kdëO/l
NIEUWE KRONKELINGEN
VAN WETHOUDER DE ZEEUW
JSEMajk
GEESELING
ZATERDAG 29 FEBRUARI 1936
DERDE BLAD PAG. 9
Eerste Kamer
De Minister neemt hem duchtig
onder handen
Eigengerechtigheid en
onbckcerlijkheid
De Regeering helpt, mits
Overzicht
Voor dc pauze hebben de heoren de Zeeuw
en. Nivard elk op eigen manier de belangen
van 'Rotterdam bepleit. De eerste deed het
op een wijze, die uitnemend geschikt was
om bij voorbaat de kans op succes af le
snijden vanwege de eigengerechtigheid en
onbekcerlijkheid. die er dik bovenop lag.
De heer Nivard deed het wat verstandiger,
al konden we zijn visie niet geheel en al
apprefcieeren. Hij en een deel der zijnen heb
ben indertijd ook wel een en ander gedaan,
waardoor, de moei lijk heden voor Rotterdam
thans grooter zijn dan wanneer eerder het
roer ware omgegooid.
D'e rij der sprekers werd besloten door
den heer M&rchant et d'Ansemhourg met een
klacht over grievende bejegening van de
N.S.É. door de Regeering. Een kleine botsing
met,.den voorzitter schonk dezen gelegen
heid den graaf er aan te herinneren wie in
de vergaderingen der Eerste Kamer zijn
leider is.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft na de rust zijn beleid met een voor
treffelijke rede verdedigd.
De geoefende critiek gold voornamelijk
hetgeen dikwijls in verwarring autonomie
wordt genoemd en voorts de bestaande rege
ling ten aanzien van de tegemoetkoming
aan de gemeenten in de werkloosheidsuit
gaven. Over dit laatste onderwerp sprak
vooral de Ticer de Zeeuw. I-Iij had het blijk
baar speciaal over Rotterdam, al werd de
naam van de Maasstad door hem niet ge-
noemd. Dat deed wel de heer Nivard, die
verzocht Rotterdam ruimer te helpen dan
Ook dc soc. dem. zullen zelf moeten uit
maken wanneer zii hun gelogenheidspoli-
tiek volledig willen afzweren. Er is hij hen
nog steeds labiel evenwicht. Wat den invloed
revolutionaire situaties betreft, zijn ze
nog steeds onberekenbaar, gelijk na 1918 bij
haling gebleken is, al zijn ze thans onder
invloed van de verhoudingen ten oosten
ons land bijzonder kalm. Hun revolu
tionairen oorsprong en aard hebben ze
echter nog nimmer afgezworen.
Het is ons een bijzonder genoegen geweest
den minister gisteren te hooren.
Er wordt aan Binnenlandsche Zaken ge
regeerd. Dat voelt men, ook al is men het
niet met den bewindsman eens.
Z.h.s. werd de begrooting goedgekeurd.
De Postbegrooting gaf geen aanleiding tot
bespreking en passeerde z.h.s.
Tot 10 Maajt is de Kamer uiteen gegaan.
tot
toe.
Dat de heer de Zeeuw van zijn kronke
lingen geen pleizier beleefde, was te
wachten. De minister heeft hern duchtig
onder handen gehad. Het had er trouwens
veel van of de heer de Zeeuw er op uit
de gelegenheid te zoeken om ton aanschouwc
van heel het land nogmaals op z'n nummer
te worden gezet, zonder voor Rotterdam iets
goeds tfi bereiken
De piinister heeft verder in een betoog vol
kleur en gloedvolle overtuiging de soc. dem
nog eens aangewezen als de groote onder-
miiners van autonomie en democratie. Zulks
vanwege hun negatieve houding als het
de noodzakelijke versobering gaat in dp
huishouding der openbare lichamen.
De heer de Zeeuw deed later een schuch
tere poging tot ontkenning. Ten onrechte.
Hij ptoge het vergeten zijn, maar anderen
herinneren zich nog wel het parool, dat uit
gegeven werd in „De Gemeente" van 19 Sept
1935 aan de soc. dem. gemeenteraadsleden.
Aan verdere salarisverlaging, zoo heette het
toen. doen we niet mee. „In de colleges van
B. en W., zoowel als in de gemeenteraden
zullen onze vertegenwoordigers hun stom
tegen elk zoodanig voorstel uitbrengen."
Dat was duidelijke taal, al hebben later
verstandiger elementen dan de overmoedige
dictator, die in bedoeld artikel aan
woord was. zich aan zijn ophitsende taal
niet gehouden.
De heer Nivard. die ook een goed woord
gedaan had voor de berooide tweede stad
des lands, kreeg een rneer bevredigend ant
woord dan haar wethouder van Financiën,
"wien de waan van den overmoed nog niet
verlaten heeft. De minister herhaalde tegen
over den heer Nivard de toezegging, dat hij
gaarne het zijne zal doen om Rotterdam van
de oude crisisschuld af te helpen. Mits
Ook ten aanzien van de burgemeesters
benoemingen heeft de minister zijn stand
punt nog eens krachtig verdedigd. Richtin
gen. die ten aanzien van gehoorzaamheid
aan het wettig gezag niet ten volle betrouw
baar zijn, behooren niet op een plaats, waar
zij kunnen komen te staan voor een botsing
van verantwoordelijkheden. Voor zulk een
gewetensconflict moet men hen niet, plaat
sen. Dat geldt zoowel N.S.B.-ers als soc.-
democraten.
Voor mij is het conflict ondenkbaar, ver
klaarde bij repliek de lieer de Marchant et
d'Ansemböurg; als ik zou moeten kiezen
tusschen wettig gezag en gehoorzaamheid
aan een leider, dan laat ik den leider in
den steek.
VVe zijn benieuwd wat men van deze uit
spraak te Utrecht zal zeggen. Zij is van dien
aard, dat velen zic.h opnieuw zullen afvragen
of de heer graaf eigenlijk wel voldoende
notie heeft van de essentieele draagwijdte
dep echte niet gedenatureerde nat
cialistisrhe beginselen. Onze zorg is
echter niet.
Verslag
Vergadering van 28 Febr. 1936
Eerste Kamer heeft gistermorgen del
g van de begrooting Van
BINNENLANDSCHE ZAKEN
•>rtgezet
De heer DE ZEEUW (s.d.) was van oordeel.
I de Regeerlng een te optimistische kijk heefi
aad op de werkloosheid. Zii heeft nagelatei
de daaruit voortvloe endo lasten op zich t<
omen. maar blUft die op de gemcentebesturer
Cventelen. Bovendien stelt het RtJk de normer
ast voor do uitkecringen. Logisch ware. dat
et de geheele werkloosheldszorg aan zich trok
Gevolg van het standpunt der Regeerlng is
at een deel der verantwoordelijkheid van d.
emeentebesturen. die in moe.te komen, naai
ct Rllk overgaat en dat de verantwoordelijk-
eld der gemeentebesturen verzwakt.
MINISTER DE WILDE: Sommige gemeenten
ie er vatbaar voor zijn.
De heer DE ZEEUW betoogde, dat de ge-
leentebesturen wenschelük moeten achten.
e Regeerlng wil, zooals de
leids
I heeft
S is ten slotte gel-
lubsldlcfonds om
en. te helpen Ma;
r afhankelijke pos
hei
orde Hier kon
en; beter la het haar
Zooals hot nu gaat. v
eeds verder aangetast
cor NIVARD (r.k.) w
heid een zaak. die niet all
it 1/3 van zUn schuld
aakt heeft
De draagkracht in Rotti
s ook laag. De
r van 77.3 pet.
en Haag 66.4.
Heen afgregiu
illjjikheden or
vel en in de a
ehept ook ee
69,65 pet en
sün niet aam
msterdam 17 en In Den Haag
olking.
iltlld sober beheerd g(
r dan eenige stad gei
he d. Voor ziin wcri
an het Rijk te weinig o
ig overwege voor de oi
moet Rot-
i verd
;rd de uitvoering
idére geen kindertoeslag bestas
gevoel van onbillijke behande
?r. dat Gedep. Staten langs ee
De heer DE MARCHANT I
(n.s.b.) motiveerde de ste
tegen de begrooting.
tersambt™ ornvaardl? v
hun gesteld onder allé óms
het wettig gezag te staan,
tllen? Ook de Katholieken-
r het buri
Als elscl
n <1 1 11 .-li i r
De VOORZITTER: Ik verzoek
:en van het jargon d«r Regeerii
De heer DE MARCHANT: Gist
g te onderwerpen. Hier ben ik u
■ooltfkheid).
DE MARCHANT herhaalt, dat c
de N.S.B. onbillijk behandelt. Het
La' voelende groep Nederlanders.
oord
BINNENLANDSCHE ZAKEN
ilnlster dankte den heer Krop
^aarop deze het beleid der
^rdeeld^HJJ at^onf"T,,'>
?n volkomen hevo
groots gemeente
egd.
iet personeel der
zelfbestuur trewni
legenhel
veel inp
hi grijpen.
oor het Rliksp
rrllpen. -
niet noodlg
de ge
De Re;
hebben
Verschillende goi
et op uniformiteit
ten met plaatselijke
ng houden. Het in-
vrije bedrjjf. Collectieve c
t beslissend zün. omdat in
te afwijkingen bestaan. 1
heid. Moei
•erstr
I OJ'li
ipaling p
moeten veel doen, wat hun hoogst onaar
Dc kwestie van den kindertoeslag is
uiterst moellyk. Tal van gemeenteraden
willen er niet van weten. Gevraagd ls nu
of. de minister die dan in bepaalde geval
len wil opleggen.
Hier wil men dus Ingrijpen, terwijl men
overigens zegt: gil gr(jpt al teveel ln.
Toch wil men ln een min of meer prin-
cipleelo kwestie een daad van den mi
nister. Tot heden toe is dat niet gedaan
op grond van het advies der commissie-
Schouten. Do minister is echter bereid
het moeilijke punt nog eens te overwegen.
Het hnm
■eglng gehandel
ilet. dat de
ïrklai
:ando>
eigei
zijn. Men' verg
slechter wore
es was, later v
oorheen geen eo
Klachten over Ingrijpen la
de autonomie
■keerd Inzicht ln den
Arnhei
iv II i
rdeelen. is dal
i de
niet t
vallen onder de
icleele
lafha:
i in c
dingen de
critiek. Z» z(jn daartoe echter het
aangewezen. Steeds hebben ze zich
alle bezuinigingsmaatregelen ver-
ïr heei de Unie.
o.-dei
i den financleelen t
i prln<
niet 9
vinger uitsteken
de groote ondermijners der democratie.
Slagen z\J jn hun streven, dan verteert d«
De o
soc.-dei
in de c
alles
mner Tol relingen
moeilijkheid
richting, dli
De critiek van den heer de Zeeuw richtte zich
op onze wetgeving
Principieel rust de zorg voor noodlijdenden
De heer de Zeeuw wilTue
kosten der werkloosheid
het Riik doen dragen. Het ls ze
of de p
;rompen En', dat
eid getrofft
rgst zijn.
ms krijgen
i. Bovendler
wotdin
i voor de door. weck-
t getroffen gemeehten
de 50.
er van zlln werkloosheid.'
.an nlle steun uitgaven)
redekt. Als geheel Is het per
heer de Zeeuw praat van verant-
deUjkheld dor Regeering maa.r dat
die van anderen niet op. De minister
ivt de ziine niet. maar de lagere be
rt hebben de hunne te aanvaarden.
wil de
g? HU
'figlni
tzelfde
in September
Rotterdan
e heer de Zeeuw
delen heeft of als de andere
n zit er weinig In.
inderdaad zwaar getroffen.
>ch geen uitzonderingspositie
it het verwijten van den heer
e Regeerlng bü de bijzondere
t Werkloosheidssnbsidlefonds
n R'dam geen uitzonderings-
r.orgenk'hderen. Hjj staat er mee or
mee naar bed.
NIVARD: WJj zullen u eereburger
.eer Nivard heefi
,uld van Rotter-
b verdwijnen. Hóe is niet zoo.
zeggen. Maar de Regeering
irbü stellig niet onbetuigd la-
indien de noodlge medei
Burgemeestersbenoemingen
Als een ambtenaar geen N.SB.-er kan ziin.
;an niet geadviseerd worden een N.S.B-or burg-j
heester te makoD. die voor het conflict kan
tomen te staan: gehoorzamen aan het wettig
;ezag of aan een onverantwoordelijk leider.
BH soc.-dc-m. is de moeilijkheid, dat ze te
teor.Gnteerd zün op het buitenland. Met n;
>p Dultschland Tegenwoordig
niet
In 1918 was het and
»rtr ouwen. Op het pu
izekerheid. Verdwijnt
der zien. De minister 1
Voorop staa
gezag.
delükheid
r denkt e
>eL Dat kui
isteri
_.ngelegenheden. Hier hebb<
itandlgheden wel eens Invloed. De heer Hei-
nans. die klachten had. is zelf ook zoo veran
derd. Thans achtte hü het Juist dat overhelde
soneel niet ma.g staken. Maar in 1903 spra!
gwetten". toen dr Kuyper deze
t Strafwetboek voor
atlns t
i KROPMAN.
MINISTER DK WILDE Y
Ccn geboord, dut de heer i
•onfllct het wettig gezag
erklooaheidsultgav»
midden I
erleden. In tal var
en lager dan hier c
leefde. We wet
cultuurlandet
„Meridol" genees! de huid van ouder»
domsverschiinseler» Gezicht en honden
worden glad, jeugdig, zocht en opgewas-
ten tegen olie schadelijke, verruwend*
weersinvloeden Een onvolprezen en een
voudig toe te passen schoonheidsmiddel
Uu> huid vraagt om
25 cf. bii Apoth. en Orog.
luxe zijn. We hebben
trachten het schip I
niet alleen handelen
s. goedgekeurd. Alleen
Postbegrooting
vroeg niemand het woord, zoodat ook deze z.h.;
PROF MR P. J. AALBERSE OVER HET
PARLEMENTAIRE STELSEL
Utatis cLLe nieiuiïe HONIG'S KALFSSOEP
Onvoldoende werking sinds 1935
De Juli Crisis weer ter sprake
Te 's-Hertogenbosch werd gister de
Zestiende Vergadering gebonden van de
Partijraad der R.K. Staatspartij. In deze
vergadering beeft de voorzitter van de
R.K. Tweede Kamerfractie, prof. mr P. J.
M. Aalberse, een belangrijke be
schouwing gegeven over de algemeen
staatkundige toestanden en het parle
mentaire werk.
In de middagvergadering, welke te vier
uur aanving, werden huishoudelijke zaken
afgedaan. De partij-voorzitter, mr C. Gose-
1 i n g, sprak de openingsrede uit, waarin
hij wees op de beteekenis van deze vergade
ring, waarin het ontwerp Staatkundig Pro
gram zal worden behandeld. In November
a.s. zal het program van actie worden be
handeld.
Wat de actie voor de Kamerverkiezingen
betreft, wees spr, op de behoefte aan candi
dates die deskundig zijn in de materie der
overzeesche gewesten. Spr. hoopte, dat de
geest van rechtvaardigheid en liefde de
tegenstellingen, welke in ons land zijn toe
gespitst, soms reeds tot wrange haat, zal
doen verdwijnen.
Hierna werd overgegaan tot behandeling
van de agendapunten.
De kring Tilburg vroeg te bevorderen,
dat ten spoedigste stappen worden gedaan,
om te komen tot wettelijke bepaling van
dezelfde leeftijdsgrens voor de pensionnee-
ring van burgemeesters, secretarissen, ont
vangers en ambtenaren van de burgerlijke
stand en waterschapsambtenaren, als voor
de rijksambtenaren in het algemeen geldt.
De Kamerfractie zegde toe een en ander
onder het oog te zien.
De kring Leiden diende een motie ln,
waarin de wensch werd uitgesproken, dat
het vraagstuk der kortingen op de Indische
pensioenen bij de partij een onderwerp van
nadere studie uitmake en dat het resultaat
dier studie ter kennis zou worden gebracht
van de Partijraad. Het Partijbestuur erken
de, dat er aanleiding bestaat dit vraagstuk
theoretisch nader te bezien en daarover prae
advies in te winnen van eenige leden van
de Raad van Studie en Documentatie.
Hiermee stemde de vergadering in.
Na het afdoen van nog enkele zaken van
partijbelang werd de vergadering geschorst
lot 's avonds.
Prof. Aalberse over de politieke toestand
In de avondvergadering sprak prof. mr
P. J. M. Aalberse over de algemeen
staatkundige toestanden en het parlemen
taire werk.
Na een kort inleidend woord, betoogde
spr., dat er thans reden is tot gerechtvaar
digde kritiek op ons parlement
Prof. Mr Aalberse
Dit is gelegen
in het feit, dat
sinds tien jaren
s in ons land 't par-
lemcntaire stel-'
sel onvoldoende
functionn eerde.
Immers sedert
1925 heeft 't geen
enkel parlemen
tair kabinet meer
gekend, doch uit
sluitend een ex
tra-parlementair,
waarin de minis
ters de verant
woording dragen,
inplaats van de
meerderheid. In
1933 is met het
optreden van het kabinet-Coüjn een eenigs-
zins vreemde situatie ontstaan, want dr
Colijn had opdracht een parlementair kabi
net'te vormen. Toen de katholieken, van
oordeel, dat een kabinet op breede basis
minder homogeen zou zijn dan een op smal
le basis, weigerden daaraan deel te nemen,
kreeg hij opdracht een zg. crisis-kabinet te
vormen, doch ook aan dit kabinet verleen
den de katholieken geen medewerking en
derhalve beschouwden zij het als een extra
parlementair kabinet, in tegenstelling met
de andere groepen.
Dit heeft tot het wonderlijke conflict ln
Juli 1935 geleid. Als dr Colijn de situatie
toen had begrepen, zou hij toen de katho
lieke fractie niet hebben gevraagd, of zij
vertrouwen had in het algemeen regee-
nngsbeleid.
Gevaarlijke situatie voor de toekomst
Over dit conflict weidde spr. in den breede
uit, en hij constateerde, dat na het nage
noeg ongewijzigd aanblijven van het eerst
afgetreden kabinet, nu een voorde toekomst
gevaarlijke situatie is ontstaan, immers in
het parlement is thans een meerderheid, die
niet met het economisch regeeringsheleid
accoord gaat, doch uit die meerderheid kan
niet een nieuw parlementair kabinet wor
den gevormd.
Dit is onmogelijk, omdat de katholie
ken weigeren met de sociaal-democraten
samen te werken, aangezien zij de uiter
ste noodzakelijkheid daartoe niet aan
wezig achten.
Van uiterste noodzakelijkheid zal
eerst sprake zijn, als een politiek, die
de katholieken in het belang van het
land noodzakelijk achten, slechts dan
kan worden gevoerd, uitsluitend in sa
menwerking met de S.D.A.P., terwijl
bovendien de zekerheid moet bestaan,
dat daardoor ook andere grootere lands
belangen, als defensie, handhaving der
orde en openbare orde en zedelijkheid
ZONDAG 1 MAART
BLOEMENDAAL 245,9 M. Uitzending van
Kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voor»
ganger Ds. Joh. C. Brussaard.
10.00 v.m. Tekst Matth. 21 15 en 16
„Kindergezang en Godsopenbaring').
5.00 n.m. Catech. Zondag 29.
MAANDAG 2 MAART
HILVERSUM I 1875 M. Algrem. Programma,
verzorgd door de VARA. 8.00 Gram.pL
10.00 Morgenwijding VPRO. 10.15 Voor
dracht en variatieconcert. 2.00 Voordracht.
2.20 Gram.pl. 3.00 Voor de vrouw. 3.30
Orvitropia. 4.30 Voor kinderen. 5.30 Ete
Flierefluiters. 6.20 Muzikale lezing met
viola d'amore en cembalo. 7.00 Lezing.
7.30 Zang. 8.00 Berichten. 8.10 Oratorium
uitzending. 9.20 Gram.pl. 9.30 Voordracht.
9.45 VARA-Orkest 10.15 Nieuwsber. 10.2(0
Vervolg concert.
HILVERSUM H 301 M. NCRV-Uitzendin«r.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 10.30 Mor
gendienst door Dr. W. Lodder, Ned.
Herv. Pred. te Bussum. 11.00 Chr. Lec
tuur. 11.30 Gram.pl. 12.30 Orgelconcert.
2.00 Voor de scholen. 2.35 Causerie. 4.09
Bijbellezing. 4.45 Viool en piano. 6.3jQ
Vragenuur. 7.00 Berichten. 7.15 Repor
tage. 7.30 Vragenuur. 8.00 Berichten. 8.ft5
NCRV-Orkest. 9.00 Causerie. 9.30 Vervolg
concert. (Om 10.00 Berichten).
DROITWICH 1500 RL 12.45 Orkest. m.m.T.
bariton. 1.352.20 Orgelconcert. 4.20
Viool en Diano. 4.50 Het Melingriffith,-
orkest. 5.35 Carl Caylus-orkest, m.m.®-.
zangsoliste. 6.50 Orgelconcert. 8.20 Cem
balorecital. 9.35 Muzik. causerie. 10.20
BBC-Orkest.
RADIO PARIS 1648 RL 11.20 Orkestconcert.
4.20 Orkestconcert. 5.50 Orkestconcert.
8.20 Zang en piano. 9.05 Kwartet, zang,
viool en voordracht.
KEULEN 456 RL 11.20 Nedersaks. Sympho-
nie-orkest. 1.35 Kwintetconcert. 3.20 Li-
terair-muzikaal programma. 8.30 Omroep-
kleinorkest. 9.50 Chopin-recital.
HeeH U kampen A
HeE P in
geen afbreuk wordt gedaan. Voorts
achtte de fractie een aantal van vijftig
zetels te klein om samengaan te be
werkstelligen.
Doelbewuste politiek
De huidige toestand achtte spr. in de toe
komst gevaarlijk èn voor de Kroon èn voor
een gezonde volksinvloed.
Nog steeds zijn er menschen, die dit niet
begrijjien. Spr. weerlegt de diverse verwij
ten, welke gedaan zijn en zegt de volle ver
antwoording te durven dragen voor wat iri
Juli j.L is geschied, maar niet die voor de
fouten, welke anderen maakten.
Om tot een spoedige verheldering van de
toestand te geraken zal het noodlg zal, niet
onbekookt te handelen, doch doelbewuste en
gewetensvolle politiek te voeren op de basis
der realiteit Wie dit niet doet, stort ona
volk in een avontuur, zonder uitkomst ten
goede. Vergeten mag ook niet worden, nauw
lettend toe te zien, op wat in het buiten
land gebeurt.
Spr. verheelde niet de moeilijkheden, waar
mede het huidige kabinet te kampen heeft
en zeide overtuigd te zijn, dat ieder ander
kabinet thans aan veel critiek zou bloot
staan.
Tenslotte vroeg spr. vertrouwen te stellen
in de katholieke fractie, die, de- nood van
het volk kennende, al het mogelijke doet
om die te verlichten.
Een Psalmvers
In een zeker blad maakt een zekere ver-
eeniging per advertentie het overlijden van
een harer leden bekend. Het slot van dio
advertentie luidt: ,-Rust zacht, kameraad.
Psalm 103 8".
Raden, vraagt de Zeeuw, waar die ad
vertentie in voorkomt?
In rVei*eenigt U'\ het orgaan van do
socialistische Bond van landarbeiders.
Het betreft hier ae afd. St. Annaland van
deze Bond.
Moeten de Chr. leden van deze afdee-
ling (men vertelde ons, dat op h'et eiland
Tholen vele leden der Geref. Gemeente
lid van deze roode vakbond zijn) met een
psalmversje onder een overlijdensadver
tentie in hun krant gesticht worden?
Het kan óók propaganda zijn!
Feuilleton
door D. K R U G E R
(S
i»Het zal wel", dacht Herbert, „de invloed zijn van de warmte
cn het prachtige weer hier, de hooge luchten, de mooie vogels
om mij heen; dat allemaal maakt een mensch mystiek". Hij
vond dit droomen niet onaangenaam en het gebeurde wel, de.t
hij een heel bijzonderen droom opschreef.
Zoo droomde hij in een oudejaarsnacht van een reusachtige,
hloedroode kreeft, die hij in de lucht zag verschijnen; een
beest, zooals alleen een verhitte verbeelding kan voortooveren,
*net een onnoemelijk aantal vervaarlijke pooten, veel meer dan
een fatsoenlijke kreeft in dit ondennaansche zich veroorloven
mag. Het was akelig te zien hoe hij zijn griezelige, geweldige
scharen bewoog. Het beest hield Herberts aandacht vasL Zou
hij het uit de lucht zien ploffen of zou het zich oplossen? In
zijn droom was hij zich bewust te willen weten of het dier wer
kelijk een ondier was of een spel zijner verbeelding.
Maar het beest begon te praten ook. En niet gewoon praten,
j noen, Herbert kon het het dier niet aanzien, dat het sprak,
alleen van diep uit zijn borst kwamen klanken, die hem ont-
8telden. „Ik ben het oude jaar", sprak het beest. „Al die pooten
en scharen zijn de gelegenheden, die ge verzuimd hebt om
J goed en menschelijk te zijn. Kunt ge ze tellen, doe het dan;
het zal u goed zijn te weten hoeveel ge in dit jaar ver-
zuimd hebt".
Waker geworden probeerde Herbert om den droom te lachen,
maar hij kon het niet. Dagenlang hield zijn geest er zich mo le
bezig, „ik zal toch geen kwezel worden, hoop ik", sprak hij
j in zichzelf.
.Vroeger, op kantoor, of met zijn hospita, die op ongeregelde
tijden wel eens naar de kerk ging, sprak hij soms over gods
dienstige dingen, maar nooit diep en dikwijls meer in scherts
dan ernstig. Sedert hij Holland verlaten had was daar niet
meer van gekomen en er over nagedacht had hij evenmin.
Maar deze droom bracht hem weder op het chapiter gods
dienst
„Hoe zou het toch komen, dat ik daar zoo weinig behoef+e
aan heb, terwijl andere menschen er -teeds den ntond en, wie
weet, ook het hart vol van hebben, daarbij toch meestal den
dag zuchtend en klagend doorbrengende. Ik zou niet weten
wat ik te zuchten en te klagen heb; alles gaat mij letterlijk
voor den wind. Ik heb er nooit naar verlangd rijk te worden
en ziedaar mijn spaarpot groeit bij den dag. Met zooveel voor
spoed zou een vrome tobber verlegen zitten en vragen, waar
mede hij al dien zegen verdiend heeft en inmiddels leven in
afwachting van het keerpunt, dat volgen moest. Gelukkig, dat
ik daar geen last van heb; ik laat mijn spaarpot zonder onge
rustheid voortgroeien en ben niet bang, dat hij te dik zal wor
den. Als het er op aankomt zal ik de kunst wel leeren ver
staan hem een beetje dunner te maken ook".
„Maar met den godsdienst is het toch een gek ding", ging
Herbert peinzend voort, „Ik begrijp eigenlijk niet, dat ik daar
nu heelomaal geen behoefte aan heb". „Ongodsdienstig in den
lettex-lijken zin des woords ben ik toch eigenlijk niet; ik kan
aan een Schepper gelooven, en, als het moet, aan een hemel
ook. Moeilijker valt het aan een hel te gelooven, tenminste
hiernamaals; in dit ondennaansche zit je er vaak midden in.
Maar dat zooveel menschen hun leven geheel doen opgaan in
dergelijke gedachten en het verprutsen met angst voor de
toekomst aan de overzijde van h.-t graf; tijds genoeg ris het
zoo ver is. Als er een hemel is, dan komen we er allemaal m,
geloof dat maar vrij. God is immers liefde, hoe kan Hij dan
anders doen dan alle menschen gelukkig te maken? Dus maan
zoo goed mogelijk geleefd .en de, toekomst d* toekomst laten.
Als de miscre komt is het tijd genoog om aan bidden te den
ken. Maar aan de misère ben ik nog lang niet toe".
Had Herbert in de toekomst kunnen lezen en kunnen zien
wat hem boven het hoofd hing, dan zou hem het hart zijn gaan
kloppen.
HOOFDSTUK VIII
Herbert ging sukkelen.
„Wat ik eigenlijk mankeer", zei hij tot zijn collega's op kan
toor, „weet ik niet, maar er is iets niet met mij in orde; ik ge
loof, dat mijn ingewanden gaan rebelleeren. Ik hoop maar, dat
het niets ernstigs is, want dat zou me juist nu, met de dingen
die voor de deur staan en die ernstig genoeg kunnen worden,
slecht te pas komen".
De troebelen grepen in China meer en meer om zich heen
en groote troepen soldaten waren onderweg naar de provincie,
waarin de stad van Herberts inwoning lag, om daar de zege
ningen van de revolutie te komen brengen. Hoe het zou af-
loopen was niet te voorzien.
Maarschalk Wu Pei fu, een van China's meest geliefde
aanvoerders, aangebeden door zijn troepen en vereerd door het
volk om zijn strikte eerlijkheid, een deugd, te weinig beoefend
om niet in het bijzonder op te vallen, was onderweg om met
een groote troepenafdeeling de stad te komen binnenvallen.
En nu trof het juist samen, dat Herbert in die dagcn een
appendix-operatie moest ondergaan. Hij zag er tegen op, want
de gelegenheid ter verpleging was heel primitief, dat had hij
reeds vernomen. Maar de spoorweg naar Peking was niet meer
open voor ander dan militair vervoer, dus was hij wel ge
dwongen voor lief te nemen wat hij in de plaats zijner inwo
ning krijgen kon. De dokter die hem opéreeren zou, een
Fransehman, woonde in een nabijgelegen plaats en zou voor
die gelegenheid overkomen. De operatie zou plaajts vinden Li
een gebouw, dat met den weidschen titel van „Ziekenhuis"
prijkte, maar dat alleen bestond uit een .aantal nagenoeg on
gemeubileerde kamertjes rond een binnenplaats, met een iets
grooter vertrek in het midden. Waarschijnlijk omdat men het
anders niet licht vermoeden zou had men boven de deur van
dat vertrek een bord gehangen met het opschrift „Operatie
zaal".
Het was wintertijd en vrij koud. Toen Herbert zich 's morgens
vroeg, op het afgesproken uur, per rickshaw naar dat „zieken
huis" begaf, vond hij er niemand, die hem inlichtingen geven
kon. Herbert had voor alle zekerheid den kok meegenomen, die
voor hem het woord voeren kon waar dit noodig mocht blijken.
Dit bleek een goede gedachte geweest te zijn, want de kok was
bekend in het labyrinth van die buurt. Spoedig had hij den
oppasser van de inrichting gewonden, die beweerde er niets van
te weten, dat er geopereerd zou worden.
„Wat zullen we nu hebben?" riep Herbert uit, „vaji een Chi-
neesclien dokter zou het mij niet verwonderen, maar van een
Fransehman had ik toch andere manieren verwacht."
De oppasser zou gaan informeeren. Of mijnheer maar zoo
lang \rilde wachten. Nu, dit wilde Herbert wel, want het half
uurtje discours buiten in een open rickshaw had hem zoo koud
als een visch gemaakt
In een vuil, donker vertrek, voorzien van een wormstekige,
ronde tafel en een stoel, die onder het zitten waggelde, mocht
Herbert een half uur wachten. Zijn humeur begon te zakken.
Eindelijk hoorde hij Fransche woorden spreken en begreep,
dut zijn aesculaap in aantocht was. Deze kwam weldra bin
nen en excuseerde zich over zijn te laat konten, waarvan hij
intusschen de schuld niet droeg, maar wel de spoor, die vertra
ging gehad had. Nu was een onregelmatige treinenloop in China
het meest natuurlijke ding in de wereld, alleen maar, de Chi-
neesche spoorwegautoriteiten willen dat niet grif toegeven. F.r
moest zelfs een listige stationschef ergens in China bestaan, die,
liever dan toe geven, dat de trein te laat was, de stationsklok
verzette.
if Wordt vervolgd)*