Ds J. J. A. PLOOS VAN AMSTEL
„NEUVANDSBURG'
TE ELBINGERODE
DINSDAG 29 OCTOBER 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
KERKNIEUWS
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Amsterdam, Dr. J. L. G,
Gregory te Wageningen, C. M. Lutevn te
Groningen en Dr. K. II. Miskotte tc Ilaar-
Jcm.
GEREF. GEM.
Tweetal: Te Rijssen, W. C. Lamain te
Rntterdam-Zuid en J. Vreugdenhil te Kam
pen.
hulpprediker
Tot hulpprediker bij de N*ed. Herv. Evan
gelisatie te Worn me ls is benoemd cand.
J. Scholten te Steenwijk.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand- J. Schol ten te Steenwijk, die de
benoeming als hulpprediker by de Ned. Herv.
Evang. te Wommels en Hidaard (Frl
heeft aangenomen, blijft zich echter beroep-,
baar stellen in de Ned. Herv. Kerk.
Ds. J. H. Koers
Morgen hoopt Ds. J. H. Koers, predikant
Van de GerefKeVk te Ooisterbeek te her
denken, dat hy 25 jaar geleden daar zyn intre
de deed. Tevoren diende hij de gemeenten van
Kockengen, MolenaarsgraafBrandwijk, Vel-
zen en IJmuiden. Ds. Koers is 64 jaar oud en
aanvaardde zyn ambt op 24 Nov. 1895, zoodat
spoedig zyn 40-jarig ambtsjubileum volgt;
men zal dan de twee vierdagen combineeren
met op 18 Nov. een receptie, 19 Nov- een ge
meentelijke huldiging en 24 Nov. een gedach
tenisrede
Ds Koers was de eerste predikant van de
kerk van MolenaarsgraafBrandwijk. Tijdens
zijn verblyf te Velzen werd de kerk van IJmui-
den geïnstitueerd. De kerk van Velsen werd in
tweeën gedeeld, Ds. Koers ging met het deel
van IJmuiden mee en werd consulent van Vel
sen. In Umuiden werd een kerk van 700 zit
plaatsen gebouwd en in 1908 kreeg Velsen
weer een eigen predikant, terwijl in Veisen-
oord en IJmuiden-O. eveneens afzofndeïtlijk
vergaderd werd- Ook maakte Ds. Koers in
IJmuiden met schoolbouw een aanvang. Te
Oosterbeek telde de gemeente by de komst van
El'.. Koers 450 zielen welk getal nu groeide tot
boven de duizend. Een nieuwe kerk werd ge
bouwd die in '25 gereed kwam en 800 zitplaat
sen telt. Ook mocht Ds. Koers te Wolfheze
een kerkje van 400 zitplaatsen zien verrijzen
in 1926 in gebruik nemen en in 1928 werd deze
gemeente geinstitueerd, om in
eigen predikant te ontvangen. Ook
kerkbouw van Doorwerth gaf Ds. v. Loon zich
en in April j.l. mocht hij daar een kerkje met
toren en luidklok in ontvangst nemen- Het
deel der gemeente Oosterbeek dat in Hevea
dorp woont kerkt Zondags aldaar. In 1921
mocht Ds. Koers een Chr. School openen te
Oosterbeek en in 1931 zag hy in samenwer
king met zijn Herv. collega van Doorwerth in
Heveadorp eveneens een Chr. school verrijzen.
Ds. Koers is reeds 23 jaar depufcaat en peiv-
Tiingm. vanwege de cleissis Arnhem voor den
arbeid onder de Geref. in Rijn-Pruisen, in wel
ke kwaliteit hij een schuld van f 2.000weg
werkte. Ook is hij kerkvisitator,
tor vanwege deze classis.
Afscheid Ds. Jac. Andree
Zondagavond heeft ds. Jac. Andree af
scheid genomen van de Geref. Kerk te
Poortugaal wegens zijn benoeming tot
geestelijk verzorger aan het gesticht Voge
lenzang te Bennebroek.
Ds. Andree bediende het Woord naar aan-
leiding van 1 Joh. 2 28, waarbij hij de ge
meente bepaalde bij het blijven in Christus;
oe beteekenis, de inhoud en de vrucht daar-
Aan het einde van de dienst werd de
scheidende leeraar toegesproken door dr.
Joh. v. d. Spek, genecsheer-dir. der Psych.
Inr. Maasoord, waar ds. Andree met veel
zegen onder patiënten en personeel gearbeid
beeft; door ds. C. Stam, van Pernis, namens
classis en genabuurde kerken en door ouaer-
ling Turion namens kerkeraad en gemeen
te, die daarop ds. Andree Ps. 1214 liet toe
zingen.
Het was voor leeraar en gemeente een ont
roerende ure, het kleine eenvoudige kerkge
bouw was geheel bezet.
Ds. Andree was sedert Juli 1931 aan de
kerk van Poortugaal verbonden.
Ds. E- DE JONG.
Ds. E. de Jong, predikant van de Geref.
Kerk van Pematang Siantar op Su
matra (voordien va'n 19271931 te Belling-
wolde-Nieuwe Schans) zal 1 Aug. 1936 met
verlof naar Nederland komen. Deze datum is
gekozen opdat Ds. de Jong dan ter Generale
Synode de classis Batavia, die de rechten
van een particuliere Synode heeft, mede verte
genwoordigen kan.
ned. herv. kerk te oldebroek
Naar wij vernemen bestaan te Oldebroek
plannen tot den bouw van een nieuwe Ned.
Herv. Kerk. De tegenwoordige kerk is ge
bouwd in 1862 en in 1911 zooveel mogelijk
Nergroot.
Waar vergrooting thans niet meer moge
lijk is, heeft men plannen gemaakt om te
komen tot een geheel nieuw kerkgebouw.
Daartoe werd dezer dagen door de leden
Öer gemeente een vergadering gehouden
onder presidium van den pastor loei Ds.
A. H. G. J. van Voorthuizen. De ar
chitect B. W. P1 o o y te Amersfoort heeft
reeds een plan ontworpen voor een kerk
met 1000 zitplaatsen, terwijl de kosten hier
voor zijn geraamd op f -4(3000. Wanneer de
kerkvoogdij van deze plaatsen gemiddeld
dezelfde opbrengst ontvangt als van het
bestaande kerkgebouw met 600 zitplaatsen
meent ze dat het financieel mogelijk is
plannen ten uitvoer te brengen. Bij de ge
houden stemming verklaarden zich van <1-
172 leden er 162 voor verdere uitwerking
der plannen.
HERV. MANNENVEREENIGINGEN
OP GEREF. GRONDSLAG.
De Ned. Herv. Bond va;n Mannenvereen. op
G. G. hoopt op Zaterdag 11 Jan. 1936 haar jaar
vergadering te houden, in gebouw De Een
dracht, Goudscheweg te Rotterdam.
BOND VAN GEREF. MANNENVEREEN.
In de laatste weken traden weer verschillen
de .Geref. Mannemverg. tot dezen Bond toe, ook
op kleinere plaatsen, zooals Koudum, Koog-
Zaandijk, Wilsum, Lexmond, Wons, Stellen
dam, Heinenoord, Ottoland, Langerak, Soest-
dijk, Oude Bildtdijk, een bewijs, dat de idee
van den Bond ook daar begint door te werken.
De Bond 'telt nu 269 aangesloten Vereenigingen
piet ongeveer 6400 leden.
1835 2 November 1935
Vader Ploos.
Oeze twee woorden zijn voldoende, om de
liguur van den honderd jaar geleden ge
boren en 40 jaar geleden gestorven herder
en leeraar in veler herinnering op te roe
pon.. Herder en leeraaralweer twee woor
den, die don man stempelen, wiens nage
dachtenis, vooral in Friesland, tot op dezen
dag in zegening is. ,.Ecn wandel met God",
zoo werd bet levensbericht van den vromen
strijder en belijder betiteld door zijn bio
graaf Dr L. H. Wagenaar en wie beter
dan deze Friesland-kenner kon scheden,
wat de provinciale Kerkvader (benaming
door Dr Ilania gebezigd) geweest is in de
Kerkhistorie rond 1886?
Vóór alles wa& Ploos van Amstel Evan
gelieprediker. Dat moet er al jong in ge
zeten hebben, want in de ouderlijke wo
ning was bot Johannes, die de zusjes op
riep tot meedoen aan ,,kcrkje-spelen". Toch
scheen zijn levenslijn aanvankelijk in an
dere richting tc wijzen. Éérst in don boek
handel,, toen als notarisklerk maar reeds
tijdens doze functie brak het nieuwe leven
zich haan; de nog geen 20-jarige begeerde
-.vurig, predikant te worden en op 20-jarigen
leeftijd deed hij gijn admissie-examen aan
de Utrcohtsohc Académie. Zes jaren latei-
was liet .doel bereik,t en besteeg de jonge
dominee der Hervormde Kerk van Otlerloo
op de Veluwe voor 't eerst den kansel.
Slechts 2y2 jaar bleef bij hier; de plaat:
waar hij later voor de tweede
komen
punt worden van zijn vplle ontplooiing in
geestelijken en kerkelijken zin.
Wel bleef li ij er kort tot 1865 maar
het was weer een Friesche gemeente: An-
jum, die hem riep; daarna ging het wel
weer verder weg: naar Ridderkerk, Gro
ningen en Hilversum, doch toen Reitsum
hem andermaal riep, voelde vader Ploos,
dat hij daar thuis hoorde; al het andere
was „een zwerftocht" geweest. Nu (het was
23 April 1876) begonnen de bijna 20 geze
gende jaren, waarin zijn beide innigste
levensidealen: de vrijmaking zijner Geme li-
te en dc aanvankelijke herecniging der Geref.
Kerker, van 1834 en 1886, bereikt werden.
Op 2 Augustus 1895 ontsliep vader Ploos
en als de plaatsruimte ons geen perkon
stelde, zouden wc van zijn laatste levens
dagen en begrafenis veel verhalen. Want
de herinnering aan Ploo$' lOOon geboorte
dag geschiedt niet alleen, omdat zulks te
doen gebruikelijk is, maar ook, omdat zijn
figuur in de Doleantie even kenmerkend is
als die van Hendrik de Cock in die van de
Afscheiding; Reitsum in 18S6 heeft een
soortgelijke rol vervuld als Ulrum in 1831.
Toch zou men dc beteekenis van dit i
den besten zin des woords volle leven ver
kleinen, wanneer men het alleen uit den
kerkelijken gezichtshoek zag. Vader Ploos
was ook ten volle huisvader en zijn zonen
predikant te zien worden, behoorde tot de
schoonde vreugden zijns levens. Dan ook
was hij een zeldzame stuwkracht bij den
optouw van Chr. scholen; bij tientallen
heeft hij ze mee mogen openen en zijn rede
voeringen op onderwijsgebied telde men
bij honderdtallen. Aan Frieslands jonge
lingschap en daarin aan de Nederlandsöhe,
heeft vader Ploos geestdrift ingestort, om
tc bewaren het haar toebetrouwde pand.
De Zending had ook de liefde van zijn
warmkloppond hart; de politiek, al ws
uit aard \an zijn teer gemoed met schuch-
terhe:d, volgde hij met volle belangstelling.
En eindelijk, onvermoeid heeft de-zo geloofs
held ook met zijn persoon betaald: spreek
beurten waren aan dc orde van den dag,
en waar maar te getuigen, te redden of té
propageeren was voor de eer van zijn Ko
ning en Verlosser of voor de uitbreiding
van Gods Koninkrijk, daar was vader Ploos
present.
Al zou bij de benaming hebben afgew
zen, in dezen E\angelic-prediker heeft zijn
tijd en zijn volk gehad „een mensch God
tot alle goed werk vol maaktelijk toegerust",
fn de losmaking van zijn Gemeente uit hot
Hervormde Kerkverband (op 9 Febr. 1886)
culmineerde zijn vurige liefde voor de eere
van Koning Jezus: in de Synode van Den
jHaag (8 Sept. 1891) triomfeerde zijn ge-
blijven: Reitsum, zou het middel" heiligde liefde' in de hereoniging der uit
getreden kerken van 1834 en 1886. En toch.
ook deze baanbreker was maar een mensch:
toen de grijze leeraar op zijn ziekbed lag,
dat zijn sterfbed zou worden, en hij den
laatsten vijand moest tegentreden, hoorden
zijn verwanten hem zeggen: „Ik ga
het Vaderhuis. Maar vóór het huis i:
hond. En dien hond zie ik telkens, hij kijkt
mij maar zoo leelijk aan. Dien wil ik zoo
gaarne weg hebben". Ook deze wenseh
werd vervuld. De laatste woorden, die zijn
gade van hem opving, waren* „Niet mijn
wil, Uw wi| geschiede".
Het lichaam van vader Ploos is tot stof
vergaan. Maar zijn naam zal niet vergaan.
Een zeldzaam begaafd en bemind prediker,
een onversaagd strijder, een volhardend
bidder, een Christen van kinderlijke room
heid en mannelijke geloofskracht, heeft als
kind van zijn tijd, maar bovenal als kind
der Eeuwigheid zijn voren getrokken dooi
den akker van Kerk en land en eens za!
openbaar worden, w at deze getrouwe dienst
knecht gedaan heefl uit liefde tot Jezus,
Want dit alleen zal blijven bestaan!
De heiligheid van den Zondag
Ee.n rede van den Paus-
Met het oog op de herdenking van d«
Marsch naar Rome, die gisteren gevierd werd,
werden Zondag de Italiaansche winkels
kantoren open gehouden, :erwyl vandaag alles
gefloten werd.
Paus Pius XI heeft hierin aanleiding gevon
den in een redevoering krachtig het hand
haven van de heiligheid van den Zondag te be
pleiten. De rede van den Paus werd door de be
stuursleden van de Katholieke Actie aange-
De Paus gaf allereerst uiting aan zyn groo-
te voldoening ovër het feit, datf j'uist de katho
lieke actie er zich veel aan gelegen liet lig
gen de*n Zondag als rusdag voor het gezin te
houden. Woordelijk zeide hij vervolgens:
„Het is opmerkelijk, maar nog niet vol
doende bekend, dat de ontwijding van den
rustdag in de Heilige Schrift beschouwd
wordt als groote misdaad. Wie den rust
dag ontheiligde moest beschouwd worden
als godloochenaar en heimelijk atheist. In
onze ty'den wordt deze verloochening van
den Zondag volkomen openlijk bedreven en
wordt derhalve tc: openbaar atheisme, aan
gezien zy God verloochent en een Hem ge-
wyden dag poogt af te schaffen. De ont
wijding van den Zondag is derhalve een
der zonden, die den toorn Gods met zich
meesleept."
De Paus richtte tenslotte tot de aanwezigen
de vermanende oproep deze opvattingen onder
de arbeidende klassen te verspreiden.
,Het ruime hart"
Onze vraag onder het bericht van 18 Oct
j.l. betreffende „den geestdriftigen Luthe
raan" Söderblom, die wijlen Koningin Astrid
,met vreugde" den weg naar de R.K. hielp
gaan, ontvangt een ongezocht antwoord in
de niet malsche beschouwing van Ds. D. J.
C o u v e in „Herlevin g". „Indien iets",
aldus de schrijver, „de oogen misschien
openen kan van enkele dweepers met de he-
dendaagsche zoogenaamde oecumenische be
weging, dan moet het zülk een „breedheid
van ziel" zijn, die ook Roomschen tot een
spotlach of tot weerzin wekken moet, maar
tot dit laatste zeker elk, die gelooft, dat tus-
Rchen Rome en ons de algenoegzame Zalig
maker Zelve staat!
„O, wij denken sedert ons verblijf in Brus
sel en onzen omgang met „bekeerde" en
niet-bekeerde Boomschen, over Rootnschen
milder, hopen op veler zaligheid, indien zij
ten spijt van veel dwaling, in het diepst van
hun hart toch alleen op de genade van on
zen Heere Jezus Christus bcgeeren te leven
en te sterven. Maar Rome's leer, Rome's
kerk heeft toch te veel en te duidelijk hei
dendom, dan dat wij zulk een „breedheid"
bij een „vurig Lutheraan" kunnen verstaan
Dezelfde leerlinge eerst te onderwij
zen in het Lutheranisme met zijn
„neen" tegenover Rome en daarna
„met vreugde" het „ja" van Rome; en
dus daarmee het „neen", het „anathe
ma" tegenover het Protestantisme, dat
de paapsche mis een vervloekte afgo
derij blijft noemen! Hier is een „breed
heid", die zoo volstrekt in strijd is
met het „manlijk" evangelie van den
breeden Paulus, dat men daan oor
slechts afkeer hebben kan. Zelfs me
nig vrijzinnige, die van zijn standpunt
de verschillende religies alleen als
„vormen", „variaties" ziet, zou het
toch niet over zich hebben kunnen krij
gen, om door zijn Ianus-werk uil de
ziel van een hem lieve leerlinge allo
diopte, elke vastheid wtg te praten".
In dit zelfde artikel deelt Ds. Couvée ook
mede, dat aan Koningin Astrid bij gelegen
heid van haar huwelijk een volledigen Bij
bel als geschenk gezonden werd en voorts
werd en voor in dien Bijbel dit woord ge
schreven: „Want met ééne offerande heeft
Hij in eeuwigheid volmaakt degenen, die
geheiligd worden", en in den Bijbel zelf nog
eens met rood omlijst het volle Evangelie:
..Maar Christus, de Hoogepriester der toe
komende goederen, gekomen zijnde, is door
dpn meerderen en volmaakteren tabernakel,
niet met handen gemaakt, dat is, niet var
dit maaksel, noch door het bloed der bok
ken en kalveren, maar door Zijn eigen
bloed, éénmaal ingegaan in het heiligdom,
een eeuwige verlossing teweeggebracht heb-
BESTRIJDING YAN DEN ISLAM
Op 7 November, den verjaardag" van
Sovjet-revolutie, wordt te Taschlent een „Aca
demie ter opleiding van propagandisten ter
bestrijding van den Islam" feestelijk geopend.
Deze propagandisten zullen niet alleen ir
land zelf den Islam moeten bestrijden,
in de eerste plaatra naar Azië en Afrika wor
den gesturd. In verband hiemede wordt aa
onderwijs in Oostersche talen op deze aca
demie groote zorg besteed.
ZINGEN IN DE SCHOTSCHE KERK
In de voortgezette reeks artikelen over
de Schotsche Kerk in de „Saarabinder"
lezen wij nog enkele merkwaardige dingen.
„Orgels heeft men in de kerken der Free
Presb. Chr. niet. Van orgels is men zelfs
bitter tegenstander. De muziek is voor de
kerk van het Niéuwe Testament afgeschaft
Men wil van geen orgels weten. Een voor
zanger geeft niet alleen den toon, maar
ook de wijze van den te zingen Psalm aan.
Bijna alle Psalmen toch zijn op dezelfde
maat gedicht en alle verzen, op een enkele
uitzondering na, tellen vier regels. Er zijn
ruim 180 wijzen. Dezelfde Psalm kan op
i'an wijzen gezongen worden. De voor
zanger kiest nu een dier vele wijzen, die tijj
oordeelt, dat meest past bij den inhoud van
het opgegeven Psalmvers. Zoodra de ge
meente de Wijze onderkent, valt zij in.
„In de „communion" zingt de voorzanger
telkens een gehee'le regel voor, die de ge
meente herhaalt. Deze gewoonte is nog
overgebleven uit de tijden, toen de Psalm
boeken door den hoogen prijs voor het ge-
meene volk nog niet verkrijgbaar waren. Bij
de gewone godsdienstoefening echter valt
de gemeente direct, of liever hij deu derden
of vierden toon in".
Uit Rusland
Naar de Kerkvernietiging
De Sovjet-regeering publiceert nieuwe
„kerkelijke reglementen". Op 1 Dec. a.s. zul
len alle particuliere kerken en kapellen bij
het Volkscommissariaat van Binnenl. Za
ken moeten zijn geregistreerd. I-Iet Volks
commissariaat inoet dan beslissen, welke
'*en en kapellen mogen voortbestaan. In
ieuvve industriesteden en arbeiderskolo
nies is het verboden, terreinen voor den
bouw van kerken af te staan; ook gebou
wen, waarin samenkomsten van sectes
plaats vinden, worden beschouwd als ker
ken in den zin der wet. Op vergaderingen
van godsdienstgenootschappon, die niet als
een godsdienstoefening te beschouwen zijn,
zullen vertegenwoordigers van de atheisti-
söhe beweging als sprekers moéten worden
toegelaten; de aanwezigen zijn verplicht,
naar deze sprekers met aandacht te luiste
rai. De nieuwe bepalingen verbieden uit
drukkelijk het oprichten van scholen of
seminaries, waar godsdienstleeraron, in de
Sovjet-taal „religieuze propagandisten" ge-
heeton, zullen worden opgeleid; wie tegen
deze paragraaf zondigt, zal vervolgd en
streng bestraft worden. Ook is het verbo
den, in arbeiderskolonies openbare gods
dienstoefeningen of bijbellezingen te hou
den; godsdienstige dansen (bij de volks
stammen in den Kaukasus en in Midden
Azië) zijn evenwel toegestaan.
De aanval op den Bijbel
Uit het buitenland, vooral uit Engeland
en Canada, werden den laatsten tijd veel
Bijbels, kerkboeken en godsdienstige ge
schriften naar Rusland gostntlrd. De Sov
iet,-regeering heeft er thans aan herinnerd,
dat de invoer van Bijheb kerkboeken en
godsdienstige geschrifte" verboden is. Ook
mogen deze geschriften niet in boekwinkels
m de Sovjet-Unie worden verkocht.
Een bezoek aan het
Diaconessen-Moederhuis
Toen het vorige jaar op de Hensoltshöho
liet 25-jarig bestaan van het Moederhuis al
daar herdacht werd, mocht ik in dit blad
hei een en ander vertellen van dat huis en
den arbeid van het Deutsche-Gemeinschafts-
Diakonieverband, waai meerdere huizen bij
aangesloten zijn. Sindsdien bezocht ik ook
het Diaconessen-Moederhuis in Marburg a/d
Lahn, het centrum van al dien gezegenden
arbeid welke ik de laatste jaren heb lecren
kennen.
Dit jaar bracht ik mijn vacantie in Wer-
nigerode Harz door en vervulde tegelijk de
belofte in dit voorjaar in mijn huis aan Pas
tor Bruns één van de 4 predikanten van
„Neuvandsburg", gedaan, om ook Elbinger-
ode te bezoeken, dat in de nabijheid van
VVernigerode ligt. En ook voor dat bezoek en
den daar ontvungen zegen ben ik dankbaar.
Een tehuis voor 1000 zusters
I-Iet Stam-Moerterhuls te Vandsburg
stond vóór den Wereld oorlog in Westprui
sen dat later Polen geworden is. Door deze
verandering werden ruim 400 zusters „Hei-
inatlos" en moest naar een ander plekje in
het Vaderland gezocht worden. En zooals
dit geheele werk alles verwacht uit Gods
Hand, werd ook deze moeilijkheid Hem
voorgelegd en haar Elbingerode aangewezen.
Zoo is ook Jaar de arbeid heel klein begon
nen en omvat nu een groot aantal gebou
wen, waar ruim 1000 Zusters ondergebracht
zijn en op verschillend terrein, geestelijk en
maatschappelijk werken over gehee.1 Duitsch
land. in Oostenrijk, Engeland en China.
Het Duitsche-Gemeensohaps-Diaconiever-
band staat, zooals gezegd is, op geloofsgrond,
en tien \erwacht het alleen van de belofte
in Gods Woord neergelegd, waar de Heere
Jezus o.a. in Matth. 6 33 gesproken heeft;
„Zoek eerst het koninkrijk Gods en Zijne ge
rechtigheid, en al deze dingen zullen U toe
geworpen worden". En daarom worden daar
geen bazaars, concerten en collecten gehou
den om het werk te steunen. Dit geloof is
ook daar nooit beschaamd geworden. Men
verwacht daar veel, heel veel van den
Heer, cn Hij schenkt mild. Hoe zou in al die
moeilijke jaren die Duitschland heeft moe
ten doormaken en nog doormaakt, zulk een
Een nieuw Moederhuls
Zoo werd ook „Neuvandsburg" te klein en
werd het nieuwe Moederhuis het vorige jaai
ingewijd in tegenwoordigheid van een groo-
tcn kring genoodigden, vooraanstaande pet
sonen uit Kerk en Staat, en is geheel naai
de eischen des tijde ingericht. Dit alles te
beschrijven zou ondoenlijk zijn. Een dwars-
bouw aan dit Moederhuis is een Kerkzaal,
waar ramen met gekleurd glas in lood
schillende Bijbelsche tafreelen wêergeven.
deze ruimte biedt plaats aan 1000 personen.
Wij woonden daar op een Zondagmiddag
een samenkomst bij van leden en medewei
kers van den „Blattermission", eveneens
uitgaande van het D.G.D., die daar eeuige
dagen hun „Rustzeil" doorbrachten, en nu
vertelden van den zegen en hun criaringen.
Tot ver over de grenzen van Europa zijn
vertakkingen van dezen arbeid. Onder de
ze zaal is eon badinrichting voor de Zusters.
Neuvandsbuig
De namen van de verschillende ihuizen zijn
naar boomen genoemd, men vindt er „Haus
Tanne", „Haus Eicke". „Haus Buche" enz. Op
grootere afstand, geheel buiten, aan den
rand van een bosch, met uitzicht over akkers
en weiden en aan den horizon bergen ligt
„Bethaniën" een Sanatorium voor Ionglij-
dende Zusters, waarin oparatic zaal en
overigens alles wat in een modern zieken
huis behoort. Daar hoorden we Pastor Brun:
voor de huisgemeente, in de eetzaal, in een
korte morgenwijding spreken van den ge
loofsmoed van den profeet Daniel. Z.Eerw.
sprak voor de microfoon zoodat op de zalen
en in dc kleinere kamers zijn woord kon
beluisterd worden.
„Neuvandsburg" ligt schilderachtig t
zoow el in den zomer wanneer alles groeit en
bloeit, als in den winter, wanneer van den
wolkcnloozen hemel de zon straalt en de
rijm op de toornen en heesters als duizenden
diamanten schittert cn het aardrijk met
een sneeuw kleed is bedekt, en wanneer dan
des nachts de maan en sterren deze winter-
pracht beschijnen dan gaan onwillekeurig
ónze schreden langzamer en onze mond
zwijgt terwijl het hart jubelt: Hoe groot zijn
Uwe werken O Heere.
A. E. J.
Nicuiubouw van het Diaconessen Moederhuis te Neuvandsburg in den Harz.
ZENDING
EN PHILANTROPIE
Ds. LANGREBE REPATRIEERT
Ds. Langrebe, ephorus van de Rynsche
zending op Sumatra, zal repairieeren
In de plaats van Ds. Langrebe is benoemd
Dr. Verwiebe, gewezen leider van de Chris
telyke Bataksche jeugd in Ned.-Indië.
KERSTBOODSCHAP
Bij den uitgever W. D. Mei n erna te
Delft, zijn verschenen twee Kerstboodschap
pen, een van dr K. D ij k en een van Ds P.
Prins. De frissche uitvoering leent zich
uitnemend voor verspreiding in de Kerst
week. De namen der schrijvers geven vol
doende den toon aan, waarin deze bood
schappen geschoven zijn. Bij 10.000 exem
plaren drukt de uitgever er gratis het adres
op van de Kerk of de Evangelisatie, welke
de verspreiding ter hand neemt.. Men v
een proef-exemplaar aan; deze uitgave lijkt
ons een gelukkige proef.
GIFTEN EN LEGATEN
Ds. J. H. Koers, predikant der Geref. Kerk,
te Oosterbeek ontving van iemand, die onbe
kend wenscht te blijven, een gift van f 750.
zijnde f 700.voor de Diaconie en f 50
het orgelfonds
SCHOOLNIEUWS
Bond van Besturen van
Chr. (M) uloscholen
Een adres niet drie bezwaren.
De Bond van Besturen van Chr. (M)ulo-
«cholen, waarvan de heeren Ds. J. C. v. Dijk,
Ned. Herv predikant te Bloemendaal en C. F.
Verschoor, rustend schoolhoofd te Sche
ningen, resp. voorzitter en secretaris zijn,
heeft een adres gezonden aan de leden van de
2e Kamer der Staten-Generaal, waarin het, hoe
wel diep overtuigd van de noodzakelijkheid
van bezuiniging ook op het onderwys, ernsti
ge bezwaren ontwikkelt tegen enkele bepalin
gen van hö; wetsontwerp van 6 Aug. jM. Wordt
dit ontwerp wet dan zullen de verhoudings
getallen daarin genoemd, voor de bezettin-r
der klassen funest zijn in z'n gevolgen, wfjl
een belangrijk procent der Chr.(M)Ulo-scholen
ten doode zijn gedoemd en vele andere een
uiterst moeilijk bestaan gaan leiden, voortdu
rend in gevaar dat door vertrek van leerlin
gen of zelfs maar van éen leerling het recht
op subsidie teloor gaat.
Niet minder ernd:ig bezwaar heeft de
Bond tegen de voorgestelde aanvulling van
art. 28, den invloed toegekend aan de
Rijksinspectie om te bcoordeelen en te be
slissen of leerlingen die reeds geplaatst
zijn, naar ontwikkeling en aanlog wel ge
schikt zyn om het o-nderwijs op deze scho
len te volgen en dies mogen meetellen bij
de berekening van het aantal verplichte
onderwijzers. Tegen dien maatregel moet
de Bond zich krachtig teweer steller., wyl
die de vrijheid van de School met den Bij
bel al te zeer beknot en principieel niet ls
te aanvaarden. Ook zal het voorgestelde
practisch niet te aanvaarden zyn.
Tenslote wijst adresnant op de ernstige ge
volgen van e.v. invoering van de 30-leerlingen-
schaal voor een groot aantal scholen een plat-
telande, waarvan het personeel van 3 onder
wijzers op 2 zal worden teruggebracht. Op een
3- of 4-klassige Muloschool kan het onderwys
met 2 leerkrachten ni*>t tot zyn recht komen.
Het gevaar van opheffing van deze scholen
dreigt bovendien, wyl bij gebrek aam be
voegd personeel het onderwij? niet meer vol
doet aan de eischen der Wet. Adresant doet
een beroep op de Kamer om deze bepalingen
van het ontwerp niet te aanvaarden en zoo de
gevreesde catastrofe af te wenden.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot onderwijzeres aan dc
School te Zegveld mej. J. A. v. G i n k t
Zeist.
Tot hoofd der Julianaschool te Kampen
is benoemd de heer C. G. Oldenburg,
hoofd der Chr. School te Barwoutswaarder.
Tot kweekelinge met acte aan de Dr.
Piersonschool. te Zetten is benoemd mej. J.
V. van Dongen te 's-Gravenhage.
Benoemd tot onderwijzeres aan de bijz.
school te Wijthmen (Zwollerkerspel) mej.
G. B. van Lonkhuyzcn te Oudeschot.
Tot tijdel. onderwijzeres aan de school
met den Bijbel te Heerjansdam is benoemd
mej. A. J. van L e e n i n g, wachtgcldstcr
te Rotterdam.
SCHOOLHULP IN ZUID-HOLLAND
Het fonds Schoolhulp in Zuid-FIolland tot
steun aan on- en niinvermogende studen
ten uit Zuid-Holland aan de Theol. School
te Kampen, zal zijn jaarvergadering op
Vrijdag 15 Nov. a.s. te Rotterdam houden
Na afhandeling van de huishoudelijke zaken
zal als spreker optreden Ds J. Kapteyn,
Geref. predikant te Kralingschcveer.
TER OVERDENKING
Een zoon wordt weggezonden van de uni
versiteit wegens dronkenschap en onzede
lijkheid De vader had de keus tusschen
vier houdingen.
Ten eerste: „Ik vergeef je, alles is in
orde."
Ten tweede: „Ik verstoot je, en heb niets
meer met ie te maken."
Ter, derde: „Ik vergeef je, maar ik zend
weg."
Ten vierde: „Tk zal den jongen weer bij
mij in huis nemen, met hem lijden en hem
vergeven."
We'ke houding is de juiste?
Stanley Jones kiest de laatste, want, zegt
hij: Dat laatste zou verzoening heteekenen."
(„Onze kinderen")
Examens
J. G Rnsker.
ïuer F. Ecbetdijk.'
Theologie: propped-
WEERBERICHT
barometerstand
Hoogste stand te I-a Coruna 777.3,
Laagste stand te Seydisfjord 737.3.
Stand vanmorgen half twaalf 756.3.
WEERVER W ACHTING
Meest matige, tot krachtige Z.W. tot W.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Met groote snelheid hebben zich daalee-
bieden van de nieuwe depressie bij IJsland,
die daar dieper werd, naar de Noorsche
kust en ons land verplaatst, terwijl andere
vrij diepe over de Britische eilanden trekken.
De hoose druk in het Z.W. bleef belang
rijk en trok zich, evenals die in het N.O.,
iets terug.
Met uitzondering van een smalle opkla-
ringsstrook van Z. Zweden tot Oostenrijk, is
het weer overal regenachtig en stormachtig
onder invloed van de depressie. In Scandi
navië valt op vrij veel plaatsen 6neeuw bij
lichte vorst en in O. Duitschland nog regen
aan de achterzijde van de vorige depressie.
Vooral om het Kanaal waaien stormach
tige V. winden; aan de Noorsche kust
krachtige Z.
Frankrijk heeft op bijna alle stations
Voorloopig moet men nog op stormachtig
en regenachtig weer rekenen.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 13.4 C.
30 OCTOBER
Zonsopgang 6.52 uur, zonsondergang 4.35 uur
Maan op v.m. 10.34 uur, onder nam. 5.47 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
30 OCTOBER
Van 'b avonds 5.05 uur tot 's morgens 6.24 uur
i J. de Bru/in, W. de Bri
E. Koster, Reu-
1
Wldt. Amsterdam
ïaag. Gesl. voor ddpJ. A:
A. K. Uaarhuia. Anister-
ie en J. A. Melse, MJddel-
J. Boogert, Vlisslnjjen.
i Haag. Gesl. mej. H. M.
H. O. de Ruijter de
KUNST
EN LETTEREN
De Ned. Herv. Kerk te
Maassluis
Een afbeelding van de oude kerk
De vereeniging „Joannes Feracolius" te
Maassluis, die ten doel heeft bij het 300-jarig
bestaan der Ned. Herv. Kerk te Maassluis in
1939 aan die Kerk een fonds aan te bieden,
dat men sinds 1923 bezig is te vormen, heeft
de hand weten te leggen op een merkwaar
dig werkstuk, dat voor de Groote Kerk te
Maassluis van waarde is. Het is een schaal,
met de hand georeven uit zwaar zilver; de
schaal, die een middellijn heeft van 23
c.M., staat op een voetstuk. In de schaal
staat -egraveerd een -fbeelding van de kerk,
zooals die oorspronkelijk was, namelijk met
den toren op het midden van het kruis der
kerk De tegenwoordige toren, die naast dé
kerk staat en van den grono is opgetrokken
dateert namelijk uit 1649 en verving den
ouden toren, die voor het dak te zwaar wérd
en begon te verzakken.
Rondom de afbeelding der kerk staan in
een cirkel de woorden: „Heere ick hehbe
lief de woninge Ihves Huyses en de piastre
des Tabernakels Uvver eere". uit Psalm 26 8
Verder is op de schaal gegraveero het jaar
tal 1639 en de initialen M. G. v. P
Deze letters duiden aan den naam van dén
bouwmeester der kerk, Maarten Gilüsse vun
de Pijper, afkomstig uit Dordrecht Aan de
zen architect schonk men na oplevering van
het bouwwerk twee zilveren schaliv» ter her
innering, waaxvan er thans weer o-m terug
keerde.
HET HARMONIEONDERWIJS
Door Stm Dresden
(J. B. Wolters' Uitgeversmij., Groningen)
Deze brochure bevat polemiek op geschrif
ten van A. D. Loman Jr. over de onderwor
pen: Gelijkzwevendp temperatuur; Verwant
schappen van tonen en toonaarden. De toon
ladder van 19 tonen en de mogelijkheid om
meer dan dit aantal binnen den toonaai«i
te gebruiken en Harmonie-onderwijs en
functie-leer.
ALGEMEENE MUZIEKLEER
Naar den elfden druk van J. Worp
S. v. Milligen, geheel opnieuw bewerkt
door Sem Dresden, derde drnk
(J. B. Wolters, Groningen).
Sem Dresden heeft in dezen derc.en drtik
van zijn belangrijk leerboek een aantal soms
niet onbeleekcnende verbeteringen aange
bracht Zoo werd naar aanleiding van o|>-
merkingon van den hoer A. D Loman Jr.
het hoofdstuk Verwantschap van Tooaar-
den omeewerkt en belaneriik uitgebreid,
waarbij hij zijn opvattingen heeft verduide
lijkt en toegelicht, terwijl hij den heer
Loman voor het overige over de betreffende
kwesties van antwoord dient in een afzon
derlijk verschenen brochure „Het Harmonie-
onc.erwijs".
Ook werd de beschrijving van het Orgel
omgewerkt en aangevuld.
JUBILEUM.
Vrijdag herdacht de heer W. de Jong te
Amsterdam het feit, dat hij 25 jaar pen
ningmeester is dor Kon. Chr. Oratorium-
Vereenigintr. Fn de pauze van de repetitie
memoreerde de voorzitter Dr. W. G. Har*-
renstein wat de penniftgineester in die 25
waarin hij de financiën van de ver
eeniging behartigd heeft, heeft bereikt.
Namens een aantal leden werd hem een
.makkelijke stoel" aangeboden. De solisten
Mevr. Luger en de heeren Ravelli en Van
Tulder hadden een bloemenhulde gezonden.
