BRT
BEZOEK AAN ENKELE
NEDERLANDSCHE CENTRA
waar
WERK
5 DONDERDAG 21 NOVEMBER 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE MOERDIJKBRUG VORDERT
ONDERBOUW GEREED
GEKOMEN
Bolwerk van beton,
graniet en ijzer
Feestelijk wapperde gister de driekleur
van de booten en werkketen aan het
I Hollandsch Diep, want wéér was een
j historisch moment in het machtige
v werk van den bruggenbouw in Neder
land bereikt: de onderbouw van
de nieuwe verkeersbrug over
Hollands breedste stroom
gereed
e ko n
Het ging er overigens op dezen kalmen
jherfstdag alles even nuchter en rustig naar
toe aan het Hollandsch Diep. Bij den be-
jtonmolen op 't Noordelijk landhoofd schep
ten arbeiders grind en stortten ze enkes
icement, de molen maalde, een kraan zwaai
de de stortbak tot boven het netwerk van
(ijzeren staven die aan het betonnen brugge-
|hoofd z'n onwrikbare stevigheid moeten ge
ven, kortom: het werk ging door, zooals
het heel bet afgeloopen jaar doorging. Ook
«p dezen dag, waarop het laatste beton ge-
fctort werd, kwam er niet naar buiten-
ïandsch voorbeeld een of andere Held uit
Den Haag om met klappende hakken be
groet te worden als de schepper van een
werk van wereldomvattende beteekenis,
piaar de betonmolen deed knarsend
sverk.
i Behalve de wapperende driekleur
liet eenige bijzondere aan dezen dag het
bootje, waarop de burgemeesters van Dud-
Jieldam en Zevenbergen genoeglijk cor
leerden met Ir. J. Mijnlief van de Rijks-
Waterstaat, de hoofdleider van het werk, de
ingenieurs van de Ballast Mij. en enkele
indeie genoodigden.
Dat bootje legde aan bij het Noordelijk
fcruggehonfd. het gezelschap sopte gezapig
over de hooge zanrlhoopen en kon toen in
Ille nuchterheid de voltooiing zien van het
fcrootsche werk van den onderbouw der
lieuwe Moerdijkbrug.
Een grootsch werk
Want van een grootsch werk mag
(och wel gesproken worden
Voor de overbrugging van Neerlands
rrootstc stroom moest de fundeering wor-
len gelegd. En wat voor fundeering! Ir. A.
Heijers, die met Ir. A. F. de Wilder de lei-
ling had bij het werk, gaf er ons een in-
fruk van.
i In Mei 1934 werd het werk voor 953.000
(egund aan de Amsterdamsche Ballast Mij
in nog in dezelfde maand werd begonnen
lan het Zuidelijk landhoofd. Daar was bui-
pndijks een ontbaggering en binnendijks
ten ontgraving noodig omdat de grond er
Biecht" was. In plaats van do „slechte'"
(rond werd 60.C30 M3 zand ingebracht
tegelijk werd de installatie ingericht voor
e vervaardiging van de betonpalen voor
e fundeering. Hiervoor werd gekozen een
{kantige betonpaal met een ingeschreven
irkel van 40 c.M. en van 2022 M. lengte.
In elke bouwkuip voor de twee land-
loofden en negen pijlers werden onge
veer 180 betonnen fundeeringspalen ge
slagen, zoodat voor de nieuwe brug
ongeveer 41 K.M. heipaal werd ver-
I werktl
Om de pijlers te kunnen bouwen moest
,ien eerst op de bijna onafzienbare water-
lakte vastleggen, waar deze precies moes-
i komen. Er werden groote houten steigers
bouwd, waarop de Morisson heimachines
irden geplaatst. Deze joegen ijzeren dam-
indkuipen van 22 M. lengte den grond in,
i tezamen de ijzeren kuip vormden, waar
men het werk van den pijlerbouw moest
irden verricht
Jaarna kon men met het heien beginnen.
,d men aanvankelijk geenerlei tegenslag
het werk gehad, bij het heien bleek wel,
de kleilaag onder het Hollandsch Diep
1 zeer degelijke constructie was, zoodat
heel wat moeite kostte om de beton-
len door den taaien bovenlaag van 3 M.
ite te krijgen. Toch moesten ze de grond
tot 6 M. N. A- P. bij laag water. Nadat
geheid was, begon men met onder water
on te storten, in totaal ongeveer 6600 M3.
)p het gestorte beton, dat dus de ruimte
schen de geslagen heipalen aanvulde,
rd een stempelwerk van houten balken
egd en dan kon de bouwput worden
>oggelegd. Er bleek wel, dat het nog een
gelijke massa beton was, die zich ge-
md had, maar na het „gladstrijken van
plooien" kon men toch tot een volgende
^ppe overgaan: samengevlochten met de
1 Opening der palen werd een gewapend
ónpjaat van l1/^ M. dikte gelegd,
lldus heeft men voor eiken pijler een
svaste fundeering van beton gelegd. Op
laat van gewapend beton werd een ring
granietblokken van 2530 c.M. dikte
netseld en binnen dezen ring werd weer
mpbeton gestort. In totaal heeft men
>r den eigenlijken pijlerbouw 850 M3 gra-
t en 5300 M3 stampbeton gebruikt tot
n een hoogte van 3y2 M. A. P. had
rikt Was de pijler zoover gevorderd, dan
rd weer een hechte plaat van gewapend
egd en daarop werden dan de oplegblok-
fe gegoten, waarop de ijzeren brug uit-
pdelijk zal rusten.
te zijn, als
dan ook
over zeven maanden zoo
men nu is. De onderbouw
belangrijk vóór bij den bovenbouw en
indien het om financieele redenen mo
gelijk mocht zijn, om ook de laatste te
bespoedigen, zou de nieuwe verbinding
tusschen Holland en Brabant veel vroe
ger kunnen worden opengesteld, dan
aanvankelijk het plan was.
In elk geval: het groote werk vordert
snel! De onderbouw is gereed en van de
tien overspanningen zijn er vijf gelegd, ter
wijl ook de Noordelijke oprit reeds zijn vol
tooiing nadert op den dam van 400 M.
waarmee men ter plaatse de rivier heeft
versmald. Wie ziet, wat er in korten tijd
aan het Hollandsch Diep is gewrocht, wordt
met nieuwen eerbied vervuld voor de groote
werken, die in het kleine Nederland nog
ondanks crisis-ellende tot stand komen.
)f1fl Behalve het beton, gebruikt voor de
Vervaardiging van de heipalen en het
._JStampbeton is er aan de onderbouw
IllUvan de brug niet minder dan 8000 M3
■apend beton verwerkt en 2 millioen
an K.G. beton-ijzer.
Belijk gezegd heeft men bij den bouw
p landhoofden en pijlers geen bijzondere
'(cnslagen ondervonden. Wel bleek de ri-
jr rondom de stalen damkuip aanzienlijk
l te schuren, zoodat de houten stellingen,
jarop de Morrissons stonden, wel eens
Itaar liepen, maar door krachtig doorwer-
kwam men toch bij eiken pijler op tijd
r.
Er is bij den onderbouw van de nieu-
Moerdijkbrug zeer hard gewerkt,
aan vijf pijlers tegelijk en met
ubbele ploegen. De reden daarvan was
Amsterdamsche Ballastmaat-
happij, om ev. moeilijkheden bij een
ngen winter met ijsgang te voor
omen, er alles op heeft gezet, om vóór
n winter 1935/1936 gereed te zijn. In
en opzet is men, ondanks het onge-
oon stormachtige weer van de laatste
anden, volkomen geslaagd, want
geos het bestek behoefde meg eerst
J. E. VAN TIJEN
Benoemd tot adjunct-directeur
der Fokkerfabrieken
Man van groote kennis en ervaring
op luchtvaartgebied
Zooals reeds bekend is gemaakt, is
de heer J. E. van Tijen benoemd
tot onder-directeur van de N.V. Ne-
derlandsche Vliegtuigenfabriek te Am
sterdam. In den betrekkelijk korten
tijd waarin de heer van Tijen deel
heeft uitgemaakt van de Nederland-
sche luchtvaart, heeft hij zich een
aeronautische kennis vergaard die
werkelijk uniek mag heeten. Bij zijn
opleiding als sportvlieger in begin
1930, toonde hij aanstonds een zeer
fijne vlieghand te hebben. Op 27
Maart 1930 behaalde hij bij de Na
tionale Luchtvaart School op Schiphol
zijn brevet.
Hij was een der eersten, die aan de toen
in ons land opkomende zweefvluchtbewe
ging werkzaam deelnam. Als eerste Neder
lander maakte hij in October 1930 boven de
Noordzeeduinen een motorlooze vlucht van
bijna drie kwartier, waardoor hij zich direct
onder de eerste Nederlandsche zweefvlucht
pioniers rangschikte. Nog dezelfde maand
ving van Tijen zijn historische solovlucht op
Pander-anderhalfdekker naar Ned.-Jndië
aan, een moeilijke tocht, dien hij glansrijk
volbracht.
In den zomer van 1932 trad de heer van
Tijen in dienst van het kort tevoren onge
richte „Syndicaat voor luchtschipvei>eer
met Ned.-Indië" en werd, na een ovei een
komst van genoemd Syndicaat met de Luft-
schiffbau Zeppelin, in Augustus van dat jaar
als actief lid in de bemanning van de „Graf
Zeppelin" opgenomen. Het was in die funcf!e
dat onze landgenoot een ervaring opdeed,
als waarop, buiten de kleine groep Duitsche
Zeppelin-specialisten, niemand ter wereld
■■i
Door duizenden Abesynische soldaten werd voor den negus gedefileerd, waarbij talrijke bewijzen van aanhankelijkheid werden ge
geven. De negus ziet toe van het balcon van zijn valeis
kan wijzen. Hij nam deel aan 74 Zeppeiinr
re'zen, stak 24 maal met den Zeppelin over
den Oceaan en legde op al die reizen een
afstand af van rond 272.000 K.M. Cp veie
van die reizen is de heer van Tijen zoowel
met koersroer- al met hoogteroerbesTuririi?
bel -t geweest, terwijl hij vele malen ook
bij de navigatie werkzaam was. Begin 1933
maakte van Tijen in gezelschap van Dr.
Eckener een bootreis naar Ned.-Indië, om de
klimatologische en atmosferische condities
langs de Indië-route met het oog op een
event. Zeppelin-verbinding, te bestudeerer..
Voor hij in de luchtvaart trad. was de heer
var. Tijen in dienst van de firma Van Hou
ten te Weesp, voor welke firma hij, met uit
zondering van Australië, de geheele wereld
heeft bereisd. Zoo heeft de nieuwe onder
directeur der Fokkerfabriek zich een groote
all-round zakenkennis vergaard: in de jaren
dat hij de belangen van het Syndicaat voor
Luchtschipverkeer behartigde, heeft hij niet
alleen een intensieve studie gemaakt van het
„lichter dan de lucht", doch juist, om de
technische en eommercieele mogelijkheden
v. n het luchtschip, in vergelijking met die
van het vliegtuig vast te stellen, ook aan het
„zwaarder dan de lucht" diepgaande ïan-
dacht besteed.
Eindhoven mag uitbreiden
De Kroon vernietigt besluit van
Ged. Staten
Bij K. B. Is een beschikking genomen op
het beroep van den Raad der gemeente
Eindhoven tegen het besluit van Ged. Sta
ten van Noord-Brabant, waarbij goedkeuring
is onthouden aan een uitbreidingsplan van
een deel der gemeente.
Met vernietiging van dit besluit van Gei
Staten is aan het partieele uitbreidingsplan,
alsnog goedkeuring verleend.
BLIKSEMINSLAG IN EEN
VLIEGTUIG
Metalen vliegtuigen minder
gevaarlijk dan houten toestellen
Te Amsterdam is een tweedaagsche
conferentie gehouden van de Tech
nische Commissie van de Internatio
nal Air Traffic Association. Vertegen
woordigers van 16 Europeesche landen
waren bijeen. Een groot deel van de
zitting was gewijd aan het probleem
der ijsafzetting op vliegtuigen en het
brandgevaar in vliegtuigen.
T.a.v. de ijsafzetting kwam men tot de
conclusie, dat men zelfs nog niet nauwkeu
rig weet hoe en onder welke omstandig
heden deze plaats vindt. De conferentie be
sloot een vragenlijst samen te stellen die
door elke maatschappij bij elk geval van ijs
afzetting moet worden ingevuld, waarna de
meteorologische diensten de lijst zullen aan
vullen met nauwkeurige gegevens omtrent
de meteorologische omstandigheden Het
bureau van de I.A.T.A. zal deze gegevens
verzamelen, waaruit men hoopt zich een
beeld van de tot stand koming der ijsafzet
ting te kunnen vormen.
Met betrekking tot het vraagstuk van den
blikseminslag was men algemeen van oor
deel, dat de ervaring heeft geleerd, dat
geheel metalen vliegtuigen ingeval
van blikseminslag minder gevaarlijk
zijn dan houten vliegtuigen of toestel
len van gemengde hout ijzer-construc
tie.
De bliksem, die in een metalen vliegtuig
slaat, ondervindt op geen enkele plaats een
bijzonder grooten weerstand en de lading
kan zich gewoonlijk gelijkelijk over de ge
heele vliegtuig-oppervlakte verspreiden Bij
gemengde constructies word enechter plotse
linge weerstanden ondervonden, die tot
plaatselijke warmteontwikkeling leiden en
groote verwoestingen in het houtwerk ten
gevolge kunnen hebben.
Overigens bleek dat de maatsohappijen,
die met vliegtuigen van ?emengde construc
tie vliegen, met de door hen gebruikte blik
sem-afleiders gnrdp ervaringen hadden opge
daan. Ook de K.L.M. is zeer tevreden over de
werking van de bliksemafleiders op de an
tennes der vliegtuigen. Meermalen bleek bij
onderzoek van de toestellen, dat de bliksem
afleidprs tijdens een vlucht door den 'ïlik-
sem waren retroffen. zonder iat de beman
oing of inzittenden iets ervan haddeh ge
merkt.
Uitbreidingsplan Tilburg
Het beroep ,van de gemeente door de
Kroon niet ontvankelijk verklaard
Bij K. B. is de Raad der gemeente Til
burg niet ontvankelijk verklaard in zijr
beroep tegen het besluit van Ged. Staten
van Noord-Brabant, waarbij goedkeuring is
onthouden aan het raadsbesluit van 22 Fe
bruari 1935, houdende vaststelling van een
partieel uitbreidingsplan der gemeente Til
burg, genaamd „de Haven".
TENTOONSTELLING „DE MENSCH"
De tentoonstelling „De Mensch", die te
Amsterdam tienduizenden bezoekers beeft
getrokken en op 10 November jl. werd ge
sloten. zal ook in Rotterdam komen. Ver
moedelijk zal de expositie op 3 Januari
.1936 worden geopend.
ROFFELRIJMEN
HET KWAM NIET GOED j
Een winkelier in Amsterdam,
Zoo lees ik in de krant.
Had van de Arbeidswet geen steek
Of veel te veel verstand.
Hoe 't zij, hij hield er zich niet aan
En deed net ivat hij wou,
Welovertuigd dat 't personeel
Hem met verraden zou,
Dat hij dus in zijn koninkrijk
Kon heerschen als een vorst
Wiens vrijheid niets en niemand ook
Maar aan te randen dorst.
Toch vloog de goede man er in:
Hij werd gecontroleerd
En op verbaaltje na verbaal
Onthaald en getrakteerd.
Het hielp naturelijk geen zier:
Viel boete hem ten deel,
Hij kortte, hij verhaalde ze
Op 't loon van 't personeel!
De leeperd dacht: wie doet me wat!
Ik hou me aan het lied
„Hier duldt de grond geen slavernij".
Ben ik de baas of niet
Toch vloog hij op een goede keer
Er wéér in, en tweemaal
Kreeg hij voor een onnoozel feit
Een klein proces-verbaal.
De slimmerd dacht: het komt wél goedt
Het personeel betaalt
Helaas is op zijn schuldig hoofd
Een andre straf gedaald:
De rechter bleek goed ingelicht
Hoe leep beklaagde is
En gaf hem, gansch voor zijn privé,
Vier weken hechtenis!
Zoo zie je, dat je link kan zijn,
Brutaal en potentaat,
En toch een groote sid wanneer
Je voor den rechter staat.
REISINDRUKKEN DOOR
Dr. J. F. REITSMA
Kerk en School in Amerika
xiv
Van Dinsdag 17 tot Zaterdag 21 September
bracht de trein ons van Utah naar Iowa.
Dit traject is niet zoo rijk aan afwisseling
als de weg door de parken. We besloten oe
nachten in hotels door te brengen in de
steden Ogden, Cheyenne, Omaha en Sioux
City en in Omaha een paar musea te bezoe
ken. 't Was in Omaha meer dan warm, hoe
wel het al 20 September was. De beste plaats
voor ons was de eetkamer in het station,
daar deze air-conditioned was. De stations
de Union Pacific en Burlington lijn zijn
mooie gebouwen, 't Zelfde geldt van hel
Joslim memorial Builoing, een museum voor
schilderijen; volgens Americanen is het op
twee na het mooiste gebouw der wereld,
geheel van marmer opgetrokken. In hel
museum der Union Pacific zijn o.a. verschil
lende dingen van den vroegeren president
Lincoln. Natuurlijk moesten wij de eer ge
nieten om even te zitten in den ouden pre-
sidentszetel
't Is ondoenlijk om in een beperkt aantal
reisbrieven verslag te doen van al ons weder
■aren, het zou een boekdeel kunnen vullen,
n ik wil daarom uit het laatste deel vam
onze reis maar een enkelen greep doen.
Van 21 Sept. tot 2 Oct. logeerden we ln
Huil (Iowa) bij de fam. de Roos en brach
ten vandaar uit bezoeken bij andere familie
leden in Sheldon, Hospers, Rock Valley,
Sioux Center, Orango City, Chancelor,
Inwood. Platta, Springfield en Sioux City.
De familie van moederszijde (drie broers en
drie zusters) en een zuster van mijn vader,
in 1871 en 1872 naar Iowa en Zuid Da
kota gingen, hebben zoo'n talrijke nakome
lingschap, dat wij in 10 dagen slechts met
een deel konden kennis maken. De ontvangst
door de nog onbekende verwanten was meer
dan hartelijk, 't Werd ten zeerste gewaar
deerd, dat familieleden uit Nederland de
moeite namen om hen op te zoeken. We
hoefden maar een kik te geven en een neef
of nicht stond met de auto klaar om ons
naar een ander familielid te brengen, al
was het 300 K.M. ver weg. Kcsidigden we
ons bezoek eenige uren te voren aan, dan
konden we er op rekenen, dat er een heele
groep bijeenkwam om ons te ontmoeten.
Op mijn verjaardag, 23 September,
verwachtte ik een rustigen dag te heb
ben en liet me argeloos naar het park
te Sheldon rijden, waar we onaer
groote hilariteit begroet werden door
een 25-tal familieleden, die gauw even
bij elkaar getrommeld waren voor een
gezellige pic-nic. 't Was een .surprise",
zooals ze dat noemen. Daar houden de
'X XIII stond in ons blad van 20 November
Americanen erg van. Ze hebben er ook
slag van: in een minimum van tijd is
een kale tafel in het park omgetooverd
in een feestdisch, waarvoor ieder zijn
bijdrage levert im den vorm var. sand-
wichs, kofffie, gebak, ijs en fruit
Wat ons het meeste trof, was, dat allen
met ons in de moedertaal konden spreken.
Alleen voor de derde generatie leverde dat
moeilijkheid op. We hebben er drukke dagen
gehad, omdat van alle kanten beslag op ons
gelegd werd. Hel veramerikaanschen mag na
den oorlog, nu er geen immigratie van be
teekenis meer is, hand over hand toenemen,
in geheel Sioux County bloeit een stuk 'le
ven, dat onmiskenbaar van Nederlandschen,
stam is. De menschen mogen meer en meer
Amerikaansch gaan spreken, t blijven Ne
derlanders, zoolang zij daar zulke groote
kolonies vormen, die zich door huwelijk,
weinig vermengen met anderen.
Iowa is vrij vlak en door de eenvormig
heid van de geteelde gewassen ook eentonig.
Alleen de mais stond nog op het land. t Is
een vruchtbaar gebied, de oogst was dit jaar
hier ook goed, zoodat de farmers wat rui
mer ademhaalden dan vorige jaren. Som
mige regeeringsmaatregelen hadden ook
gunstig gewerkt. Men hoort anders dezelfde
klachten en verzuchtingen als in ons land
ten gevolge van ae „depressie". Grond, die
voor enkele jaren voor 500 per acre ge
kocht was, was nu maar 100 waard, zoo
dat velen, die hypotheek (mortgage) op hun
eigendom hadden, geheel verarmd zijn. Met
huizen ging het precies zoo. Er werd ge
klaagd over hooge belasting, toenemende re-
geeringsbemoeiing en vrees uitgesproken om
trent de doeltreffendheid der regeeringsmaat
regelen. De meeste Nederlanders, die ik ont
moette, waren zeer sterk republikeinsch ge-
zina, anti-democratisch.
Het aanschaffen van nieuwe auto's was
een symptoom van eenige verbetering in den
economischen toestand, al werd door ande
ren daari/n tevens een bewijs gezien, dat de
menschen hun levensstandaard te hoog op
voeren. Een auto is in deze streken overigens
geen luxe. De afstanden zijn groot en voor
het locaal verkeer is er met den trein zelden
gelegenheid te reizen. Wat bij ons de fiets
is als onmisbaar element voor het verkeer,
is daar de auto. 't Wordt echter zóó over
dreven, dat men Zondags per auto naar de
kerk gaat, al is die maar drie minuten van
huis.
Het oudere geslacht is nogal kerksch,
min of meer orthodox. Huil, een aardig
stadje van 900 inwoners, telt zelfs vier
gereformeerde kerken: behalve de chr.
gereformeerde vindt men er een ameri-
caansohe, hollamdsche en protestant-
gereformeerde kerk. Alle vier kerken
waren goed bezocht. Het aantal dien
sten in de Nederlandsche taal neemt
ook bij de christian en dutch reformed
church geregeld af, omdat het jongere
geslacht het Nederlandsch niet vol
doende verstaat. Voor sommige predi
kanten, met name de jongere, ls het
houden van een preek in het Neder
landsch ook een heele toer.
In de Ammcaansche Kerk werden de
Nederlandsche gasten hartelijk verwelkomd
en de gemeente werd verzocht een Holland
sche psalm (Psalm 6810) te zingen met het
oog op onze tegenwoordigheid. De kerk was
op het platform met bloemen versierd.
Na den morgendienst werd in de kerk en
de zaal daaronder (basement) Zondags
school gehouden, ook bijgewoond door de
meeste ouderen, daar ze toch met hun auto
op de kinderen moesten wachten.
We hebben menige hartelijke handdruk in
ontvangst genomen, ook in Platte, waar we
bij de Dutch reformed ook een dienst in het
Neder'andsch bijwoonden en een paar oudere
vrouwtjes ons zoo echt uit den grond van
hun hart verzekerden, dat ze Holland niet
vergeten waren.
ki Platte is het leven van de boeren niet
gemakkelijk door de magere oogsten ten
gevolge van de droogte. Als ons trouwens
één ding, duidelijk geworden is, dan is het
wel dit, dat al de oude voortrekkers hier
een zwaar leven gehad hebben en dat hun
kinderen en kleinkinderen in deze dagen
van depressie nog een leven als een prins
hebben vergeleken met het harde leven der
pioniers.
In het Courthouse te Orange City zagen
we de geschilderde portretten van de vier
mannen, die zich vanuit Pella het eerst in
Sioux County hadden neergezet en een af
beelding van de huifkar, waarmee ze hier
heen trokken. Nu vliegen de auto's met een
vaart var 100 K.M. langs de goede wegen,
waar destijds woeste prairie was.
We bezochten in Huil de western high
school en in Orange City de highschool
(Academy) en het Junior College, christe
lijke, middelbare scholen, die zonder subsi
die in stand gehouden worden.
In Huil woonden we een propagandarede
van den secretaris van den Chr. Scholen
bond, den heer Fokkema bij.
In Chicago en Grand Rapids, waar we de
gasten van de familie Brouwer waren, heb
ben we onze kennismaking met de Ameri
canen van Nederlandschen stam voortgezet
en met verschillende personen gesproken
over het schoolvraagstuk, de jeugdproble
men, het kerkelijk, maatschappelijk en po
litiek lever in Nederland en Amerika.-
De plaatsruimte Iaat mij niet toe, hierop
thans in te gaan en 't is ook beter, dat mijn
iindrukken wat bezinken, voordat ik hierover
schrijf.
Op beide plaatsen werden weer scholen be
zocht om een kijk te krijgen op het onder
wijs in America, waarover ik elders wel
licht nog eens zal schrijven. Een woord van
dank past mij aan de hoofden dezer scho
len, die 'ij zoo welwillend te woord ston
den en de school lieten zien. Van mijn kant
moest dit beloond worden door een korte
toespraak te houden tot de leerlingen, als ze
in de „chaple" verzameld waren voor de
meenschappelijke opening.
In Grand Rapids bezochten we niet alleen
Calvin College en de Chr. Highschool maar
ook een .goiivrnementsschool met 1600 leer
lingen en een technische school met 1100
leerlingen. Op de eerste school troffen we
kinderen van 4% jaar aan en jonge
nen van bij de 20, terwijl er zelfs een klas
van blinden was.
Dr. Beets, in ons land welbekend,
had d" vriendelijkheid met ons naar
Holland (Mich.) te rijden om daar
Hope College te zien. Te zijnen huize
ontmoetten we ook Ds. Offringa, uit
Ind:ë, die op een studiereis im America
was.
Natuurlijk verzuimden we niet wat van de
steden zelf te zien.
Chicago is een wereldstad, waar het op
sommige punten drukker is dan overal el
ders. We bezochten Garfield- en Lincoinpark
met hun buitengewone plantenkassen, de
diergaarde, Adler Planetarium, Shedd Aqu
arium. Field Museum, de graanbeurs, gingen
over de autodrive langs den kant van het
Michiganmeer en maakten verder met de
stad kennis per streetcar (electr. tram), mo-
torcoach (bus), sub (ondergrondsche spoor)
elevated (tram langs viaducten op verschil
lende
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
guur weer
Met paraplule et»
regenjas probeert
ledereen zich tegen
het barre, gure wee*
te wapenen. Denk
er aan, uw kee|
te beschermen»
Wybert voorkomt
verkoudheid en keel»
ontsteking I
50 - 35 - 20 et
Court House te Orange City Iowa,
RUSLAND KOOPT SCHEPEN
Nederland levert de meeste i
Blijkens de officieele statistiek heeft Sov
jet Rusland in de eerste negen maanden
van het loopende jaar in het buitenland itt
totaal 120 schepen, tezamen metende 162.42S
bruto-repisterton aangekocht. De betaalde
prijs bedroeg in totaal 6,7 millioen Goud
roebel. Het grootste deel hiervan werd in'
Nederland gekocht, n.l. 26 schepen, tezamen
metende 85.311 ton, ter waarde van 3.2 mil*
lioen Goudroebel. In Duitschland werden
gekocht 19 schepen, tezamen metende 20.625
ton, ter waarde van 1,4 millioen Goudroebel.
In het geheele jaar 1934 kocht Rusland in
het buitenland 97 schepen, tezamen meten
de 62.295 ton, ter waarde van 2,8 millioen
Goudroebel.
DE SANEERING VAN HET
KAPPERSBEDRIJF
De voorzitter der Contact-Commissie voor
het Kappersbedrijf, ingesteld op verzoek van
het Departement van Economische Zaken,
deelt mede, dat de te houden vergaderingen
met permanente commissies, waarvan de
eei-ste te Rotterdam zal gehouden worden,
niet uitgaat van genoemde oommissie, wel
ke is aangewezen voor de reglementaire 05»
dening.
Deze vergadering kan niet de goedkeu
ring wegdragen van de betreffende instan
tie. Hierdoor zou een precedent worden ge
schapen, dat slechts tot verwikkeling in
de samenwerkende organisaties aanleiding
zou kunnen geven.
AANBESTEDING TE UTRECHT 1
Te Utrecht is door den Provincialen Water*
staat aanbesteed het verleggen en verbeteren
van een 650 M. lang weggedeelte te Vechten
(perc. 1) en een 665 M. lang weggedeelte in
de bebouwde kom te Bunnik (perceel 2) met
bijkomende werken, gelegen onder de gemeen
te Bunnik, alles deel ufcmakende van de
werken lot verbetering van den provincialen
weg UtrechtWy'k bij Duurstede in 2 percee-
len, alemede in massa De raming bedroeg
voor perc. 1 f21.000 en voor perc. 2 f17.000.
Laagste inschrijvers: perc. l W. Bakker te
Gouda voor f 18.654, perc. 2 J. F. Schaufeli
te Apeldoorn voor f 13.845, voor de massa W.
Bakker te Gouda voor f 32.714.
KANAAL DOOR ZUID-BEVELAND
De hoofdingenieur-directeur van den Rijks
waterstaat te Middelburg heeft Woensdag
morgen aanbesteed: het verrichten van bag-
gerwerken in en voor de binnen- en buiten
havens van het kanaal door Zuid-Beveland te
Han6\veert en Wemeldinge. Ingeschreven
werd per kub. M opgebaggerde specie.
Inschrijvers: N.V. v.h F. Looyen. Gorin-
chem 8.25 ct.; 8. v-an Noordenne Fzn., Sbe-
drecht 7.9 ct.; N.V Caggermaatschappy Hol
land, Hardingsveld 7.7 c.; Blankenvoort en
Kalis, Den Haag 7.3 ct.;N.V, Kalis en Zonen's
Aanneraersmaatschappy, Sliedrecht 6.9 ct.:
N.V. Nymeegsche Bagger- en Aannemers-
maatschappij v.h. van Dongen en van .oven
Dordrecht 6.5 ct.; A. Bos Pz., Dordrecht
6.3 ct.
