DENK AAN 5 DECEMBER
HET ROODE „PLAN'
5 VRIJDAG 15 NOVEMBER 1935
TWEEDE BLAD PAG 7
ZEEPBELLEN EN GEVAREN
De verschillende werken in het roode plan
tfan den arbeid moeten op den duur voor 50
60.000 menschen werk scheppen.
Zoo wordt althans aangenomen.
De werkenden zullen een matig loon ver
dienen en gezamenlijk de koopkracht met 41
milljoen vcrhoogen. De werken brengen
binnenslands door allerlei opdrachten weer
andere werkverruiming te weeg en aldus
de redeneering zoo komen nog 20.000
menschen aan het werk, die ook weer 16
millioen-aan koopkracht zullen vertegen
woordigen. Samen dus 60 millioen of nog
geen 16 gulden per week per arbeider.
Maar ook dan zijn we er nog niet
De 60 worden tot 100 millioen nieuwe
koopkracht verhoogd, door 15 millioen huur-
verlaging, 15 millioen verlaging van hypo
theek-rente en 10 millioen pachtverlaging
Deze laatste vondst zou iets kunnen betee-
kenen, indien ze in wezen niet neerkwam
op koopkracht-verplaatsing. Want wat
aan den een gegeven wordt, wordt in dit ge
val aan anderen ontnomen, tenzij men de
gedupeerden zou willen schadeloos stellen
door een cadeautje uit 's Rijks kas. Maar
dat is de bedoeling niet
Het is trouwens de vraag of deze laatste
40 millioen zoo maar zonder meer zouden
zijn te vinden. Koopkrachtvergrooting beteo-
kenen ze in geen geval.
Als de soc.-dem. plan-makers dan zoo op
geduldig papier de koopkracht met 100 mil
lioen hebben verhoogd, ontstaat in hun ge-
dacbtengang een vermeerderde bedrijvigheid,
die opnieuw 36.000 menschen aan het werk
kan zetten. En dan gaat het enz. enz. en
komt het plan tot 120.000 menschen, die
weer aan het werk zouden komen. Dit
rekensommetje wordt niet voortgezet totoat
alle werkloozen aan het werk zijn „gere
kend" Dan liep vermoedelijk het fantasti
sche van het plan teveel in de gaten.
Toch moest het cijfer nog wat indrukwek
kender worden. En daarom wordt de 40-urige
werkweek geïntroduceerd en de leerplicht
Verlengd. De rekensom stopt dan bij 200.000,
nadat echter nog een aantal oudere arbei
ders zullen zijn gepensionneerd met enkele
guldens per week.
Wie even nadenkt zal toestemmen, dat de
gevolgde redeneering volkomen speculatief
is. Meer dan een fata morgana kan zij op
den wankelen grondslag, die werd aan
vaard, niet heeten.
Voor ons heeft zij ook niets origineels, om
dat zij als twee druppels water gelijkt op dp
suggesties, waarmee ruim twee jaar gelo
den van Duitsch nat-socialistische zijde ge-
poogQ werd ons te overtuig' van de voor
treffelijkheid van het door hen ontworpen
»,plan van den arbeid". We hebben ons toen
Veroorloofd tegenover de politieke leiders
twijfel te motiveeren aan de deugdelijkheid
der fundamenten, waarop hun geloof steun
de. De uitkomst heeft bewezen we her
halen het dat de opgezette theorie ten
eenenmale heeft gefaald.
Men begrijpt, dat aeze ervaring ons wei
nig vertrouwen doet stellen in wat op 23
Sept. te Utrecht onder veel romantiek het
Nederlandsche volk is aangeboden.
Ook het Nederlandsche volk zal bedrogen
uitkomen, indien het de onvoorzichtigheid
begaat in het soc.-dem. plan van arbeid,
zooals dat is gepubliceerd met al zijn be
perkende voorwaarden voor de uitvoering
der werken, vertrouwen te stellen. Schijn is
het e anders niet. De werkelijkheid zou een
bittere ontgoocheling worden.
Sc
Ook ten aanzien van den financieelen
kant draagt het plan van den arbeid het
merk, bijna schreven we: brandmerk, van
groote luchthartigheid.
Op verbluffend eenvoudige, maar volko
men irreëele wijze wordt betoogd, dat de
benoodigde honderden millioenen eigenlijk
maar voor het oproepen zijn. De deposito's
bij de banken zijn zoo groot, dat de men
schen er eigenlijk naar snakken om hun
geld te beleggen in plan-werken!
Bij deze beschouwingen is aan de fantasie
wel een zeer ruime plaats gegeven. Ook deze
zeepbel zal slechts kunnen springen en in
het ijle verdwijnen.
De werkelijkheid zal een beetje anders
zijn dan aan de goegemeente wordt wijs ge
maakt.
De deposito's zijn niet zoo groot als wel
wordt aangenomen en ruimte op de kapi
taalmarkt is er tengevolge van allerlei om
standigheden ook niet. Zeker zal zij niet
geschapen worden door plannen als waarvan
hier sprake is. Tot versterking van ons cre-
diet dragen die zeker niet bij, indien eenige
Regeering er serieus mee zou gaan reke
nen. De soc.-dem. weten wel, dat dit gevaar
niet zoo groot is en daarom konden ze zoo
vrijmoedig zijn.
We durven bijna dit zeggen: op den dag,
dat het soc.-dem. plan van den arbeid zou
worden aanvaard, zouden we zitten met een
volkomen ontwrichte geldmarkt met alle el
lende daaruit voortvloeiende.
Men bedenke, dat de Nederlandsche Staats
huishouding sinds 1931 aan het eind van
1935 ruim 554 millioen zal hebben ingeteerd
en aan het eind van 1936 zeker 600 mil
lioen. Aan een effectief sluitenae begrooting
zijn we bovendien nog niet toe en indien
niet stevige handen de koorden van de
beurs hielden, zou een financieele calami
teit geenszins uitgesloten zijn.
Dit beteekent, dat aan onze leeningscapn-
citeit reeds hooge eischen zijn en nog zul
len worden gesteld en onze vaste lasten aan
rente cn aflossing gedurende tientallen ja
ren met tientallen millioenen zijn en zullen
worden verhoogd. M.a.w., dat de koopkracht
zal worden verminderd.
Immers, de overheid zal op zooveel meer
van het volksinkomen beslag moeten leg
gen. Het is echte desperado-politiea om on
der zulke omstandigheden per Jaar 200 mil
lioen meer te willen gaan uitgeven dan we
nu reeds doen. De bestaande wanverhou
ding tusschen prijzen en kosten zal dan
voor onafzienbaren tijd worden bestendigd.
Want niet alleen, dat hetgeen thans aaD
crisislasten wordt besteed op allerlei wij
zen wordt verdisconteerd in nieuwe
kapitaalsuitgaven, maar we zullen daar nog
belangrijk boven uitgaan. Dit nu Is een vol
slagen onmogelijkheid. De geldmarkt zoa
voor zulk een beleid slechts één antwoord
hebben: volkomen afwijzing.
Hoe men in ernst meenen kan, dat in
drie jaar onze beleggingsmarkt de kapitale
som van 600 millioen aan nieuwe uitgaven
zou kunnen aanvaarden, voor een zoo een
zijdig doel, moet haast onbegrijpelijk heeten
Met de financieele draagkracht van on9 volk
wordt een gevaarlijk spel gespeeld. Wie te
gelijk den jaarlijkschen rentelast met eenige
tientallen millioenen wil verhoogen, allerlei
vaste lasten wil verzwaren, de begrooting
sluitend maken en sociale voorzieningen
wil uitbreiden, kan er toch bezwaarlijk op
rekenen, dat dergelijke cirkel-kwadraturen
als ernstig politiek streven zullen worden
aanvaard.
De financieele zijde van „het plan" is wei
nig vertrouwenwekkend, om het nu eens
zacht te zeggen. In dit opzicht is het volko
men onrijp.
Hier komt nog iets bij.
We zeiden reeds, dat de uitvoering der
werken aan bepaalde voorwaarden gebon
den wordt O.a moeten ze als economisch
productief zijn te beschouwen. Wat nog niet
zeggen wil: rendabel.
De vraag is echter: zijn zulke werken er
in zoo grooten getale als wordt veronder
steld?
De ervaring met het Werkfonds en met
de industrialisatie doet het tegendeel ver
moeden. Dat is ook begrijpelijk. Want op
het gebied van openbare werken zijn we
steeds ecu zeer vooruitstrevend land ge-
In de laatste 15 jaren gaven we ongeveer
f 1500 millioen uit aan publieke werken.
Daarnaast werd aan den woningbouw tus
schen de 600 en 700 millioen besteed.
We zijn ook weer in dit opzicht ver voor
uit aan de landen, die ons ten voorbeeld
worden gesteld: Zweden en België. Eigen
lijk kan men hier tal van andere landen
naast zetten.
Hoe diligent we zijn geweest op het ge
bied der openbare werken kan blijken uit
hel thans meermalen vernomen verwijt, dat
de aanleg van wegen, kanalen en spoorwe
gen te ongeordend is geweest en bijgedragen
heeft tot de verkeorsontwrichting, op wel
ker ordening we ons thans suf zitten té
prakkizeeren.
De zaak wordt nog moeilijker, indien een
groot deel der uit te voeren werken niet
productief geacht kan worden. En zelfs bij
de z.g.n. productieve werken, die ook weer
belangrijke exploitatiekosten meebrengen,
mag achter het rendement vaak en lang een
vraagteeken worden geplaatst. Wezenlijke
verhooging van koopkracht kan hier dien
tengevolge lang uitblijven. Hoogstens kan er
verzwaring van publieke lasten en verplaat
sing van koopkracht zijn. En voorts is er
een allergevaarlijkst op ruime schaal antici-
peeren op de werkgelegenheid voor de jaren
na 193S.
Ook dat is een buitengewoon groot gevaar.
Dat „ordenaars" het veronachtzamen stelt
hen schuldig tegenover de gansche volksge
meenschap.
De mechanisatie in de
sigarenindustrie
Het Tweede Kamerlid K u p e r s heeft aan
den Minister van Sociale Zaken vragen ge
steld omtrent de mechanisatie io de sigaren-
industrie en het tijdstip van indiening van
een wetsontwerp tegen te snelle uitbreiding
der mechanisatie in bedoelde industrie. Hier
op heeft de Minister thans geantwoord dat
een wetsontwerp als hier bedoeld, zijn depar
tement reeds heeft verlaten.
De Zwitsersch-Nederlandsche
handelsbetrekkingen
In de „Informations Eoonomigues", 't or
gaan van de officieele Zwitsersche Centrale
ter bevordering van den handiel, wijdt de
directeur van deze centrale, Dr A. Masnata.
een artikel aan de handelsbetrekkingen tus
schen Zwitserland en Belgie en Nederland.
Na gewezën te hebben op de sterke posi
tie van den gulden en het teruggekeerde
vertrouwen vervolgt de schrijver:
„Het is niet van belang ontbloot tevens te
wijzen op een omstandigheid, die voor de
Nederlandsch—Zwitsersche handelsbetrek
kingen van beteekenis is. In de Troonrede,
welke de Koningin ter gelegenheid van de
opening van het Nederlandsche parlement
heeft gehouden, wordt gewag gemaakt van
een nieuwe oriënteering -der handelspolitiek,
welke door ons niet met enkel genoegen
kan worden opgenomen. Het zal er namelijk
om gaan de contingenteering te vervangen
door verhooging der invoerrechten. Nu heft
Nederland invoerrechten op de waarde en
daar de Zwitsersche prijzen zelf reeds hoog
zijn, zouden wij dientengevolge voortdurend
benadeeld worden De verhooging der in
voerrechten zou voor ons den toestand veel
slechter maken. Wel is de contingenteering
zeker een kwaad, doch zij maakt het moge
lijk rekening te houden met den bijzonderen
aard van do handelsbetrekkingen tusschen
twee landen, in het bijzonder tusschen lan-
ROFFELRIJMEN,
EIGENAARDIG
Nederland bouwt nieuwe wegen.
Dat is een verblijdend feit
Dubbel tot verheuging stemmend
In een tijd van werkloosheid.
Opzichzelf is 't reeds een vreugde
Als je het gezwoeg beschouwt
Van ons volk dat zulke effen
En royale wegen bouwt:
Let maar eens op de verzorging
Van de kleinste kleinigheid,
Op de zorg voor al die werkers,
Op de zorg voor veiligheid.
Let eens op die kleine zandtrein:
Stapvoets schuift het spoortje voort;
Als 't bij een publieke weg komt
Wordt een schel gefluit gehoord;
Op het kruispunt zwamt een waker.
Met de noodvlag heen en tv eer,
Waarschuiut alles wat er aan komt
Laat de afsluitboomen neer,
En wanneer de „trein" voorbij is
Geeft hij het verkeer weer vrij
Wie zich dood wil laten rijden
Krijgt geen schijn van kans daarbij!
Tot die uitgebreide voorzorg
Is de aannemer verplicht!
Valt op 't overwegen vraagstuk
Hier geen eigenaardig licht?
Als dat góéd is, als dat plicht is
Bij een spoonveg in het klein,
Is dat dan niet dubbel noodig
Voor de donderende trein
Die dwars over onze wegen
Stuift met honderdmijlsche vaart
En al wat hem in de iveg komt
Onverbidlijk buit verklaart
(Nadruk verboden.)
LEO LENS.
leveren, een stabiele valuta hebben en geen
dumping toepassen.
Het zou daarom wenschelijk zijn, dat onze
exporteurs in den handel met Nederland
kunnen rekenen op compensaties voor het
geval dat ^et in de Troonrede aangekondig
de beginsel zou worden toegepast".
De Prix de Rome 1935
De jury voor den wedstrijd in de schoone
bouwkunst, heeft bij monde van haar voor
zitter, prof. dr. P. H. van Moerkerken in
een gister gehouden bijeenkomst rapport
uitgebracht aan de commissie van toezicht
op de rijksakademie van beeldende kunsten
te Amsterdam.
Daaruit bleek, dat de gouden medaille
was toegekend aan den hec. Arthur Staal
den, welke producten yan hooge kwaL^it^.e Aristerdam,
VERKRIJGBAAR
LUXE DAMESSCHOENEN
THUGOET"
DE
IDEALE SCHOENWAS
Voor Uw kinderen
uitsluitend
schoenen
DUIFJES
K i ndenschoenen
De Kindervoet eischt extra zorg,
De DUIFJES-Schoen blijft daarvoor borg,
N.V. „CEVAB0" SCHOENFABRIEKEN MOERGESTEL
Specialiteit in:
Waterdichte
Sneeuwschoenen
RAVO
VOOR UW JONGENS
SCHOENEN
ZE ZIJN ONVERWOESTBAAR
GROOTSTE KEUS
NIEUWSTE
Sfc CREATIES
Over 5 jaar herdenkt Japan den dag, dat het 2600 jaar lang keizerrijk is. De voorbereidingen voor de herdenking van dit feit Als onderdeel der plannen voor de versnelling der diensten tusschen de deelen van het Engelschd
zijn echter reeds aangevangen. Onder leiding van minister-president Okada rverd op IJ* Oct. j.l.'n eerste bijeenkomst daartoe gehouden, Imperium, worden tvoor de Imperial Airways vliegbooten gebouwd.
Teneinde ski-beoefenaars in de gelegenheid te stellen aeze sport te beoefenen zonder hiervoor
naar de bergen te gaan, werd in Parijs een speciale ski-school opgericht.
De Amerikaansche ballonvaarders Stevens
(links) en Anderson (rechts), die met hun
ballon een hoogte van ruim 22000 M. bereikten
De tentoonstelling van de invalide oud- strijders, wélke in Londen wordt gehou
den, ontving bezoek van den hertog en de hertogin van York.
