rvoot on)z& vxouwen ^(md/iuekkm STEREO KNIPPATROON! ANTHRACIET v. WORINGEN WEKELIJKSCHE BIJLAGE SCHILLERS MOEDER Het is een banaal mensch, die niet beseft, wat iliij aan zijn oudei's, en inzonderheid wel aan zijn moeder, te danlken heeft. Men schen, die iets in de wereld te beteekenen iabben, zijn in den,regel tevens met dank baarheid vervuld voor wat hun moeder voor hen geweest is. Goethe, Duitschlands grootste dichter, herdacht nog op rijpen leeftijd, dat het juist zijn moeder was ge weest, wier sprookjes en verlhalen in hem de lust tot dichten hadden wakker geroe pen. Ook Schiller heeft met heel zijn liart aan zijn moeder gehangen, op wie hij in figuur en trekken zoo veel geleek. Elisa beth Dorothea Kodweis heette zij, en zij was de dochter van een .houtvester, die tevens waard was van „De gouden Leeuw in Marbach. Zestien jaar was ze pas oud, toen ze kennis maakte met den tien jaar ouderen onder-officeir Kaspar Schiller, die reeds eenige maanden later haar bruide gom werd. Veel bezittingen had het echtpaar niet Elisabeth kreeg, behalve haar kleeren en meubels een stuk aklker- en moesgrond als huwelijksgift mee; Kaspar was wat de fi nancien aangaat evenmin rijk gezegend. Elisabeth was groot en slank en had een goed figuur. Haar haar was blond, bijna rosisig, haar oogen waren niet zeer sterk, maar haar voorhoofd was breed, het voor hoofd van een denkende vrouw. Schillers moeder heeft in haar huwelijks leven het aanvanikelijk niet gemakkelijk gehad. Haar man was uit hoofde van zijn beroep zeer veel afwezig, zoodat zij dan bij haar ouders inwoonde, wier zorgen niet ge ring waren, daar de zaken van Kodweis steeds meer aoliteruit gingen. In later jaren .was haar man meer bij haar; hij was toen werfofficier en had een inkomen, dat dooi de vlijt en spaarzaamheid van Elisabeth niet alleen toereikend was, om het gezin overeenkomstig zijn stand te laten leven, maar tevens kon Elisabeths moeder noe eenigszins worden ondersteund en wist men ten overvloede nog wat weg te leggen. Vlijtig was Schillers moeder inderdaad in hooge mate. De tijd, welke het huishouden haar liet, besteedde zij aan den moestuin en het spinnen. Vooral onder deze laatste bezigheid hield zij ervan, met haar kinde ren te praten en haar gedachten te uiten. Toen Schiller in zijn bekende Lied van de Klok, later de vlijtige huisvrouw prees heeft hem daarbij zonder twijfel de bezige figuur van zijn eigen moeder .voor oogen gestaan. Elisabeth was echter nog meer dan dat, Als moeder had zij een invloed op haar kinderen, die niet licht kan worden over schat. Niet slechts, dat zij aan haar zoon en dochters de heele rijkdom van haar teere en opofferende liefde schonk, haar opvoe ding was er ook op gericht, ze tot flinkp menschen te vormen en deze taak gelukte te behouden en hem in al zijn moeilijkheden van opgroeienden jongen met raad en daad bij te staan. Ofschoon zij zelf geen dichter lijken aanleg bezat, begreep zij toch den aanleg van haar zoon en dat deze niet dens kon dan zich aan zijn idealen over te geven. Zij verdedigde hem tegenover zijn vader en had een vast geloof in zijn dichter schap. En toen de eerste vruchten van dit dichterschap haar in de handen werden gelegd, toen .werd zij met moederlijke blijd schap en trots vervuld en met ongebroken aandacht volgde zij zijn carrière. Leed en zorgen bleven Schillers ouder huis overigens niet gespaard. Een der doch ters kwam vrij jong te sterven; Franschen plunderden de woning; Schillers vader ging lijden aan een zeer pijnlijke rheumati sche aandoening en was daarbij een lang niet gemakkelijk patiënt. Toen deze in 1796 stierf, schreef Schiller aan zijn moeder: „Voortaan is het mijn taak, dat U geen zorgen meer hebt. Na zooveel lijden moet uw levensavond licht of althans rustig zijn". En .hij heeft woord gehouden. Elke drie maanden zond hij haar het geld, dat zij, om rustig in een pension te kunnen wonen, noodig had. Toen zij zwaar ziek werd, deed hij het uiterste om haar goede hulp en ver zorging te doen toekomen. Innig dankte zij hem daarvoor. „Jouw zoo groote liefde en zorg voor mij zal God je duizendvoudig beloonen". Het was haar laatste brief aan hem. Zij stierf in April 1802, toen ze zeven tig jaar oud was. Schiller schreef toen aan zijn zuster Chris tine: „Nu zijn onze heide ouders ont slapen, en deze alleroudste band, die ons aan het leven verbond, is thans verbroken. Dit maakt mij zeer treurig en ik voel mij erg vereenzaamd, al ben ik ook omgeven door geliefde en geliefkoosde wezens en al heb ik nog zusters, tot wie ik mij in kom mer en vreugde wenden kan. Laten we, nu wij nog met zijn drieën uit ons ouderlijk huis'over zijn, ons dichter dan ooit aaneen sluiten". Een paar jaar later, op 9 Mei 1805, volgde hij de moeder, die hij zoozeer had lief gehad. WAAGT UW WINKELIER GROENTENCONSEBVEN MERK DE ZEEUW MET BOER en BOERIN DAN HEBT U HET FIJNSTE 7e toe: blauw, minderen, omslaan. 8e toer: blauw, recht. 9e toer: wit, recht. 10e toer: wit averecht. Daarna worden de le tot en met de 10e toer steeds herhaald. Voor het model wordt naar eigen figuur gemeerderd en geminderd. De mouwen begint men aan de onderrand telkens met 136 roode opzetsteken en breit in heen en weergaande strepen. De blauwe kraag begint men aan de binnen NUTRICIA- KINDERMEEL haar, al had zij zelf weinig schoolsche ge leerdheid opgedaan, uitstekend, omdat zij, .volgens Schillers eigen woord, een ver standige, scherp observeerende en fijnge voelige vrouw was. „Een schitterende opvoeding", schreef zij zelf, „heb ik mijn kinderen niet kunnen geven, maar ik heb het als eerste plicht op gevat. ze te wijzen op gehoorzaamheid, deugd en godsvrucht, en zoo hun hart ge vormd. En ik ben mij ervan bewust, dat er ter wereld geen moeder is, die meer van haar kinderen houden kan dan ik, of die meer zorgt en waakt voor hun welzijn". Zij gunde aan haar kleinen een vroolijke jeugd en zorglooze spelletjes, waarvan de strengex-e vader voor den tien-jarigen zoon niets hooren wilde. Maar zij was steeds be middelaarster tusschen den spoedig heftig wordenden man en de bedeesd wordende kinderen. Ook voor haar ouders, wier levensomstan digheden steeds moeilijker werden, bleef zij een zorgende dochter. „Wat heeft onze goede moeder niet veel voor onze groot ouders gedaan, en wat heeft ze hetzelfde aan ons verdiend", schreef de dichter zelf in later jaren. Schillers moeder had een sterk Godsvertrou wen en haar geloof was haar kracht. Het aardsche leven leek haar slechts een voor bereiding voor het hemelsohe. Zwaar viel het haar, van haar zoon afstand te moeten doen, toen deze de zg. Vorstenschool ging bezoeken en maar af en toe eens een uurtje te zien en te spreken was. Maar wat een feest was het dan ook weer in den huise- lijken kring, als hij eens thuis 'kwam. Dan wist moeder niet genoeg te koken, te bra den en te bakken, maar bovendien en dat is nog veel beter, wist zij zijn vertrouwen 4 KANTE BESCHUIT Overheerijke Gember - Ontbijtkoek Vraagt Uwen Winkelier Een gebreide trui In „Wollen Dames- en Heerenkleeding voor sport en huis" vinden we een aardige damestrui. Materiaal: 115 gram blauwe, 65 gram roode, 45 gram witte middendikke tweedraadswol en breinaalden no. twee en een half. Men breit de pullover in afzonderlijke dee- len en volgens knippatroon. Voorpand en rug begint men aan de onderrand met tel kens 116 blauwe opzetsteken en breit in heen en weer gaande toeren een band van 10 c.M., afwisselend 1 steek recht verdraaid, 1 steek averecht. Nu werke men de strepen als volgt: le tot 4e toer: rood, paarlsteek. Voor de paarl- steek breit men afwisselend 1 steek recht, 1 steek averecht. In iedere toer wordt het patroon verzet, zoodat recht op averecht 5e toer: wit, recht 6e toer: wit, averecht, rand met 92 steken en breit heen en weer gaand de patentsteek. Na 8 cM. meerdert tot het dubbele aantal, 184, en werkt nog 6 cM. in patentsteek. Dan neemt men de steken van de onderrand van de mou\V met blauwe wol op en mindert in- éeri rechte ronding tot de wijdte van het Jg boordje. ~~5 Daarna werkt men het blauwe manchetje in heen en weer gaande toeren: afwisselend I steek recht verdraaid, 1 steek averecht. Nadat het af is naait men de pullover aan elkaar op de verkeerde kant, waarbij de sluiting op de linker schouder wordt aan gebracht. Men sluit het splitje met 2, en de kraag met 4 knoopjes. De kraag wordt volgens afbeelding naar buiten omgeslagen. De manchetjes zijn on geveer 18 cM. wijd en 6 cM. breed. Dit model is berekend op een bovenwijdte van 96 cM. HET GEBRUIK VAN DEN AARDAPPEL Hoewel de Engelsche ontdekkingsreiziger Sir Francis Drake heeft veel bijgedragen tot de verspreiding van den aardappel, die zooals men weet, in Europeesche landen oorspronkelijk niet inheemsch was, is hij het niet, zooals men wel denkt, die de eer ste van deze zoo voedzame knollen naar Engeland bracht. Deze verdienste moet worden toegeschre ven aan Sir Walter Raleigh, admiraal van de Britsche vloot, en aan den wiskundigen Thomas Herriot, die oofk aan de ontdek kingsreizen deelnam. De aardappel is afkomstig uit Zuid-Amerika waar zij door de inboorlingen van Chili en Peru als voedsel werd gebezigd. Door de verovering van Peru leerden de Spanjaarden hem kennen en zoo werd de aardappel in het midden van de 16e eeuw behalve in Engeland ook aan de Atlanti sche kusten van Europa in Nederland en Frankrijk, maar ook aan de oevers der Middellandsche zee ln Spanje en Italië be kend. Uit het Spaansche „tartafoli" ontwik kelde zich het Dultsche Kartoffel en waar schijnlijk ook het Nedorlandsche aardappel. In Duitschland werd de aardappel voor 't eerst bekend onder Karei V, maar het is Frederilk de Groote geweest, die hem pas als volksvoedsel door dwangmaatregelen er in kreeg gedurende de hongerjaren van den zevenjarigen oorlog. Verbouwd in de velden wordt de aardappel in verschillende landen eerst sedert 1684, na onderzoekingen van Alexander Humboldt. En daar hij goed in gematigd klimaat/kan groeien vond hij zijn weg in Europa. Gezond en voedzaam is het de aardappel ongeschild te koken, waardoor hij al zijn nuttige bestanddeelen behoudt. In een Duitsch tijdschrift wordt erop ge wezen, dat de wetenschappelijke bedrijven uit den aardappel o.a. dextrine, brande wijn, stroop en suiker bereiden en dat de aardappel nog teveel als „de asschepoetser in de volksvoeding" wordt be&chouwd. Wij bij ons kunnen dat niet zeggen, want er zijn gedurende den oorlog wel tijden ge weest, dat de Overheid wanhopig was, dat ons volk niet tot het gebruik van rijst was te overtuigen en vasthield aan de aardap pelen en in Frankrijk hoort men menig Hol lander klagen, dat hij niet voldoende aard appelen krijgt Intusschen weet men, dat wat de belang rijkheid van den aardappel als voeding be treft de wetenschap nogal eens van stand punt is veranderd. Tegenwoordig zijn ze weer in genade. Maar, het gebruik van den aardappel in schil is hij ons nog niet po pulair. WAT DOEN WE MET OUD PAPIER? Het gebruik van oude kranten voor pak papier enz. is natuurlijk overbekend. Doch er zijn nog tal van andere mogelijkheden om opgespaarde kranten nuttig te gebrui ken. We kunnen er bijvoorbeeldkachel- houtjes van maken. Wat heusch zoo gek niet is, als men weet dat dit papier van houtpulp gemaakt wordt Daartoe maakt men kranten goed doornat in water, en draait er flinke bundeltjes van. Goed laten drogen en klaar zijn de kachelhoutjes. Dan heefl men dikwijls kussentjes, waar voor het er nu niet zoo op aan komt, wat de vulling is, bijvoorbeeld een kussen voo» een honden- of poesenmand of zoo iets. Die vult men flink op met papiersnippers. Om een paar doorweekte schoenen van de jongens bijvoorbeeld, waarvoor men ze ker niet altijd schoenspanners zal bezitten in model te houden, is het best om ze met proppen krantenpapier stevig op te vullen, en de schoenen op hun kant te leggen en zoo te laten drogen. Voor het afwrijven van het kolenfornujs, het afwrijven van vet. roet, walm, aanslag, enz. van kookgerei, het afvegen van raam kozijnen en andere stoffige plekken en het schoonwrijen van den gootsteen is niets be ter dan een tot een hal in elkaar gekreukel de krant. De huisvrouw krijgt bijna dagelijks papie ren zakken in de keuken. Gooi die, nadar, ze geledigd zijn, niet dadelijk weg. Er kan allerlei nuttigs mee gedaan worden. Zooals bijvoorbeeld er allerlei keukenafval ii doen, en de zak dan dicht te maken en zoo in den vuilnisbak te gooien. Dat geeft dan veel minder rommel. Vooral voor het ledi gen van het theebladenbakje uit den goot steen is een stevige papieren zak prachtig geschikt. F,eu zuinige huisvrouw bewaart natuur lijk ook rolletjes behangselpapier die nog over zijn van de keeren dat er behangen is. Maar daar kunnen we nog heel wat andere dingen mee doen, dan alleen maar een stuk op de wand plakken, waar vlekken op geko men zijn. We kunnen er allerlei kartonnen en andei'e doozen, die bewaard moeten blij ven en er onoogelijk uitzien, mee beplak ken. We kunnen er hoedendoozen opnieuw mee beplakken, en, willen we die erg mooi houden, dan geven we met een kwastje er een laagje blanke vernis of schellak ovi We kunnen kartonnen prullemanden er op nieuw mee beplakken, zoowel van binnen als van buiten. Vei-der kunnen we kamer- schermpjes met een aardig stukje behang beplakken. Voorts boeken, boekkaften, al bumbanden enz. kunnen we beplakken met behangselpapier, vooral met een stukje van het z.g. leerbeliang, dat men wel voor gan gen enz. gebruikt. Ten slotte kan men verschillende behan getjes gebruiken voor het overtrekken van papieren lampekappen, het beplakken van den achterkant van platen enz. in lijsten enz. HANDIGE MANIERTJES Koord van zonneschermen en jalouzieën slijt veel minder vlug, indien men het voor het gebruik eenige uren in een oplossing van aluin en spiritus legt. Een eenvoudig middel om bij het conser- veeren van groenten de bovenste laag af te sluiten: Doe in het maatglas een stukje para fine, daarop komen de vruchten groenten. Door het verhitten smelt de para- fine, die als een dunne laag boven den inhoud van de flesch komt en na algeheele afkoeling hard wordt. Schimmel wordt hier door voorkomen. Krakende scharnieren van deuren kan men het beste met vaseline of zuiver vet insmeeren. Olie droogt veel sneller uit. ST00MWASSCHERIJ Th.BOMBEKE OOSTMAASLAAN 93 Telefoon 52545 ROTTERDAM FIJNGOED, onze SPECIALITEIT! INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN voor den CURSUS van 15 OCTOBER aanstaande aan de MODEVAKSCHOLEN: ROTTERDAM: Goudsche-1 L. MAASOEVER: Frans j HILLEGERSBERG: singel 219 Telefoon 15877 Bekkerstraat 69. Spreekuur Berglaan 6 Spreekuur: Spr.uur:Dinsd. en Donderd. Maandagavond v. 7—9 u. I Donderdag van 24 uur. v. 2-4 u. Dir.: M. WOLS. I Directr. N. LAGENDIJK. I Directrice: J. STOK. SPECIALE WINTERAVOND KNIPCURSUS 1 X per week. Aanvangende 15 September a s. E WEG HAAR 'T HART RIJSTPUDDING MET ROZIJNEN (4 pers.): Kook stijve rijstebrij van een halve Liter melk, theel. zout, 1 ons gewasschen rijst en 1 ons rozijnen. Doe er een half ons basterd suiker door en doe ze in een met water puddingvorm. SPAANSCHE BAKKERSSOEP: Men weekt oud brood, het best wit en grijs brood gemengd, enkele uren goed in water, en zet ze dan met hetzelfde water op het vuur. Als het- goed week gekookt is, drukt men het door een zeef en doet er een hand vol gedroogde vruchten door, net wat men heeft, suiker, een stukje vanille en een stukje citroenschil. Het beste is om ze gaar te koken in de hooikist. Tenslotte voegt men er nog een weinig citroensap toe. TAPIOCASOEP: (4 pers.): Trek geurige bouillon van 1 Liter water, eetl. zout en een half pond soepvleesch. Laat een paar worteltjes, peterselie, stukje ui, paar kruidnagels en een stukje foelie etrekken. Maak een half ons gehakt aan maak er kleine balletjes van. Zeef de bouillon en snijd het vleesch aan kleine stukjes. Laat de tapioca ca. driekwartier in de bouillon meekoken, de balletjes 10 min. GEVULDE TOMATEN: Men halveert niet te kleine tomaten, haalt de "jes er uit en vermengt deze met ge hakt. Men rekent drie deelen tomaten op 'een deel vleesch. Hierbij voegt men wat geraspte ui, zout, peper, een weinig kerry en een ei. Mooht het vulsel nog te dun zijn dan mengt men er een gekookte aardappel door of wat paneermeel. Nu verhit men in een ijzeren pan wat olie of boter, voegt.er rijkelijk fijngesneden ui, een laurierblad, en wat peper bij en zet de met een draadje 'dicht gebonden tomaten netjes naast elkaar. Plusminus een half uur laat men deze zacht stoven. Men dient ze voor in een rand van aardappelpurée of rijst, KNOLSELDERY: Gestoofd: Snijd de knolseldery in dunne reepjes. Doe een flink stuk vet in de pan en fruit daarin de seldery. Voeg zout toe, een gehakt uitje, wat komijn en een scheut bouilon. Dek de pan toe en laat ze gaar stoven. Gebakken: Snijd de seldery in schijven en kook ze in water met zout gaar. Laat ze uitlekken en haal ze door geklopt ei en paneermeel en bak ze aan heide zijden mooi bruin. Bestrooi ze met een weinig geraspte kaas. AARDAPPELS MET KOMIJN: Schil de aardappels en snijd ze overlangs in twee stukken. Strooi er zout overheen en wentel ze dan door olijfolie en vervol gens door komijn. Besmeer een vuurvaste schotel met boter, leg er de aardappels in en laat ze in een niet te wanne oven, drie kwartier, lichtbruin en gaar worden. HUTSPOT (4 personen): 1 y2 Kg. winterwortelen, y2 Kg. uien, 2 Kg. aardappelen, 1 L. melk, 2 eetlepels zout, 3 eetlepels boter of vet. Zet de geschilde, gesnipperde wortelen op met een bodempje water, leg er de in stuk ken gesneden uien op en de geschilde aard appelen; strooi er het zout over en laat op een zacht vuur alles samen gaar worden i '(ongeveer uur), nu en dan misschien een scheutje water toevoegende als de bo dem der pan droog dreigt te worden. Giet, als de groenten en de aardappelen gaar en droog zijn gekookt, de melk er bij. laat die aan de kook komen en stamp dan alles door elkaar onder toevoeging van de boter of het vet. (Met een degelijk nagerecht als „toetje" zal zoo'n hutspotmaaltijd voor 4 personen i-uim voldoende voedingswaarde bevatten, zonder dat vleesch er een rol in speelt.) KOOLSOEP (4 personen): y2 Kg. savoyekool, 1 groote uit, 2 Kg. aard appelen, 2 L. water, 2 L. melk, 1 ons boter of vet, 4 Maggibouillonblokjes, wat zout en peper. Laat de fijngesnipperde kool, de geschilde, in vieren gesneden aardappelen en de in plakken gesneden ui zachtjes in de boter gaar smoren, onder toevoeging van een paar lepels water op den bodem; houd de pan gesloten en roer er slechts nu en dan in om aanzetten te voorkomen. Stamp als alles gaar is (na ongeveer uur) het mengsel tot een gelijke purée en verdun die, onder voortdurend roeren, achtereenvolgens met de melk en het water, waarin de boui lon- blokjes zijn opgelost. Laat de soep nog even doorkoken en maak ze dan op smaak af met wat zout en misschien wat peper. AARDAPPELEN IN MELKSAUSJE' 1 y2 pond koude, gekookte aardappelen van ULLEN WE ETEN? Laat MORAAL Uw slager zijn. Eerste kwaliteit Lage prijzen, die zich aansluiten aan de tijdsomstandigheden. Vraas-t prijscourant. Vergelijkt kwaliteiten prijs. Pluvierstraat 273 - DEN HAAG - Tel.554297 stevige, niet al te kruimige soort, y2 L. melk, 1 eetlepel bloem, 1 y2 afgestreken eet- lepel boter of vet, wat zout, 1 eetlepel ge hakte peterselie of wat geraspte nootmus kaat. Verwarm roerende op een zacht vuur de boter met de bloem tot een gelijk papje, voeg daarbij langzamerhand en steeds roe rende de melk en laat de saus (onder voortdurend roeren) even doorkoken, tot ze iets gebonden is. (vooral dun!) Roer er naar smaak wat zout door en laat er dan de in niet te dunne plakjes gesneden aard appelen ongeveer 10 minuten in stoven. Schud er op het laatst de fijngehakte peter selie door of rasp er na het opdoen de noot muskaat over. No. 576: aardige cape om te dragen over een lichte japon. Benoodigd materiaal: 1.50 meter van 100 cM. breedte. Prijs van dit patroon is 38 cent per stuk. No. 58Sa: aardige blouse van gestreepte zijdq Benoodigd materiaal: 1.75 meter van 10Q cM. breedte. Prijs van dit patroon is 38 ct, per stuk. No. 588 b: mooie i*ok van Engelsche stof. Be* noodigd materiaal: 2 maal de hoogte plus 10 cM. Prijs van dit patroon is 38 ct.p. stuk, Deze patronen zijn in alle maten te ver* krijgen bij de „A/deeling Knippa-u-onen" van de Uitgeversmaatschappij „De Mijlpaal", Singel 91 to Amsterdam. Aan de lezeressen woréft vriendelijk ver* zocht bij bestelbng van één der patronen duidelijk het verlangde nummer, en tevens de gewenschte maat op te geven, d.w.z, boven-, heup-, tAillewijdte enz. Gelieve verder naam en adres «duidelijk tq vermelden. Men voorkomt daardoor onnoo* dige vertraging ln de toesturing. Er wordt nog 6 cent extra gerekend yoot portokosten. Haringvliet 51, Tel. 50681, 55501, 50697 ROTTERDAM Stoom-Wasch- en Strijkinrichting „AURORA" W. SPIERENBURG C.Wzn, UTRECHT KONINGSWEG 56 Telef. 11165 Postrekening No. ,3,30 Opgericht 1836 Geheel naar de eischen des tijds ingericht Wasoht uitsluitend met nortonwater VRAAGT TARIEVEN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 8