DE BEZUINIGING BIJ
HET ONDERWIJS
JEUGDCLUBLEIDERS DER
CHR. VAKBONDEN
GOUD EN
VUUR
ZATERDAG 19 OCTOBER 1935
DERDE BLAD PAG. 9
TAL VAN BEZWAREN
VAN DE TWEEDE KAMER
De jeugdsalarissen te laag gesteld
De gevolgen van te sterke
concentratie
Opheffingsnormen voor het
lager onderwijs moeten
worden verzacht
Verschenen is het Voorloopig Verslag no
pens het wetsontwerp tot verlaging van de
openbare uitgaven voor het onderwijs.
Aan dit verslag wordt het volgende ont-
Verschillende leden stelden er prijs op, bij
de behandeling van dit wetsontwerp huu
standpunt omtrent het salarisvraagstuk uit
een te zetten.
De Regeering heeft haar voornemen aange
kondigd. de ambtenaarssalarissen met 5 pet.
te verlagen; deze verlaging zal worden toe
gepast op alle salarisnormen: op grondsala-
rissen, op toeslagen, op periodieke verhoogin
gen, enz. Dit is, naar de meening van deze
leden, voor de onderwijzers kwalijk te aan
vaarden.
In de behandeling der onderwijzers-
salarissen zijn in het verleden fouten
gemaakt. Deze moet men herstellen,
maar niet verergeren en toespitsen. De
grondsalarissen behooren niet gekort
te worden. Mocht korting onvermijde
lijk zijn, dan zou deze kunnen worden
toegepast op hetgeen daarboven komt.
In het belang van de werklooze onderwij
zers, verklaarden verschillende leden zich
voorstanders van het ontslag van de gehuw
de onderwijzeressen, waardoor voor 1937 een
bezuiniging van f 1 millioen gulden zou wor
den verkregen.
Vele leden konden zich niet vereenigen met
het voornemen een aantal Rijks hoogere bur
gerscholen om te zetten in scholen met drie-
Aan dgl. scholen bestaat naast het uj.o.
steeds minder behoefte. De bezuiniging, wel
ke de Regeering beóögt, zal zeer gering zijn.
^Verschillende leden vreesden, dat het voor
de bijzondere scholen ondoenlijk zal zijn óm
dé hoogste twee klassen op te heffen, in ver
band met de financieele gevolgen. Laat de
Regeering, zoo meenden deze leden, liever
scholen opheffen, voor zoover dit zonder be
zwaar kan geschieden, maar de scholen,
welke blijven bestaan, behoorlijk inrichten.
Het u.l.o.-onderwijs
Verscheidene leden konden zich niet ver
eenigen met het voorstel van de Regeering.
de Rijksvergoeding voor het uJ.o. tot vier
leerjaren te beperken. De vijfjarige school
voorziet op goedkoope wijze uitnemend in
een dringende behoefte. In het bijzonder
geldt dit voor de u.l.o.-scholen voor meisjes.
Men gaf in overweging, aan de thans be
staande vijfjarige u.l.o.-scholen door een
overgangsbepaling de bestaansmogelijkheid
door behoud van subsidie te laten.
Verscheidene leden waren met de Regee-1
ring van oordeel, dat aan de abnormaal ster
ke bezetting van het eerste leerjaar van
u.l.o.-scholen een einde moet komen. Zooals
de bepalingen echter thans luiden, is het ge
vaar niet denkbeeldig, dat men leerlingen zal
laten overgaan, alleen om het subsidie niet
te verliezen. In ieder geval, zoo meenden
deze leden, zal onderscheid moeten worden
gemaakt tusschen een drie- en een vierjarige
u.l.o.-school.
Ten einde de noodzakelijke verzachting èn
het onderscheid tusscheL drie- en vierjarige
scholer. te bereiken, drongen deze leden er op
aan. aan driejarige scholen in de klassen na
de eerste te eischen 6/12 en in de hoogste
klasse 1/5 van het totaal aantal leerlingen.
Het stemde vele leden tot voldoening, dat
de Regeering. gehoor gevende aan den ster
ken aandrang uit de Kamer, haar voorstel
tot invoering /an het kweekelingeninstituut
heeft prijsgegeven.
De jeugdsalarissen
Met het thans voorgedragen voorstel kon
den verscheidene leden zich echter evenmin
vereenigen. De Regeering kondigt nu haar
voornemen aan, aan alle onderwijzers tot hun
24ste of 25ste jaar een jaarwedde van f 500
toe te kennen. Aan de critiek op het voorne
men, dat deze maatregel alleen voor de on
derwijzers bij het lager onderwijs zou gel
den. is de Regeering in zooverre tegemoet
gekomen, dat deze bepaling van kracht zal
zijn voor jeugdige ambtenaren, onderwijzers
e- werklieden in Overheidsdienst.
Hoe weinig deze leden ook met het
stelsel van de Regeering konden in
stemmen, toch wilden zij niet nalaten,
de Regeering in overweging te geven,
de jeugdsalarissen niet op f 500, maar
ten minste op f 800 of 850 te stellen.
Moet men tot bezuiniging komen, dan is
het. i-eter de totale uitgaven aan salarissen
billijker te verdeelen. Indien de Regeering
van oordeel is, dat een zeker bedrag aan sa
larissen niet kan worden overschreden dan
is het beter, de vrij hooge u.l.o.-marge om
laag te drukken. De verhouding van de sala
rissen van onderwijzers bij het g.l.o en het
u.J.o. en van de hoofden van scholen bij het
g.l.o. is niet goed.
Verscheidene leden achtten een salaris
v©n f 500, zeker indien daarop nog
korting zal worden toegepast, niet te
aanvaarden. En ook de leeftijd, waaróp
de gewone bezoldiging zou beginnen,
oordeelden zij veel te hoog en met het
oog op de mogelijkheid tot gezinsvor
ming op een redelijken leeftijd in hoo
ge mate ongewenscht en daarom niet
wel te verantwoorden.
De gewijzigde leerlingenschaal
Waar een salarisverlaging, zooals de Re
geering thans wil toepassen, vrijwel onmoge
lijk geacht moet worden, dient grondig on
derzocht te worden, of verdere verzwaring
van de leerlingenschaal nog een middel kan
zijn om de salarisverlaging binnen redelijke
perken te houden.
Gevraagd werd, in het ontwerp te bepalen,
met iijgang van welken, datum, de gewuzig
de leerlingenschaaL in. werking.treedt, ,'t Tijd
stip zal zoo moeten worden gekozen'.dót d'e
"schoolbesturen zich kunnen houden aan dé
overeengekomen opzeggingstermijnen voor de
onderwijzers, die boventallig worderf. Aange
drongen werd op een gelijke regeling bij het
g.l.o. als bij het u.l.o.; namelijk in werking
treden der gewijzigde schaal by het eindigen
van den loopenden cursus.
Boventallige onderwijzers
Andere leden merkten op, dat het een ern
stig bezwaar is, dat niet vaststaat, wie der
onderwijzers van de school boventallig is of
zal worden. De wet dient zulk een staat van
rechteloosheid te voorkomen.
Wat betreft de beperking van het aantal
scholen voor bijzonder g.l.o., zeiden verschei-
dene leden dat de kernvraag is. of het ver-
schil in positie tusschen openbaar en bijzon
der onderwijs tot uitdrukking mag en moet
komen daarin, dat de bekostiging van beide
soorten van onderwijs niet meer naar den
zelfden maatstaf geschiedt. De Regeering be
antwoordt deze vraag bevestigend, wijl de
Grondwet in dit opzicht geen rechtsgelijkheid
zou vorderen.
Openbaar contra bijzonder
onderwijs
Tegen deze stelling der Regeering kwamen
deze leden met kracht op. Want ware het in
derdaad zoo, dan zou hiermede het middel
zijn gegeven om alles, wat art. 195 van de
Grondwet betreffende het bijzonder onder
wijs en dé financieele gelijkstelling daarvan
met het openbaar onderwijs bepaalt, volko
men denkbeeldig te maken
Dit betoog achtten deze leden nog klem
mender. wanneer het niet gaat om de eenige
openbare of bijzondere onderwijsgelegenheid
ter plaatse. In honderden gemeenten is er
geen sprake van, dat voldoend openbaar la
ger onderwijs zal ontbreken, dat dus aan het
vierde lid van art. 195 niet voldaan zal wor
den. Waarom zou in zulke gemeenten een
bijzondere school van 99, resp. 124 leerlingen
opgeheven moeten worden en een openbare
school met veel minder leerlingen niet?
Ook nu de circulaire van 20 Juli 1933. zoo
als het in de Memorie van Antwoord heet,
.vrijwel geheel uitgewerkt" is, zijn de kleine
scholen bij het openbaai onderwijs nog altijd
naar verhouding veel talrijker dan bij het
bijzonder.
Volgens de cijfers van 1 Januari 1933
zouden 174 Prot. Chr. en 86 Katholieke
scholen haar recht op subsidie verlie-
zien. Van de 174 Prot. Chr. scholen
bestonden 63 al vóór de wet van 1020.
Niet minder dan 133 zijn gevestigd in
plaatsen met minder dan 25000 inwo
ners. Zou een zelfde maatstaf aan
openbare scholen worden aangelegd,
dan zouden er nog 650 moeten worden
opgeheven. Zij vertrouwden, dat de
Regeering de voorgestelde bepalingen
opnieuw in overweging zal willen
Deze leden meenden, dat het voor de
publieke kassen waarschijnlijk meer voor-
dan nadeel zou opleveren, indien de Regee
ring geheel zou willen afzien van de ver
zwaring der opheffingsnormen. Ten gevolge
van die verandering zullen honderden school
eebouwen ongebruikt komen te staan, ter
wijl voor de verjaagde leerlingen elders
aanstelling van nieuwe leerkrachten, stich
ting van nieuwe localiteiten en instandhou-
dlngskosten noodig zullen zijn. waarborg
sommen teruggeven en schoolbesturen scha
deloos gesteld zullen moeten worden voor de
scnulden, die nog op de leeg komende ge
bouwen rusten.
De kweekschoolopleiding
Eenige leden drongen aan op opheffing
van de nog bestaande gemeentelijke kweek
scholen.
Andere leden achtten het beter, de oplei
ding tot 1938 stop te zetten en dan weer
nieuwe leerlingen aan te nemen, wanneer tal
van wachtgelders weer werk zullen hebben
gekregen.
Vele leden juichten de verplichte pension-
neering van 60-jarige onderwijzers toe.
Verscheidenen hunner drongen aan op uit
breiding in dien zin. dat reeds op 55-jarigen
leeftijd althans door onderwijzeressen
vrijwillig pensioen aangevraagd zou kunnen
worden.
Eenige leden vroegen waarom de Regee
ring voor de leerkrachten bij het middelbaar,
„het voorbereidend hooger en het nijverheids
onderwijs niet eveneens vervroegde pension
neer ing heeft voorgesteld.
EERSTE ALGEMEENE
CONFERENTIE
Op „Woudschoten"
Wat van den tegenwoordigen
jeugdleider gevraagd wordt
Gisteravond en vandaag is op „Woud-
schoten" bij Zeist gehouden de eerste alge
tneene conferentie van Jeugdclubleiders der
Chr. Vakbonden. De conferentie, uitgeschre
ven door het Chr. Nat. Vakverbond, stond
onder leiding van den heer J. Schipper.
Gisteravond 7 uur werd de conferentie
op de gebruikelijke wijze geopend. Na een
kort svel^pmstwoord- van—den voorzitter en
benige-' mededeelingen gaf de heer Tj. E 1-
sirrga van Rotterdam een inleiding óver
het onderwerp;
Op welke wijze moet het sociale
maandelijksche onderwerp worden
ingeleid?
van aanleg en
persoonlijkheid
anders is dan de
andere. Deze en
andere differentia
tie ryoet blijven.
In het Jeugd-
rapport wordt het
doel van 't jeugd
werk aldus om
schreven: den
jeugdige beroeps-
genoot te dienen,
hem in de eerste
jaren van zijn le
ven als werkne
mer te steunen
en bij te staan bij
de moeilijkheden,
die hij juist in deze eerste jaren zal hebben
te ovenvinnen, hem in maatschappelijk op
zicht wegwijs te maken, aan zijn vorming
in sociaal en vakkundig opzicht mede te
wérken.
Zal hét goed zijn, zegt Spr., dan moeten
wij de jongens, die op 14- en 15-jarigcn leef
tijd naar den „baas" gaan. meteen in ons
luhverhan'd opnemen en hen daarin hou
den tot ze het 21ste levensjaar ingaan.
Naar Spr.'s gevoelen zal hef bij voortgang
van den arbeid moeten komen tot clubs
van juniores en seniores. Nu deze scheiding
nog niet bestaat, moet de inleider op de
club rekening houden met z'n gehoor en
Tj. Els inga
zich niet richten tot een bepaalde groep.
Va.ri allen dient de belangstelling gewekt.
Óok moeten wij, zegt Spr.. die jongelui
trachten te bereiken die zich afzijdig hou
den van de bestaande jeugdorganisaties
Daartoe is noodig de inleidingen kort te
houden. De jongens willen kort en krachtig
hooren waar het op staat. De jeugd houdt
van daden, van voortgang en is bereid met
enthousiasme in te gaan op datgene wat
haar ziel gegrepen heeft.
Voorts moet de inleiding zijn principieel,
concreet en positief Men geve feiten en hij
zonderheden, die tot de verbeelding spre
ken. Ook behoort de inleiding polemisch te
zijn, want ze moet die jonge hoorders mate
rinal verschaffen om met den vijand te
kunnen spreken in de poort.
Hierna ging Spr. over tot het voordragen
van een model-inleiding over het onderwerp-
„Wit doet. de. Ghr— vakbeweging voor de
jeugd?"
Wat moeten onze clubleiders weten
van de paedagogiek en de psychologie
der rijpere jeugd?
Over dit onderwerp gaf de heer P. J. v.
Mullem van Rotterdam hedenmorgen een
inleiding.
Na een schets
gegeven te heb
ben over de ont
wikkeling van
kind tot voIwa9
sene, zegt Spr
dat het psycholo
gisch beeld van
de rijpende jeugd
ook dat i9 van de
arbeidersjeugd,
al is de situatie
anders dan bijv
van de studeeren
de jeugd De ar
beidersjongen
moet al spoedig
nadat hij de
school verlaten
heeft gaan ver
dienen. Hij wordt daardoor veel eerder dan
de studeerende jeugd in het sociale en eco
nomische leven ingeschakeld.
Hij mist, anders dan de studeerende jonge
mensch, zonals Günther Dehn heeft aange
toond twepërlei zekerheid: een materieele
en geestelijke.
De jeugdperiode, die tevens het praelu
diura is tot de levenspliase, waarin de vol
wassen mensch zijn levenstaak in eigen han
den gaat nemen, wordt doordat de jeugdige
arbeider vroeger in het maatschappelijk
verband treedt, voor de arheidorsjeugd he
langrijk ingekort, waarlonr de psycholoei
6ch« en paedagogische problemen gecompli
ceerder worden.
P. 7. van Mullem
ZONDAG 20 OCTOBER
BLOEMENDAAL 245,9 M. Kerkdienstuitzen
ding uit de Geref. Kerk. Voorganger: Ds.
Joh, C. Brussaard. V.m. 10 uur: Voorberei
ding Heilig Avondmaal. Tekst: Hosea 7:11
en 12. N.m. 5 uur: Heidelbergsche Catechis
mus, Zondag 17 „Opstanding".
MAANDAG 21 OCTOBER
HILVERSUM 1 1875 M. NCRV-Uitzending.
8.00 Schriftlezing en meditatie. 8.15—9 30
Gram.pl. 10.30 Morgendienst olv. Dr. N.
P. E. G. v. Uchelen 11.00 Chr. Lectuur.
11.30 W. Cuperus: Uddo as Fries 12.15
Gram.pl. 12.30 Het Stichtsch Salonorkest.
2.00 Voor de scholen. 2.35 Gram.pl. 2.45
Mevr. M. Adrian-Merckens: Appelspijzen
3.153.45 Knipjes. 4.00 Bijbellezing Ds D.
Zwart. 5.00 Orgelspel. 6.00 Gram.pl. 6 30
Vragenuur. 7.00 Ned. Chr. Persbureau
7.15 Reportage 7.30 Vragenuur. 8.00 Be
richten 8 05 Ringavond v d. Ring v. Chr.
Zangvereen. ..Gelderland's Achterhoek",
Zutphen (Om 9.00 Causerie Ds. A. G B.
ten Kate, en om 10.00 Berichten). 10.30
11.30 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM n 301 M. Alg. Programma,
verzorgd door de AVRO. 8.00 Gram.pl.
9.00 Ensemble Johnny Kroon. 10 00 Mor-
genw. 10.15 Gewijde muziek. 10.30 Ver
volg concert 11.00 Orgelconcert. 12.00 Het
Cantabilé-orkest olv. E. Beeckman. 2.00
Gram.pl. 3.00 Voordracht Kommer Kleyn.
3.30—4.00 Pianorecital E. Veen. 4.15 Gr.pl.
4.30 Max Tak: Vermaarde violisten. III.
5.30 Kovacs Lajos en zijn orkest. 7.15 Dr.
H. Peeters: Diphteriebestrijding. 7.30
Brahms-pianorecita) door G. Hengeveld
8.00 Berichten. 8.10 Omroeporkest olv. A
v. Raalte. 8.40 Gram.pl. 9.05 Voordracht
Julia de Gruyter en R. v. Noppen. 9.25
Omroeporkest olv. A. v. Raalte, mmv.
Lotte Schone (zang). 10.15 Het Renova-
Kwintet. 11.00 Berichten.
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Morgen
wijding. 11.05 Causerie. 11.20 Gram.pl.
12.05 BBC-Northern-orkest. 1.05 Gram.pl.
I.50 Orgelconcert. 2.20 Berichten. 2.25
Voor de scholen. 3.20 Gram.pl. 3.55 Voor
de scholen. 4.20 Fluit en harp. 4.50 Or
kestconcert. 5.35 Kwintet. 6.20 Berichten.
6.50 Mozartconcert. 7.10. 7.30 en 7.50
Lezing. 8 20 Star.elli's Stag Party, gevar.
programma. 9.05 Causerie. 9.20 „Meet
Mickey Mouse" gevar. programma. 9.50
Berichten. 10.20 Het Grinke-Trio en voor
dracht.
RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gram.pl.
12.35 Orkestconcert. 2.50 Gram.pl. 8.20
Gitaar-ensemble. 9.05 Vocaal kwartet, so
listen en strijkkwartet
KEULEN 456 M. 5.50 Concert. 10.00 Zang.
II.20 Symphonie-orkest. 1.35 Schrammel-
concert 3 30 Omroepkoor. 4.20 Weragka-
merorkest 6 20 Omroepkleinorkest. 7.30
„Das Glueckhafft Weinschiff", vroolijk
programma. 10.2011.20 Omroeporkest.
KALUNDBORG 1261 M. 11.20—1.20 Concert.
2.504.50 Omroeporkest. 9.35 Omroep
orkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20 Gr.pl.
12.50 Omroeporkest. 1.502.20 en 5.20
Gram.pl. 6.35 Salonorkest 7.35 Gram.pl.
8 20 Svmphonieconcert. 10.3011.20 Gr.pL
484 M.: 12.20 Orgelconcert. 12.50 Salon
orkest. 1.502.20 Gram.pl. 5.20 Omroep
orkest 6.05 Gram.pl 6.50 Kamermuziek.
7.35 Gram.pl. 8.20 Omroeporkest. 10.30
11.20 Cabaretprogramma.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.30 Gev.
programma. 9 20 Berichten. 9.50 Solisten
concert. 10.05 Weerbericht. 10.2011.20
Concert.
Hiermede is Spr. gekomen (ot de paeda
gogische gevolg!rekkingen met betrekking
'ot het leiderschap van de jeugdclubs: de
persoon en de taak van den jeugdleider
Kennis en liefde zijn de grondzuilen van dit
leiderschap Wie dp leugd leiden wil. moet
de jengel kennen. Daarbij kan ie psycholo
gie hem van dienst zijn. Maar kennis zon
der liefdé is nog niets. Liefde is: de ander
lof zijn recht laten komen. En- dit stuit in
eerbied voor het"■ziéjeleven van den jflitO;-"
digen mensch en- hel aevp'n van vertrouwen.
De jonge mensch moet ervaren begrepen Ie
worden. Alle gevoelens, hoe tegenstrijdig
hoe chaotisch soms ook, hebben een zeker
recht De jonge mensch wil au serieus ee
nomen worden en alleen op deze wijze kan
men hem ook het best voor excessen en af
dwalingen behoeden. De leider moet de min
dore willen zifn om dp gelijke, de kameraad
Ie worden en zoo ten slnlfe door 1e jeugd
zelf als de meerdere te worden erkend Als
de leider zóó zijn taak ziet zal hij zooveel
mogelijk aansinren op zelfregeering En
voorts zal hij ook inderdaad de mpprderp
moeten kunnen zijn. niet door pose of door
een zeker superioriteitsgevoel maar door w at
hij in zijn mar? heeft, door zijn persoonlijk
heid. waaraan men gezag toekent omdat het
dat gezag verdient.
De jeugdclubs kunnen meewerken aan de
ideaalvormfng, waaraan de jeugdigen zoo
zeer behoefte hebhen. Men opene verder het
oog voor de idee dor gemeenschap. De soci
ale vorming zij echter zakelijk d.w.z ge
richt op het object en niet gericht op het
maken van proselieten: men leere de jeugd
zelf een oordeel vormen. De jeugdleider
moot, niet. tusschen de stof en de jeugdige
toehoorders in gaan staan, zoodat hij het
Uitzicht beneemt
Wat. de vakkundige ontwikkeling betreft
dient de vakkennis ten nauwste aan te slui
ten hij den vakaiheid. Steeds moet de ken
nis en ontwikkeling gepaard gaan met een
adnenuate handeling Wij kunnen waf wij
kennen", geldt evenzeer als: „wij kennen
wat wij kunnen" De ontwikkelingsarbeid
zal echter niet uitsluitend didactisch maar
evenzeer demonstreerend moeten zijn Ma
terialen verzamelingen, grafieken en film?
zullen daarbij uitstekende dieasten kunnen
hewijzen.
Op hef verder behandelde op deze confe
rentie komen wij nader terug.
Vereeniging van
Kantoorboekhandelaren
Gisteren had te Amsterdam de jaarlijksch©
ledenvergadering plaats van de Ned. Ver.
van Kantoorboekhandelaren (Neveka).
Besloten werd tot samenwerking met den
Ned. R.K. Bond van Kantoorboekhandelaren
jp nauw ifederatief verhand Als eerste punt
.vooE-Jederatieve samenwerking is besloten
te-komen tol een lijst van erkende kantoor
boekhandelaren, als tweede punt het in
studie nemen van vestigingseischen voor
don kantoorboekhandelaar en aanverwant©
DOOR GLOEIENDE TEER VERBRAND
Te Amsterdam zijn enkele jonge werk-
Inozen, die in dp Kruislaan bezig waren
met het tpren van de dakbedekking van
oen vnetbalkepf. door hef dak gezakt, waar
van do cnnclrudip niet op een gewicht van
eenige honderden ponden bleek te zyn be
rekend. Een der jongelui werd door de
dfer
lien
DE CHINEEZENMOOED TE AMSTERDAM
De Rechtbank te Amsterdam veroor
deelde den Chineeschen zeeman WimgLam.
die op 27 Juli op het Oudekprksplein, na
pen twist, zirn landgenoot Lee Yin heeft
neergeschoten tot een gevangenisstraf van
een jaar. met aftrok van de vorrloopige
hechtenis. Met O. M. had anderhalf jaar
gerequireerd.
JEUGDIGE DIEVENBENDE
Men meldt ons uit Vianen:
Donderdagavond werd door jeugdige die
ven een lade gelicht bij een winkelier in
de Buifen-tad Reeds geniimen tijd werd
die Dractijk nitgpnefend doch thans mocht
het de politie gelukken drip jongens, die
iuist met dit werk bezig waren gpweest. i©
achtervolgen F.enig geld werd nog op hei»
bevonden, dorh het grootste gpdeplte was
~eeds versnoept Met zijr ieugdige norsonen
van 10 frf 13 iaar oud Zü gingen eerft voor
een paar centen iets koopen, om daarna
hun slag te slaan.
Feuilleton
(13
EEN AMERIKAANSCHE
GESCHIEDENIS
door Paul Hutchens
HOOFDSTUK XII
Kamer 786 in het Blak. Hotel zag aan de Oostkant en de
noordkant op het Michigan Meer uit. De zacht-glanzende golven
kabbelden voort onder de zilveren stralen van de opkomende
maan. Zelfs het geraas van de motoren van het als altijd drukke
verkeer kon de harmonie die daar heerschte niet verstoren. De
heele atmospheer ademde rust en kalmte.
Maar toen de wijzers van een met veel juweelen versierd
armbandhorloge op twaalf stonden, ontsnapte er een zucht, die
rusteloosheid verried, aan de lippen van den man, die daar
peinzend over het water stond te staren.
Er werd geklopt.
De man dramde zich om en opende de deur. Toen z'n be
zoeker binnentrar- vroeg hij: „Wel?"
„A'les komt 'n orde' zei de pas aangekomene, terwijl hij
naar de stoel rnder de s'eande 'amp ping. de eenige plaats,
in de prachtig gemeubileerde kamer, die verlicht was. „Lees dit
maar eens." Hij haalde een krant uit z'n zak. „De laatste
„extra" legde hij uit.
De ander las het haastig en gromde: „Ja, dat lijkt wel aardig,
't Is wel niet erg netjes zich achter een vrouw te verschuilen,
maar 't is altijd nog bóter een levende lafaard dan een doode
héld te zijn."
„Ja", stemde de bezoeker toe. „Ik was geen seconde te vroeg
met er van tusschen te gaan. De agonten waren net op tijd
om mij te missen. D'r is trouwens een flinke agent voor noodig
om Bill Sturmer te vangen. Ik. heb te lang achter de tralies
gezeten om er weer'gauw terug te willen komen. Over twee
uur zullen de krantenjongens weer roepen: „Extra", „Extra" en
dan zal het zijn: „Het raadsel van de moord opgelost. Betty
Dreanards vingerafdruk ontdekt op de revolver, die men ge
vonden heeft, en ook op gebroken glas van het raam van
Barloman's huis. Óok Barloman's vingerafdruk op de revolver.
O rsf el pend e bewijzen."
„Dat idee van mij was zoo kwaad nog niet, hè?"
„Vast niet".
„Geen moeite gehad met het terugbrengen van het glas met
haar vingerafdruk?"
„Niks".
„In orde. Prachtig, Bill. Nu nog de koffér, en dan heb ik
verder met dit zaakje niets meer te maken Zoodra je die geeft,
krijg je je geld hier is ©en briefje van vijftig voor je moeite.
Kom maar op er mee."
„Maar maar ik heb Tn nog niet!"
„Wat!" bulderde de eerste man.
De ander verbleekte. „Ik moest erg hard opschieten omdat de
agenten achter me aan zaten, en daarom liet ik 'm staan
„Waar liet je 'm staan?"
„Ik nou. oni u de waarheid te vertellen, ik liet 'm in
*t huis waar het meisje was. En ik wèet niet zeker, of ik 'm
terug kan krijgen."
„Hou maar op, Bill Stunner. Je probeert mij voor de gek
te houden, maar dat lukt je toch niet"
„Nee, meneer Shawn, ik zweer u dat ik het niet doe", ver
dedigde zich Bill. „Iemand pakte hem, terwijl ik in de kamer
yan het meisje was en liet dit op' z'n plaats" hij zocht in z'n
zakken en haalde een stukje papier te voorschijn, dat hij den
ander overhandigde.
Shawn vloekte, „Nu heb je de detectives op ons spoor ge
bracht". Hij keek woedend.
„Nee, dat denk ik niet", legde Bill ter zelfverdediging uit
„D'r i een jongen met de detective koorts, die daar rond
gescharreld heeft. Die kleine aap heeft me de heele dag ver
veeld een van die eigenwijze rakkers, u weet wel, Je zou
hom voor geen gold er toe kunnen krijgen ©en agent te
roepen."
„Wat is die brief, waar hij 't hier over heeft? Wat heeft die
met de koffer te maken?" vroeg Shawn.
„O, niets, hij kreeg alleen wat post van mij te pakken. Die
kleine aap ging d'r van door met een brief, waar ik naar uit
keek. Nu zegt hij dat als ik de brief en de koffer wil hebben,
en wil komen om ze te halen, ik ze alle twee bij elkaar zal
vinden."
De man genaamd Shawn keek ongeloovig naar zijn mede
plichtige. „Luister 's Bill" zei hij nijdig „Je kan er nu we!
mee ophouden er om heen te draaien Die ouwe brief van jou
kan me geen cent schelen fk wil die koffer hebben en wat er
in zil en dadelijk. Je moet er direct weer op af gaan - en denk
er aan, dat je afgekeken wordt Of jP komt er voor drieën mee
terug of je kan vóór morgenochtend wel een enkele reis nemen!
Begrepen?"
Bills gezicht werd bleek, zijn vingers sloten zich zenuwachtig
om het vijftig dollar biljet, ,,'t Is goed ik kom terug. Maar
het kan wel eens lang duren."
Toen Bill de kamer uitging naar de lift, was hij zich bewust
dat hij gadegeslagen werd. „Niks aan te doen", bromde hij in
zichzelf. Z'n hart klopte snel. Zijn gedachten waren niel de
prettigste. Zin, vervallen gezicht en loerende oogen vertelden
een verhaal van jaren van verkwisting en zonde, zonrlp die hem
eerst bekoord maar later geketend had Waar waren nu be
vrediging en gemoedsrust? Hij kon alleen maar verder gaan
met het kwade
Hij voelde ergens een hevig verlangen naar, alsof een leegte
In z'n ziel" riep om bevrediging, om iets, dat hij al lang gemist
had. maar wat hij nu pas begreep Natuurlijk moest hij verder
gaan met z'n-opdracht, verder gaan ot sterven! Misschien moest
hij toch sterven omdat hi- gelngpn had over het gebroken glas.
Misschien verleiden nu de „extra's" al van het stukje glas dat
in de kanier van het meisje gevonden was Toch zou hij liever
willen dal hij zeil gepakt vverrl en in dp electrische stoel moest
steiven, dan haar valsch te laten beschuldigen. Hoe was t
m-.gelijk, dat hij haar gebonden had en een doek voor haar
monc gedaan had terwijl ze op haar knieën had! Hij had haar
gegrepen ruw wreed! Haar vastgehonden en zelfs haar hand
gesneden bij zijn poging om haar vingerafdruk op het stukje
glas te krijgen! 1
Op straat keek hij uit naar een taxi.
Gerald had een poosje zonder doel waf rondgereden, na
denkende. In hoeverre was epn mensch verantwoordelijk voor
zn daden? Hoe mei die tongen, die pas gisteren het leven van
zn rnoedei en daarna z'n eigen genomen had' „Zooals een
mensch in zijn hart denkt zoo is hij' Dar had Jezus gezegd.
Het beteekende: „Uw gedachten zijn verantwoordelijk voor Uw
daden en Uw karakter." De oorzaak leverde de uitkomst op.
Die jongen, die zijn moeder vermoord had had dat om z'n
opvattingen gedaan! Zijn opvat!.npen waren verkeerd, andere
konden ze er hem niet toe gebracht hebben die misdaad ie
bedr.jven Z.jn daad was niet die van Iemand diP handelt in
een plotselinge opwelling van pessimisme of «at anders maar
kwam vooii uil overleg. Gerald zette z'n wagen stil en keek
rond. aangegrepen door de conclusie; waartoe hij iuist gekomen
V." menRch was verantwoordelijk voor z'n
gedachten zoo goed als voor z'n daden! Als een
daad verkeerd was dan was een levensbeschouwing, die zulk
ee.n daad veroorloofde of veroorzaakte, ook verkee.d! Als men
zegt, dat het niet geeft verkeerd tp denken, dan kan men niet
bewijzen, dat het verkeerd is verkeerd te doen.
(Wor*it vervolgd.)
