radlOi)
Zevende Christeüjk-Sociale cursus
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1935
DERDE BLAD PAG. 9
De geestelijk-zedelijke nood
der werkloozen
Terugblik op een rijk samenzijn
Vrijdag heeft, na de door Ds F. A. den
Boe ft van Botterdam (Kralingen) gooide
bidstond, Ds H. A. Wicrsinga van I.ei-
den liet woord gevoerd over de geestelqk-
zcdelijkc betcekenis van de rtioreclu xverk-
loozenzorg.
Spr. ging nu allereerst na, welke gevaren
de zedelijk-geeetelijkc positie van een werk-
loo/.e bedreigen.
Tegenover deze zedelijk-geestelijke ellende
moeten we stellen moreele werkloozenzorg.
l)e grootste, immers eenige afdoende moreele
werkloozenzorg is, dat er Kijvend een gewel
dige aanval gedaan wordt op de crisis, dat
er in plaats van steun werk wordt gegeven
en cr een gedwongen arbeidsdienst komt, dat
inoii door werkloo-zpn 't land laat bebouwen
en 'I product distribuecren.
En dan is een van de voornaamste midde
len lev bestrijding van dc zed el ij k-ge.c s t e 1 ij k e
gevaren, dat de houding van hen, die werk
hebben, tegenover dc werkloosheidseüende
eon begrijpende zij. Spr. zette dit aan dc
liand van de antwoorden op een kleine door
hom ingestelde enquête nader uiteen. De
kerk als geheel is veel te weinig bewogen
van dc geestelijk-zedelijke nood van den
wcrklooze.
Om zedelijke kracht te geven zal men onze
werkloozen voortdurend hebben op te wek
ken, vrijwilligon arbeidsdienst to verrichten.
Daardoor zullen ze weer het besef krijgen,
productief te zijn.
Bijzonder liet vieren van den Zondag kan
voor onze werkloozen eon krachtig middel
zijn ter bestrijding van de gevaren, die hen
bedreigen. Zoo op liet oog schijnt de zegen
Aan een rustdag moeilijk te verstaan na een
zcsdaagsclie werkloosheid. Maar wie inziet,
dat met de rust van dezen dag bcdoc d is
oen rust. die naar God is gekeerd, die zal
dc zegen smaken van de vernieuwde gees
teskracht.
Aan de bespreking over het referaat werd
deelgenomen door de heeren J. Nauta (Am
sterdam). J. M. van Nierop (Utrecht), Ds
F. A. den Boe t (Rotterdam). H. H. Spoel-
stra ('s-Gravenhage), IJ. Graaf (Amersfoort),
G. Seuninca (Coevorden), P. Stokman (Lei
don), J. Hermans Jr (Amsterdam), J. Vun-
derink (Enschedé), 1. Quispel (Rotterdam),
C. van Nes (Le>den), J. Spek (Amsterdam)
on R. Hagoort (Utrecht).
Van verschillende zijden werd in deze
discussie onderstreept, dat de werkloozen
meer behoefte hebben aan meeleven dan aan
meelijden.
De beer Smeenk dankte Ds Wiersinga
ten zeerste voor zijn referaat en beantwoor
ding, waaruit vooral een hart voor de werk
loozen sprak.
Voor Nederland is de oplossing van het
werkloosheidsvraagstuk wel buitengewoon
moeilijk. Alles hangt af van het vinden van
afzetgebied elders.
Dat er thans zijn, die zeggen: als ze me
niet komen halen, ga ik niet Averken, hangt
ook samen met de opx'oeding, die de socia
listische beweging dc Christelijk-sociale
beweging heeft zich daartegen van meet aan
verzet gegeven heeft, door te suggereeren:
<lc arbeid, die je doet is ten bate van de
kapitalisten. Daardoor is it» arbeidsvreugde
ondermijnd.
Spr. uitte den wenseïï, dat deze
vraagstukken z.m. nog dezen winter
in een speciaal congres onder het oog
zouden worden gezien.
Tenslotte wees spr. op den noodzaak
om voor de werkloozen te doen, Avat
aa'C kunnen en daartoe ook toe te zien
op 't op peil houden van 't eigen gees
telijk leven, het zoeken van levende
gemeenschap met Jezus Christus.
De lieer Jak Haas sprak dc cursisten
hierna toe namens de vier Zwitsersche
gasten.
Hij wees er op, dat de Christelijk-sociale
beweging in Zwitserland het zwaarder heelt
dan die in Nederland. Zij beeft niet in die
mate de steun van de kerk, doch vindt tegen
o\ er ji.ic.li pen kring van Calvinistische pre
dikanten. die eon Christelijk-sociale bewe
ging verderfelijker vinden dan een socialis
tische.
Daardoor te meer wordt het versterkend
contact niet de Nederlandsche Christelijk-
sociale beweging op prijs gesteld. Spr drong
er tenslotte op aan, den oproep der Christe
lijk-sociale beweging de wereld in te dragen
ook naar die landen, waar zij nog niet
verstaan is.
De heer R Jensen, vertegenwoordiger
van de Deensche Christelijk-sociale bewe
ging, die thans voor de derde maal in Hol
land Avas, verklaarde, dat. het hem steeds
helderder bleek, dat Holland en Denemar
ken sterk overeenstemmen en de Deensche
Christelijk-sociale beweging op de Neder
landsche is aangewezen.
De strijd in Denemarken is zelfs nog
zwaarder dan die in Zwitserland. Van de
kerken hééft men weinig steun. Men staat
tegenover een socialistische beweging, die 95
pet. van de arbeiders omvat en een mono
polie heeft gevestigd, waarbij anderen wor-
den uitgestooten. Ook door de Regeering
wordt men tefuggestootcn. De verbinding
niet de Protestantsch-Christelijkc Arbciders-
internati'onale en wat spr. over zijn. reizen
naar Holland vertel'en kan heeft veler oogen
geopend voor het feit, dat er toch wat an
ders is. Men zegt zei spr. dat de Denen
een volk van redenaam zijn. Maar ik heb
ervaren, dat dc Hollanders het niet minder
zijn!
Sluiting
In de slotzitting, die gepresideerd werd
door den heer W J. Bossenbroek,
(dit ter vervanging van den heer P. J. Na-
huisen, die door een licht ongeval verhin
derd Avas) sprak de heer C. Smeenk een
Slotwoord. Hij gaf daarin een overzicht van
liet op den cursus verhande'de.
Spr. wees er op, dat noodzakelijk is, dat
meer studie gemaakt wordt in de econo-
misahe vraagstukken. In het verleden was
dat niet zoo noodig. Maar na den oorlog is
veel verschil veroorzaakt door het veron
achtzamen van de economische eischen.
De discussie over ordening is naar spr.
oordeel niet tot zijn recht gekomen. Toch
kan men winst doen met 't hier besprokene.
Spr. waarschuwde in dit verband tegen het
gelaten uitspreken van groote woorden.
Spr. deed een oproep uitgaan tot de
jonge Christelijke juristen om zich in
te spannen teneinde de Christelijk-
sociale beweging te helpen bij den
const ructieven arbeid, die verricht
moet worden. We hebben behoefte aan
Christelijke juristen en economen, die
met Groen erkennen, dat de economie
is een onmisbare wetenschap, maar
dat we dan alleen veilig gaan, als voor
haar gebied Avordt vastgehouden aan
de ordeningen Gods.
Naar aanleiding van het referaat van Prof.
Vollenhoven maande spr. om niet te zoeken
naar een synthese tusschen tt Schriftuurlijke
en 't ïiieWSchriftuurlijke, maar welbewust de
antithese te aanvaarden en vanuit de on
wrikbare gegevens af te leiden, Avat de
Schrift ons leert voor het sociale en econo
mische leven.
Tenslotte wees spr. er op, dat ondanks de
moeilijkheden de toekomst zeker is en dat
eenmaal, na al de disharmonie van deze
wereld de harmonie komen zal. Gaat met
de oude kracht voorwaarts. In het teeken
des kruiscs zullen we overwinnen.
De aankomst van de
Abessynische gedele
geerden aan l Vol
kenbondspaleis te
Genève.
De heer Bossenbroek ging hierna tot
dc sluiting van den cursus over. Hij dankte
het bijzonder den heer Smeenk voor zijn
prettige, leerrijke leiding en den heer J.
Schipper voor zijn arbeid bij de organisatie.
Spr. las hierop het slot van de Openba
ringen en ging voor in dankgebed.
Zuivel naar Duitschland
Vorderingen te vereffenen
door clearing
Het Crisis-Zuivelbureau, Laan van
Meerdervoort Si, 's-Gravenhage, deelt
mede, dat vereffening van vorderin
gen op grond van leveringen van zui
vel- en melkproducten naar het Duit-
sche Vrijhavengebied, via de clearing
mogelijk is, mits voor de betreffende
vordering een vereffenings-certificaat
is verkregen. Deze certificaten zullen
door het Crisis-Zuivelbureau., als gede
legeerde van het Crisis Uitvoer-Bureau,
onder bepaalde voorwaarden en tot be
perkte bedragen worden afgegeven.
Nadere inlichtingen worden door het
Crisis-Zuivel-Bureau op aanvrage ver
strekt.
Steunvergoeding Erwten
Naar ons wordt medgedeeld zal de steun
vergoeding voor Groene Erwten en Schok
kererwten, gedenatureerd in de tijdvakken
12 t/m 17 Augustus, 19 t/m 24 Augustus en
26 t/m 31 Augustus voor de kwaliteitsklas
sen A, B, C en D resp. f 4. f 3.50. f 3 en
f 2 50 per 100 bedragen, terwijl de steunver
goeding voor Gele Erwten, gedorscht vóór
1 Sept en voldoende aan de s'andaardmon-
sters C en D resp. f 3 en f 2.50 zal bedragen.
Water voor Rijssen
De hoofdinhoud der overeenkomst
Zooals wij reeds meldden hebben aandeel
houders van de N.V. Overijsselsche Water
leiding Mij. het compromis met de gemeen
te Rijssen inzake de waterlevering aanvaard.
De voornaamste bepalingen in het thans
door beide partijen aanvaarde contract zijn
de volgende. De N.V. levert voor huishoude
lijke doeleinden in de gemeente Rijssen
Avater met een reductie op de Tariefprijs
van 40 Water voor andere doeleinden
wordt volgens het gewone tarief berekend.
In die korting op het algenieene grond-
tarief draagt de gemeente jaarlijks ten min
ste 3300.— en ten hoogste 6600.— bij in
verband met het aantal aansluitingen.
Op verplichte aansluiting mag de N. V.
nooit aandringen; dc gemeente neemt ech
ter op zich te zorgen, dat aangesloten zijn
op 31 Dec. 1936 minstens 430 woonperceelen
en met jaarlijksche opklimming op 31 Dcc.
1945 in totaal 1260 perceelcn. Wordt dit ge
tal niet bereikt, dan betaalt de gemeente
een a'ergoeding van 330.\'oor elke 70
niet-aangesloten perccelen, doch niet meer
dan 1320.—.
De gemeente verbindt zich in 5 jaar alle
gemeente-woningen en gemeente-gebomven
aan te sluiten. Gebeurt dat niet, dan moet
toch watergeld betaald worden.
Ten slotte zijn er enkele bepalingen ge
maakt inzake het leggen van buizen, de
watertoren en onvoorziene omstandigheden.
Dc regeling is ingegaan 1 Juli 1935 en
duurt tot 1 Jan. 1981.
Ned. Heide Maatschappij
47ste Alg. Vergadering te Nijmegen
De Nederlandsche Heide Maatschappij
heeft haar 47ste Algemcene Vergadering te
Nijmegen gehouden.
Na de openingsrede van den voorzitter
werd, niet betrekking tot hetgeen was ge
zegd over het feit, dat de samenwerking
tusschen de regeering en cie Heide Maat
schappij inzake dc ruilverkaveling nogal te
Avenschen overliet, door dr. Lovink gepro
testeerd tegen sommige gestes van rcgce-
ringsautoriteiten. Dit protest vond bijval. De
afdeeling 's Gravenhage stelde zelfs een
motie van afkeuring voor. In verband met
de toezegging van den tegemvoordigen mi
nister van landbouw, dat hij het op prijs zou
stellen met het bestuur van de Maatschappij
samen te werken, achtte de vergadering het
niet noooig deze motie aan te nemen. Wel
werd gewaarschuwd tegen te groote ambte-
De jaarverslagen werden goedgekeurd; de
rekening over 1934 sloot met een voordeelig
saldo Aan f 47S0.471/k. De aftredende com
missarisscn werden "herkozen. In de vaca
ture van wijlen F. B. 's Jacob werd gekozen
de heer II. Th. 's Jacob te Staverden.
Bij de rondvraag Avero gepleit voor eige
naars van kleine boerenbedrijven. Door de
mcnschen hun eigen grond te doen ontgin
nen houdt men ze buiten de werkverschaf
fing, en men ka nhun, bij wijze van steun
ECONOMIE EN FIN ANCIEN
DE POSITIE VAN DE
NEDERLANDSCHE BANK
Het raadsel der goudverscheping
De goudpolitiek van di? Nederlandsche
Bank trok de laatste weken zeer de aan
dacht. Herhaaldelijk nam dc goudAoorraad
toe zonder dat wisselkoersen daartoe aanlei
ding gaxen. Wij hebben bij herhaling be
toogd, dat dit een gevolg was van trans
acties met Parijs. Thans schrijft liet Amsler-
damsch Effectenblad over het raadsel dei-
goud vermeerdering het volgende:
„De meest merkwaardige mutatie op den
bankstaat is wederom oen toename ven den
goud\-oorraad met ruim 6 nüllioen. De wis
selkoersen geven allerminst aanleiding tot
goud-arbitrage naar ons land, terwijl de
prijs Aroor goud op de open markt, die on
geveer een half procent boven den aankoop
prijs van de Nederlandsche Bank ligt, de
mogelijkheid uitsluit, dat uit het hamster-
verkeer of uit welke andere bron ook goud
naar de centrale bank vlooit. Evenals in de
voorgaande weken moet derhalve deze aan
was samenhangen met transacties ven de
Nederlandsche Bank zelve. Wij hebben bi]
de goudionttrekkingen eenige maanden ge
leden er reeds op gewezen, dat dc goud
politiek van de oentralie bank in zooverre
een novum inhield, dat zij zelve goudarbi
trage bedreef en in samenhang daarmee op
de wisselmarkt opereerde. Het zou dus wel
licht niet onlogisch zijn, wanneer die nieu
we activiteit zioli niet alleen beperkte tot
de afgifte van goud en deviezen, maar
den aankoop daarvan. Het vreemde
zulk een aankoop onder cïe huidige verhou
dingen is echter, dat do w isselkoersen zich
geenszins om en nabij het goudinvoerpunt
bewegen, doch integendeel eerder naar het
goud-uitvoerpunt neigen. Nu gelat dit laat
ste wel niet zoo zeer voor den Franschen
franc, maar de koers van dit devies is toch
nog ver van liet invoerpunt verwijderd. Toch
moet de jongste goudaanwas een gevolg zijn
vam aankoop van francs door de centrale
bank.
Terwijl destijds de francs pas werden af
gegeven, nadat het goudpunt was bereikt en
zelfs de koers daarboven xvas gestegen,
Avordt nu blijkbaar met aankoop niet ge
wacht tot hee laagste goudpunt is bereikt.
Natuurlijk kan de centrale bank zonder ver
lies dezen vorm van goudarbitrage bedrijven
Immers, het goud, waartegen destijds francs
werden getrokken, is niet verzonden, doch
hier geearmarked. Verzendingskosten, assu
rantie, renteverlies e.d., alle factoren waar
mee de particuliere rente-arbitrage heeft te
maken, vallen dus hier weg.
Ook hoeft de centrale bank geen rekening
te houden met het verschil tusschen
en verkoopsprijs. Zoodat, waneer zij dit
wenscht, desnoods francs zouden kunnen
Avcrden gekocht tegen 9.79 of 9.80, den prijs
waarvoor destijds werd afgegeven, zonder
dal cr verlies is. Alleen is het de vraag, of
zulk een politiek van a lort et k travers een
paar imllioen goud te willen binnenbrijgM
veel zin heeft. Misschien denkt men a;
het psychologisch effect xan den langzaam
toenemen-den goudvoorraad, maar op den
duur zal men toch niet kunnen rekenen op
een goudaanwas, wanneer de situaitle van
de betalingsbalans daartoe geen aanleiding
geeft, en is diat wel het geval, dan kan men
ook rustig wachten tot op normale wij-ze
goud binnenkomt. Erg duidelijk is deze po
litiek in elk geval nieft.
Wij zien voor die geldmarkt voorloop ig
nog geen verruiming in zicht, want het is
nauwelijks aan te nemen, dat, tenzij d'e
til natie zich gronidiig wijzigt, een flinke toe
vloed van goud is te wachten. Wanneer de
I t-t&lingsbal-ans geen aotdef saldo aantoont,
kan aankoop van francs op den duur geen
aoud binnenbrengen zonder dat naar andere
zijde dat goud weer wegvloeit. Het tijpisohe
is. dat dit laatste nu reeds merkbaar
want zoowel verleden week als deze wi
heeft de dollar zich meermalen op of iets
boven het goudpunt bewogen, zoodat kleine
pasten goud zijn afgevloeid, due wel is waar
dezen Keer nog overtroffen zijn door het
geen binnenkwam, maar op den duur is dat
nauwelijks aan te nemen".
DANKBETUIGING
Dames Overtollig Haar
Mevr. L. C. GIMBER, 156 Laan v. Meerder
voort, Den Haag, Tel. 331841, heeft mij geheel
van mijn OVERTOLLIG HAAR afgeholpen,
waarvoor ik haar mijn hartelijken dank be
tuig. Ik kan dit adres met het volste vertrou
wen aanbevelen. Nieuwste, vlugge methode
en voor iedere beurs. Mcj. Joh. Breedevelt,
Levendaal 74, Leiden. Cat. B gr. en fr.
een toeslag geven. Dc inspecteur van dc
Rijkswerkverschaffing de heer Van Lonk-
huyzen, antwoordde, dai in deze richting
reeds wordt gewerkt onder toezicht van ue
Ned. Heide Maatschappij.
Na enkele korte medodeelingen heeft de
voorzitter de vergadering gesloten.
ZONDAG 15 SEPTEMBER
BLOEMENDAAL 245 RL Uitzending uit
de Geref. Kerk. Voorg.: Ds. Joh. C. Brus-
saard. Om 10 uur: Tekst Hosea 2 13 en
14. N.m. 5 uur: Heidelb. Catech. Zondag
12 (Christus en Christen).
HILVERSUM 301 M. 8.30 N.C.R.V. 9.30
K.R.O. 5.00 N.C.R.V. 7.45—11.00 K.R.O.
8.30 Morgenwijding, o.l.v. Ds. C. J. Hoe
kendijk, m.m.v. Mej. C. de Jager (zang)
en B. v. Doorn (orgelbegel.). 10.00 Hoog
mis. 11.45 Gram.pl. 12.15 Orkestconcert,
lezing. 2.00 Causerie. 2.30 Orkestconcert.
3.00 Lezing. 3.30 Gram.pl. 4.30 Voor de
zieken. 5.00 Kerkd. u. d. Geref Kerk,
Heerenveen. Voorg.: Ds. A. J. Bouma.
Org.: R. Teule. Hierna zang door Chr.
Orat. Vereen., Heerenveen, o.l.v. Broek
stra. 7.15 Gram.pl. 7.45 Berichten, cause
rie. 8.10 Berichten, schlagermuziek. 8.45
Zang en piano. 9.00 Lezing. 9.10 Orkest-
concert, gram.pl. 10.15 Report. 10.30 Be
richten. Gram.pl. 10.4011.00 Epiloog.
HILVERSUM 1875 M. 8.55 V.A.R.A. 10.00
V.P.R.O. 12.00 A.V.R.O. 5.00 V.A.R.A.
8.00 A.V.R.O. 8.55 Orgelspel. 10.00 Me\t.
L. Spelberg-Stokmans: Een woord tot dp
ouders. 10.15 Orgel. 10.30 Kerkd. u. d.
Woudkapel, Bilthoven. Voorg.: Ds. J. J.
Thomson. 12.00 Uursl. en klokkenspel v.
d. Waag te Alkmaar. 12.30 Orkest. 2.00
Boekbespr. Dr. P. H. Ritter Jr. 2.30 Zang.
3.00 Residentie-orkest. 5.00 Zenderwiss.
5.40 S. Sipos (symbaal) en I. Rossican
(piano). 6.05 H. Wiggelaar (viool) en D
Wins (piano).
DROITWICH 1500 M. 12.50 Orkestconcert.
2.20 Orkest. 3.20 Gram.pl. 4.05 Orkest.
4.50 Voor de kinderen. 5.10 Lezing. 5.25
Koorconcert. 7.05 Voordracht. 8.20 R.K.
Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep.
9.10 Berichten. 9.50 Orkest.
KEULEN 456 M. 6.20 Concert. 10.50 Viool,
viola en cello. 1.25 Orkest. 2.20 Orkest.
4.20 Orkest. 8.20 Omroeporkest.
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 10.20 Gram.
pl. 11.20 Salonorkest. 12.20 Orkest. 1.30
2.20 Gram.pl. 6.20 Zang. 8.20 Orkest.
10.3012.20 Orkest. 484 m.: 10.20 Orkest.
11.20 Gram.pl. 12.20 Orkest. 1.30—12.20
M. Orkest, 5.20 Concert. 6.20 Orkest. 7.35
Zang.
MAANDAG 16 SEPTEMBER
HILVERSUM 301 M. NCRV-uitzending. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 8.159.30
Gram.pl. 10.30 Morgendienst olv Ds. W.
v. Limburgh. 11.00 Chr. Lectuur. 11.30
12.00 en 12.15 Gram.pl. 12.30 Orgelspel
Jan Zwart. 2.00 Voor de scholen. 2.35
Causerie A. J. Herwig. 3.153.45 Kniples.
4.00 Bijbellezing Ds. H. Steen, mmv. so
praan cr orgel. 5.00 Gram.pl. 5.15 H. Bor-
kent (tenor) en Chr. Veelo (piano). 6.15
Gram.pl. 6.30 Vragenhalfuur. 7.00 Ned.
Chr. Persbureau. 7.15 Gram.pl. 7.30 Vra
genhalfuur. 8.00 Berichten. 8.05 Arnhem-
sche Orkestver. olv. O. Glastra van Loon.
8.30 Zie Hilversum 1875 M. 8.45 Vervolg
concert. 9.00 Causerie A. Weiss. 9.30 Ver
volg concert mmv F. Zepparoni (viool).
Om 9.50: Berichten. 10.4011.30 Gramo- -
foonmuziek.
HILVERSUM 1875 M. Algemeen Programma
verzorgd door de V.A.R.A. 8.00 Gram.pl.
10.00 Morgenwijding VPRO. 10.15 Decla
matie. 10.0 Strijkorkest. 11.00 Declamatie.
11.15 XX-ensemble mmv. B. v. Dongen,
zang. 11.45 Schalmei. 12.00 Gram.pl. 12.30
De Notenkrakers. 1.00 Orkest. 1.301.45
J. Hey (saxofoon) en R. Schoute (piano).
2.00 Orgelspel. 2.30 N. de Klijn (viool) en
J. Vogel (piano). 3.00 Voor de vrouw.
3.30 S. Sipos (cimbaal) en C. Steyn
(orgel). 3.45 Gram.pl. 4.15 B. Blez (hobo)
en R. Schoute (piano). 4.30 Voor de kin
deren. 5.05 Orvitropia. 5.30 De Zonne
kloppers. 6.00 De Flierefluiters. 6.30 Muzi
kale causerie P. Tiggers. 7.10 Dr. H.
Polak: Diamanten, historisch en actueel.
7.30 Zang. 8.00 SOS-berichten. 8.05
Nieuwsberichten. 8.10 R. Bresser (cello) en
R. Schoute (piano). 8.30 Z.Exc. Mr. M.
Slingenberg: Zomerpostzegels. 8.45 C,
Steyn (orgel), S. Sipos (cimbaal en ma
rimba), E. Walis (viool) en I. Rossican
(piano). 9.35 „Zoo'n ongelikte beer", spel
van Tsjechow, bew. Numan. M.m.v. het
VARA-tooneel o.l.v. W. v. Cappellen. 10.00
De Bohemians o.l.v. J. v. d. Horst. 10.50
Fantasia olv E. Walis, mmv B. v. Dongen
zang. 11.20—12.00 Gram.pl. en Piano
recital.
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Mor
genwijding. 11.05 Lezing. 11.20 Gram.pl.
11.50 Orgelconcert. 12.20 Western Studio
orkest. 1.05 Gram.pl. 1.35 Orkest. 2.35
Gram.pl. 3.20 Concert. 4.05 J. Shadwick
(viool) en W. Parry (piano). 4.35 BBCr
Northern-orkest. 5.35 Orkest. 6.20 Berich
ten.. 6.50 Werken van D. Scarlatti door E.
Lush (cembalo). 7.10, 7.30 en 7.50 Lezin
gen. 8.20 Wagnerconcert, mmv. het BBC-
Symphonie-orkest olv. Sir Henry Wood
en solisten. 10.00 Berichten. 10.20 Lezing.
10.30 BBC-Theaterorkest olv. M. H. Lub.-
bock, mmv. J. v. d. Gucht (tenor).
RADIO PARIS 1648 M. 7.20 en 8.20 Gr.pL
12.35 Orkestconcert. 7.55 Gram.pl. 8.20
Amerikaansche muziek. 9.05 Concert.
KALUNDBORG 1261 M. 12.20—2.20
Concert. 2.20 Concert. 3.505.50 Omroep
orkest. 8.50 Causerie. 10.35 Kamermuziek.
KEULEN 456 M. 6.50 Orkestconcert.
11.05 Schrammelmuziek. 12.20 Nedersak-
sisch Symphonieorkest. 2.35 Gram.pl. 5.05
concert. 8.30 Militaire muziek. 9.50 Tap
toe. 11.1012.20 Omroeporkest.
BRUSSEL 322 en 484 RL 3.22 M.: 12.20
en 1.302.20 Gram.pl. 7.20 Cellorecital.
8.20 Salonorkest. 9.20 Symphonieconcert.
Hierna tot 11.20: gram.pl. 484 M.: 12.20
Gram.pl. 12.50 Omroeporkest. 1.502.2Q,
5.20, 6.50 en 7.35 gram.pl. 8.20 Omroepor
kest. 10.3011.20 Gram.muziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 8.50
Militaire muziek. 9.50 Taptoe. 10.50 Be
richten. 11.2512.20 Orkest.
Alles in Europa's aether
Klinkt met Tungsram-
lampen beter!
Uitvoerrecht
Ondernemingsrubber
Geamendeerd ontwerp door den
Volksraad aangenomen
BATAVA, 13 Sept. (Aneta). De Volksraad
heeft met 36 .-temmen voor en 0 stemmen te^en
het geamendeerde ontwerp voor de ordonnantie
tot heffing van een uitvoerrecht op onderne-
mlngsrubbe-r aangenomen. Du Regeeringsge-
machtigde A'oor financleele zaken merkte in
zijn antwoord in eersten termijn op dat de Re
geering nooit heeft verklaard dat de ontvang
sten uit het bijzonder uitvoerrecht volledag
moeten worden aangewend ten bate van de be-
u» v., stelsel. Eei
aald algemeen oordeel over de werking va
stelsel kan nog niet worden gevormd.
Verder zende de Regeerlns«sgemachtigde
lat voor het. niet te verwachten, geval
lat een onderneming, als gevolg van de
heffing van hel
ïoht tot sluiting
zulks als
zakelijke consequentie zal moe
Een aardig kiekje uit onzen lezerskring: 'de
familie Brauchman te Voorburg, vertegen*-
woordigd door vier geslachten. Het zijn resp
dc overgrootvader A. Brauchman, S3 jaar
(met bolhoeddiens zoon, A. C. Brauchman,
4S jaar (rechts): diens zoon J. Brauchman
23 jaar (links) en de 5 maanden oude A;
C. Brauchman.
Waar de misdaad
beloerd wordt
Wat iedereen wel van Scotland
Yard weten wil
Bij een detective-onderzoek behoort tic
besten zullen het niet ontkennen een
zekere mate van geluk. Scotland Yard zag
den kofferkoopman, die dezen koffer ver
kocht had binnentreden. Hij bleek den kof
fer op 5 Mei te hebben verkocht en op 10
Mei xvas de ontdekking in het depót van
Charing Cross gedaan. De medische attesta
tic, dat de moord tenminste 14 dagen te
voren had moeten plaats hebben, zonk nog
Wel niet geheel ineen, maar wend toch
onwaarschijnlijk. En men slaagde er tege
lijk in het ontA'angstbiljet van de koffer m
het depót te vinden.
De koffer bleek op 6 Mei des middags
Om 3 uur te zijn afgegex-en. Nu werden de
Avitkielen en dc taxichauffeurs, die dien dag
Charing Cross-stations hadden bediend,
onder handen genomen. Een witkiel kwam
verklaren, dat hij dezen koffer had gebracht
voor een man, die bij het uitladen ruzie
had gekregen met den chauffeur, omdat de
ruit van dc wagen door dft koffer was ge
broken.
Deze herinnerde zich het kantoor in
Rochester Row, xvaar hij den passagier èn
den koffer had opgenomen. Men ging het
gebouw binnen; een typisch Londensch
kantoorgebouw, waarin men een onbewoond
kantoor vond, de zetel van een firma Ed
wards en Co., dat echter korten tijd tevoren
bleek te zijn verlaten.
De firma werd gedreven door een zekeren
Robinson, die den dag, voorafgaande ajan
de ontdekking van den koffer zijn buur
had opgezegd en voldaan, mededeelencle
dat dc zaak niet ging. Aangezien zoowel de
huur als de opzegging schriftelijk waren
geschied en Robinson zich weinig op het
kantoor vertoonde, wisten noch de andere
huurders, noch de concierge iets van dezen
man en zijn uiterlijk af.
Maar men kwam hem op het spoor, door
dat hij zijn huur per chèque had betaald.
Hierdoor vond men de bank, waarop de
clique was getrokken, en door de bank
l»et adres van Robinson. Wel was deze af
wezig, toen men hem zocht aan het opge-
gcen adres, maar een onbestelbaar terug
gekomen telegram leidde er toe, dat men
hem kon aantreffen op het punt, xvaar hij
zich den volgenden dag voor een ga'ant
avi ntuur bevond.
Deze Robinson, de zevende verdachte dus
weid nu naar Scotland Yard gebracuL
Maar al dadelijk bij het verhoor bleek liet,
da* tegen deze man even weinig zou zijn
jij le brengen als tegen zijn voorgangers.
Zijn loopbaan a\'as er een van 12 ambach
ten en 13 ongelukken; hij was o.a. als bar
man xverkzaam geweest, en zijn kantoor in
Rochester Row had hij gehuurd teneinde
«•r tola li sa torzaken te drijven, dip liem wei
nijr hadden opgebracht. Hii had geen vol
komen sluitend alibi, wat bij een man van
zijn beroep niet kon verbazen, maar in het
algemeen kon hij vrij aaneengeschakeld
bewijzen waar hij had verbleven. Nu moes
ten de kofferkoopman en de taxi-chauffeur
met hem geconfronteerd warden, waarin
Robinson zonder het minste bezwaar toe
stemde. Begrijpelijk, want noch de een,
noch de ander zag ook maar het minste
teeken van gelijkenis.
Men was dus na enkele dagen iiveri
speuren even ver als tevoren. Een bijzon
dere bijeenkomst had plaats onder leiding
van den Chefconstable Wensley; de be
kwaamste detectives namen eraan deel, en
men ging stuk voor stuk na wat men kon
hebben nagelaten of kon hebben verkeerd
gedaan om opnieuw een spoor te volgen.
Nog eenmaal zou men alle voorwerpen, ln
den noodlottigen koffer gevonden, nazoeken
en voor overmaat van zorg achtte men het
Ave! gexvenscht om het bureau in Rochester
Row nog eens met een bezoek te vereeren.
Dit onderzoek had gedurende den nacht
plaats; men vond er niets buitengewoons,
totdat de onderzoekende detective de prullc-
mand nog eens nakeek en op een sigaren-
eindje, dat achteloos daarin geworpen xx-as,
bloedsporen ontdekte. In den koffer had
men een doek ontdekt, van bloed door
drenkt, die men voor een zakdoek had
gehouden, maar die bleek een handdoek f«
zijn met don naam van het hotel erop en
wel het hotel Greyhount. Van dezen naam
bleken er een 12-tal in Londen tP zijn, en
een ervan had Robinson als barman in
zijn dienst, gehad, en de handdoek werd
erkend als tot het hotel te behooren.
Nu xvas er alle reden om Robinson nog
eens aan een onderzoek te onderxx-erpen;
hij werd des ochtends te 6 uur door een
bezoek van Scotland Yard verrast, daar
heen gebracht en opnieuw A'oor den ijlings
gewaarschuwden Wensley gevoerd. Men
liet hem eenigen tijd wachten, niet omdat
Wensley niet spoedig genoeg aanwezig
xvas, maar omdat het tot de gewoonte be
hoort een misdadiger op dip wijze van
eventueele zelfbeheersching te berooven.
Niemand meende, dat Robinson, was hij
werkelijk schuldig, zich door deze, erg een
voudige en erg gebruikelijke list zou laten
vangen. Men meende dat hij daarvoor den
dag tevoren te veel koelbloedigheid had
getoond. Maar toch, Robinson bleek aan
liet einde van zijn krachten. Nauwelijks
xvaren de detectives binnengetreden, had
den zij de blocnotes voor zich genomen of
de man zakte bijkans ineen en zeide met
een nauwelijks verstaanbare stem: ik kan
met meer, ik wil alles vertellen.
Toen deed hij bet verbaal op zijn manier.
Zijn betrekking met Miny zou slechts van
den dag der misdaad hebben gedateerd: hij
zoa haar op straat zijn tegengekomen, haar
tot een bezoek aan zijn bureau hebben Uit-
genoodigd, maar daar zou zij hem hebben
gedreigd en hem geld xvillen afpersen.
Toen hij haar daarop gelastte om her
bureau te verlaten zou zij door een plotse-
Iingen aanval van woede zijn aangeta;'.,
hem te lijf hebben gewild, tengevolge waar
van hij haar een klap op het hoofd gaf, die
haar deed neertuimelen. Teneinde geen
moeilijkheden met dc zaak te hebben, xvas
hij xveggegaan, doch had, den volgender.
dag terugkomende, bemerkt, dat zij doóJ
was. Hij xvas toen angstig geworden voor
de gevolgen, had de koffer gekocht, het lijk
in stukken gesneden, en zoo had men het
aan het station gevonden. Het xerhaal
klonk, hoe xveinjg sympathiek ook, betrek
kelijk onschuldig. Maar het had al dade
lijk xveing waarde meer toen de medische
experts, opnieuw te hulp geroepen, met
eenparige overtuiging konden vaststellen,
dat de vrouw niet tengevolge van een klap
op het hoofd, maar door worging was ge
storven. Als Robinson zoo verstandig was
geweest om te zeggen, dat hij haar bij de
keel had gegrepen en deze had toegeknepen
zonder bet t« willen zou het voor een
Engelsche jury wellicht moeilijk zijn ee
xveest het schuldig over hem uit te spreken.
Nu aarzelde de jury niet en hij werd
opgehangen!
VIII
Het groote alarm
Er is wellicht geen land ter wereld, xvaar
de politie zich in zoo groote achting mag
verheugen als in Engeland. Dat is onge
twijfeld ten deele het gevolg van het En
gelsche volkskarakter, dat op ordelijkheid
is ingesteld; ten deele ook van de zeer bij
zondere kwaliteiten, xvaarover dc Engelsche
politie, die te Londen bovenal, beschikt.
Relatief gesproken blijven in Engeland
weinig misdaden onopgehelderd, en kan
men van Londen, hoezeer het wereldstad
is met een zeer gemengde bevolking, ge
wagen als van een tamelijk veilige verblijf
plaats. De steeds toenemende achting, waar
in Scotland Yard zich mag verheugen,
maakt een misdaad tegen Pen politie-agent
zelf tot de hooge uitzonderingen, die in Je
annalen van Scotland Yard als zeer bijzon
dere gebeurtenissen staan aangeteekend.
Zij maken deze misdaden nog meer dau
andere tot zoodanige, dat als het ware
heel de bevolking aan de jacht op zulk
een misdadiger deelneemt, begrijpende, dat
de veiligheid van stad en land voor een
niet gering gedeelte afhankelijk is van het
ontzag, dat de bewakers der openbare orde
aan de misdadigers zeiven inboezemen!
Toen dan ook, enkele jaren geleden, in
den nacht van 26 op 27 September 1927, m
een klein plaatsje in het Graafschap Essex
nabij Londen gelegen, een agent Guttcridge
genaamd, doodgeschoten op den weg werd
aangetroffen, stond Scotland Yard niet
alleen onmiddellijk klaar met al de te ver
schaffen hulp, maar was ook geheel Enge
land onmiddellijk bereid om mede te zoe
ken naar den misdadiger.
De moord bleek bij nader onderzoek te
zijn begaan door een revolverschot, dat bij
een der ooren was binnengegaan en zekere
zwarte kenteekenen had achtergelaten in
de onmiddellijke nabijheid. Het toeval wil
de, dat uit een dorpje in de directe om
geving de diefstal werd gemeld van de
auto van een geneesheer.
Men bracht verband tusschen heide, nam
aan, dat wellicht de dief-automobilist door
den agent was aangeroepen, en, teneinde te
voorkomen, dat zijn nummer zou worden
opgenomen, den agent had doodgeschoten.
Tegen deze veronderstelling werd aange
voerd, dat het wel een heel ernstig misdrijf
moest zijn. wanneer de misdadiger zich aan
den persoon van den agent had vergrepen.
Waartegenox'er weer gesteld kon xvordeu,
dut wellicht een schot was bedoeld om don
agent in het been te raken, dat echter door
een onverwachte beweging van dezen ge
heel anders was uitgekomen.
(Wordt vervolgd)
