DONDERDAG 21 NOVEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Middelburg, G. van
Veldhuizen te Hantum (Fr.). Te Rand
wijk (Gld.), E. V. J. Japchen te Waarder bij
Woerden. Te Benschop, C. van Dop te
Hierden (Gld).
GEREF. GEMEENTEN
j Beroepen: Te Ridderkerk, M. Heikoop
te Utrecht.
Wk HULPPREDIKERS
np Te Katwijk aan Zee werd als hulp-
yi prediker door den kerkeraad der Geref.
>0 Kerk benoemd candidaat W. C. Veltkamp
aldaar.
Benoemd tot hulpprediker bij de Geref.
Kerk te Utrecht cand. J. Thomas, Leiden.
Hi' blijft beroepbaar en in de gelegenheid
's Zondags de kerken te dienen. Adres: Ma-
hti, liesingel 47, Utrecht, Tel. 10851.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
I Na des morgens te zijn bevestigd door zijn
vader, Ds T. Lekkerkerker van Delft, met een
predikatie over Jesaja 62 6, deed Ds. M. E.
«Lekkerkerker van Kockengen des na-
ong m'ddags in de Ned. Herv. Kerk te Ooster-
H^wolde, zijn intrede, sprekende over de
sjaAi woorden: „den armen wordt het evangelie
i, SUyerkondigd" (Matth. 11 5b).
ara. Toespraken werden gehouden tot den
'^Burgemeester der gemeente Doornspijk, de
ij— heer Frieswijk; den bevestiger, zijn vader
uLi Ds T. Lekkerkerker van Delft; den consu
lent, Ds. A. H.'G. J. Voorthuizen van Wezep;
het college van Kerkeraad en Kerkvoogden,
alsmede tot het bestuur en het personeel
der Chr. School. Na den slotzang werden
deze toespraken beantwoord door den heer
J. v. d. Weg, namens den Kerkeraad; door
^jj.Ds. Voorthuizen van Wezep als consulent en
iaJd°or Ds. Hupkes, emeritus predikant te Er-
molo, als oud-herder cn-leeraar. Toegezongen
werd in de morgendienst Ps. 134 3 en in de
Cand. K. Brongers hoopt 24 Nov.
as. zijn intrede te doen bij de Baptiste Gem.
te Hoorn. Bevestiger Ds. B. Planting, Am
sterdam.
Cand. H. Doornkamp, van Gronin
gen, hoopt 8 Dec. a.s. zijn intrede te doen
;n 4J)jj de Baptiste Gem. te Tweede Exloërmond.
Noot Cand. Doornkamp heeft zijn studie te Lon-
2 Trden genoten en was oorspronkelijk bestemd
cm als zendeling uitgezonden te worden.
:aal|
Cand. L. J. R. K a 1 mij n, van Utrecht,
loopt 5 Jan. a.s. zijn intrede te doen bij de
aw!!Ned. Herv. Gem. te Birdaard en Janum (Fr.)
.Bevestiger Dr. J. Chr. Kromsigt, Rinsuma-
^fceest (Fr.).
halt
:en ft. p. MOERMAN
eiboi
Sp® Woensdag 4 December a.s. viert Ds. P.
J? Moerman, Ned. Herv. Pred. te Nieuw-Loos-
^wecht, rijn zilveren ambts-jubileum.
Rieter Moerman werd 16 Maart 18S2 te Hil-
'ÜL früversiteit, om in 1909 candidaat te worden
,0°1 n Zuid-Holland. 4 December 1910 bevostigde
W0Tte. J. C. Klomp hem te Ca>ts (Z.)
en Hoerman vertrok in 1918 naar Moerc
Bev Z.-H.), welke standplaats hij in 1922 met
)ur« Jtavenisse verwisselde. 27 Jan. van dit jaar
bevestigde Ete. Kuylman van Vreeland hem in
ïjjn tegenwoordige gemeente. Gedurende zijn
verblijf Stavenisse was de jubilaris vele ja-
scriba-quaster van den ring Tholen en van
f1935 ook lid van het Classicaal bestuur
Zierikzee. Ds. Moerman werd in deze 25
ach aar nimmer door ongesteldheid verhinderd
zijn gemeente op te treden. Aan den
-oil liddag en avond van zijn gedenkdag zal Ds.
wij' loerman in zyn pastorie recipieeren en Zon-
J1..lagmiddag 8 December zal hij een gedachte-
lnJfl lisrede uitspreken.
ms
lebb
h. B. F. PASMA Gzn.
Ds. H. F. Pasma Gzn., Ned. Herv. predi-
!ant te Bunnik heeft Woensdag het feit her-
^cjj( acht, dat hij voor 25 jaar zijn intrede deed
0VJn de Ned. Herv. Kerk te Overdinkel. In de
jtul liddaguren heeft de jubilaris in de pastorie
II 6n drukbezochte receptie gehouden. Des
vonds heeft ds. Pasma in de Ned. Herv.
ijgewoond door ds. W. W. van Haaften, van
Wijk, ds. A. Buurman, van Wijk bij Duur-
«de, als vertegenwoordigers van de classis
Wijk bij Duurstede.
Ds. Pasma werd in 1875 te Haskerdijken
1 Friesland geboren. In Heerenveen en
lampen bezocht hij de 5-jarige H.B.S. en
Jter het Gymnasium te Kampen en
'«euwarden. Ds. Pasma studeerde te Utrecht,
eg fyaar hij op 2 Mei 1906 werd toegelaten als
>n i andidaat tot den Heiligen dienst. In April
14907 werd hij benoemd tot hulpprediker op
erschelling. Op 27 Juni 1907 deed hij zijn
ïtrede als hulpprediker te Losser met stand-
Qaats te Overdinkel. Nadat Overdinkel een
brigielfstandige gemeente was geworden werd
inspü aldaar predikant. Daar bleef ds. Pasma
>t 1919 waarna hij te Paesens en Moddergat
Fr.) werd beroepen. In 1924 werd een be-
;r, oi°eP naar Steenwijkerwold aangenomen en
zou 1930 een beroep naar Bunnik.
1
te d*. A. H. VONK
Dr. A. H. Vonk, geneesheer-directeur van
teZiekenhuis 'ce Keboemen op het zendings-
06darrein van de Geref, Kerken van Friesland
II<; W eind van deze maand voor de derde maal
r haar zijn arbeidsveld terugkeeren in dienst
de Friesche Kerken. In 1931 ging hij als
in «ttiss. arts voor het eerst naar het zendings-
jerwd als opvolger van Dr. Oosterhuis.
trekl,! PROT. KERK TE SOERABAJA
Op Hervormingsdag herdacht de Prote-
antsche kerk te Soerabaja haar 150-jarig
r«#staan. In 1750 maakte de gouverneur-ge-
ln fieraal Van Imhoff bij een bezoek aan Soe-
a!ds llïaja het plan om aldaar een predikant en
'n krankenbezoeker te plaatsen. Maar het
pQ-j Jurde toch nog tot 1785 vóór dit voornemen
zoni 1 uitvoering kwam. Thans heeft de ge-
,j eente 3 kerkgebouwen, een wijkgebouw.
jeugdhuis, weeshuis en tehuis voor
tiden van dagen: voorts organiseert ze 9
w ?ndagsscholen. Een bewijs hoe sterk de
mm isseling in Indië steeds is, biedt het feit,
'toetst Soerabaja in deze 150 jaar niet minder
p mlan 178 predikanten gehad heeft.
t.wHi Bii de viering van het jubileum werd ge-
itrnfi [roken door Ds. K. Kostelijk en Ds. E. F.
lamfildervanck, beiden te Soerabaja. De eerste
e o' «kende de geschiedenis der kerk, de laat-
ial. t® herdacht de Kerkhervorming.
Algemeene Synodale Commissie
Kerkopbouw en Kerkherstel
Tweede zitting. Na gebed, lezing en
goedkeuring der notulen wordt de door Ds
Addink opgestelde collectebrief voor noodlij
dende kerken en personen voorgelezen en
goedgekeurd onder dankzegging voor het
opstellen.
De stukken worden nog aangevuld met en
kele, die nog zijn ingekomen.
Het verzoek van 't Prov. Kerkbestuur van
Friesland om herziening van een besluit der
Synodus Contracta van 5 Aug. 1935 zal aan
de Synode worden overgebracht.
Een bezwaarschrift van Kerkvoogden van
Groningen tegen den Raad van Beheer
wordt voor kennisgeving aangenomen. Aan
H.H. Kerkvoogden zal met enkele opmerkin
gen van dit besluit kennis gegeven worden.
Het Classicaal Bestuur van Bommel ver
zoekt nadere inlichtingen over de combina
tie Varik-Heeselt. Het Class. Bestuur ging
bij zijn verzoek blijkbaar van de gedachte
uit, dat er voor deze combinatie een samen-
spreking plaats gehad had tusschen den
Raad van Beheer en de Synode. Dit was niet
Nadere inlichtingen zullen gegeven
worden.
Het verzoek van den Raad van Beheer om
goedkeuring van een toevoeging aan art. 32
van het huishoudelijk reglement zal aan de
Synode overgebracht worden.
Het verzoek van de hoofdbesturen
van Kerkopbouw en Kerkherstel tot
instelling van een reorganisatiecom
missie geeft aanleiding tot een aan
gename discussie, die moet worden af
gebroken. omdat enkele leden een be
spreking hebben te houden met den
quaestor-generaal.
J. BEUMER f
Na een kortstondige ongesteldheid is te
Utrecht in den ouderdom van 85 jaar over
leden de heer J. Beumer, rustend godsdienst
onderwijzer der Ned. Herv. Kerk.
Johannes Beumer werd in 1850 geborenen
ontving in 1871 zijn diploma godsdienst
onderwijzer, om in 1873 als godsdienst
onderwijzer bij de Utrechtsche Herv. Gem.
op te treden. In 1874 trad hij op als geeste
lijk verzorger van het Diaconieweeshuis, om
in 1879 te werk te worden gesteld in het
Burgerweeshuis, waaraan hij tot 1931 is ver
bonden geweest. Tevens was hij van 1898
tot 1920 godsdienstleeraar in het Huis van
Bewaring en van 1898 tot 1920 in de straf
gevangenis aldaar.
Zijn verdiensten vonden erkenning in zijn
benoeming tot ridder in de orde van Oranje
Nassau.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot zal plaatsvinden op a.s. Zaterdag
om half twaalf op de le Algemeene Begraaf
plaats te Utrecht.
SYNODE DER BATAKKERK
Ter tweedaagsche Synode van de Batak-
kerk op Sumatra is o.m. voorbereid de her
denking van het feit, dat in 1936 de Rijn-
sche zending 75 jaar lang het werk in de
Bataklanden doet. Voorts werden 10 Batak-
onderwijzers geëxamineerd voor inlandsch
predikant en als zoodanig toegelaten. Om
Bataksch predikant te worden moet men
eerst onderwijzer der volksschool geweest
zijn, dan 2 jaar lang een theologische cursus
volgen en dan voor pandita examen doen.
Op deze wijze heeft de Bataksche kerk thans
60 pandita's in dienst. De gemeenten verzor
gen zelve hun stoffelijke belangen.
SCHEEPVAART EN KERK
De opening van het Julianakanaal heeft
voor Limburg niet alleen commercieele be-
teekenis. Als gevolg wordt nl. ook opge
merkt, een opbloei van sommige gemeenten.
Zoo te Stevensweert en te Grevenbicht, waar
het Prot. kerkelijk leven door het sterk ver
meerderde schippersbezoek, aanmerkelijke
uitbreiding ondergaat. De Ned. Herv. Kerk
te Grevenbicht bijv .is plotseling te klein
geworden voor het drukke bezoek, terwijl
de schipperskinderen, zoo lezen we in de
N.R.C., de Prot. Chr. school in het vroeger
zoo stille dorp een onverwachte uitbreiding
geven.
ZENDING
EN PHILANTROPIE
Het Java-Comité
De 80ste jaarvergadering
Het Java-Comité heeft Woensdag in een der
bovenzalen van het American Hotel te Am
sterdam zyn 80ste jaarvergadering ge
houden.
Na de opening der bijeenkomst met gezang
en gebed sprak de voorzitter, ds. R. Dijkstra,
een woord van welkom, waarin hy er op wees,
dat het Java-Comité in kracht van personen
en leden slinkt,
Ds. Crommelin bracht vervolgens verslag
uit over den arbeid in Indië. Hij vestigde er de
aandacht op, dat het werk samen gedaan
moet worden door het Java Comité en het
Ned. Zendigsgenootschap met de Oost-Ja-
vaansche kerk. Ds. Crommelin herdacht den
nestor der zendelingen, den heer Schelfhorst,
die in den afgeloopen zomer zyn werk te Bon
dowoso heeft neergelegd. Zyn grootste arbeid
lag op het eiland Kangean. De laatste jaren
van zyn leven werkte hij onder de Madoeree-
zen op Oost-Java. Na ruim 40-jarigen arbeid
onder de Modoereezen kan thans pae op goe
de vooruitgang gewezen worden. Het proces
van de zelfstandigwording vordert snel. De
jonge kerkeraden zyn actief ten opzichte van
de verzorging der gemeenten, het verzorgen
van de godsdienstoefeningen en het evange
lisatiewerk onder de niet-Christenen. Over
het werk in Nederland deed de secretaris, de
heer H. Duyker van Amsterdam, eenige
dedeelin«en. Het blad voor jongeren „Wolan-
da-Hindia" kan zich nog handhaven, hoewel
de inkomsten minder worden. De oplage van
de .Java-cent" beweegt zich in stijgende lijn.
Deelgenomen werd aan de onderwijstentoon
stelling in Mei te Leeuwarden gehouden. Het
bezoeken van scholen tot het geven van
z.g. zendingsles neemt toe.
Blijkens mededeeling van den heer J. Rauws
had het Java Comité op 1 November een
terstand van f13.900; de samenwerkende
eenigingen boekten met dien datum een ach
terstand van f 27 750. Evenwel werd dit jaar
over de eerste tien maanden f 100.000 i
dan in 1934 ontvangen, hetgeen moed geeft
voor de toekomst.
De heer A. Kooistra, zendeling op Oopt-
Java, gaf een beschouwing over den ontwik
kelingsgang van den zendingsarbeid op Java.
Ds. van Hoogstraten van Soerabaja sprak
vervolgens over „Onder de j-ongeren op Java''.
Spr. was op vensch'llende wijzen in aanraking
gekomen met de jongere Inheemschen, Chris
ten en niet-Christen, zoowel met diegenen, die
hun schooltijd in hun oude omgeving blijven
als met her,, die naar de grootere plaatsen ge
komen zijn om er te studeeren.
Spr. gaf vervolge?*? mededeelincen over het
werk onder ae jongeren op Java, inzonderheid
wat door het kampwerk wordt verricht. Na
het stellen van eenige vragen tot de sprekers,
werd de jaarvergadering op gebruikelijke wy-
ze gesloten.
DE EERSTE WEEK NA DB
ZENDINGSWEEK
I-Iet Zendingsbureau te Oegstgeest (post
rekening No. 6074) vraagt ons plaats voor
het volgende:
De vraag hoe het financleele resultaat is
van de Zendingsweek, die gewoonlijk aJ
spoedig na afloop daarvan wordt gesteld, Is
eigenlijk eerst ongeveer aan het einde van
het jaar volledig te beantwoorden. Wjj kun
nen alleen zeggen, dat er in de eerste week
na 10 November dit jaar is ontvangen een
bedrag van f 56.000.—. Opzettelijk noemen
wij daarnaast geen bedragen van andere ja
ren, want dei-gelijke vergelijkingen zijn te
onzeker, daar niet steeds de bijkomende
omstandigheden die trager of sneller over
maken beinvloeden, dezelfde zijn.
De totaal inkomsten waren aan het einde
van de vorige week ruim f 71.000.Het is
dus te verwachten dat in deze week het be
drag van f 75.000.— dat ook deze maand
noodig is. bereikt wordt en dat daarna dus
het inhalen van den achterstand begint. Wij
hopen, dat er daarvoor In deze maand nog
veel zal binnenkomen en dat vooraj de in
de zendingswerk bijeengebrachte gelden
zoo spoedig mogelijk zullen worden overge
maakt
SCHOOLNIEUWS
HOOGERE THEOLOGISCHE
SCHOOL IN INDIE
Overplaatsing naar Batavia
Het Centraal Comité Depok, dat hier te
lande optreedt als Raad van Bijstand voor
de Hoogere Theologische School in Indië
heeft instemming betuigd met bet voorstel
van het bestuur om deze school van Buiten
zorg naar Eatavia over te plaatsen. Het be
stuur vond beter de school te plaatsen daar,
waar meer contact kon worden verkregen
met andere inrichtingen van Hooger Onder
wijs. De leerlingen zullen er meer met de
levensstroomingen in aanraking komen en
gebruik kunnen maken van enkele colleges
buiten de school. Het gebouw te Buitenzorg,
dat gehuurd was, zou op den duur te weinig
ruimte bieden en bijbouw vereischen, terwijl
te Batavia een door de bezuiniging op het
onderwijs ongebruikt staand deel van Sa-
lembaschool kon worden gehuurd.
Ook heeft het Comité zijn goedkeuring ge
hecht aan de benoeming van Dr. M. C. Slo-
temaker de Bruine tot theologisch docent
en rector. Deze hoopt in Februari 1936 naar
Indië te vertrekken. Hij zal daar aangeko
men eerst de Minahassa en de Molukken be
zoeken om de terreinen, waarvoor hij dp
meeste zijner toekomstige leerlingen tot pre
dikant moet opleiden, beter te leeren kennen.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Tot onderwijzer aan de Chr. Nat. School
te Idsegahuizen (hoofd L. de Jiger)
is benoemd de heer S. P. Veldhuizen, thans
tijd. onderwijzer te Westenholte (Gem. Zwol
lerkerspel).
Examens
de heeren L. R. Hummelen en P. S. van Mourik
Tilburg. Geel. doet. ex. HandeUweren-
achap C. T. Scheffer, Oudenboech.
Apoth.-annlsten't. Amsterdam. Ges!.: de
heeren P. DU, Dandemeer; J. G Engelhart, den
Haag en W. BUla
de heer G. J. Hoi
(L O.) Opgeroepen 3 cond.; opgek. 3: a
geweien 2. G&sl.: d« hoer J. A. Wlere'nga,
Delfzijl
Moelilnlnt. Dan Haag. Geslaagd
theoretiarh gedeelte van diploma C:
Borsje en L Stark, belden Rotter daan.
C: P. F. M.
Hengelaars vonden geld!
In een mand in een schaar op het land
Dezer dagen kwam een landbouwer te
Roelofarnedsveen bij de politie aangifte
doen, dat hem een bedrag van f 1000 was
ontvreemd. Op de vraag hoe het geld was
verdwenen, antwoordde hij, dat zijn spaar
duitjes verstopt waren geweest in een open
schuur op zijn land. Hij dacht dat het geld
daar veiliger zou zijn dan in zijn woning of
op de spaarbank! Hij moest deze onvoor
zichtigheid leelijk bezuren, want drie hen
gelaars hadden, gelijk uit het pojitioneele
onderzoek bleek in de schuur geschuild voor
den regen.
Gelijk goede hengelaars betaamt, hadden
zij een rondgeneuso en het geld in een
mand revonden. In plaats van het geld te
deponeeren, waar het behoort, hadden zij
het echter maar meegenomen. De drie hen
gelaars konden worden opgespoord en lfeb-
een volledige bekentenis afgelegd.
CONSULATEN
Benoemd tot kanselier le kl. m
ezantschap te Tokio, de heer A J
lans te Kopenhagen.
De heer J. M. R. Del&gre ls erkend c
'ten als consul-generaal van Fra
HERDENKINGS-SAMENKOMSTEN
TE HATTEM
DE AFSCHEIDING IN
GELDERLAND
De Noord-Oostelijke
Veluwerand in 1835
Is de datum van 13 October 1834 in de
geschiedenis der Nederlandsche kerken ge
flankeerd door de namen Hendrik de Cock
Ulrum, een tweede datum van meer dan
locale beteekenis: de 21e November 1835,
staat tusschen de namen Anth. Brummel-
kamp en Hattem. Op dien dag toch verga
derde voor het eerst de kerkeraad „der Ge
reformeerde Gemeente van Hattem sedert
derzelver afscheiding van het Nederlandsch
Hervormd Kerkbestuur".
Waar niet alleen Hattem, maar later ook
Wapenvelde, Heerde, Oene en Tongeren te
zamen een ..Christelijk Afgescheiden Ge
meente" vormden, en voorts meerdere plaat
sen op de Veluwe en in verder Gelderland
dezen weg opgingen, heeft men na de lande
lijke herdenking in Utrecht nog een provin
ciale voor Gelderland willen beleggen.
Op drieërlei wijze is aan die herdenking
1 de Ned. Herv. Kerk te Hattem
1835 Ds. Anth. Brummelhamp
vorm gegeven: lé door gemeenschappelijke
samenkomsten op den dag van heden te
Hattem; 2e door de onthulling van een ge
denksteen in het kerkportaal der Geref.
Kerk van Hattem.. 3e door de uitgave van
een historisch werk, „Wegen Gods in Gelre",
geschreven door Ds. Chr. W. J. Teeuwen
te Heerde.
De herdenking te Hattem
Wat nu de herdenking vanwege het Ge
westelijk Comité betreft, deze is vanmiddag
te half twee aangevangen met een ontvangst
van genoodigden en afgevaardigden uit tal
van kerken, waarna te half drie in de Geref.
Kerk de eigenlijke herdenkings-samenkomst
aanving onder leiding van den voorzitter
van het Gewestelijk Comité Ds. D. C. K a r s-
s e n te Hattem. Dan volgde de onthulling
van den gedenksteen door den Commissaris
der Koningin in Gelderland, Mr. S. Baron
van Heemstra. Vervolgens sprak Ds.
Chr. W. J. Teeuwen van Heerde de
herdenkingrede uit.
Na een gemeenschappelijken maaltijd
wordt te half 7 de avondsamenkomst ge
opend, waarin, na een openingswoord van
Ds. Karssen, de hoofdschotel zal zyn een
rede van Dr. G. Keizer van De Steeg.
Daarna zou nog het woord gevoerd worden
door verschillende afgevaardigden. Wij
hopen morgen een en ander uitvoeriger te
beschrijven.
Het hoek van Ds. Teeuwen
Wegen Gods in Gelre. Een
bijdrage tot de geschiedenis der Af
scheiding op den Noord-Oostelyken
Veluwerand. Door Chr. W. J.
Teeuwen, Dienaar des Woords
van Heerde. Uitgave van J. H. Kok
N.V. te Kampen. 1935.
Bijna een jaar na de opstelling der af-
scheidingsacte van Ulrum werd aan Ds.
Anthony Brummelkamp, predikant van de
Hervormde Kerk te Hattem, zijn afzetting
als zoodanig beteekend. Dit was 7 October
1835; op 21 November d.a.v. werd het notu
lenboek van den kerkeraad der Gereformeer
de Gemeente van Hattem geopend, waarmee
de afscheiding op de Noord-Veluwe haar
eerste centrum had verkregen. Ongeveer
terzelfder tijd vormde zich uit Heerde, Wa
penveld, Oene en Tongeren een afgeschei
den gemeente.
Het is van de vele en velerlei conflicten
1 gebeurtenissen rond deze data, dat de
predikant der Geref. Kerk van Heerde, Ds.
Teeuwen, een overzicht heeft geschreven.
Ten deelde deed hij dit in den vorm van
onderhoudende verhalen, ten deele door del
toevoeging van authentieke stukken, waar
voor hem de toegang in de gemeentearchie
ven van Heerde en Epe en in de kerkelijke
archieven van Heerde, Epe, Oene en Vees-
sen welwillend geopend was. Dat zijn Her
vormde collega's daarbij „alles gedaan heb
ben om hem bij het onderzoek de behulp
zame hand te bieden", mag wel eens als eer
hoffelijkheid van hoog gehalte worden geme
moreerd.
Het met interessante foto's verluchte boek
behandelt eerst de geschiedenis der Afschei
ding te Hattem, en in 'VLyzonder de figuui
van Ds. Brummeljltó «u* het middenpunt
van den strijd.
Dezen strijd-
iraardigen man
(maar altijd de
voorkomend
heid zelve)
heeft men in
tegenstelling
met de Cock,
niet aangeval
len op het stuk
van den doop,
doch op da
van de gezan
gen. Het boei
end geschetste
verloop der ge
schiedenis was
'overigens als te
Ulrum; ook in
Hattem mili
taire hulp in
geroepen; het
felle verzet in en buiten de kerk (vooral bij
de gemeentelijke overheid); het voor de ker
kelijke instanties gevoerde proces, uitloopend
op een fatale scheiding.
Van Hattem uit werd het conflict uitge
breid over heel den N.O. Veluwe-rand, zoo
dat Heerde. Epe, Vorchten, Oene, Veessen,
enz. in dezelfde wrijvingen betrokken wor
den en steeds breeder de rij wordt derge-
die hun naam zetten onder de acten
van afscheiding.
Hoewel het boek van Ds. Teeuwen uiter
aard een meer locaal, hoogstens provinciaal
gebied bestrijkt, is het toch van wijder be
teekenis. Immers teekent het ons een beeld
an menschelijke licht- en schaduwzijden,
■an geloofskracht en ongeloofsmacht, van
liefde en haat. zooals elke ontmoeting van
levensovertuigingen te zien geeft. Het geeft
ons ook een indruk van den Veluwschen
volksaard in betrekking tot het kerkelijk
leven. En het wekt opnieuw op tot zelfbe
zinning bij het thans levend geslacht, dat
t.o.v. het kerkelijk leven voor zoo gansch
andere problemen gesteld wordt, maar in
die problemen toch weer voor dezelfde keus.
Voor de bewoners der Veluwe is het een
boek van bijzondere waarde. Zij zullen er een
stuk geschiedenis in vinden met zeer vele
namen, die de herinnering aan hun groot
ouders oproepen. En deze zullen het hun
uit de lijst van hun tijd toeroepen: Gedenkt
de oude paden!
GEMEENTERAAD VAN AMSTERDAM
DE BEGROOTINGS-
DISCUSSIES
IN EERSTEN TERMIJN
BEËINDIGD
Politiek fatsoen der
sociaal-democraten
Rede Prof. Woltjer
Bij de voortgezette algemeene beschouwin
gen over do begrooting heelt ook Prof.
Woltjer (a.r.) herinnord aan den stembos-
uitsla-g, óle op den heer Matthi>8en tijdeim een
door hem gepresideerde» feestavond van de
soc.-dem. destijds zulk een indruk maakte, dat
hij er vóór was om
met de communisten samen
Amsterdam te beoturen.
Wa-irom hebben de soc.-dem. dat later toch
niet willen doenf Waas er verdeeldheid onder de
heeren, informeerde de profe&sor.
Uitvoerig heeft de hoogleeraar nagegaan het
verloop van hetgeen zich ronuom de weiiuu-
dersverkiezing afspeelde, -vaa? de formatie van
het College met de soc.-dem. wilden de A.R.
wel medewerken, mits «erstgenoemden
twee zeteis genoegen namen. Toen ve
onderhandelingen mede hierop afstuitten,
een lid der a.r. fractie zich toch ten alotte
irklaard in hek College^ zitting tee
n hun medewerkln;
Politiek fatsoen
:.-dem. wethouders, dat zij niet
van het "ollege gaan verbre-
an zoeken bü de meerderheid
1 comm. in den Raad. Spr
aar hiervan en zeide dat d>
idera geen dubbel spe
Prof. Woltjer uitte
de evenwel, dat h
wozenlijkt zal kui
bracht aan het vo
tuiging uitgesprol
°Van'de"fractle
rsoneol te keeren. wa
ra sympathiek. HU vreef
>ft ten >:le hulde Re
allege en als zijn over-
dat de politiek van dl'
i den Vrijheidsbond
aLschaffing van de zakelijke bedrijfs-
5 en stelde voor. tot ae Regeerlng hel
te riohten om de inpoldering va
geluv/d en de heor K"te
aar verwonderde er zich niet over. dit de aoc.-
em. en ook de comm. den legalen weg op-
ratn. Wfl moeten ons, meende spr., r _ove>
•erheugen, dat zelfs de
i£.
Raad te willen verwijde 1
Deze typische vrijzinnige beacho ïv
lokte tegunstand bij Prof. Woltjer (a.r.).
waarop de heer Ketelaar vroeg of het ni
beter was. dat de communisten op dan legal'
weg kwamen. Prof. Woltjes merkte op: „D:
weg kwamea Prof. Woltjer mericte^op: ..Dan
el rtlet. Eensdeels wann het
- bij de soc.-dem. veelvu'dig
hoort: anderzijds hWUe heer RooboTde
bijzonder behaagd door slappe opmer-
over naastenliefde, en ondoordaahte ver
hoorden we evi
klanken, die n
heeren bijzond'
kingen
leren met de eeI
de C.D.U.-spreker in dit
was wel zijn bewering, da'
<Te soc.-dem. gezorgd hadden voor de soclalt
wetgeving en dat „wij. Christenen, zijn achter-
geblr
door de soc.-dem. worden gepropageerd
derzöds denkbeelden, door AJL en C.H. steed
aan de orde gesteld.
Bij de beantwoording namens het Colleg
heeft de wethouder voor de financiën, de hee
Rustige (c.h.) er op gewezen, dat over aller
een plan, dat verwezenlijkt kan wordei^
nl. de begrootlng voor 1936. Amsterdam m<
een goed financieel beleid hebben en daan
een sluitende begrooting. Het heeft spr. vt
moeite en verdriet gekost om.de begrootlng
sluitend te krijgen. Uaat rnen nu niet door het
verhoogen van allerlei posten St Nlcolaas gna
spelen, want dan ben ik, zei de wethoudoi
Zwarte Piet. De terzake Ingediende voorstelle:
heeft wethouder Rustige uitvoerig bes tred et
Hij hoopte, dat de Raoid de begrooting zal aan
vaarden en zoo de positie van Amsterdam hooi
houden.
Hierna hebben de wethouders Kropma
(r.k.) en Van Meurt (sd.) enkele speciale
punten besproken.
Wethouder De Miranda (e.d.) zcide
namens de minderheid van het College
te spreken. De s.d. wethouders hebben bet
viste voornemen de bestuurstaak tot 1939
vervullen met de andere wethouders. Belde
stroomingen In h»t college zullen z.i. lez<. laak
hebben te vervullen, totdat een an Tire sltuati*
Intreedt.
Zooals vroeger het College-met-socin' demo
craten was is het thans niet. Wij zitten hier.
oordeelde de wethouder, zonder eenige afsuriitf
Het verschil is
de s.d. wethouders tegenstemmen.
Spr. somde ten sloto op de werken, waar
omtrent met de Regeerlng met betrekking to
werkverruiming overeenstemming is vernregen
Wethouder Baas (a.r.) verzekerde den heel
Ter Haar. do,t het College met aandacht volgt
het verschijn
gesitueerden.
De burgem
aan het eind
gedeeld, dat a
niets kan kor
van een particulier comité om
een nationale tentoonstelling
te organIseeren met medewerking van de Re-
Maatregelen tot dansen op pleinen xtjn v;
den burgemeester niet te wachten. Dr de Ha
togh. die hierover sprak wees op Brusst
daar is het inderdaad 's avonds levendiger d-
te Amsterdam, maar men kent daar geen wi:
kelsluiting en bovendien moet men oog hobb-r
voor den daar heersi-h*nden volkaasrd. Da
Brusselaar leeft 's avonds op straat of ln café's.
Zoo is het hier te lande en te Amsterdam
Inbraak te Sint Jacobi-
parochie
De Pastorie be Acht
Gisternacht is ingebroken in de pastorie
derNed. Herv. gemeente te St Jacobi parochie
bewoond door ds. J. Ivalma. Men heeft zich
ang verschaft door het opschuiven van
een raam in de studeerkamer van den pre
dikant. I-Iet eeheele benedenhuis werd door
zocht: de bewoners, die op de eerste verdie
ping sliepen, hehben geen onraad bemerkt.
Vermist worden eenige gouden sieraden als
een horloge, collier enz. alsmede f 40.
WEERBERICHT
BAROMETERSTAND
Hoogste stand to Reval 776.3.
Laagste stand te Biarritz 747.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 755.7.
WEERVERWACHTING
Zwakke tot matige wind uit O. richtingen,
zwaar tot half bewolkt waarschijnlijk wei
nig of geen regen, iets kouder 's nachts.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
De hooge druk in het N.O. van het waar
nemingsgebied is in zijn kern een weinig in
beteekenis afgenomen. Ook over Centraal
Europa heeft hij thans minder te beteekenen
Daarentegen breidde hij zich uit over het
van de Britsohe eilanden.
Het weer is in het hooge drukgebied
meest rustig. In de Randstaten komt matige
vorst voor. Lichte vorst wordt aangetroffen
in Polen, Scandinavië en het Duitsche Mid
delgebergte.
Een depressiekern bevindt zioh over de
Golf van Biscaye, waar krachtige winden
worden gemeld. Over Z. Frankrijk daalt de
barometer flink. Het weer in geheel Frank
rijk staat onder invloed van dat la?e druk
gebied. Zware regens vielen in Marseille,
Lyon en Dijon, terwijl ook hedenmorgen het
weer op tal van plaatsen regenachtie was.
Sedert gister is de temperatuur over Frank
rijk belangrijk gedaald Ver ten W. van Ier
land bevindt zich weer een nieuwe depressie
kern. welke waarschijnlijk in Z.O. richtin
gen af zal glijden.
Er mag worden verwacht dat de wind tea
onzent uit O. richting zal blijven, waaien..
Een geringe bewolkingafneming is waar
schijnlijk. Daarbij zal de nachtelijke tempe
raturen wat dalen. De regenkanscn zijn be
trekkelijk klein.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 5.6 C.
VAN EEN HOOIZOLDER GEVALLEN i
De 18-jarige arbeider F. D., die de vorige
week Vrijdag to Ottersum van een hooizol
der is gevallen en daarbij een hersenschud
ding had opceloopen, is in het ziekenhuis t®
Gennep overleden.
UIT OOST-INDIE
VERZET TEGEN DE POLITIE
Spannend gevecht op Madoera
Twaalf personen gearresteerd
PAMEKASAN, 21 Nov. (Aneta). In de
dessa Trasah op Maaoera is verzet gepleegd
tegen de politie. De vier hoofddaders onder
wie een mandoer van de Madoera-stoom-
tram zijn gearresteerd.
Meerdere arrestaties kunnen nog worden
verwacht.
De agent, die een der vluchtende daders
een kapmes trachtte te ontnemen werd &oor
drie kamponglieden aangevallen en neerge-
knuppeld. Toen assistentie en hulp kwam
vluchtten de daders. Laatstgenoemde riep
de bevolking bij elkaar om de veldpolitie te
ontwapenen.
De agenten trokken zich al schietende
naar een telefoonpost terug.
Hiei-op arriveerde een detachementscom
mandant een hoofdinspecteur en een mantri
van öe veldpolitie met personeel die van
de gummistok gebruik maakt®. Hierna keer
de de rust terug. Twaalf personen werden
gearresteerd.
De Volksraad niet
overrompeld
Mr. Hart over contingenfeering
en licentieering
BATAVIA, 20 Nov. (Aneta). Mr. Hart,
directeur van het Departement van Econo
mische Zaken antwoordde in het College
van Gedelegeerden in eersien termijn op do
debatten naar aanleiding van de ontwerpen
inzake contingenteering en licentieering.
Mr. Hart zette uiteen dat van een
overrompelings-politiek, ten aanzien
van den Volksraad, geen sprake is.
Wel vraagt de materie van contingen
teering en licentieering, met beperkt
personeel zeer groote voorbereiding,
zoodat ondanks de wensch van den
Volksraad om steeds tijdig de ont
werpen toe te zenden daaraan dik-"
•wijls toch niet kan worden voldaan.
Voorts verklaarde spreker dat er met de
Regeering volkomen overeenstemming be
staat inzake den wensch om terug te kee
ren tot normale verhoudingen, en tevens m
den wensch om maatregelen als deze geen dag
langer aan te houden als door de noodzaak
wordt geboden. De heer Hart wees met
kracht het denkbeeld af dat de Volksraad
buiten den gang van zaken zou worden ge
houden. Hij memoreerde de vele en uitvoe
rige en verstrekkende debatten weke reeds
hierover zijn gehouden. „Er is wel haast
geen onderwerp, dat zoo dikwijls is be
schouwd", zoo zeide spreker. De Regeering
zal binnen eenige dagen aan den Volksraad
een overzicht van de werking van contin
genteering en licentieering overleggen.
Tijdens de debatten van heden achtte de
heer De Hoog nu epn rapport over de
handels-politieke maatregelen is toegezecd
het niet onmogelijk dat daarbij een h°-
langrijk debat zal volgen, en eventueel ook
een keerpunt zal worden bereikt
Een verblijdend bericht
Waar komt dat voor?
DJOCJA, 20 Nov. (Aneta). Het dagblad
„Mataram" verneemt van zeer betrouwbare
tijde dat de tegenwoordige nieuwe directie
over de gefuseerde suikerfabrieken Tand-
jongtirto en Bantool besloot om meerdere
vrijwillige pensioenen, welke onder de oude
directie waren opgezegd gedeeltelijk op
nieuw uit te keeren
Eenige krachten, die thans niet mper
werken, vermoedelijk tuin-employé's
zullen verblijd worden mot de toezegging
inzake de uitkeering van een behoorlijk
wachtgeld, ter overbrugging van den tijd
welke hun nog scheidt van in dienstne
ming voor de oogstjaren 1936—1937
Over de pensioenen van het Inheemscbe
personeel, welke deze maand geheel wor
den stopgezet, kan nog niets worden mede
gedeeld.
Het volgend jaar zal Bantool geheel vol
worden beplant, hetgeen vermoedelijk ook
met Tandjongtirto het geval zal zijn.
