HET JAAR 1935
WAT OVER ONZE GRENZEN
VOORVIEL
DE NEDERL. KOOPVAARDIJ
VLOOT IN 1935
Jaaroverzicht Binnenland
„Dc wcrelt gact haar ganck.
sy wert en blijft aen 't werren.
(Huygena)
Wereldconcentratie
kan men schrijven boven het b i n-
nenlandsch jaaroverzicht van
1935. Want we worden hoe Langer hoe
meer internationaal georiënteerd en
geconcentreerd. Er kan in Abessinic
geen schot afgaan, of de dreun trilt
heel de wereld door. De kranten
methode om oe verschillende berich
ten te rubriceeren, zoo oud als de
kranten zelf en tot voor korte tijd
gangbaar, is niet meer te handhaven.
Sommige bladen trekken er zich zoo wei
nig meer van aan, dat ze al 't voornaamste
nieuws, waar het ook vandaan komt, bijeen-
harken en op een pagina, schots en scheef
door elkaar op een hoop gooien.
Dat is niet enkel willekeur, bet is, wel
licht onbewust, de tol aan de internationale
concentratie, welke ons allen gegrepen heeft
en die in 1935 groote vorderingen maakte;
zoo groot, dat we misschien einde dezes
jaars (dus enkele dagen nadat wij nil
schreven) als reactie een uitholling van de
Volkenbond zien, welke aan veler hoop de
bodem inslaat.
Dc registratie van dit jaar staat echter in
het teeken der wereldconcentratie. En met
yerwaarloozing van andere gebeurtenissen,
willen we het zóó zien.
De samenhang der dingen wordt ons
wel zeer duidelijk als we de jaarkroniek
van maand tot maand aoorloopen en
hier en daar een greep doen.
Nauwelijks was Januari in het land, of
onze ferme Mariniers gingen naar het Saar-
gebied om de orde rond de stembus te be
waren en vele burgemeesters maakten het
uitstapje ook orn als stembureau-voorzitter
te fungeeren. Daar de stemming op Zondag
viel, is er in onze kringen nog al wat over
te doen geweest, maar het luwt gauw in
deze lage landen.
In Februari kwamen we, d.w.z. onze Re
geering en ons volk tot de conclusie, dat
het beter is ongewenschte vreemdelingen
voorloopig op te bergen, dan ze toe te laten
hun internationale activiteit te ontplooien:
er kwam een interneeringskamp.
Gevaren uit en in de lucht
Echter, niet alleen de mensch van vleesch
en bloed (en dat laatste niet van vreemde
smetten vrij) kan gevaar opleveren, dit kan
ons ook uit de lucht bedreigen. Dus waren
we erg dankbaar, dat Prof. Dr. Hondius
Boldingh in Maart een eenvoudig middel
wist aan te geven om de burgerbevolking
tegen gasaanvallen te beschermen. De Re
geering heeft dit onderwerp niet verwaar
loosd; in December is zelfs al een wetsont
werp aangenomen, waarbij een en anaer
geregeld en de gemeenten geïnteresseerd
worden. Alleen een paar verdwaasde vre-
desvrouwen, die niemand zeggen te wan
trouwen, behalve de Regeering, welke be
doelt haar te beschermen, maakten bezwaar
tegen deze maatregelen.
In April ving de reeks vliegongelukken
aan. Er zal moeilijk iets te bedenken zijn-
dat zoozeer het internationalisme dient, als
het vliegtuig. Maar het gaat ook hier en wel
op zeer tragische wijze, niet zonder vallen
en opstaan: in April de „Leeuwerik"; in Juli
de „Kwikstaart-' met zes personen; in de
zelfde week de Maraboe, met gelukkig al
len materieele schade, maar vlak daarop de
„Gaai" met niet minder dan 13 dooden.
Deze verschrikkelijke rampen brachten
wel rouw en teleurstelling men kan zeg
gen, dat heel het volk weende met groot
geween maar geen ontmoediging. De
K.L.M., ongetwijfeld voorzichtiger geworden,
zette niettemin door en zoo werd, althans
voorloopig, de luchtlijn Amsterdam-Milaan
in Mei geopend' en ook andere verbindingen
kwamen tot stand.
Dat Indië ons in de loop der jaren vooral
'door vliegtuig cn radio nader gekomen is.
bewees wel de belangstelling in diezelfde
maand voor de benoeming van Mr. W. H.
van Helsdingen tot voorzitter van de Volks
raad.
Een internationalisme van ongewenschte
soort, omdat het de verhoudingen tusschen
óe volken niet losser maar stroever maak!
ontwikkelde zich op het terrein der handels
verdragen: het transferverdrag, dat wij in
Juni met Duitschland sloten, is er een be
iwijs van.
Aan 't eind van 't jaar kwamen belang
rijke handelsverdragen met dit land en met
Amerika tot stand.
Verkiezingen
In April werden de provinciale, in Juni
'de raadsverkiezingen, en in Juli de verkie
zingen voor de Eerste Kamer gehouden, ter
wijl in laatstgenoemde maand ook de ka
binetscrisis vieldoch laat ons hierover
zwijgen; waarschijnlijk bemoeit een ander
er zich mee. Maar ook hier speelde het in
ternationalisme een rol. Het keek niet al
leen om de hoek bij de Kabinetscrisis (de
Belgische devaluatie); het vertoonde zich
klaarlijk bij het plan van de arbeid, ('t Plan
van de Man); het bracht groote beroering
toen een Limburger min of meer van Duit-
sche origine en met een Fransche naam zich
als lid der Eerste Kamer aanmeldde. Pas
half December ging de deur voor hem open.
Overigens passeerden er nationaal inter
nationale gebeurtenissen van groot belang:
Oprichting van de N.V. Eerste Ned. Indi
sche vliegtuigfabriek te Tandjong Priok.
„Pa" van der Steur, leider van het opvoe
dingsinstituut te Magelang wordt zeventig
jaar.
Hr. Ms. K VIII komt behouden van de
wereldreis te Soerabaja aan. Er is belang
rijk wetenschappelijk werk door Prof. Ve
iling Meinesz verricht.
Wie in Augustus in Oss vertoefde, waan
de zich in Chicago te zijn: de orde der gang
sters vertoonde zich aan het publiek en de
bekenteniswoede dezer misdadigers brak uit.
Het textielconflict in Tilburg in diezelfde
maand, schijnt heelemaal Nederlandsch te
zijn, maar zonder de internationale concur
rentie zouden zulke dingen ons thans niet
wedervaren. Als in Japan de weefspoel vlot
ter door de getouwen scheert, dan loopen
onze machines stroever.
En hoeveel moeite kostte het niet de
tweede Statendam in ons land te doen
bouwen!
Zoo grijpen de wereldraderen in elkaar.
Zelfs als liet wetten betreft Want in ver
band met de Jodenwetten vam Neurenberg
had in September te Amsterdam een groote
proteslvcrgadering plaats.
Arbeidsvraagstukken
Desondanks slaagde men er in de onder
handelingen tusschen Nederland en Duitsch
land aangaande arbeidsvraagstukken te be
ëindigen. Wat natuurlijk niet wil zeggen,
dat alle problemen opgelost werden. „Dc
vreemde vrouw" kwam pas in December om
oe hoek kijken en we weten nog niet, wat
er met haar gebeuren zal.
Internationaal is ook de werkloosheid.
Maar ons nationale oeel is wel zeer groot;
ruim 400.000 en daarbij 160 000 werkloozcn
van 14 tot 24 jaar. Schoon is het, dat 3000
jonge mannen van Christelijken huize jaar
lijks zeven weken in werkkampen verblij
ven; maar wat zegt het op zoo velen?
Dat Nederland op sportgebied con inter
nationale figuur van de eerste rang is, be
wees Willly den Ouden, die in September het
wcreldzwemrecord 200 M. vrije slag verbe
terde; maar meer belangstelling trok de
wedstrijd om het wereldkampioenschap scha
ken tusschen den Nederlander dr. M. Euwe
en den knappen, genaturaliseerden Russi-
schen Franschman dr. Aljechin, titelhouder,
welke in October een aanvang en in Decem
ber een blij einde nam.
In deze maand kwamen ook dc sanctie-
maatregelen, de ineenstrengeling van natio
nale en internationale belangen, binnen de
sfeer der landspolitiek. Eerst niet het ietwat
wonderlijk uitgevaardigde en loon weer in
getrokken benzine-uitvoerverbod; latei met
de eigenlijke bepalingen inzake sancties. En
toen kwam in November de blokkaoe der
Itnliaansche handelsvorderingen.
Het overlijden van Mr. B. C. J. Loder,
oud-president van het Permanente Hof van
Internationale Justitie bepaalde ons bij de
samenhang van het recht in de wercid,
maar vlak daarop bewezen de Nederland-
sche hoogleeraren, die bun betrekkingen ver
braken niet de Kanf-Gesellschaft, en net
Kon. Ned. Gymnastiek Verbond dat besloot
om niet aan de Olympische spelen te Ber
lijn mee te doen, dat het internationalisme
nog lang niet overwonnen heeft.
Eer zou men kunnen zeggen, dat de toe
nemende internationale banden meer knel
len dan steunen; de wercldconcentratie doet
soms erg veel pijn. Op elk gebied.
Gelukkig blijft, ondanks verwikkelingen,
handelsbelemmeringen, blokkade van inter
nationale vorderingen, clearing en uitvoer
verboden waar, wat heel de Christenheid
van gansch de wereld in deze donkere da
gen een schuchtere Jodin uit het verachte
Nazareth nazong:
Hoe heilig is Zijn Naam
Laat volk bij volk te zaam
Barmhartigheid verwachten:
Nu Hij de zaligheid,
Voor die Hem vreest, bereidt,
Door a 1 de nageslachten.
i- de K.L.M. kantoren groepten velen
Jaaroverzicht Buitenland
Het wereldtooneel in 1935 gaf
weer een onafzienbare rij van
belangrijke gebeurtenissen
Conflicten, verkiezingen
jubileums enz.
Zelden blijkt op zulk een overtui
gende wijze als juist tegen het einde
van ieder jaar, hoe kort het geheugen
van ieder mensch reikt. Wat heeft in
den zich sluitenden jaarkring op het
gebied van het wereldgebeuren ons
bezig gehouden in die onafzienbare rij
van dagen, die alle hun „nieuws" mee
brachten, dat onze belangstelling en
ons medeleven had? Waren er, om ons
•bij deze vraag te hulp te komen, niet
wei-geordende archieven en de dikke,
bijna onhandelbare deelen, waarin ge
leidelijk de jaargang 1935 van ons blad
verzameld en ingebonden werd, dan
zou het moeilijk vallen, dit alles voor
een kort oogenblik te laten herleven
als in een voorbijtrekkende revue, die
nog den schijn der vroegere werkelijk
heid heeft. Nu echter slaan wij de ver
gelende bladen maar eens om. en het
voorbijgegane jaar wordt weer overvol.
Allereerst zijn er twee trieste gcschic4e
nissen, wier draad van Januari tot December
doorloopt, en wier ontknooping naar wij
vermoeden in 1936 zal liggen. Het zijn beide
processen, in het eerste geval om het lot
van een mensch,in het andere om dat van
heel een volk. De man, over wiens leven of
dood nu reeds een jaar met talrijke onder
brekingen beraadsslaagd wordt is de
Duitsch-Amerikaan Bruno Ilauptmann
verdacht schuldig te zijn aan den dood van
Lindberghs eerste baby, die zooals men zich
zal herinneren uit zijn slaapkamer werd onl
voerd, met behulp van een tegen het ven
ster geplaatste ladder. Toen dit proces be
gon, is er zulk een typisch Amerikaansche
ophef van gemaakt, dat het velen met af
keer heeft vervuld. De logeergelegenheden
in het kleine stadje Flemington waren over
vol, en niet minder dan 132 nieuwe telefoon-
erbindingen moest men gereed maken, om
de sensatielust die wijd en zijd heerschte
zoo snel mogelijk te kunnen bevredigen.
Ilauptmann werd ter dooa veroordeeld, is
in hoogcr beroep gegaan, heeft intusschen
voor propaganda-doeleinden en money-ma
king zijn biografie geschreven, en wacht nu,
na al deze wederwaardigheden, op de vol
trekking van het opnieuw gevelde vonnis:
de dood op de electrische stoel. Het komen
de voorjaar zal naar het zich laat aanzien
zijn laatste zijn. Hoeveel ellende het voor
alle betrokkenen heeft meegebracht, dit tel
kens opnieuw oprakelen van deze pijnlijke
dingen, in een omgeving die belust was op
vooral veel sensatie, is moeilijk te schatten
Het tweede proces, dat wij hier in het
kort willen aanstippen gaat om het lot van
heel een volk, Het is het conflict tus
schen Italië en Abessinië, die in
Oost-Afrika, waar Italië zijn koloniën Eritrea
en Italiaansch-Somaliland heeft liggen bu
ren zijn. Aanleiding tot de langdurige con
troverse is geweest een botsing tusschen
Italiaansche en Abessijnsche soldaten, in
het zuid-oostelijk grensgebied van Wal-Wal.
Motief tot het beginnen van dit gewapend
avontuur von<i Mussolini echter in andere
dingen: de Italiaansche behoefte aan grond-
jied en grondstoffen. Wij willen hier niet
heele, min of meer labyrintische loop van
ontwikkeling dezer affaire volgen; dit
alles heeft in zulk een mate vooral de laat
ste maanden de aandacht in beslag genomen,
dat men er goeddeelsvan verzaoigd is. De
Geneefsche procedure heeft tot het uitvaar
digen van sanctie-maatregelen geleid tegen
het aanvallende land, daar de Volkenbonds
leden bier niet slechts de integriteit van
één land, doch in principe de veiligheid van
allen bedreigd zagen. De laatste weken is
het aspect van de affaire nogal eens gewij
zigd; ook in dit proces tusschen twee volken
zal eerst in de naaste toekomst het vonnis
worden geveld.
Een ander vraagstuk van internationaal
belang, wij bedoelen dat van de hereeni-
glng van het Saargebied met
Duitschland'; vond op bevredigende
wijze zijn beslag. Het stemt tot voldoening
dat althans deze oorlogserfenis rustig en
vreedzaam werd gelikwideerd. In overwe
gende meerderheid gaven de Saarlanders
te kennen, waar hun vaderland lag, en zoo
werd hun leus tot werkelijkheid: de Saar
is Duitschl
Bladeren wij verder in onze papieren dan
stuiten wij op den opstand, door de aan
hangers van Venizelos in de maand Maart
in Griekenland ontketend. Het con
flict zag er zeer kwaadaardig uit, doordat
een deel der Grieksche vloot zich met de op
standelingen solidair verklaarde, en naar
Kreta opstoomde. Er heeft in onderscheiden
deelen van Griekenland, met name in Ma
cedonië, heel wat bloed gevloeid, en het ein
de was, dat de regeerïng zich wist te hand
haven. Toch is uit deze troebelen tenslotte
iets voortgekomen, wat bij het begin weini
gen zullen hebben voorzien, namelijk een
hernieuwd zoeken naar binnenlandsche con
solidatie. Generaal Kondvlis, die bij afwis
seling voorstander was der monarchie en
republikein, is even tengevolge van al déze
verwikkelingen sterk op den voorgrond ge
komen en heeft gemeend, dat herstel van
ex-koning George II in zijn vroegere waar
digheid voor Griekenland de beste oplossing
zou zijn. George is inderdaad na een gehou
den volksstemming, weer in Athene ver
schenen; Kondylis, wiens positie blijkbaar
niet oversterk was, is daarmede tegelijk
weer op den achtergrond geraakt. Het oude
land der Hellenen heeft nu voorloopig rust
Ook in het Memelgebied is het
nogal onrustig geweest, zoowel tengevolge
van nationaal-socialistischo propaganda, als
door het streven der Lltausche regeering, oe
Duitsch-sprekende bevolking meer en meer
uit haar uitzonderingspositie los te maken
en haar de eigen rechten te ontnemen. De
mogendheden, die aangewezen waren, het
Memelstatuut te handhaven, hebben ten
langen leste aan de regcering van Kowno te
verstaan gegeven, dat matiging geboden was.
Het Memelvrangstuk mocht niet in een oor
logsaangelegenheid ontaarden. Meinel heeft
daarop, al is het onder merkwaardige ora-
standigheaen, zijn nieuwen Landdag kun
nen verkiezen, en van deze gelegenheid ge
bruik gemaakt om overduidelijk te demon-
streeren, dat het in meerderheid, zoowel
naar afstamming als sympathieën, Duitsch
is, al blijft het door bijzondere bepalingen
aan den Litauschcn staat als een enclave
gebonden.
Dat Duitschland tot nieuwe zelfstandig
heid is gegroeid onder het Naziregiem bleek
o.m. hieruit, aat het het aandurfde, de
militaire clausule van het
vredesverdrag van Versailles
op tc zeggen, cn zich opnieuw te bewape
nen. Wie nog geloofden in den schoonen
pacificatiodroom werden hierdoor zeer te
leurgesteld, doch er was zeker wel niemand,
die kon betwisten, dat Berlijn ten deele in
zijn recht was. De voorgespiegelde alge-
meene vermindering der bewapening, mede
een annex van het Versailler tractaat, was
immers evenmin in vervulling gegaan. Tot
een georganiseerd verzet van oen Volken
bond tegen deze Duitsche stap is het dan
ook niet gekomen. Engeland heeft zelfs met
Duitschland een vlootovereenkomst aange
gaan, hetgeen te Parijs met leede oogen is
aangezien.
Kwam in het afgeloopen jaar het eindeloos
geharrewar tusschen de Zuid-Amerikaan
sche staten Bolivia en Paraguay, met
als inzet het gebied van de Gran Chaco. na
dat een langdurige oorlog namelooze ellen
de had gebracht, door een vergelijk tot een
einde, ook op anóere wijze dan door krijg
voering bleven aan de menschheid de groote
rampen niet gespaard. China leed aan zijn
bekende groote overstroomingen, die ontel
bare slachtoffers vroegen; Ceylon werd ge
teisterd door een malaria-epidemie, die meer
dan 54.000 menschen ten grave sleepte; Be-
loedzjistan werd geslagen door een aardbe-
KONING1N ASTRID
OOK DIT JAAR
VERDERE INKRIMPING
Netto vermindering 3
ruim 66.000 tons
Achteruitgang na 1930
is 600.000 tons
Drie-en-dertig nieuwe schepen
in de vaart
Belangrijke orders voor
nieuwe schepen
In verband met dc nog steeds voortduren
de onmogelijkheid om voor schepen onder
Nederlandsohe vlag tot een sluitende exploi
tatie te komen, zijn ook dit jaar weer een
belangrijk aantal goede Nedei landsche zee
schepen aan hel buitonland verkocht, en het
is slechts te danken aan het in de vaart
brengen van een aantal groote tankschepen
dat de netto vermindering van dc Nederland
sche koopvaardijvloot iets minder was dan
in het vorige jaar.
Voor de te Rotterdam thuisbehoorende
vloot is de achteruitgang echter helaas veel
grooter dan in één der voorgaande jaren
het geval was.
Voor de algemecne vrachtvaart blijven de
vooruitzichten nog uitermate donker, on
danks de door de regeeriiig geboden steun en
de matige verbetering van de vrachtprijzen
in het najaar, is concurrentie met schepen
van andere nationaliteiten slechts mogelijk
ten koste van niet onbelangrijke tekorten.
Daartegenover staat echter het verheugen
de verschijnsel dat door diverse lijnvaari-
ondernemingen meer opdrachten voor het
bouwen van nieuwe schepen konden worden
verstrekt.
De netto vermindering van de gehecle
Nederlandsohe koopvaardijvloot be
droeg dit jaar 9 schepen met 66.592
tons bruto inhoud, tegen 28 schepen
met 78.888 ton in het vorige jaar; de
Rotterdamsche vloot is echter met
34 (vorig jaar 10) schepen cn 93.476
(33.694) tons achteruitgegaan, In de
vijf jaren na 1930 is de geheele Neder-
landsche koopvaardijvloot met rond
600.000 tons bruto, of ongeveer 20 pet.,
verminderd, de Rotterdamsche vloot
alleen is met 325.000 tons of meer dan
25 pet. ingekrompen.
Aantal nieuwe schepen bedraagt 33
Het aantal nieuwe schepen in de vaart
gebracht was belangrijk grooter dan in 1934,
nl. 33 (vorig jaar 22) schepen met rond
67.000 (39.500) tons bruto. Hieronder zijn be
halve een 20-tal kustvaartuigen, 10 nieuwe
tankschepen.
De Petroleum Mij La Corona bracht 7
nieuwe tankmotorschepen in de vaart, elk
ongeveer 8000 tons bruto, nl. Sunetta, ge
bouwd door de Rott. Droogdok Mij; Rapana,
gebouwd bij Wilton-Fijenoord; Rotula, ge
bouwd bij de Ned. Scheepsbouw Mij. voorts
de in Duitschland gebouwde schepen Cadila,
Ganita en Genota en de in Denemarken ge
bouwde Perna.
Voor de Curacaosche Scheepv. Mij zijn bij
de Ned. Scheepsbouw Mij de Rita en Rosa
(elk 3200 ton) gebouwd, en bij T. v. Duy-
vendijk's Scheepswerf te Lekikerkerk de
sleepboot Parma (257).
Voor de Standard Vacuum Oilgroep werd
bij de Rott. Droogd. Mij de Renekat (4763)
voltooid.
Voor Rotterdamsche rekening zijn slechts
twee kleine vaartuigen gebouwd, het tank-
mj?. Vlissingen (250) voor de Ver. Tankree-
derij door de Industr. Mij De Noord, en het
m.s. Minna (400) voor de Scheepv.- en Han
del Mij, door de Rott. Droogd. Mij, welk
vaartuig echter op de tweede thuisreis van
Engeland op de Noordzee is gezonken. Voor
rekening van de Kon. Paketv. Mij werd door
de scheepswerf P. Smit Jr afgeleverd het
m.s. Janssen (1700), terwijl voor de Ver. Ned.
Scheepv. Mij hij de Tndustrieelc Mij De
Noord te Alblasserdam gebouwd werd het
m.s. Tavarj (950), bestemd voor de vaart op
de Afrikaansche kust.
Voor de groote lijnvaart en de alge-
meene vrachtvaart zijn dus in 't geheel
geen nieuwe schepen gereed gekomen.
Opdrachten voor nieuwe schepen
Na langdurige onderhandeling over de fi
nanciering en voor het overbruggen van het
prijsverschil bij aanbouw in Nederland en
elders, kon de Holland-Amerikalijn overgaan
tót het plaatsen van de opdracht voor het
bouwen van een nieuw passagiersschip van
meer dan 30.000 tons bruto inhoud, waar
mede aan enkele duizenden Nederlandsche
arbeiders voor meer dan twee jaar werk zal
worden verschaft.
De Rott. Lloyd bestelde een vrachtmotor-
sohip van plm. 8000 ton bij de Kon. Mij Dc
Schelde te Vlissingen. De K.P.M. heeft aan
de Nederl. Dok Mij te Amsterdam opdracht
gegeven tot het bouwen van het ni.6. Maet-
suyker (4500) voor Indië. De K.N.S.M. be
stelde twee motorschepen van plm. 500 tons,
genaamd Clio en Ino, bij de firma Gebr.
Pot te Bolnes. De Holl. Stoomb. Mij bestelde
de Amstelstroom (500 tons) bij C. v. d.
Giessen Zn's Scheepswerven te Krimpen
a. d. IJssel (is 7 Dec. jl. te water gelaten).
Voorts heeft de Intern. Kustv. Mij te Rotter
dam aan de firma Jan Smit te Alblasserdam
den bouw van een kustmotorschip (500) op
gedragen, terwijl de Scheepv. en Handel Mij
bij de Industr. Mij De Noord een nieuw
kustmotorschip (400) heeft besleld ter ver
vanging van het gezonken ms Minna.
De Kon. Shell groep bestelde in het begin
des jaars zes groote tankmotorschepen, later
gevolgd door opdrachten voor twee kleinere
tankmotorschepen voor de West-Indische
vaart, benevens eenige kustvaartuigen, en
heeft tegen het einde van het jaar nog vier
groote tankmotorschepen in bestelling ge
geven. Van deze opdrachten zal op 31 Dec.
a.s. het eerste groote tankschip door de Ned.
Scheepsbouw Mij te water worden gelaten.
Voor deze groep zijn dus momenteel in
aanbouw; Rott. Droogdok Mij twee schepen
van 6250 tons bruto, Wilton-Fijenoord drie
schepen van 6250 tons, C. v. d. Giessen
Zonen's Scheepswerven een schip van 6250
tons en een kustvaartuig van 500 tons.
Scheepswerf P. Smit een s.s. van 3200 tons.
Kon. Mij De Schelde een schip van 6250 tons;
Ned. Scheepsb. Mij drie motorschepen van
8000 tons en een ss. van 3200 tons en bij
Boole's Scheepswerf te Bolnes een tanklich-
ter van ongeveer 400 tons.
Phs van Ommeren te Rotterdam heeft een
te Denemarken in aanbouw zijnde tankmotnr
boot van plm. 11.000 tons laadvermogen
aaneekocht en voorts zullen van de door de
Unilever-groep in Duitschland bestelde mo
torschepen een drietal onder Nederlandsche
vlag worden gebraoht. onder beheer van de
firma Van Nievclt Goudriaan Co te Rot
terdam.
In totaal ontvingen de Nederlandsche
werven opdrachten voor 22 Nederland
sche schepen metende totaal plm.
120.000 tons, terwijl 4 schepen in het
buitenland worden gebouwd.
Verbouwing van schepen
De Kertosono van den Rott. Lloyd zal bij
de Nederl. Dok Mij te Amsterdam worden
verbouwd (nieuw voorschip) en nieuwe
stoommachine bij De Schelde. Een viertal
schepen der „Kota" klasse van dezelfde
maatschappij zullen op dc werf van P. Smit
worden voorzien van grootere tankruimten
\oor palmolie. De Niéuw-Holland en Nieuw
Zeeland krijgen nieuwe hoofdmachines bij
de Mij. De Schelde. liet s.s. Jaarstrooni
van de Holl. Stoomb. Mij zal 15 meter wor
den verlengd, waardoor de inhoud van
schip met ongeveer 500 tons zal toenemen.
Dit werk is opgedragen aan de Ned. Dok Mij.
Onder Nederlandsche vlag gebracht
De s.s. Groenlo (1969) en Ruurlo (3151)
van de Stoomv. Mij Noordzee te Amsterdam,
die korten tijd ondei Finsche vlag hebben
gevaren, zijn weer tot de eigen nationaliteit
teruggekeerd. De firma Vinke Co te Am
sterdam heeft- het Eng. ss. Charterhurst
(4965) aangekocht en onder den naam Zij
penberg in de vaart gebracht. Het tankschip
Mirza (7991) van de Petr. Mij La Corona,
dat eenigen tijd onder Argentijnsche vla;
heeft gevaren, is weer teruggekeerd.
Vergane schepen
Het in Decemiber 1934 in de haven van
Leixoes aangevaren ss. Orania (9763) van de
Kon. Holl. Lloyd ging verloren. Behalve het
reeds genoemde ms. Minna (400) is ook de
motorschoener Poolster (223) verloren ge
gaan, waarhij helaas de geheele bemanning
om het leven is gekomen.
Op dc kust bij Egmond zijn de slbt Dren
the (352) van het Bureau Wijsmuller, het
s.s. Kerkplein (5085) van de Scheepv. Mij
Millingen en het te Schiedam thuisbehoo
rende m.s. Jos Marie (230) gestrand. De
sleepboot wordt ter plaatse gesloopt. Pogin
gen om de beide andere schepen vlot te
brengen worden nog voortgezet.
Naar hef buitenland verkochte
schepen
Ook dit jaar zijn weer 'n groot aantal
schepen naar 't. buitenland verkocht. Vooral
Rusland heeft de hand gelegd op een aantal
Nederlandsche schepen van niet meer dan
middel matigen ouderdom. Hieronder was de
geheele viool van den Nederl. Lloyd. Ver
kocht werden 32 grootere cn kleinere sche
pen, metende totaal 145.S10 tons bmto. 3
sleephootcn, metende 616 tons bruto ei
tanklichter van 818 br. tons, totaal 36 sche
pen. metende 147.244 tons bruto.
Voor sloop verkocht
Voor sloop werden slechts een zestal zee
schepen en een sleepboot verkocht met een
totale inhoud van 1.V37 hr. reg. tons.
ringsramp, die omstreeks 50.000 dooden
vergde.
Groot-Brittannië beleefde, temidden van d§
bewogen tijden, waarin wij leven, het
eren kroningsfeest van
Koning George, dat met dankbaarheid
on luister wero gevierd, in tegenstelling met
België, dat in den rouw werd gedompeld
door het auto-ongeluk in Zwitserland, waar
bij zijn alom beminde koningin Astrid
het leven liet. De Brusselsche Wereldten
toonstelling, die zoo grootsch was ingezet, en
die ook overigens zulk een succes werd, werd
door deze droeve gebeurtenis overschaduwd.
Er waren oit jaar nog andere dooden, wier
heengaan herinneringen wekte. Zoo overleed
Frankrijk kolonel Alfred Dreyfus,
een man wiens tragisch levensverloop zijn
verder lot heeft geteeken-d. 1-Iij was het, dia
onschuldig beticht van landverraad en naar
het Duivelseiland verbannen, Frankrijk een
an zijn „causes célèbres" heeft bezorgd,
welke in hun tijd heel de wereld in rep en
roer brachten. Een monster-proces als het
zijne is in Parijs ontstaan door den dood van
een man, wiens leven wel het tegendeel van
eervol was, de beruchte Alexandre Stavisky,
wiens oplichterijen duizenden Fransche
spaarders van hun penningen hebben be-
roofd. Deze ingewikkelde affaire kwam nog
steeds niet tot een einde.
Ook Arthur Henderson overleed,de
Britsche voorzitter der ontwapeningsconfe
rentie, onder welker mislukking hij zoo zeef
heeft geleden. Toen deze idealist die ovefl
ARTHUR HENDERSON.
zulk een enorme werkkracht beschikte, eij
het door zijn gaven van zeer eenvoudigen
jongen tot op óe hooge posten in den Brit*
schen staat had gebracht, op het ziekbed lag,
dat zijn sterfbed zou worden, was reeds da
Italiaansch-Abessijnsche oorlog 'n feit Men
heeft hem de kennis daarvan bespaard; da
wetenschap, hoezeer zijn idealen met voeten
werden getreden zou hem den dood nog
hebben verzwaard.
Dat tenslotte, tegen de naderende Kerst»
dagen, de Britsche minister van Buiten»
landsche Zaken Ho are genoopt zou won
den tot aftreden, was iets, wat allerminst
viel te voorzien. De door hem te Parijs ge
voerde besprekingen, waarbij onder invloed
van Laval een vergelijk inzake het Oost*
Afrikaansche conflict werd opgesteld, had
echter zijn positie onhoudbaar gemaakt. D«
openbare mecning verzette zioh nl. met
kracht tegen vredesvoorstellen, waarin aan
den aanvaller belangrijke voordeelen wer
den toegekend.
Met Hoare is dit ontwerp op dramatisch#
manier ter zijde geschoven; Laval schijnt*
althans voorloopig, zich nog staande te
kunnen houden.
Men vermoedt echter, dat na dit inter*
mezzo liet olie-embargo voorloopig van dé
baan is; Engeland wil zich eerst van 'dé
militaire medewerking der Middel landsché
Zeestaten verzekeren, alvorens zich verdek
in sanctie-avonturen te wagen, die tot eefl
Europeesch gewapend conflict zouden kun»
nen voeren.
Wij willen het hierbij laten met het opha
len der herinneringen, al zouden wij nog
kunnen vermelden van vorstenhuw
1 ij k e n, als dat van den hertog van Glou
cester met Lady Alice Scott; van koene lucht
vaartprestaties als van AmalieEarhar
die alleen over den oceaan vloog of vaq
Jcan Batten, die een recordvlucht ondet
nam over den zuidelijken Atlantischen Oce
aan, en van luchtvaartrampen, zooals het
verwijnen van Sir Charles Kingsford
Smith, die bij zulk een recordpoging om
het leven kwam.
Tenslotte had aan de vooravond van het)
Kerstfeest in Thuringen (Duitschland) een
ontzettende spoorwegramp plaats, waarbjj
ruim 30 menschen het leven lieten.
Het jaar 1935 is vol geweest van al
lerlei gebeurlijkheden, voller dan men
bij eerste herimneringspogingen zou
vermoeden. En nu ligt 1936 vóór ons,
nog onbekend en leeg, als een gebied
dat door ons geëxploreerd moet wor
den. De problemen, welke wij uit het
Oude in het Nieuwe Jaar moeten over
boeken, zijn vele en zij belooven wei
nig goeds, Er is de strijd om bewape
ning, waarvan de verdaagde Vloot-
conferentie van Londen een overduide
lijk symptoom is; cr is het verlangen
naar grondgebied en grondstoffen, aat
Italië in het jaar dat achter ligt op zoo
onrustbarende wijze heeft aan de orde
gesteld, maar dat ook anderen, met
name Japan en Duitschland, met den
dag meer bezig houdt; er is de toespit
sing der Pacific-belangen, met Ame
rika en Engeland aan den eenen kant,
Japan ter andere zijae, China als voor
loopig eenig slachtoffer en Nederland
als toeschouwer; er is Oostenrijk, dat
gist en borrelt; Hongarije, dat om
rechtsherstel voor zijn afgescheurde
gebieden schreeuwt.
ter
Wie op den drempel van het nieuwe Jaalf'dc2i
slaat, wordt zoo hij aan dit alles denkt met »>s^
vervaardheid bevangen, en het zou hem be
nauwd worden, zoo aan hem de taak wa§
oroe en recht en welvaart op aarde te her
stellen. Opbeurend echter werkt bij dit alles
de gedachte, dat niet de mensch, zelfs niél
de dictator, doch God regeert. Het verge
makkelijkt de aarzelende schrede, waai*
mee wij het nieuwe jaar binnentreden. Moga
het ons allen voorspoed en zegen brengen
lam
afgi
