„CHRISTELIJK NATIONAAL"
SBH»
rad©)!
bestaat 75 jaar
GOUD EN VUUR
WOENSDAG 23 OCTOBER 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Mr. G. Groen van Prinster er
De eerbiedwaardige Vereeniging
voor Christelijk Nationaal School
onderwijs staat aan den voor
avond van een bijzonder jubileum.
Woensdag 30 October e.k. zal het
vijf-en-zeventig jaren geleden zijn,
dat te Amsterdam werd opgericht
de Vereeniging, die onder den pak-
kenden naam „Christelijk Natio
naal" nu reeds zoovele jaren in
ons land bekend en geliefd is. Zeer
veel heeft C.NS. voor ons Chris
telijk onderwijs mogen doen, met
name in de hachelijke tijden om en
bij de beruchte schoolwetten van
Van der Bruggh.en en Kap-
p e y n e, die den ondergang van
de Christelijke school beoogden.
Het was een kleine schare mannen, die
in het midden der vorige eeuw poogden de
„Christelijke Vrienden" weer tot elkander
te brengen. Veel was in dezen bekenden
kring van Réveil mannen gesproken over
de Inwendige Zending en later ook over
het Christelijk Onderwijs. Maar 25 October
1854 hielden de „Christelijke Vrienden" hun
laatste vergadering-
Onderlinge oneenigheid had de broeders
gescheiden en nu was een paar jaar later
somniiger streven er op gericht de Chris
telijke Vrienden op het gebied van het
Christelijk "onderwijs weer bij elkander te
brengen, en dit bedoelen is ten slotte groo-
icndeels verwezenlijkt door de oprichting
van Christelijk Nationaal.
Het tweemanschap
Groen en Feringa
De stuwkracht voor de zoo gewenschte
concentratie was de lieer-N. M. Feringa,
het bekende hoofd der in 1849 opgerichte
..haveloozenschool", die lange jaren is ge
vestigd geweest in het schoolgebouw in de
Bloemstraat, hoek Lijnbaansgracht te Am
sterdam.
Hij was het die mr. G. Groen van
Prinster er voor zijn plannen wist te
winnen en op 30 October 1860 het genoegen
«maakte, dat de door hem bedoelde Vex1-
eeniging werd opgericht.
De eerste hoofdcommissie Christelijk
Nationaal heeft geen hoofdb e s t u u r
bestond uit de volgende heeren: mr. G.
Groen van Prinsterer, eere-voorzitter; mr.
'J. de Neufville, voorzitter; N. M. Feringa,
secretaris; P. van Eik, penningmeester; J.
A. E. Simon Thomas; jhr. M. M. van Asch
De grootste scholen
organisatie met een
rijke historie jubileert
Stichting van Groen
en Feringa
Het doel van C.N.S.
Aan een Vci-ccniging als Christelijk
Nationaal bestond dringend behoefte. Door
de schoolwet- van 1S57 was de toch reeds
onder zoo moeilijke omstandigheden be
staande Christelijke school nog meer ach
terwaarts gedrongen. En bitter noodig was
het geworden, dat Christelijk Nationaal
zich in hoofdzaak ten doel stelde.:
Ie. de oprichting van Christelijke scho
2e. het verleenen van financieele steun
aan die scholen;
3e. de opleiding van onderwijzers;
4e. het oefenen van een eigen inspectie
op het Chi'istelijk onderwijs.
Daar staat geschreven
Daar is geschied
Ziedaar de twee grondpijlers der Ver
eeniging. Van Groen van Prinsterer zijn ze
afkomstig, deze gevleugelde woorden. Onze
hinderen moeten weten wat God in Zii
Woord heeft geschreven, en wat onder
Zijn leiding is geschied. Daarom, naar de
zinrijke woordkeuze van Gi'ocn, de ziel van
de jonge organisatie,
„Oprichting van scholen, waarin bij
onbelemmerd en doeltreffend gebruik
der Heilige Schrift en trouwe voorstel
ling der Volkshistorie; het onderwijs in
nuttige kundigheden aan Christel!
opvoeding wordt dienstbaar gemaakt"
De openbare school bleek hiervoor met
name na 1857, al meer ongeschikt Zij
moest dienst doen „voor Roomsch-gezinde
en Protestant, voor Israëliet en Christen"!
Confessioneel is van den aanvang af
het standpunt der Vereeniging
De Vereeniging, gegrond op de onver
anderlijke waarheden, wier levenskracht
zich in het tijdperk der Reformatie ook
zegenrijken luister geopenbaai'd heeft, is
gewijd aan de bevordering van het
Christelijk Nationaal Schpolonderyvijs.
„Door onveranderlijke waarheden",
schreef Groen, „wordt niet verstaan de let-
hicr te lande, voor kerk en school, met
ter der kerkformulieren, maar de belijdenis
der martelaren. Er is een Christendom
boven geloofsverdeeldheid, waarvan de be
lijdenis van elke Christelijk Kerk een straal
is én dat het Kruis tot middelpunt heeft".
Hiermede koos de Vereeniging positie
tegen „het Christendom boven geloofsver
deeldheid", door Thorbecke aanbevolen;
een dor en droog Deïsme, „de godsdienst
van rede exi natuur".
Het was dit rationalisme, waarmede
de school van den Staat, de „sekte
school der Modernen" in die dagen,
was doordrenkt. Tegen deze liberalis
tische opvatting verzette zich Groen,
de groote kampioen ook van deze
Vereeniging, vele jaren lang, in en
buiten de Kamer.
Christelijk Natio-
een rijke historie
geworden. Stichting van Christelijke scho
len was liet naaste doel, niet zonder mede
werking van de plaatselijke voorstanders
van de School met den Bijbel. Daarnaast
werd aanstonds acht geslagen op de oplei
ding van onderwijzers door steun aan nor
maal- en kweekscholen. Niet minder werd
de inspectie
van groot belang geacht.
Wat deze laatste betreft, reeds in het
najaar van 1S64 had Groen als eerste in
specteur op liet .oog den bekenden school
man M. D. van Otterloo (een van lier
politieke driemanschap van 1871), maar de
pogingen hiertoe leden schipbreuk; ook in
1S67 mocht het niet gelukken, ondanks
Groens groote geldelijke offers.
Daarom heeft C.N.S. zich tot 1882 „behol
pen" met agenten, voornamelijk predikan
ten. In dit jaar werden dezen vervangen
door districtsraden, die in 1921 werden op
geheven. In 1905 kwam de zaak opnTeuw
aan de orde. Om de eerste onkosten te
dekken stelde een lid der Vereeniging
9000,beschikbaar.
In 1907 is het besluit gevallen tot het
aanstellen van vier inspecteurs, n.l. de
heeren dr. H. A. Weststrate, Zetten;
H. Bij le veld, Amsterdam; R. Huizen-
ga, Groningen; J. Schaap, Leiden. Thans
heelt C.N.S. twaalf inspecteui-s.
Zoo is het instituut der inspectie,
heel simpel begonnen, uitgegroeid tot
een organisatie van beteeken's. Dank
baar gedenkt de hoofdcommissie den
belangeloozen arbeid van agentea en
districtsraden. Alle wenschen op het
gebied der inspectie zijn nog niet
verwezenlijkt. C.N.S. koestert als
ideaal: de inspecteurs vervullen hun
taak niet als bij-functie, maar vol ge
salarieerd en voorts officieele erken-
ning van de inspectie bij do Regee
ring.
Het karakter en de omvang der inspec
tie waren steeds: het verleenen van geeste
lijke hulp door middel van raad en lei
ding zoowel aan de school bestux-en als aan
het ondeiwijzend personeel.
Naar de schoone uitspraak van prof. dr.
J. Woltjer is het de bedoeling om het
uitnemende, dat bij velen gevonden wordt,
tot gemeengoed van allen te maken.
Christelijk Nationaal is
de grootste scholen-organisatie
de Schoolraad, als centraal lichaam, uit
gezonderd waarbij ruim 600 scholen zijn
aangesloten. Hieronder mogen ook worden
Prof. Dr. J. Woltjer
Ds. M. van Grieken
ïyo H. v. Eefhen
gerekend alle scholen van Geref. School
verband en een klein deel van Christelijk
Volksonderwijs.
Van de ecn-en-twintig Chr. Kweekscho
len zijn twaalf aangesloten.
Niet alleen voor de geestelijke en finan
cieele zorgen der scholen sprong C.N.S. in
de bres, ook voor de materieele belangen
van het personeel. Zoo werd voorheen be
paald, dat een school alleen kon woixlen
gesubdieerd indien het hoofd een bepaald
minimum salaris ontving.
Een tweede voorwaarde was, dat alle on-
deiwijzers in het bezit moesten zijn van
de z.g. na-akte
voor de geestelijke vakken (Chr. opvoed
kunde, Bijbelsche-, Kerk- en Vaderlandsche
Geschiedenis). In 1867 werd het na-examen
ingesteld, van 1877 af was het verplichtend
en in 1890 is het overgedragen aan den
toen opgei'ichten Schoolraad. Wel heeft
C.N.S. aan zich gehouden een eigen diplo
ma voor Geloofsleer.
Voor het behoud van eigen specia
le opleiding voor het ondeiwijzend
personeel blijft C.N.S. in dezen tijd
paraat.
Onderscheidene
vooraanstaande personen
hebben in den loop der jaren zich voor
C.N.S. geïnteresseerd. Van de voorzitters
noemen wij prof. dr. J. W o 11 j e r, ds. J.
G. Klomp en ds. B. van Schelven.
Als penningmeesters moeten vooral de na
men van de heeren P. van Eik en Tyo
H. van Eeghen in herinnering worden
gebracht.
Voorts noemen wij hier o.m. nog dr. A.
Kuypei*, jhr. mr. A. F. de Savornin Loh
man, mr. Th. Heemskerk, prof. dr. II.
Bavinck, mr. L. W. C. Keuchenius, ds. W.
F. Hekker, H. Bijleveld, B. J. L. baron de
Geer van Jutphaas.
De tegenwoordige hoofdcommissie be
staat uit de heeren ds. M. van Grieken,
voorzitter, Rotterdam; R. Venema, secreta
ris, Amsterdam; mr. D. W. O. A. Schut
penningmeester, Amsterdam; ds. T. Fer
werda, vice-voorzitter, Amsterdam; ds. J.
Jongeleen, Apeldoorn; ds. A. Klinkenberg,
Amsterdam; ds. J. Douma, Arnhem; ds. J.
Goslinga, Utrecht; Mr. J. J. de Waal Male-
fijt, Arnhem; Ds. C. Heemskerk, Ter Aar;
Jhr. Mr. H. A. M. van Asch \an Wijck,
Doorn.
Zoo heeft C.N.S. steeds
het pleit gevoerd
voor de rechten der Christenouders op de
School met den Bijbel. Jaren aaneen duur
de voort de onverdroten strijd tegen het
liberalisme, dat de vrijheid op schoolge
bied heeft geknot. In 1878 gaf C.N.S. den
stoot tot het Volkspetitionnement;
de Vereeniging nam de organisatie hiervan
ter hand en stimuleerde de oprichting van
BADHANDDOEKEN
NOG SLECHTS TOT 2 NOV.'35
De bekende Sunlight badhand
doeken aanbieding is een groot
succes geweest. Talloze huisvrou
wen hebben geprofiteerd van het
welkome extra-geschenk van Neer-
lands standaard huishoudzeep.
Deze tijdelijke aanbieding eindigt
echter onherroepelijk op 2 Novem
ber a.s. Na die datum kunnen
.geen badhanddoeken meer op le
dige dozen worden verstrekt en is
de waarde, die deze dozen tijdelijk
gehad hebben, weder vervallen.
De geschenkenbons
blijven gehandhaafd
de Unie, Een School met den Bijbel, die
nog altijd de jaaxdijksche herinnerings
collecte organiseert.
Ook onder de bezielende leiding van
Christelijk Nationaal heeft ons Christenvolk
zware financieele offers
gebracht, met gewilligheid, vreugde, dank
baarheid en toewijding. Behalve de kapitale
sommen, die p 1 a a t s e 1 ij k bijeen verza
meld werden, mogen nog eenige cijfers ge
noemd worden van contributies en bijdra
gen alléén voor C.N.S. In 1860 werd verza
meld 1600,in 1871 was het jaarlijksch
bedrag opgeloopen tot 30.000,Gemid
deld betaalde toen ieder contribuant bijna
5.per jaar. Op 1 Apx*il 1872, gedenk
waardige datum, was een leening van
100.000,volteekend. In hetzelfde jaar
ontving de Vereeniging een schenking van
25.000,In 1878 was het bedrag aan con
tributies en bijdragen 40.000,in 1882
totaal ruim 70.000,—.
Ziehier het antwoord in cijfers, dat
het volk gaf op overheidsbesluiten,
waarvan Keuchenius in de Kamer
zitting van 4 December 1879, zeker
naar het hax*t van duizenden ver
klaarde, dat hij het een nationale
zonde, een gruwel achtte voor het
Nederlandsche volk, dat nog in 1879
een nic-mve onderwijswet kon worden
verdedigd,, die het noemen van Chris
tus tot vergrijp stelde.
Financieele tegenslagen zijn de Vereeni
ging niet gespaard gebleven, zoo b.v. na de
Doleantie. Niettemin was in 1912 in totaal
circa 250.000,— aan leeningen uitgegeven.
Het hoogste bedrag aan verstrekte voor
schotten vinden we in het vereenigingsjaar
1914/T5 met 250.035,—.
In de pei'iode van betrekkelijke rust, di'.
sedert 1920 is ingetreden, is de Vereeni
ging niettemin in financieel opzicht paraat
gebleven. Naast een niet onbelangrijk
eigeii' kapitaal kan de Vereeniging op een
kring van belangstellenden wijzen, die nog
jaarlijks een offer voor de bevordering van
het Christelijk Nationaal Schoolonderwijs
brexxgt. -
Woensdag 30 October a.s. is het
de feestdag voor Christelijk
Nationaal
Dar. hoopt de voorzitter, ds. M. van
Grieken, van Rotterdam, in de traditio-
neele zaal van het Gebouw voor Kunsten
en 'Wetenschappen te Utrecht eén herden
kingsrede uit te spreken en in de middag
uren wordt een roceptie gehouden door de
hoofdcommissie. Al wisselden de personen,
met groote trouw heeft de hoofdcommissie
vijf en-zeventig jaar lang, als regel st
den laalsten Donderdag der maand, to
Amsterdam vergadei'd.
Een gedenkboek
zal na de herdenkings-samenkomst worden
uitgegeven, waarin o.m. zullen wox-den op
genomen de feestrede van prof. dr. J.
Woltjer in 1910 bij, het vijftigjarig bestaan,
een bijdrage van prof. dr. A. Goslinga over
„het jaar I860", van mr. B. de Gaay Fort
man over „Het tijdvak der Doleantie" en
van mr. J. J. de Waal Malefijt over „De
inspectie van Christelijk Nationaal"
Nog altijd is de Vereeniging voor Chris
telijk NationaaT-Ouderwijs, van onschat
bare beteekenis voor de ScfioóL met den
Bijbel.
RUBRIEK^
DONDERDAG 24 OCTOBER
HILVERSUM I 1875 M. 8.00—9.15 KRO.
10.00 NCRV. 11.00 KRO. 2.00 NCRV. 8.00
—9.15 en 10.00 Gram.pl. 10.15 Morgen
dienst olv. Ds. J. v. d. Woude. 10.45 Gr.pL
11.3012.00 Godsd. halfuur. 12.15 Gr.pL
en orgelconcert. 2.00 Handwerkcursus.
3.00 Vrouwenhalfuur. 3.303.45 Gram.pL
4.00 Bijbellezing Ds. R. ten Kate mmv.
bai-iton en orgel. 5.00 Handenarbeid v. d.
jeugd. 5.30 Gram.pl. 6.05 A. Feinland
viool en B. Feinland-Bos Janszon, cello.
6.457.00 Causerie A. Stapelkamp. 7.15
Reportage. 7.30 Journ. weekoverzicht
door C. A. Crayé. 8.00 Berichten. 8.05
Chr. Kinderkoor „Lenteklokjes" olv. R.
Meyering mmv. H. Zirkzee, piano en een
Voordrachtclub olv. Mevr. A. E. v. d.
Hoek-v. d. Bergen. 10.00 Berichten. 10.05
11.30 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II 301 M. AVRO.-Uitzending.
5.30 VPRO. 8.00 Gram.pl. 9.00 Mevr. R.
Lotgering-Hillebrand: Het recept van de
week. 9.05 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding.
10.15 Gewijde muziek. 10.30 Ensemble
Jetty Cantor 12.00 Omroeporkest. 2.00
Knipcursus. 2.453.45 Uitzending v. d.
Herdenking van het 150-jarig bestaan der
Kweekschool voor de Zeevaart te A'dam
(Spreker o.a. Dr. H. Colijn). 4.00 Voor
zieken en ouden-van-dagen. 4.30 Gram.pL
4.45 Radio-tooneel v. d. kinderen. 5.30
VPRO. Causerie Ds. E. O. Spelberg. 6.00
Omroeporkest. 6.30 Sportpraatje. 7.00
Vervolg Omroeporkest. 7.30 Engelsche les.
8.00 Berichten. 8.10 Gram.pl. 8.15 Con
certgebouw-orkest olv. Prof. Dr. Willem
Mengelberg mmv. Walter Gieseking,
piano. 10.30 Gram.pl. (Om 10.45 Verslag
Schaakmatch EuweAljechin). 11.00 Be
richten. 11.10 Gram.pl.
DROÏTWICH 1500 M. 10.35—10.50 Morgen
wijding. 11.05 Causerie. 11.25 OrgelspeL
11.50 Voor de scholen. 12.10 Orkest. 1.20
Gram.pl. 2.20 Berichten. 2.25 Voor de
scholen. 3.20 Vesper. 4.10 Causerie. 4.30
Gram.pl. 5.05 Orgelconcert. 5.35 BBC-
Dansorkest. 6.20 Berichten. 6.50 Mozart-
concert. 7.15 Spaansche les. 7.50 Lezing.
8,20 BBC-Militair-orkest. 8.50 „Opium-
Eater". ,spel van Dehn en Felton. 9.50 Be
richten. 10.20 Korte Dienst. 10.40 Het
Br idgewater-kwintet.
RADIO-PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gr.pl.
12.35 Orkestconcert. 3.20 Gram.pl. 5.20
Hoorsoel. 7.20 Gram.pl. 8.20 Zang en de
clamatie. 9.05 „Le scintillante". 10.05 Na
tionaal orkest.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20—1.20 Strijk
orkest. 2.204.50 Strijkorkest. 7.30 Om-
roepsym phon ieorkest.
KEULEN 456 M. 5.50 Orkestconcert. 11.20
Blaasconcerl. 1.35 Gram.pl. 3.20 Triocon
cert. 4.20 Omroepkleinorkest. 7.30 Om
roepkoor. 8.20 Omroeporkest. 9.4011.20
Vrouwenkoor, Boerenkapel en solisten.
ROMT 421 M. 8.10 „La campana sommersa",
opera van Respighi.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gr.pl.
12.50 Omroeporkest. 1.502.20 Gram.pl.
5.20 Piano-recital. 6.35 Oi-gelspel. 7.35
Gram.pl. 8.20 Omroeporkest. 9.10 Radio-
tooneel. 9.30 Carillon-concert. 10.3011.20
Gram.pl. 484 M.: 12.20 en 1.30—2.20
Orkest. 6.20 Gram.pl. 6.50 Kamermuziek.
7.35 Gram.pl. 8.20 Salon-orkest. 10.05
Hoorspel.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.20 Philh
orkest. 9.20 Berichten. 9.50 Cello- en
piano-recital. 10.05 Weerbericht. 16.20—
11.20 Fransche volksmuziek.
BRAMMETJE FLAPOOR EN Z'N VRINDEN
,.'t Is jouw schuld!" jammerde Bram,
terwijl hij Tom kwaad aankeek, „jij
hebt gezegd, dat je vliegen kon!"
„Wat een leugens!" i'iep Tom terug, die
nog veel grooter tranen huilde dan
Bram, „i k wou daarstraks den andex-en
kant uit, maar jij wou zelf dézen kant
uit! O, o, als we hier maar niet ver-
di'inken!" Menelik zei niets, die zat
maar bevend in zijn hoekje, met ang
stige oogen naar beneden, op de wilde
zee starend.
Dalen kon natuurlijk niet, en aan alle
kanten was niets dan water en lucht te
zien. Nergens een stukje land. Op goed
geluk vlogen ze zoo eenige uren voort;
op 't laatst keken ze niet eens meer,
waar ze waren. Totdat opeens de motor
langzamer ging draaien en tenslotte
geheel stilstond. O wee, daar had je 't
al! De schrik sloeg hun om het hart!
De machine ging schuin naar heneden!
Wordt Vrijdag a.s. vervolgd
Feuilleton
EEN AMERIKAANSCHE
GESCHIEDENIS
Idoor Paul Hutchens
(22
„O, dat was gemakkelijk. Zie jie, ik zag je auto hier stoppen
ik wist eerst niet, dat 't de jouwe was en toen zag ik dat
fer iemand uit kwam en dat laantje daar op ging." Tim wees
over z'n, schouder welk laantje hij bedoelde. „Ik dacht al, dat
dat de man was, waar ik op wachtte, dus wachtte ik nog even
tot hij in mijn val gevangen was. Zeg, je had 'm moeten zien
huilen. Die kerel op jouw achterbank had lang zoo veel tranen
niet als hij. Nou, ik dacht dat ik naar den chauffeur van de taxi
hoorde te gaan, om hem te vertellen, dat hij niet langer op z'n
passagier hoefde te wachten. Ik wilde liever niet gezien worden,
.voor 't geval dat die chaxffeur er soms zelf bij hoorde, daarom
liep ik dwai-s het park door. Toen hoorde ik net dat die vent
daar op de achterbank jou commandeerde je handen op te
steken en ja, toen wachtte ik m"n kans af. De rest weet je.
Alles wat we nu hebben te doen is deze mannen aan de politie
over te leveren en clan zijn we klaar. Nu we de agenten niet
meer noodig hebben, kan 't me niet schelen ze er bij te halen."
Buiten adem hield Tim op en z'n gezicht straalde van triomph
.en voldoening.
Voor Gerald was alles zoo helder als koffiedik. Natuurlijk
Wist hij niets over Tims val af. Evenmin kon hij de aantrek
kingskracht begrijpen, die dit deel van de stad op wanhopige
misdadigers scheen uit te oefenen. Maar Gerald wist ook niets
Hf van de slavernij van de onderdanen van de onderwereld.
anders zou hij de opjagende angst begrepen hebben, die zijn
vroegere passagier er toe gedreven had naar de koffer terug te
keei-en.
Als hij verder de zekerheid had gekend, waaimee de bende
leider ook maar de kleinste mogelijkheden van verraad opmerkt
van degenen, die de bloedige, gevaarlijke kaï'weitjes voor hem
opknappen, dan zou hij ook het motief geweten hebben, dat
den man in het hotel er toe gebracht had, z'n gehuurde mede
plichtige te bespionneeren.
Zij hielden stil toen ze Pat tegenkwamen, die dadelijk op
z'n vriendelijkst grijnsde, toen hij Tim herkende en gelooven
kon, dat alles in orde was.
„Zoo jongen, waar hen je zoo lang geweest? Ik dacht, dat je
nooit terug kwam!" zei Pat. Hij had de behendige strategie
niet vergeten, die een half uur geleden geleid had tot de
arrestatie van den man, die nu in een stoel zat in 't. huis van
de Raynors, nog altijd aar handen en voeten geboi den, en die
langzaam bijkwam van de uitwerking van het traangas. Pat had
besloten te wachten tot Tim tex-ugkwam, voor te bellen om de
politie-ambulance en was bij het huis op wacht gebleven.
Meneer exi Mevrouw Raynor waren naar het ziekenhuis gegaan,
waar Betty een poosje geleden naar hen gevraagd had. Om
redenen voor hemzelf en z'n toekomstige carrière bij de politie
van belang, had Pat 't hoofdbureau niet ingelicht over Tims
plan voor de gevangenname van den van de nmord verdachte.
Als het plan lukte was het goed en best. Als dat niet gebeurde,
zou niemand hem uitlachen omdat hij naar de lantasiën van
zoo 'n jongen geluisterd had.
„Ik heb een pracht-wandehng gemaakt" legde Tim gx-innekend
aan Pat uit. „Daar op de achterbank hebben we nog zoo 'n
schx-eeuw'eelijk. Haal 'm d'r asjeblieft maar uit. Ik kan niet
tegen al die tranen." Daarop sprong Tim uit de auto en stelde
Gerald voor. „Ik heb slaap", geeuwde hij. „Als ik niet een paar
uur slaap voor moi-gen, zal ik te moe zijn om kranten te ver-
koopen. Ik geloof, dat je ontdekken zal dat die man hier op de
achterbank over den moord op Barloman afweet. Hier is zijn
revolver." Tim overhandigde de revolver, die hij in de taxi
opgeraapt had. „Er is één keer mee geschoten", legde hij uit.
Pat nam 'm aan en bekeek hem nauwkeurig in het licht van
de voorlamp. „Je hebt gelijk, Tim", stemde hij toe.
Het geluid van iemand in de voorkamer die ir groote wan
hoop scheen te verkeeren trok de aandacht van Pat, die er op
af ging. Hij kwam bijna onmiddellijk terug. „Hij wil jou spreken.
Misschien wil hij een bekentenis afleggen."
Gerald en Tim gingen naar binnen, terwijl de agent voor de
deur bleef wachten. De man dien zo nu voor zich zagen was
ongetwijfeld dezelfde dien ze in net kleine restaurant een elf of
twaalf uur eerder gezien hadden. Hij leek nu, in z'n ongemak
kelijke houding op de stoel, neerslachtig maar heel rustig.
„Jij wint,, jongen", zei hij onderworpen, en z'n hogen verrieden
een tikje bewondering toen hij naar Tim keek.
Tim zei niets; op zoo 'n vi'iendelijke toon had hij werkelijk
niet gerekend.
„Heusch, jouw kleine aap! Je hebt, mij te pakken gekregen,
en ik hen blij, dat dit gebeurd is. Blij! Begi-ijp j,- me? Ik heb
een hoop vuile zaakjes aan de hand gehad, maar dit was me te
erg. Veel te erg!"
Tim stond nog steeds te kijken van verbazing over de ver
anderde houding van den man, en hij was er eigenlijk op ver
dacht, dat zijn lieve woordjes alleen als een inleiding op 't een
of ander pas verzonnen plannetje moesten dienen. Door bittere
ervaring had hij als krantenjongen het bedrog leeren kennen
en de mooie praatjes van de menschen, die ixx de onderwereld
Pat luisterde gespannen buiten de deur.
„Nee, ik zal niemand uitschelden", ging de man verder
„Niemand behalve mezelf. Ik deug voor niets; ik ben een dief,
een leugenaar, en een lafaard een vuile lafaard!"
Tim en Gerald luisterden en ze voelden niet de minste neiging
den man tegen te spreken. Wat hij ook voor reden mocht hebben
voor zulke uitlatingen, zij konden geen sympathie voor hem
voelen.
„In orde", zei Tim, zoo flink en bevelend mogelijk sprekend.
„Je hebt niets te verliezen en alles te winnen. Denk daar maar
eens aan. We wachten er alleen maar op, tot jullie ophouden
met huilen, voordat we om de politie-ambulance bellen. DaA
ga je naar de gevangenis, vast m zeker!"
„Goed, jongen, ik weet 't als ik er tusschen zit, en ik zit er
op meer dan één manier tusschen. 't Kan me niks sche'en, wat
je me doet, maar ik moet haar, het meisje dat vanavond op
de missie zong en speelde, vertellen, dat ik de slechtste mensch
op aarde ben. Zij is onschuldig aan alles wat de kranten over
haar zeggen. Ik heb Barloman niet doodgeschoten, maar ik
weet wie het wel gedaan heeft en dat was z ij niet." De man
sprak nu heel vlug. „Zeg haar, dat ze me niet haten moet,
maar dat ze voor zulke kerels als ik moet bidden en zeg
haar, dat ik hoop, dat haar gebeden voor sommigen van ons
verhoord zullen worden en dat 't mij niet schelen kart, hoe
gauw ze voor mij verhoord zullen worden. Nee, ik ben niet
gek. Al den tijd, nadat ik haar vanavond heb hooren zingen,
voel ik me niet goed. Waarom deed ik het ook?" Zijn woorden
stroom hield op, en werd gevolgd door een uitdrukking van
ellende op z'n gezicht, die op deerniswekkende wijze sprak van
wai-e ziele-wanhoop en eerlijk berouw.
Tim luisterde verbaasd. Was die vent dus vanavond op de
missie geweest? Dan moest hij Gerald en hem ergens afgeluis
terd hebben eri uit hun gesprek begrepen hebben, dat zij bij de
Raynors was. Hoe koix hij anders geweten hebben, waar hij
haar moest zoeken?
(Wor x.TV-1-"
