ladiOOJ
DINSDAG 31 DECEMBER 1935
VIERDE BLAD PAG. 13
KERKNIEUWS
geref. kerken
1: Te Hijken (Dr.), cand. A. "R.
Boukenia te Harkstede, cand. M. Schenkveld
te Koudekerk a. d. Rijn, cand. B. Timmer te
Gons*
'Jijt'
tsen
^ijn- Aangenomen: Naar IJmuiden
maal), A. Zwiep te Zeist.
Nieuwpoort,
te Oud-Beijerland.
>'ed. herv. kerk
Beroepen: Te Stavenisse, cand. R. W.
Steur to Burgh (Z.).
keril Bedankt: Voor Linschoten, P. Kuylman,
ieai.-predikant te Hilversum.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE
tevoren te zijn bevestigd door Ds. J.
jjïLouw, van Groningen, deed cand. J. Buit
gekomen van Groningen, j.l. Zondagmiddag
tijn intrede bij de Bapt. Gem.
feprekende over Ps. 103 15 en 16.
lotei Beide diensten die druk bezocht
naai (]en plaats in de zaal van de Arnhemische
stads/onding.
Zondagavond vond een begroetingsbyeen-
in het gebouw van de Arnhem-
;che drukkerij in de Koningstraat voor leden
en genoodigden.
fjj Zondag 29 December werd cand. H. T a 1-
n a S.zn. zijn ambt bevestigd door Ds. W.
Vroegindeweij, van Reeuwijk. Deze sprak
Jesaja 14 33. Des middags ver-
iond Ds. H. Talma zich aan de Ned. Herv.
gemeente van Kamperveen, sprekende
j«ver Rom 3 23 en 24. De jonge leeraar werd
'9*' oegesproken door ouderling Scholten, hoofd
Ier Chr. School, de consulent Ds. Hielkema
ran Kampen, Ds. Bout van Genemuiden, Ds.
jDttevanger van Kampen. Mede aanwezig i
le ringbroeders Ds de Lange, van Wilsum
Molscherer van Zalk. 's Morgens werd
handoplegging toegezongen Ps. 134 3.
Middags liet Ds. Bout toezingen Ps. 119 9.
1 e' 1
i BEGRAFENIS Ds. H. MATZER
VAN BLOOIS
Zaterdag is te Wijhe onder vele blijken
m belangstelling ter aarde besteld het stof-
elijk overschot van Ds. H. MaG.tr van
lloois, Ned. Herv. predikant aldaar
Na een rouwdienst in de k^rk, ge'eid door
Is. C. D. van Noppen uit Zwolle en va=u-
n 3%an medewerkte de Chr. Zangver. „Excel-
voerden aan de groeve het woord Ds.
van Noppen, Ds. P. de Groot' van. W!o-
lesheim als consulent en namens den ring
;Wolle—Hasselt, J. v. d. Zee namens het
!ollege van Kerkvoogden en Notabelen, be-
13 tuurders der Herv. Scholen. D?. E. G. J.
193 lal van Hellendoorn namens het Class. Be-
r van Zwolle. Ds, J. Israël "an Zoelen,
A. Boekenoogen, Geref. predikant van
t'ijhe. Kol. J. Lavalye, vooiz. der Gew.
andstormcie, en Ds. J. A. Hoek van Nnega.
larop eindigde Ds. v. Noppsa met dank-
>bed.
Nadat de oudste zoon van den overledene,
s. J. M. v. Matzer van Bloois van Oudelan-
dank had gezegd voor de betoonde be-
.ngstelling, was de plechtigheid beëindigd.
KOU 5
Sedert December 1931 wacht de Evange-
elprOsche Kerk in Oostenrijk nog altijd op de
kenning van Staatswege van de nieuwe
iieirferkenorde, door de Generale Synode des-
jds vastgesteld.- Het wachten moede, heeft
kerkleiding op 16 October j.l. aan de
egeering gevraagd, binnen 21 dagen te
logen vernemen, of zij eindelijk bereid is
toezegging gestand te doen. Op 20 No-
ïmber d.a.v. ontving de Bondskanselier
n afvaardiging der Evangelische
erk. Na een onderhoud van anderhalf uur
:gde hij toe, dat de Kerkenorde spoedigst
behandeling zou worden genomen, en hi;
er zeker de de heeren (Dr. Capesius, de pre-
n pjdent van den oppersten Raad der Ev.
{erken met vier voormannen), dat de
mdsregeering vasthoudt aan de wette-
vastgelegde rechtsgelijkheid der kerken
dat elke achteruitzetting van Evangeli-
bij welke belangen ook, haar vreemd
Ingekomen klachten zouden terdege
:rzocht worden.
ukki
ïhotecl
anke
roo hi
cholei
erk en Staat in Oostenrijk
IKerk en Staat in Duitschland
De Voorloopige Kerkleiding
Het N. C. P. meldt ons:
De Voorloopige Kerkleiding der Duitsche
Evang. Kerk (belijdenisbeweging) zal vc
loopig geheel op 'den achtergrond treden
•el omdat haar vijf leden het niet eens kun-
en worden over de te volgen kerkpolitiek,
De voorzitter landsbisschop dr. A. Mahrarens
de Beier Breit zijn vóór samenwerking
met de rijkskerkcommissie, de Westfaalsche
leider dr. Koch Oeyrhausen, de Gerefor
meerde Wuppertaler dr. Humburg en het ju
ridisch lid dr. Flor zijn er tegen.
Overeengekomen werd, dat de Voor
loopige Leiding derhalve voorloopig de
leiding der actie aan de provincale
broederraden overlaat, zoodat men in
elke lands- en provinciekerk naar
eigen inzicht en overtuiging zal kun
nen handelen. De op de synode te
Augsburg bereikte eenheid in de Bs-
lijdenisbeweging wordt dus thans ge
heel prijs gegeven.
Toch schijnt de brug tusschen de kerklei
ding en de groep-Niemöller-Asmussen nog
niet afgebroken te zyn. Te Bethel bij Biele
feld vond ten huize van Friedrich von
delschwingh vlak voor Kerstmis een san
spreking plaats tusschen de leiders der rijks
kerk- en Pruisische landskerkcommissie dr.
Wilhelm Zoellner en dr. Eger eenerzijds
dr. Koch:Oeynhamen, dr. Friedrich
Bodelschwingh e.a. voormannen der Westfaal
sche belijdehisbeweging anderzijds. Voor
Westfalen en Rijnland zijn inmiddels nog
geen kerkcommissies ingesteld; in deze pro-
incie-kerken waar de presbyteriaansche ge
dachte sterk overheer&cht en de groep-Nie-
möller-Asmussen-Wappertal haar eigenlijke
basis heeft, wenscht men blijkbaar nog even
af te wachten.
Bijbelonderriclt in Duitschland
Ofschoon er gegrinde reden is, om van het
onderwijs in Bijbekennis op Duitsche scho
len gemengde vewachlingen te hebben,
blijft toch he t mest symplistisch denken
en staan voor volgende zinsneden uit
n dictaat .gegevn aan de discipoien van
de Middelbare Schol te Königsbcrg:
„De Joodsche Gd heeft de wereld uit
niets geschapen. Eu s is het niets voor den
Jood het hoogste. lij kan dan ook niets op
bouwen, alleen vewoesten. Jahve (de Jood
sche God) is als een uurwerkmaker. Hij
heeft de wereld gschapen en liet haar ver-
•olgens aan haar ot over".
En voorts:
„De Bijbel geeflons de Joden aldus den
kende: Ons Joden hebben alle volken noo-
dig. Ook al komo wij als slaven of bede
laars een land binen, wij hebben toch spoe
dig de hoogste anoten bezet. Want alle vol
hangen van os af en zijn op ons aange
wezen".
Een aardige illutratie hierop uit de wer
kelijkheid vormt iet feit, dat onder de of-
ficicele aankondijng van de uitgifte der
nieuwe Pruisischeschatkistbilletten de hand-
teekeningen voorinnen van eenigeJood
sche bankiers, al daar zijn: Bleichröder,
Kohn, Mendelssoh, Salomon, Oppenheim.
SCHOCLNIEUWS
PROF. Dr. J. R.HACKAY
Tengevolge zijer voortdurende ongesteld
heid heeft ProfJDr. J. R. Mackay, hoog
leeraar aan Fre Church College te Edin
burgh, zich gioopt gezien zijn ambt neer
te leggen. Prof Mackay is een der oprich
ters van de Evngelical Quarterly, evenals
zijn vriend Pri. Donald Maclean, wiens
naam nog meni bezoeker van het in 1934 te
Amsterdam geouden Intern. Calvinisten
congres zich z: herinneren.
Dr. W. DE VIES f
Te Velp (G. is, 70 jaar oud, overleden dr.
W. de V r i e oud-conrector van het gym
nasium te Arlie m.
VER. VAN ONDERWIJZEND
PERSONEEL AAN PROT. CHR.
KWEEKSCHOLEN
De algemeene vergadering
Onder presidium van den heer J. Str
werd a, rustend dir. eener Chr. Kweek
school, kwam de Ver. van Onderwijzend per
soneel aan Prot. Chr. Kweekscholen, gister
te Utrecht in jaarlijksche algemeene ver
gadering bijeen.
De vergadering droeg ditmaal een strikt
huishoudelijk karakter en was dan ook
de pers niet toegankelijk, terwijl ditmaal ook
geen autoriteiten uitgenoodigd waren
De voorzitter opende de vergadering, die
druk bezocht was, en sprak daarna een
Openingswoord
waaraan we het volgende ontleenen:
Een somber beeld toont de geschiedenis
der Kweekscholen! In 1924 verklaarde de
toenmalige minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen dat hij weinig foeicie
voor de Kweekscholen, niets voor de eind
examens en als er geen nationaal belang e:
mee gemoeid is, laat ze dan verdwijnee!
Wij kunnen .aldus spr.,. opnieuw beginner
het recht der opleidingsinrichtingen te be
pleiten. Wat de vorming der onderwijzers
betreft, neemt volgens de gegevens, ons land
niet een eereplaats in, maar komt bij anders
naties ten achter. Er is geen geld, zegt men
't Is echter een zaak van keuze. Er is we
geld beschikbaar voor andere doeleinden. De
Commissie van Drie deed veel en goed werk,
maar tegen bezuiniging optornen, is een
moeilijke taak.
Toch is de toestand niet hopeloos.
In 1858 waren er twee kweekscholen
in ons land, nu meer dan 100. Ver
dwijnen kunnen ze niet. Doch de ge
meenschappelijke arbeid voor de
kweekscholen vraagt eenheid in stre
ven. Helaas, was deze er niet steeds.
Doch de teekenen van nauwer contact
tusschen de bond van besturen van
Prot. Chr. Kweekscholen en de ver-
eeniging zijn er. En daarin, aldus spr.,
verheugen wij ons. Onze Kweekscho
len zullen er wel bij varen.
Wij zijn tot arbeid geroepen. God vraagt
niet: prutsen aan vorming van eigen per
soonlijkheid, maar werken in het goddelijk
beroep! Wij leven niet alleen bij brood! Zien
zóó onze taak, dan zal '36 voor ons een
jaar van vreugde en voorspoed zijn! (in
stemming).
Huishoudelijke zaken
Het verslag van den penningmeester, den
heer A. B. Roosjen van Amsterdam, werd
goedgekeurd. Het jaarverslag van den secre
taris, den heer W. J. Visser van den
lwaaruit we bereids een en ander
hebben gepubliceerd, gaf geen aanleiding tot
opmerkingen.
In de plaats van de heeren J. Strikwerda
1 A. B. Roosjen, die niet herkiesbaar waren,
werden gekozen de heeren J. Deutekom
le Amsterdam en J. H. Franken te
Zwolle, die beiden hun benoeming aanna-
Middagvergadering
In de middagvergadering werden verschil
lende zaken betreffende de gevoerde actie en
menwerking met andere organisaties be
sproken en eenige besluiten genomen in ver
band met werkzaamheden die het volgend
jaar zullen worden verricht.
Daarna sluiting.
Het Verbond van Vereenigingen voor Veilig
Verkeer heeft een comminüe benoemd met den
heer C. J. van Wijngaarden van Kees
te Utrecht als voorzitter, welke commissie tot
taak heeft te komen tot de samenstelling
een methodiek voor het verkeersonderwijs, ten
einde bij dit onderwijs op de scholen dienst
te kunnen doen.
Het tiende lustrum van S.S.R.
10—12 Februari 1936.
Te Amsterdam zal van Maandag 10 tot
12 Feh-uari a.s. het 50-jarig bestaan der
S. S. II. (Sncictas SLudiosorum Roformato-
rum) worden gevierd. (Zij is opgericht op
9 Febr. 1SSG).
De, Reünisten zullen worden ontvangen
op Dinsdagmiddag 11 Februari, 's middags
om half vier. Dienzelfden avond biedt de
orga"i«:iiic aan haar leden een maaltijd
aan, terwijl daarna door de afdeelingen
een revue zal xvorden opgevoerd.
Woensdagmorgen belegt het moderamen
een huishoudelijke vergadering. Na de kof
fie vondt. in het Koloniaal Instiuut de plech
tige middagzitting plaats, die gepresideerd
zal worden door Prof. Dr. A. Noordtzij ,van
Utrecht.
Na de receptie volgt het groote, gemeert"
schappelijke diner. Men denkt dit in den
nacht van 12 op 13 Fehr. te ongevee- 2 uur
onder de knie te hebben.
Examens
UIT HET
SOCIALE LEVEN
Te Oss is een loonconflict uitgebroken
in de N. V. Textielfabrieken Gebr. v. d
Bergh. Het geschil is reeds hangende sinds
begin October. In de weverij en de boomerij
zijn ongeveer 50 personen werkzaam, die
zoo goed a!s allen zijn georganiseerd hij
den R. IC. Bond.
Door de stopzetting van de weverij zul
len nok andere afdeelingen niet kunnen
blijven doorwerken, waardoor een grootcr
aantal personen bij dit conflict wordt be
trokken.
Indien vóór of op Zaterdag 4 Januari niet
is tegemoet gekomen aan de gestelde loon-
cisehen. dan zal de arbèid op Maandag 6
Januari niet worden hervat.
SALARISREGELING LEERLING-
VERPLEGENDEN
Bij Kon. besluit is bepaald, dat met ingang
van 1 Januari in de salarisregeling van
leerling-vcrplegenden de bezold'igings- en
kortingsbedragen met 5 worden verlaagd.
GEMENGD
NIEUWS
Moordaanslag op zijn
tweelingbroeder
Onlangs meldden we, dat de 19-jarige J.
van G. te Bodegraven, terwijl hij met
een meisje wandelde, aangereden werd
door oen auto. bestuurd door zijn tweeling
broer. Hij zag het ongeluk aankomen en
iyisfc zich door een handige beweging op de
motorkap tc werken, zoodat hij slechts
eenige lachte verwondingen kreeg. De bij
zondere omstandigheden waaronder dit on
geluk plaats greep de chauffeur was nl.
met de auto het trottoir opgereden zonder
dat daarvoor ook maar eenige reden bestond
gaven de politie aanleiding tot een nauw
keurig onderzoek, waarbij aan hot licht
kwam, dat de 19-jarige chauffeur zijn broer
opzettelijk had aangereden. Reeds vropeer
bad hij gedreigd hem van het leven te bo-
rooven wanneer hij don omgang met het
mpisje niet staakte. Ken en ander is ter
kennis geb;acht van den officier van justi
tie in Den Haag.
VfRDRONKEN
Te Een urn (Gr.) is de vrocb!rijder D.
O., waarschijnlijk door do duisternis mis
leid, te water geraakt en verdronken*
RECHTZAAK
VOLK EN VADERLAND
Twee beklaagden vrij ge'
sproken, twee tot geldboetes
subs, hechtenis, veroordeeld
De verzegelde pers wordt
vrijgegeven
I-Ieden heeft de Utreehtsche Recht
bank uitspraak gedaan in de zaak tegen
de redacteuren van bet N.S.B. weekblad
„Volk en Vaderland", die veertien dagen
geleden terechtgestaan hadden.
Mr. S. A. van Lu n teren, hoofdredac
teur, wien ten laste was gelegd beleediging
dor regeering (in een artikel dat o.m. de
term „aftandsch" bevatete) wordt v r ij g e-
sproken omdat de rechtbank in aanmer
king nam, dat bedoeld was critiek op bet
regeert ngssy slee m. (De eisch v.as
f 100 boete).
De verdachte J. den Holla n d e r die
terecht gestaan had wegens beleediging der
Eerste Kamer (o.m. yas de term „melk
koetje" gebruikt) wordt eveneens vrijge
sproken. omdat de rechtbank van oor
deel is dat de Eerste Kamer door die uit
drukking niet beleedigd kan zijn.
Mr. Reydon wordt wegens beleediging
van minister Deckers, veroordeeld
t o t f200 boete subs. 50 dagen hech
tenis. De eisch was drie maanden gevan
genisstraf.
(Deze \erdaehte had de beleedigende ad
vertentie doen opnemen).
Mr. E. G. H. Verviers had terecht
gestaan wegens beleediging van den minis
terraad en van den minister-president in
bet N.S.B. maandblad Nieuw Nederland.
Ilij werd veroordeeld tot f 100 b o e t e
su b s. 50 d a g e n liec li teni s, welke straf
de rechtbank voldoende achtte, daar zij in
aanmerking nain, dat bet betreft een arti
kel dat afgedrukt was in een maandblad
dat in beperkte oplage verschijnt en alleen
voor de N.S.B.-ers geldt. (De eisch was 1200
boete of zestig dagen hechtenis).
De rechtbank sprak de verwachting uit
dat de opgelegde siraden voldoende zullen
blijken te zijn om herhaling van de ge
pleegde feiten te voorkomen en gelastte het
vrijgeven van de in beslag genomen druk
pers binnen acht dagen, nadat het vonnis
in kracht van gewijsde zal zijn gegaan
Geraffineerde oplichters
Te Arnhem dreef een zekere G. O. uit
Wageningen met zekeren R. een handel in
aardappelen. In het begin van 1934 vertelde
hij aan R„ dat hij een erfenis te wachten
had van zijn grootmoeder te Amsterdam.
Deze bad een bedrag van enkele duizenden
guldens op hem vastgezet en dit bedrag bij
een notaris gedeponeerd. Zij had geen be
zwaar, dat dit geld reeds bij haar leven
aan haar kleinzoon zou u-orden uitgekeerd
waartegen de notaris zich evenwel verzette
Nu wilde O. zich langs gerechtelijken weg
in het bezit van hot geld stellen, om het
dan in de aardappel zaak te steken. R. schoot
tic onkosten voor dit proces voor. Verschil
lende stukken op zegel -werden door een
zekere mej. II. de O. opgesteld. Deze stuk
ken heetten afkomstig te zijn van verschil
lende hooggeplaatste personen in Gelder
land, wier (valsche) onderteekeningen er
dan ook op voorkwamen, wat bij R. eliken
tw ijfel wegnam.
Intusschen was O. een nieuw fortuin ten
deel gevallen. Hij had \roeger te Eindho
ven gewerkt, en nu was daar zijn vroegere
hospita overleden en had hem haar ge-
heele, zeer aanzienlijke bezit vermaakt. Met
de erfenis uit Amsterdam, was het kapitaal
dat aan O. binnen niet te langen tijd moest
worden uitgekeerd, eenige tonnen groot.
De te vervullen formaliteiten eischten
echter veel geld en R. moest eenige geld
schieters zien te.vinden,- die bereid zouden
zijn voorschotten te verstrekken. Ken kapi-
taal van meer dan j' 10.000 wist R. bijeen
WOENSDAG 1 JANUARI
BLOEMENDAAL 245.9 M. Uitzending
de
Godsdienstoefening uit de Geref. Kerk.
Voorganger Ds. Joh. C. Brussaard. 10.00
v.m. Tekst: Exodus 14 15b: „Zeg den
kinderen Israëls dat zij voorttrekken".
De overige programma's voor Nieuwjaars
dag vindt men in ons blad van. Maandag.
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Marseille 763.8.
Laagste stand te Blacksod 734.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 750.0.
WEERVERWACHTING
Krachtige tot stormachtige, later afnemen»
de Z. tot Z.W. wind. zwaar bewolkt tot be
trokken. regenbuien, weinig verandering in
temperatuur.
1 JANUARI
Zonsopgang 8.12 uur, zonsondergang 3.54 uur
Maan op v.m. 11.00 uur, onder nam. uur
Eerste Kwartier 3.35 uur nam.
2 JANUARI
Zonsopgang 8.12 uur, zonsondergang 3.55 uur
Maan op v.m. 11.19 uur, onder v.m. 1.03 uur
te brengen. De vele gezegelde papieren met
de klinkende namien overtuigden de geld
schieters, dat de zaak veilig was.
Op 26 November zou de uitbetaling van
het kapitaal uit Eindhoven plaats hebben
in een hotel te Amsterdam. R. was met een
gemachtigde van de geldschieters aanwezig
doch wie kwam, O. niet. Hij wist bovendien
de beide mannen tot middernacht te doen
blijven door een telefonisch bericht, dat hij
een defect aan de auto had. R. kreeg arg
waan en nam de politie in tien arm, die U.
en mej. De O. arresteerde.
Doodelijke trap van een paard
Toen te Tilburg de 43-jarige landbou-
wer-paardenJiandelaar P. H. Bastiaanscn
ten zijner paarden wilde zadelen, kreeg bij
van het dier een trap tegen de borst. De
man stelde zich onder medische behande
ling, doch het letsel liet zich aanvankelijk
niet ernstig aanzien. B. is echter na twee
dagen aan dc gevolgen overleden-
Een doodelijke vergissing
Te Dedemsvaart gaf de arbeider
Baas bij vergissing aan zijn 6-jarig zoontje
in p'r.ats van wonderolie een lepel van de
medicijnen, waarvan hij ook juist tevoren
eenige druppels had ingenomen. Deze medi
cijn was zwaar vergift. Het ventje werd in
allerijl vervoerd naar het ziekenhuis te
Zw olle. Na .-enige uren overleed liet knaapje
aan de gevolgen.
HET AUTO ONGELUK BIJ ARNHEM
Berichtten we, dat dr K. J. Brouwer",
uit Oegstgeest, de vorige week nog niet bij
kennis was, thans kan gemeld, dat het
levensgevaar geweken is. Dr Brouwer is ge
heel bij kennis en houdt zich uitstekend.
Echter zal het nog wel eenige maanden
duren, voor dr Brouwer geheel zal ziju her-
stcld. i
)E OUDEJAARSAVOND
(AN DEN ORGANIST
door C. r.
oil Oudejaarsavond. .+Jt
Ieder ging dien avond ter kerke,
j Van dichtbij en van veraf liepen de mensehen- maar aa
enz( Almeer vulde zich het gebouw. Hoor, daar ving het 'gel
N'ieu e'en aan:
Uren, dagen, maanden, jaren,
Vliegen als een schaduw heen
Boven achter het grootsche instrument, zat de oude "ganist.
Oud, och neen, zoo heel oud was hij niet, me-ar wit'as zijn
lar wel, spierwit. Zijn vingers streelden de toetsen. Zi voeten
e èwogen zich licht van toets ngar toets. Voor hem enfnks en
chts van hem bevond'en zich de rijen van registerkn>pen.
'roef klonk op en ruischte door de gewelven, eenluitsolo,
et zachte hegeleiding ondersteund:
begui
OG
•ff! Ach, wij vinden, waar wij staren
- Niets bestendigs hier beneén
I
Ach ja, de organist wist het wel goed: niets bestidigs; hij
icht aan zijn vrouw, die daar beneden luisterde e van wie
wist, dat ze ook dacht: niets bestendigs; hij dael aan zijn
JchLcr, die de Ileere lang, heel lang geleden tot Zie genomen
"ui; hij dacht ook aan zijn zoon, die hem door e wereld
nsdKltrukt was. De jongen, die zoo jong reeds had d<n merken
kunstenaarsgeest van zijn vader in zich te bezfcn.
1de hij ook zoo 'n machtig orgel belieerschen; ma" zijn hart
Zonejok niet naar het Huis des Ileercn. Ilij wilde d«hunst om
S,K kunst. En hij voelde niet dc verplichting om di Schepper
ii hemel en aarde, den Schepper, ook van <lc kist, de eer
brengen, die Hem toekwam. Acht jaar was hijlu al weg;
to<*aar? De grijze organist wist liet niet. Kwaad Wl Wim ver-
gu ncn en nooit was hij teruggekeerd.
Half negen.
Een ouderling beneden belde, het sein dat dcredikant in
intocht was en het orgel moest zwijgen. De kost" kwam het
iffje van den dominee brengen.
o°m? Somber stierven de laatste regels weg:
Al het heden wordt verlcdl
Schoon 't ons toegerekend blijft!
Het orgel zweeg.
De organist bladerde in liet koraalbock en ba „Iluere, och,
it 't hem niet toegerekend blij ve
Dudejaarsavond.
Druk was het in de hoofdstraten. Druk, modilig en g'a"- 1 ft
Ute sneeuw, die neerdwarrelde en hier en ör pakte, was
grijs en vuil. Maar de vorst zat in de grond en daardoor werd
liet glad.
Dc menschen die binnen zaten, in de restaurants en groote
theaters, hadden er geen last van.
Oudejaarsavond, 't Kon best gezellig worden.
In één der grootste bioscopen was er een uitgezocht
prachtprogramma. Na een interessant en sensatievol bijprograni-
ma, kwam de clou van de avond: een revue van de spannend
ste momenten uit de filmwereld van het afgcloopen jaar. Du
hoogteDunten van die films, die op 't randje van de goedkeuring
hadden gestaan.
In de propvolle zaal was liet een blijde feeststemming; lach
salvo's barstten er nu en dan los, die het groote bioscooporgel
soms overstemden.
Voor de speeltafel zat een jonge rnan van misschien een goede
dertig jaar. Hij wist, dat hij een leeuwenaandeel had om bij het
publiek de stemming er in te houden en de spanning steeds
liooger op te voeren. Juist op de meest geschikte momenten
kwam hij met een bekende schlager, die insloeg; met een uit
gezochte wals, die alle muizenissen verdreef.
Alle muizenissen?
Dan toch alleen maar bij het publiek. Bij hem zelf allerminst.
I-Iet spookte hem vanavond in 't hoofd, zooals 't nog nooit had
gedaan. Automatisch vlogen zijn handen en voeten over de
klavieren. Maar zijn gedachten waren er niet bij. Die vertoefden
elders. Beelden uit lang vervlogen jaren flitsten hem door 't
hoofd en bleven nu en dan even zitten.
1-Iij zag zichzelf als zevenjarige jongen staan voor de speel
tafel van een massap.I kerkorgel. Vol bewondering starend op
de vlugge handen van den organist, daar vóór hem, die handien,
die huppelden over dc witte en zwarte toetsen; en op de voeten,
die er zoo wonder vlug over de houten pedalen schoven.
Majestueus kon het orgel dan dreunen, zooda-t de grond trilde;
of lieflijk konden er fijne klanken door de gewelven ruischen,
alsof het engelen waren, die zongen.
En hij zag zich staan vol bewondering opziende naar dien
man, organist noemde men hem, zijn vader, zijn vader. Hij zag
ook die registerknoppen; o, zooveel waren het, groote, stevigp
knoppen en overal stonden namen op. En als er orgelconcerten
werden gegeven, moest er altijd iemand zijn, om die knoppen
uit te trekken, of dicht te duwen, dan deze en dan die,
registreeren was dat. Later had hij dat heel vaak gedaan en
dan moest je goed opletten
Hier had hij al de registers op een paar rijen, vlak hij de hand
en ook geen zware knoppen meer, maar licht te veranderen
klepjes, een helper w-as hier niet noorlig.
1-Iij mocht dan ook wol eens op de toetsen drukken, als er
niemand in de kerk was. Geweldig zwaar en moeilijk was dat.
dat kwam had vader hem laten zien doordat er zooveel
liefboomcn in beweging werden gebraeht
Hier voelde je het neerdrukken amper, op zoo 'n electrisch
orgel ging dat zoo licht, de minste beweging was voldoende. Ja,
maar als het nu over liet mooiste ging, dat was anders. Als hij
had mogen kiezen tusschen dit orgel en dat van zijn vader,
zonder meer, dan was de keuze niet moeilijk geweest; dan had
hij dit orgel niet gekozen; wat was bijvoorbeeld dat saxophoon-
geluid, vergeleken bij het geluid van de bazuin op het kerkorgel
en och nog zooveel meer. Bij zijn vader dat echt. karakteristieke
cathcdraal-idce, dat verhevene; eu hier....^ dat afgezaagde
jazz-geluid. O ja, hij bad wel mooie stemmen ooi. op dit orgel,
zeker, maar het was toch niets meer dan een imitatie van een
geweldig uitgebreide jazz-band. Het hing hem meters cle keel
uit. Maar, enfinorganist van een beroemde kerk en
pierewaaien iti de stad, dat ging nu eenmaal niet samen. En hij
probeerde te lachen; liet werd echter een grijns. God dienen en
de wereld tegelijk, nee, dat gaat niet.
Hè. wat was dat nou, hoe kwam hij daar nu opeens aan''
Wat zal hij weer te mieren. Wat had hij toch? Ach, het was
ook oudejaarsavond. Vervelend hoor, die gedachten.
Uren, dagen, maanden jaren. 't Schoot hem ineens te
binnen. Och, och, nou kreeg hij alles tegelijk. Hoe kon je nou
in vredesnaam fatsoenlijk spelen, als er zoo 'n oudenvetsch
ding in je hoofd zat. Stil, hij zou het publiek eens extra
amuseeren. uen idee.
En. nu in onverschillige stemming, voerde hij met zijn pedalen
de eerste regel van liet koraal uit, terwijl liij heel kunstig er
de melodie doorheen weefde: Das muss' ein Stück vom
Himmel sein.
Maar het bleef bij die eene regel. Bali, wat een verachtelijke
kerel. Fair hoor, te spotten met iets wat zijn ouders heilig
Iri de zaal werd gegrinnikt. De trouwe bezoekers glimlachten.
Geniale vent toch; ja, ze wisten wel wie ze hadden benoemd.
Om half twaalf kwam één van zijn leerlingen hem aflossen.
Hij was klaar voor vandaag. Maar hij ging naar huis en naar
bed. Zijn hospita zou wel verwonderd zijn, als hij om kwart
voor twaalf al thuis kwam. Hij was vanavond echt vervelend en
had nergens anders j#n meer in.
Maar toen zijn klok twee uur sloeg, was hij nog wakker. Wat
mankeerde hem toch? Hij was toch geen heiden. Hij geloofde
toch in een God; één die alles geschapen had en de natuur nog
onderhield en regeerde. Was het dan zoo erg een eigen loopbaan
te kiezen? Ieder kon toch niet hetzelfde denken en doen. Die
onzin van hel en verdoemenis, van verlossing en zaligheid,
kletspraat
Hoe zou het met de oude menschen gaan, dacht hij dan weer.
Van vader las hij wel eens één of ander vers'agen moeder?
Wat waren zij toch altijd gelukkig geweest en tevreden. Zou
dat geloof nu toch werkelijk zoo 'n kracht geven, ach kom,
suggestie! Hij had het toch ook naar zijn zin. Nou ja, tevreden
was je toch eenmaal nooit.
En dan, te zeggen dat jie God behoort te dienen, goed voor
oude menschen, die niets anders tc doen hebben,
Zie, dat is eigenlijk niet wat je noemt: als God gediend moet
worden, moet dat niet alleen door afgeleefde menschen
Maar wat dan in vredesnaam? Moet ik soms naar ze toe
ga.anNog mooier.
Miserabele boel.
Het bed was hem te warm; MJ stond op en ging naar zijn
bureau, nam een nieuw vel muziekpapier en ging zitten
schrijven.
't Was lang geleden dat hij een middeleeuwsche toonaard
had gebruikt voor zijn composities. Sedert zijn studietijd wis
het niet meer voor gekomen. Maar nu deed hij li'ct wel. Hoo
was het ook weer, die melodie, die hij vroeger zoo mooi had
gevonden
't Viel toch niet mee, die kerktoonaarden
Zoo zat JVirn te schrijven, de geliecJe nacht
Moeder nad oliebollen gebakken, natmvliik! Dat had ze nog
n< ojl nagelaten. Kerst van plan er een paar te bakken, heeft za
er toch maar een pan vol van gemaakt. Ze hielden er beiden
zoo van. Nu hadden ze de heele week wat.
Samen zaten zij bij elkaar, zonder veel te zeggen. Een enkele
maal haalde de organist eens een oude geschiedenis op en toen
de klokken, ook die van zijn kerk, het oude jaar begonnen uit
le luiden, zou hij eigenlijk zoo graag even naar zijn instrument
zijn gegaan, om mee te jubelen en te danken.
De menschen wenschten elkaar nu geluk. De organist en zijn
vrouw ook, hoewel beiden een diepe zucht, die veel op een snik
geleek, niet konden onderdrukken.
En beiden ook lagen ze nog een tijd daarna wakker, ieder
voor zich met veel gedachten.
Toen vader weer wakker werd was het nog schemerig. Do
kachel was opgestookt en daar kwam ook moeder reeds. Buiten
begon hun haan een wedstrijd met die van buurman, wat beider
kippen een hevig gekakel ontlokte. Het beloofde een mooie dag
te worden, de lucht was helder en langzaam steeg de zon.
De organist zette zich aan het orgel en begon eon voorspel van
Psalm 19. Even later zette hij in, terwijl zijn vrouw meezong:
Het ruime hemelrond1,
Vertelt met blijden mond
Gods eer en heerlijkheid.
De held're lucht en 't zwerk,
3 Verkondigen Zijn werk
i En prijzen Zijn Beleid
Net toen zij aan tafel wilden gaan, werd er gebeld.
„Wat is dat nu, zoo vroeg", zei moeder.
De organist ging naar de voordeur, deed open en
„Wimmie
Het was moeder, die achter vader aan was gekomen.
„Moeder, vader!", het klonk als een juichkreet. Meer woorden
kwamen er niet. maar zij hielden veel in. Zij hielden alles iu,
wat Wim had willen zeggen en vragen.
Hij had het in de stad niet uit kunnen houden en was met
een auto gekomen naar de plaats, die hem toch de liefste was
gebleven.
Dien ochtend zaten er drie gelukkige menschen aan liet
ontbijt. Wim was op de oliebollen aangevallen en vond, dat het
weer was als vroeger.
Gedrieën gingen zij naar de kerk. Vader on Wim naar het
orgel en terwijl Vader registreerde speelde Wim zijn composiliu
van dien nacht, eon bewerking van den negentienden psalm.
Het orgel dreunde, zooals hij het zich den vorigen avond ha i
herinnerd. Onder zijn vaardige handen hewogen zirh de toetsen
de klanken ruischlen door de hooge, oör-oude gewelven en'
terwijl ied.er in spanning luisterde, was het of Engelen zongen,
en leek liet of nog nooit het orgel zoo majestueus en zoo blij'
zijn klanken had uitgezonden dc ruimte in. als nu.
Vader luisterde en in zijn oogen waren tranenvan blijd
schap!
Als God het. wilde, dan zou ter Zijner tijd, dc grijze organist
een liet orgel waardige opvolger krijgen.
