DE SLEUTELSTAD IN 1935
UIT LEIDENS OMGEVING
DINSDAG 31 DECEMBER 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
INGRIJPENDE
VERANDERINGEN IN
HET STADSBESTUUR
Bonte film van feiten
en namen
we, bij het overschouwen van hetgeen
er in onze stad in het afgeloopen jaar ge
beurd is, maar direct met de deur in huis
vallen, dan denken we allereerst aan de
veranderingen die in
het Stedelijk bestuur
hebben plaats gegrepen. Eerst zagen we den
nen op hoogen leeftijd zijn raadslid
maatschap neerleggen om zich zoo goed als
geheel uit het publieke leven terug te trek
ken in een welverdiende rust. De leeggeko
men plaats werd ingenomen door den heer
]Jj e k k e r k e r k e r.
Statenverkiezingen stonden in het
teeken van crisis-winst voor de n.s.b. en
gestadige groei van de s.d.a.p. en zooals ge
vreesd werd brachten de raadsverkiezingen
de rechtsche meerderheid een gevoelige slag
toe zoodat zij in een minderheid veranderde
en de regeeringsmeerderheid, hoewel op het
nippertje gered, was toch zoo wankel dat
daarop geen nieuw college van Burgemeester
Wethouders kon worden gebouwd. Twee
bekwame figuren uit het dagelij ksch bestuur
der gemeente, de heeren Goslinga en
R o m ij n, verdwenen van achter de groene
tafel en zagen hun zetels ingenomen door
twee roode wethouders, de heeren van
len en Verweij. De antirevolutio
nairen waren een zetel verloren. De heer
r bo u t keerde niet in den Raad terug.
Met tegenzin nam hij afscheid om echter in
de laatste zitting van dit jaar opnieuw
geïnstalleerd te worden in de plaats van den
fractieleider, dr. J. G. v. E s, die tenge
volge van strubbelingen in den boezem der
partij ter plaatse meende te moeten be
danken als raadslid. Als gevolg van dezelfde
strubbelingen trad de heer T. S. Goslinga
af als voorzitter der a.r. kiesvereeniging. In
zijn plaats werd de heer D. Parmentier
gekozen.
c.h. fractie handhaafde zich. In de
ilaats van den heer Lekkerlterker
lcc.I «Ie lieer v. d. Kwaak zijn intrede.
r.k. fractie in den Raad verloor een
:etel. De heer v. To 1, die zich toch reeds niet
candidaat had laten stellen, keerde in
September niet meer terug. De liberale
Staatspartij zag haar zetelaantal van 3 op 1
uggebracht. Alleen de heer Bosman
ïerd herkozen maar hij stond zijn zetel aan
tfr. R o mij n af. Met den heer Bosman ver
rok ook de heer van Éecke. Nat. Herstel
deed voor het eerst zijn intrede in den Raad
n den persoon van Mr. de Vries. De so-
iialisten klommen van 11 op 14 zetels. De
ieeren Kooien en Kooistra namen afscheid.
Sr kwamen vijf nieuwe roode gezichten voor
in de plaats, nml. de heer
agele
el,
d. Vo
de stad ter viering van het Landjuweel, de
ontvangst door „de Witte Accoleyen" bij de
molen „de Valk" en, bij het Landjuweel aan
sluitend de opvoering van ,,'t spel van d' n
vos Reinaerde". Ook de plechtige herdenking
in de Pieterskerk, waarbij de rector-ma gn>
ficus een rede hield, behoorde tot de top
punten van de hooggestemde lustrumviering,
waarvoor vele straten van de stad, datuc zij
de allerwege opgerichte buurtcommissies,
bijzonder fraai waren versierd.
Een andere reden tot feestviering was de
ingebruikneming van de nieuwe veemarkt,
ter gelegenheid waarvan een groote vee-
en zuiveltentoonstelling werd ge
organiseerd, die op 19 Sept. werd geopend.
Deze tentoonstelling had met groote moei
lijkheden te kampen, veroorzaakt door het
ongunstige weer. Eerst werden de groote
tentoonstellingstenten door de storm groo-
tendeels verwoest en daarna kwam de regen
de noodige teleurstellingen brengen, maar
dank zij de uitnemende organisatie liep ten
slotte alles nog goed van stapel en het
Comité smaakte de voldoening dat H. M. de
Koningin de expositie een bezoek bracht en
haar groote voldoening uitsprak,
de derde plaats was er het
3-0 c t o b e r-f e e s t, dat met de bijzonder
fraaie Oostersche optocht „Haroem al Razjid
Alladin ei. de Wonderlamp" dit jaar wel
mocht heeten.
Varia
Er zijn nog eenige dingen, die wij moeilijk
een bepaalde rubriek kunnen onderbren-
;n en die wij toch in dit jaaroverzicht niet
willen overslaan. Bij deze varia zouden we
willen noemen de groote zilvertentoonstel-
ling, die op 27 Juli werd geopend en die veel
belangstelling trok, de opening op 14 Juni
de ontspanningszaal der Gestichten, de
opening op denzelfden datum van het nieuwe
gebouw aan de Zoeterwoudsche Singel van
de Toevlucht van Chr. Jeugdhulp en ten
slotte de opheffing van het Militair Invali
denhuis hier ter stede, waardoor op 15
Augustus de ietwat zielige uittocht der
oude militairen naar hun nieuw Tehuis te
nii eek plaats vond.
Kerk en School
Wij stappen thans op het "terrein van kerk
school. De Gereformeerde Kerk zag de
door Ds. A. de Bondt leeg gelaten plaats
ervuld door de bevestiging en intrede op 5
Febr. van Ds. H. A. Wiersinga. De nestor
der Geref. predikanten, Ds. W. Bouwman
herdacht in alle stilte zijn 40-jarig jubileum
als predikant op 8 Dec. De kerkeraad der
Geref. Kerk nam een belangrijk besluit toen
:ij overging tot aankoop van het perceel
.Zuiderzich-t" teneinde op dat terrein een
ton.
t waren dus wel radicale veranderingen
lie politiek gesproken in het Leidsche
tadsbestuur plaats grepen. "Van een nieuwe
is echter nog niet veel te merken. Ge-
ukkig maar. De algemeene beschouwingen
de gemeentebegrooting in het begin
het volgend jaar kunnen echter omtrent
ie te volgen gedragslijn misschien eenig licht
verspreiden.
Die begrooting ziet er overigens vrij som-
er uit. Het is gelukt haar zonder belasting-
'erhooging sluitend te maken, door middel
in een politiek van potverteren, maar dit
helaas een politiek die nooit lang stand
in houden en wij wachten de verdere gang
m zaken dan ook niet zonder ongerustheid
De economische toestand in onze stad
nk zoo mogelijk nog dieper in, hetgeen o.a.
ot uiting kwam in de belangrijke stijging,
lie het werkloozencijfer ook in het afgeloo-
jaar weer onderging. Gelukkig, dat
aast de hulp van de overheid, ook van par-
iculiere zijde (Crisis-Comité, Chr. Comité
voor Werkloozenzorg, Leidsche Mij. van
Weldadigheid) zooveel gedaan werd om de
rgste nood te lenigen.
Bij de bespreking vai
emeentebestuur komt
ok altijd ter sprake
le Stadhuiskwestie
)eze kwestie kwam in het afgeloopen jaar
n het stadium van de daad. De aankoopen
n onteigeningen van de voor den Stadhuis-
iouw benoodigde perceelen namen hun
leslag. De afbraak kwam tot stand. De on-
erbouw werd aanbesteed en gegund aan de
Hillen en Roozen te Amsterdam voor de
om van f 79.500.Met bekwamen spoed
verd het werk aangevat. Helaas kwam aan
et einde des jaars weer een kink in de
tabel in den vorm van een conflict dat rees
usschen gemeente en aannemer als gevolg
'an de verzakking van eenige aan het terrein
renzende perceelen, die het hei- en graaf
werk niet zonder schade bleken te kunnen
oorstaan. Daardoor lag het werk weer
enigen tijd stil. Half December kon het hei
lok echter weer beginnen te daveren door
omgeving. Het geschil is nog niet opgelost
laar de vooruitgang van het werk zal er
erder hopelijk niet meer onder lijden.
Wat de handelingen van het stadsbestuur
etreft moeten we verder nog melding maken
an het feit dat het werk van de demping
an het Levendaal gereed kwam en dat deze
edempte gracht als verkeersweg in gebruik
on worden genomen. De afbraak voor het
aneeringsplan BouwelouwensteegPara-
ijssteeg kwam eveneens klaar en de reorga-
-an de Brandweer, die omgezet werd
olilie-brandweer, maakte goede vor-
eringen. Tot den bouw van een nieuwe
randweerkazerne op het terrein van de
oormalige St. Petruskerk werd besloten,
en ander belangrijk raadsbesluit was de
erlaging van de Electriciteitstarieven, waar-
Je in de vergadering van 24 Juli besloten
rerd en de algemeene salarisherziening van
et gemeente-personeel, waartoe in de ver-
adering van 25 Februari besloten werd.
•4
ïen jaar van feestelijkheden
Hoezeer de economische toestand van onze
tad ook reden tot bezorgdheid geeft, toch
ep door het geheele jaar het gerucht van
roote feestelijkheden. Daarmee bedoelen
we nog niet de eerste lustrumviering van
et Studentengezelschap „Unitas Studioso-
um Lugduno Batava" half Januari en zelfs
iet het zevende lustrum van de V.V.SX,.
an het einde van dezelfde maand, dat door
'rinses Juliana met haar hooge tegenwoor-
igheid werd vereerd en dat ook heel wat
rukte in de stad bracht, maar dan hebben
allereerst het oog op de Lustrumvie-
lg van het Leidsch Studentencorps ter
elegenheid van het 360-jarig b:.-«jan der
«eidsche Universiteit. Met deze feesten, dis
ind Juni begin Juli werden gehouden heelt
e geheele stad intens meegeleefd en het
uS.C. had ook alles in het werk gesteld o:
Ie burgerij bij de feestelijkheden te betrok
ten. Het hoogtepunt van de feest week vorvr
de intocht van de Rederijkerskamers in
In zijn plaats werd benoemd de heer Par-
levliet uit Katwijk.
De inspecteur v. politie L. D u v a 1 verliet
op 1 Oct. den gemeentedienst met pensioen.
Op 1 Oct. ging de heer C. F. E. Kiers heen
als directeur van Bouw- en Woningtoezicht
zijn werkzaamheden te beginnen als In
specteur van de Volkshuisvesting in Zuid-
Holland.'Op 30 Oct. werd Ir. P. C.Linden-
b u r g h, directeur der gemeentebedrijven te
Hoogeveen benoemd tot directeur van de
Leidsche Duinwatermaatschappij.
Op 1 November trad de garnizoenscom
mandant Overste J. E. Haitsma Muiier
uit den actieven dienst. Majoor C. de Ion g,
tot luitenant-kolonel bevorderd, werd zfjn
opvolger als commandant van het 6e R.V.A.
En dan moete'n we tenslotte, wat deze ru
briek betreft, met een woord van hulde aan
hun nagedachtenis, nog opsommen de bur
gers en burgeressen, vooraanstaanden in het
Leidsche leven, die in het afgeloopen jaar
door den dood werden weggenomen.
Doodenlijst van Leiden
2 Jan. G. S. d e H a a n, chef van de tee
kenkamer op het bureau van Gemeente
werken.
12 Jan. Mevr. H. B o u w m a n-d e Groot.
19 Jan. Dr. J. C. M. Timmermans.
arts.
23 Febr. P. du Crox, apotheker.
27 Febr. Dr. P. A. A. Boes er, oud-
onderdirecteur Rijksmuseum van Oudheden.
2 Maart Dr. Murk Jansen, wereldbe
kend orthopaedist.
5 Mei H. D. S a 1 a, kunsthandelaar.
21 Mei Dr. C. H. D e e, oud-leeraar van het
gymnasium.
11 Juli Mej. J. J. Boekwijt, muziek-
24 Juli Prof. dr. F. A. F. C. Went, bui
tengewoon hoogleeraar in de algem. plan
tenkunde.
4 Aug. H. J. Mulder, Chr. onderwijzer.
21 Aug. A. Parmentier. oud-leeraar
der Ambachtsschool.
3 Dec. B. J. Huurman, oud-raadslid.
8 Dec. F. d e R o o y, oud-ouderling en pen
ningmeester der Geref. Kerk.
21 Dec. J. F. de Ren, oud-schoolhoofd,
sociaal werker.
22 Dec. G. F. R e y s t, oud-apotheker.
Het leven der Universiteit
Het voornaamste gebeuren uit het leven
der Universiteit, de herdenking van het 360-
jarig bestaan van onze Hoogeschool, hebben
reeds gememoreerd. Bij de verliezen die
de Universiteit in het afgeloopen jaar leed
moeten we allereerst noemen het overlijden
op 24 Juli van den 72-jarigen bijzonderen
hoogleeraar in de algem. plantkunde, Prof.
dr. F. A. F. C. W e n t, voorts de oud-lector
de Egyptologie, oud-onderdirecteur van
het Rijksmuseum van Oudheden Dr. P. A.
e r, die op 27 Febr. op 76-jarigen leef-
overleden en tenslotte de orthopaedist
e f o
Kerk te
bouwen. De kerk zal binnen vijf jaar moeten
worden gebouwd. Wat betreft de Ned. Herv.
Gem. lean alleen gememoreerd worden, dat
de nestor der Leidsche predikanten, Ds. C.
n zijn 40-jarig jubileum vierde
als Leidsch predikant op 15 Sept. Ds. F. ten
Cate deed op 3 Febr. zijn intrede bij de
Doopsgezinde gemeente en Ds. H. J. Mi s-
op 20 Febr. bij de Re-
monstrantsche Gemeente. De Wijkvereeni-
ging „L e v e n d a a 1" der Ned. Herv. Gem.
herdacht op 16 Jan. haar 60-jarig bestaan.
Op schoolgebied werden verschillende
jubilea gevierd. De heer M. P. v. H o o i-
donk, onderwijzer aan de Lusthoflaan-
school herdacht op 1 Febr. zijn 40-jarig ju
bileum bij het Chr. onderwijs, de Geref.
School vereeniging herdacht op 19
Maart haar 40-jarig, de Vereeniging
Chr. O n d e r w ij z er s en onderwij
zeressen in Nederland en de Overzeesche
Gewesten, afdeeling Leiden op 1 Juni haar
60-jarig bestaan. Mej. C. E. Voltman, di
rectrice van de Kweekschool voor Bewaar-
schoolhouderessen vierde op 5 Jan. haar 40-
jarig jubileum als leerares aan deze school.
Op 10 Sept. was het weer een feestdag voor
de Haanstra-school, daar op dien dag een
gebouw in gebruik genomen werd. De
Vereeniging voor Chr. Bewaarschoolonder'
wijs besloot tot stichting van een nieuwe
Chr. Bewaarschool in het voormalig school
gebouw aan de Heerenstraat. Deze nieuwe
school wordt in de eerste maand van het
jaar in gebruik genomen. Het ge
nootschap Mathesis Scientiarum
Genitrix herdacht op 17 Sept. zijn 150-
jarig bestaan op luisterrijke wijze en ontving
het praedicaat „Koninklijke". Dr. Ir. P.
Persant Snoep herdacht op 17 Oct. zijn
zilveren jubileum als leeraar in de natuur
kunde aan de Gem. H.B.S., terwijl tenslotte
op het onderwijsterrein nog dient melding
gemaakt te worden van het besluit dat de
Leidsche Raad in zijn laatste zitting genomen
heeft om over te gaan tot den bouw van een
m aan de Fruinlaan.
Jubilea
gyn
In den kring van de Chr. Sociale Arbeid
werden eenige jubilea gevierd. De Leidsche
Chr. Besturenbond herdacht haar zilveren
jubileum, dat op 11 Maart luisterrijk werd
gevierd. Op 21 Jan. vierde de afd. Leiden
de Ned. Chr. Textielarbeidersbond „Un!-
en op 10 Oct. de afdeeling Leiden va-
de Chr. Bond van P.T.T.-personeel „Door
Plicht tot Recht" haar zilveren jubileum.
Ook op ander gebied kunnen verschillen
de jubilea worden gemeld. Op 12 Juni her
dacht de Verhuurdersbond voor Leiden en
omstreken zijn 40-jarig bestaan en nam
/ens zijn nieuwe gebouw op de Oude Vest
gebruik. Op 1 Nov. bestond de Coöp. Boe
renleenbank 25 jaar en tegelijkertijd her
dachten de heeren W. Bink, directeur, W.
"effelen, bestuurslid en Tj. Kuy-
pers, kassier, het feit dat zij 25 jaar lang
de belangen der bank hadden gediend. En
hiermede zijn we tegelijk beland in de per
soonlijke jubilea waarvan wij behalve de
onder Kerk en School reeds genoemde, nog
de volgende noemen: op 8 Maart herdacht
de heer C. Th. Br e eb a art zijn 40-jarig
jubileum als bestuurslid van het Chr. Mil
tair Tehuis. De heer P. A. v. Aggele:
directeur van de Gem. Hulpbank was op 1
Augustus 25 jaar in dienst der gemeente. De
heer Bern. de Koning herdacht op 24
Sept. het 60-jarig bestaan van zijn zaak. Op
10 Oct. was de heer G. L. de Goederen,
hoofdopzichter bij Gemeentewerken 40 jaar
in gemeentedienst. Op 21 Oct. werd de oud-
burgemeester van Leiden Jhr. Mi. DiN. C.
G ij s e 1 a a r 70 jaar. Dr. W. Stuur-
n herdacht zijn zilveren jubileum als di
recteur van het Openbaar Slachthuis. Mej.
D. Coebergh was op 10 Dec. gedurende
25 jaar lid van de Voogdijraad.
Personalia
Onder de personalia moeten ook nog
andere feiten als jubilea worden gememo
reerd. In chronologische volgorde vermelden
we nog de volgende: Op 1 Febr. nam Mr. A
v. d. 1 s t afscheid als ambtenaar van hel
M O bij het kantongerecht. Op 7 Maart
werd Jhr. dr. L. W. E. v. Heurn. afdee-
lingschef van de Nederlandsche Visscherij
Centrale benoemd tot rentmeester van het
Hoogheemraadschap Rijnland. Op 5 April
lam de heer P. Boot afscheid als onder-
'oorzitter van de Kamer van Koophandel
van wereldvermaardheid, directeur van de
Annakliniek dr. Murk Jansen, die op 1
Maart aan den dienst der Universiteit en
lan de zegenrijke arbeid in de kliniek ont-
'iel.
Een groot verlies voor de Academie was
ook het afscheid, wegens het bereiken van
den zeventigjarigen leeftijd van Prof. dr. A.
rwey, hoogleeraar in de Nederlandsche
Letterkunde en haar geschiedenis, alsmede
in de aesthetische critiek.
Verschillende hoogleeraren hielden hun
inaugureele oratie: Prof. mr. J. J. Schrie-
k e, opvolger van Prof. Van Vollenhoven,
hoogleeraar in het staats- en administratief
recht van Ned.-Indië op 3 Mei; Prof mr. F.
I). Helleman eveneens opv. van Prof. v.
Vollenhoven, hoogleeraar in het adatrecht
van Ned.-Ir.dië op 10 Mei; Prof. dr.
J. P. W. Josselin de Jong, opvolger
van Prof. A. O. Nieuwenhuis, hoogleeraar in
de volkenkunde van Nederlandsch-Indië, in
verband met de algemeene volkenkunde, op
24 Mei; Prof. dr. S. E. de-Jongh, de lang
ontbeerde opvolger van Prof. Storm van
Leeuwen, hoogleeraar in de pharmaco-dy-
namie op 1 Juni; Prof. dr. J. H. Oort. als
opvolger van Prof. dr. E. Hertzsprung,
die Prof. de Sitter opvolgde als hoogleeraar
in de Sterrenkunde, op 15 Nov.; Prof. mr. P.
N. v. E y c k, de opvolger van Prof. Verwey.
op 8 November. De vacature-Prof. Went
werd nog niet vervuld. Dr. Murk Jansen
werd als directeur van de Annakliniek opge
volgd door Dr. C. P. v. N e s. Aan Prof. dr.
E. Gorter viel de onderscheiding te beurt
om benoemd te worden als docent in de kin
dergeneeskunde aan de Gentsche Universi
teit. Prof. Gorter blijft als hoogleeraar ook
aan de Leidsche Universiteit verbonden.
Prof. mr. E. M. Meyers herdacht op 2 Oct.
zijn zilveren hoogleeraarsjubileum, maar zag
van elke viering af.
Er valt overigens uit het leven der Uni
versiteit weinig meer te melden. Op twee
feiten willen we nog de aandacht vestigen.
Op Maandag 14 Jan. had de ingebruikname
plaats van het nieuwe collegegebouw aan de
Boerhaavestraat in het voormalig Acade
misch Ziekenhuis en op 2 Oct. werd het orgel
in het Groot-Auditorium, geschenk van de
Leidsche studenten en oud-studenten ter ge
legenheid van de 400ste geboortedag van den
Vader des Vaderlands aan den Senaat in een
plechtige zitting overgedragen.
Zoo hebben we de gebeurtenissen van het
afgeloopen jaar weer op de grove zeef ge
schud. Wat er op de zeef bleef liggen vindt u
hierboven.
En con besluite kunnen we ons aanslui
ten bij déze wensch van Guido Gezelle:
Zoo 't oude was, zoo zal
Waarschijnlijk 't rieuwe zijn
Vervuld van koud en heet,
Van "lieflijkheid en pijn
Eén dingen wensche ik u
en mij en allen samen,
het oude jaar en 't nieuwe
te doen, in Godes namen.
2 Jan. was de heer J. H. Verlint 40 jaar or
ganist van de Geref. Kerk. Op 2 April be
stond de Chr. Zangvereeniging „Excelsior"
25 jaar. Op 3 Juni was het hoofd der Herv.
school IV, de heer J. Volbeda, 25 jaar bij
het Chr. onderwijs. Op 20 Juni herdacht Dr.
D. Gruting zijn 40-jarig jubileum als dieren
arts. Op 1 November was de heer P. Siderius
hoofd der Centrale school voor het 7e leer
jaar 40 jaar onderwijzer. Op 31 Oct. bestond
de Kinderzangschool „Katwijk" (dir. de
heer Nic. van Beelen) 30 jaar. Op 2 Dec.
herdacht de Katwijksche naaischool haar
Iveren jubileum.
Bij de vooraanstaande burgers die dooi
den dood werden weggenomen en waarvan
ie namen reeds vermeldden onder Kat
wijk aan den Rijn, moeten we nog noemen
Dr. J. Eikelenboom, die op 24 Dec. overleed
i in wie ons dorp zeer veel heeft verloren.
Op 14 Juli nam de directeur van P.T.T.
de heer J. A. Krijger afscheid van den dienst
wegens het bereiken van den pensioengerech
tigden leeftijd. De Ned. Herv. Gem. leed een
groot verlies door het vertrek van Ds. W.
V. Kalkman naar Amsterdam. De in zijn
plaats beroepen Ds. G. Grootjans bedankte
>or dit beroep.
En dan noemen we in chronologische volg
de de volgende feiten: Op 29 Juli werd de
K.R.B.-tent op het strand officieel in ge
bruik genomen. Op 4 Sept. had de opening
plaats van de nieuwe Chr. School voor
U.L.O. Op 5 Sept. werden de Oranjefeesten
gevierd met de grootsch opgezette, maar iet-
in 't water gevallen „landing van den
Prins". Op 11 Sept. hield de Ned. Chr. Vrou
wenbond zijn landdag op het strand. Op 28
Oct. is de Poolsche logger G.D.Y. 132 vlak
de uitwatering vergaan. De uit 14 kop-
ppn bestaande bemanning werd door de Kat
wijksche reddingsboot gered. Kort na Kerst
had de ingebruikname plaats van de
nieuwe Mulo-school aan de Mich iel de Ruy-
terstraat.
Koudekerk
Met ingang van 1 Juni j.l. nam de secre
taris der gemeente, de heer E. Rollema, m
bijna 27 jaar de gemeente te hebben ge
diend, afscheid van zijn werkkring. In zijn
plaats werd als waarnemend secretaris be
noemd de heer G. J. Corts alhier. De heer
G. v. Doornik nam, na een diensttijd vai
ruim 47 jaar, afscheid als onderwijzer vai
de Chr. Nat. School aan den Hoogen Rijn'
dijk. Tot degenen die in het afgeloopen jaar
door den dood werden weggenomen, behoor
de onovertreffelijke zorgzame directeur
het burgerlijk arm- en weeshuis, de heer S.
Gelderblom. In zijn plaats werd benoemd
het echtpaar G. v. Rijsdam.
De werkloosheid was op 't laatst van dit
jaar iets minder dan in 't begin.
Door de kerkvoogden en notabelen
Ned. Herv. Gem. werd in October j.l. met
het oog op de zeer errstige verzakking
het kerkgebouw, besloten over te gaan tot
algeheele restauratie, volgens een plan var
den op het gebied van kerkbouw en kerk
restauratie zoo bekenden architect v. d
Kloot Meijburg. Onder toezicht van 's Rijk:
Monumentenzorg zal dit fraaie oude kerk
gebouw in ouden luister worden hersteld.
Het ligt in de bedoeling reeds in de maand
Januari met de restauratie te beginnen. Een
werkverruimingsobject bij uitnemendheid
OOK HIER KLINKT
EEN MINEUR-TOON
geen verbetering in de
toestand; geen geweldige
gebeurtenissen
Alfetti a.d. Rijn
De algemeene toestand in onze gemeente
niet verbeterd. De opleving aan het eind
van 1934 is niet doorgezet en in het begin
in 1935 weer ingezonken. Alleen de beton-
pannenindustrie hadden goed werk.
Wat het wegennet betreft moet vermeld
worden de verbetering van de Heerenweg,
waardoor de verbinding naar Amsterdam en
Haarlem zeer goed is geworden. Een aan
vang werd gemaakt met de omlegging van de
brug GouwsluisLage zijde. De Rijksstraat-
is reeds over een flinke lengte verbreed,
r dit werk is nog niet gereed. De aanleg
de nieuwe begraafplaats is bijna klaar.
Met de aanleg van een boschpark in werk
verschaffing is een aanvang gemaakt.
Wat de personalia betreft moet melding
jemaakt worden van verschillende verlie-
Jen. Door den dood werden weggenomen op
26 Oct.: de heer Th. Sprey, oud-lid van den
ad en een vooraanstaande persoonlijkheid
het leven der Ned. Herv. Kerk aan de
Julianastraat; op 20 Dec. de heer L. Gesman,
eveneens oud-raadslid en mede-oprichter
de Evangelisatie Hoofdstraat, waarvoor
hij veel en belangrijk werk heeft verzet; op
7 Febr. de heer W. C. v. d. Ree, secretaris
penningmeester van de Nutsspaarbank; op 8
Juli de heer H. Verdonk Jr., die in het leven
•an de Evangelisatie Hooftstraat een belang
rijke plaats innam.
Op 1 April nam de gemeente-secretaris, de
heer K. Salverda, afscheid van zijn werk
kring en van den Raad. In dezelfde raads
vergadering werd zijn opvolger Mr. F. A.
Helmstrijd als zoodanig geïnstalleerd. Op 13
September namen Ds. A. W. Voors. direc
teur van de Martha-Stichting en zijn echt-
'enoote, na vele jaren van zegenrijke arbeid
afscheid van de Stichting en werden Ds. en
mevr. Meyer als hun opvolgers geïnstalleerd.
Op 14 Jan. werd het echtpaar Den Boef uit
De.n Haag benoemd als weesvader en -moe
der van het Ned. Herv. Tehuis in de Ju
lianastraat. Op 5 Maart werden zij geïnstal
leerd nadat de weesmoeder mevr. wed. H.
v. DijkLucas in dezelfde bijeenkomst van
haar arbeid afscheid had genomen. Mevr.
Westerbrink-Wirtz vertrok in Mei uit de
gemeente. Zij werd benoemd tot eerelid dei-
plaatselijke afdeeling van den Ned. Chr.
Vrouwenbond, waarvan zij jarenlang presi
dente was. Op 19 Augustus vroeg de heer J.
Tuinman ontslag aan als hoofd van de Ko
ningin Wiihelminaschool. Op 13 Nov. had de
eerste-steenlegging plaats voor het nieuwe
jeugdgebouw van de Evangelisatie Ouds
hoorn. Op 4 April werd het nieuwe gebouw
van het Leger des Heils in gebruik genomen.
Van de vele jubilea die in het afgeloopen
jaar zijn gevierd noemen we de volgende:
Op 11 April was de heer J. Groenendijk 50
jaar in dienst van de fa. Samson N.V.; op 1
Mei waren de heeren A. Maaskant en J.
Wijbenga 40 jaar bij het Chr. Onderwijs;
op 3 Mei herdacht de heer H. Nijhoff zijn
zilveren jubileum als Chr. schoolhoofd; de
afd. Alphen en omstreken van den Bond
van Chr. P.T.T.-personeel „Door plicht tot
recht" herdacht op 9 Mei haar 25-jarig be
staan; op 5 Juni was Mr. J. A. W. P. Slichter
25 jaar griffier bij het kantongerecht; Ds. J.
Brouwer herdacht op 20 Juli het feit dat hij
45 jaar geleden bevestigd werd tot predi
kant van de Geref. Kerk te Naaldwijk; op 21
Aug. bestond de bakkerspatroonsvereenigin;
„D.E.V." 25 jaar; op 25 Oct. werd het 40
jarig bestaan van de M.U.L.O.-school met
den Bijbel herdacht; op 13 November her
dacht de „Martha-krans" haar 40-jarig be
staan, mej. H. Veerman was op dien dag 4(
jaar aan de krans verbonden; op Dec. wa:
het 40 jaar geleden dat de heer J. Spruiten-
,burg werd aangesteld als watermolenaar van
feestelijkheden werd gevierd het 50-jai'g
bestaan van het badseizoen en aan dat
n werd bijzondere luister bijgezet door
het verblijf in ons dorp, gedurende twee
maanden, van de Belgische Koningskind e-
Om dat verblijf v.oor te bereiden be
zochten ook Koning Leopold en de luttele
weken daarna zoo tragisch om het leven
Q'-m Koningin Astrid ons dorp. H.M. de
Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
ren met de koningskinderen kennis
maken.
Droefenis en deernis leefden in dc harten
m alle dorpsgenooten toen Mej. Hermani-
des, stewardes bij Je K. L. M. bij eeu vlieg
ramp v.m het leven kwam.
van den Steekterpolder; op 24 Dec. was de
heer D. Dillo 40 jaar in dienst van de fa.
Varossieau en Cie. N.V.
Tenslotte moeten we nog melding maken
van de volgende bonte feiten: op 31 Jan.
wérd de oprcihtingsvérgadering gehouden
van de Chr. Middenstandsvereeniging. De
eerste vergadering werd door 70 leden bijge
woond. Op 12 Juni vond het vreeselijk onge
luk plaats van het springen van de stoomke-
-an de stoomboot „Risico", waarbij twee
personen om het leven kwamen. Op 25 No-
ember besloot de Raad tot den bouw van
en nieuw Raadhuis.
H ill e gom
Er zijn in het afgeloopen jaar verschillen
de jubilea gevierd. Dat begon al op 1 Jan.
toen de Chr. Jongelingsvereeniging Ps. 119
9 haar 60-jarig bestaan herdacht. Aan het
eind van dezelfde maand, op 30 Jan., vierde
Chr. Bloemistenwerkliedenveremi.-,....-
..Flora" haar zilveren bestaansfeest. Op 11
Mei bestond de Vereeniging tot bestrijding
der tuberculose 25 jaar. Dit waren heugelij
ke feiten en daarbij kan nog gevoegd wor
den het feit dat de a.r. partij bij de gemeen
teraadsverkiezing op 26 Juni 1 zetel winst
boekte.
Onder de verliezen die de gemeente leed
moet genoemd worden het overlijden op 12
April te Haarlem van den oud-gemeente
secretaris de heer A. M. v. d. Jagt .Op 26
Juni nam de heer W. Kijne, hoofd der Ju-
liaoaschool, wegens het bereiken van den
pensioengerechtigden leeftijd eervol ontslag.
Helaas moesten in het afgeloopen jaar in
onze gemeente drie errstige ongelukken wor
den geboekt. Op 24 April werd het 12-jarig
dochtertje van den heer Alders op den on-
bewaakten overweg aan de Nieuweweg door
een D-trein gegrepen en op slag gedood. Op'
14 Oct. had een ernstige auto-botsing plaats
in de Weerestunstraat, waarbij de 23-jarige
A. Jansen uit Leiden om het leven kwam
en op 2 Nov. verloor de 19-jarige mej.
Broekhof uit Noordwijkerhout het leven bij
een autobotsing in de van Tetsstraat. En
tenslotte moeten we melding maken van
twee branden. Op 1 Febr. brandde 't sigaren
magazijn van den heer Lammers aan de
Haarlemmerstraat geheel uit en op 10 Maart
onderging het woonhuis van den heer Paase
aan den Stationsweg hetzelfde lot.
Katwijk a.d. Rijn
Zaterdag 23 Maart werd onder groote be
langstelling de nieuwe Bewaarschool offi
cieel in gebruik gesteld. Hiertoe is het voor
malig Raadhuis van de gemeente Katwijk
verbouwd tot een buitengewone, practische,
hygiënische kleuterschool. De oude Be
waarschool, die jarenlang een ernstig ver
keersobstakel was, is afgebroken, zoodat ook
de gevaren van den weg zijn verminderd.
Midden-zomer werd ons dorp opgeschrikt
door een zware brand in de brood- en ban
ketbakkerij van de firma J. Muller aan de
Voorstraat. Was de brandweer niet zoo spoe
dig ter plaatse geweest, dan zou een geheel
woningcomplex, w.o. het hulppostkantoor,
een prooi der vlammen zijn geworden.
Overleden zijn in den loop van het jaar
notaris H. Eerdbeek, de oud-secretaris der ge
meente Katwijk J. W. Kobus en dr. E. H.
de Ruijter Zijlker, die 40 jaar lang de ge
neeskundige praktijk te Katwijk uitoefende.
De uitkomsten van de hoofdbronnen van
bestaan tuinbouw en bloembollenteelt wa
ren ook in 1935 onbevredigend.
Leiderdorp
Katwijk aan Zee
De eerste Maart j.l. was een historische
dag voor ons dorp. Toen toch werd het ver
nieuwde Raadhuis geopend.
De wnd. Commissaris der Koningin ii
Zuid-Holland zelve verrichtte deze plechtig
heid, door, als eerste, de steutel in de deur
van het geheel vernieuwde gebouw te ste
ken, waar sindsdien Leiderdorps belangen
worden behartigd. De gemeenteraad onder
ging verandering in de samenstelling; was
vooi'heen de samenstelling 4 A.R., 2 C.H.
1 R.K., thans is ze: 3 A.R., 2 C.H., 1 R.K.
1 S.D.A.P. Wethouder A. v. Leeuwen ging
als zoodanig heen. Zijn plaats werd ing
men door den heer P. Boot Jr. Het aantal
inwoners was steeds stijgende, een zeer
heugend verschijnsel.
Het onlangs door den Raad goedgekeurde
plan tot aanleg van sportterreinen, tennisba-
nij en wandelpark, zal ongetwijfeld de aan
trekkelijkheid van onze gemeente in elk op
zicht verhoogen, waarvan een uitvloeisel kan
zijn, dat Leiderdorp ook in 1936 weej
oei zal vermeerderen.
Het gemeentebestuur trachtte de werkloos
heid zooveel mogelijk te bestrijden, ook door
te besluiten genoemd plan in werkverschaf
fing te doen uitvoeren.
Dit jaar werden weer vele huizen gebouwd
Verschillende nieuwe straten werden door
gemeente en particulieren aangelegd, zooals
Dr. de Bruijnestraat. In het bouwplan
den Zijl is men bezig met bouwen aan
Spanjaardslaan. De Hoogmadescheweg v
geheel verniewd, vanwege de Provincie.
Lisse
Al is de economische toestand ook hier
slecht te noemen, toch maakt Lisse in
gelijking met omliggende gemeenten, een
goed figuur. Dank zij het uiterst zuirp;
beleid van het Dagelijksch Bestuur der Ge
meente, weet men hier nog de zaak finan-
tieel op te houden en behoort Lisse gelukkig
nog niet tot de „noodlijdende" gemeenten.
De toeslagre^eling op loonen in het bloem-
bollenbedrijf welke op 1 Juli in werking
trad, heeft in de laatste maanden eenige
lichting der werkloosheid ten gevolge gehad,
doch vraagt aan de openbare kas zware
offers.
Wat de verhouding in de Gemeenteraad
betreft: hierin is voor het eerst eenige wij
ziging gekomen door de intrede van de af
gevaardigde van de S.D.A.P., den heer T. R.
J. Knetsch. Voorts deden de heeren A.
Tibboel, L. Boot en H. v. d. Vlugt voor het
eerst hun intrede in den Raad. De heeren A.
Verduyn Jr., J. Noorlandt en C. Schrama
keerden om verschillende redenen niet in den
Raad terug.
Op kerkelijk gebied is vermeldenswaard
de nieuwbouw der kerk voor de Geref. Ge
meente. Het kerkgebouw nadert snel haar
voltooiing. De predikanten der verschillende
kerken konden hun ambtswerk geregeld
verrichten.
De middenstand van Lisse heeft een ge
voelige slag geleden door het overlijden, van
den heer T. C. J. v. d. Eerden, die vele jaren
„de ziel van den middenstand" genoemd
mocht worden. Ook in het politieke leven
nam hij een vooraande plaats in.
Op Schoolgebied bleef het zoo bij het
oude al had eenige personeelsverwisseling
plaats. In de vacature-H. Kingma werd als
hoofd der openb. school benoemd de heer H.
C. Hulzebos van Nieuwkoop. De heer King
ma overleed op 27 Aug. j.l.
Vermeld zij nog dat in den loop van dit
jaar de 9000 ste inwoner werd geboren.
Ook wat Katwijk aan Zee betreft, waren
de hoofdbronnen van bestaan: haringvissche-
rij. bloembollenteeelt en tuinbouw verre van
winstgevend. Alleen het bad- en pensionbe-
drijf, dat voor Katwijk aan Zee zoo belang
rijk is. was nog eenigszins loonend. Het aan
tal badgasten heeft het recordaantal van
13039 (vorig jaar 12850) bedragen. Bij de
ODsomming van de belangrijkste gebeurte
nissen noemen we de volgende jubilea; Op
Het jaar 1935 heeft zich wat de burgerlij
ke gemeente betreft, niet gekenmerkt door
;eweldige gebeurtenissen.In verband met
het uitbreidingsplan der gemeente werden
erschillende perceelen. grónd aangekocht,
terwijl bij besluit van 25 Juni door Gedepu
teerden het uitbreidingsplan, met uitzonde-
enkele gedeelten, werd goedge
keurd; voor deze gedeelten is een nieuw uit
breidingsplan in voorbereiding.
Een belangrijke verbetering was het huren
in het perceel Wilhelminapark no. 15, ten
einde daar de secretarie te vestigen, omdat
het Raadhuis te klein werd voor een behoor
lijke kantoorinrichting. Wat de raadsverkie
zing betreft: de A.R. partij heeft het verlies
raadszetel te betreuren, terwijl aan
den anderen kant het verblijdend mag ge
noemd worden dat de wethouderszetel be
houden bleef. Nog versch ligt in het geheu
gen het ambtsjubileum van onzen burge
meester, dat op zoo luisterrijke wijze werd
gevierd.
Op kerkelijk terrein kunnen we nog ver
melden, dat onze gemeente een kerk rijker
geworden: de kapel in de Willem de Zwij-
'rlami, tot nog toe het. eigendom van de
Geref. Kerk alhier, werd verkocht aan de
Vrijzinnig Hervormden.
Rijnsburg
Het jaaroverzicht over 1935 moet wat hef;
maatschappelijk leven betreft in mineur ge
steld worden. Met onverminderde zwaarte
blijft de wereldcrisis op de ingezetenen, die
het voornamelijk van de bloemen- en grocn-
tenteelt moeten hebben, drukken. Alleen de
omzet van „Flora" ging met f 147.000 achter
een bewijs dat de financieele resul
taten niet gunstig waren. Dit blijkt ook wel
uit het toenemend aantal executies. Dat de
Rijnsburgers echter niet bij de pakken neer
aan zitten, blijkt wel hieruit dat men nieuw
afzetgebied voor de bloemen zoekt, zelfs tot
Amerika.
Tengevolge van deze omstandigheden is
natuurlijk ook de arbeidsgelegenheid sterk
•erminderd, wat wel hieruit blijkt, dat er
momenteel ongeveer 180 werkloozen zijn.
Dit stelt natuurlijk weer zware eischen aan.
gemeentekas. Het is dan ook zeer be
zwaarlijk de begrooting in evenwicht te krij-
Anders wordt de begrooting steeds voor
Januari behandeld en vastgesteld. Nu is daar
geen kans op. De belastingen zijn tot het
n opgevoerd, bij sterk verlaagde
draagkracht. Het is voorwaar een moeilijke
taak om nu aan 't hoofd der gemeente te
staan. Bij de gehouden gemeenteraadsverkie
zing kwamen een tweetal nieuwe leden in
de Raad, nl. de heeren J. v. d. Eykel Wzn.
K. Zandbergen, eerstgenoemde voor de
A.R. in de plaats van den heer Schoneveld.
laatstgenoemde als vertegenwoordiger der
C.D.U., die een zetel der Chr. Arbeiderspartij
•kreeg. Met dankbaarheid mogen we er op
zen, dat zoowel de A.R. als de C.H.-partij
haar zetels, 5 en 4, mochten behouden, on
danks felle bestrijding. We maken tevens
nog melding van het groote verlies, dat onze
gemeente trof door het vertrek van den heer
Schoneveld, die lange jaren als Raadslidi
wethouder de gemeente gediend heeft.
Zijn plaats werd als wethouder ingenomen
door den heer T. Kralt, als voorzitter der
Vereeniging voor Bloembollencultuur door
den heer A. den Haan.
Wat het kerkelijk leven betreft, valt te ver
melden de overkomst tot de Chr. Geref.
Kei-k van de nipuwe leeraar Ds. M. Baan,
die uit 17 beroepen dat naar Rijnsbui'g aan-
Door den dood ontviel ons de heer K. van
Delft, die lange jaren in 't maatschappelijk
en keikelijk leven een vooraanstaande plaats
innam. Uit Gereformeerde kring overleden
de heeren Joh. v. d. Gugten en P. Scliippe-
rus. op kerk- en schoolgebied mannen van
beteekenis, wiens heengaan een groot ver
lies beteekent.
Ook onze scholen zuchten onder de crisis.
Personeel moest ontslagen worden, inkom
sten verminderen, Zoodat de schoolbesturen
vaak voor moeilijke beslissingen kwamen te
staan. Besloten is om de openbare school op
te heffen uit bezuinigingsoverwegingen.
Het vereenigingsleven verkeert in een
bloeiende toestand. Vooral de jeugd is zeer
actief, wat wel telkens blijkt uit de talrijke
goedgeslaagde uitvoeringen en jaarvergade
ringen in het winterseizoen. Opgericht wer
den een 2de Geref. Knapenverg. en een
Jonge Meisjesvergadering.
Aan het einde van het jaar gaan onze ge
dachten terug naar de velen die van ons gin
gen, inzonderheid naar hen die plotseling
werden weggenomen. We herinneisn hier
aan het ontzettend ongeluk onder Noord-
wijk waarbij de heer B. Glasbergen om het
leven kwam.
Het jaar 1935 is alzoo geen blij jaar voor
Rijnsburg. Gelukkig dat er hier nog velen
gevonden worden die hun hoop en hun ver
trouwen bouwen op Hem Die machtiger is
dan de meest benauwende ofstandigheden.
Die het ook ent jaar betoond heoft een Hel
per in den nood te zijn.
Noord wijk
In het bestuur van onze gemeente hadden
groote veranderingen plaats doordat van de
15 zittende raadsleden er 7 niet meer in den
Raad terugkeerden. Wethouder Alkemade
trad af en werd opgevolgd door den heer
A. C. Meyer. De belangrijkste verbetering
van onze gemeente was ongetwijfeld de
aanleg van de Quarles van Uffordstraat van
af de vuurtoren naar den Duinweg. Met veel
Sassenhein
Schokkende gebeurtenissen vonden dit
jaar te Sassen-heim niet plaats en betrekke
lijk rustig is het jaar 1933 voorbijgegaan.
De uitslag van de raadsverkiezingen
bracht in de samenstelling der Gemeente
raad eenige wijziging. Gemeentebelang ver
dween uit de raadszaal, welke zetel ten deel
viel aan de R.K. Staatspartij, waardoor deze
partij zes zetels verwierf, dus de meerder
heid.
Het is een verblijdend feit, dat de voor
zitter der R.K. fractie bij de behandelir/g
der begroot ing 1936 La de raad do verkla
ring aflegde, dat van de verkregen meerder
heid geen misbruik zal worden gemaakt
De groote jaarlijksche Narcissen tentoon
stelling was in Februari weer een groot suc
ces. Zij werd geopend door den heer F. V.
Valstar, Regecringscomimissaris v. d. Tuin
bouw te 's-Gravenlhage. Dc firma G. Zand
bergenTerwegen behaalde voor dc tweede
maal de wisselbeker.
Twee vereenigingen op Gereformeerd ge
bied vierden een jubileum.
In Februari herdacht de Geref. Knapen-
viieeniging „De jonge Samuel" haar 25-
jarig bestaan, terwijl begin December de
Jongelingsvereeniging op G. G. „Jonathan"
53 jaar bestond, welke, laatste feit 12 Dec. in
een herdenkingssamenkomst in du Geref.
Kerk herdacht werd.
De heer P. J. Veivouteren. hoofd der ..Vis
ser-school" herdacht op 2 Mei hot feit, dat
hij vóór 25 jaar als Hoofd te Sassciïheiia