dK>J)
rCB
SANEERING VAN DE
ZEESCHEEPVAART
BIJ DE FARMERS IN LACOMBE
DINSDAG 22 OCTOBER 1935
DERDE BLAD PAG. 9
HET OORDEEL VAN
Mr. D. A. DELPRAT
Herstel alleen in vrij
handelsverkeer
Een internationaal resL.'
schema noodzakelijk
Ook Overheidshulp kan niet
worden gemist.
ui4)
Na de beide prae-adviezen van de heeren
J. Brautigam en C. J. P. Zaalberg
over de depressie in de zeescheepvaart
willen we ook nog iets ontleenen aan dat
van mr. D. A. Delprat, de derde prae-ad-
viseur voor de vergadering van de Vereeni-
ging voor de Staathuishoudkunde en de
Statistiek op 2 November a.s.
Deze prae-adviseur behandelt eerst de
vraag op welke wijze de depressie in de
scheepvaart tot uiting komt. Daarna be
spreekt hij de maatregelen ter genezing, uit
gaande van het bedrijf zelf en die uitgaande
Genezing van de depressie in de zee
scheepvaart, aldus mr. D. A. Delprat, kan
slecht geschieden door vermeerdering van
verkeer of aanpassing van de scheepsruimte
aap de tegenwoordige behoeften van den han
del. Zij zal als bedrijf moeten trachten zelf
de genezing tot stand te brengen, m.a.w. bij
een economische exploitatie niet alleen de
onkosten trachten te dekken maar tevens
rente en afschrijving weer op te brengen.
Men mag verwachten dat na een depressie
van meerdere jaren de ondernemers alle be
zuinigingen, welke mogelijk zijn zonder Vi
tale deelen aan te tasten, doorgevoerd heb-
liebben. Naast de economische organisatie
dient ook de technische zijde van het bedrijf
onder de oogen gezien te worden, omdgt
door technische veranderingen de rentabili
teit van een reederij meermalen verbeterd
kan worden.
Wat de motorschepen betreft, kan de
Nederlandsche koopvaardijvloot de
toets van vergelijking met andere na
tionaliteiten, de Scandinavische landen
uitgezonderd, goed doorstaan. Juist in
de laatste jaren zijn tal van schepen
door verbouwing aan de vorderingen
der techniek aangepast en hebben de
Nederlandsche reederij en voor moder-
niseering harer vloten aanzienlijke be
dragen uitgegeven.
Commercieel heeft het internationaal lijn—
bedrijf zich vrijwel algemeen naar geogra
fische gebiedsverdeeling in „Conférences"
georganiseerd. Deze Conférences zijn geen
uitvoerende, maar regelende en controlee-
rende organen. Binnen het kader dezer re
gelingen tracht elk reeder zijn eigen bedrijf
zoo krachtig mogelijk te houden. Met behoud
van de zelfstandigheid der leden is rationa
lisatie in den boezem der Conferenties geens
zins onmogelijk.
Internationaal overleg
Tot voor kort ontbrak in de trampvaart
vrijwel iedere organisatie. In Engeland wer
den minimumvrachten uitgewerkt met ver-
voervoorwaarden voor verschillende vaarten.
In de practijk worden deze minimumvrach
ten thans vrijwel overal gevolgd.
Het peil van deze minimumvrachten
is echter zoodanig, dat voor de Neder
landsche scheepvaart van loonend ver
voer geen sprake kan zijn. Niettegen
staande de Britsche trampvaart een
belangrijke subsidie geniet, worden
door haar deze minimumvrachten ook
als te laag beschouwd.
Ook in de houtvaart op de Oost- en Witte
Zee is men intern, tionaal tot samenwerking
gekomen. De hier getroffen regeling berust
op een stelsel van varende schepen, waaruit
de opgelegde schepen een vergoeding ont
vangen.
Dit denkbeeld vindt men, tot in finesses
uitgewerkt in de internationale regeling vóór
de tankvaart terug, het z.g. plan Schier-
water.
Men heeft dezelfde beginselen, welke voor
het plan Schierwater de basis vormen, ge-
nopien als grondslag voor het algejneene
plan voor de scheepvaart, waarmede men
reeds geruimen tijd bezig is. Men stelt zich
ook hier voor, een orgaan in het leven te
roepen, dat:
a. de hoeveelheid scheepsruimte zal
regelen, welke, tijdelijk of voor goed,
opgelegd zal moeten worden;
b. het sloopen van schepen zal aan
moedigen en daarvoor zelfs schepen
zal koopen, en
c. daartoe van de scheepvaart bijdra
gen zal innen door bemiddeling van
overheidsorganen uit welke inkom
sten zoowel de administratiekosten als
de uitkeeringen voor opgelegde sche
pen bestreden zullen worden.
Er zijn echter nog moeilijkheden. Hoofd
zaak is evenwel, dat in deze zeer technische
materie door het bedrijf zelf een zoodanige
regeling opgesteld wordt, dat deze door de
groote meerdei'heid der reederij en in de
voornaamste zeevarende landen aanvaard
kan worden.
DE MAATREGELEN, UITGAANDE
VAN DE OVERHEID
Tot de landen, waar maatregelen van de
Overheid op hun plaats zijn, behoort ops
land zeker. .De Nederlandsche koopvaardij
heeft de laatste jaren haar vloot noodge
dwongen niet onbelangrijk ingekrompen. De
financieele resultaten waren niet van djen
aard, dat de noodzakelijke afschrijvingen
werden verdiend. Op het oogenblik is onze
vloot nog modern uitgerust. Doch gevaren
dreigen: Want een vloot, die niet „up to
date" kan worden gehouden, verliest auto
matisch aan concurrentievermogen.
In ons land zou de Overheid kunnen
overwegen, welke maatregelen zij zou
kunnen nemen om de regelmatige ver
nieuwing van de koopvaardijvloot te
l) II stond in ons blad van 21 October j-h
bevorderen, met deze restrictie, dat
een zoodanige vernieuwing geen uit
breiding zou moeten medebrengen.
Voor dit doel zou kapitaal beschikbaar
gesteld kunnen worden, hetzij als
voorschot, hetzij als subsidie.
Bij het onderzoek van deze kwestie zou
men tevens de mogelijkheid onder de oogen
kunpen zien, gelden te besteden voor tech
nische wijzigingen, waardoor bestaande sche
pen meer rendabel zouden worden.
Financieele hulp van de Overheid tot over
brugging van het aanpassingsproces is hier
naast onontbeerlijk.
Volledige genezing van het bedrijf zal
zonder internationale samenwerking echter
onmogelijk blijken. Echter zal men van den
aanvang af de zekerheid moeten hebben, dat
de Overheid in alle landen geneigd is de
uitvoering in de practijk mogelijk te maken-
Een restrictie-schema op zichzelf zou der
scheepvaart reeds ?eer dienstig kunnen zijn.
Het is welhaast zeker, dat het onder de
tegenwoprdige omstandigheden vergeefsche
jnoeite zou zijn aan een restrictie-schema
voor de scheepvaart gelijktijdig te verbinden
een poging tot grondige herziening der ver
schillende subsidieeringen en andere steun
maatregelen.
Toch zou hét te betreuren zijn, indien men
het gebied der Overheidsmaatregelen geheel
onaangeroerd liet. Men zou dus een bestand
moeten sluiten en daarbij overeenkomen:
a. gedurende zekeren tijd geen nieuwe
regelingen voor subsidies, voorschot
ten, enz. voor exploitatie of aanbouw
in te voeren, noch bestaande gunstiger
te maken;
b. gedurende gelijken tijd geen nieuwe
regelen tot bescherming der nationale
scheepvaart te treffen, noch bestaande
uit te breiden en
c. uitbreiding der handelsvloten op te
schorten door een bepaling, dat voor
elite bruto-registerton nieuwbouw ten
minste een bestaande bruto-register
ton gesloopt zal moeten worden.
Zonder medewerking van het reederij-
bedrijf zou een dergelijke overeenkomst niet
tot stand te brengen zijn; zij zou echter in
ternationaal door de Overheden der verschil
lende zeevarende landen afgesloten moeten
worden.
Afdoende verbetering van den toestand in
de zeescheepvaart alleen door inkrimping
van het aanbod van scheepsruimte zal men
echter niet kunnen verkrijgen. Haar u i t-
ndelijke genezing kan alleen
in herstel van het vrije handels
verkeer liggen.
„Onvaderlandslievende schobbers"
Een open brief aan minister Coll|n
Bij de jongsteKamerdebatten heeft mi
nister Colijn hen, die speculatie met en
vlucht uit de gulden aanmoedigen „on
vaderlandslievende schobbers" genoemd.
Naar aanleiding van deze ongewone af
straffing hebben Mr. H. Boogaardt en
Mr. W. J. L. van Es den minister een
„open brief" gestuurd, getiteld „Schobbers
en goudgerande vaderlandsliefde".
Men behoeft het met de strekking van
deze op royale wijze uitgegeven bro-
hure van zeètien pagina's volstrekt niet
ens te zijn om te erkennen, dat dit een
waardige en van groote studie getuigende
bestrijding is van de gouden standaard en
dus een pleidooi voor devaluatie.
Populair is de uiteenzetting niet; er
wordt zooveel kennis van het geldwezen
verondersteld, dat de groote massa der be
volking de waarde van de brochure niet
beoordcelen kan.
Daarom volstaan we met, te dézer plaatse
er op te wijzen, dat de schrijvers veel aan
dacht. schenken aan het vele biiitenjand-
scbe kapitaal, dat men veiligheidshalve
Steunend op de soliditeit van Nederland!
(overigens een sterk wapen in de hand
1 den Minister!) in ons land heeft be
legd. De deposito's stegen tot buitengewone
hoogte.
Deze kapitaalsvlucht naar hier bracht
échter nooit goud in ons land; de bezitters
in den vreemde hebben „van de onver
zwakte handhaving van de gouden stan
daard wel rechtstreeksche voordeelen geno
ten ten koste van de volksgemeenschap
bjnnen de landsgrenzen, die in goud heeft
op te brengen, wat zij in papier was „schul
dig gebleven."
Dit onderwerp is o. i. de volle aandacht
van een bespreking waard. Daarbij kan
dan ook onder het oog worden gezien of de
schrijvers gelijk hebben, die zoo ongeveer
betoogen, dat men het eigenlijk niemand
kwalijk kan nemen als hij zich voorzich
tigheidshalve dekt tegen mogelijke verlie
pen.
Immers, zeggen zij, „de volkomen onge
zonde en valsche illusje, dat namaakgeld
zou zijn gelijk te stellen met echt geld, doet
de spanningen ontstaan, welke onze wel
vaart bedreigen".
De schrijvers zijn derhalve tegenstanders
van de politiek der regeering.
WAAR WERK TE
VINDEN IS
Te Groningen wordt morgen aanbe
steed het bouwen van een kazerne voor een
brigade van de Kon. Marechaussee te Fin
sterwolde. Raming 30.200.—.
Te M i d de 1 b u r g wordt morgen aan
besteed het aanleggen van den Rijksweg
no. 58 onder de gemeenten Kruiningen
Schore. Raming 4-5000.—.
Te Rotterdam zal Vrijdag 1 Novem
ber a.s. worden aanbesteed bet maken van
het betongeraamte cn verdere bouw van
het eerste gedeelte van het nieuwe hoofd
bureau van politie aan het Haagscheveer,
aldaar.
Aan de N.V. A'damsche Ballast Mij. is
opgedragen het maken van twee bruggen
en drie viaducten van gewapend beton met
bijbehoorende werken in het gedeelte Bode
graven—-Utrecht van den nieuwen rijksweg
Den HaagUtrecht voor 184.500.—.
Het maken van den onderbouw voor de
brug over de Oude Maas te Dordrecht is
door den Rijkswaterstaat opgedragen aan
de N.V. Aanneming* Mij- T. T. Broekhoven
te Nijmegen voor 548.650.—.
KERKNIEUWS
„Kerkherstel" en Zending
Als vierde nummer in <Je 2e serie vlug
schriften vanwege Kerkherstel uitgegeven,
is bij H. Veemnuan en Zonen te Wapeningen
uitgegeven „Kerfehenstel en Zending" dooi*
Ds G. Banger E<z. te Heu'kelum- Dia schrijver
betoogt,, nadat hij met nadruk gewezen
hoeft op de misvatting van den naam Kerk:
herstel en den oorsprong van het Veribond
heeft belicht, dat en waarom het een zeer
te bet/reu ren-feit is, de Ned. H-erv. Kerk als
Kerk buiten bet Zendingswerk te zien
staan. Djt betreft niet alleen de z.g. uitwen
dige Zending: „Is het niet meer dan ont
stellend, dat er zoovele plaatsen in ons va
derland zijn, waar men om het Evangelie
te hooren naar de Schriften, zich tegenover
zijn eigen kerk maat organdseeren?"
■De pogingen, om den band tussolien Kork
en Zending wat aan te halen, geven Ds
Barger aanleiding te herinneren aan wat
bij oen collega op een classicaie vergadering
hoorde zeggen:
„Och, laat ik 't maar eerlijk zeggen, een
van de grootste bezwaren tegen dit voorstel
(van Ds Paruiobalcker) is hot verschil in
richting. Wij vormen geen éénheid in ons
land, hoe zullen we nu tegenover de bedden-
wereld als een éénheid kunnen optreden."
Dit alignment sloeg in. Menig zendings
vriend in die vergadering verklaarde zich
voorzichtigheidshalve tegen dat voorstel.
„Eigenlijk was die meening 'heel juist,
zegt dc schrijver.
„En dat. het Zendingswerk als geheel door
buitenkerkelijke VereenigLngen gedreven
wordt, daaraan is de treurige toestand der
kerk niet vreemd."
Intusschen mag de bovenmate geregende
arbeid der Zendingscorporaties niet onder
schat worden:
„We loopen gevaar om dat uit het oog te
verliezen, omdat als we over zending hoo
ren, we nogal pens hooren klagen. Ja lrnt is
langzamerhand zoo geworden, dat we bij
„Zending" onwillekeurig dénken aan ,/den
nood der Zending".
Maar de klacht over d'en nood der Zen
ding js eigenlijk de ntededoeliog: God ze
gent onzen arbeid zoo, dat we met dan ze-
gén geen raad weten."
Ds Barger besluit met déze ernstige
„Laat ons den verstaan, dat de nood der
Zending feitelijk is: de nood, de armoede
der Gemeente, dnr kérk.
De nood der Zending, beteakent dat de
kerk zi(k is.
.Kerkherstel en Zending.
De herstelde kerk en de Zending beüioo-
ren bij elkander."
De heilige orde
Eerst Adam, dan Abram
Het aantal geestelijke boosheden in de
lucht, dat in dezen tijd ontrustbarend toe
neemt, is vermeerderd met de schijnbaar
goedbedoelde vraag ,o£ het voor de school
kinderen niet gemakkelijker zou zijn, om bij
dg Bijbelsche geschiedenislessen niet te be
ginnen bij het begin de Schepping
maar verderop: bij Abram.
Kunnen we niet bij Abram beginnen, en
de voorgeschiedenis daarna behandelen? We
hebben dan in het begin' een reeks van
lessen, die betrekkelijk eenvoudig zijn: de
geschiedenissen van Abram, Izak, Jakob,
Jozef. Daarna, als de leerling gewend is aan
docent, boekje, methode, kan men gemakke
lijker het begin van Genesis behandelen.
Zou dat niet gaan?
I In het Paedag. Tijdschrift neemt P.
ten Have die vraag even onder de loupe
en wijst haar op duidelijke gronden af. Uit
zijn betoog lichten we een paar volzinnen.
Waarom, zoo vraagt men dan, toch altijd: ge
schiedenis? „Maar dit is niet toevallig of bij
komstig. Het gaat niet om de geschiedenis als
zoodanig, maar om de openbaring, de inhoud
1 van Gods openbaring. En nu is het van be
teekenis, dat die openbaring in de vorm van
geschiedenis heeft plaats gehad, en ons als
geschiedenis wordt weergegeven. Dat God dit
noodig heeft geoordeeld zij voldoende om
ons van den zin en de beteekenis ervan te
overtuigen."
Bovendien „de wijze van Gods openbaring,
n.l. in geschiedenis, sluit aan bij h e t be
gripsvermogen der kinderen, die
immers niet systematisch, maar histo
risch denke n."
De Rekkensche Inrichtingen
Het 25-jarig jubileum
Dezer dagen is te Rekken met opgewekt
heid en dankbaarheid het feit herdacht, dat
25 jaar geleden een kleine groep mannen en
vrouwen de Vereeniging oprichtten, wier
arbeid het onbekende dorp Rekken uit den
Achterhoek van Gelderland naar voren zou
brengen.
In de Bestuursvergadering hei-dacht de
voorzitter, Jhr. G. C. Op ten Noort, den ge
loofsmoed, de volharding en den vasten wil
tot Christelijke naastenliefde, die de oprich
ters tezamen bracht.
Van de oprit, iers, Mej. M. C. van Eeghen,
Mej. A. J. Huidekoper, Mej. J. P. Reynvaan,
Dr. C. J. C. Buskens, Mr. J. C. W. N. de
Bruyn van Melis- en Mariekerke, T. Jonker,
Notaris J. Klopper, E. René van Ouwenaller,
Dr. J. Lammerts van Bueren en A. J. da
Costa zijn de drie laatstgenoemden nog in
leven; de Heer da Costa maakte de verga
dering ook thans nog als bestuurslid mee.
Spoedig kwamen de oprichters in contact
met Dr. W. L. Slot, destijds Hervormd Pre
dikant te Rekken; dit leidde tot aankoop van
100 H.A. grond aldaar, het terrein waarop
van lieverlede de inrichtingen verrezen, dank
zij de vruchtbare samenwerking tusschen
Bestuur en Dr. Slot, die reeds spoedig zich
als Directeur geheel aan den arbeid onder
zwakzinnigen en psychopathen ging wijden.
De voorzitter releveerde dankbaar den
krachtigen, geestelijken, moreelen en
financieelen steun, overvloedig onder
vonden van tallóozen, alsook den
voortvarenden arbeid van Dr. Slot,
wiens optimisme en voortuitzjende
blik van onschatbare beteekenis ble
ken voor den groei en voor de verdie-
dieping van den individueelen verple-
gingsarbeid, in het bijzonder voor de
toepassing der arbeidstherapie.
Het doel, om tegen dezen feestdag de
f 20.000.bijeen te brengen, die nog
ontbreken voor den afbouw van de
nijverheidsschool in de vrouwenafdee-
ling, was niet ten volle bereikt; wel
hebben vele giften het doel een eind
nader gebracht.
In de Inrichtingen, die uit kleine, gezellige
paviljoens bestaan, worden thans 110 man
nen en 75 vrouwen verpleegd; in de even
eens van de Vereeniging uitgaande inrich
ting Oldenkotte bevinden zich 41 verpleeg
den. De arbeid verschaft werkgelegenheid
aan 60 a 70 personen al naar het seizoen.
KUNST
MANUSCRIPTEN-AVOND
Het ligt in de bedoeling van den Kring
van Rotterriamscjie Muziekleeraren om mid
den December een concert te geven, waar
uitsluitend werken in manuscript van Ne
derlandsche componisten zullen worden uit
gevoerd. In aanmerking kunnen alleen ko
men composities voor zang, viool, piano,
trio en strijkkwartet.
Inzendingen vóór 8 November te sturen
aan het secretariaat van den Kring. Heem
raadssingel 339b, Rotterdam-Centrum.
Reisindrukken van Dr. J. F. REITSMA
OOK DAAR LAAT DE CRISIS
ZICH GEDUCHT GELDEN
v)
Als ik het waag om na een verblijf van
14 dagen te schrijven over het leven dér
Hollandsche farmers, leide niemand daaruit
af. dat ik meen voldoende op de hoogte te;
zijn om een oortjee' te hebben over de al-,
of niet-wepscheiijkheid van immigratie
naar Canada, maar ik kan toch iets erover
vertellen aar; a'k-n, die er niet geweest zijn.
De Nederlandsche kolonie in Lacombe be
staat uit een U-tal gezinnen, in den loop
der laatste 8 jaar versch uit Nederland aan
gekomen. Slechts één der gezinnen was het
vorig jaar uit Saskatchewan gekomen, waar
ze do laatste jaren uitgedroogd waren. Uit
verschillende provincies van Nederland zijn
ze hier neergestreken met het doel het wel
vaartspeil, dat ze voorheen in het vaderland
hadden, maar door de tijdsomstandigheden
verloren hadden, terug te krijgen of om hun
positie van loonarbeider te verbeteren.
De crisis, die ook Canada niet heeft
gespaard, is oorzaak, dat onze emigran
ten tot hiertoe niet in hun streven slaag
den. Ikgeloof.dat ik niet teveel zeg, gis
ik beweer, dat ze allen arm zijn. Zij, die
in loondienst zijn, schijnen er nog het
best aan toe te zijn. Want ze kunnen
zich de weelde veroorloven er een auto
op na te houden, terwijl dé ancleren moe
ten rijden in een open boerenwagen,
waarvan 't onderstel aan een auto ont
leend is.
Er zijn van deze z.g.n.buggy's nog typen:
sommige hebben nog officiéelê zitban
ken, de Bennett-buggy is een groote bak op
een auto-onderstel, waarin stoelen gezet
worden. Met deze primitieve vehikels gaan
ze, als het noodig is, naar de stad, naar
kerk en gaan ze bij elkaar op bezoek
Ook de woningen wijzen er op, dat de be
woners geen dollars hebben. Naar men mij
vertelde, maakt het ook maar weinig ver
schil uit, of ze met of zonder dollars daar
komen, omdat de beginnelingen gewoonlijk
toch eerst hun geld kwijt raken.
De farmers pakken de zaken op verschil
lende manieren aan: ze kunnen een farm
huren of koopen, die geheel of gedeeltelijk
in cultuur is of ze kunnen op een farm
gaan zitten, die nog geheel onontgonnen is
en grootendeels met bosch bedekt. Zoowel
het huren als het koopen brengt risico mee.
Doet de huurder zijn best, dan loopt hij de
kans, dat de eigenaar zijn farm, die in
waarde toenam, verkoopt. Is er misgewas,
waardoor de huurder niet aan zijn verplich
tingen kan voldoen, dan loopt hij kans, dat
de eigenaar een andere huurder zoekt.
Maar ook het koopen van een farm
brengt veel risico met zich mee, hoe
aanlokkelijk de betalingsvoorwaarden
op het eerste gezicht ook schijnen. In
Canada bloeit het afbetalingssysteem
met z'n voordeelen, maar ook met zijn
groote nadeelen.
Ik kan niet beoordeelen of dit stelsel in
Canada beslist noodzakelijk is, al begrijp
ik, dat het anders voor een boer, die geen
geld heeft, moeilijk is. om aan oen farm,
landbouwwerktuigen en aan vee te komen.
Koopt oen boer een farm, die nop ontgon
nen moet worden, dan behoeft hij natuur
lijk de eerste jaren niet veel of niets te be
talen, mits bij maar zorgt, dat voldoende
acres land gebroken en in cultuur gebracht
worden, het terrein door een prikkeldraad
omheining afgezet wordt en een woning en
schuur gebouwd worden. De eigenlijke koop
IV stond in ons nummer van 15 Oct.
som kan daarna in vier en dertig jaar af
betaald worden. Dit lijkt alles erg mooi,
maar ieder voelt wel, hoe moeilijk de eer
ste jaren voor den boer zijn. Hij moet het
bosch in om boomen te kappen, teneinde
timmerhout voor den bouw van zijn huis en
Sphuiir te verkrijgen ên den grond, die
.daardoor vrij komt, te kunnen breken. De
tmaiftgp, .zijn gezin moeten ook leven; terwij 1
«hij nog niet geoogst heeft; daarvoor kan
hij een deel van hot hout als brandhout of
als timmerhout (lumber) verkoopen Van
groote beteekenis is het voor hem, als hij
over de noodige contanten beschikt, om
koeien te koopen, die bun eigen Host in
den zomer kunnen vinden in de lagere dee
len van het uitgestrekte gebied. Deze con
tanten maken bot ook mogelijk paarden te
koopen, die onmisbaar zijn bij liet ontgin
ningswerk. Toch blijven er gewoonlijk nog
genoeg uitgaven te doen, die pas kunnen
betaald worden, als de opbrengst van de
oogst is binnen gekomen.
Het zal voor iedereen wel duidelijk zijn,
dat do arbeid zwaar en hard is. Houthak
ken in den winter is een zwaar werk ert
moeilijk omdat de sneeuw hoog ligt en de
temperatuur 's winters heel laag daalt. Bij
voorkeur laten ze dit werk over aan dc In
dianen, die daarin groote vaardigheid heb
ben. Maar ook daarvoor zijn contanten noo
dig. Dan moet het hout gezaagd tot halken
en planken in de naburige zaagmolens. Het
zaaglopn kan niet betaald worden en daar
om betaalt de boer dit loon in den vorm
van arbeid bij de zaagmolen en dit is ook
al geen kinderwerk. Beschikt de boer nu
over voldoende balken en planken, dan kan
hij beginnen aan den bouw van zijn hui;
en schuur. Ik vermoed wel, dat geen der
farmers, toen hij nog in zijn vaderland
was, vermoed heeft, dat hij nog eens geroe
pen zou worden zijn eigen huis te bouwen,
maar als de nood aan den man komt, kan
een niensch veel.
Wij hebben dan ook alle lof voor 't
geen onze farmers tot stand gebracht
hebben- Van sommige huizen zijn de
muren opgetrokken van op elkaar ge
legde balken (logs) terwijl bij andere de
muur bestaat uit een dubbele laag plan
ken met papier ertusschen. Ik wil niet
beweren, dat er geen architectonische
aanmerkingen zouden zijn te maken,
maar alle huizen zijn in 't bezit van een
dak. Als de tijd liet toelaat komt er een
zoldering in en een verdeeling in ver
trekken. Worden de financiën wat rui
mer, dan wordt de eerst sobere woning
tot een gezellig huisje, door de verdere
afwerking, zoowel van binnen als van
buiten. Toch kan ik me voorstellen, dat
de boerin nog wel eens een traan laat,
De moeilijkheden onzer fanners zouden
heel wat minder groot zijn, als de op
brengst van de oogst door de malaise niet
zoo laag was en de oogsten niet zoo wissel
vallig waren. De omgeving van Lacombe
heeft vruchtbaar land, de welige graanvel
den die we dit jaar zagen, legden er getui
genis van af. De groote moeilijkheid van de
boeren in Alberta is de korte zomer. Pas
in Mei verdwijnt de laatste sneeuw van de
akkers, zoodat eerst heel laat gezaaid kan
worden- In dit voorjaar moest op 12 Juni
nog een deel van het zaad in den akker.
Landbouwmachines zijn onmisbaar in dit
land, omdat alle arbeid zoo snel mogelijk
móet geschieden. Is het zaad eenmaal in
den grond, dan ontkiemt en groeit het be
wonderenswaardig snel. zoodat in den regel
in het laatst van Augustus reeds geoogst
(kan worden. Dat was dit jaar niet mogelijk
en daardoor ontstond het gevaar, dat de
oogst door nachtvorst zou beschadigd of
zelfs vernield worden.
Bij ons vertrek, begin September, werd
do tarwe gemaaid, maar de gerst en haver
moesten nog enkele dagen wachten, terwij
de nachtvorsten zich al deden gevoelen.
Tarwe, haver en gerst zijn de hoofdpro
ducten, daarnaast zagen we ma-ia, koolra
pen, wortelen on andere gewassen voor vee
voeder verbouwen. Mest wordt niet gebruikt,
daarom moet.-het land van tijd tot tijd een
jaar braak liggen, of bebouwd worden met
klaver of alfalfa (een soort voederwikke).
Voor eigen gebruik teelt de boer in zijn
tuin aardappelen en allerlei groenten, d>
aardappelen konden ons om hun uiterlijk
niet bekoren, maar de groepten deden in
geen enkel opzicht onder voor die van
land. De korte zomer schijnt een beletsel te
zijn vooy het kweeken van appels en peren,
't Gekweekte fruit wordt uit andere plaat
sen aangevoerd, terwijl in de bosset en overt
vloedig wilde aardbeien, frambozen, bosch
bessen en z.g. saskatoons (een soort bessen)
geplukt kunnen worden.
Niet alleen aan den farmer zelf, maar
ook aan de boerin wórden hooge eischen
gesteld; niet alleen moet ze vaak hand
en spandiensten verrichten bij 't landt
bouwwerk, maar ook de zorg voor de
maaltijden vereischt heel wat inspan
ning. Meestal moet ze zelf het brood
bakken, terwijl in 't algemeen de berei
ding van dé maaltijden heel wat meer
tijd in beslag neemt dan in ons land bij
de boerenbevolking gebruikelijk is.
Onze Canadeesche farmers mogen ten
deele nog vasthouden aan de oudvaderland
sche soberheid, zij kunnen zich nu eenmaal
niet onttrekken aan de gebruiken van het
land en de Canadeezen zijn gewoon drie
maal per dag een uitgebreide, warme maal
tijd te gebruiken. Vooral in den oogstttijcl
geeft de verzorging van de mannen, die di
dorschmachines bedienen handen vol werk.
Daar staat tegenover, dat aan het huis niet
zooveel werk is, als hij ons het geval is.
Station te Lacombe
RUBRIEK^,
WOENSDAG 23 OCTOBER
HILVERSUM I 1875 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.15—9.30
Gram.pl. Morgendienst olv. Ds. J. L. v. d.
Wolf. 11.0012.00 M. F. Jurjaanz (har
monium) en Mej. G. Koeman (sopraan).
12.15 Gram.pl. 1.00 Vocaal en instrumen
taal concert olv. P. v. d. Hurk. 2.453.45
Gram.pl. 4.00 Zang door A. Stroink
(mezzo-alt), m.m.v. E. v. Eden (piano).
5 00 Kinderuur. 6.00 Landbouwhalfuur.
6.30 Afgestaan. 7.00 Ned. Chr. Persbur.
7.15 Reportage. 7.30 Mevr. C. Schenk
Roder: Onze Sterhuizen. 8.00 Berichten.
8.05 Orgelconcert W. de Vries. 9.00 Voor
jonge menschen (IV). 9.30 NCRV-Harmo-
nie-orkest olv. P. v. d. Hurk (Om 10.00
Berichten). 11.0011.30 Gram.pl.
HILVERSUM n 301 M. VARA-Uitzending.
8.00 Gram.pl. 9.30 P. J. Kers: Onze keu
ken. 10.00 Morgenwijding VPRO. 10.15
Voor Arb. i.d. Continubedr.: Dr. W. v.
Ravesteyn (lezing), J. Lemaire (decla
matie), en solisten. 12.00 Gram.pl. 12.30
De Flierefluiters olv. E. Walis, mmv. B.
v. Dongen (zang). 1.151.45 De Zonne
kloppers. 2.00 Voor de vrouwen. 2.15 Or-
titropia olv. J. v. d. Horst. 2,45 Gram.pl.
3.00 Voor de kinderen. 5.30 Fantasia. 6.00
De Bohemians olv. J. v. d. Horst. 6.30
RVU. Dr. J. Presser: Rondom Abessynië.
7.00 Flohr en S. Landau spreken over de
match EuweAljechin. 7.20 Gram.pl. 7.30
J. Roussel (cello) en J. Bernard (piano).
8.00 Herh. SOS-Ber. 8.03 Nieuwsber.,
VARA-Varia. 8.45 VARA-Orkest olv. H.
de Groot. 9.40 Nieuwsber. 9.45 Residentie
orkest olv. P. v. Anrooy, m.m.v. C. Moer
man (viool). 11.00 B. Premsela: Moeilijk
heden in het huwelijk. 11.20 E. Walis
(viool), J. Jong (orgel), S. Sipos (cym-
baal) en I. Rossican (piano).
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Morgen
wijding. 11.05 Causerie. 11.20 Gram.pl.
11.50 Voor de scholen. 12.05 Orgelspel.
12.50 Orkest. 1.50 Gram.pl. 2.20 Berich
ten. 2.25 Voor de scholen. 3.10 Pianoreci
tal. 3.35 Orkest. 5.03 Western Studio
orkest. 5.35 Octet. 6.20 Berichten. 6.50
Mozart-concert. 7.10 en 7.25 Lezing. 7.50
BBC-Dansorkest. 8.50 BBC-Symphonie-
Orkest. 11.10 „The little show", cabaret
programma.
RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gr.pl.
12.35 Orkestconcert. 2.50 Orkestconcert.
4.20 Kamermuziek. 6.50 Orkestconcert.
8.20 Pianorecital. 9.05 „Maria Stuart",
spel van Schiller, muziek van Tomas.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20—1.20 Concert
2.504.50 Omroeporkest. 5.055.35 Gr.pl.
7.20 Operettemuziek. 8.05 Gram.pl. 8.15
Radiotooneel. 9.30 Kwartet.
KEULEN 456 M. 5.50 Orkestconcert. 9.55
Zang en piano. 11.20 Symphonie-orkest.
1.35 Gram.pl. 3.35 Viool en piano. 4.20
Uit Frankfort: rOmroeporkest Franz
Hauck's kapel en solisten. 6.20 Pianoreci
tal. 7.35 „Deutsches Volkstum und Volks
gut", sprookjes en liederen. 8.05 Voor sol
daten. 9.5011.20 Omroeporkest en -klein
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M. 12.20 Gr:pl.
12.50 Salonorkest. 1.502.20 en 5.20
Gr.pl. 5.50 Zang en piano. 6.20 en 7.35
Gram.pl. Wagner-concert. 10.3011.20
Orkest. 484 M.: 12.00 Gram.pl. 12.50 Om
roeporkest. 1.50—2.20 Gram.pl. 5.20 So-
listenconcertr 5.45 Gram.pl. 6.50 Piano
recital. 8.20 Omroeporkest. 10.30—11.20
Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7 35 Rijks
zending: Deutsches Volkstum und Volks
gut. 8.05 Accordeon-orkest. 9.20 Berich
ten. 9.35 Olympia-Dienst. 9.50 Viool- en
pianorecital.
Districtsgasvoorziening
Den Haag helpt Voorburg
In het Maandblad „Gasbelangen" (Van
Lonkhuyzcn, Zeist) schreef de heer J. II.
Schenke, directeur der Voorburgsche Gas
fabriek een artikel over de mogelijkheid
van districtsgasvoorziening in de praktijk.
De korte inhoud van het artikel is als
volgt.
De gèmeentegasfabriek te Voorburg was,
wegens de snelle aanwas der bevolking,
reeds herhaaldelijk in onderdeden uitge
breid. De capaciteit der ovens bedroeg ten
slotte 10.000 M3 per dag; maar in December
1933 was dit maximum reeds eenige kceren
nyerpclireden. Men zou dus tot nieuwe en
ditmaal kostbare uitbreiding moeten over-
De directeur vroeg zich echter af of het
wel geoorloofd is thans groote bedragen in
het bedrijf te steken, welke voorloopig
slechts zeer gedeeltelijk rendabel kunnen
worden; terwijl zeer waarschijnlijk den
Haag tegen billijke tarieven voor bijleve
ring wil zorgen.
Een kleine commissie werd benoemd,
waarin ook de geheel onbevooroordeelde
deskundigen Ir. M. C. Sissingh en Ir. C. L.
Philips zitting namen qn deze kwam na
vele berekeningen tot de conclusie, dat aan
sluiting op de Haagsche leiding en levering
door den Haag, indien zulks noodig is, .de
voordeeligste oplossing zou zijn.
De Gascommissie adviseerde dan ook in
die zin aan B. en W. en het college bracht
een gelijkluidend praeadvics uit aan de
raad; terwijl deze voor eenige maanden be
sloot het contract met den Haag aan te
gaan.
De heer Schenke voegt aan zijn uiteen
zetting toe:
„De bereidwilligheid van de directie van
het Haagsche Gasbedrijf om de voor Voor
burg meer benoodigde hoeveelheid gas,
waarvan de grootte niet vooraf behoeft te
worden vastgesteld, onder aannemelijke
voorwaarden beschikbaar te stellen, wordt
op hooge prijs gesteld."
„Deze samenwerking is voor dc explora
tie van het tegenwoordige Voorburgsche
Gasbedrijf van groot gewicht, omdat dit be
drijf daardoor voortdurend nabij of op volle
capaciteit kan werken. Dc technische en
financieele exploitatie-uitkomsten kunnen
op een gunstig peil worden gehouden,
waarvan de Voorburgsche. gasverbruikers
voordeel zullen trekken in de vorm van
een lage gasprijs, welke niet door belang
rijke kapitaalsvermeerdering ten behoeve
van fabneksuitbreidingen behoeft te wor
den verhoogd."
