r LOONVOORDRACHT
WEER VERWORPEN
DE CONCENTRATIE DER
BIJZONDERE SCHOLEN
Verkoudheid
DONDERDAG 23 JANUARI 1936
TWEEDE BLAD PAG. 5
Gemeenteraad van Amsterdam
ROODE MEERDERHEID
TEGEN DE REGEERING
De sociaal-democraten in het
nauw met de werkverruiming
Voor de derde maal heeft de Raad
van Amsterdam de loonsverlaging van
5 pet. voor het gemeentepersonecl
verworpen.
Driemaal is scheepsrecht, zouden we zoo
zeggen. Het zal er toch van moeten komen,
wil men de verlaging niet door de Regeering
zien opgelegd. Dc roode meerderheid in den
Raad vindt dit blijkbaar in het geheel niet
erg. Er was zelfs gistermiddag, toen de zaak
voor de derde maal aan de orde kwam, een
duidelijk waarneembaar streven om het
respijt van drie maanden, dat de Regeering
van 9. Dec. j.l. ai heeft gegeven, te misbrui
ken tégen de Regeering.
Feitelijk liep de discussie gedurende een
paar uur alleen over de vraag hoe de res-
teerende weken het best door de roode
groepen kunnen worden benut om
een agitatie tegen de Regeering
te ontkennen. Het was alles miserabele
roode demonstratiepolitiek tegen „Den Haag"
en de r.k. heer Steinmetz deed hieraan
practisch mee, hoewel hij aan zijn houding
eigen cachet poogde te geven.
Wethouder Kropman (r.k.) heeft zijn
afkeer van deze handelwijze duidelijk aan
zijn fractiegenoot kenbaar gemaakt, waarte
gen deze weer bezwaar maakte. In elk ge
val bevinden de roomsche heeren Stein
metz en de Groot zich in verkeerd ge
zelschap.
Hoewel zich in.de debatten schijnbaar ver
schillen tusschen sociaal-democraten en com
munisten demonsteerden, vonden de roode
dames en heeren elkander bij de stemming
terug en stemden ze tegen.
Waarom deden ze dat eigenlijk? De com
munisten zullen blijven tegenstemmen, maar
dat de sociaal-democraten dit ook uithaal
den, wekte toch eenige bevreemding. Uit de
redeneeringen van den heer M a 11 h ij s-
sen, den fractievoorzitter, die al een paar
keer heeft gezegd, dat aan de verlaging toch
niet te ontkomen is, scheen men te mogen
concludeeren, dat de leden van de grootste
fractie verstandig waren geworden en zich
dus niet langer zouden verzetten. De toezeg
ging van den burgemeester, D r. W. de
V u g t die in een krachtig betoog op
aanneming van de loonvoordracht heeft aan
gedrongen dat de verlaging eerst met 1
Maart zou ingaan, scheen door de sociaal
democraten met instemming te zijn verno
men.
Ten slotte verliep de discussie in een
„beraadslaging" op welke wijze het
verzet tegen de Regeering kon worden
georganiseerd.
De communisten wilden B. en W. aan het
hoofd van deze demonstratie laten loopen,
maar de Raad heeft dit idee toch laten schie
ten. Dat was zelfs den soc.-democraten te
Evenmin wilden ze ingaan op de gedachte
van den rev.-socialist orp de Staten-Gene-
raal met dit karwei te belasten.
'he; Met 29 tegen 13 stemmen is de
loonsverlaging ten slotte weer afge-
van wezen.
da* De voordracht om onderscheidene werken
hef tg doen uitvoeren met steun uit het Werk
fonds tot een bedrag van circa 3Yz millioen
bracht
her-
te\
de sodaal-democraten in een
j lastig parket
Een hunner, de heer de Vries, had hel
huidige college boven het vroegere geprezen,
en deze lofprijzing lokte den oud-wethouder
van Publieke Werken, den heer Boisse-
v a i n (v.b.) uit zijn tent, die dezen rooden
heeren onder den neus wreef dat zij nu toe-
juichten wat ze VA jaar geleden nog zoo af-
I keurden, n.l. het uitvoeren der werken tegen
i verlaagde loonen. In Juli 1934 had met name
de heer de Miranda zioh hiertegen heftig ge-
kant. Alleen tegen normale loonen mochten,
de toen door den heer Boissevain voorbe
reide werken worden uitgevoerd, en het ge-
Dit staat echter voor spr. onomstootelljk
vast, dat de staatkundige verhoudingen
aanzienlijk moeilijker zullen worden, in
dien op het terrein van het onderwijs
rechter- en linkerzijde onverzoenlijk tegen
over elkaar zouden komen te staan. Dit is
het wat wij, aldus de minister, natuurlijk
met volkomen handhaving van onze be
ginselen, moeten trachten te voorkomen.
De proclamatie van Koning Edward VIII van Engeland. Clarenceux, de King of Arms leest dc proclamatie
waardoor de prins v» Wales tot koning Edward VIII wordt uitgeroepen, voor van de trappen van de Royal Exchange.
De minister eindigde met er op te wijzen
dat politiek is de kunst van het mogelijke.
Dit mogelijke bestaat maar al te dikwijls
de keuze tusschen verschillende wegen
die op zichzelf geen van alle een bijzondere
aantrekkelijkheid hebben. President Wil
son heeft het in de oorlogsjaren eens zoo
uitgesproken: „Wanneer het niet kan langs
den besten weg, doe het dan langs den
weg, die op een na de beste is en
het ook langs dien weg niet kan, dan langs
weg die voert naar dien op een na den
best en weg."
De pony, die door koning George in Sandringham steeds werd bereden,
maakt ook nu de gebruikelijke ochtend rit maarmet een ledig zgdeU
lukte den sociaal-democraten destijds met
een paar stemmen meerderheid de werkver
ruimingsvoordracht te verwerpen.
Thans stelt de tegenwoordige wethouder
de Miranda
precies hetzelfde voor,
achter „de" vakbeweging die van het
N.V.V. wel te verstaan! en konden hun
houding van vroeger natuurlijk niet goed
praten. Zoo gaat het met de wisselvallighe
den in het politieke leven, zei de voormalige
eigenaar van het gefailleerde plan-de Mi
randa! De een werkt hard aan de voorberei
ding en de ander wint het gouden potlood!
Hetgeen een 'geforceerd compliment was voor
den in September afgetreden heer Boisse
vain en het College waarin deze zitting heeft
gehad.
De werkverruimingsvoordracht is aange
nomen. De uitvoering geschiedt tegen het
loon, door de Regeering vastgesteld. Niet
naar den norm van het Plan van den Arbeid,
zooals de communisten hadden voorgesteld.
De geestelijke vader van het Plan, Ir. H.
Vos, mocht ook tegen het communistisch
voorstel stemmen!
Met den heer G. J. H. Erftemeijer
(r.k.) was hij in den aanvang der zitting als
Raadslid 'toegelaten.
De gemeenteschulden
Een circulaire van Minister De Wilde
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan de gemeentebesturen een circu
laire gezonden betreffende gegevens aan-
gaanoe de gemeenteschulden 1936.
De circulaire gaat vergezeld van een aan
tal formulieren welke beoogen een inzicht
te krijgen in de grootte en de samenstelling
van de gemeentesohulden op 1 Januari 1936.
In de circulaire wijst de minister er op,
dat het bijde samenstelling van de formu
lieren speciaal ten aanzien van.de schuld
ter zake van het gemeentelijk grondbedrijf
onmogelijk bleek om door opvraging van
enkele gegevens een voldoend betrouwbare
basis voor de splitsing in een renoabel en
een onrendabel sohuldgedeelte te vinden.
De inrichting en plaatselijke omstandighe
den van de grondbedrijven loopen dermate
uiteen, dat slechts op grond van een vol
ledige kennis voor ieder bedrijf schattender-
wijs een indruk omtrent die splitsing kan
worden gevormd.
Begrafenis Jhr. Mr. Dr. E. Tjarda
van Starkenborgh Stachouwer
Groote belangstelling
Het stoffelijk overschot van wijlen Jhr.
Mr. Dr. E. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, oud-Commissaris der Koningin
in de provincie Groningen, is gistermiddag
onder groote belangstelling op het Noorder
kerkhof te Groningen ter aarde besteld.
Op verzoek van den overledene droeg
deze plechtigheid een eenvoudig karakter.
Aan het graf werd niet gesproken, terwijl
slechts enkele bloemstukken, o. m. van H
M. de Koningin, de baar dekten.
Op het kerkhof hadden zich talrijke auto
riteiten verzameld om den overledene de
laatste eer te bewijzen.
De oude huisknecht van den overledene,
de heer J. van Not, legde een palmtak op
de kist, alvorens deze in het familiegraf
werd neergelaten.
De Nederlandsche gezant te Brussel, Jhr.
A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachou
wer, dankte voor de belangstelling.
MINISTER OUD SPREEKT
TE APELDOORN
De moeilijke positie der
linksche ministers
Alles gedaan om een breuk
te vermijden
Men hoopt dat overeenstemming
zal worden bereikt
Woensdagavond heeft de minister
van Financiën, mr. P. J. Oud, >oor de
afdeeling Apeldoorn van den Vrijz.
Dem. Bond een rede gehouden over het
onderwerp „Vragen van dezen tijd".
Het belangrijkste deel van de rede
van den minister was gewijd aan het
onderwijs.
Spr. wenschte voorop te stellen, dat de
vrijzinnig-democraten de vrijheid der voor
standers van het bijzonder onderwijs vol
komen erkennen. Wij hebben ons, zeide
spr., verheugd, dat dank zij den arbeid
niet in de laatste plaats door dr. Bos ver
richt, de onderwijsbevrediging is tot stand
gekomen. Wij willen aan die bevrediging
niet raken. Van een heropening van den
schoolstrijd verwachten wij geen goeds.
Met het oog op den financieelen toestand
was het echter noodig tot verlaging van
de. onderwijsuitgaven te komen. Uitvoerig
besprak spr. de maatregelen - die te dien
aanzien sinds het optreden van het Kabi-
net-Colijn zijn genomen.
Beperking van het aantal bijzondere
scholen, door de bezuinigingsnoodzakelijk
heid geboden, kon niet verkregen worden
door rechtstreeksch ingrijpen der overheid.
Bij de openbare school kon dit wel, omdat
richtingsverschil hier geen rol speelt De
overheid was dan ook genoodzaakt maat
regelen te treffen tot verscherping der ob
jectieve voorwaarden voor de oprichting
of instandhouding van bijzondere scholen.
Voor nieuw op te richten scholen is die
verscherping spoedig na het optreden van
het kabinet-Colijn van 1933 tot stand ge
bracht. Bij de wet van 4 Augustus 1933
werden de aantallen leerlingen voor het
oprichten van nieuwe scholen vereischt,
met do helft verhoogd.
Op bestaande scholen had de wet geen
betrekking. Aangezien de regeering hot
noodig achtte, dat concentratie van be
staande scholen ook bij het bijzonder on
derwijs zou geschieden, stelde zij bij het
bezuinigingsontw'erp voor ook voor be
staande scholen de minima met de helft te
verhpogen, een voorstel, dat later word
verzacht tot 'n verhooging met een vierde
Daarnaast werd een regeling getroffen, om
de concentratie van scholen te bevorderen
door aan de bijzondere scholen de zeker
heid te geven, dat ingeval van opheffing
van scholen om tot concentratie te gera
ken, de waarborgsom niet verloren zou
gaan.
Tegen het voorstel om de minima
voor bestaande scholen te verhoogen
ls nu m de Kamer bij alle groepen der
rechterzijde ernstig verzet gerezen.
De positie der linksche ministers
Bijzonder moeilijk was hier de positie
der ministers, behoorende tot de partijen
der linkerzijde. Voor hen was een afwij
zing van paragraaf 12 van het ontwerp
niet te aanvaarden. Mochten zij het er nu
op laten aankomen een kabinetscrisis in te
leiden?
Het was plicht al het mogelijke te beproe
ven dit te voorkomen.
Na rijp beraad heeft de regeering daar
om besloten par. 12 voorloopig terug te
nemen en te beproeven tot een regeling te
komen, die voor voorstanders van open
baar en bijzonder onderwijs gelijkelijk aan
vaardbaar zou blijken. Zij besloot daartoe
haar vlucht te nemen tot dezelfde methode
door Cort van der Linden in 1913 toege
past. Fel hadden bij de verkiezingen van
dat jaar voor- en tegenstanders der bijzon
dere school tegenover elkander gestaan.
Het scheen een hopeloos ondernemen hier
verzoening te bewerkstelligen. Toch heeft
Cort van der Linden het beproefd. Hij be
vorderde de instelling van een staatscom
missie van veelzijdige samenstelling. Het
resultaat was boven verwachting. Men
werd het in de commissie bijna unaniem
eens en de pacificatie van 1917 kwam tot
stand.
Het werk van de Staatscommissie
Spr. hoopt vurig dat ook thans een even
gunstig resultaat zal worden verkregen.
Aan een heropening van den schoolstrijd
hebben we minder dan ooit behoefte. De
Staatscommissie, die thans zal trachten
tot een bevredigende oplossing te komen,
zal een onderzoek instellen op korten
t e r m ij n. Het is niet de bedoeling de
zaak op de lange baan te schuiven.
Dit kan trouwens niet, want de com
missie zal tevens verzocht worden de
vraag te onderzoeken, wat moet ge
schieden in verband met het afloopen
van de tijdelijke regeling der wet van
4 Augustus 1933 voor de oprichting van
nieuwe scholen. Deze tijdelijke rege
ling loopt af op 1 Januari 1937. Een
eventueele nieuwe regeling zal dus
voor dien datum wet moeten zijn, het
geen beteekent, dat zij alsdan ook de
beide Kamers der Staten-Generaal zal
moeten zijn gepasseerd.
De Regeering zal voorts zelf de leiding
van den arbeid der commissie hebben en
daardoor in staat zijn te beoordeelen, wan
neer zij verplicht zal zijn harerzijds op
nieuw met een zelfstandig voorstel te ko
men. omdat op het tijdig bereiken van
overeenstemming in de commissie niet
meer kan worden gerekend.
NATIONALE VLAG
Geheschen door de S.D.A.P.
De S. D. A. P. gaat de nationale vlag
hijschen. Het zal er dan eindelijk
komen. Vroeger bespot, wordt de driekleur
de éénige partijvlag. Met zooveel woor
den eischt het jongste nummer van De
Sociaal-Democraat haar op:
Hier met de nationale vlag, wij zijn
en blijven Nederlanders.
Men kan ons van alles afnemen. Roode
tulpen, roode dasjes, roode broekjes,
roode jasjes alles uiting van een be
paald staatkundig streven (het
nemen dan).
Wat men ons niet afnemen kan: dat
is onze vlag. Wat men niet loochenen
kan: dat. is dat wij Nederlanders zijn
Deze vlag is van ons. Deze vlag hebben
onze voorvaderen, de arme proletarische
voorvaderen van een meerwaarde op
leverend en toch grootendcels in de
steun loopend proletariaat veroverd voor
een bourgeoisie, die nooit zoo erg natio
naal was. Nu niet en toen nieL
Daarom is de nationale vlag te allen
tijde de uitdrukking van dat bepaalde
staatkundige streven, dat het zuiverst
het krachtigst en het meest van vreem
de smetten vrij in de arbeidershewegims
leeft
En daarom hoort dc nationale vlag.
wat er ook met haar gebeurd moge zijn
en welke huichelachtige doeleinden
ook met haar gediend mogen zijn door
Duitsche graven, Poolsche spionnen en
andere N.S.B.-ers, in de allereerste plaats
in onze handlen.
De Nederlandsche vlag is van ons.
zooals wij het langst en het laatst om
haar zul lm staan om haar te verdedigen.
Wat ons betreft: zij mogen ons alle
vlaggen afnemen. Waarom niet? In
plaats van de overdadige bontheid kome
allengs groot er soberheid, aangepast bij
d«n geest des tijds.
Maar ónze vlag zullen zij ons nimme
af kunnen nemen. Noch het blauw van
onze trouw, noch het wit van onze natio
nale en internationale vredeswil, noch
het rood van ons bloed en van oi
overtuiging: onze onvervreemdbare
tionale vlag.
Ben Mei-optocht. Laat gerust alle vlag
gen en vaandels thuis. I.aat gerust alles
weg wat scheidt en verdeelt
Laat de proletarische massa, Iaat het
Nederlandsche volk zich op de eerste
Mei uitspreken voor een nationale poli
tiek met een nationaal Plan van de Ar
beid, met niets anders dan d« nationale
vlag tot uitdrukking van haar zeer be
paald staatkundig streven.
Het rood en het wit en het blauw zijn
ons ruim voldoende.
O tempora, o mores! o tijden, o zeden!
Waar zijn 1903, 1918, 1933Waar ziin
de tijden, dat roode burgemeesters roode
vlaggen heschen op nationale raadhuizen
en de Nationale vlag naar de rommelzolder
verwezen? 't Is niet. meer om bii te houden
in de S.D.A.P.We staan perplexl
CRISIS-STEUNBESCHIKKING
TARWEBLOEM
De Minister van Landbouw en Visscherij
heeft in de crisis-steunbeschikking 1935
(larweboem B) I, in de laatste zinsnede, on-
aer I, het bedrag f 2.50 gewijzigd in f 2.
ROFFELRIJMEN
BILLIJKE VRAAG
De A-NÏW.B. heeft een adres gericht
aan den Minister van Waterstaat, oni
de bewoners van de eilanden, dia
niet met een brug aan het vasteland
verbonden kunnen worden. geen
kosten voor overtocht per veer ia
rekening te brengen.
Heb je van 't adres gelezen
Dat door de A.N.W.B.
Aan den Waterstaats-Minister
Is gericht? Het is oké!
Onze eilanden-bewoners,
Zoo volmaakt geïsoleerd,
Zullen nimmer bruggen krijgen
Maar betalen onverveerd
Onverminderd de belasting
Die op last van Waterstaat
Op den landgenoot gelegd is
Die op gummibanden gaat.
Voorts is een benzineheffing
Van driekwartcent in het zicht.
Ook de eilander betaalt die
Als een staaltje van zijn plicht.
Bovendien betaalt hij veergeld
En dat is geen peuleschü!
Telkens als hij met zijn wagen
Even van zijn eiland wil
Laten we maar eerlijk wezen:
Voor dat extra-ongemak
Kloppen we een extra-heffing
(Voor de bruggen!) uit zijn zaki
Zeker, op een lastig tijdstip
Wordt gevraagd om billijkheid-
Nu het mes zoo diep er in gaat
En van zooveel kanten snijdt
Maar dat mag ons niet weerhouden
Op dit punt een brug te slaan
Ook al is het geen gewoonte
Over één nacht ijs té gaan.
(Nadruk verboden.) LEO LENS
/\j verdrijft men door h>-
wrijving en inademing ven
sfjy D5o"Dampo
Van groote beteekenis
Spr. herhaalt, dat hij het in de hoogste
mate zou betreuren, indien die overeen
stemming niet zou worden gevonden. De
beslissing, die hier zal vallen, zal toch
naar 's ministers vaste overtuiging voor de
toekomst onzer staatkundige verhoudingen
van de grootste beteekenis zijn.
Wil het parlementaire stelsel in Ne
derland behouden blijven, dan zal stel
lig nog gedurende vele jaren samen
werking van verschillende staatkun
dige groepen noodzakelijk zijn.
Als het ondanks alles op dit punt tot
een breuk mocht komen, mag niet, zei-
de spr., op ons de verantwoordelijkheid
rusten, dat wij niet alles hebben ge
daan, wat redelijkerwijze van ons ver
langd mocht worden, om die breuk te
vermijden.
zette de heer Boissevain uiteen. Onder
scheidene keeren is hij nu al bij de Regee
ring geweest om deze werken toch te krij
gen. Zoo'n salto mortale van de S.D.A.P.
had spr. nimmer gezien!
De heer Woudenberg (s.d.) en zjjn
voormalige fractieleider, wethouder de Mi
randa, poogden het betoog van den oud
wethouder die de voordracht waarmee de
sociaal-democraten zoo pronkten, heeft voor
bereid te ontzenuwen, maar dat ging bei
den heel slecht af.
Zij probeerden
zich te verschuilen
Links: Engelands nieuwe koning, Z. M. Edward VIII, op weg naar het St. James' Palace, voor de zitting van den Privy Council. In het midden: groote
belangstelling rond 't St. James' Palace om getuige te zijn van de aankomst van den nieuwen koning. Rechts: Tijdens den herdenkingsdienst voor
wijlen koning George in de St. Paul's cathedral in Londen.
