icdOü
waar
WERK
GEESELING
ZATERDAG 22 FEBRUARI 1936
DERDE BLAD. PAG. 9
Tweede Kamer
ECONOMISCH ISOLEMENT GEEFT GEEN
DUURZAME WELVAART
Algemeene beschouwingen over
de Indische begrooting
worden voortgezet
Veel schaduwzijden, een
enkel lichtpuntje
De gevolgen van muntcorrectie
Overzicht
Wel niet dezelfde heeren van Donderdag
spraken, maar in den aard der redevoe
ringen was tooh weinig vorschiL
J De revolutionairen Sneevliet en Roestain
I ontliepen elkaar daarbij niet veel; ieder
zong zijn lied op eigen toon bij de vertol, i
I king van de critiek op het regeeerings-
beleid.
c. De communistische woordvoerder zag
slechts heil in de verwezenlijking van de
>s. I leus: Indië los van Holland. Ditmaal be-
i doelde hij het in 'dezen zin.: zoowel
Nederland als Indië zullen een souverei-
nen staat vormen, maar de economischo
banden kunnen behouden blijven. Hoe dat
echter in Indië moet, vernamen we niet. Wel
werd gesproken van een „Indonesisch
volk"; we meenen echter, dat dit begrip
m. in dit verband wel eenig geweld wordt aan-
gedaan, omdat in Indië meer een agglo-
meratic van volken te vinden is, dan een
o.' bevolking, die een nationale eenheid zou
a. kunnen re presenteeren.
d- De heer Sneevliet wierp de Imperiale
zelfvoorziening, waaraan de heer van Poll
i zijn hart verpand heeft, mijlen ver weg,
c„ wat dezen intusschen niet verhinderde er
rk nogmaals den lof van te zingen. Aanneme-
«-t- lijker is ons dit theoretisch systeem der
j economische afgeslotenheid, waarbij volko-
men ten onrechte een beroep wordt gedaan
-N op het Britsche imperium, ons niet gewor
den. Wie de autarchie wil, bewijst noch
j Nederland, noch Indië een dienst. Beide
I deelen van ons Rijksgebied zijn van te zeer
I verschillende geaardheid, dan dat in dez-i
j richting het verwachten van groole resul-
9 taten, van wederzijdsche welvaart, gewet,
tied zou zijn. Op papier kan natuurlijk
alles.
\Vel voelen we veel voor economische
samenwerking waar die mogelijk is, al
ien we .lie mogelijkheden vrij beperkt.
Op dit gebied geschiedt reeds veel. veel
meer dan men elders schijnt te kunnen
waardeeren. Ook gisteren vestigden we daar
reeds de aandacht op.
Met genoegen hoorden wc dan ook den
heer Joekes op dit punt Deze wees met
grooten nadruk op het vele, dat Nederland
voor Indië doet: financieel en economisch.
Het had geen kwaad gekund, indien ook
de critici dit punt eens wat scherper
hadden bplicht.
Naar het oordeel van Mr. Joekes komen
we met de imperiale zelfvoorziening met
ver. omdat zonder invoer ook de uitvoer
zou stagneeren. De na'uur is nu eenmaal
zoo, dat we in de wereld op elkaar zijn
aangewezen. Allo kunstmatigheid, waar
van we sinds enkele jaren het slachtoffer
zijn, brengt geonerlei verbetering. Eer na
deel voor allen. Economisch isolement is
geen kracht, brengt geen duurzame wel
vaart voor allen. Economische barrières
belemmeren de gezonde ontwikkeling van
het economisch leven. Werd dit algemeen
voldoende ingezien gelukkig is het in-
izichl groeiende dan zou het internatio-
|nale handelsverkeer zijn normalen gang
kunnen herkrijgen en zou de actie voor
[voorafgaande stabilisatie der .valuta de
[basis kunnen worden voor een geleidelijken
overgang naar iets beters dan tot nu toe
met de beschermende en autarchische
systemen en met muntmanipulaties is te
[verkrijgen geweest.
Uit den aard der zaak werd door de ver-
pchillendo eprekei-s ook aandacht geschon-
ken aan financieel-economische toestanden
n de politieke verhoudingen. Het be
an den G.-G. kwam er daarbij niet te
(best af.
Meer dan een der sprekers kwam tot de
[conclusie, dat het met de bezuiniging en
biet het opleggen van nieuwe lasten vrij.
pvel uit is.
Wat dan?
Ja, daar hebben we nog geen enkel be.
[iVredigend antwoord op geboord.
I Zeker, er is gesproken van aantasting
van den rentelast of schuldoverneming, dan
kvel muntcorrectie. Aanbevelen durft echter
piemand deze middelen.
In den Volksraad schijnt men daar nog
lal gemakkelijk over te denken. Maar hoe het
pan met het Nederlandsch-Indisch crediet
[er voor zou komen te staan, wordt uit het
pog verloren. Eveneens de vraag of het
pioederland, met zijn eigen groote finan-
c;ccle en sociale zorgen, wel bij machte ia
om te doen wat er van gevraagd wordt En
munt-correctie? Niemand kan bij benade
ring aangeven, waar we dan uitkomen.
Er zijn alles bijeen wel vele schaduw
zijden in het Indisahe economische leven,
tegen slechts hier en daar een enkel licht-
■untje. Hopen we, dat dezen binnen afzien-
aren tijd sterker zullen aanglimmn
dat bewaarheid wordt wat verleden jaar
de directeur van de Javasche Bank in zijn
jaarverslag schreef: Als algemeene conclu
sie mag worden gesteld, dat Ne d.-I n d 1
gereed is om, zoo spoedig de internatio
nale situatie betere kansen gaat bieden,
sneller dan elders de vroege'
welvaart terug te winnen.
Laatste spreker was de heer K. ter Laan
over de ambtenaren-salarissen. Zijn jere
miade was van een lengte en droogheid,
dat het op het laatst niet meer was aan te
hooren. Tien minuten was meer dan vol
doende geweest. Waarom het 50 minuten
moest duren zal vermoedelijk slechts da
spreker zelf kunnen begrijpen. Want de
zaak was zoo klaar als de dag.
Dinsdag zal de heer v. Dijk aan
woord zijn en daarna de minister.
Verslag
Landbouwcrislsfond»
INDISCHE BEGROOTING 1936
>eer SNEEVLIET (r.«.a.p.) w^ea i
ileld der Reareerins tn Indië af.
lieer MusB'-rt was er vol lof ove
een veroordeeling voor uouverne.v
De wereld streeft
voortdurend
I PPH11 'den losge-
moet de Regeorlng doelbewust etlmu-
1 eerend en coördinerend lngrDpen P™'*
I Algen. j
■iP.- de fatale
sinds 1919 tot 1/3
waarde. Ala gevolg daarvan te de to"
or de bevolking en de onderneming!
■terk achteruit gegaan. Speciaal voor eulker
koffie,
jok de lnv<
prtlzen daalde.
Gevolg Ie geweest oen sterke
achteruitgang van dft volksgezondheid
•olge van_de slechte
:rall8&ttepolitlek zal de Ukwid&ti'
niaal beheer op do duur niel
>lkabeweglng zal hoe
tl-lmperla&i karal
De
krijgen.
In de Internationale politiek, die draalt o
koloniaal bezit, wordt Japan steeds meer a
de groote boeman voorgesteld. Ook Italië li
teresseert itch voor koloniën. Het mllltalrlsn
aagt z'n millloenen om die reden. En ze k
—en ter wille van bet Imperiale belang. De
heer Sneevliet zal aan deze ultgi "1
let geven.
R.K. en &D.hadden scherpe critiek. Wat zul
n ze doen? De begrooting verwerpen? Hf
HJkt er niet veel op. De Katholieken zullen w
achterwege bil)ven om tegen deze begrootlnR
Imperiale zelfvoonlenlr
Het is zuiver imperi&lli
politiek, die op zelfmoord uitloopt.
De ellende onder de bevolking ls groot. W«
hebben te waken tegen honger-
peti
De heer v. POLL (r.k.) verheugde sic!
de Regeering zloh beweegt in de verledei
door hem bepleite richting. Genoemd u
Unbouw. bulaweverlJen. katoenaanpla:
rbetering van voorlichting van landboi
kleine ntJverheld. Een en ander gebeurt echti
nog te weinig planmatig,
ronomisch geheel.
Zeer nauwe economische samenwerking
met Indië U, naast industrialisatie en orde
ning, absoluut noodzakelijk voor het Rtlk,
omdat normaal Internationaal economisch
verkeer In afzienbare töd niet te verwach
ten U.
De toestand Is wanhopig genoeg, gevolg
de sterk Ingekrompen exportmogelijkheden. Ook
op belastinggebied ----- -» ■- -
etlg. Vermindering
ontkoombaar.
De voedingstoeatand ls zeer slecht; tot uit-
mengelen* toe is de bevolking belast.
Wat voor 1937 noodlg 1. U door bexuln!
ging niet te vinden. We zullen öf uitga'
moeten overnemen öf overgaan tot de
luatle öf schuld verwerping.
Zoozeer schijnt ook de Regeering overtuigd
dat de bezuiniging niet veel meer kan ople'
ren, dat ze de salarisverlaging terugbracht
10 tot 4 mlllloen gulden. We moeten voorz
tig zijn, ook met hot oog op de belangen
verdere aanpasxing of lakten verhoog!
>ben we een minister, die het
te apprecieeren. wat men alg«
neen in Indië wil: muntcorrectie of schuldv-
mindering. De minister heeft bet vaak o-
werkelijkheidszin. Maar in z|Jn verwachtingen
ls die afwezig.
Wat voor 1937 noodlg !e. ie door bezulnl
De wereldeconomie gaat In de richting
▼an zelfvoorziening. Het Engelache
rium Is daarvan een voorbeeld. We zitten
met een veel te groot productieapparaat
veel te groote productie. De menschheid
kan dat alles niet gebruiken. De vrije
currentlc heeft afgedaan. De economische
dictatuur van hot geld heerscht. D«
economie la Ineengestort en keert nimmer
terug. Toch gelooven deze Regeerlnj
deae minister ln die terugkeer. Da
moet hun beleid falen.
Ten behoeve ran
den belangrijken
nieuwen verkeert
weg Amsterdam-
Den Bosch is in
den Di'fdijk een
groote tunnel ge
bouwd, waar de
nieuwe weg den
weg Culsmborg-
Leerdam snijdt
*heel betrok kei
De he<
helft
._J|uit Chi
Ulustreerd. Die vo
eelllke steunmaatr
werd dit la
leltoestand kan do
rüatultdee
Ien verbeterd. Ook de i
ar vele overtredingen t
ut of gebrulkei -
tste ge
llng niet
stand der bevolking.
t de uiterste gestrengheid,
iacb gebied -
velerlei maatregc-
Kciivtiivu c-J van Indië te b*
irtlgen. Het Is niet weinig. De heer Febei
:eft daar wel wat weinig aandacht aan ge-
honken.
De Imperiale zelfvoorziening zal aan nau
we grenzen «tin gebonden, want zonder in
voer, geen uitvoer. Wj) kunnen bovendien
sleobts weinig 15 pet van de Indi
sche producten opn-emen. Voor de aulker
bv. krijgen we al dadelijk te maken met de
Nederlandeche bietencultuur.
suggeaties ln het Plan
Indië zouden ook weinig
betering brengen. Hier
de Arbeid
....jdamenteele
daar wat werkgele-
1 anders: het zou echlei
odlge gelden op te nemen
ran de munt. dlo ook is aar
i Nederland li
een sluitend budget noo
allerlei maatregelei
mogelijk
imenhnng beschot
Voor alle dingen
dig. Het ls. ondar.._ v,,--
verschulvingen, niet mogelijk gebl-koi
1936: er zou nog 20 k 25 mlllloen noodlg ztjn
Regeering wil die door bezuiniging!
beperkingen
i niets m
..ivoldoende i
groote streken
het poHtie-
jst er van 70 tot 4 rolllioei
Toch heeft de heer Ter Laan
overwegende bes
geboden.
ian» te laag zullen wc
De regionale loonachab
eel te gToote ressorten
eruggebracht.
>ok daartegen
de salarissen
;n zijn ontwori>en voor
"d de vergadering ver-
Sproeten komen vroeg in
het voorjaar, koopt tijdig een pot
Sprutol, Bij alle Drogisten
Ook de defensie
pensioenen ls ook
Wat dan wel?
De Volksraad sprak va
Van rentelast en achuldve
Veel resultaat la daarva
verwachten met het oog o
i' vermindering
mindering,
echter niet te
ons crediet. dat
HET ROODE NOORDEN
„ln het land van het
gezond verstand"
In Denemarken dreigt of ia reeds uitgebro
ken een groot arbeidsconflict De werkgevers
drijven, volgens de rooJa pers, naar uitslui
ting van 100.000 arbiders.
De oorzaak van het conflict ligt, vol
gens diezelfde pers, in de eisch van de
vakvereenigingen, de loonen der slechtst
betaalde arbeiders te verhoogen. Het gaat
om week loonen van 45. 48 en 50 kronen
Deze eisch stuit op het krachtigste verzet
van de werkgeversorganisaties. De werk
gevers verlangen ongewijzigde verlen
ging va nalle tarieven, die thans afloo-
pen en vernieuwd moeten worden. Alle
onderhandelingen zijn vereeefsch go
weesL
Hoe is dat nu mogelijk? Weekloonen var
45 tot 50 kronen, dat is van 14,55 tot
16.50!
En dat „in het land van het gezond ver
stand". In het roode Noorden, waarvan de
roodo pers dr. Deckers liet zeggen: Het
sahijnt hier een goed land to zij.nl
Jubileumreis van de
„Oranje Nassau"
UIT OOST-INDIE
De landmiddelen in 1935
Met i 8 mlllloen gedaald
BATAVIA, 21 Februari (Aneta). De
landemiddelen brachten over de maand
December 1935 in totaal op f 36.700.000
tegenover in de maand December 1934
I 36.100.000.
De totaal opbrengst over het jaar 1935
bedroeg f 378.600.000 tegenover in het
jaar 1934 f 386.900.00a
De invoering van de loonbelasting had
niet alleen een grootere opbrengst, doch een
snellere betaling van het verschuldigde ten
gevolge, waardoor de opbrengst aan belas
ting over het jaar 1935 voor een bedrag van
naar schatting f 7.000.000 in gunstigen
zin werd beïnvloed ten opzichte van het
jaar 1934.
De verbetering van de cijfers over het jaar
1935 is ook veroorzaakt doordat in ver
schillende gevallen de achterstallige inkom
stenbelasting uit het rubberuitvoerrecht
werd voldaan.
In totaal is door verhooglnp van de be
staande belastingen en invoering van nieu
we heffingen de belasting-opbrengst over
het jaar 1935 met rond f 10.000.000 verhoogd
ten opzichte van het jaar 1934.
Tot en met de maand onder verslag is
f 2.150.000 ontvangen aan uitvoerrecht op
bevolkingsrubber. Dit bedrag is in de voor
gaande cijfers niet verwerkt.
ZONDAG 23 FEBRUARI
BLOEMENDAAL 295.9 RL Uitzending van
Kerkdiensten uit de Geref. Kerk. Voorg.:
Ds. Joh. C. Brussaard.
10.00 v.m. Tekst Marcus 9:4 en 5. L.He-
melgesprekken en Menschengebazel").
5.00 n.m. Heidelb. Catech. Zondag 28
Heilig Avondmaal, een instelling
van Christus' liefde en wijsheid).
MAANDAG 24 FEBRUARI
HILVERSUM I 1875 M. Algem. Programma.,
verzorgd door de AVRO. 8.00 Gram.pl.
10.00 Morgenwijding. Gram.pl. 10.31)
Orkest. 11.00 Orgel en viool. 12.30 Canta-
bilé-orkest. 2.00 Piano-recital. 2.20 Om-
roeoorkest en declamatie. 4.00 Cello en
piano. 4.30 Muzik. causerie. 5.30 De Octo-
phonikers. 7.00 Viool en piano. 7.30 Cau
serie. 8.10 Omroeporkest en solist. 9.00
Radio-tooneel. 10.00 Gram.pl. 10.15 Kwin
tet. 11.00 Berichten.
HILVERSUM n 301 M. NCRV-Ultzendlng.
8.00 Schriftlezing, meditatie. 8.159.3Q
Gram.pl. Morgendienst door Ds. W. J.
van Lokhorst, Ned. Herv. Pred. te
Hilversum. 11.00 Chr. Lectuur. 11.30
12.00 en 12.15 Gram.pl. Amsterd. Kamer-
muziekkwartet. 2.00 Voor de scholen. 2.45
Kookpraatje. 4.00 Bijbellezing. 4.45
Stichtsch Salonorkest. 6.30 Vragenuur.
7.00 Berichten. 7.15 Reportage. 7.30 Vra
genuur. 8.00 Berichten. Gram.pl. 8.15
Kamer-orkest „Ars Nova et Antiqua" en
soliste. 9.00 Causerie. 9.30 Vervolg con
cert (Om 10.00 Berichten). 10.30—11.30
Gram.pl.
DROITWICH 1500 RL 12.20 Lezing. 12.45
Kwintet. 1.35—2.20 Orgelconcert. 4.20
Cello en piano. 4.50 Orkestconcert. 6.50
Cembalomuziek. 8.20 Voordracht en piano.
9.00 HoorspeL 10.20 Solistenconcert.
RADIO PARIJS 1648 RL 11.20 Orkestcon
cert 2.20 Zang. 4.20 Drkestconcert. 8.20
Kwintetconcert en zang. 9.50 Radio-
tooneel.
KEULEN 456 M. 11.20 Weragkamerorkest.
2.20 Kwintetconcert. 3.20 Populair con
cert. 5.20 Vroolijk programma. 7.3011.20
Gevar. concert
De
ntet
bü de bei
illlng van de nieuwe Vollcaraad
1 g-soc -dom. en vrijzinnigen ztJu
lngen uitgesloten. Tegeno'
tal-aoclgüsme ls groote lankmoedigheid
■hd Waarom dit verschil met andere ge
biedsdelen van de Staat?
>e maatregelen ln zake het recht van vor-
Iglng en vergadering weiden opjuist ge
acht: beallssingen
•rljjk
het administratief
ook die ln eigen huls.
minister mag en moet aan deze ding!
lenken. Want het zwaartepunt
in Indië ligt hier.
De heer ROESTAM (coi
btJ dit debat weer
geolsie ls geblekei
:lstlache sympathieën
Gistermiddag is het mailschip „Oranje
Naasau" van de Kon. Ned. Stoomboot Mij.
voor zijn honderdste reis naar West-Indië
vertrokken. Deze reis geschiedt onder com
mando van kapitein B. Klip. De „Oranje
Nassau", die in 1911 gebouwd werd voor
den Kon. West-Indischen Maildienst, welk
lichaam reeds vele jaren in het. bedrijf der
K.N.SM is opgenomen, verkeert ondanks
haar 25 jaren nog in uitstekenden staat. In
wendig zijn in den loop der jaren verschil
lende veranderingen aangebraoht, als ge
volg waarvan de acroruodatie geheel be
antwoordt aan de eischen van dezen tijd.
Holland en Indlö moeten los van elkaar,
wat niet zeggen wit dat alle economische
banden moeten worden verbroken. In onaf-
hankeltjkheld en vrtJheld moeten belde lan-
erken.
De toepassing dsr vrtfheid beperkende bepa
lingen wekt alom ontstemming, ook bU di
meest welgezinde elementen.
Geëlscht werd de opheffing van het Boven-
Dlgoelkamp en vrijlating van alle politieke ge-
Ten slotte werd verzocht rente- en schuld
aflossing uit te stellen tot later, althans to
betere tüden.
De heer TC TER LAAN (s.d.) besprak d.
toestand der Indische ambtenaren. ZU ztin n
hun salarissen ontzettend zwaar getroffen; d<
grens is bereikt. Toch wil de Regeering nog.
"Utevt is die nietuite HONIG'5 KALFSSOEP
SLEEPBOOT BESTELD
Door dc N.V. Ph. v. Ommeren's Scheep
vaartbedrijf te Rotterdam ls aan de N.V.
Scheepswerf Jonker en Stans te Hendrik
Ido Ambacht opgedragen het bouwen
een zee- en havensleepboot met een sterkte
van 400 I.P.K. De rnachine-installatie wordt
geleverd door de N.V. Machinefabriek „Bol
nes" te Bolnes.
RIJKSWEG NAAR HET GOOI
Het gedeelte van den Rijksweg tusschen
Zandbergen bij Naarden en den Noord-Crai-
loschenweg onder de gemeente Huizen zal
worden verbeterd. De gelden zullen dooi
het Werkfonds beschikbaar worden gesteld.
Vermoedelijk zal men nog voor 15 April met
de werkzaamheden aanvangen.
De Bestuurshervorming
in Ned.-Indië
Sumatra als één provincie geen eenheid
Te Batavia is een openbare vergadering
gehouden, belegd door een comité, met het
doel de gevoelens en de meeningen van
Zuid-Sumatra kenbaar te maken in verband
met de voornemens der Regeering inzake de
bestuurshervorming in de buitengewesten.
Als resultaat van deze vergadering werd
een beginselverklaring opgesteld, waarin
o m provincievorming voor treheel Sumatra
als één staatkundig complex zeer verwerpe
lijk wordt geacht, aldus het „Bat. Nbl.", om
dat de volkeren van Sumatra van zoodanige
verscheidenheid zyn, niet alleen in hun
uiterlijke cultureele verschijnselen, maar ook
in hun inwendige geestes- en aelehouding.
dat Sumatra als één provincie geen eenheid
en eendracht zal opleveren.
Het comité staat de vorming van geheel
Zuid-Sumatra tot een groote groopsgomeen
schap voor, echter met behoud van de te
genwoordige administratieve indeelingen.
Een slang in de koffiekamer
Consternatie en tumult in den Volksraad
Op het erf van den Volksraad, aldus het
,Bat Nbl.", stond voor kort een trotsche
waringinboom. Hij is nu verdwenen en laat
het uitzicht vrij op de architectonisch niet
bijzonder fraaie bijgebouwen die den steno-
grafischen dienst herbergen. Dat is niet het
eenige ongeluk, dat voortkomt uit de oprui
ming van den boom. Want heden viel in d*
koffiekamer van den Volksraad een incident
voor: tijdens do pauze ontdekte een der
leden, die zich (op uitnoodiging van een
journalist nog wel!) had begeven in de voor
ieder toegankelijke koffiekamer plotse
lingdat een slang zich naast hem op
zijn zetel bevond.
Consternatie en tumultde geachte af
gevaardigde zelf, die blijkbaar wel voor hee-
ter vuren heeft gestaan, bleef er nog het be-
daardst bij, en zeer spoedig had het ondier
zijn brutaliteit geboet met den dood.
Intusschen, om op de waringin terug te
komen: zij herbergde heele gezinnen van het
kruipende gebroed, dat zich na het omkap
pen van den boom over het geheele erf heeft
verspreid. Blijkbaar op zoek naar een schuil
plaats had dit best de rottanstoelen in de
koffiekamer als een redelijke plaats van ves
tiging verkozen, ofschoon dit geen recht
geeft op presentiegeld etc.
BRUSSEL 322 en 484 RL 322 RL: 12.50 Klein-
orkest. 6.35 en 7.20 Zigeunermuziek. 7.35
Gram.pl. 8.20 Symphonieconcert, 10.30
Reportage.
484 M.: 12.50 Zigeunermuziek. 1.502.20
Gram.pl. 5.20 Omroeporkest. 6.50 Zang
en viool. 8.20 Omroeporkest.
Alles in Europa's aether
Klinkt met Tungsram-
lampen beter!
Officieele Berichten
DIR. BELASTINGEN
Zutfen.
BE-EEDIGING
Voor den Hoogen Raad is beëedigd als
advocaat en procureur mr. W. H. Fockema
Andreae te 's-Gravenhage,
CONSULATEN
standplaats te Caracas; de h^er Ramón N.
Gonzalez ls erkend en toegelaten als consnl-
generaal van de Dominlcaanache Republiek op
De Doode-Hand belasting
De opbrengst van de Doode-Hand belas
ting valt geweldig tegen, zegt de MorgJa
(rJi.):
Begroot op 3 millioen per jaar, bracht
deze in 't geheel slechts V/2 millioen op.
Een Inzender merkt nu op, dat de feiten
nog ongunstiger zijn. Tot nog toe is
slechts de opbrengst over 1934 en 19:33
bekend. Over 1935 en 1936 zal er wiUicht
nog wat bijkomen. Er is groote kans, dal
de opbrengst het millioen per jaar nog
niet zal halen.
Feuilleton
ioor D. KRIJGER
„Kennis maken, kennis maken", mompelde Herbert, „wat heb
k daar kennis te maken; in China krijgen ze mij niet te zien,
Ïj',3 k zou wel gek zijn. Daar snijden zij een mensch den hals af,
i',20 onder hem den tijd te geven eerst behoorlijk afscheid van zijn
1-63 aniilie te nemen. En dan, ik heb pas verhooging van traktement
r ekregen ook! Ik heb het hier best naar mijn zin, wat moet ik
n dat bavianenland zoeken?"
Zoo zat Herbert nog eenigen tijd binnensmonds te pruttelen,
oen zijn hospita de tafel kwam dekken-
„Brief gevonden, Meneer?" „Zeker, juffrouw, ik had wal
lekeblind moeten zijn om hem niet te zien, zoo keurig had u
em precies in het midden van de tafel gelegd", was het
achend gegeven antwoord.
„Toch geen zwarigheid, meneer?N Hoewel zijn hospita niet
ieuwsgierig was, zoo wist zij toch vrijwel van eiken brief die
r kwam wat er de inhoud van zijn kon, maar aan dezen kon
ij geen touw vastknoopen. Dus moest zij wel een beetje
isschen.
-br. „Welneen", was Herberts antwoord, „ze vragen me alleen
ie io laar of ik even naar China wil gaan."
"3 os °Vertui?d dat meneer als naar gewoonte oen loopje met haar
20.30 ging do jiuffrouw tevreden neuriënd heen.
75 os Onder het eten werd de brief nog dikwijls te voorschijn ge-
büis aald, hoewel do inhou-d duidelijk genoeg was en in korte be-
17.49 lordingen niet anders deed dan Herbert tot een bezoek uit-
,7 Ï3 loodigen.
16 il "TeSen kennismaking kan toch ook eigenlijk geen bezwaar
u'o.i («staan", overwoog hij. „Wie weet, als ik precies op de hoogte
ben met de eischen aan die betrekking verbonden en haar voor-
en nadeelen, kan ik misschien een mijner min fortuinlijke
kennissen een hint aan de hand doen om zijn geluk te
beproeven."
Het einde der geschiedenis was, dat Herbert besloot aan de
uitnoodiging gehoor te geven. Hij kleedde zich op den aan
gegeven dag met verdubbelde zorg en was precies op tijd aan
wezig. Allervriendelijkst was de ontvangst en Herbert voelde
zich spoedig op zijn gemak bij den voorkomenden kleinen heer,
die hem verschillende bijzonderheden, aan de betrekking ver
bonden, verklaarde. Aan de eischen kon hij ruimschoots voldoen
daarvan was Herbert Overtuigd; en van het salaris schrok hij
op, daarbij vergeleken was zijn traktement maar een fooi.
Het onderhoud duurde geruimen tijd en meer en meer kwam
er animo van weerszijden, zoodat, toen Herbert vertrok, hij van
den vriendelijken heer de verzekering kreeg nader van hem te
zullen hooren.
Op weg naar huis begonnen de gedachten van Herbert allengs
een anderen loop te nemen. Hij dacht niet meer aan den een
of anderen vriend, dien hij die betrekking zou aanraden. Neen,
hij had er zelf lust in gekregen. China was geen bavianenland
meer. En al was hij niet aan het geld verslaafd, het inkomen
dat hem voorgetooverd was, kon hij best gebruiken om een
fermen spaarpot aan te leggen. Als hij het in China eenige jaren
uithield was hij een man in bonis bij zijn terugkomst En
waarom zou hij het er niet uithouden?
Thuisgekomen stond zijn plan vast, mocht men hem benoemen
dan zou hij de betrekking aanvaarden.
Werkelijk kwam geruimen tijd daarna de zaak tot stand en
kon Herbert aan zijn hospita vertellen dat hij naar verlaten
ging om naar China te vertrekken. Tot haar eer moet gezegd
worden, dat niet het verlies van een goed betalenden gast haar
het mee6t ter harte ging; neen, zij was werkelijk bezorgd over
Herbert
„Maar meneer", kwam er zuchtend uit, „heb ik niet gelezen
dat daar nog menscheneters zijn?"
vDat zou mij slecht passen", antwoordde hij lachend, „want u
hebt mij hier zoo te goed gedaan, dat ik een lekker kluifje voor
kanibalen zijn zou. Maar troost u, juffrouw, er gebeuren wel
gekke dingen in dat land, maar ik geloof niet dat je er op
gegeten wordt, wees daar maar niet ongerust over. Ik zal u af
en toe wel eens iets van mij laten weten, «m wie weet", voegde
hii er bij, „wie weet kom ik over enkele jaren niet weer onder
uw dak terug."
Hoe hoopvol dit ook klonk, toch kon de juffrouw een paar
tranen niet weerhouden, want het was met oprechte bezorgd
heid in het hart, dat zij Herbert zag vertrekken naar een land
waarvan zij niet eens wist waar het ergens in de wereld lag.
HOOFDSTUK in
De groote dag was aangebroken en op een mooien voorjaars
morgen besteeg Herbert den trein naar Parijs, vanwaar hij naar
Marseille zou gaan om scheep te zetten naar China.
„Of ik op avontuur uit ben", dacht hij onderweg. Naar China!
Geen kleinigheid. In zijn jonge jaren waren verschillende landen
wel door zijn brein gegaan, die in aanmerking konden komen
voor een arbeidsterrein in den vreemde, maar China!, dat land
was nooit van zijn leven in zijn gedachten gekomen. Was het er
erg koud of erg warm? Werd je er half of heelemaal gaar
gebraden of wel bevroor er het bloed in je lichaam? Liepen de
monschen er half of heelemaal naakt en wat voerden zij uit
voor de kost? Gek, dat men zoo totaal onbekend omtrent een
land kan zijn. En dat niet alleien, maar dat het nooit in zijn
brein opgekomen was er iets meer van te willen weten. Herbert
had er een paar zijner vrienden over gepolst, maar die bleken %1
weinig beter op de hoogte dan hij. „Wat!" hadden zij uitge
roepen, „naar China! Jij? Wie gaat er nu naar China!"
.Waf ligt daar voor bijzonders in?" had Herbert gevraagd. Pe
een trekt naar Amerika, de ander naar Java; hjj ging naar
China, welk verschil lag daar eigenlijk ln?
„Verschil, verschil", was het antwoord geweest, „het komt
nu eenmaal in gezonde hersens niets op naar China te gaan."
„Weet je wel dat men er een lange muur om het heele land
heen gebouwd heeft', was een ander ingevallen.
Herbert dacht eindelijk iemand tegen het lijf geloopen te
hebben, die hem wat meer op de hoogte kon helpen. „Weet je
meer van China te vertellen?" vroeg hij gretig. Maar Herbert
kon van hem ook al niet veel meer te weten komen, alleen,
dat deze vriend meende gelezen te hebben, dat de Chineezen
den staart, dien zij duizenden jaren lang droegen, afgesneden
hadden, maar zeker was hij er niet van.
Hoe meer hij ronddoolde in verschillende kringen, op zoek
naar wijsheid en wetenschap over China, destemeer stuitte
Herbert op gezichten, die hem meewarig, enkele zelfs mm of
meer vies aankeken.
„Bal In China, wat moet je daar nu uitvoeren?"
„Weet je er meer van?"
„Neen, maar dat is het juist; dat ik er niet meer van weet
bewijst dat er iets niet pluis moet zijn met dat land."
Bij dit antwoord had Herbert een beetje verrast opgekeken.
Inderdaad, die gedachte was ook bij hem opgekomen. Zou er van
dat land nog zóó weinig levensdrang uitgegaan zijn, dat wij in
breede kringen er totaal niets van weten en er ook onver
schillig voor zijn er meer van te weten te komen? En zelfs nu
nog, na eenige jaren van alarmeerend schrijven door de pers
over de gele broeders was het verrassend de groote onwetend
heid op te merken, die er in Nederland nog hecrscht over het
geen het Hemelsche Rijk eigenlijk is, wat er in dit onmetelijke
land omgaat, en wat het wil bereiken.
fWorrtt vervolgd).
