Kruschen Salts
HET TELEGRAM VAN DEN
NEGUS BEANTWOORD
MET ONZE MARINE OP ZEE
toppfjibwch
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG. 2
ZAL DE VOLKENBOND
HET HOUDEN?
De Volkenbondsvergadering zal heden
weder bijeenkomen, en vermoedelijk het
besluit nemen, haar zitting niet te sluiten,
zooals aanvankelijk in het voornemen lag,
doch slechts te verdagen, zulks natuurlijk
om paraat te bljjven met het oog op de
verdere ontwikkeling van het Abessijnscli
geschil.
Drie gedelegeerden hebben dit voorstel
van het bureau der Assemblée, toen het
gisteren in discussie kwam, niet kunnen
ondersteunen, en wel de vertegenwoordigers
van Italië, Hongarije en Polen. Zij verklaar
den het ongewenscht te achten, dat de Vol
kenbondsvergadering zich zou kunnen bezig
houden met een geschil, dat de Volken
bondsraad in behandeling heeft, en inder
daad is dit een eenigszins vreemde figuur.
Er blijkt opnieuw uit, dat Groot-Brittannië
achter het verder verloop der zaken spoed
wil zetten.
De Commissie van Dertien is immers
thans bezig met het opstellen van haar rap
port. dat de aanbevelingen moet bevatten
inzake de oplossing der Italiaansch-Abes-
sijnsche geschillen. De beide partijen zullen
dan uiteindelijk hun standpunt moeten
vastleggen, d.w.z. deze aanbevelingen op
volgen, of er de brui aan geven. Het is te
vreezen, dat Mussolini tot dit laatste zal
besluiten, en dan staat de Bond voor het
geval, dat hij art. 16 van het Handvest zal
moeten toepassen, dat der sancties. Daar
mede is hij dan tevens een ernstige be
staanscrisis ingetreden, waarvan men den
uitgang ook thans nog niet kan bevroeden.
Hoe fel achter de schermen de strijd van
pro en contra is, blijkt nog eens opnieuw
uit een bericht van de „Star", dat met de
mededeeling komt, dat de Britsche minister
voor Volkenbondsaangelegenheden, Eden,
zich kort geleden zou hebben moeten te
weer stellen tegen zekere diplomatieke in
vloeden te Londen, welke volgens dit blad
bijna er in geslaagd waren, hem den grond
onder de voeten weg te nemen. Deze invloe
den zouden zijn uitgeoefend door kringen,
welke in elk geval een verzoening met
Italië wilden bereiken. Gelukkig, zoo be
sluit het blad, is thans het gevaar voorbjj,
dat verraad jegens den Volkenbond zou
zijn gepleegd om Mussolini een genoegen
te doen.
Deze laatste toevoeging, wij bedoelen die
van het vriendelijke gebaar naar den Duce.
is vermoedelijk met een korreltje zout te
nemen. Het heeft er meer van, dat juister
motieven te vinden zijn in een rede van
.Winston Churchill, dezer dagen door hem
eveneens aan de Abessijnsche kwestie ge-
.wijd.
„Onze plicht en ons levensbelang
zoo zeide deze politicus noodzaken ons
aandeel te nemen in het werk van dit
groote internationale instrument (n.l. de
.Volkenbond), dat er naar streeft, het recht
onder de volkeren hoog te houden. Gieren
cirkelen in de lucht, die hopen het vette
karkas van het Britsche rjjk te kunnen ver
slinden. Wij zullen hun die kans niet geven.
Het is een jammerlijke redeneering, te zeg
gen, dat Groot-Brittannië met zijn groot
aantal koloniale bezittingen, terwijl nieuwe
mogendheden er geen bezitten, moet toe
stemmen in herdistributie van grondbezit;
dat wij het Britsche ryk in stukken moeten
snijden om do nieuw aangekomenen gelijke
rantsoenen te geven. Deden wij dat, dan
zouden de aasvogels zich zoodanig verme
nigvuldigen, dat ons erfdeel aan stukken
zou worden gescheurd, en dat de bevolking
van een eerste klas mogendheid als Groot-
Brittannië op haar kleine eiland zou kun
nen verhongeren".
Dit is, in het kort, Engelands nuchtere en
zakelijke opvatting van het internationaal
recht, en lijkt veel op een statische op
vatting der internationale verhoudingen,
waartegen o.a. de Nederlandsche woord
voerder te Genève terecht ernstig heeft ge
waarschuwd.
Blijft men zich te Genève vastleggen aan
'de voorstelling van „een onbeweeglijk we
relddeel, zonder zich genoegzaam rekenschap
te geven van de dynamische krachten die
steeds voortwerken", gelijk Minister De
Graeff het formuleerde, dan is het inder
daad te vreezen, dat Genève een zeer onge
wisse toekomst tegengaat.
KORT NIEUWS
Te Triest wordt heden de eerste Voor
Siam gebouwde torpedoboot te water gela
ten. Nog negen van deze boot-en en twee
mijnenleggers zullen op dezelfde Italiaan
sche werf voor Siameesche rekening wor
den gebouwd.
De brand, die sedert drie dagen in de
Eaven van Londen woedt, is thans vrijwel
gebluscht Niettemin neemt men aan, dat
definitieve blussching nog een kwestie van
verscheidene dagen zal zijn Van de in de
pakhuizen opgeslagen goederen is een_ der
de deel vernield door het vuur. terwijl de
rest door rook en water bedorven is.
Een kruis, dat ter herinnering aan
Keizer Karei en bondskanselier Dóllfuss
een week geleden in den Anpas bij Inns
bruck was opgericht, is door onbekende da
ders geheel vernield.
Ia een Zuid-Slavische mijn heeft een
mijngasontploffing 12 mijnwerke*- gedood
en 26 gewond.
In de werkplaatsen van de vlieghaven
Brough bij Huil zijn in verband met een
loongeschil 300 arbeiders in staking gegaaa
De „Silver Jubilei", de nieuwe ge
stroomlijnde trein der Londen and North
Eastern Railways, heeft een record-snelheid
a an 180 K.M. per uur gehaald, en daarmee
nlle bestaande snelheidsrecord van treinen
gebroken, "arT-
GAAN DE WAARNEMERS
NAAR OOST-AFRIKA?
De Assemblée niet gesloten,
doch verdaagd
Het presidium van de Volken-
bondsvergadering heeft gistermiddag
besloten, in de zitting van heden aan
de assemblée voor te stellen, de ver
gadering van den Volkenbond niet te
sluiten, zooals oorspronkelijk vandaag
zou moeten geschieden, doch om haar
te verdagen.
Aan dit besluit ging een kort debat voor
af. waarin de gedelegeerde van Italië een
zeker voorbehoud tegen deze procedure
heeft gemaakt, daar cüt besluit druk zou
kunnen uitoefenen op de werkzaamheden
van den Volkenbondsraad, in verband met
het Abessijnsche conflict.
Ook de „Giornale d'Italia" beschouwt het
voorstel tot het verdagen der Volkenbonds
vergadering (zoodat de vorgadering onmid
dellijk weer kan bijeenkomen) als "n nieu
we poging tot het oefenen van pressie op
Italië. Men wil, aldus het blad, een steeds
groot ere massa tegen Italië aanvoeren, on
verschillig hoe die massa is samengesteld
en in het vuur gebracht wordt
De inmenging van de Assemblée in het
Abessijnsche geschil is een volledige schen
ding van het pact ten aanzien van de kwes
tie van de procedure, daar de Assemblée
alle op haar agenda staande punten reeds
ten volle heeft behandeld en het Abessijn
sche geschil niet op haar agenda heeft ge-
De nieuwe taak, die men plotseling aan
de Assemblée wil toewijzen, valt bulten
haar bevoegdheid.
Het telegram van den Negns
De Commissie van Dertien heeft het tele
gram van den Negus, waarvan wij dezer
dagen melding maakten, op de volgende
manier beantwoord:
„De raadscommissie heeft kennis
genomen van het besluit van Uwe
Majesteit, de Abessijnsche troepen 30
K.M. achter de grenzen terug te trek
ken. De commissie waardeert den
geest, waaraan deze beslissing is ont
sproten.
De Commissie, die de meeste aan
dacht wijdt aan het verzoek tot het
zenden van neutrale waarnemers,
onderzoekt op het oogenblik, of de fei
telijke omstandigheden de vervulling
van de taak van waarnemers zouden
mogelyk maken."
Met het onderzoek, waarop dit antwoord
aan Hailé Selassié doelt, heeft de Commis
sie van Dertien een drietal deskundigen be
noemd, en wel een Franschman, een En-
gelschman en een Spanjaard.
Mexicaansche olie voor Italië?
Het blad „Excelsior" bericht, dat op het
oogenblik Italiaansche agenten in Mexico
vertoeven om met Mexicaansche onderne
mingen te onderhandelen over het leveren
van Mexicaansche petroleum aan Italië.
Saoedië vechtlustig!
De „Star" bevat het bericht, dat Saoedië
den Volkenbond militairen bijstand heeft
aangeboden voor het geval van een Italiaan-
schcn aanval op Abessynië of op Engelsoh
gebied in het Nabije Oosten.
Het blad voegt hieraan toe, dat het Mus
solini „gelukt" schijnt te zijn, in Voor-Azië
de gehecle Christelijke en Mohammedaan-
sche wereld tegen Italië te mobiliseeren.
De Britsche slagkruisers „Renown" en
„Hood" zijn thans voor Alexandrië aange
komen; zij liggen buiten de ahven.
Aan den haven-ingang is vèr dragend ge
schut in stelling gebracht. De ingang zelf
is met stalen netten afgesloten ter voorko
ming van aanvallen met duikbooten. Slechts
een kleine vaargeul is vrij gelaten.
I11 de haven hecrscht een groote bedrij
vigheid. Auto's, gepantserde wagens, vlieg
tuigen en munitie worden uitgeladen. In 5
dagen zijn 170 vliegtuigen aangekomen, die
bestemd zijn voor de vlieghaven Aboekir,
ten Oosten van Alexandrië. Aan civiele per
sonen is strenge geheimhouding over de
militaire voorbereidingen opgelegd.
Men heeft in de stad reeds een oud-offi
cier van de Italiaansche luchtstrijdkrachten
gearresteerd, die zich verdacht had gemaakt
door de groote belangstelling, welke hij
toonde voor de voorraden, die uit een En-
gelsch schip werden gelost. Men had hem
reeds drie dagen achtereen in de omgeving
gezien. Wegens gebrek aan bewijs hebben
r'e autoriteiten bevel tot zijn in vrijheid
telling gegeven. De politie heeft de controle
op personen, die het havengebied betreden,
echter verscherpt.
De positie van Egypte
Naar Reuter uit Alexandrië verneemt,
heeft de onderstaatssecretaris van het mi
nisterie van oorlog verklaard, dat tot dus
verre geen maatregelen zijn getroffen voor
een versterking van de Egyptisohe leger
macht, die 18.000 man bedraagt. De situa
tie aan de Westelijke grens is normaal In
de kazerne op den berg van Solloems aan
de grens van Cyrenaica zijn 800 man en
een batterij ondergebracht. De patrouille
dienst langs de grens wordt o.a. verricht
door pantserauto's.
De Italianen hebben aan de grens van
Cyrenaica 'n drievoudige prikkeldraadver
sperring aangebracht om grensoverschrijdin
gen door Bedoeinen onmogelijk te maken.
Drie Italiaansche schepen, waaronder de
groote „Baiamon", hebben gisteren te Port
Said gebunkerd. Zij hebben 5000 Italiaan
sche soldaten aan boord.
Reuter meldt uit Alexandrië verder, dat
bij Malta op het oogenblik twaalf schijn
werpers in werking zijn. Het gerucht gaat,
dat zich sedert, verscheidene dagen een Ita
liaansche duikboot in de nabijheid van het
eiland ophoudt.
Italië en de Volkenbond
De „Giornale d'Italia" verklaart, dat men
in Abessynië den oorlog zeer serieus voor
bereidt. Do Negus speelt de dubbele rol van
Volkenbondspacifist tegenover Europa en
vastbesloten krijger in eigen land.
.Onder den druk van welbekende krachten
weigert Genève de levensbelangen van Ita
lië, de schuld van Abessynië, do noodza
kelijkheid der gerechtigheid en 't gezonde
evenwicht te erkennen. Daarom wordt te
gen de veiligheid van Italië geageerd.
De „Tribuna" schrijft, dat artikel 16 van
het Volkenbondspact, hetwelk niets uit
staande heeft met het conflict, slechts
spreekt van het afbreken van economische
en financieele betrekkingen.
Het fascistische Italië ie echter sedert 13
jaar op zichzelf ingesteld. Het heeft geen
penning bij wijze van leening in het bui
tenland opgenomen. Dergelijke sanctie
maatregelen hebben dus geen waarde.
Indien men gelooft een blokkade of eenige
andere militaire actie op touw te kunnen
zetten, betreft het oorlogsdaden, die men
met oorlogsdaden beantwoordt.
DE DREIGENDE OORLOG
IN OOST-AFRIKA
Gebeden voor den vrede op
Zondag 20 October a.s.
Aan het verlangen van de Keizerin van
Abessynië, dat alle vrouwen op de wereld
zich in gebed voor den vrede vereenigen,
zal in Nederland worden voldaan. Er heeft
zich n.1. hier te lande een coratié van vrou
wen en moeders gevormd, welke een oproep
heeft verspreid tot het houden van een
gebeds-, bezinnings- en concentratie-uur
voor den vrede Uit de talrijke brieven, wel
ke op deze oproep zijn ontvangen, blijkt,
dat overal groote belangstelling voor dit
doel wordt gevonden.
De dag waarop de samenkomsten
zullen worden gehouden, is thans b®
paald op Zondag 20 October en het
tijdstip, waarop in geheel Nederland
de gebeden en gedachten tegelijk
worden uitgezonden, is bepaald op
8.30 uur des avonds. Aan H. M. de
Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
heeft het Comité verzocht zich met de
Nederlandsche vrouwen in gebed te
vereenigen. De Keizerin van Abessynië
is van de voorgenomen samenkom
sten in kennis gestéld.
DE VERKIEZINGEN IN
HET MEMELGEBIED
EEN BRITSCH WAARNEMER
Op verzoek van de Litausche regeering
zal de Britsche zaakgelastigde te Kowno
zich gedurende het week-end naar het Me-
melgebied begeven, teneinde daar als waar
nemer aanwezig te zijn bii de verkiezingen
voor den Memellandschen Landdag, die
Zondag gehouden worden. De zaakgelastig
de, T. H. Preston, heeft na overleg met
Londen aan dit verzoek gevolg gegeven.
De Litausche regeering heeft aan de re
geeringen van Frankryk, Engeland en Ita
lië nogmaals de verzekering gegeven, dat
de verkiezingen zullen worden gehouden
onder strikte inachtnemnig van de bepalin
gen van liet Memelstatuut. De aandacht
van de Duitsche Rijksregeering is op deze
verzekering gevestigd.
In Hongaarsche politieke kringen legt
men er den nadruk op, dat de reis van den
minister-president naar Duitschland in de
eerste plaats een vriendschapsbezoek ten
doel heeft.
Er is geen enkel motief om aan te ne
men, dat. bedoelingen betreffende derde
staten aan het bezoek ten gi-ondslag liggen.
DE IN ZUID-SLA VIE
GEDOODE
DUITSCHE STUDENT
GEEN AANSLAG, DOCH ONGELUK
In verband met het bericht, volgens heb
welk een Duitsph student te Petsj door
anti-fascisten was gewond, heeft de Duit
sche legatie te Belgrado een dokter naar
Petsj gezonden tot het. instellen van een
onderzoek. Uit de mededeelingen van dezen
arts is thans gebleken, dat hier niet spra
ke Is van een aanslag, doch van een on
geval.
Toen de Duitsche studenten met hun
Zuidslavische geleiders in een autobus uit
Petsj zouden vertrekken, hadden zich op
het marktplein eenige anti-fascistische stu
denten verzameld, die met tomaten naar
de bus wierpen en „Weg met het fascisme!"
riepen.
Een der gastheeren trok een revolver en
loste door het open raam een schot ter af
schrikking.
Juist op dat oogenblik echter gaf de
chauffeur vol gas, met het gevolg, dat de
revolver opnieuw afging en het schot den
Duitscher Mackensen in de zijde trof, door
dat de Zuid-Slavische student het wapen
reeds had laten zakken.
HET VLOOTVERDRAG VAN
WASHINGTON
GEEN OPZEGGING DOOR ENGELAND
Het bericht, als zou Engeland aan
het einde der week het vlootverdrag
van Washington opzeggen in een
nota aan Washington, om de vrije
hand te verkrijgen voor uitbreiding
der vloot, wordt van officieele Engel-
sche zijde categorisch gedementeerd.
Een dergelijke nota is niet verzón-
den en zal nit verzonden worden.
DE KATHOLIEKE KAMER-
GROEPEN
EN DE VLAAHSCHE BEWEGING
Een Program van Actie
Donderdagmiddag hebben de leden van de
Vlaamsch-Katholieke fracties van de Belgi
sche Kamer en Senaat te Brussel een ge
meenschappelijke vergadering gehouden o.l.v.
Minister van Staat Van Cauwelaert,
ter bespreking van de Vlaamsche actie.
De vergadering verklaarde aich solidair
met het zgn. Vlaamsche minimum-program,
dat als volgt luidt:
a. Vervlaamsching van het onderwijs
voor het Vlaamsche volk in al zjjn tak
ken en graden;
b vervlaamsching in Vlaanderen Van
het gerecht en van alle openbare bestu-
c. indeeling van het leger in Vlaam
sche en Waalsche eenheden, resp. met
het Nederlandsch en het Fransch als
taal van opleiding en commando;
d. reorganisatie van het centraal be
stuur zoodanig, dat de aangelegenhe
den, die het Vlaamsche gedeelte van
het land betreffen, rechtstreeks in het
Nederlandsch, die van het Waalsche
Hoewel erkend werd, dat van dit pro
gram reeds veel is verwezenlijkt, moeyt
toch worden geconstateerd, dat bij de toe
passing der taalwetten nog veel verwarring
heerscht, en dat er zelfs onverschoonbare
rechtskrenkingen plaats vinden.
De Katholieke Vlaamsche groepen zullen
onverdroten den strijd voor integrale ver
wezenlijking van dit program voortzetten,
op de basis van liet Belgische grondwette
lijk statuut. De katholieke Vlaamsche volks
vertegenwoordiging is bereid met alle Vla
mingen van goedén wil op eerlijke wjjze
samen te werken om bij het Vlaamsche
WAARSCHUWING.
Het Is gebleken, dat hier en daar in het buitenland door opkooperi
met Kruschen Salts geknoeid is. De fabrikanten waarschuwen daarom
het publiek, Kruschen Salts in geen geval te koopen onder buitenlandsch!
etiquet, doch uitsluitend in den alom bekenden poedervorm in onge
schonden Hollandsche verpakking, terwijl de naam N.V. Rowntree
Handel Maatschappij zoowel op de verpakking als op het etiquet
gedrukt moet zijn. Alleen bij dit echte Kruschen Salts zult U baat vinden.
E. GRIFFITHS HUGHES Ltd.. MANCHESTER. Ongericht 1756
volle het noodzakelijke gevoel van eigen
waarde en saamhoorigheid te ontwikkelen
en alle hervormingen tot stand te brengen,
die noodig zijn om den opbouw van een
vruchtbaar en welvarend Vlaamsoh ge
meenschapsleven te verzekeren. Bij dezen
opbouw, die zoowel het maatschappelijke
als het bestuurlijke en cultureele leven om
vat, zal uit de ervaringen zelf blijken in
'l'.ioever en op welke gebieden een zelf
standige ontwikkeling van het Vlaamsche
volksbestaan mogelijk en wenschelijk is.
In deze geest vraagt de katholieke Vlaam
sche volksvertegenwoordiging het vertrou
wen en den steun van haar katholieke
stam- en taalgenooten.
TRAGEDIE IN DE RECHTZAAL
Een zekere Franz Geisseder, die te Graz
terecht stond wegens grafschennis en drei
ging, heeft gedurende de behandeling van
zijn zaak plotseling een revolver getrokken,
waarmee hij een snelvuur opende op de
rechtbank en de getuigen.
De rechter, die achter de tafel dekking
had gezocht, werd ernstig gewond door een
kogel, welke het hout doorboorde.
Twee getuigen, de directeur van een zie
kenhuis en de vrouw van een hooggeplaatst
officier, werden levensgevaarlijk gekwetst.
De dader richtte tenslotte het wapen tegen
zichzelf en stierf eenigen tijd later in het
ziekenhuis.
Geisseder had vroeger een betrekking ge
had in het ziekenhuis, doch hjj was ont
slagen en bij wijze van wraak had hl] het
graf van don zoon van den directeur, die
thans getuige was, geschonden.
Voor de spoedrechtbank te Berlijn is een
proces begonnen tegen den 52-jarigen pater
Johann Seiwert en den 51-jarigen broeder
Hoinrich Lorenz uit Limburg aan de Lahn.
die beschuldigd worden van het smokkelen
van deviezen tot een waarde van 190.000
R.M Zij hebben, aldus luidt de beschuldi
ging, voor den bouw van een kerk en een
seminarium in Nederland een leening van
300.000 gulden opgenomen. Deze obligaties
zijn teruggekocht door middel van naar het
buitenland gesmokkelde deviezen.
De hoofdbeklaagde, Seiwert, verklaarde,
dat hij gemeend had, dat alles langs legalen
weg geschiedde. De president las daarop
een brief voor, waarin aan Seiwert geheim
houding was
Voor het hotel „Clinton" te New-York,
waai- een gezelschap Duitsche toeristen in
trek had genomen voor den tijd van een
week, verzamelde zich, op het gerucht, dat
de Duitschers, ongeveer 40 in getal, ten
deele in uniform gekleed zouden zijn en
hakenkruis-insignes zouden dragen, een
menigte van ongeveer 500 personen, die
riepen: „Lyncht de nazi's".
De politie greep tenslotte in en verspreid
de de menigte, waarbij betooger gear
resteerd werd.
Het toeval wilde, dat de Duitschers tij
dens de betooging niet in het hotel aanwe
zig waren, aangezien zij juist toen een
rondrit door de stad maakten. Inmiddels
hebben zij besloten een ander hotel to be
trekken.
EEN SCHIJNOORLOG
BIJ DEN HELDER
Aanval op het zeegat
van Texel
Aan boord Hr Ms Hertog Hendrik,
26 September
(Van een specialen verslaggever)
Ook vandaag, Donderdag, woed er
tnog een stevige bri^s en op de Noord
zee is zooveel deining, dat do schiet
oefeningen op de varende sohijf van
de Gelderland andermaal worden af
gelast. Tegen den middag klaarde
echter het wear op en we zetten nu
onze troeven op het spel vam vam-
Wamt dan gaat er niets meer of min
der dan een schijnoorlog uitbreken tus-
schen twee mogendheden, die wij weer
onderscheiden in ,r,ood" en „blauw";
De tot de stelling van Den Helder behoo-
rende blauwe scheepsmacht is daar ter plaatse
gestationeerd en zij bestaat uit bewakings-
onderzoekingsvaartuigen, alsmede Hr Ms
Douwe Aukes. Commandant is de schout-bij
nacht Kruys, stelling-commandant van Den
Helder, terwijl „rood" wordt geleid door
kolonel Dikkers van de Gelderland.
De Gilderland, de Hertog Hendrik, de tor-
pedtobooten G 13 en G 15 en d e jager Z 5
vormen de roode scheepsmacht, welke in
dien namiddag van heden buiten zicht in
Den Helder is verkend.
„Rood" zal trachten het zeegat van Texel
te forosieren en een landing in het stelling-
gebied te ondernemen, met een eventueele be
schieting van de marine-etablissementen.
Men dient hierbij te bedeniken, dat er in de
Noordzee drie vaargeulen naar de zeestraat
tusschen Texel en den kop van Noord-Hol
land leidien: het z.g. Molengat, westelijk
langs Texel, het Westgat (van West naar
Oost loopende) en het Schulpengat. In het
Westgat ligt een drempel, dig den toegang
voor groote schepen gevaarlijk maakt en die
in oorlogstijd spoedig genoeg onoverkome
lijk is tie maken.
Wij roncentreeren onze aandacht dus voor
namelijk op het Westgat en het Sóhulpengat.
Dat „rood" te kampen zal krijgen
met mijnen en kustverdedigingsge-
flohut, ligt op z'n zachtst gezegd voor
de hand; evenzeer, dot „blauw" met
zoeklichten enz. zal trachten een ver
rassing in den avond of nacht te voor
komen.
In den donkeren nacht
Natuurlijk moest de poging om het zeegat
van Den Helder te forceeren, zoo geheim mo
gelijk gehouden worden.
Alle lichten aan boord werden gedoofd of
zoodanig afgeschermd, diat er van buiten af
niets meer van t» zien zou zijn.
Mysterieus schoven de zwartgrijze oorlogs
schepen over de golven, die ditmaal kalm
pjes kabbelden. De lucht was egaal bewolkt
en liet geen sterne-stralen door. Overal was
het donker en we konden slechts voetje
voor voetje de commandobrug bereiken. Daar
waren kolonel Furstner en zijn staf tastend
bezig hun controleerend werk te verrichten.
Maar ook hier viel voor ons weinig anders
waar te nemen dan eenige vage silhouetten
en eenige lichtjes aan den horizon, inclusief
die lichttorens van den Zanddijk en Den
Helder.
Bij Cellantsoog werden drie motorsloepen
gestreken en vooruitgezonden: een van de
Hertog Hendrik en twee van de Gelderland
ter verkenning van het kustgebied aldaar,
o.a. om onmiddellijk bij het verschijnen van
zoeklichten daarop een mitrailleurvuur te
openen. De sloepen werden evenwel door de
defensieve partij op den wel die onder
Mclöng stond van overste Bentz v. d. Berg
waargenomen en, naar men mag aanne
men, in den grond geboord.
Waar het om ging
Het „gros", d.z. de gtvote schepen, ging(en)
verder langs de vaal «veilige 8 meter lijn,
evenwijdig aan de kuit, terwijl meer voor
waarts de G 13 haar peibngswerk verrichtte.
De G 15 en Z 5 moesten met torpedo's en
gesohutvuur de haven bij Den Helder (West
gat en Molengat) gedurende den geheelen
nacht bewaken, daarbij zooveel mogelijk
verwarring in de kustverdediging stichtend
omtrent het werkelijke doel van het gros, dat
aldus hoopte zijn doel k bereiken. Mocht
één vam onze schepen ontijdig worden ont
dekt, dam zou dit b.v. door het uitwerken
van een zoeklichtenbundel, waar men niet
dwars doorheen VüVon. d» v-invn'omiiie;
voor de kustverdediger kunnen bemoeilijken
ten gunste van de overige grosdeelen. In
hoofdzaak ging het er bij deze, te half vier
in den nacht aangevangen oefening om, dat
iedere groep tijdig en tactvol de noodlige
maatregelen zou nemen.
He! eerste treilen
Aanvankelijk konden de zoeklichten op den
wal ons niet benaderen. Wy zagen wel de
zoeklichten, maar zij die daarachter als
waarnemers fungeerden, zagen ons nog niet.
Lang duurde dit geenszins. Oim
4.02 werden wij dioor landlbewakings-
vaartuigen in het Schulpegat ontdekt
en deze larmeerden de stelling vam
Den Helder. De Gelderland 6laagde
erin drie kwartier later één dezer be
wakingsvaartuigen op te sporen en in
den grond te schieten, doch werd
daarna zelf ernstig gehavend. Tevens
slaagde de stelling Den Helder erin
om onze torpedobooten bij het binnen
komen ter reede tot zinken te bren
gen, voordat zij hun hoofdopdracht
hadden kunnen uitvoeren.
Om 5.20 onderging de Gelderland nogmaals
een beschieting in de zijde der kustverdedi
ging en om 5.40 werd de Hertog Hendrik fel
door een zoeklicht beschenen en door kust-
vuur beschoten, maar dit werd onmiddellijk
beantwoord met kanonvuur van óe Hertog
Hendrik, die erin slaagde, zijn tegenpartij
het zwijgen op te leggen, waarbij een tweede
bewakingsvaartuig bij Falga zijn graf vond.
De landingsmanoeuvre
Te zes uur in den ochtend waren wij ter
netede paraat voor onze opdracht tot beschie
ting van hert marine-etablissement, doch deze
beschieting zelve vormde geen nummer meer
van het oefeningsprogramma
Nogmaals kozen we zee voor een landings
manoeuvre met sloepen, maar vam de edgen-
lijke landing moest vrij spoedig worden af
gezien wegens het gevaar, dat één of meer
van deze sloepen in de branding werkelijk
zou verongelukken.
Hiermede eindigde Vrijdagvoormickiag de
serie manoeuvres van onze Koninklijke Ma
rino, die door haar sympathieke gastvrijheid
aan de pers verleend, stellig een aanmerke
lijk deeï van de lezers nader tot zich heeft
g»t mkken.
BINNENLAND
HET WACHTWOORD
VERSOBERING
Iedereen werke
daaraan mee
We zijn steeds royaal met het plaatsen
van ingezonden stukken. Maar niet allo
Zijn voor opname geschikt. Zoo ontvingen
wo thans een stuk „naar aanleiding" van
het artikel, dat Ds. H. C. v. d. Brink te
Hilversum liet opnemen in ons blad van
17 Sept. 1.1., en dat o. i. niet voor opname
in aanmerking kan komen
We zullen zeggen, waarom.
De schrijver, J. B. te M., meent het goed;
we weten dat van nabij; ook uit persoon
lijke ontmoetingen. Er staan ook beharti-
gingswaardige opmerkingen in. Maar hoe
wel de schrijver zich op het artikel van
Ds. v. d. Brink beroept, staat het daar
bijna geheel naast. Hij is het trouwens in,
de grond met de strekking daarvan eens-
Versobering geldt voor allen, leest men
in dat artikel. Zeker, zegt onze inzender,
maar er zijn groepen, dio niet meer ver
soberen kunnen; b.v. werkloozen en zeep,
laag bezoldigden.
Nu laten we in 't midden, dat „versobe
ren" altijd een betrekkelijk begrip is. Ook
de schrijver zou niet kunnen aangeven,
waar do absolute loongrens ligt, welke
„versobering" uitsluit. Ook stippen we
slechts aan, dat Ds. v. d. Brink niet van
werkloozen gesproken heeft. Hij had het
o. i. kunnen doen, want als bij toenemende
nood eens „steun in natura" moest in
gevoerd worden, dan zou ook dat versobe
ring zijn.
Maar daarover gaat het niet.
De schrijver ziet geheel over 't hoofd, dat
Ds. v. d. Brink begon met het vooropstel
len van de bede: „Geef ons heden ons ge
noegzaam brood". Kan er sprake zijn van
hardvochtige versobering, indien deze bede
norm en grondslag is?
Dédrom paste dit ingezonden stuk niet
op het artikel.
Er is echter meer. De schrijver stelt ook
een andere vraag, n.l. deze, of de salaris
sen wel mogen dalen, als de levensstan
daard niet daalt?
Die vraag heeft met het artikel niets
te maken. Doch bovendien, wat bedoelt
men er mee? Meent men, dat de pjijzen
zooveel kunnen dalen, dat wij bij een ver
laagd inkomen evenveel kunnen koopen
als vroeger? Dan is er van versobering
geen sprake. De levensstandaard daalt ze
ker, als de prijzen gelijk blijven en de loo--
nen zakken. En daaraan is ook niet te
ontkomen. Anders zou er geen economische
nood zijn.
Maar nogmaals; deze opmerking gaat
geheel langs het artikel heen. Want de
strekking daarvan war om op grond van
de waarheid, dat versobering noodig
is. aan te geven, hoe wij de overheid daar
bij kunnen steunen.
"Wij meenden voor ditmaal eens te moe
ten zeggen, dat een ingezonden stuk toch
eigenlijk niet op zijn plaats is, als het niet
correspondeert op do strekking van een
artikel, doch dit slechts als kapstok ge
bruikt om er eenige ideeën aan vast te
haken. En om volkomen objectief te kun
nen zijn, kozen we daartoe een stuk, dat
niet op een artikel van ons zelf, maar van
een ander terug sloeg. Ware het ingezon
den stuk werkelijk een reactie geweest op
het artikel van Ds. v. d. Brink, dan had
den we dezen om een onderschrift gevraagd
en zou het opgenomen zijn. Thans gaven
we aan deze methode de voorkeur.
Kolenfornuizen
DE UNIE-COLLECTE
LIJST 3 VAN DE 57e JAARCOLLECTE
VOOR DE SCHOLEN MET DEN
BIJBEL
Schellens
Zuidwolde (Dr.)
Lemele
Bheeze
Ambt-Vollenhove (St. Jansklooster)
GelaelaarGeesteren
JJsselsteln
Buiksloot (Amsterdam-N
's-Gra vendee]
Ot tol«r»<i e.o
Oudshoorn
Rijswijk (Z -H.)
Zwaminerdam
's-Gravenpoide
135.73
110.35
50
140.20
142.80
257.88
al van 75 Locale comrité's 8.377.4{
Lomelc is de Unie-collecte dit jaar \ooi
sen zelfstandig comité gehou-
Mr. J. J. HANGELBROEK,
Secretaris van de Unie
„Een School met den Bijbel"
BEGRAFENIS
ONDERNEMING
N.V. BEGRAFENIS ONDERNEMING
W. J. INNEMEE ZONEN
