I 1 HET N.S.B,-KAMP BIJ LOOSDUINEN OP STELTEN MAANDAG 7 OCTOBER 1935 EERSTE BLAD PAG. 3 TOGA'S - HEERENKLEEDING OPGERICHT 1819 SCHOUTENSTR. Nr. 7 Firma C. JöRG Sr. UTRECHT KERKNIEUWS NED. HERV. KERK Aangenomen: Naar Woubrugge, cand. J. T. Doornenbal te Doorn. Naar Ouddorp (Z.-H.), J. Hovius te Jaarsveld. Bedank1:: Voor St. Anna-Parochie (toez.), P. J. v. Veen te Hoogkerk. Voor Tjerkgaast c.a., J. van der Heide te Minnertsga (Fr.). - Voor Numansdorp, N. J. Cupedo te Noord- yryk aan Zee. GEREF. GEMEENTEN Bedankt: Voor Meliskerke, M. Heikoop te Utrecht. BEROEPBAAR Het adres van cand. R. Douma, hulppred. bij de Geref. Kerk van Hardenberg (Ov.) ie thans: Voorstraat 6, Hardenberg, Tel. 49. Cand. Douma is elke Zondag in de gelegen heid de Kerken te dienen en zal een eventueel beroep terstond in overweging nemen. De heer N. A. Tebbenhoff Rijnen- berg, cand. tot den H. Dienst bij de Ned. Herv. Kerk, zal gaarne in vacante Gemeenten voorgaan en een eventueel beroep ii ging nemen. Zijn adres is: Hartenstraat 19, Amsterdam (C.). HULPPREDIKERS In de Ned. Herv. Kerk zijn benoemd tot hulppredikers te Amsterdam W. Aalders, cand. te Wijk aan Zee en Duin; te Haren (Gron.), S. Riemens, cand. te Leiden; te Rotterdam, G. H. van Willenswaard, cand. aldaar. AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE De' intrede van Ds. H. van Lunzen, van Hoorn, bij de Ned. Herv. Kerk te O d o o r n I (Dr.), is bepaald op Zondag 6 October. De be vestiging zal geschieden door Ds. J. Boonstra, van Gieten (Dr.), Dr. R» CallenbacH De bekende nestor der Rotterdamsche Ned. Herv. predikanten, dr J. R. Callen- bach, is voornemens na een diensttijd \an 43 jaar, 1 Mei a.s. met emeritaat te gaan. Met hem verdwijnt uit de kring der actief dienende theologen tevens een begaafd literator. Jacobus Richardus Callenbach werd 5 Dec. 1862 te Nijkerk geboren en studeerde het gymnasium te Amersfoort en de in Zuid-Holland. 2S Mei 1895 aan vaardde hij zijn ambt te Yerseke, waar wijlen prof, dr J. P. J. Valeton hem bevestigde. Vandaar vertrok hij in 1897 naar Doorn, om zich 24,Febr. 1901 te verbinden aan de gemeente van Rot terdam, spreken de over Math. 6 10a. na tevoren te zijn bevestigd door wijlen Ds G. v. d. Giesen. Dr. Callenbach is in Rotterdam een vooraanstaande persoonlijk heid. I-Iij was praeses van het classicaal be stuur van Rotterdam en lid van de Alg. Synodale Commissie. Voorts is hij voorzit ter van het Sangir en Talaudcomité, vice- yoorzitter van het Ned. Zendelinggenoot schap cn redacteur van de Rotterdamsche Kerkbode. Veel heeft dr Callenbach ook geschreven. Behalve zijn dissertatie over: „Justus Heur- nius", waarop hij in 1S97 promoveerde, schreef hij: Do geschiedenis van de Ned. Herv. Keric te Rotterdam; Neerlands onaf hankelijkheid hersteld; Waterloo; Voor stille uren; Van kracht tot kracht; Het brood des Levens; Maarten Luther; Von Bodel- sclnvingh en bijdragen o.a .in het RotL Jaarboekje over De St Sebastiaahskapel en Een dominé als postillon d'amaur. Door ge heel Nederland hield hij zijn bekende lezin gen over Guido Gezelle, Cats en Revius. Dc verdiensten van dr Callenbach vonden erkenning in zijn benoeming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau en tot lid van Ds. C. A. ter Linden A.s. Woensdag herdenkt Ds. C. 'K. ter Lin den, Ned. Herv. predikant te Amsterdam den dag' waarop hij voor 25 jaar zijn arbeid in de hoofdstad aanving. Ds. ter Linden werd 28 Mei 1874 te Elburg geboren, waar zijn vader leeraar was. Hij stu deerde aan het Chr. Gymnasium te Zetten en aan de Universiteit te Utrecht om in 1902 candidaat te worden in Groningen. 28 September van dat jaar aanvaardde de ju bilaris he»: predikambt op Urk. In 1907 ver trok Dis. ter Linden naar Langweer (Fr.) om 1910 te Amsterdam te worden beroepen vac. van wijlen Oud-minister Dr. J. Th. de In de hoofdstad heeft Ds. ter Linden steeds Wijk XVI tot zijn arbeidsveld gehad. Hier 'stichtte hij een wijkgebouw „Irene" aan de Jac. v. Lennepkade, nu reeds sinds 18 jaar het centraalpunt van al het wijkwerk. Ds. ter Linden maakte o.m. deel uit van he't classicaal bestuur van Amsterdam en had zit ting in onderscheiden kerkeraadscommisies. Vele jaren was hij voorzitter van de Koster- School, alsook secretaris van de Kon. Emma- school. Thans is hij nog secr. van „Sarepta", vereeniging voor hulp aan Prot. weduwen en dien': hij de Evangelisatievereeniging „De Heer zal voorzien" als adviseerend lid. Er heeft zich in zijn wijk een comité ge vormd teneinde den jubilaris een huldeblijk aan te bieden. Aan den avond van zijn ge denkdag zal Ds. ter Linden in zijn wijkge bouw „Irene" worden gehuldigd en daarna voor de wijkbewoners recipieeren. Zondagmorgen 13 Oct. a.s. zal de jubilaris in de Westerkerk een gedachtenisrede uit spreken. PROTESTANTSCH NEDERLAND De jaarlijksche algemeene vergadering van de vereeniging „Protestnntsch Nederland" zal gehouden worden op Woensdag 18 Maart 1936 in één der zalen van de Wijkvereeniging Zui derkerk Falckstraat 2b, Den Haag. GODSDIENSTONDERWIJZERS Het Class. Bestuur van Zutphen heeft tot he»; geven van Godsdienstonderwijs bevoegd verklaard, den heer J. H. Berteling te Rekken en het Clasicaal Bestuur van Kampen aan den heer J. K w a s t te Vollenhove; KERK EN STAAT IN DUITSCHLAND De vervolging der Joden Een gebed in alle Synagogen ter wereld Men meldt ons: In alle Synagogen ter wereld is Zondagavond ter gelegenheid van den Grooten Verzoendag een plechtig gebed, eral van dezelfden tekst, gelezen voor de Duitsche Joden en hun vervolgers. Het in ongekunstelde, deemoedige bewoor dingen gehouden gebed werd in de overal ter wereld op dezen heiligen dag overvolle Synagogen door honderdduizenden met groote aandacht en ontroering aangehoord. In dit gebed wordt o.a. gezegd: „Onze ge wonde harten wenden zich in deelnemenden rouw tot onze zwaar beproefde broeders, wier bestaan als menschen en Joden vernie tigd wordt. Machteloozen worden van hun rechten en waardigheid als mensch beroofd. De eenheid van het naar Gods evenbeeld ge schapen menschengeslacht wordt door een op rasseninstinct gebouwde waanleer vernie tigd. De religieuze en zedelijke grondslagen van de menschheid worden getroffen. Het leed van onze broeders is daarom ons leed hun strijd een strijd van de gehcele menschheid. Het geldt hier den strijd om het Goddelijke". Het slot van het gebed luidt: „O, God! Vader der menschen en Geleider der volken, Gij, die de wereld gegrondvest hebt op liefde en rechtvaardigheid, open de oogen der verblinden, louter de harten der dwalenden, schenk alldn wijsheid, vervul allen met barmhartig heid. Help ons allen den weg te vin den naar U den weg uit de duister nis naar het licht, uit de verwarring naar de klaarheid, uit de schuld naar de vergeving, uit den strijd naar de verzoening" Rijkskerkcommissie wordt gevormd De rijksminister voor de kerkelijke aangelegenheden, Kerrl, heeft een ver ordening uitgevaardigd op grond van de wet tot beveiliging der Duitsche Evangelische Kerk (24 Sept. 1935), waarbij hij uit mannen der kerk een rijkskerkcommissie vormt. De rijkskerkcommissie leidt en verte genwoordigt de Duitsche Evangelische Kerk en vaardigt verordeningen be treffende interne kerkelijke aangele genheden uit. Zij bepaalt in 't bijzonder de grondslagen voor het werk van de dienstinstanties der Evangelische kerk en stelt haar eigen statuten vast. De benoeming en het ontslag van ambte naren der Duitsche Evangelische Kerk ge schiedt door de rijkskerkcommissie in over leg met den rijksminister voor kerkelijke aangelegenheden. Voorts bevat deze verordening de instel ling van een landelijke kerkcommissie en provinciale kerkcommissies.. Op de landelijke kerkcommissie zijn para graaf I lid 2 en 3 overeenkomstig van toe passing. De provinciale kerkcommissie beheert het provinciale synodale verband en verleent haar medewerking in plaats van den provin cialen kerkeraad bij het bestuur der kerke lijke provincie. De bevoegdheden van den hoogen kerke raad en van de consistoriën blijven onaan- Het lidmaatschap van de commissies is een eere-ambt. Volgens par. 4 wordt bij de kanselarij der Duitsche Evangelische Kerk een financieele afdeeling gevormd. De be palingen van de Pruisische wet over het beheer van het vermogen in de Evangelische landskerk vindt overeen komstig toepassing. De financieele afdeeling van de Duit sche Evangelische Kerkkanselarij ver tegenwoordigt de Duitsche Evangeli sche Kerk, onverminderd- de rechten der rijkskerkcommissie in aangelegen heden van vermogensrecht. De twijfel omtrent het bericht van 4 October, als zou de Rijksbisschopsstaf van Dr. Müller's handen in die van Von Bodel- schwingh overgaan, blijkt gerechtvaardigd. Er zat iets anders in de lucht, en dóórvan kon die persoonswisseling het gevolg wel eens worden. Want als Dr. Müller niet in de boven beschreven kerkcommissie zitting krijgt, is zijn gezag vrijwel uitgeput. Rest de vraag, of Kerrl met de instelling der com missie nog iets bereiken zal. De uitdrukking „mannen der kerk" laat ook de benoeming van mannen uit de Belijdeniskerken vermoe den en reeds werden Mahrarens, Meiser en Von Bodelschwingh genoemd. Verder hangt veel af van de interpretatie der voornaamste artikelen der nieuwe verordeningen. De be woordingen voorspellen weinig goeds, doch laten een schijn van hoop. DE EERSTE ENGELSCHE BIJBEL Den 4den October was het 400 jaar gele den, dat in Engeland de eerste bijbel ge drukt werd, de vertaling van Myles Cover dale, ongeveer een jaar na de voltooiing van Luthers Duitschen bijbel. Thans wordt deze vertaling niet meer ge bruikt. In 1611 verscheen de Authorised Version (parallel van onze Sta ten-vertaling); de Revised Version in Mei 1S91 (het Nieuwe Testament) en in Mei 1885 (.het Oude Tes tament). Terecht legt de Engelsche pers er nadruk op, dat thans vier vijfde van alle evangfclie- verbreiding en negen tiende van de bijbel verspreiding in de wereld (27 van de 30 mil- lioen exemplaren) van Engeland en de En- gelsch sprekende landen uitgaat. De groote stoot tot dezen omvangrijken arbeid werd uiteraard gegeven door de stichting van het Britsche en buitenlandsche bijbelgenootschap in 1S01. Dit genootschap versDreidde gedu rende dc eerste 50 jaren van zijn bestaan ge middeld 559.000 bijbels en bijbelgedeelten per jaar, gedurende de tweede 50 jaar ge middeld 3.175.000 bijbels en bijbelgedeelten per jaar! Tn 1910 was de totale omzet 6620000 exemplaren, in 1934 10933203 exemplaren in 692 talen. De eerste Engelsche bijbel, nu 400 jaar geleden gedrukt, is dus wel het begin geweest van een geweldigen stroom van bijbels; G. VAN LEEUWEN Z°NEN LEIDERDORP Ke rkorge Ibouwers STEMMEN RESTAUREEREN ELECTRISCHE WINDMACHINES NED FABRIKANT Opgericht 11103 Tel. Lelüci, I71HI COMBINATIE EN SEPARATIE Bij den Bijzonderen Kerkeraad der Ned. Herv. Gem. van Amsterdam is een voor stel aanhangig gemaakt om stappen te doen die leiden tot combinatie van Groo t-A m- sterdam met Weet. De zaak zal behan deld worden in de buitengewone classisverga- dering op 23 Oct. a.s. Als referent zal optreden de nieuwbenoemde hoogleeraar, Dr. M. J. A. de V r ij e r, Ned. Herv. predikant te Am sterdam. In de (Amerk.) Wachter deelt Dr. J. van Lonkhuyzen mede, dat hem by terugkeer uit N.-Amerika is verteld, dat de Geref. Kerk van Groningen (een kerk van ruim 12.000 zielen met zes predikanten) zich in drie kerken zou splitsen, iedere kerk met twee predikanten SCHOOLNIEUWS DE THEOLOGISCHE SCHOOL Prof. Dr. T. Hoekstra schrijft ons: De Theologische School te Kampen, die het vorige jaar haar tachtigjarig bestaan beeft gevierd, is in de negentiende en de twintigste eeuw door onzen God tot rijken zegen gesteld voor kerk en theologie. Voor de kerk. Honderden predikanten zijn hier opge leid en hebben het Evangelie van Jezus Christus aan de gemeente verkondigd. Dit is een mooi onderwerp om over te schrij ven. Misschien zullen anderen dit wel eens doen. Ik wilde vandaag iets zeggen over de beteeken is van onze Theologische School voor de theologie. En dan wel speciaal voor de eenheid, de zuiverheid en de ontwikkeling der theo logie. Eerst iets over de beteekervis, die onze Theologische School gehad heeft voor de eenheid der theologie. De Kerken uit de Afscheiding hebben zich tamelijk individueel gevormd. De Af scheiding is niet van boven af opgelegd. Ze is een consciëntieuiting geweest van het vrome volk. Het kon niet anders, of de leidslieden gaven wel eens een verschillend geluid. Ze wilden allen onvoorwaardelijk buigen voor Gods Woord, ze waren het allen eens niet de drie belijdenisschriften onzer Gerefor meerde Kerken, maar de een legde sterken nadruk op de vrije verkondiging des evan gelies, terwijl de andere Gods souvereine genade roemde in de leer der uitverkiezing. Ofschoon deze mannen het in beginsel eens waren, ontstond wel eens de indruk, dat zij twee richtingen vertegenwoordigden. Toen is in 1854 de Theologische School gekomen. Deze heeft de tegenstellingen verzoend en de eenheid aan het licht ge bracht. Prof. Brummelkamp was even Ge reformeerd als Prof. Va'n Velzen. De een heid van de Gei'è'fórmeerde theologie is toen hoeWijk gebleken. Nog meer blonk de eenheid toen de hoog leeraar Dr. H. Bavinck in zijn magistraal werk „Gereformeerde Dogmatiek" de een heid aantoonde van de theologie van de negentiende met die van de zeventiende eeuw. I-lij heeft dit gedaan op heldere wijze mot groote kennis van zaken. Voor de eenheid van de Gereformeerde theologie heeft in het bizonder gedurende het eerste kwart van deze eeuw aan de Theologische School gewerkt Dr. A. G. Honig, die op uitnemende wijze mogelijke tegenstellingen tusschen Bavinck cn Kuy- pcr heeft opgelost en verzoend. Honig is als dogmaticus een groote gave Gods aan onze kerken geweest. Hij is de levende trait d'union, het verbindingslid tusschen Ba vinck en Kuyper. Zoo heeft dan de Theologische School te Kampen in haar hoogleeraren krachtig meegewerkt aan de eenheid van onze Ge reformeerde theologie. Niet alleen is zij van groote beteekenis geweest voor de eenheid der leer, maar ook voor haar zuiverheid. Laat me alleen iets zeggen over één vak, n.l. de kanoniek. De kanoniek is een zeer principieel vak. Op dit gebied is menige aanval gewaagd. Men heeft geprobeerd op alle mogelijke wijzen de ingeving van de I-I. Schrift op losse schroeven te zetten. Vóór een vijftig jaar was er de moderne Tübinger School en daarnaast de bestrijding van de zijde der Vermittelungstheologie. Professor M. Noordtzij heeft zich met kracht tegen deze aanvallen want dit waren het inderdaad verzet en heeft getracht een kanoniek op te bouwen op Gereformeerden grond slag. Zijn studenten zullen hem dankbaar blijven voor hetgeen hij toen reeds op zijn colleges hun gaf. En wat professor M. Noordtzij is begon nen, hebben Dr. J. Ridderbos cn Dr. S. Greijdanus voortgezet. Deze mannen heb ben in het zuivere spoor gewandeld; geen enkele Gereformeerde, tot oordeelen be voegd, twijfelt aan de oprechtheid van hun belijdenis; zij bezitten onder ons het volste vertrouwen; ze zijn een genadegeschenk van den Heere aan onze Theologische School. Zoo heeft de Theologische School in de vorige en in deze eeuw niet alleen gewaakt voor de eenheid, maar ook voor het zuiver houden der Geref. theologie. Daar komt als derde punt bij, dat zij zich ook heeft ingespannen om in de zuivere lijn voort te gaan en te bouwen op den eenmaal gelegden grondslag. Zij doet niet aan repristinatie. Zij wil vooruit. Zij wil ontwikkeling van dc Gereformeerde theologie. Zij blijft bij het oude niet staan, maar zoekt nieuwe wegen in overeenstemming met de oude paden. Inderdaad zij heeft iets gedaan. Dr. H. Bavinck heeft den eersten druk van zijn Gereformeerde Dogmatiek in Kampen geschreven en uitgegeven. Dr. H. Bouwman heeft de twee deelen van zijn Gereformeerd Kerkrecht in Kam pen ontworpen en het licht doen zien. Dr. S. Greijdanus is bezig in samenwer king met Dr. F. W. Grosheide een Kom- mentaar te geven op het Nieuwe Testa ment. Welk dienaar des Woords geniet niet van Greijdanus' prachtkommentaren op Romeinen en Openbaringen? Er is inderdaad een ontwikkelen van de Gereformeerde theologie aan onze Theolo gische School. Voor eenheid, zuiverheid en ontwikke ling der theologie heeft zij veel gedaan. Zij is het waard, dat we voor haar bidden. Zij is hel waard, dat we voor haar offeren, standsbank) Middelburg. WEERBERICHT BAROMETERSTAND Hoogste stand te Scilly 764.2. Laagste stand te Isafjord 734.3. Stand vanmorgen half twaalf 760.6. WEER VERWACHTING Zwakke tot matige W. tot Z. wind, half tot zwaar bewolkt, weinig of geen regen, koude nacht, overdag weinig verandering in temperatuur. ALGEMEEN WEEROVERZICHT De depressietoestand over de Britsche eilanden en onze omgeving maakte plaats voor een nog weinig beteekenende hooge druktoestand, welke zich echter in het Z. en ■O. versterkt. Nabij IJsland vertoonde zich reed6 gister een ondiepe depressie, welke zeer actief schijnt te zijn, doch hoogstwaarschijnlijk haar invloed ten onzent niet zal doen gelden. Oyer IJsland brengt dit lage drukgebeid matige neerslag. De rest van de oude depressie veroorzaakt op de Britsche eilanden lichte regen, terwijl 90k over Duitschlanrl door de laatste depres sie-rest zware regen viel. De depressie bevindt zich thans over de Oostzeestaten, waar zij nog regen en harde wind brengt; over het verdere gebied is bet weer rustig.. De vochtigheid van de lucht is nog vrij groot, zoodat veel stations zware bewolking melden. Deochtendtemperaturen zijn over een groot.gedeelte van het gebied gedaald. De drukverdeeling wijst op een verbetering in de algemeene toestand. STORMW A A RSHHUWINGSDIENST Ontvangen 6 Oct. S.30 namiddags: Attensïe- sein neerhalen. TEMPERATUUR Stand vanmorgen half twaalf 11.8 C. 8 OCTOBER Zonsopgang 6.13 uur, zonsondergang 5.22 uur Maan op nam. 3.37 uur, onder v.m. 0.48 uur VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN OP HF.BFEN 8 OCTOBER Van 's avonds 5.52 uur tot 's morgens 5.45 uur ONDERWIJSBENOEMINGEN De heer J. B. van Kesselen te Vlis- singen is benoemd tot tijdelijk onderwijzer te Ouddorp (Z.H.). Benoemd tot onderwijzeres aan de Her vormde School te Berlikum (Fr.) Mej. B. A. Beks te Vlagtwedde. Tot kweekelinge met akte aan de Chr. School te Heelsum is benoemd mej. T. Jor- r i t s m a te Wageningen. Tot kweekelinge met akte aan de Leer school te Zetten is benoemd mej. J. P. de Weyert, aldaar. SCHOLIERENLOON Men heeft te Los Angeles de proef geno men met 10.000 leerlingen te betalen voor het bijwonen van de lessen op school. Wan neer zij wegblijven wordt hun geld ingehou den. Dit opvoedkundig experiment bedoelt aan de kinderen van behoeftige landbouwers de mogelijkheid te geven onderwijs op te doenin vakken waarin zij anders geen on- depjs zoudeil kunnen krijgen. HET ONDERWIJS IN BENGALEN. Blijkens een Reuterbericht heeft de_ re- geering van Bengalen een groot opvoedings plan aangekondigd, dat jaarlijks 1.080.000 pond sterling zal kosten. Er zullen 16000 nieuwe scholen geopend worden en 6400 nieuwe onderwijzers aangesteld. Opvallend is, dat gebroken wordt met het eeuwenoud regeeringsstelsel van Godsdien stige neutraliteit Voortaan zal ook Gods dienstonderricht worden gegeven, hetgeen tot ausver niet in het leerplan voorkwam. Door dit uitgebreide opvoedingsplan wil de regeering het toenemende terrorisme tegen gaan en bovendien het back-to-the-country beginsel dienen. De Unie-Collecte Zeven en vijftigste Jaarcollecte voor de Scholen met den Bijbel Lijst 5 Transport van lijst 4 11.446.95 Warffum 175.— Berlikum 128.60 Ootfterllttens 40 65 Tzummarum 48.03 Wan.o werd aan de Streek 72.01 Diever 94.95 Rulnerwold (Ruipre Kluft) 38.62 Vries 61.— Rouveen 66.42 Vollenhove (Stad) 117.72 JJzerloo (Aalten) 100.61 Vreeswijk 154.40 Goudrlaan Slikkerveer Stolwijk Voorburg IJsselmonde II Zevenhoven Ztvijndreeht 74.13 32.89 401.26 Mr. J. J. HANGELBROEIC, Secretaris van de Unie „Een School met den Bijbel' GEMENGD NIEUWS In de afgeloopen nacht, is een inbraak gepleegd in het station van Kampen. De dieven hébben de brandkast, slaande op 't stationsburcau, opengescheurd en f 1200 ont vreemd. Omtrent de inbraak van het stationsge bouw te Kampen vernemen wij nog nader dat deze tusschen één en vier uur van nacht geschied is. Zij werd ontdekt door een ambtenaar der Nederl. Spoorwegen die vanmorgen om half vijf in dienst kwam. De wijze waarop de brandkast is geforceerd, doet vermoeden, dat men hier niet vakmensehen te doen heeft. Vingerafdrukken zijn dan ook niet gevonden. Er wordt een zwart lederen geldtaschje waarin zich ongeveer f 1200 be vond, en een geldkistje, waarin ook eenig geld was, vermist. Dc Commissaris van Politie te Kampen verzoekt allen die meenen aanwijzingen te kunnen geven zich met hem in verbinding te willen stellen. KARPERS IN HET IJSSELMEER Men meldt ons uit Spakenburg: Een onzer fuikvisschers had net geluk in ec zijner dicht bij den wal staande fuiken in het I.Tssclnieer een edelkarper van 16 pond te bemachtigen. Leden van de nieuwe volks gemeenschap in opstand Nat.-socialisme in de praktijk Aan den Leyweg onder Loosduinen heeft de N.S.B. sinds enkele weken een werkkamp gevestigd, waar men bezig is het noodige te verrichten om een grooten „nationalen" landdag te kunnen houden. Deze zou reeds Zaterdag 5 October plaats gehad moeten hebben. Maar toen was hei werk op geen stukken na klaar. De land dag is daarom een week uitgesteld. Intusschen is dit kamp in een slechte roep komen te staan. Zelfs heeft het zekere beruchtheid verkregen vanwege dc beden kelijke verhoudingen, welke hier in de practijk onder de bouwers aan de nieuwe volksgemeenschap bleken te bestaan. Reeds gedurende enkele weken was de ontevredenheid groot, onder de „werksol- daten" in het kamp gelegen in een klein poldertje, dat verleden week op vele plaatsen meer van een modderpoel had dan van een gelegenheid, waar tienduizenden menschen zullen moeten bijeenkomen. De ontevredenheid ontstond en werd ge voed door het groote verschil in behande ling cn betaling van verschillende groepen werkenden, waarvan een deel vreemdelin gen was. Men zag daarin aantasting van de nat.socialistische eischen, nu onder ons eigen 'volk de werkloosheid zoo groot ls. Getracht is daaraan een eind te maken door een egalisatie naar beneden. Ook drongen geruchten tot de bui tenwereld door over diefstallen onder de „volksgenooten", ontzettende vloek- partijen en onbehoorlijkheden op moreel gebied. Door het wegsturen van een deel der ai beidssoldaten heeft de leiding aanvanke lijk gepoogd zich van allerlei narigheid te ontdoen. Echter tevergeefs. De stemming in het kamp bleef door allerlei oorzaken zeer slecht De opbouw van de uit Duitsch- land aangevoerde groote meetingtent, waar 35.000 menschen ondergebracht moeten kunnen worden, vlotte niet. Daarbij kwam, dat het natte weer het kamp half tot een moeras maakte en allerlei ontberingen en ongemakken moesten worden doorstaan. De voorloopers der nieuwe sociale volksge meenschap bleken toen doodgewone men schen te zijn en hun gedeprimeerde hou ding werd van uur tot uur slechter en ten laatste ontstond een toestand van prikkel baarheid, die een uitweg moest vinden en nok gevonden heeft, naar we in de Arbei derspers hebben kunnen lezen. De kampleiding wist er geen raad meei mee en stelde Utrecht met de toestand in kennis. Donderdagmiddag heeft toen de al gemeene leider van de N.S.B. een bezoek aan het kamp gebracht „om zich van de voortgang van de werk zaamheden op de hoogte te stéllen". Naar het schijnt waren de vrijwilligers, die in het kamp zijn, bij zijn vertrek zeer teleurgesteld, dat hij hen niet had toege sproken, waar zij blijkhaar bij wijze var» belooning voor hun opofferingen, op gere kend hadden. Ze hadden ook gelegenheid willen hebben hun klachten voor te dra gen. Maar mijnheer Mussert had voor hen geen gelegenheid. Hij was zoo verkouden, luidde het excuus. Kort na zijn vertrek zijn de arbei ders in het kamp te hoop geloopcn en hebben zij een duidelijke en klinken de betuiging van ontevredenheid ten beste gegeven. Daarbij moeten zelfs de ruiten van een der barakken inge gooid zijn. De leiders van de werkzaamheden slaag den er niet aanstonds in de kalmte te doen tertigkeeren. Ze riepen toen de marechaus- sée te hulp. Deze doet toch al bewakings diensten men vreest n.l. voor een poging om het poldertje met het kamp onder wa ter te doen loopen maar moest in «lit geval verklaren, niet gerechtigd te zijn iemand van het terrein te verwijderen, ten zij haar daarom werd verzocht, hetgeen niet geschiedde. De marechaussee is daarop weer vertrokken. Het bleef daarna onrustig in het kamp. 's Avonds omstreeks elf uur kwam de secretaris van de N.S.B., de heer Van Geelkerken uit Utrecht, die telefonisch was opgeroepen, aldaar aan. Hij heeft met de werklieden ge sproken en besloten, dat verschillen de hunner, over wier aantal de lezin gen uiteenloopen, uit het kamp ver wijderd moesten worden en er niet opnieuw toegelaten zouden worden. Opstandigen Tevens heeft hij de klachten die er waren, in ontvangst genomen. Volgens inlichtingen van de zijde van de N.S.B. zijn er vijf perso nen uit het kamp verwijderd, die als aan stokers van de onrust werden beschouwd. Reeds eerder hebben eenige van de vrijwil ligers het kamp op min of meer ostentatieve wijze verlaten, omdat verschillende loestan- den. die daar bestaan, hun niet bevielen. De arbeid aan de oprichting van de tent en het in- gereedheid brengen van het terrein, is nu hervat. Tot zoover het drama van het Loosduin- sche werkkamp. De bronnen, waaruit bovenstaande mede deelineen afkomstig zijn, noemden we. Hoe wel we ons in geen enkel opzicht geroepen achten reclame voor de N.S.B.-heeren te ma ken. wilden we nu het Loosduinsche kamp die stof is gaan bieden voor een schandaal-roman toch niet geheel zwijgen over hetgeen, waarvan iedereen spreekt. Hier is een leerzaam stukje N.S.B.- practijk. De nieuwe volksgemeenschap in zakformaat vertoont wenig verhef fends; integendeel er is veel dat ieder weldenkende, die onbevangen wil zijn, met afkeer en zekere walging vervult. Woord en daad vloeken hier op de schrik- kelijkste manier. Loosduinen strijkt een ver nietigend moreel vonnis over de N.S.B.-leer en practijk. Het helle, daverende woord heeft geen inhoud, tenzij een. die kwalij kriekende geuren van zich afgeeft. En hier is nu nog maar een heel klein stukje N.S.B.-leven! Wat zou het worden als deze beweging zonder beginselen van hoo- gere orde, maar beheersclit door negativis me, eigenbelang, hoogmoed en heidensche zelfverheffing en mensehverheerlijking, door geestelijkeen moreele dwangmethoden, eens iets te zeggen kreeg buiten eigen kring? Evenals elders aou het ook hier uitloopen op een ramp voor ons volksleven. Ziedaar de les, die voor ons uitgaat van het N.S.B.-werkkamp te Loosduinen. Daarop te wijzen is ons niet alleen nog toe gestaan, maar achten we ook een hooga plicht van de geheele Nederlandschc pers, voor zoover zij vrij is van de vreemde smet ten, waarmee de N.S.B. gauschelijk is over dekt. Verkrijgbaar bij apothekers en drogisten a f 0.75 per flacon. De stormbal hing Zaterdagmiddag uit van de seinmast te Ter Hejjde; een stevige Zuid-Wester had het sein: „Wees op uw hoede" doen geven. De bemanning der Heijdsche reddings boot heeft een oefening dien middag houden. De inspecteur der Z.-H Mij tot redding van Schipbreukelingen, de heer A. J. Drenth. de commissaris voor het Loodswe zen te Hoek van Holland en vertegenwoor diger der Z.H.R.M. aldaar, benevens de heei A. L T. van Luik, de vertegenwoordigen voor Monster-Tre Heijde. woonden deze oefe ning bij. Al is bet weer niet zoo buitengewoon goed, toch wordt de boot uitgebracht en maken de mannen hun oefening. Het ging zelfs buitengewoon vlot ditmaal. Om half twee zou de oefening aanvangen, en toen we en kele minuten na half twee op het strand kwamen, dreef de „Pres. Schumacher" reeds in het zilte nat en danste over de hooge golven. Er kwamen wat zeetjes over. maar met vaste hand bracht schipper Storm zijn boot in zee, waar de deining niet veel on der deed voor die in de branding. Het was bijna nog erger. F.n bet water sproeide rijke lijk over de roeiende mannen Het teeken van het strand werd gegeven en de schipper liet zijn mannen van plaats verwisselen, om de golven onder de boot te laten gaan en rustig naar het stand terug te dobberen. HET PARTICULIER INITIATIEF Te Beegden (L.) heeft de gemeente raad kort geleden het verzoek der bewoners van de Kruis- en Koelstraat tot verhetering van de stralen afgewezen. De bewoners heb ben thans een stoomwals laten aanrukken en op eigen kosten de verbetering der stra ten ter hand genomen. BEIDE BEENEN GEBROKEN Bij het verlaten van de vluchthaven bij Bruinisse is een 17-jarige Duitsche matroos aan boord van een Belgisch «lerpschip met zijn beenen verward geraakt in de sleeptros. Beide beenen werden hem daarbij gebroken De jongen werd naar het ziekenhuis te Noordgouwe vervoerd. Doodelijk auto-ongeluk Te R h e n e n heeft een ernstig ongeval plaats gehad. De 3S-jarige gehuwde arbeider W. v. Dijk. die per rijwiel van zijn werk kwam, kwam te vallen, waardoor hij do-.r een hem tegemoet komende auto van de firma Truen, uit Venlo. werd gegrepen. De man was op slag dood. De vrachtauto werd door de politie in heslag genomen, doch na onderzoek weer vrij gegeven. AUTO- EN MOTORONGELUKKEN Te Amsterdam is op den Singel bij de Vijzelstraat een dame aangereden door een auto. Zij brak een heen en is opgpno- men in het Xed Israëlitisch Ziekenhuis Op de Weesperzijde is een motorrijder uit ITs- selstein tegen een stilstaanden motor opge reden. Met een gebroken heen is hij opge nomen in het O. L. Vrouwe Gasthuis. De. motorrijder en de duorijdster van den stu- staanden motor werd licht, gewond 7.ij werden door den Geneesk Dienst naar hm» gebracht. Bij Vught (N.-Br.) hotste een ledigo verhuiswagen door het springen van een band tegen een boom. welke in di auto drong, \Vaardoor de chauffeur prnstig ge wond werd. In zorgelijken toestand werd hij naar het ziekenhuis vervoerd. EEN LASTIG LEK Te Amsterdam werd de hulp van de brandweer ingeroepen door de directie var», het café-restaurant. „Astoria" aan de Vijzel straat, waar in een koelmachine, staande in het vertrekje naast dc keuken, een lek was ontstaan, tengevolge waarvan zich ntn- moniekdampen in de omgeving verspreid, den. De hrandwachts moesten, om het las tige euvel te herstellen, van gasmaskers gebruik maken. Enkele lpden van het per soneel liepen hoestend en met tranende oogen rond. Aangezien een en ander zlrh afspeelde aan de achterzijde van het gehorw heeft het in de taverne en het restaurant aanwe zige publiek voor liet moerendeel niet be merkt wat er gaande was. DE DOODGESCHOTEN 'NBREKER De identiteit van den inbreker, die in der; nacht in de Mnrnixrtra.v ie .0 s t r d a m door den agent van V. is do'>d«.schoten, staat thans vast. Het is rit lo-»':. ige T v. f) wonende in de Jacob van •pb.rirt, een goede bekende van polite rn j ïriitie. dia reeds versrliillende gevangenisstraffen heeft ondergaan. He -..noneuren van den agent zijn ervan «n'ertü'gd. dat deze in de uitprste nr.1d7.8ak heeft gehandeld, aangezien hij als een kaliu en bedaard man bekend staaL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 3