^uocfc onfcji vXoumm
VAN RIJN S
IS',MOSTERD
KNIPPATROON
ANTHRACIET
v. WORINGEN
vraagt uw winkelier
GROENTENCONSERVEN
MERK
rag
DE ZEEUW
MET BOER EH BOERIN
fw\
DAN HEBT U
HEI FIJNSTE
WEKELIJKSCHE BIJLAGE
MELK VERDIENT MEER
WAARDEERING
door
MARTINE WITTOP KONING
Melk verdient méér waadeering.
Als „ziekenvoedsel", als „versterkend mid
del" neemt ze ongetwijfeld een eigen plaats
in; maar als een dagelijks gebruikt ar
tikel óók voor den gezonden mensch blijft
ze ten achter bij allerlei andere levens
middelen.
En dat is om verschillende redenen jammer:
in de eerste plaats, omdat we daardoor ver
zuimen partij te trekken van de groote voe
dingswaarde der melk, die speciaal voor de
jongeren in het gezin zoo moeilijk gemist
kan worden; in de tweede plaats uit een
„keuken-technisch" oogpunt, omdat de melk
ons bij het bereiden der gerechten kansen
biedt, die sterk de smakelijkheid bevorderen
cn het uiterlijk der spijzen ten goede komen.
Laten we vandaag het eerste van die beide
punten wat uitvoeriger bekijken,
liet geldt dus de kwestie van de voedings
waarde.
En ik zou dan in een gezin met kinde
ren tenminste als vasten regel willen stel
len, dat dagelijks het type „melkkost" in den
maaltijd vertegenwoordigd moet zijn.
Eenige generaties (cok nog wel één gene
ratie) geleden eindigde het middagmaal
doorloopend met de een of andere pap: de
kookboeken uit dien tijd leveren er het be
wijs van in de zeer groote variatie, die het
hoofdstuk „melkkost" bevat.
De gewoonten in het tegenwoordige mid
denstandsgezin zijn in dit opzicht veranderd
een verandering, die zich laat ver
klaren weliswaar, maar die toch niet geheel
is goed te praten.
Ten eerste heeft het kolenfornuis met zijn
keus van „zachtverwarmde" plekjes het
de meeste gevallen afgelegd tegen het j
met zijn veel grootere kans op overkoken en
aanbranden niet alleen, maar ook met zijn
hoogere prijs wegens het vrij langdurig gas
verbruik, dat rijst-, gort- en dergelijke pap
pen noodig hebben om gaar en „smeuig" i<
worden.
Een nieuwe gewoonte werd dus gevormd:
de lang kokende pappen werden steeds min
der gebruikt en in plaats daarvan werden
als nagerecht o.a. rauwe vruchten gegeven
op zichzelf natuurlijk zeer aan te bevelen,
maar toch niet in alle opzichten gelijkwaar
dig aan de melk, vooral niet waar het de
voeding der niet-volwassenen betreft.
In de huishouding met hoe Langer hoe
minder beschikbare hulpkrachten bracht
dit systeem ook nog werkbesparing mee: al
le kans dus om er bij voortduring aan vast
te houdenook al zijn reeds sedert lang
de oorspronkelijke bezwaren tegen de berei
ding van „melkkostjés" opgeheven door de
toepassing van „spaarbranders", asbestplaat-
jes, vlugkokende „vlokken" soorten, enz. enz.
Ten tweede schijnt het smaakorgaan in den
loop der tijden andere eisohen te stellen:
nam men vroeger genoegen met een eenvou
dige rijstebrij, een karnemelkpap of iets der
gelijks, het meer aan prikkels gewende ge
hemelte stelde zijn eischen in op de fijnere
schoteltjes, vlaas en puddingen, die vroeger
enkel als tractaties voor Zon- en feestdagen
werden gebruikt,
Ook die tractaties bevatten gewoonlijk wel
melk, maar niet langer als hoofdbestanddeel
en dus met het gevolg, dat de voedingswaar
den van de melk hier slechts een uiterst
kleine rol spelenwaarbij dan nog
de kans bestaat, dat ze door tal van andere
ingrediënten inboeten aan verteerbaarheid,
een factor, die bij de eenvoudige melkkostjes
juist zoo sterk meetelde.
Op een consulatie-bureau voor zuigelingen
was onlangs de raad van den dokter aan
zekere moetler: „Geeft U maar eens een por
ti et je pap".
Vragende uitdrukking in de oogen der moe
„U kunt toch wel koken?"
„Ja dokter, alles; maar geen pap, want
die eten wc nooit".
Dat is een tvpeerend staaltje voor de opvat
tingen in onzen tijd!
Daarnaast echter een ander staaltje.
In een huishoudscool met internaat had we
ken achtereen het nagerecht bestaan uit bet
een of ander „fijne-keuken" product (dat
gaat zoo in een bepaalden tijd van he!
jaar, als de cursussen meebrengen, dat
MOLENAAR's
KINDERMEEL
Het aangewezen voedsel voor
MOEDERS
Uw lieveling!
juist de fijnigheden van het leerplan be
handeld worden).
Op een dag is er werkelijk eens een stil
stand in de productie van nagerechten: de
vliegenkast is op dat gebied leeg. En aan
een paar interne leerlingen wordt zoo ter
loops de vraag gedaan: „Wat zullen we nu
vanmiddag eens als toetje geven?"
„Rijstebrij", klinkt het vlotte antwoord, „we
hebben nu al zoo lang liflafjes gegeten."
Dat laatste staaltje grijp ik aan als een be
moedigend voorbeeld: het smaakorgaan, als
het niet al te bedorven is, vraagt vanzelf
om het natuurlijke en degelijke voedsel en
apprecieert het „fijnere" slechts als uit
zondering.
Met vertrouwen zou ik dan ook aan alle
huismoeders den raad durven geven: laat
dagelijks een melkgerecht in zeer eenwu-
digen vorm het middagmaal van de kinde
ren besluiten.
Die maatregel zal ten goede komen aan de
gezondheid der kinderen èn aan de huis
houdbeurs. Vervelend en eentonig behoeft
zoo'n dessert niet te worden: ik geef u de
erzekering, dat op het gebied van eenvou
dige melkkostjes pappen, eenvoudige scho
teltjes en puddinkjes, aardig wat variatie
in te brengen. Diverse kookboeken voor
eenvoudige gezin kunnen daarvan ga
tuigen.
,Melk doet aan geen enkel gereoht kwaad",
heb ik eens een ouderwetsche keukenprin
ses hooren zeggen.
En ze heeft gelijk in groote trekken dan
altijd.
Elke kok zal toestemmen, dat het scheutje
melk (room, als U wilt), toegevoegd aan
een lichte, gebonden soep of saus, wonde
ren doet èn wat kleur èn wat smaak be
treft: de „blankheid" van het gerecht wordt
er door geaccentueerd en de smaak wordt
voller, minder schraal, roomiger.
En dat geldt niet alleen voor soepen en
sausen. Ook de stamppot o.a. profiteert van
de toevoeging van melk; dat móet wel.
immers, we vinden dan in het gerecht de
zelfde combinatie, die aardappelpurée er
groente, ieder afzonderlijk opgediend, zou
den voorstellen. Iedereen weet, hoe smake
lijk b.v. worteltjes met aardappelpurée kun
nen zijn, of hoe bij kool of andijvie de pui-
een welkome aanvulling vormt; welnu, huts
pot met melk, een stamppot van savoye
kool of van andijvie met melk, ze geven
ons de vaste waarborg van smakelijkheid,
omdat we ze in hun afzonderlijke onder
deelen óók waardeeren.
Eigenaardig is het, dat we, deze methode
volgend, tegelijkertijd het voordeel van
verhoogde voedzaamheid der gerechten op
dervinden. Als we per persoon in een stam
pot b.v. 2 d.L. melk kunnen onderbrengen
dan hebben we de voedingswaarde evenvee'
verhoogd als wanneer we er ons vleescl
aan hadden toegevoegd.
Dat we in zoo'n geval den stamppot
zoo min mogelijk water moeten bereiden
spreekt wel vanzelf
Een eigenschap die melk, uit een keuiken
technisch oogpunt beschouwd, ook onmis
baar maakt is de verzachtende invloed, die
er van uitgaat op den smaak van gerech
ten met een te sterk uitkomend aroma.
Daarom b.v. is de combinatie van kool met
melk zoo goed te verklaren (gestoofde kool,
koolsoep); maar even goede diensten be
wijst de toevoeging van melk aan een te
scherp gerecht (kerriesoep of kerriesaus
b.v.) aan een te zout gerecht (ansjovis en
haring b.v., die daarom geweekt worden in
water met een scheutje melk) en aan een
te sterk uitkomend vischaroma (vischsoep,
vischgehakt).
Tenslotte helpt melk in de keuken om de
anders vaak dreigende eentonigheid te voor
komen; ze brengt ons b.v. de mogelijkheid
ran gerechten, die de Fransche keuken met
„a la crème" betitelt en die we kennen in
ien vorm van groenten (schorseneeren, lof,
koolraap, enz. enz.) met een melksausje,
kleine aardappeltjes of aardappelplakjes,
gewarmd in een dergelijke saus, visch- of
leeschresten tot een licht ragoütje gemaakt
om dan nog niet eens te spreken var
voorbeelden waarin zoo'n roomige melksaus
in eenigszins dikkeren vorm dienst
doet als z.g. „Deksaus" (bloemkool, Brus-
selsch lof, spruitjes, enz.).
men 3 stokjes, 1 vaste, 3 lossen, 3 stokjes
overslaan en weer 3 stokjes, 1 vaste, 3 los
sen; zoo moet men 34 patronen haken.
Bij de volgende toer werkt men tussclien
de 3 stokjes en 1 vaste van de vorige toer.
Heeft men zoo 3 toeren aan het begin van
het mouwtje, dan haakt men 12 patronen;
15 losse steken, de laatste steek steekt men
op het laatste stokje van het zevende pa
troontje.
Nu heeft men voor het voorpand 6 patro
nen, 3 voor het armsgat, 10 voor de rug,
3 voor het armsgat en 6 voor het tweede
voorpand, zoodat men 28 patronen heeft.
Vervolgens haakt men 25 toeren.
Voor het mouwtje haakt men 13 toeren
van 9 patronen.
Het geheele babymanteltje met lichtblau
we diamant 3 vaste 3 lossen, omhaken.
In de hals 1 toer vasten.
Tusschen de 3e en 4e en 7e en 8c toer van
de pas van stokjes, haakt men kettingste
ken van lichtblauw.
Men rijgt door de eerste toer een zijden
lint, of naait aan weerszijden een lint voor
de sluiting.
Voor het mutsje haakt men een rondte
van stokjes (10 c.M. middellijn).
Om deze rondte wordt verder gewerkt,
echter 15 st. 7 c.M. van de omtrek vrijlaten.
Dan haakt men het patroon (hetzelfde
van het manteltje) heen en weer 20 c.M.
of 22 toeren.
Vervolgens slaat men de draad om, haakt
er met lichtblauw diamant een randje, 3
asten, 2 lossen om.
Op de rondte van stokjes haakt men om
de 2 toeren 1 toer kettingsteken van blauw
Tot slot naait men oen strik aan het
mutsje.
HET BOEK
VOOR DE VROUW
Wat een vrouwenhand vermag"
Zooeven ontvingen wij den tweeden druk
an „Wat een vrouwenhand vermag", een
brei-, haak- cn handwerkboek van mevr
A. M. de BestenMulder, Ermelo (Gld).
Wij vinden daarin o.a. meisjespakjes,
overgooiers, jumpers, een fraaie kantblouse,
een boodsc.happentasch, kleedjes, hand
schoenen, ja wat niet al. Kleeding voor
dames, heeren, jongens en meisjes, baby's,
alles wat maar al handwerkend door vrou
wenhand te vervaardigen is, ziet men hier
duidelijke afbeelding voor zich, voor
zien van een niet minder duidelijke werk
beschrijving.
Het handweEk-seizoen is in aantocht. Wie
tegen den wintertijd het nuttige met het
aangename wil vereenigen een „karwei
tje" is zoo gezellig die schaffe zich dit
nieuwe boek van ruim 30 groote pagina's
druk aan!
HANDIGE MANIERTJES
men oan voorwerp van aardewerk heeft
gebroken moet men het eerst met water en
zeep goed schoonmaken, maar niet afdro
gen. Vervolgens de stukken op elkaar pas
sen en ze met een touwtje of draadje vast
binden. Zet nu een pan met melk op som
mige menschen laten het gebroken voorwerp
meekoken in rijstebrei zet er het gebro
ken voorwerp in, zoodat het onder staat, en
laat dan do melk goeó doorkoken gedurende
10 minuten. Neem daarna de pan van het
vuur, laat alles koud worden. Neem het
voorwerp er uit en maak liet draadje los.
Het voorwerp zal nu weer heel zijn.
Heeft men zuren room noodig en kan men
dien niet zoo gauw krijgen, probeer dan
eens het volgende, roer eenige eetlepels mai-
zena met melk tot een glad papje. Doe er
vervolgens een eetlepel boter bij en eenige
druppels citroensap.
No 585: elegant complét, bestaande uit
jajion en drie-kwart lange mantel van soe
pele wollen stof.
Benoodigd materiaal: 5.50 meter van
130 c.M. breedte. Prijs van dit patroon is
85 cent per stuk.
No 5S6: complét bestaande uit japon en
half-lange cape.
Benoodigd materiaal: 4.50 meter van 130
c.M. breedte.
Prijs van dit patroon is 70 cent per stuk.
Bedoelde patronen zijn in alle maten
tegen bovenvermelde prijzen te verkrijgen
bij de „Afd. Knippatronen" van de Uitge
versmaatschappij „De Mijlpaal", Singel 91,
te Amsterdam. Bij doze prijs komt nog zes
cent extra voor porto-kosten. Toezending
zai geschieden na ontvangst van het bedrag
dat kan worden voldaan in postzegels of
per postgiro 41632.
Aan de lezeressen wordt vriendelijk ver
zocht bij bestelling duidelijk het verlangde
nummer en tevens de gewenschte maat op
to geven, d.w.z. boven-, heup-, taillewijdte
enz. Gelieve verder naam en adres duide
lijk te vermelden; men voorkomt daardoor
ounoodige vertraging in de toesturing.
DAMES
Vraagt Uwen winkelier voor het breien en
haken van Jumpers etc., de alom bekende
„Hollandia Bpeiwol'
Laat U in de groote verscheidenheid van
soorten, de zachte, mooie tinten toonen,
waarmede U zulke aardige en voordeelige
artikelen kunt maken.
Een ervaring van biina 150 Jaren
waarborgt U het beste op dit gebied!
Alléén echt, voorzien van het merk
„HOLLANDIA-TEXTIEL-PRODUCTEN"
GEBRS. VAN LEEUWEN, Wolindustrie,
Veenendaal en Arnhem
D E
DE GROOTSTE SORTEERING
heeft
WOLBAAL
Zwart] anstraat 31 tel. 42653
Binnenweg 133 tel. 11605
Vierambachtsstr. 137b tel. 30218
Lusthof straat 77 tel. 11740
Boekhorststraat 132 tel. 113514
L.v. Meerdervoort 435 tel. 335021
Dierenschelaan 83
Broersvest 57, telefoon 68745
Baby-mantelfje mei mutsje
Het babymanteltje en mutsje, hierbij af
geheeld, zijn vervaardigd van Extrema en
Diamant, beide van de NV. Artsilk, Breda.
Men heeft ervoor noodig 5 strengen wit Ex-
trema, 1 streng 10 gr. diamant lichtblauw,
en 1 haaknaald nr 2%.
Opzetten 60 steken, hierop haakt men 10
maal 4 stokjes, 1 losse. Beginnen en eindi
gen met 1 stokje.
2e toer: 2 stokjes, 1 losse, 2 stokjes om
de losse van de vorige toer.
3e en 4e toer: op ieder stokje, op de los
sen 1 stokje.
5e toer: a!s 2e tor, doch 2 lossen in plaats
van 1 losse.
6e toer: als 5e toer.
7e en 8e toer: op ieder stokje, 1 stokje,
nu begint het patroon. Daarvoor haakt
DAMES Z6 zijn er weer! de Brei-Haakboeken met de spreipremie
Na toezending van 40 ct. p. postw. ontvangt U een genummerd boek. Wanneer de
eerste 250 boeken zijn verkocht, wordt de eerste Sprei verzonden, 't Is NU lijd
voor BREIEN! HAAST U DUS!
A. M. DEN BESTEN—MULDER, „Vale Ouwe", ERMELO (Gelderland).
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN
voor den CURSUS van 1 5 OCT. en 1 NOV. aanstaande aan de
MODEVAKSCHOLEN:
ROTTERDAM: Goudsche-1 L. MAASOEVER: Frans i HILLEGERSBERG:
singel 219 Telefoon 15877 Bekkerstraat 69. Spreekuur I Berglaan 6 Spreekuur:
Spr.uur:Dinsd. en Donderd. Maandagavond v. 7—9 u. I Donderdag van 2—4 uur.
v. 2—4 u. Dir.: M. WOLS.I Directr. N. LAGENDIJK.! Directrice: J. STOK.
SPECIALE WINTERAVONDKNIPCURSUS
1 X pe r week
'N PERZISCH TAPIJT P
GOED en GOEDKOOP bij PERZISCHE TAPIJTEN
W PTCM I P" STATIONSWEG 15A
jjföELönirl ROTTERDAM
E WEG NAAR'! HART
GEBRADEN KAMSRUG:
Wasch het vleesch, schrap het met een
mes aan alle kanten af, wrijf het met zout
en lardeer het met kleine reepjes spes
Maak in een braadpan 4 eetl. slaolie goed
heet, zoodat de blauwe damp er af komt
en bak hierin het vleesch aan alle kanten
bruin; doe er 2 ons boter bij en laat het
onder herhaaldelijk bedruipen gaar braden
cixxa drie kwartier. Maak je jus met wa
APPELCOMP6TE:
Schil 4 groote goudreinetten, snijd ze in
vieren, verwijder de klokhuizen; snijd de
partjes in kleine stukjes; schil 4 sinaas
appelen, verdeel ze in partjes en snijd deze
middendoor en verwijder de pitjes. Breng
een kopje water aan de kook met 1 ons
baesterdsuiker. laat even doorkoken en giet
de suikerstroop over de vruchten. Geef bij
dit gerecht griesmeelpudding.
GEVULDE KOOL:
I 1 groote savoyekool, 600 gram gehakt, 70
iram oud brood, melk nootmuskaat.
De kool van de buitenste bladeren die niet
gaaf zijn verwijderen, vervolgens de koo]
uit elkaar nemen en een gedeelte van dt
stronk verwijderen. De bladeren wasschen
en 5 min. koken in kokend water met
zout. Het gehakt op de gewone wijze be
reiden. Een in lauw water uitgespoelde
doek in een kom plaatsen, daartegen eenige
groote bladeren van de kool met de stronk
naar beneden leggen en op die bladeren 'r.
laagje gehakt daarop weer kool enz. Ver
volgens de doek dioht binden en de kool
twee uur koken in kokend water met
zout (na 1 uur de kool omkeeren). Om aan
branden te voorkomen legt men een oud
bord op den bodem van de pan. De kool
moet als de doek verwijderd is de vorm
hebben van een savoyekool. De kool wordt
gesneden als taart en met een pikante saus
gepresenteerd.
IRISH STEW:
In kleine stukjes gesneden lamsvleesdh
een klein wit kooltje, pond uien, pond wor
teltjes, pond aardappelen, preien, een paar
knolletjes. Snijd de groenten en aardappels
in kleine stukjes. Neem een groote pan en
leg op de bodem de helft van het vleesch
hierop de helft van de gemengde groenten
en aardappels, dan weer vleesch en vervol
gens weer groenten. Strooi er peper en zout
over en giet er zooveel koud water over tot
alles bedekt is. Kruid met laurierblad en
kruidnagel. Breng het gerecht aan de kook,
en laat het eenige uren zachtjes koken.
Wanneer het lamsvleesch niet erg vet is
doet men er een stukje reuzel of vet bij.
RIJST MET GEHAKT:
4 ons varkensgehakt, 2 flinke sneden oud
brood, peper en nootmuskaat, zout, half ons
boter, 3 afgestreken eetl. bloem, 2 bouillon
blokjes, halve liter kokend water, 500 gram
Maak het gehakt aan op de gewone wijze
en vorm er 20 balletjes van. Laat de boter
bruin worden, braad de balletjes lichtbruin,
giet er de bouillon over en laat ze verder
gaar worden. Kook intusschen op de ge
wone wijze rijst. Meng de bloem met wat
koud water en bind hiermee de bouillon,
schep de balletjes er uit. Doe de rijst in
een schaal, schep de balletjes op een vleesch
schotel en doe de jus in een juskom, desge-
wenscht onder toevoeging van wat citroen-
AARDAPPELBALLETJES.
Kook anderhalf pond aardappelen gaar;
stamp ze fijn. Doe hierbij een half ons ge
smolten boter, snufje peper en nootmuskaat-
Vorm hiervan kleine ronde balletjes, paneer
ze en bak ze in frituurvet knappend bruiu.
BESTELLENMELK:
1 liter zoete melk, 2 bestellen, 25 gram
De melk aan de kook brengen, kokend
over de bestellen gieten, ze koken tot zo
zaoht zijn, de boter toevoegen en bestrooien
met kaneel en suiker.
ZULLEN WE ETEN?
DINSDAG: Kerrysoep, Irish stew.
Laat MORAAL Uw slager zijn.
felste kwaliteit Lage prijzen,
die zich aansluiten aan de tijdsomstandigheden
Vraagi prijscourant Vergelijkt kwaliteiten prijs
Pluvierstraat 273 - DEN HA AG - Tel.554297
VAN DEN BRIEL EN VERSTER
N.V. Linnenfabrieken - Eindhoven
Leidend sinds 1847 op het gebied van
HUWELIJKSUITZETTEN en Aanvulling
Linnenkast in Linnen, Halflinnen en
Katoen. Stalen. Monsters en Reizjgersbez.
gratis. Levering direct aan Particulieren.
STOOMWASSCHERIJ Th.BOMBEKE
Wij WASSCHEN en ST0QMEN ALLES!
Haringvliet 51, Tel 50681, 55501, 5C697
ROTTERDAM
PEDICURE
MANICURE
S. C. DALMAYER-Kool
Oudedijb 104,Tel. 56024, R'dam
GEZ. aalders
PROVENIERSSTRAAT 54
ROTTERDAM
VERPLEEGSTERS-UITZETTEfl naar Maa'
PRIMA KWALITEITEN
LAGE PRIJZEN
EN VLUGGE LEVERING
