rod»
K RIJKSBEGROOTING 1936
GOUD EN VUUR
WOENSDAG 13 NOVEMBER 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Tweede Kamer
Geen verzoening ten aanzien
van de koopkrachttheorie
Openbare werken en financiën
De begrooting van
Binnenlandsche Zaken
Vergadering van 12 Nov. 1935
De VOORZITTER
arbeid, die waoht, kon dat zoo
n. Verschillende middelen konden
.vogen. maar hadden bezwaar. Do
apreek'tildrantsoeneerlr
volgende hoofdstukke!
gen of de tüd voor
bulten dc
Rede van Dr. Colijri
Eerstgenoemde ti
lante wjjz
ee betoogen op minder o
dat het Kabinet In Room
gestuUrd. Meenei
i Nederland een kabinet
sche rlohting
deze hoeren, dat ooit i
zonder Roomsch Kath. zou kunnen worden ge
vormd? Het is het beste om te dezer zake maar
ovrr te gaan tot de orde van den dag.
De heer Kersten aoht buiten ziin meening
niets anders denkbaar; met hem valt dus niet
to praten.
De tegenstelling tusschen het ethisch nood
zakelijke en economisch mogelijke, welke door
den heer v. Houten is geconstrueerd, is geen
I rccele tegenstelling. Wie geeft wat hü heeft,
heeft gedaan wat hü kon.
i De leiding bij de consumptie door den heer
Westerman bepleit, ligt niet in de üjn der
Regeering. Zij wenscht geen Pollzel-staat.
onall erkenning van Sovjet-Rusland stuit op
bekende bezwaren. De minister zal zo niet op-
nieuw uiteen zetten. Erkenning zou ook er-
1C1 Q kenning voor Indië inhouden. Daarmee moeten
i H yce uiterst voorzichtig zijn.
De details
bü de Landbouwbegroo
Dr Colijn behandelde
allereerst da
rliJU
kaaI Bonding der Begeering tegenover dei
Nat.-Soc, Beweging.
land zegenon wil met een staatsbestel,
10JI dat Ingaat tegen de historische ontwikkeling
van ons lqnd en voorts aantasten wil do reeh-
ten en vrijheden, waarop ons volk prijs stelt.
Vaderlandsliefde is niet beslissend; de over
heid moet weten of zij onder alle omstandig-
r hoi heden kan rekenen op haar ambtenaren. Van
dit laatste Is de Regcering niet «seker. Er zal
- dus veel moeten veranderen, wil de Regeering
van haar houding kunnen wijzigen ten opzichte van
de n.s.b.
keril
i ngp. G.Gf. en N.S.B.
Van de ontvangst 1
zeer normaal
'raa-gd, iets heel
i-N.S.B.-krin;
B De ontvangst is op
1 geweest. De audiëntie i:
gewoons: de G.G. hec-ft
I den lieer Musaer.t onder de aandacht gebracht
waaraan hij zich- had te houden, wilde hü in
grijpen der Regeering voorkomen. Oo"k voor
gangers van deaen G.G. hebben wel eens men-
sohen ontvangen om hen te kunnen waarschu-
De Regeering in Indië aarzelt niet om op te
treden tegen de N.S.E., gelijk reeds gebleken is.
Het verleenen van de tweede audiëntie ligt
niet zoo voor de hand als het verleenen van
dc eerste. Een zoo scherpe afkeuring un het
beleid van den G.G. als de heer Albarda gaf,
lelletjes in Dnindorpf 1
te Scheveningen geeft hef politierapport een
andere voorstelling dan door den heer Albarda
gegeven. Het was eerst rustig, toen zijn men-
schon te hoop geloopen. vooral opgeschoten
jongens: uit de menschenmenigte Is toen ge
scholden. De colporteurs deden rustig hun
werk. Men kan niet zeggen, dat het politie
optreden beïnvloed werd door sympathieën voor
de N.S.B.
Colportageverboden beihooren plaatselijk te
Worden beoordeeld. Een algemeene regeerings-
regellng. die alles zou moeten omvatten, is on
uitvoerbaar.
Da Grondwetsherziening 'I®1
moet partieel zün. De diepere verschijnselen,
die onzen tijd beroeren, zün nog veel te onhel
der en onzeker om tot een dieper ingrijpende
herziening te kunnen overgaan. Om deze reden
achtte de Regeering geen staatscommissie ter
voorbereiding noodig. Een debat nu over be-
paaldo onderwerpen ware praematuur.
De wijziging van art. 7 bedoelt de moge-
1 ïfikheld .te scheppen, om bij wet de hui
dige zeer stringente voorschriften van do
Grondwet te temperen*
De Inbeslagneming van de pers van „Volk en
iVaderland" steunt volkomen op de Strafwet.'
De herziening van art. 194 kan ook aan
dacht schenken aan de belangrijke plaats, die
I het bedrijfsleven in de volksgemeenschap In
neemt.
Do economische politiële
i onderwerp, flat Iets yan
Dr. H. COLIJN
De economisohe toestand ls ongunstig en er
is veel leed. Maar is er een land te noemen,
itand van de arbeidende bevolking
gunstiger is?
den kring de
.ndere landen
1932 verhoogde In-
ie behooren ook wij.
•rgelüken.
i h tl beter, al blijft het
>e: Zweden. Maj
t niets gedaar
lebben daaraan
Geen land ter wereld is voorts zoozeer
getroffen door hetgeen in andere landen
plaats had, als juist Nederland. We zitten
met ons achterland en het sterk Ingekrom
pen goederenverkeer.
relden op 11 pet 1
vroegere bedragen.
De gemeenten hebben in de eerste plaats
zelf te zorsen voor allerlei, dat de scheepvaart
kan aantrekken. De Regeer,ing kan dien weg
niet opgaan. Wordt de budgetalre toestand der
gemeenten dan slachter, dan zal moeten wor
den overwogen hoe de gemeenten te helpen.
De taak der Regeering blijft middelen te
zoeken om den economlsohen toestand te ver
beteren. In de te bezigen middelen is er feite
lijk weinig verschil van meening. Aanpassen
wil büna iedereen. Kosten en prijzen moeten In
harmonie komen. Het verschil loopt over de
methode om tot beter harmonie te komen.
Devaluatie
betaalt het gelag. Di
Regeering geon onkele stap te waohten om
vrüwlUIg tot devaluatie over te gaan. Spreken
er over wekt onrust, leidt tot kapitaal vlucht
en duur geld voor het bedrijfsleven. Wie over
"evaluatie spreekt versleohtert de voorwaarden
oor he't bedrijfsleven.
Daarom heeft de Regeering gezegd:
„Spreek niet over devaluatie, want we doen
het toch niet".
vergroeiing van koopkracht
oekt verhoogde koopkracht doi
achtige uitzicht of er rente voor kan worden
opgebracht. Dat is zeer twijfelachtig. En dan
komen we slechts tot verplaatsing van lcoop-
De koopkrachttheorie legt de bül aan de
wortel van onzen uitvoer. We gaan duurder
produceeren dan anderen en dat is de dood
miseh bestel niet kunnen missen.
Op dit punt Is tusschen Regeering en
Hoc. -dcm. verzoening onbereikbaar.
De leenlngsmogeliJkheden voor de enorme
bedragen, waarom het gaat, zijn beslist ongun
stig. Aan nuttige publieke werken 600 millioen
besteden is ook volstrekt uitgesloten, na de
1500 millioen. die we In de laatste vijftien jaar
hebben uitgegeven voor dit doel.
Van de 60 millioen van het Werkfonds is
58 millioen vastgelegd. Spoedig zal de Regee-
Heel wat werken ziin toegestaan, die de toets
op nuttigheid en verhooging van de economi
sche weerkracht yan het land niet kunneD
doorstaan.
Ook bü
de industrialisatie f*
vallen de onderzoekingen niet mee.
B.v. de vernieuwing van stoomketels van
voor 1900. Er waren 327 zulke ketels, 1/3 van
het totaal gebouwd voor 1900. Voor vernieu
wing met behulp van het Werkfonds kwam in
aanmerking... 1 ketel. De overige waren goed
of behoorden tot bedrijven, die hot heel goed
zelf betalen konden. In 28 gevallen waren er
nog te vernieuwen ketels, maar de betrokken
Dedrljven zouden verdwijnen.
Alen moet zich op dit punt voor overdrijving
hoeden.
Dat de vastgelegde 58 millioen nog niet
xün uitgegeven, komt. omdat de begunstig
den met de uitvoering der werken zeer
tralneeren*
Het Kabinet i
irkomen. Die zijn
zjjn methode te kui
dc noodzakelijkheid
'10 pet cecicvaluet
10k al heeft Enge-
!en belangrijken
factor, al is doze r.ict zoo groot als de loon-
flictor. Oc-k op dit gebied moet verlaging wor
den nagestreefd.
Hei dualisme
tusschen regeerlngsmaatregelen en aanpasslngs
politiek wordt erkend; voortdurend ls de Re
geering bezig tegenstrijdigheid weg te nemen.
De Regeering kan onmogelijk het heole
economisch leven leiden. Met centralisatie
ltomen we er echter niet, maar ook moeten
we waken tegen te losse decentralisatie.
Komendo tot den
de onmacht
politieken toestand
:rkende de minister-presldei
>m parlementaire kabinetten te vormen, te be
neuron valt. Een volksorgaan, dat slechti
.neen" kan zeggen, boet aan Invloed In er
inzor staateinstel-
Glsteren voor tien Jaar werd een parle
mentair kabinet ten val gebracht; sinds
ls het niet meer mogelijk gebleken een par
lementair kabinet te vormen. Ook voor de
toekomst zün de vooruitzichten niet roos
kleurig. althans bü behoud van het even
redig kiesstelsel ln zün huldigen vorm.
De mln'lste
treden, als in andere landen recdi
De verantwoordelükheid daarvoor rust
op kabinet en Kamer: op het kabinet en de
Kamer, die er nu zijn en op het kabinet
en de Kamer, die er straks zullen zijn.
Minister Oud spreekt
De Minister van Financiën kwam te 3 uui
an het woord.
Hij erkent, dat de bogrgating rwVlkke fUttteu
.eeft. De poet wa:h*
gelden omsluiert d>
beg rooting;
lebben betaald.
,.D\srtr
onn den velllgoo
kant gehouden,
het WerkloosheidssubsiddefonUs.
Het„ LandbouwcrisLefonds nioet zich zelf be
druipen.
De gewone dienst van 1933 zal door de
maatregelen ten aanzien van de defensie,
die ln vergevorderden staat van voor
bereiding zijn, niet extra worden beflast.
De salarisverlaging Is een pijnlijke maatregel.
Uitstel vam verlaging voor oe 1e klasse stand
plaatsen verdient geen aanbeveling. Toch zal
het punt r.og eens worden besproken.
Jeugdsalarissen is onmls-
de toekomst nog mc-er zal
;ulnigd. Er za.l nog met de
het alL
centrale commissie worden overlegd over
vorm, maar de bedoeling Is uiterlijk 1 Jan. 19SS
den maatregel ln te voeren.
Belastingverhooglng Is voorgesteld niet
als gevolg van gewijzigd uitzicht der
Regeering. maar omdat het nlït anders
kon. Tegen 24 millioen er van ls bezwaar
gemaakt, «pedaal tegen de opcenten op
de Omzetbelasting. Deze laten val'en ls
bezwaarlijker dan den accijns oo bier en
gedistilleerd onveranderd te laten. Wil de
Kamer dit laatste, dan kan de minister
daar wel overheen komen; uit de Reis-
belastlng zal hij dan wel wat meer halen
om de 5 millioen nadeeiig verschil gedeel
telijk te overbruggen.
Belasten van Nederlanders ln den vreemde ls
moeilijk uit te voeren. De kosten va-n controU
zullen misschien de de opbrengst overtreffen.
Of in dit verband nog iets met de successie
rechten ls te doen, zal de minister ernstig be
kijken.
Bij het plan van den arbeid Is de financieelo
100 millioeu i
Maar stel de C00 millioen zijn uitgege
ven. dan zou er blijvende werkgelegenheid
voor de werkenden moeten zijn. Dat ls
niet te verwachten. Vooral omdat de ver
wachtingen voor de lndnnstr'alisatie sterk
overdreven zijn. Dan keert dc steun terug
-. t is niet voldoende, dat dc Regeering ln
..het plan" zou gelooven. maar ook met het
leggend publiek zou dit het geval moeten
jn. Waar het op uit kan loepen, is in een
ander land wel gebleken.
t getij zal eens keeren. We moeten vast-
ien volhouden. De Reseerlng vertrouwt in
de Juistheid van haar koers. De Regeering
t met de Staten-Generaal het werk te
en voortzetten totdat de roep; „land in
Replieken
hhmmhvhhhhh
irtoonen. Idem de heer KERSTEN (S.G.P.).
De^hoer WESTERMAN (N.U zag in de rede
denkbeelden.
Do heer ALBARDA (S.D.) drong nogmaals
m op een commissie voor de Grondwetsher-
Ilet antwoord omtrent de audiënties aan Mua-
irt verleend Was in zijn soberheid veelzeggend.
Straatterreur behoort tot de methoden van
het fascisme, niet tot die van den heer Albarda.
Deze waarschuwt daar steeds tegen.
ito te hebben bestreden,
erkende de heer Albarda het bestaan vai een
gemeenschap vnn belangen, die ar is ondanrcs
'3 klassenstrijdopvattingen.
Uit de crisis moeten we gezamenlijic zien te
komen. „Het plan" ls een samenstsU'ng van
bestaande elementen, die tot eeiy. geheel zijn
gecombineerd met het doel de conjunctuur re
verbeteren. Wat do Regcerng doet ls vm groote
het is bestrijding van criau-
Uitvoerig verdedigde daarna dc heer Albarda
Het leenen van 200 ipillioon per Jaar ls moei
lijk, maar het kan.
To 5.15 uur werd de verjuderlng geschor.'t.
AVONDVERGADERING
ln de avond vergadering was de begrooting
Binnenlandsche Zaken
de orde.
3 heer WENDELAAR (Lib.) betoogde, dat
rood-wlt-blauw de nationale vlag en de
vlag der orangisten ls; hij verzocht der Regee-
_ebled vrijheid.
LI NG BE EK (H.G.S.) zag ln Zondags
nets godsdienstigs, maar het gebrek aan
schaadt wel het godsdienstig leven op
Zondag.
De heer v. d. ZAAL (A.R.) ziet m handhaving
van do Zondagsrust een groot sociaal belang.
Nog hooger staat de elsch Gods om den rust
dag te heiligen. De minister zal de rust op de a
Zondag zooveel mogelijk bevorderen. Hij hand-
have de beperking, dat vermakelijkheden niet
mogen aanvangen voor het eindigen der gods
dienstoefeningen.
De heer VAN DIS (S.G.P.) pleitte voor af
schaffing van den zomertijd en besprak het
geval van Breda, waar een kermisvermakelUk-
held vlak tegen de kerk stond en de godsdienst
oefening stoorde. De Zondagswet behoort vol
ledig te worden gehandhaafd. Aan de helden-
sche practljk moet een eind worden gemaakt
en ook moeten alle openbare bioscopen en dan
cings worden gesloten.
De heer KAMPSCHOcR (R.K.) wenschte
strenger beperkonde bepalingen voor het strand
en badleven.
De heer VERVOORN (Plattel.) acht te weinig
bezuinigd. Het krachtig ingrijpen tegenover ge
meenten verwierf instemming.
De heer WESTERMAN (N.H.) verzette er
zloh tegen, dat gemeentebesturen als censor
morum optreden. Wo worden de rlsée van de
wereld.
MINISTER DE WILDE merkte op, dat de
vlagkwestle een zaak Is /an algemeen regee-
rlngsbeleid. De zaak ls bij de Regeering i-n on
derzoek. Persoonlijk is do minister voor rood-
wit-blauw.
Er ls ter zake van de crematie nog een wets
ontwerp aanhangig; behandeling zou misschim
kunnen worden bevorderd.
De Zondagswet wordt zoo krachtig mogelijk
gehandhaafd. De minister doet wat hij kan
Plaatselijk kan iedere overtreding worden ver
volgd.
Herziening der Zondagswet ligt niet op neu
traal gebied. Zondagsheiliging kan de overheid
niet gebieden., maar de Zondagsrust is v;
groot, ook sociaal belang. In do sMatsbedrtfv.
komt geen onnoodzakelijke Zondagsarbe
voor, de toestand ls veel beter dan vroegi
maar de heer v. Dis heeft daarvoor geen oo
De kwestie van de tijdregellng ls vastgeloo-
pen. Afsohafflng van den zomertijd vindt in
Tweede Kamer waarschijnlijk ge*n meerde:
held en zeker niet In de Eerste Kamer. Voo:
loopig doet de minister op dit geb'ed niets.
De verantwoordelijkheid ton uanzien vs
bioscopen en dancings ligt In de eerste plaats
bij de ouders. Tegen excessen wordt gewaau'
Plaatselijk kan het best worden opgetrede
togen zedenverwildering. We behoeven ons nl
te schamen als we voor goede zeden waken.
Binnenlandsch Bestuur
Bij deze af deeling critiseerde de heer STEÏN
METZ (R.K.) het optreden der Regeering te
genover de lagere organen. Zij gaat nog steeds
m tegen het aangenomen ami-ndement-Suring.
De plaatselijke verantwoordelijkheid wordt
geknot en er wordt willekeurig opgetreden. Er
wordt druk uitgeoefend in de richting van ge
lijkschakeling met de rijksloonen. Zoolang deze
eenzijdige aanpassing niet wordt losgelaten
zal de heer Steinmetz zich inoeten verzetten
tegen verder gaancke verlagingen.
De heer WENDELAAR (Lib.) ontwikkelde
bezwaren tegen het stelsel der grootste gemia-
delden ln de Kieswet, besprak de wapensmok-
kelarij bij Eysden en bepleitte samenvoeging
van diwerggemeentcn cn Iets meer vrijheid voor
gemeentebesturen bij het maken van salaris-
regelingen.
Dat een burgemeester, die zich aan oi
lijke handelingen heeft schuldig gemaakt
gehandhaafd, is niet ln het belang van
gezag.
BIJ benoeming va,n soc.-rtem. tot burgemees
ter behoort de Regeering er zich van geval tot
geval van te overtuigen, dat de sollicitant be
reid is zijn onderdanigheid aa.n het oppei
gezag ten allen tüde te bewijzen.
Do heer DREES (S.D.) critiseerde evene
het optreden der Regeering tegenover verse
lende gemeenten en ten aanzien van de arbeids
voorwaarden voor het gemeentepersonecl. D
heer Droes is niet gekant legen Ingrijpen in d<
loonregelingen, maar het verzet gaat tegen he
gedetailleerde Ingrijpen.
De benoeming van soc.-dem. tot burgemeeste
ontmoet moeilijkheden bij den minister, omdi
de houding van do S.D.A.P. ten aanzien van he
gezag niet duidelijk is. Dat Is een nieuwe uit
sluiting. Dat ls een onrecht en een nadeel vco
land. De S.D.A.P. is In wezen een partij, die
het gezag eerbiedigt, onwettige acties veroor
deelt en de democratie eeroiedigt. ZIJ streeft de
erwezenlijktng van haar beginselen op wel
ige wijze na. Blijft dit het standpunt der Re
geering. dan ontstaat een nieuwe lunderpa.'l
3P den weg naar het tot stnnd komen van nor
male en evenwichtige politieke verhoudingen.
De heer GROEN (R.K.) besprak te houding
ier Regeering tegenover kleine noodlijdende
ijemeenter.. ze worden te iflihiikelljk gemankt.
Lie heer BAKKER (C.H.) zag lieve.- minder
Ingrijpen der Regeering bij de g?meentebestu-
"en; beter is het, dat Gedep. Staten wat meer
nvloed uitoefenen. Zij kennen de verhoudingen
dl cl
:rbü.
Do heer SMEENK (A.R.) inerktc op. dat.
en in vroeger jaren zou ziin ingegrepen, veel
ingrijpen nu achterwege had kunnen blijven.
Do minister bcpale zich tot meer belangrijke
afwijk,ngen bij loonregelingen, liet optreden
3r Regeering houdt verband met den nood-
and van dezen tijd; voor normale verhoudln-
5>i kan het niet dienen.
Met hot toekennen van bijdragen aan nood
lijdende gemeenten wachte de Regcering niet
te lang.
Do heer KAMPSCHOëR (R.K) nnd klachten
'er plaatselijke autarkie bij het uitvoeren van
achtsvorming, voldoende
sgeu fascistische elementen zou inhouden. Dat
/eral fascistische elementen uit de Burger-
cht verdwenen zijn. vvbetwijfeld. V<t-
verminderd
om soc.-dem. zonder m
rschap uit te sluiten. In
practljk hebben soc.-dem. burgemeesters ste
op betamelijke wijze het gezag hoogget
De heer LINGBEEK (H.G.S.) was ontevreden
iver de burgemeestersbenoemingen: te veel
nti-rev. en Roomsche.
De heer SNEEVLIET (R.S.A.P.) s-aakte klach
en over .zaalafdrijving", burgemeesters en het
iptreden van de Philips-polltle.
Er zijn politic-ambtenaren, die voorkeur too
ien voor het optreden der N.S.B, althans ln
Amsterdam, zoo werd verzekerd.
Dr VOS (Lib.) was van oordeel, dat de roi-
hü i
iveel
1 stand blijven.
B.V.L. en Burgerwacht kunnen minder dan
oit worden gemist. De B.V.L is volkomen be-
r; ook de Burgerwachten tracht men
RECHTZAKEN
EEN BELANGRIJKE VISSCHERIJ-
KWESTIE OPGELOST
De vraaig. wat moet worden verstaan onder
een „hengel, geaasd met visch". is thans -door
een uitspraak ln hoogste instantie tot oplos
sing gekomen.
Aan L v. d B. was ten lasi'e gelogd, dat CnU
ln de gemeente .lisp een hengel, geaasd met
v.sch te water heeft gehad ln het Noord-Hol-
landsch kanaal zonder een vlschaete te hebben,
van welk water een ander de rechthebbende op
net vlschrecht was. Zoowel de kantonrechter te
Zaandam als ln hooger bsroop de rechtbank to
Haarlem achtten de feiten ciiet strafbaar, op
grond dat hier doodo en geen lever.de vlsoh
was igebezlgd.
DP Hooge Rand Is van oordeel dat duidelijk
blijkt, dat de wetgever met een „hengel, geaasd
met visch" bedoelt den z.g. snoekhengoi cn dat
verder uit het feit, dat, naar dc rechtbank heeft
beslist, het van nlgemeene bekendheid is_ dat
do Bnoek!-.e.ns;=>l is een hengel, goaasd met le
lt, dat or.Uer visch hier
nde
ich.
gronden heeft do Hoog.» Raad, hc
cass itle'ieroep van den officier van Justitie t
Haarlem verworpen.
DE BRAND IN DEN CUNERA-TOREN
De Hooge F.aad h^eft behandeld «en cassatie
beroep van den loodgieter W. F. van H.,
door het gerechtshof te Arnhem tn hooger be
roep werd veroordeeld tot 14 dagen hechten!
wegens het aam zijn schuld te wijten hebben
DONDERDAG 14 NOVEMBER
HILVERSUM I 1875 M. 8.00—9.15 ÏRO,
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00—. 1.30
NCRV. 8.00—9.15 en 10.00 gram.pl. 10.15
Morgendienst. 10.45 Gram.pl. 11.3012.00
Godsd. halfuur. 12.15 Gram.pl. en orkest»
concert. 2.00 Handwerkles. 3.15 GiaJ.t r L
4.00 Bijbellezing, mmv. sopraan er» c/g< L.
5.00 Sjójdles. 5.30 Orgelspel. 7.00 Berich
ten. 7.15 Reportage. 7.30 Weekoverz clitfc
8.00 Berichten. 8.05 „Die Jahreszeiien-^
Hay dn.
HILVERSUM II 301 M. AVRO-ultzendingfc
5.30 VPRO. 8.00 Gram.pl. (Om 10.00 Koele
praatje). 10.00 Morgenwijding. 10.13 Ge.
pl. 10.30 Ensemble Rentmeester. 12.30
Kovacs Lajos. 2.15 Voor de vrouw. 2.'!5
Gram.pl. 3.00 Kniples. 3.45 Gram.pl. 4.00
Voor zieken en ouden van dagen. 4.30
Gram.pl. 4.45 Voor de kinderen. 5.30 V"
RO. Causerie. 6.00 AVRO-Decibels. 630
Sportpraatje. 7.00 en nu naar bed!
7.05 Pianorecital. 7.30 Engelsche les 8 00
Berichten. Gram.pl. 8.15 Concertgebouw
orkest olv. Prof. Dr. W. Mengelbei^
mmv. P. Hindemith (altviool). 9.15 „""el
tot 50", dialoog van V. Beringer. 9.30 2c1 a
acte van Puccini's „Madame Butterfly",
10.15 „Nora doet vergeefsche moei'e",
spel van L. White. 10.30 Verslag êchaak-
match Euwe-Aljechin. 10.35 3de acte van,
Verdi's „Aïda". 10.00 Berichten. Graru.pL
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Morgen»
wijding. 11.2511.50 Orgelspel. 12.10 Po
pulair orkestconcert. 1.20 Gram.pl. 2.25
Voor de scholen. 3.20 Vesper. 4.10 Cau
serie. 4.30 Gram.pl. 5.05 Orgelce teert,
5.35 Orkest. 6.20 Berichten. 6.50 Piano
recital. 7.15 Spaansche les. 7.50 Lezing.
8.20 Vioolrecital. 8.50 „Sandy runs tha
B.B.C.", gevar. programma. 9.50 Berich
ten. 10.204.20 Verkiezingsuitslagen, af
gewisseld door lichte muziek.
RADIO PARIS 1648 M. 12.35 Orkestconccvt.
3.20 Gram.pl. 5.20 RadiotouneeL 7.20 Gr,
pl. 9.05 Orkestconcert.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20—1-20 Orkcst-
concert. 5.005.35 Gram.pl. 7.30 Sympho»
nieconcert olv. Malko.
KEULEN 456 M. 5.50 Orkestconcert. 11.21)
Koor en kleinorkest. 1.35 Gram.pl. 3 30
Koorconcert. 4.20 Orkest en solistencon
cert. 7.30 Mozart-programma. 8.30 Or
kestconcert. 9.5011.20 Orkest- en sc'.is-
tenconcert.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 ca
1.302.20 Gram.pl. 5.20 Omroeporkest.
6.35 Zang. 6.50 Gram.pl. 7.05 Pianorecital.
8.20 Symphonieconcert. 10.3011.20 Gr.
pl. 484 M.: 12.20 Gram.pl. 12.50 Om
roeporkest. 1.502.20 en 5.20 Gram.pl.
6.50 Accordeonmuziek. 7.35 Gram pl. 8.20
Strauss-concert. 8.50 Cabaret. 9.35 Om
roeporkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Piano
recital. 9.20 Berichten. 9.50 Kamerorkest-
concert. 10.05 Weerbericht. 10.2011.20
Populair programma.
dat op 3 September 1934 op het dak van do Cu-
nera-kerk te Rhonen brand ontstond, waarduoi
een gedeelte van het dak verloren ging. H. zou
daarbij in strijd gehandeld hebben niet de vo"i-'
ec-.hriften van he' LoodglV.ersbesluit. De verde
diger heeft «enige cassatiemlddclen toegcli lit
•ln hü o.m. «telde, dat op grond van hel
li der
al tli
ik ter terechtzlttinL
n geval ala bewezen Is t:o
ten laste gelegde feit doi
rdarhte is begaan. De conclusie van ln
i bepaald op 25 November.
BRAMMETJE FLAPOOR EN Z'N VRINDEN
door G. T. ROTMAN
41. Luid schreeuwend en wild om zich
heen slaand holden de achtervolgers, die nu
achtervolgden geworden waren, door de stra
ten. waar het gelukkig in dat vroege mor
genuur nog niet druk was. Maar er kwam
spoedig eenige verademing voor de stak
kers- een kleine banketbakkersjongen. De
meeste bijen maakten rechts-uit-de-flank on
wierpen zich verwoed op het lekkers, dat de
jongen in zijn mandje had.
42. Tingelingeling! Tien minuten latef
ging de bel bij dokter Slikmaar. Neenmaar,
de man stond paf; zooveel patiënten tegelijk
had hij nog nooit bij zich gehad. ITet waren
namelijk Brams achtervolgers, die binnen
kwamen, met totaal opgezwollen neuzen,
lippen en gezichten, allemaal het gevolg van
bijensteken!
(Wordt Vrijdag vervolgdj
Feuilleton
EEN AMERIKAANSCHE
GESCHIEDENIS
door Paul Hutchens
1(40
D© begeerte naar goud beving me, Verblindde me, bedierf m'n
'onderscheidingsvermogen tusschen goed en kwaad, en beroofde
voor mij m'n ideaal van een schitterende loopbaan als rechts
geleerde van z'n glans. Van de morgen tot de avond kon ik
niets anders zien dan goud, goud, goud. We hadden velschil
lende rijke aders open gelegd en wisten dat zonder twijfel de
heuvels vol waren met het kostbare metaal. De kosten om het
op te delven echter waren boven onze macht en daarom drong
ik er bij Uw vader op aan te doen als anderen gedaan hadden
een corporatie vormen en de menschen te bewegen daarin huif
geld te steken. Hij stemde er in toe dat te doen, maar na een
jaar waren we niet verder dan tc voren, behalve dat we hon
derdduizenden dollars in ons bezit haddien, die do dwaas-
goedgeloovige menschen uit het oosten ons verstrekten .voor
aandeelen.
Om dien tijd kwam ik op de gedachte, <iat, al konden we de
moeite wel doen het goud op te delven we hadden in dien
tijd een paar mijnen waarin het goud overvloedig was er
meer geld te verdienen viel aan de menschen, die aandeelen
in de mijnen kochten, dan we ooit konden hopen te verkrijgen
uit den verkoop van het kostbare metaal. Uw vader was echter
een Christen. Hij was gehuwd met een van de beste cn mooiste
tawfuï afp, ite wej&ld. zu was hgt^ di§, ïiq» or 1fia leidde, .de
groote verandering in zijn leven te maken. Toen U geboren
werd, deed hij dc gelofte, dat U niet alleen een Christin als
moeder maar ook een Christen als vader zou hebben, en hij
vertelde mij zijn besluit direct. Dit beteekende natuurlijk, dat
ik öf net zoo eerlijk als hij moest zijn in onze zaken öf dat
anders ons compagnonschap verbroken moest worden. Hij
weigerde geld voor aandeelen aan te nemen, als hij wist, dat er
geen dividenden voor beleggers zouden zijn.
Jaren cn jaren hadden onze mijnen zoo gelegen, totdat velen,
er aan wanhopend ooit wat op hun aandeelen uitgekeerd te
krijgen, ze aan ons voor een schijntje terug verkocht hadden,
blij nog wat te krijgen voor iets dat hun waardeloos toescheen.
Ik was met de bizopierheden van dat zaakje op de hoogte, en
Ik wist sommige er van, die 't meest aan de duistere kant
waren, eenige tijd voor uw vader geheim te houden. Van tijd tot
tijd, als we de meeste aandeelen voor weinig of niets weer terug
hadden, heropenden we de mijnen; maar alleen lang genoeg om
door de pers weer de belangstelling van het heele land er voor
op te wekken. En dan verkochten we de aandeelen weer aan
een gretig publiek, alleen om de mijnen weer te sluiten omdat
we gebrek aan middelen hadden om 't werk voort te zetten.
Telkens gaven we voor nieuwe aders owlttekt te hebben, wat
meestal waar was.
Uw vader was vast van plan dè aandeelhouders eerlijk te
behandelen. Natuurlijk lachte ik hem uit en bespotte hem om
z'n vrome en ouderwetschc ideeën. «Zaken zijn zaken", vond
ik. Als de menschen wi 1 d e n gokken, verdienden ze te ver
liezen.
Uw vader was 't echter met die argumenten niet eens. Hij
weigerde ook zijn aandeel in de mijnen aan mij te verkoopen,
omdat hij, naar hij zei, van plan was op een goeien dag mijn
oneerlijke manier van handelen aan 't licht te brengen. Toen
verhuisde hij naar Chicago en ik keerde naar New-York terug,
om met mijn practüken op mijn advocatenkantoor onder 't mom
Yan verantwoordeiij ivheid voort te gaan. Uw yadar die er niet
mee tevreden was, dat hij zelf met die handelingen opgehouden
was, ging verder en probeerde a&n dc vele beleggers het geld
dat zij verloren hadden terug te betalen, wat hem al spoedig
tot armoede bracht. En toen, juist toen hij zijn plannen om mi|
te brandmerken wilde uitvoeren, brachten de kranten 't bericht
van zijn plotselingen en gchcimzinnigen dood". Hier zweeg de
vreemdeling even, terwijl Betty een traan wegveegde. Huiverend
van smart en verbazing had ze zitten luisteren.
„Nee Juffrouw Dreanard", ging hij verder. „Ik veroorzaakta
zijn dood niet. Maar toch voel ik me er voor een deel verant
woordelijk voor. Want één van mijn medeplichtigen was
niemand anders d'an Jaird Barloman, die later met Uw moeder
trouwde. Hij zou U heel veel hebben kunnen vertellen. Maar
ik zie nu, dat men U van alles onwetend gehouden heeft"
Weer aarzelde de man, als kon hij er niet toe komen het lang
onopgelost gebleven mysterie verder te ontsluieren. Dan ging
hij verder. Z'n stem trilde van een ontroering, die zonder
twijfel echt was. „De beweegredenen van Barloman om met Uw
moeder te trouwen wa-en nogal voor de hand liggend. Het aan
deel van Uw vader in de mijnen werd, onwettig natuurlijk, op
zijn naam overgeschreven.
Wat nu de werkelijke bedoeling van mijn bezoek is en wat
mij er toe gebracht heeft dit alles tegenover U op deze manier
te bekennen? Als U wilt luisteren en mij gelooven, zal ik 't U
vertellen.
Al die tijd had de onderwereld een levendig belang gesteld in
die manier van ons om op een gemakkelijke wijze aan geld te
komen. Maar de onderwereld heeft vijanden en dat zijn de men
schen die er zelf thuis hooren. Een heele tijd al had Spade Arms
Ruby geprobeerd zijn aandeel te krijgen van de rijkdom van
Barloman, en ook wat binnen te krijgen van al het geld dat hij
regelmatig ontving alleen al van de rente van zijn geweldig
kapitaal, dat hij voor 't grootste deel verdiend had aan de
argelooze beleggers in de mijn, waarvan hij voor de helft
eigenaar was. Ik kan niet anders dan gelooven, dat Sp.ad'
Arms aansprakelijk was voor de dood van Barloman.
Nu kom ik bij wat mij aandreef om U te bezoeken. Zooals ilc
in het begin zei, zal U dit alles verbazingwekkend lijken, maar
ik ben blij dat ik in staat ben gesteld te spreken. Ik heb rla
vermaningen van Uw vader nooit kunnen vergeten, en ook niet
het edele voorbeeld van Uw lieve moeder. Er war ook nog ecu
andere, een intieme vriendin van Uw moeder. Ik versmaadde
zelfs haar liefde voor mij, in mijn begeerte naar goud. Steeds
weer bad Zq voor mij, maar het leek wel of haar gebed onver
hoord bleef. Tenslotte vertrapte ik haar liefde geheel en onze
wegen scheidden, Ik heb gehoord, dat zij een schrijfster van
groot talent geworden is. Het was juist haar laatste boek, dat
er groote invloed op uitgeoefend heeft om mij vandaag hier te
doen komen."
Ernstig ging de vreemdeling voort: „Ik heb die indrukken
nooit uit m'n herinnering kunnen verbannen. Toen ik haar boek
las kreeg ik de overtuiging dat de hoofdpersoon in haar ver
haal, die z'n leven zoo droevig bederft, niemand anders dan ik'
zelf kon zijn. De zware last van een schuldig geweten gaf me
sindsdien dag noch nacht rust. Ik had mc op de hoogeschool
geoefend in logische redenecring, en ik probeerde mijzelf Ie
overtuigen, dat er geen God is. Maar altijd eindigden dio
pogingen in hetzelfde punt, juist waar zij van uit gingen. Mijnt
argumenten waren wel goed, maar ik kon zc nergens op fun*
deeren.
Zonder geloof in het bovennatuurlijke was ik als een man dia
probeert een auto op gang te brengen met een goede
radiator maar met een leege tank. En met geloof in het boven
natuurlijke was ik een schuldige een verlorene en iemand, die
verdient te lijden voor z'n oneerlijke daden zooals anderen er
onder geleden hebben. Vermoei ik U?" Onderzoekend keek hij
hen aan. In z'n oogen brandde een eigenaardig vuur. „Noera
me een dwaas noem me alles, wat U wilt, maar geloof alstui
blieft dat ik in ernst ben."
2. XYYordt vcrïolg'dj, j
