,
trof hem aan het hoofd en hij strompeldp achteruit. Hij werd
meegevoerd op den stroom van bloeddorstige, buit-zoekende
barbaren.
Hoe hij daar kwam, kon hij zich niet herinneren, maar voor
zich zag hij zijn eigen hut Vlammen schoten door het dak De
lucht was vervuld met rook. Angstig zocht hij naar zijn vrouw
en zoon, maar ze waren nergens te zien.
Plotseling kwam er uit de deur van het brandende huis een
vrouw rennen, die een kind droeg, gewikkeld ln een of ander
kleedingstuk. Dicht op haar hie'en volgde een soldaat var de
Berbers, zwaaiend mot zijn lans. Hij tilde die boven zijn hoofd
op, om er den schedel van de vrouw mee te verpletteren En ia
grooten schrik herkende Daraba Judith, zijn vrouw.
„Judith", riep hij, en niet lettend op het gevaar dat hem-
zef dreigde, stormde hij voorwaarts.
Een verschrikkelijke slag op zijn hoofd deed hem wankelen-
Vaag was hij zich bewust, dat Judith op den grond lag en het
bloed over haar gezicht stroomde Toen <verd alles donker voor
zijn oogen en zwaar viel hij op den grond
ordt vervolgd.)
