Jlicmur ^ciAsdjf (Imtrant
dagelijks verschijne nd Nieuwsblad voor L eiden ïn Omstreken
abonnementsprijs
Pei kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bi] wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/> ct
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5586
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1935
15e Jaargang
a&bertenticprijjtn:
Van 1 tot 5 regels 1.17'/»
Elke regel meer'f 032' I»
fiigezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer 045
Handelsadverlentién per regel 0.17'/i
Bij contract belangrijke korting
Voor hel bevragen aan 't bureau
wordt berekend .«.v.. 't 0.10
Wie zich heden op ons blad abonneert, ontvangt al
de tot 1 October a.s. verschijnende nummers gratis.
Abonné's op te geven aan
DE ADMINISTRATIE
VERKEERD BEOORDEELD
Eenigo dagen geleden schreven we een
artikel over „groeiende, maar niet onbeden
kelijke politieke belangstelling". De roodo
pers heeft wel heel slecht begrepen welke
bedoeling bij ons voorzaL
Zij citeert een enkel zinnetje en trekt dan
haar conclusie.
Wij schreven over het gevaar, dat de po
litiek bijna uitsluitend beheerscht wordt
door economische factoren. Maar, dat is
toch vanzelfsprekend, zegt de roode pers.
Natuurlijk, wat zal men thans anders
voeren dan crisispolitiek „dus in de eerste
plaats sociaal-economische vraagstukken
Dat is zoo vanzelfsprekend, dat het onge
past is om, nu men blijkbaar op het eigen
lijke gevechtsterrein de nederlaag voelt
aankomen, plotseling over geheel andere
onderwerpen te spreken, die ook door
den heer Col ij n niet in het geding
zijn gebracht".
Dit korte citaat en vooral de slotzin be
wijzen weer overduidelijk, dat velen niets
verstaan van het karakter der Christelijke
politiek.
In ons artikel stipten we aan zonder
er verder over te spreken dat de stoffe
lijke nood als van zelf de aandacht concen
treert op materieele vragen. Voorts komt
daar nog bij het gerucht, dat óm en voor
welvaartsplannen gemaakt wordt En daar
in schuilt o. i. een groot geestelijk gevaar,
waartegen gewaakt en gewaarschuwd moet
worden.
We gingen daarom niet, zooals de roode
pers schrijft, „plotseling over geheel andere
onderwerpen schrijven", we wekten slechts
op, om de vraagstukken, welke aan de orde
zijn en moeten zijn, meer in 't licht der
eeuwigheid te beschouwen.
Dat is gansch iets anders, dan wat ons
te laste wordt gelegd. Het heeft met een al
of niet verwachte nederlaag op politiek ge
bied, niets, maar dan ook niets te maken.
De roode pers maakt nog steeds de oude
fout, het misverstand, dat altijd in vrijzin
nige kring geleefd heeft: er zijn stoffelijke
en er zijn geestelijke vraagstukken, welke
los van elkaar staan, en ze vragen ieder een
apart antwoord.
Maar zoo stellen wij het juist niet Inte
gendeel, we waarschuwen tegen het gevaar,
dat men de materieele kwesties niet zou
zien in het licht der eeuwigheid.
Ons artikel had dus veel minder een po
lemisch, dan een vermanend karakter. In
zijn kern richtte het zich veel meer tot de
.vrienden, dan tot politieke tegenstanders.
We willen niet spreken over andere
dingen dan de stoffelijke nood, maar over
een andere belichting daarvan.
Omdat de roode pers zulks niet zag be
oordeelde zij ons verkeerd.
De P.H.-A.K.V. te Rangoon
Eerst enkele dagen rust!
Naar wij vernemen heeft de K.N.I.
L.M. van deij vertegenwoordiger der
K.L.M. te Rangoon een telegram ont
vangen, waarin wordt medegedeeld,
dat de P.H.-A.K.V., één van de drie
De Havilland Dragon-Rapide-vlieg-
tuigen, dat Donderdag j.l., bij Bassein
een noodlanding heeft moeten maken,
te Rangoon is geland.
Het staat nog niet vast wanneer de
Vlucht wordt voortgezet; mogelijk is,
dat de bemanning van het toestel, de
Engelsche kapitein E. Fulford, de Ne-
derlandsche luitenant-vlieger J. Vonk
en de Engelsche werktuigkundige S. J.
Cope, enkele dagen zal rusten om op
haar verhaal te komen van de onder
vonden emoties.
De duikbootengroep verschalkt
Gister is een aanvang gemaakt met de
marine-oefeningen. De eerste dag eindigde
met een overwinning van de partij „Gelder
land", die er in slaagde, de duikbootgroep te
verschalken.
TOESLAG FABRIEKSTURF
Blijkens beschikking van den Minister zal
uit het Landbouw Crisisfonds ten behoeve
van erkende producenten van fabrieksturf
onder bepaalde voorwaarden steun worden
verleend aan de N V. Verkoopkantoor Fa
brieksturf te Assen, tot een zoodanig bedrag,
dat door het Verkoopkantoor aan de produ
centen een toeslag van f 25 per dagwerk zal
kunnen worden uitbetaald.
DE STAKING TE TILBURG
De burgemeester bemiddelt
opnieuw
Eenige hoop op succes
Naar wij vernemen, heeft de Burge
meester van Tilburg gisteren ten ge
meentehuize aan de stakingsleiding
een bespreking toegestaan nadat deze
vooraf schriftelijk haar verontschul
diging had aangeboden over de vroe
ger aangenomen houding.
De Burgemeester deelde na afloop v«
die conferentie mee dat hij aan de sta
kingsleiding een ontwex-p-bemiddelings-
voorstel had aangeboden, waarmee de
werkgevers en de arbeidersorganisaties te
voren in kennis waren gesteld. Omtrent de
inhoud van dat voorstel kon de Burgemees
ter voorloopig geen nadere mededeeling
Gisteravond zou hij daarover ten ge
meentehuize nog nader een bespreking met
de werkgevers houden. De stakingsleiding
zou op datzelfde tijdstip de fabriekscomi-
té's bijeenroepen om vóorloopige beraad
slagingen te voeren, waarna een en ander
vandaag aan stakers zal worden voorge
legd.
Er schijnt eenige redelijke kans op over
eenstemming te bestaan.
Gistermiddag is in de groote zaal van de
r.k. werkliedenvereniging te Tilburg een
belangrijke vergadering gehouden van le
den van St Lambertus, die daartoe door
het hoofdbestuur waren opgeroepen.
De vergaderingen werden gehouden naar
aanleiding van het feit, dat de laatste da
gen arbeiders van vele fabrieken bij het
hoofdbestuur zijn gekomen, waarbij zij zeer
positief te kennen gaven, de arbeid zoo
spoedig mogelijk te willen hei-vatten.
Het belangrijkste van deze vergadering
was, dat het hoofdbestuur heeft toegezegd
te zullen ingrijpen zoodra het meent dat
naar zijn meening het oogenblik daartoe
gekomen is. Van groot belang werd geacht
de mededeeling, dat het bestuur van de
fabrikantenvereeniging bij de besprekingen
met de arbeidersorganisaties had toegezegd
de loonregeling een loyale toepassing te
zullen geven.
Voorts kunnen wij nog mededeelen, dat
de arbeiders van de N.V. Gebr. van Beur
den, wollendeken- en stoffenfabrikanten,
die nog niet bij de Fabrikantenbond is aan
gesloten, een aanbod aan haar arbeiders
heeft gedaan om tegen de oude loonen het
werk te hervatten, met dien verstande, dat
na de staking het loon zal gelden, zooals
het dan door de werkgeversorganisaties is
vastgesteld. Het betrokken personeel, 110
personen sterk, heeft met medeweten van
de stakingsleiding dit aanbod aanvaard.
Vandaag wordt het werk op deze fabriek
hervat
DE LIJDENSWEG VAN DE
CENTRALE H.L.S.
Dag. Bestuur adviseert het
lidmaatschap op te zeggen
Weg moet geëffend voor intense
samenwerking
Het bestuur van de Nederl. Bond
van Lederhandelaren heeft in een
Maandag gehouden vergadering de
volgende resolutie aangenomen.
Overwegende,
le. dat de lederfabrikanten het lidmaat
schap der Centrale Huiden, Leer en Schoe
nen voor 1 Oct. 1935 opgezegd;
2e. dat ook bij de groep schoenmakers
talrijke bewijzen aanwezig zijn, die getui
gen dat op het voortbestaan der H.L.S.
geen prijs meer wordt gesteld;
3e. dat, wanneer deze belangrijke groepen
aan de Centrale H.L.S. ontvallen, door de
lederhandel op het voortwerken der Cen-
H.L.S. in den bestaanden vorm geen prijs
meer wordt gesteld;
4e. dat het echter naar het oordeel van
het bestuur van buitengewoon belang is*
dat er een centraal orgaan bestaat waarin
o.a. door richtige voorbereiding van alge
meen verbindend te verklaren regelingen
besprekingen tusschen de verschillende
belangengroepen mogelijk zijn;
5e. overwegende dat de lederhandel erbij
gebaat is op federatieven grondslag met
de federatie van lederfabrikantcn en de
schoenmakersorganisatie samen te wer
ken;
besluit haar leden te adviseeren
voor 1 October 1935 het lidmaatschap
der Centrale H.L.S. op te zeggen ten
einde daardoor den weg te effenen
opdat een intense samenwerking met
bovengenoemde organisaties kan wor
den verkregen.
MILITAIR VLIEGTUIG
NEERGESTORT
Koelbloedige parachute-sprong
van den piloot
Ongedeerd de grotid bereikt
Gistermiddag even voor drie uur is de mi
litaire Fokkerjager D 17 boven de Leusder-
heide neergestort en totaal vernield.
De bestuurder, de sergeant Steensma, Is
met een parachute uit bet vallende toestel
gesprongen en kwam 500 M. naast de val
lende machine behouden op den grond te
recht
De toedracht
Omtrent het vliegtuigongeluk, dat gister
middag boven de Leusderheide is geschied,
vernemen wij nader, dat het verongelukte
toestel de militaire Fokker-jager D 16 is.
De machine vloog met nog twee andere toe
stellen in esquadrille op een hoogte van on
geveer 5 a 600 meter. Toen men aanstalten
maakt om te landen, is de D. 16 van achteren
aan den staart geraakt door een vleugel van
een der beide andere machines, welke werd
bestuurd door denreserve-sergeant vlieger
Bosman. l
De botsing liep verder gelukkig .goed
af, doch tot zijn ontzetting bemèrkte
de piloot van de D 16, dat de staart
van zijn machine zoodanig beschadigd
was, dat het toestel onbestuurbaar was.
geworden, zoodat hij geen landing
meer kon uitvoeren. Steensma nam
toen een koelbloedig besluit Hij zette,
den motor af en sprong, voorzien van
een Robur-parachute, uit het toestel,
dat nog even door vloog en daarna als
een baksteen omlaag stortte. De ma
chine is op de Leusderheide te pletter
geslagen, doch dank zij het feit, dat de
motor was afgezet, is het toestel niet
in brand gevlogen. De reserve-sergeant
Steensma was volkomen ongedeerd,
toen hij den. grond bereikte. De beide
andere toestellen van het esquadrille
zijn behouden op het vliegveld .van
Soesterberg geland.
Het verongelukte toestel ls ter plaatse be
graven. Alleen enkele onderdeelen, die zich
in on beschadigden toestand bevonden, zijn
meegenomen naar het vliegveld Soesterberg.
De nood van een eens
welvarende streek
Een ongeluk komt zelden alleen,
zegt een spreekwoord. Dit ondervindt
de tuinbouwstreek aan den „Lange-
dijk" mear al te zeer. Het mag als een
bekend feit worden beschouwd, dat het
met den tuinbouw aldaar bedroevend
is gesteld. De handel, voornamelijk in
kool, ligt al sinds geruimen tijd plat.
Bij dit ongeluk komt een tweede. De kool-
oogst mag voor een groot deel als mislukt
worden besohouwd. De oorzaak van dat mis
gewas is de galmug, een insect dat zijn eitjes
in de harten der koolplanten legt De lar
ven uit die eitjes doen een snel verrottings
proces ontstaan, waardoor de herten in de
kool losraken en uit de plant losgedraaid
worden.
Wat gespaard is door de galmug wordt
verder nog verwoest door de luizen.
Het is dan ook geen wonder, dat de bevol
king in deze eens welvarende streek omziet
naar andere middelen van bestaan. Reeds
eenige jaren geleden heeft de heer Zeeman,
oud-tuinist te Zuid-Scharwoude, specialiteit
in het tuinbouwbedrijf, een plan geopperd,
waarop men in het algemeen verwachtingen
bouwt
Het bedoelt een algeheele cultuur
verandering, en wel om van de verplan
ting van koolsoorten over te gaan in
den ooftbouw.
Verschillende vooraanstaande personen
hebben thans de hoofden bij elkaar gestoken
en uit hun midden is een „commissie-Zee
man" gekozen. Deze commissie beoogt de
„Langedijk'' weer tot welvaart te brengen
en staat onder leiding van den heer P. Hart
te Koedijk. Zij voert thans nog geen actie
voor een bepaald in onderdeelen uitgewerkt
plan.
Voorloopig beoogt zij het tot stand
komen van een officieele studie-com
missie, die zal hebben te onderzoeken,
wat er mogelijk is te bereiken, met
steun van de Overheid om den onder
gang van een eenmaal zeer welvaren
de streek te keeren.
Zij denkt daarbij in de eerste plaats aan
den aanleg van een weg die het Geestmer-
ambacht doorsnijdt en Warmenhuizen met
St Pancras zal verbinden. Ook staat vooraan
op programma een bestrijding van de
galmug. Zij wenscht dat te bereiken door
wisselbouw, waardoor dan in elk geval
gedurende eenige jaren andere gewassen
dan kool zouden verbouwd worden en de
galmug door gebrek aan voedsel zou ver
dwijnen.
Als verder liggend perspectief wordt over
wogen nieuwe cultures en meer speciaal ooft
bouw te beginnen. Deze nieuwe cultures
zouden dan in hoofdzaak langs den nieuw
aangelegden weg komen, omdat het vervoer
te water te omslachtig zou zijn.
Echter in de allereerste plaats wordt ge
poogd t-en studie-commissie, waarin des
kundigen op velerlei gebied zitting zullen
hebben, in 'iet levem te roepen.
Dit staat wel vast, dat men aan den „Lan-
gedijk" de handen uit de mouw steekt om
te trachten te redden, wat nog te redden is.
DE BANKFRAUDE TE
WORMERVEER
Men had verdachte geen algeheele
vrijheid van beweging moeten geven
Verder treft de politie geen blaam
De Ministens de Wilde en v. Schaik
hebben thans de vragen beantwoord van het
Tweede Kaïnerlid den heer Wijnkoop naar
aanleiding van den gang van zaken bij de
bankdébacle van den kassier Schaap te Wor-
Zij deelen mede, dat op 14 Juni is gebleken
dat de effecten, die de president-commissaris
der N.V. Strcomverkoop Mij „Zaanland"
wilde verzilveren ten behoeve van een der
aangesloten gemeenten, niet in de safe aan
wezig waren. De betrokken kassier heeft de
zaak ongeveer een maand weten te rekken,
voor zij uitkwam, hetgeen mogelijk was door
h.et vertrouwen dat de president-commissaris
in hem stelde. De verdachte bekende de ef
fecten te hebben beleend.
De president-commissaris heeft verklaard
geen aangifte te willen doen, toen de ver
dachte verklaarde onder afgifte aan den
commissaris van politie van een cheque tot
zekerheid de effecten binnen enkele
dagen te zullen teruggeven.
De verdachte is door den commissaris van
politie, t^n einde hem in de gelegenheid te
stellen de verduisterde effecten terug te
geven, na zijn verhoor op vrije voeten ge
laten. Voor de regeling dezer aangelegen
heden was het noodig, dat de verdachte
zich buiten Wormerveer begaf.
Naar het oordeel van de ministers
kan het ook wanneer men in aan
merking neemt, dat toenmaals nog
niet bekend was, noch werd vermoed,
dat de verdachte meer fraudes had ge
pleegd, niet wel verantwoord worden
geacht, dat den verdachte algeheele
vrijheid van beweging is .gelaten. Zoo
al geen inverzekeringstelling had be-
hooren plaats te hebben, hadden in
ieder geval zijn gangen zoo nauwkeu
rig mogelijk moeten zijn nagegaan.
Op de andere punten treft de politie geen
blaam. De betrokken autoriteiten hebben na
de vlucht van verdachte alle moeite gedaan
hem in handen te krijgen., in het bijzonder
de commissaris van politie te Wormerveer,
die met grooten ijver aan de opsporing heeft
deelgenomen en wien het ten slotte per
soonlijk is mogen gelukken hem in Parijs
aan te houden.
Gevallen van Typhus te Den Haag
Ondeugdelijk voedsel de oorzaak?
Naar eerst thans bekend wordt
hebben zich in het Bezuidenhout een
paar gevallen van typhus voorge
daan waarvan één met doodelijken
afloop.
Het betreft een zekeren V. uit de
Joh. Camphuysstraat die in het zie
kenhuis aan den Zuidwal dezer
dagen is overleden.
Wat de oorzaak van het optreden
dezer gevreesde ziekte is staat nog
niet vast daar het onderzoekvan den
gemeentelijken hygiënist dr. F. J.
Noordhoek Hegt nog niet beëindigd is.
Aangenomen wordt dat de slacht
offers minderwaardig voedsel hebben
gebruikt Gedacht wordt aan op straat
gekochte consumptie-artikelen.
Droevig einde van verkeersfout
te Den Haag
Wielrijder door auto gegrepen
en gedood
Het zondigen tegen de verkeers
regels heeft gisteravond weer een on
geluk met doodelijken afloop ten ge
volge gehad.
Op de Oostduinlaan hoek Carel van
Bylandlaan werd omstreeks acht
uur de 52-jarige wielrijder J. AL uit
de Ba listraat door oen personen-auto,
bestuurd door den 28-jarigen J. v. Z.,
uit de Rozenburgstraat, aangereden,
doordat v. Z. geen voorrang verleen
de. De wielrijder werd met een ern
stige hoofdwonde door den G.G.D.
naar Bronovo vervoerd, alwaar hij in
den loop van den avond is overleden.
VERDRONKEN
Te Veendam werd het zes-jarig doch
tertje van Scholtens vermist. Na een uur
dreggen werd het meisje levenloos uit het
Westerdiep opgehaald. Vermoedelijk is het
van de klapbrug, dicht bij de ouderlijke
woning, gevallen, zonder dat iemand het
heeft
Voornaamste Nieuws.
Dit Nummer beslaat uit DRIE bladen
B'- 1
Er is een studiecommissie ingesteld inzake
de nood in de tuinbouwstreek aan de Lange»
dijk.
De Nieuw-Guinea-vllegtnigen zullen te
Rangoon eenige dagen rust houden.
De burgemeester van Tilburg bemiddelt
thans weer in het conflict in de Wollenstot-
ien-Industrie.
Blz. 3
De uitgifte van schatkistpapier is geslaagd
Enkele bizonderheden over de komende
schaakmatch tnsschen Euwe en Aljechin.
Blz. 2
Er bestaan plannen tot uitbreiding der
Amerikaansche luchtvloot met 800 vlicgtni-
gen per jaar!
Minister Baldwins vlootplannen zullen
Engeland 200 millioen pond sterling kosten.
New York krijgt in 1939 een Wereld-ten
toonstelling.
Genève zoekt zijn houding t.o.v. de ïtall-
aansche tegenvoorstellen inzake het Abes-
sijnsche conflict.
Italië houdt zich voorbereid op de fascis
tische massa-mobilisatie.
De Grieksche en Turksche vloten zullen
gezamenlijke oefeningen houden.
Blz. 5
De legeroefeningen in Gelderland.
Blz 9.
De noodtoestand in het Visscherijbedrijf.
Op de begrooting van Waterstaat ls voor
1936 zes ton minder aangevraagd.
De groote boog van de verkeersbrng bij
Vianen is thans geplaatst.
Blz. 10
Een in België vertoevende Nederlander
heeft tweemaal een aanrijding veroorzaakt.
Hij is in arrest gesteld.
Minister Colijn heeft geantwoord op de
vragen van het Kamerlid Roestam Eilendi
inzake voedselnood te Tjeribon.
OCTROOIBUREAU BARTELS Behandell
Oclrooizaken, Deponeert Handelsmerken,
Dessins, Gebrauchsmuster, etc. tn alle lan
den. Bezuidenhout 43, Ten Haag, 720011
Telefoon 720012.
