Ook
'W
BEDREIGD
FORMAMINT
RENTE OR RENTE
VRIJDAG 10 JANUARI 1936
DERDE BLAD PAG. '9'
KERKNIEUWS
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Hijken, caud. B.
Timmer te Goes.
GEREF. GEM.
Bedankt: Voor Giessendam, M. Hof
man te Krabbendijke.
Ds. J. WILLEM SE Hzn.
Ds. J. Willemse Ilzn, em.-predikant te
Utrecht, herdenkt vandaag zijn 50-jarige
ambtsbediening.
De jubilaris werd in 1S85 candidaat. in
Groningen, om 10 Jan. 1886 te 's-Heerenhoek
in zijn eerste gemeente te worden beves
tigd. Vandaar vertrok hij in 1890 naar Har-
dinxveld, welke standplaats in 1894 met
Kruiningen verwisseld werd. In 1916 deed
de-jubilaris, zijn intrede te Oudenbosch,
waar hem 10 Jan. 1923, na een diensttijd
van precies 37 jaar eervol emeritaat ver
leend werd. Ds. Willemse vestigde zich
toen te Utrecht.
begrafenis pastor bronger
Gistermiddag had onder buitengewoon groote
belangstelling de teraardebestelling plaats
van het stoffelijk overschot van Ds.
\V. Bronger, em.-pred. der Geref. Kerk te
Bentheim (Duitechland).
In het ovenolle kerkgebouw waar de rouw
dienst werd geleid door Ds. E. Kolthoff,
van Veldhausen, waren o.m. aanwezig nage
noeg alle collega's uit de Graafschap Bentheim
en Oost-Friesland, alsook verschillende predi
kanten uit de Classis Deventer en Ommen.
De heer Windel uit Barmen was aanwe
zig ale vertegenwoordiger van „De Evang.
Schulgemeinde". Ds. Kolthoff, die als
vriend van den overledene, den dienst leidde,
sprak naar aanleiding van 1 Tim. 1 15 een
treffend troostwoord tot de familie en de ge
meente.
Gevolg gevende aan den wensch van den
overledene, wilde hij niet spreken van den per
soon en het werk van Ds. Bronger. Hij bracht
o.a. tot uitdrukking dat de kern van het E'
gelie in dit Schriftwoord vervat, altvjd met
hart en ziel door den overledene gepredikt
was, maar ook door hem zelf beleefd en de
troost voor hem in leven en sterven was.
Aan de groeve
Na den dienst werd het stoffelijk overschot
'door de leden van de Jongelingsvereeniging
grafwaarts gedragen.
Een groote schare, uit alle gezindten, rangen
en standen van Bentheim's burgerij volgde
de baar.
Aan het graf sprak de pastor loci Ds. W.
Lenderink een kort woord naar aanlei
ding van Rom. 6 23 en eindigde met dankge
bed.
Diep onder den indruk verliet de groote
schare, na deze eenvoudige en aangrijpende
plechtigheid den doodenakker.
Bentheim heeft Pastor Bronger uitgedragen
doch zijn werk leeft voort bij jongen en ouden.
JODEN-HAAT EN BLJBEL-CHISTEN
Onder dezen titel heeft I. Kuyper te
Bilthoven een op den Landdag der Ned.
Vereeniging van Joden-Christenen gehouden
rede uitgegeven. Zij is een warm pleidooi
aan het adres der Christenen om toch niet
mee te doen aan de verachting waaronder de
Joden te lijden hebben. Dit leed is grooter
dan men denkt: „Men stelle zich voor, da
gelijks op te moeten staan, belast met het
oordeel der menigte, dat men als Jood zijnde
niet te vertrouwen is, nooit zich ter ruste te
kunnen begeven, zonder op den dag eens
even gepriemd te zijn geweest, door te heb
ben moeten aanhooren of aanvoelen: „Pas
op, het is een Jood!" Kan men in de psyché
van zulk een Jood inkomen, die bij elke
poging z.z. om er bovenuit te komen, inge
deukt wordt door het vooroordeel, dat hij
toch nimmer als mensch zal kunnen deugen?
Kunt U zich voorstellen, dat er wel eens een
zucht moet opwellen uit het hart van zulk
een vervolgden Jood: „Mijn God, waarom
ben ik toch in Joodsch vleesch ter wereld
gekomen?" Zijn er Vaders en Moeders, die
zich kunnen indenken, wat het zeggen wil,
wanneer hun kind het leven als een last
tegemoet treedt, juist omdat zij beiden det
Vader en Moeder zijn? Laat hier eens even
het Moeder- en Vaderhart spreken!"
Het adres der uitgave is Spartastraat
30, Rotterdam.
paaschfeest te jeruzalem
Onder leiding van den heer Johannes de
Heer te Driebergen wordt dit voorjaar weer
een studiereis naar Palestina ondernomen. De
tocht begint den len April en stelt de deel
nemers in staat de Paaechweek in Jeruzalem
door te maken. De tocht gaat o.a. naar den
Libanon, Baalbek, Damascus, Haifa, Tiberias,
Kapernaum, den Karmel, Nazareth, Kana,
Magdala het meer van Gennesareth, Jeruza
lem en omgeving, Jericho, de Doode Zee.
De heer Johannes de Heer, die de geestelijke
leiding op zich neemt, hoopt Bijbelsche toe
lichting te geven. Te Jeruzalem wordt een Ma-
iranatha-conferentie gehouden. Informaties
verkrijgt men bij den leider der reis bovenge
noemd.
HERV. EVANGELISATIE
Tot voorganger van de Orth. Evangelisatie
„Behobot-h" te Dokkum is benoemd Ds. J.
,W. P i e p e r, Ned. Herv. predikant te Oos-
<er-Nijkerk.
Dr. Otto Schabert f
Bekende figuur uit de strijd tegen
het bolsjewisme
Te Nauheim, waar hij in verband met
rijn gezondheidstoestand vertoefde, is
overleden de bekende Dr. Otto Schabert,
van Riga. Dr. Schabert, die in ons land
meermalen is opgetreden ten bate van
de Russische Christenen, was een der
bekendste figuren in den strijd tegen
het Bolsjewisme. Hij heeft daarvoor per
soonlijk veel moeten lijden, ook in de
gevangenis.
Van den arbeid, door Dr. Schabert ver
richt ten behoeve zijner Russische mede
christenen, heeft Dr. Krop, de leider van
het Comité van den BaHischen Rusland-
arbeid, verteld in een destijds gehouden
radio-toespraak. Die arbeid heeft ertoe ge
leid, dat gemiddeld 1000 gezinnen geregeld
ondersteuning ontvingen, terwijl 43 predi
kanten (waarvan 20 in de gevangenis) voor
den ondergang in honger en ellende wer
den behoed.
Deze hulpvorleening is tegeliik Evangeli
satiewerk; zij strekt zich ook uit tot de
Russen, die door hun werkzaamheden (vls-
schers en houtvlot-bemanningen) in aanra
king komen met de bewoners der grens
staten. En het was ook Dr. Schaberts stre
ven. die grensbevolking te beschermen te
gen het opdringend Bolsjewisme. Een der
krachtigste centra van Dr. Schaberts hulp
actie is Dorpat. In zijn „Boek der Martela
ren" heeft Ds. Schabert uitvoerig geschetst,
welk een zee van rampen, geestelijk en
lichamelijk lijden over de Russische gcloo-
vigen gekomen is.
Dat zijn arbeid erkend werd door autori
teiten van de officieele Russisch-orthodoxe
Kerk, blijkt uit het oordeel van den aarts
bisschop Johannes te Riga, die niets dan
waardeering had voor het wérk en de per
soon van Schabert.
VER. VOOR PROT. KERKMUZIEK
De Vereeniging voor Protestantsche Kerk
muziek houdt een algemeene vergadering
op Zaterdag 11 Januari, des middags le
half drie in de Duinzichtkerk te 's-Gra-
v e n h a g e.
„DE BAZUIN**
Dr. C. B. B a v i n c k is afgetreden als
medewerker aan ,J)e Bazuin" met het oog
op zijn leeftijd. In deze vacature, evenals 'n
die van wijlen Ds. J. Gispen, zal na de
Gen. Synode van Amsterdam voorzien zijn.
KERKVERBOUWING TE EDE
Naar wij vernemen nemen de planner»
om over te gaan tot belangrijke vergrooting
der Ev. Luthersche Kerk te Ede steeds
vaster vorm aan. Gedurende het jaar 1935
hebben de gemeenteleden en verdere be
langstellenden niet minder dan f 2400 bij
eengebracht, terwijl ook nog een reserve
fonds beschikbaar is. De grond, die voor de
uitbreiding noodig is, is reeds in bet bezit
van het bestuur der Luthersche Kerk.
SCHOOLNIEUWS
ACTIE VOOR DE VRIJE UNIVERSITEIT.
Te Breda werd op 8 Jan. j.l. in de
Geref. Kerk vergaderd door het Provinciaal
Comité voor de V. u. met correspondenten,
predikanten cn verdere belangstellenden,
om de actie voor contributicverhooging in
de provincie N.-Brabant voor te bereiden.
Namens Directeuren was aanwezig prof.
Dr. D. II. Th. Vollenhoven, die de vergade
ring toesprak en de zorgen der V. U. in
het midden bracht. Van alle kanten werden
de moeilijkheden besproken en daarna
maatregelen genomen om de actie te bevor
deren. Alle correspondenten ontvangen cir
culaires, waarmee men werken kan. Het
oprichten van plaatselijke comité's werd
toegejuicht.
De vergadering was goed bezocht en lhad
een aangenaam verloop.
Vereeniging voor Geref.
schoolonderwijs
Onder presidium van het Tweede Ka
merlid, Ds. G. II. Kersten, werd gisteren
te Rotterdam de jaarlijksche alge
meene vergadering gehouden van de Ver.
voor Gerei. Schoolonderwijs uitgaande van
de Geref. Gemeenten in Nederland. De ver
gadering die druk bezocht was, werd o.m.
bijgewoond door predikanten der Geref.
Gemeenten uit alle deelen des lands.
De voorzitter opende de vergadering op
gebruikelijke wijze en sprak een openings
woord nuar aanleiding van Psalm 22 31
en 32.
De verslagen van seccetaris en penning
meester werden goedgekeurd en laatstge
noemde van zijn beheer gedechargeerd. Op
zijn verzoek ontving Ds. J. D. B a r t h, te
Dordrecht, in verband met zijn gezond
heidstoestand eervol ontslag als penning
meester onder dankbetuiging voor de be
wezen diensten. In zijn plaats werd be
noemd Ds. J. F ra an j e, te Barneveld. Ds.
A. Veriiagen, te Middelburg, als be
stuurslid, werd als bestuurslid herkozen.
Als penningmeester zal nu optreden Ds.
W. C. La ma in, te Rotterdam-Zuid.
Naar aanleiding van een vraag uit de
vergadering of de Lichamelijke Opvoeding
als verplicht leervak moet worden opge
nomen op het lesrooster, adviseerde de ver
gadering dit niet te doen, daar het bezui-
nigingsontwerp die verplichting tot '41 uit
stelt.
Recht van ongevraagd ontslag
De vergadering besloot een wijziging
aan te brengen m de acte van benoe
ming zulks op voorstel van Rotterdam,
waardoor het recht van ongevraagd
ontslag wordt ingebracht in de acte, als
een leerkracht onder kerkelijke cen
suur komt te staan, van het doopregis
ter der gemeente wordt afgevoerd of
zich aan het verband der Geref. Ge
meenten onttrekt.
In betrekking tot de geweigerde school
te Schiedam, zal nader ter bevoegder plaat
se overleg worden gepleegd.
De vergadering nam kennis van het ver
slag van den V.O.J.O.-arbeid (Voor Onze
Jonge Onderwijzers), en sprak over dit
werk haar groote ingenomenheid uit.
Het examen voor de na-acte zal door het
bestuur nog nader onder oogen worden ge
zien, wijl de kosten daaraan verbonden tal
van school vereen i gingen te zwaar gaan
vallen.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Krimpen a. d. IJ s s e 1. Bijz. Lagere
School II (hoofd de heer J. Seckei). Tot
tijdel. onderwijzeres: Mej. J. C. van Ros-
sum, wiachtgeldster te Rotterdam.
M. J. Wessel t
Te Soestdijk is Woensdag overleden de heer
M. J. Wessel, oud-leeraar aan het Mar-
nix-Gymnasium en de Chr. H.B.S. te Rot
ter d am
Het heeft H.K.I-L Prinses Juliana behaagd
het. Bescherm vrouwschap te aanvaarden
van het Nationaal Comité voor Onderwijs
aan Schipperskinderen door Christelijke
scholen met internaat, van welk comité uit
gaat de school voor schipperskinderen te
Vreeswijk
kinderen worden
Op straat en op school kunnen zij
besmet worden l Geeft ze daarom
vóór het naar school gaan en
hij het thuiskomen een tablet
Formamint, vooral alt er een
epidemie heerscht. Formamint
doodt de bacteriën in mond en
keel vn voorkomt besmetting.
BIJ AUE APOTH.& DROG. 6 Pl.L- PER FtACON
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste 6tand te Perpignan 768.0.
Laagste stand te I-erwick 718JL
Stand vanmorgen halftwaalf 750.7.
WEERVERW ACHTING
Stormachtige tot krachtige, later afnemen
de Z.W. tot W. wind. betrokken tot zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaring, af en toe
regenbuien, later iets kouder.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT
De depressie op de oceaan begon gister
middag plotseling met groote snelheid naar
het O.—N.O. te trekken en werd daarbij zeer
diep, zoodat Lerwick hedenmorgen een ba
rometerstand onder 720 mM. vertoont.
Aangezien de hooge drukking op het vaste
land weinig afnam, heerscht stormtoestand
over het geheele gebied van de Golf van
Biscaye tot Noorwegen en is de temperatuur
in Frankrijk, België, ons land en Duitsch-
land hier en daar tot meer dan 10 gr. boven
normaal gestegen.
De koude op IJsland hield aan. In het N.O
is de strenge vorst tot Finland beperkt, maar
in Scandinavië valt weer veel sneeuw.
Op de Britsche eilanden is weer veel regen
gevallen en is het weer buiig met eenige af
koeling in het Noorden. In Duitschland valt
ook veel regen. Oostenrijk heeft kalm weer
met mist.
In verband met de vorming van secun-
dairen is voortduren van het buiige en
stormachtige weer te wachten.
THERMOMETERSTAND
StaDd vanmorgen halftwaalf 11.8 C.
11 JANUARI
Zonsopgang 8.08 uur, zonsondergang 4.07 uur
Maan op nam. 7.37 uur, onder vju. 9.07 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN
LICHTEN OP HEBBEN
11 JANUARI
Van 's avonds 4.37 uur tot 'a morgens 7J38 uur
Heropening van de afgebrande
Chr. school te Kootwijk
Gisteren werd onder groote belangstelling
de herbouwde Chr. School te K o o t wij k
geopend. Na een welkomstwoord sprak de
voorzitter van het Schoolbestuur Ds. E. J.
van Voorst ongeveer als volgt: „Op dezen
dag, nu de herbouwde school wordt geopend
past het ons God te loven. Toen in 1935 de
school door het hemelvuur werd verwoest
verkeerden we in groote moeilijkheden.
Maar uit het kwade is het goede voortgeko
men. Want we hebben nu een grootere school
dan voorheen. Rehoboth mag ook hier gezegd
worden". Spreker bracht zijn grooten dank
aan den inspecteur van het L.O., die zoodra
hij de ramp. vernam naar Kootwijk kwam
om maatregelen te treffen en verder steeds
de belangen der school heeft voorgestaan.
Vele moeilijkheden, aldus vervolgde spre
ker, rijn er geweest, vooral ook omdat het
geval dat een school door brand werd ver
woest, zich nog nooit had voorgedaan. Het
gevaar was niet denkbeeldig, dat er gelden
te kort zouden zijn. Dank moet worden ge
bracht aan die leden van den gemeenteraad,
die wisten welke belangen op het spel ston
den. Eveneens bracht spr. dank aan Ds.
Houtzagers, die door ouderdom niet aanwe
zig kon zijn; wiens ijver voor Kootwijks
scholen waarvan hij immer de ziel is
geweest, niet is verflauwd.
Hierna bracht spr. dank aan den architect,
den heer Kluitenberg, aan de heeren hoofd
aannemers en aan allen, die op eenigerlei-
wijze aan den herbouw hebben medege
werkt alsmede het hoofd der school den heer
Nieboer.
Na Ds. van Voorst voerde het woord het
hoofd der school, de heer Nieboer, die met
dank hulde bracht aan de ondervonden me
dewerking van den commissaris der Konin
gin en in het kort de geschiedenis der school
naging en de beteekenis van het Chr. onder
wijs uiteenzette.
De inspecteur van bet L. O. wensehte het
Bestuur geluk met de nieuwe school, wees
er op dat ze is een streekschool, die door
allen gesteund moet worden, om te eindigen
met den wensch, dat ze onder Gods zegen
groot zal worden.
De heer Godschalk, oud-hoofd der school
en met verlof uit Indië hier te lande, sprak
zijn vreugde er over uit, dat hij de opening
kon bijwonen en sprak eveneens zijn beste
wensch en uit
Verder werd nog bet woord gevoerd door
den aannemer, den heer Kluitenberg, den
heer Boerman, schilder, den aannemer Duif
huis en den heer Schravens.
GEREFORMEERD SCHOOLVERBAND
De Commissie van Uitvoering benoemde
in haar vergadering van 28 December een
commissie om de regeling van de contribu
tie en van de reiskosten naar de Algemeene
Vergadering in studie te nemen.
Tot haar leedwezen vernam ze, dat
de gezondheidstoestand van Prof. Dr.
T. Hoekstra hem genoodzaakt
heeft om ontheffing te verzoeken van
zijn verschillende functies bij het Ver
band. In zijn plaats werd Prof. Dr.
ZATERDAG 11 JANUARI
HILVERSUM I 1875 RL VARA-Uilzendtng.
10.00 VPRO. 10.00 Morgenwijding. 10.15
VAR A-orkest. 1.00 Louis Bannets Adven
turer's. 3.05 Beoefening der Huismuziek.
3.30 R'damsch Pkilh. orkest 4.50 Vervolg
concert. 5.40 Literaire causerie. 6.00 Or
gelspel. 6.30 The Harmonieus Vocalists.
7.00 Friesch uurtje. 8.00 Berichten. 8.20
Fantasia. 9.45 Solistenconcert 10.15. Toe
spraak. 10.30 Solistenconcert 11.15 Dub
bel X en solisten.
HILVERSUM n 301 M. KRO-Uitzendlng.
11.30—12.00 Godsd. halfuur. 12.15 Gr.pl
en KRO-orkest. 2.00 Voor de jeugd. 2.30
Sport. 3.00 Kinderuur. 4.15 KRO-orkest.
5.00 Gram.pl. 5.30 KRO-Boys. 6.20 Lezin
gen. 8.00 Berichten. 8.10 Reportage.
8.35 Causerie. 8.45 KRO-Boys. 9.00 Vocaal
concert. 9.10 Voordracht. 9.25 KRO-Boys.
10.00 Gram.pl. 10.10 KRO-orkest 10.30
Berichten. 10.35 Vocaal concert. 10.45
Orkestconcert.
DROITWICH 1500 RL 11.20 BBC-Northern-
orkest en solisten. 1.20 Orkest 2.20 BBC-
Schotsch orkest. 3.20 Orgelspel. 3.50
Octetconcert. 4.50 Zigeuner-orkest. 7.05
Welsch Intermezzo. 7.20 Week-End-Pro-
gramma. 8.05 Piano-recital 8.20 BBC-
Symphonie-orkest en solisten. 10.25 Kwin
tetconcert
RADIO PARIS 1648 M. 11.20 Orkestconcert
4.20 Populair concert. 5.50 Gram.pl. 8.20
Zang en cembalo. 9.05 Opera-uitzending.
KEULEN 456 M. 11.20 Orkestconcert 1.35
Gram.pL 3.20 Gevar. programma. 5.20
Literair-muzikaal programma. 7.30 Ver-
rassingsprogramma.
BRUSSEL 322 en 484 RL 322 M.: 1.30 Salon
orkest. 2.35 Orkest 4.20 Koor- en orkest
orkest. 6.20 Operamuziek. 7.20 Piano
recital. 8.20 Cabaret. 9.20 Salon-orkest
10.30 Sonateconcert 11.2012.20 Populair
concert
484 m.: 12.20 Salon-orkest 1.30 Gram.pl.
2.50 Bach-concert. 4.20 Coostantin-orkest.
5.50 Kwartetconcert. 8.20 Omroeporkest
9.20 HoorspeL 10.3012.20 Populair
eert.
ZONDAG 12 JANUARI
HILVERSUM I 1875 RL 8.55 VARA. 12.60
AVRO. 5.00 VARA. 6.00 VPRO. 8.00
AVRO. 9.30 Orgelspel. 10.00 Lezing, Gra-
mofoonmuziek en Voordracht 10.45 Hol-
landsch Strijkkwartet. 11.15 Lezing. 11.30
Vervolg Kwartetconcert. 12.00 Omroep
orkest. 1.00 Lyra-Trio. 1.45 Boekbespre
king. 2.15 Voetbalwedstrijd Frankrijk-
Nederland. 4.15 Gramofoonplaten en be
richten. 5.00 Orgelspel. 5.20 Voordracht.
5.30 Vervolg Orgelspel. 5.40 Schaato-
praatje. 6.00 Boekbespreking. 6.45 Ned.
Herv. Kerkdienst. 8.00 Berichten. 8.15
Omroeporkest. 8.45 Radio-Journaal 9.CJ0
Omroeporkest. 9.35 Radiotooneel. 9.55
Kova r Lajos. 11.00 Berichten, gram.pl.
HILVERSUM H. 301 M. 8.30 NCRV. 9.3»
KRO. 5.00 NCRV. 7.45—11.30 KRO. 8.30
Morgenwijding door Dr. P. Stegenga,
Ev. Luth. pred. te Amsterdam. 10.16
Hoogmis. 11.45 Gram.pl. 12.00 Caiserlc.
12.15 KRO-Orkest. 4.15 Ziekenlof. 5.00
Gewijde muziek. 5.50 Geref. Kerkdienst
uit Pernis. Voorg. Ds. C. Stam. Hlerrva
gewijde muziek. 7.45 Sport, causerie, be
richten. 8.20 KRO-Melodisten. 8.50 Zang
en piano. 9.00 Symphonie-concert. 10.34
Berichten, gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 9.50—1055 Kerkdienst.
11.2012.35 Kerkdienst in het Welsctu
12.50 Orkest. 1.50 Septet. 2.35 BBC-
Schotsch orkest. 4.05 Mandoline-orkest,
4.50 Kinderkerk. 5.2(b Causerie. 5.40 Ra
diotooneel." 7.40 Piano-recital. 8.15 Kerk
dienst. 9.20 Harpkwintet. 9.50 „Twelve
months back", radio-overzicht van 1935.
RADIO PARIS 1648 RL 11.20 Orkestconcer*.
12.20 Orgelconcert. 1.20 Vervolg orkest-
concert. 2.35 en 5.20 Orkestconcert. 9.05
Radiotooneel.
KEULEN 456 M. 9.50 Orkest, Mannenkoor
en solisten. 11.20 Populair concert. 12.25
Accordeon- en Balalaika-orkest. 3.20 Om-
roep-klein-orkest7.20 Omroeporkest.
BRUSSEL 322 en 484 RL 322 M.: 10.20 Sym-
phonieooncert. 12.20 Piano-recitaL 1255
Salonorkest. 1.30 Orgelconcert. 2.00 Gr»-
mof.pl. 3.35 Mandolineorkest. 5.20 Popun
lair concert. 7.20 VioolrecitaL 8.20 Opera»-
uitzend in?. In de pauze: Hoorspel.
484 M.: 10.20 Omroeporkest. 11.20 Salozv*
orkest. 12.00 Piano-recitaL 12.20 Contan
tin-orkest 3.20 Salon-orkest. 4.50 BBC-
orkest 5.50 BBC-Militair orkest. 6.35
Trio-concert. 8.20 Gevar. programma»
10.30 orkest.
Waterink ln de redactie van de
Geref. School benoemd.
Het verslag van de examens en Geloofs
leer bij het Schoolraadexamen en de versla
gen van de delegaties voor de kweekscholen
te Amsterdam, te Rotterdam en te Utrecht
werden met dank aanvaard.
Onder voorzitterschap van den inspecteur
van het Nijverheidsonderwijs, den heer W.
Polderman uit 's-Gravenhage, is te Am
sterdam een vergadering gehouden van
het Stichtingsbestuur van het Onderwijs
fonds voor de Scheepvaart Het bestuur nam
kennis van de besluiten van den Gemeente
raad van Amsterdam om geen medewerking
te verleenen voor de stichting van een Dag-
nijverheidschool voor de binnenvaart Beslo
ten werd nadere stappen te doen, welke
noodig zijn om de totstandkoming van de
school te verzekeren.
Goedgekeurd werden de voorstellen
van den directeur van het Onderwijs
fonds, den heer G. de Jong, inzake de
organisatie van een bijzondere
openbare lagere school voor
schipperskinderen te Borne.
Tot stuurman-leer aar aan boord van het
Instructievaartuig „Prinses Juliana" werd
benoemd de eerste stuurman bij de groote
vaart de heer A. Wassink uit Groningen,
leeraar in de Zeevaart- en Binnenvaart-
kunde.
MIJNHARDT'!
taxeer-
tabletten
verken zacM en zekei
ooos 60c?
BRAMMETJE FLAPOOR EN Z'N VRINDEN
door G. T. ROTMAN
83. Door deze kennismaking waren ze op
eens vrienden geworden met den schilder.
De schilder had geen vriend op de wereld en
Bram, Tom en Menelik waren ook blij, een
kameraad gevonden te hebben in dit
vreemde land. Ze trokken nu met hun vieren
op weg en gaven in de eerste de beste stad,
waar ze aankwamen een voorstelling op
straat, waarbij dan Klodder met z'n hoed
rondging.
84 Het succes was geweldig, zooals je kunt
denken. Nadat ze op verschillende plaatsen
der stad hun kunsten vertoond hadden, had
den ze zooveel geld opgehaald, dat ze onder
leiding van Klodder, naar een restaurant
trokken en daar een diner bestelden, dat
klonk als een klok. Zelfs de schilder had in
geen jaren zoo gegeten, en dat wil wat
zeggen!
(Wordt Maandag vervolgdJ|
-urn fFeuilleton
De geschiedenis van een erfenis
(20
'door K. Jonkheid
Maar dc liederboekskens ziet hij hier ook. Die kan men "m
«ie stad bij iedere boekverkooper vinden in verschillende uit
gaven en allen bevatten ze verborgen toespelingen. Waarom
zingt men zoo iets overal, zelfs in huis bij vader en moeder en
bij andere deftige burgers? Dat staat hem tegen.
Na zes weken komt hij terug en alles gaat weer als vroeger.
Studeeren, minder uitgaan met vrienden, langer praten met
Katrijntje.
Moeders haviksoogen hebben het ontdekt. „Vuur en stroo,
'dient niet alzoo", heeft ze tot haar man gezegd, „die maerte
moet ons huis uit."
Vader spreekt met zijn zoon, die met open blik iedere ver
houding ontkent. Hij meent zulks oprecht en vader gelooft het.
„Daar is dat kind trouwens te goed cn te eerlijk voor", zegt
de zoon nog ten overvloede.
Dit wekt vaders achterdocht. Als de jongen niets voor het
meisje voelt, zal hij zoo niet over haar spreken. Ja, ze moet
maar weg.
Hij vertelt zijn vrouw, dat hun zoon volstrekt ontkent, maar
bij nochtans beter vindt, de maerte te laten weg gaan.
„Hoe zullen we nu doen, vrouw? Ze heeft ons trouw gediend,
'de schande van haar uit onze dienst te sturen kunnen we haar
niet aandoen."
Vrouwenlist heeft haar plan al gereed.
J „We moeten Sijtje yan nicht Aeltgen hier in liuis nemen."
Nicht Aeltgen is weduwvrouw en moet door de familie onder
houden worden. Sijtje kan geen dienstmaert worden, maar bij
familie in huis, is wat anders.
„Zal ze dat willen?"
„Ze moet. We blijven Aeltgen onze vaste handreiking schen-'
ken en ontlasten haar van Sijtje." h
„En hoe dan met de maerte?" vraagt hij bedachtzaam.
„Overmorgen is het de laatste van de maand. Dan breng je
Aeltgen onze gift en zegt, dat we Sijtje eind van de volgende
maand hier venvachten. De maerte van schepen Schellinckhout
gaat hijliken. Katrijntje kan daar in dienst. Juffer Schellinck
hout zal ons dankbaar zijn."
„Hoe kan een vrouw zoo scherpzinnig wezen?" denkt hij
venvonderd. Hij knikt toestemmend, 't Zal gebeuren.
Het wordt eerst meegedeeld aan nicht Aeltgen. Die schrikt.
Ze roept haaf dochter en vertelt, wat neef wil. De vrouwen
bedenken bezwaren, die ze bedeesd en beverig uiten, maar aan
ontworstelen is geen denken.
Dan wordt het Katrijntje verteld met woorden van waar-
deering voor haar trouwe dienst. Katrijnte wordt vuurrood. Ze
stottert: „Waarom1"
„We hebben goed voor je gezorgd. Wees maar gerust De
maerte van vrouwe Schellinckhout gaat tot de huwelijke staat
Jij komt in haar plaats. Het is met den weesvader al besproken."
Zoo, dat is uitgemaakt
In 't voorbijgaan, zoo terloops komt de jonge heer het te
hooren.
Hij zegt niets. Maar in zijn hart nestelt zich verzet. De
dwarskoppige stugheid van de taaie, zeventiende-eeuwer zet
zich schrap in hem. Hij heeft nog een maand. Die zal hij
gebruiken. Een student laat zich niet ringelooren als een kind.
Hij draagt een rapier opzij en geen suikerdot Blootgeven zal
hij zich niet, maar hij zal zijn tijd benutten. Nu ze Katrijntje
zoo slim cn geslepen willen wegsleuren, zal hij haar juist ie
yaster aan zich. Jnnden.
Hij zoekt opzettelijk haar bijzijn, telkens ontsnappend aan het
waakzaam oog van moeder.
Soms wordt zijn hart onrustig. Mag dit kind de dupe worden
van de stille strijd tusschen hem enen wie? Zijn ouders?,
de traditie?, het gezag?
Hij wil er niet aan deuken. En Katrijntje denkt ook niet Ze
laat zich vleien en haar gevoel streelen met zijn zacht woorden
en de lieve naampjes, die hij geeft: „lief diertjen" en „mijn
soete boter".
Maar hij raakt haar niet aan. Hij grijpt haar arm niet en
strijkt haar niet langs de kin, vrijpostigheden, die een student
zich gauw veroorlooft.
Als Katrijntje aan 't eind van de maand naar schepen Schel
linckhout verhuist, is zij voor hem iets anders, dan moeders
vroegere dienstmaagd en hij voor haar niet enkel de jonge heer.
XXIII
De Kompenle
De Oost-Indische «Compagnie is een machtig lichaam. De
Gouverneur Generaal in Oost-Indië is geien dienaar van de
Staten der Zeven Provinciën, maar van de Zeventien Heeren
Bewindvoerders der Compagnie, zeventien koningen, die land en
zee beheerschen, vloten uitrusten, soldaten werven, oorlog
voeren, verdragen sluiten, Oostersche vorsten verjagen en in
wier naam de Gouverneur beschikt over leven en dood van
blank en bruin.
Wat tellen zij bet leven van scheepsvolk en soldaten, wat
het wettig en eeuwenoud bezit der oorspronkelijke bewoners, in
wier eigen land zij de landlieden dwingen, hun de muskaatnoten
te verkoopen en aan niemand anders? Ze betalen zes en een
halve cent per pond en verkoopen voor drie gulden vijf en
twintig. Als de markt overvoerd wordt en de prijzen dreigen te
dalen, worden de muskaatboomen omgehakt De inlandsche
eigenaars staan weerloos tegenover het oppermachtig geweld
van de Kompenie. Wie zich verzet, wordt doodgeslagen of in
slavernij meegevoerd.
Terwijl de hooge ambtenaren een groote staat voeren, „gaend»
langs der strate seer langsaem ende met grooter hoochmoedio.
heyt", vooraf gegaan door slaven en vergezeld van een pajong-
(parasol)-drager, is het lot der lagere Compagniedienaars Iedere
dag hard werken, sobere voeding, weinig loon en 's avonds
weggesloten op de gemeenschappelijke „slaepsolder", totdat da
reveille hen weer aan 't werk roept.
Er zijn maar weinig eerlijke dienaren. Corruptie, smokkelarij
en andere verboden dingen zijn regel, vooral onder de hoogeren.
Ieder zoekt zijn eigen voordeel. Zoo heer, zoo knecht
Er is één dienaar, die bijzonder getrouw lijkt Daarom krijgt
hij telkens belangrijke opdrachten. Hij zal spoedig Kapitein zijn.
Maar naast de zaken van de Compagnie, verzorgt hij ook zich
zelf, voorzichtig en met groot overleg en nog grooter resultaten.
Hij krijgt het commando over de Hongi. Dat is de inlandsche
oorlogsvloot, die klaar ligt op de reede. De prauwen rijn be
mand met zwaar bewapende bruine krijgers, die al menige
tocht gemaakt hebben. Het doel van hun tochten is altijd roof
en moord te eigen bate, maar nu heeft de Compagnie haar
machtige hand op de Hongi gelegd en zal een van haar dienaar»
het bevel voeren.
Ze varen naar het eiland Ceram. De bevolking heeft nagelen
en muskaatnoot verkocht aan Engelsehen en Portugcezen. Da
bewoners van de Molukken hebben eerder hetzelfde gedaan en
zijn zwaar gestraft De Hongi is er heen gevaren en een groot
deel der nagel en muskaatboomen zijn vernield. Het monopolio
der Compagnie moet gehandhaafd blijven.
En nu naar Ceram. De Compagnie wil de nootcultuur be
perken tot de Banda-ellanden. Daarom moeten alle boomen op
Ceram vernield worden onder leiding van een fermen comman*
dant De smokkelverkoop is maar voorwendsel.
[(Wordt vervolgd)[i
