VAN DE FRONTEN GEEN NIEUWS Naar en in Zuid-Afrika DINSDAG 4 FEBRUARI 1936 EERSTE BLAD PAG. 2 Buitenland DE PARIJSCHE BESPREKINGEN Het heengaan van twee menschen heeft een draaikolk achter gelaten, waardoor de geheele Europeesche politiek in warreling is geraakt. Wij bedoelen hier allereerst vrylen koning George van Engeland, wiens uitvaartplechtigheid schier alle Europee sche kopstukken naar Londen riep. ter be tuiging van persoonlijke condoléanre. Poch deze samenkomst van koningen en diplo maten werd pas belangrijk door het vrij wel gelijktijdig vallende bericht, dat de Fransche premier Laval zich had terug getrokken. Lavals demissie opende de mo gelijkheid en wcnschelijkheid van een nieuwe politieke oriënteering, zoowel ten opzichte van het probleem Volkenbond Italië, als van de positie van de Donau- landen, in welker midden Oostenrijk de gevreesde zwakke steê is. Ten slotte restte dan nog sovjet-Rusland, dat uitziet naar de ratificatie van verdragen, welke hi-1 met Frankrijk en Roemenië verbinden. Een algemcene Europeesche gedachten-uitwisse ling was in dit tijdsgewricht dus wel zeer op zijn plaatse temeer wijl deze op infor meels manier zou kunnen plaats hebben. Reeds vrij onmiddellijk na de plechtig heden in Windsor hebben zoowel de nieu we koning Edward VIII als zijn nog Jeug dige minister van buitenlandsclie zaken Eden zich met Balkankoningen en mei vei schillende diplomaten verstaan, waarbij zelfs Litwinof op audiëntie is geweest en zijn rug van ouden revolutionnair tot een volmaakte, „slaafsche" hof buiging gekromd heeft, schouwspel dat onder de Moskousche „zware jongens" geen dankbaar applaus zal hebben geoogst, hoewel zaken nu een maal zaken zijn. Toen Engeland afgedaan was, als huidig centrum van internationale actie, kwam Parijs, het tweede zwaartepunt, aan «ie beurt; de heeren zijn er als het ware ai pratende aangekomen, en houden zich er nu reeds eenige dagen op. Starhemberg is er als vertegenwoordiger van het na-oor logsche Oostenrijk, dat Duitsch is doch niet Duitsch wil, daar het liever buiten contact met het Hitlerisme blijft, ook al gaat d;t ten koste van zijn prestige. Thans hangt het van zijn buren af, hoe en hoelang het nog een eigen staat kan voeren. Dit Oos ten is een echt zorgenkind: het moet bij den voortduur tegen Berlijnsche invloeden worden geïmmuniseerd, waarom men er nu reeds sinds jaren geen algemeene verkie zingen meer lioudt, deze mochten eens verkeerd uitvallen, doch liever zich hand haaft met buitenlandsche hulp. Eerst was het Italië, dat het beschermde; thans zit het in een dubieuse positie, want de fascistische buurman heeft zijn handen reeds elders vol. Vandaar dat vertegenwoordigers van de Kleine Entente en van den Balkanbond ook in de Ville Lumière aan 't onderhandelen zijn, om te polsen, in hoeverre deze voor den dubieusen boedel van Weenen borg kun nen blijven, nu Rome zich min of meer heeft gedesinteresseerd. Weenen wacht af, wat er met hem ge beuren zal, en braaf verklaart het intus- schen, dat die affaire van het herstel der Ilabsburgers zulk een vaart niet loopt. Im mers, ook de andere zoogenaamde successiie- staten, ontslaan door het uiteenvallen van het voormalige Oostenrijk-Hongarije, zullen hiervoor stem in het kapittel willen hebben. Van Italië's moeilijkheden willen intus- fechen verschillende belanghebbenden wel graag en passant gebruik maken om een zoodanige situatie in het Donaubekken te scheppen, dat Hongarije en Oostenrijk beide uit de invloedssfeer van Rome geraken. Moge dit al voor de huidige sanctieproble men weinig zin meer hebben, in de toekomst kan zulk een nieuwe groepeering van be langen wel degelijk den doorslag geven. Bovendien zou de Fransche minister van buitenlandsche zaken Flandin gaarne zien, dat door een Donau-pact eindelijk het blok tegen Duitschland werd gevormd, dat de Fransche veiligheid aan den Rijn ten op zichte van zijn oosterburen kan vergrooten, daar het zou functionneeren als tegen-ge- jwicht Litwinof streeft langs een anderen weg soortgelijke idealen na; hij wenscht dat Boe karest en Parijs de verdragen met Moskou ratificeeren, waardoor de Sovjets zich ver zekerd kunnen voelen tegen een eventueelé Duitsche agressie in de grensstreken van Polen en de Oostzeelanden. Rusland is zelfs geneigd om voor dit doel bij wijze van spreken een schoone boord om te doen, een West-Europeesch parlementair systeem in te voeren, en zoo den schijn van zich af te wenden, dat het evenals Duitschland en Italië zulk een gehate en gewantrouwde dictatuurstaat zou wezen. Terwijl al deze strevingen zich eerst in Londen en thans te Parijs kruisen, toont Ge-nève vernieuwde bedrijvigheid: de petro- leum-deskundigencommissie zal nog deze week haar advies uitbrengen, of verhinde ring van olieJevering aan Italië aan te he velen zou zijn. Mussolini ziet bij dit alles scherp toe, het coinbineercn en intrigeeren ontgaat hem niet, en daar men zijn stilzwijgen den laat- slen tijd, in 't bijzonder van Britsche zijde, heeft uitgelegd als een murw-zijn voor nieuwe onderhandelingen, heeft hij thans, door middel van de semi-officieele „Gior- nale d Italia" weer eens zijn stem laten hooren, de luide, onbevreesde, eenigszins onbehouwen stem van den dictator. Zijn boodsriiup komt hierop neer, dat hij zegt: de gevolgen van een olie-embargo, mijne- heeren, zijn niet voor m ij n rekening, en ik waarschuw u, bij een eventueel Euro- peescli conflict staat Italië niet alleen. Mussolini heeft derhalve nog troeven in de hand, die hij vooreerst niet op tafel wenscht te leggen. Men vraagt zich hier af: Is het Duitschland, is het Japan, is het wellicht van beide, met derden, een com binatie. waarop hij steunt? Europa is nog zeer vreedzaam, vermoe delijk omdat het nog niet gereed is; allen hebben nog niet partij gekozen. Wat zal uit dit alles voortvloeien, even wicht of chaos? De Sovjets gaan huik naar den wind hangen Er komen parlementaire verkiezingen Volgens geruchten uit Moskou is men daar bezig niet het ontwerpen van een constitutie, waardoor men hoopt te komen tot een parlementair systeem op West-Euro- peescli model. Blijkbaar heeft de terreur zoo weinig „reactionairen" overgelaten, dai men thans Europeesche manieren wenscht aan te nemen. De geur van het bloed trekt opl Volgens de .Daily Herald" zal algemeen kiesrecht worden ingevoerd; ook „bour geois", priesters en dergelijke onmaatschap pelijke elementen zullen aan de stembus worden geduld. Er zal op deze wijze een pau-u monistisch sovjet-parlement komen, vfrder een parlement voor iedere autonome republiek en natuurlijk plaatselijke en ge meentelijke organen. Moletow, de voorzitter van den raad van volkscommissarissen, heeft in dit ver band verklaard: „Wij gaan probeeren de beste elementen van het parlementaire systeem over te ne roen, zelfs al zullen wij door aldus te han delen in het buitenland een gevoel van ver maak wekken'. De boeren zullen op voet van vorkomen gelijkheid staan met de stedelijke arbeiders, terwijl tot dusverre het systeem aldus op gesteld was, dat de doorslaggevende macht geheel in handen lag van de georganiseerde industrieele arbeiders. Problemen als de verantwoordelijkheid van de uitvoerende inacht ten opzichte van de wetgevende lichamen, vrijheid van spre ken en politieke organisatie, worden nog druk besproken. Het vitaalste van al is het probleem van de verhouding tusschen de communistische partij en de nieuwgekozen lichamen. Intusschen is men echter reeds zoover gevorderd, dat verwacht wordt, dal de werkzaamheden tegen den zomer gereed zullen zijn. In dat geval zal waarschijnlijk het Pan-unionislische congres in den zomer bijeen komen. Een der eerste parlementen, die den naam Sovjets zullen blijven dragen, zal in den zomer van 1937 worden gekozen zoodra de machinerie gereed is. In hoeverre aan het uitoefenen van stem recht en andere parlementaire gebruiken levensgevaar zal zijn verbonden, moet even eens nog worden afgewacht! Mac Donald weer in het Lagerhuis Bij de tusschentijdsche verkiezingen der Schotsche Universiteiten is Bamsay Mac Donald, de president van den Privy Coun cil, met een meerderheid van 7359 stemmen tot lid van het Laperhuis gekozen. Ramsay Mac Donald behaalde in totaal 16393 stemmen. De Schotsche nationalist prof. Gibb verkreeg 9034 stemmen, terwijl op den candidaat der Arbeiderspartij Thom son 3597 stemmen werden uitgebracht. DE BRITSCHE WERKLOOSHEID De omvang der werkloosheid in Engeland blijkt in Januari weer grooter tie zijn ge worden. Volgens een mededeeling van het ministerie van arbeid bedroeg op 26 Ja nuari het totaal aantal ingeschreven werk- loozen 2.159.722. Hiervan zijn 1.732.503 volko men werkloos, 345.117 zijn tijdelijk zonder werk en 82.102 hebben nu en dan iets te doen. Vergeleken met de vorige maand L* de werkloosheid gestegen met 291.157. AIh oorzaak voor deze stijging wordt in het of- ficteele communique voor een deel het slech te weer genoemd, dat het werken in de opeD lucht bemoeilijkt heeft. De oorlog in Oost-Afrika DE ABESSIJNEN HERGROEPEEREN ZICH Ras De sta eerloos verklaard Het 113e Italiaansche legebericht luidt als volgt: „Maarschalk Badoglio telegrafeert: Aan het front in Somaliland wordt de organisatie van het terrein tusschen Ganale Doria en Dawa Parma voort gezet. De stamhoofden en gewapen- den van de Gallas Borama, die samen werken met onze detachementen tegen de Abcssijnen, zijn over het ge-bied verspreid. Van het front in Erythrea is niets bizonders te vermelden. De luchtmacht heeft verscheiden verkenningsvluchten uitgevoerd in het gebied van Araba Alagi en Dankali. Ras Desta in ongenade De correspondent van de „Echo" te Des- sie, zoo bericht Stefani, heeft op het keizer lijk paleis de veroordceling van Ras Desta bijgewoond. De Negus droeg een blauw met rood kleed en was omringd van de legerleiders, allen gekleed in Abessijnsch costuum. Onder hel geroffel van trrmmen brak de Negus de degen van Ra*. Desta en wierp de stukken in de modder. De correspondent begreep de woorden, welke de negus sprak, niet, doch hij hoorde verscheidene malen den naam van des Ras, waarna de Negus op den grond spuwde. Na zijn rede werd de Negus door de ver zamelde krijgers toegejuicht. De opvolger van Ras Desta is Ras Gabre Mariam, die te Dija het commando reeds op zich heeft genomen. Abessijnsche hergroepeering Volgens berichten van Abessijnsche zijde heerscht aan beide fronten volkomen rust Naar verder wordt medegedeeld, zijn de Abessijnen voornemens groote hergroepee- nngen ten uitvoer te leggen in de Zuide lijke en Zuidwestelijke provincies. Bijna 200.000 man zijn voortdurend in beweging Alle zwakke plekken aan het front zijn ver sterkt. Bovendien is een vliegende reserve van 50.000 man op de been gebracht, die steeds daar gebruikt zal worden, waar on verwachte aanvallen gepleegd worden. Na bijna drie weken voortgeduurd te heb ben is de retren opgehouden. Dit begunstigt de Abessijnscho troopenverplaatsingen. Karavaan onderweg.. Van Italiaansche zijde wordt medege deeld, dat een karavaan van 2500 kameelen die meer dan £000 kisten munitie transpor toeren, is gesignaleerd ln Somaliland, op: weg naar het gebied, waar Ras Nazihoe opereert. Talrijke -andere karavanen zijn eveneens op weg. Sedert de overwinn.. van generaal Gra- ziani kunnen de Abessijnen alleen via Somaliland van munitie worden voorzien; de w eg vanuit Kenya is te moeilijk ge worden. De opstand in Godjam Dodjas Igazu, naar het opstandige gebied Godjam zijn gezonden. Dit is de dorde po ging van don Negus om een einde te maken aan den opstand. Hieruit blijkt wel de ernst van de revolu tie, welke zich, naar het schijnt, ook toi andere gebieden heeft uitgebreid, o.a. in Sjoa. Alweer mobilisatie Daar Ras Nasiboe om nieuwe versterkin gen heeft verzocht, hebben de autoriteiten een nieuwe mobilisatie gelast. Het desbe treffende besluit wijst er op, dat dienst weigeraars gefusilleerd zullen worden. De Italiaansche watervoorziening Het probleem der Italiaansche watervoor ziening voor het zuiderfront is thans zoo goed als opgelost. Te Mogadisco beschikt men thans over 280.000 liter drinkwater en 430.000 liter water voor andere doeleinden dat eventueel ook als drinkwater te gebrui ken is en binnen enkele maanden zullei deze voorraden resp. 480.000 en 800.000 litei bedragen. Zwarthemden-devisie leeft nog! Generaal Diamanti, de commandant van een groep Zwart hemden, welke gewikkeld was in de gevechten van Tembien, heeft in antwoor' op een telegram van den chef van den generalen staf, Russo, bij gelegen heid van den verjaardag der zwarthemden- formaties, zijn toewijding betuigd aan den Duce en medegedeeld, dat zijn groep tij dens de gevechten zestien officieren en 161 minderen heeft verloren, terwijl 14 officieren en 143 minderen zijn gewond. De besprekingen over een olie-embargo Nog dez« week ten einde? Gomez, Mexicaansch gezant te Parijs, is gekozen tot voorzitter van de Geneefsche deskundigen-commissie, welke tot taak heeft, de doelmatigheid van een auti-Itali- aansch olie-embargo te onderzoeken. De deskundigen zijn afkomstig uit Enge land, Frankrijk, Mexico, Peru, Venezuela. Roemenië, Nederland, Irak, Iran. Noorwegen, Zweden en Rusland. Er zijn twee subcommissies benoemd. Naar verluidt zullen de volgende punten worden bestudeerd: 1. het verbruik van petroleum In Italië en de Italiaansche bezittingen in normale tijden en op het oogenblik; 2. de bronnen, waaruit in normale tijden en op het ooggenblik aan Italië petroleum geleverd wordt en de mogelijkheden van indirecte levering door staten, die niet deel nemen aan de Volkenbondsactie; 3. de bestaande Italiaansche voorraden; 4. de tank- en transportmogelijkheden en 5. de mogelijkheden voor Italië vervang- middelen te gebruiken. Men verwacht te Genève, dat de deskun digen binnen enkele dagen hun rapport aan de commissie van achttien zullen uit brengen. De ammunitie bij de Zweedsche ambulance De Zweedsche gezant te Rome is door den Italiaanschen staatssecretaris van bui tenlandsche zaken S u v i c h in diens de partement ontvangen. Hoewel nadere mededeelingen over het bezoek uit zijn gebleven, kan toch worden aangenomen, dat doel van het onderhoud was besprekingen te voeren over de in het Italiaansche legerbericht 108 vermelde vondst van kisten munitie bij het mate riaal van de Zweedsche Roode Kruis am bulance bij Ncghelli. De semi-officieele „Giornale dTtalia" schrijft, dat wel van officieele Zweedsche zijde iedere verantwoordelijkheid van dok ters en ziekenverplegers van het Roode- Kruis-station wordt afgewezen, maar dat de kisten munitie toch gevonden en ter plaatse gefotografeerd zijn. Iemand moet ze dus onder bescherming gebracht hebben van het Rnode Kruis tpeken. Wanneer dat niet van Zweedsche zijde is geschied, is het door Abessijnen gedaan en daarmede zou in ieder geval nogmaals het bewijs ge leverd zijn, dat op Abessijnsch gebied het Roode Kruis zelfs op gevaar af het goede geloof aan iedere sanitaire missie te bedrie gen en te ontduiken, ter bescherming van oorlogsmateriaal misbruikt is. Daarmede wordt echter ook het recht van Italië bevestigd in vele gevallen twijfel te koesteren over den zin van het Roode Kruisteeken, dat in de rijen der Abcssijn- sche krijgers en boven hun oorlogsvoorra- den getoond wordt. HET RISICO DER SANCTIES ttRlokkade is een militaire maatregelwaar schuwt Italië Gevaar voor Europeesch conflict dreigt opnieuw In buitengewoon ernstige bewoordin gen schrijft de semi-officieele „Giornale d'Italia" over den tegenwoordigen toe stand, die het aanduidt met de ter men: stijgende wanorde en toenemende verwarring. Met het bijeenkomen van de petro- leumcommissie te Genève wordt de waanzinnige weg der sancties den al- grond tegemoet voortgezet. Hier begint de eerste phase van een blokkade, die een militaire maatregel is en die militaire tegenmaatregelen in beweging moet brengen. Hieruit vloeit met zekerheid de uitbrei ding voort tot Europa van een conflict, dat Mussolini wilde beperken tot zijn koloniaal- Afrikaansche aard. Italië is echter het laat ste land, dat een zoodanige mogelijkheid vreest, daar het eensgezind in het binnen land en gewapend voor iedere verrassing noch in Europa, noch in de we reld geïsoleerd staat. Met het vertrouwen in het Volkcnbonds- handvest is het thans uit. Men kan ook con- stateeren, dat de sancties, dit z.g.n. wapen der gerechtigheid, integendeel het grofste wapen der ongerechtigheid, vormen, daar zij alleen zijn opgebouwd op de machts- en monopolitie-positie van de groote wereld- mogendheden en mogelijk zijn gemaakt al leen door deze mogendheden, waaraan do kleine sanctielanden zich voortdurend moes ten onderwerpen. De uitwerking van de sancties op de kleine staten is óf wel een verwoesting óf wel een reactie, die tot uiting komt in de vorming van nieuwe politieke bondgenoot schappen der zich bedreigd voelende sta- tengroepen en in de vorming van economi sche autarchieën. Geen land voelt zich door de formules van de collectieve veiligheid en de ondeel bare vrede werkelijk beveiligd. Met Engeland in het Abessijnsche conflict samengaande, weet Frankrijk heel nauwkeu rig, dat de Engelscho van-geval-tot-geval- politiek het niet de zekerheid geeft van een bijstand met automatisch in werking treden. Ten slotte betoogt bet blad nogmaals, dat Mussolini het Afrikaansche conflict heeft willen beperken tot een koloniale aangele genheid, maar dat het „sanctionisme" deze zaak tot Europa uitbreidt. Mussolini over den Abessijnschen oorlog „De regentijd zal de Italianen niet tegenhouden" Mussolini heeft een vertegenwoordigd van de „Paris Soir" een onderhoud toege staan, waarin hij zich o.m. uitliet over het verloop van de oorlog in Abessinië. De Duce zeide daarbij o.m., dat ook het feit, dat binnenkort de regentijd zal intre den, geen invloed kon uitoefenen op zijn hoopvolle houding. Al regent het ook een tijdje, de zon breekt daarna toch weer door en die zon is voor de opmontering van zijn soldaten zeer veel waard. Honderdduizend Italiaansche soldaten heb ben bovendien reeds een regenperiode mee gemaakt en niet bijzonder daaronder te lijden gehad. De anderen zullen die periode even goed doorkomen. In ieder geval zullen de Abessijnen er een hoop meer onder te lijden hebben, daar de Italianen steeds de mogelijkheid hebben hun troepen van het noodige te voorzien, hetgeen bij de Abes sijnen niet zeer zeker is. De regentijd zal de Italianen niet tegen houden. Zeker, de moeilijkheden zijn ont zaglijk, maar dat zal hen niet verhinderen de veldtocht voort te zetten met alle langzaamheid, die noodigis Ethiopische grensschendingen Kenya beklaagt zich over kwade trouw Naar uit Nairobi gemeld wordt, signa leert het departement van inlandsche za ken te Kenya in zijn rapport over 1935 tal rijke grensincidenten tusschen Kenya en Ethiopië, waaruit de kwade wil blijkt der Ethiopiërs, die met de Engelsche troepen zouden samenwerken tot handhaving van de orde langs de grens. In den loop van het afgeloopen jaar heb ben de Ethiopiërs groote kudden vee weg gehaald, terwijl tot dat doel Ethiopische militaire troepen het Engelsch gebied bin nenvielen. Herhaaldelijk hadden naar aanleiding van deze grensschendingen onderhandelin gen plaats, doch, ondanks alle beloften van de Ethiopiërs, werden de schuldigen niet gestraft. Integendeel, aldus het rapport, heeft Ras Desta gedaan gekregen, dat de aan deze grens incidenten schuldige beambteq promotie maakten. De Grieksche regeeringsvorming In den loop van de besprekingen over de regeeringsvorming in Griekenland heeft Koning George den monarchistischen partij ieidcr Theotokis ontvangen. De bladen zijn van meening, dat Theo» tokis oen koning heeft voorgesteld dj ka« raer te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven volgens het meerderheids- kiessysteem. Deze verkiezingen zouden dan li oetcn worden uitgevoerd door een anli- Venizelistische of van partijpolitiek onaf. hankelijke regeering. De Venizelistenleider Sofoelis is daaren tegen van meening, dat de Kamer reeds voor den vastgestelden datum bijeengeroe pen moet worden, teneinde het mogelijl. ia u—ken de krt ïve-houding aasoiw.. .i« partijen te bepalen. De Londensche slagersstaking Tengevolge van de st-aking op de Londeo- sahe abattoirs zijn gisteren omstreeks 10.000 personen werkloos geworden, daar ook de transportarbeiders en aanverwante beroepen het werk moesten neerleggen. Op instigatie van den Minister van Arbeid hebben onderhandelingen plaats gehad tusschen de werkgevers en vertegen woord i- gens der vakveroenigingen, waarvan 't resul taat nog niet bekend ls. De eischen der stakers hebben zoowel betrekking op loonen als op werktijden. De politie heeft voorzorgsmaatregelen ge nomen, maar de orde is niet verstoord. Razzia onder menschenhandelaars Amerikaansche politie doet talrijke arrestaties De Amerikaansche politie heeft een razzia gehouden in kringen, die verdacht worden van handel in blanke slavinnen. Het re- sultaat was, dat 77 mannen en vrouwen werden gearresteerd. Naar de justitie mededeelt, zijn tihansi alle leiders van dezen handel, wat betreft New-York en Brooklyn, in hechtenis. Men gelooft dan ook, dat aan den wantoestan4 een einde is gekomen. Naar schatting had de bende, waartoe de gearresteerden behoorden, een jaarlijkscb inkomen van 12 millioen dollar. Zij hebben ongeveer 2000 meisjes uit alle deelen de? Vereenigde Staten in de verdachte huizeq van New-York gebracht. DE KOUDE IN DE VER. STATEN De koudegolf, die sedert 22 Januari hef Midden-Westen teistert der Ver. Staten schijnt langzaam ten einde te loopem. De temperaturen zijn gestegen tot 5 en 15 gra den onder nul Celsius. Tijdens het weekend hebben de met ijzel bedekte landwegen echter nog lal van verkeersongelukken tengevolge gehad. Vol gens de tot dusverre beschikbare gegevens zijn omstreeks 50 personen daarbij om het leven gekomen. Met een groote hoeveelheid levensmidde len aan boord zijn uit Boston 4 vliegtuigen gestart om den 3300 bewoners van de Natucket-eilanden, die ruim een week reeds door ontzaggelijke ijsvelden van het vaste land zijn afgesneden, hulp te brengen. A3YNESTIE VOOR LITHAUSCHE NAZI'S? Het is vrijwel zeker, dat de Lithausche regeering ter gelegenheid van den a.s. na* tionalen feestdag op 16 Febr. amnestie zal verleenen aan de 72 nationaal-sociaüsten, die zijn veroordeeld in verband met het Memel-complot. Aangezien de veroordeelden zelf gratie hebben gevraagd, heeft deze maatregel niet den schijn te voldoen de eischen van een vreemde mogendheid. Evenwel zullen door deze maatregelen da betrekkingen tusschen Duitschland en Lithauen verbeterd worden. Het is zeer wel mogelijk, dat besprekin gen tusschen beide landen tot een goed einde zullen voeren en tot resultaat zullen hebben, dat de normale betrekkingen tus schen beide worden hersteld. Kort Nieuws Aan de Colorado-rivier (Ver. St.) is brand uitgebroken in een arbeidersbarak. Binnen enkele oogenblikken was het gebouw vol komen uitgebrand. Acht arbeiders kwamen in de vlammen om, terwijl ruim 30 ande ren deels zware brandwonden bekwamen. In een Bulgaarsch dorp hebben eenige schooljongens des nachts een bomaanslag gepleegd op liet huis van hun onderwijzer. Hoewel er veel 6chade werd aangericht, is geen der bewoners gewond. Do jongens, die gearresteerd zijn, verklaarden, dat zij wraak wilden nemen op hun onderwijzer, die hen gestraft had. In Besangon (Fr.) heeft een soldaat terecht gestaan, die geweigerd had Zater dags te werken, daar hij zevende-dags-ad- ventist is. Hij werd tot 8 maanden gevan genisstraf veroordeeld. Reisbrieven van Prof. Dr. V. HEPP NALEZING Volgens belofte Anno 1936 Na Inmiddels mijn warmen oank te hebben betuigd aan allen, 'die mijn brieven ter verbetering en completeering doorlazen en mij hun opmerkingen toezonden, neem ik de gelegenheid te baat om mijn beschrijving en beoordeeling van Zuid-Afrikaan- sche toestanden door korte aanteekeningen tot op heden bij le werken. Zulk een reis heeft gewoonlijk ten gevolge, dat er een bijzonder contact blijft bestaan. Een versche groep Zuid-Afri- kaansche studenten kwam in Amsterdam om hun stuoie te vol tooien. Op geregelde tijden bezoeken zij mij en brengen mij het laatste nieuws, wat nooit in kranteu verschijnt. Bovendien deed hot sympathieke echtpaar, wier gast ik was geweest in Pretoria, op hun reis om de wereld ook Amsterdam aan en toonde mijn adres niet te zijn vergeten. Ook Dr. De Klerk uit Pretoria, die bier te lande herstel van gezondheid zocht, mocht ik meermalen te mijnent ontvangen. Evenzeer werd het contact door particu liere briefwisseling bestendigd. Op al deze manieren bleef ik ook na mijn vertrek op de hoogte van wat daar ginds gebeurt en zoodoende kan ik wellicht de lezers van mijn brieven een genoegen bereiden door nog het een en ander te vertellen van I stond in ons blad van 3 Februari, het verdere wedervaren onzer stamverwanten. Laat ik maar beginnen met de kerkelijke toestanden. De dag bladen hebben ook ten onzent het plotseling overlijden van Prof. J. du Plessis, den hoofdpersoon uit de zgn. Du-Plessis- zaak, gemeld. Met eenlgc spanning werd tegemoet gezien, hoe deze zaak zich verder zou ontwikkelen. Zou er iemand op staan, die zich aan het hoofd stelde van deze richting? Daarvan is totnogtoe niets gebleken. „Die Soeklig", het blad van Prof. du Plessis, hield op te bestaan. Het laat zich aanzien, dat zijn richting zich niet verder zal c-onsolideeren. Wel werd er een andere controvers openbaar. Maandenlang bon men in „Die Kerkbode", het officieel orgaan der Ned. Ger. Kerk, onder de rubriek „Korrespondensie" een dorado voor ingezondén- stukken-schrijvers de stem vernemen van een predikant oer oudere generatie, die zich dekte met den schuilnaam: „Bekom merd". Hij meent twee richtingen van Calvinisme in zijn Kerk te onderscheiden. De zijne noemt hij de evangelische en daar tegenover stelt hij de „Enkel" Gereformeerde, die naar de theologie der Gereformeerden in Nooerland georiënteerd zou zijn en zich theologisch verwant zou gevoelen aan de Gereformeerde Kerk in Zuid-Afrika Hij oogstte per Ingezonden stuk tal van bijvalsbetuigingen. Maar ook zij, die tot de door hem gevaarlijk geachte groep in zijn Kerk behooren, lieten zicH in dezelfde rubriek niet onbetuigd. Zij stellen zich achter de tegenwoordige theologische hoogleeraren van Stellenbosch. Er zijn er, die het ernstig betreuren, dat dit geschil rees. Toch geloof ik, oat men het geval vooral van den gunstigen kant moet bekijken. Het is dunkt mij beter, dat bezwaren openlijk worden gelucht of dit op de rechte wijze is geschied laat ik in het midden dan dat zij geheimzinnig rondsluipen. Welke die bezwaren van „Be kommerd" e.s. zijn? Hij beticht er hen, die hij ook als Neo- Gerelormeeraen en Neo-Calvinisten bestempelt, van, dat zij het Calvinisme stellen boven Christus, dat de opwekking tot bekeering in hun prediking ontbreekt omdat voor hen alle gedoopten ook wedergeborenen zijn, dat er ook de warme toon in wordt gemist en daarvoor dorheid en droogheid in de plaats is getreden, dat bij hen de zendingsijver van een vroeger geslacht is verslapt en nog veel meer. Een schoone kans wordt hier geboden om met waardige wijsheid en groot geduld uit te leggen, welk betreurenswaardig misverstand .Bekommerd" en de zijnen voeden. Overtuigen is nooit gemakkelijk. Dat zal ook hier wel blijken. Maar in elk geval mag men hopen, dat bij velen de oogen voor dit misverstand zullen worden geopend- Intusschen doet, als ik wel zie, deze controvers, de stroomingen in de Ned. Ger. Kerk beter kennen dan de Du-Plessis-zaa.k. Aan een berekening van de getalsverhouding tusschen de stroomin gen waag ik mij niet Toch leeft die, welke in .Bekommerd" haar tolk heeft, goeddeels uit het verleden, dat voor haar geldt als de goede oude tijd- Zij is daarom, ounkt mij, bestemd orn te verzanden. Het behoeft wel niet gezegd, dat daardoor voor het oogenblik de wensch tot vereeniging van Kerken, welke bij velen leeft, iets meer naar den achtergrond wordt gedrongen. Toch heeft de samenwerking tusschen de Afrikaansche Kerken daaronder niet geleden. Pas is een nieuwe psalmberijming door bevoegde instanties aanvaard. En het teekent de afwezigheid van Kerke lijke kleinzieligheid, dat men er geen bezwaar tegen maakte, dat bijna alleen psalmen, door Totius berijmd, werden over genomen. Het pad der samenwerking is door bijbelvertaling en psalmberijming nu wel deugdelijk geasfalteerd. De verwachting lijkt mij niet ongegrond, dat men het ook in het vervolg niet ongebruikt zal laten. Men heeft natuurlijk gelezen van het overlijden van Prof. J. A du Plessis van Potchcfstroom, een van de voornaamste be strijders van zijn naamgenoot uit Stellenbosch Het heeft diepen indruk gemaakt in Kerkelijk Zuid Afrika, dat beide mannen zoo kort na elkaar uil het leven werden weggenomen. En om nu naar het politieke leven over te stappen. De dood heeft het hoofd van de kleine Roosieten-partij, Tiel- man Roos, een hoogst bekwaam, maar ietwat wispelturig en eerzuchtig man, weggenomen. Hertzog bleef de doringboom. Hij veroorloofde zich opnieuw bitse uitvallen tegen de predikanten. Daardoor vergrootte hij het getal van zijn vijanden. Hij schijnt zichzelf moeilijk te kunnen intoomen. Denkelijk weet hij wel, dat hij daardoor de oppositie oer Malanieten in de kaart speelt Maar tact is nu eenmaal niet zijn hoofddeugd. Telkens verneem ik, hoezeer Malanieten veld winnen. Voor Dr. Malan kan spoedig het kritieke moment aanbreken om te toonen of hij werkelijk de verelschte eigenschappen van een staatsman bezit Dit staat in verband met den ItaliaanschAbessijnschen oorlog. De regee ring is bereid de politiek van den Volkenbond te volgen, zelfs als die de sancties tegen Italië uitbreidt Enkele uitlatingen van Dr. Malan doen vermoeoen, dat hij hierin een volgen van Engeland voelt En gelijk bekend is hij er mordicus tegen zich aan Engeland te binden. Kan hij zich op het standpunt plaat sen. dat het hierbij niet gaat om Engeland, maar om de hand having van den Volkenbond en dat het Zuid-Afrikaansche volk met den Volkenbond heeft saam te werken, oan komt alles voor elkaar. Maar mocht hij dit onderscheid niet zien en ook op dit punt tegen de regeeringspartijen in verzet komen, dan kon hij zich de vingers wel eens branden. In mijn brieven heb ik uiteen gezet. dat de Ethiopiërs in Zuid-Afrika de leuze uitgeven: Afrika voor de Afrikaanders, dat is naar hun opvatting voor oe ge kleurde rassen. Reeds nu woelt het al onder de „Naturellen". Indien Italië ten laalste het loodje mocht leggen, zouden deze zich meer dan totnogtoe „voelen". En vooral de blanken, die lijdelijk hebben toegezien, dat Abessynië werd aangevallen, zouden het hard te verduren krijgen. Dit moge opportunistisch geredeneerd zijn. Maar hier valt het opportunisme samen met de rechtvaardigheid. De blanke beschaving staat sterker, indien na een overwinning van Abessynië kan geconstateerd worden, dat blanken daartoe hebben meegeholpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1936 | | pagina 2