Na de rede van Laval
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG 2
Italië let vooral op de
vriendelijkheden
De kern van beslistheid heeft
de meeste waarde
Is er nog kans op een schikking
zonder geweld
Na de rede, die dc Fransche minister van
buitcnlandschc zaken in de Volkenbonds
vergadering gehouden heeft, kan men het
als vast staand aannemen, dat dc Volken
hond zijn plicht ral doen wanneer Italic
tcg^n alle waarschuwingen en vermaningen
en pogingen tot verzoening en arbitrage in,
don oorlog tegen Ahessynië ontketent.
De beteekeiiia van dat feit legt do volle
verantwoordelijkheid voor de dingen, die nu
gebeuren gaan op tfe schouders van den
Italiaanschen dictator Mussolini.
Laval .beeft dc Fransche politiek in het
aanhangige conflict volledig verbonden aan
die van Engeland. De vriêndschapsverkla-
riijigeii die zijn rede tegenover Italië bevat
hejbbeipDaarom practi.sch weinig waarde..
De verlegenheid, waaraan de Italianen on
der den indruk van Lavals rede ten prooi
zijn, wordt dan ook het best geteekend door
dc blijdschap, die de Italiaanscho pers uit
spreekt over die woorden van vriendschap,
terwijl zij overigens nagenoeg zwijgt .over
do kern v an dc rede, die toch zoo ondubbel
zinnig een daadwerkelijke verbinding van
liet Fransche aan .het Engclsche lof bevat.
Thans schijnt de beurt aan Mussolini te
zijn om met ondubbelzinnigheid cn defini
tief zijn houding te bepalen.
De grooto vraag is nu of hij, tegen den
"uiidrukkelijken wil van Europa in, zal vol
harden bij zijn plan om Abossynië met ge
wéld le nemen cn tot kolonie van Italië te
.verklaren.
Tot voor enkele dagen liet do Duce er nog
gceii twijfel aan bestaan of hij zou doorzet
ten.- Dat bleek o.a. uit een onderhoud, dat
hij theeft gehad met een medewerker van
hot? Fransche politiek-litterairo weekblad
„Gijjngoire". Mussolini zeide daarin, dat hl]
Engeland reeds in Januari j.l. van zijn plan
nerfc' in alle bijzonderheden had meegedeeld.
Engeland had echter de gelegenheid om
hadr bezwaren uiteen te zetten, maanden ge
ledén. ongebruikt gelaten.
ü.bor een andere liooge Italiaansohe per
soonlijkheid was dit tegenover den corres-
pori'tfcnt verklaard als voortkomend uit
F.ngelands wil om alle koloniale" uitbreiding
onq|r eigen controle te houden.
De. correspondent verklaart echter den
steljigen indruk te hebben, dat Italië op
cigcii kracht zijn plannen-in Abessynië ten
uitvoer zal leggen. Hoe meer men zich ver
trouwd maakt met deze gedachte hoe meer
teleurstelling en tijdverlies men zich bespa
re nJzak
Mussolini heeft hem uitdrukkelijk gezegd,
"dat:wanneer Engeland, reeds direct hij den
aanvang der Italiaansohe plannen vastbera
den" tegenstand biedt, men de ernstigste ver
wikkelingen, om niet te zeggen rampspoe
den, moet verwachten. De correspondent had
dan- óok den indruk, dat Italië vastberaden
zijii doel zal nastreven, zelfs op gevaar af
mef, Engeland in een oorlog verwikkeld te
rakeni -
Het interview is, zooals gezegd er een van
enkele dagen geleden, vermoedelijk zelfs nog.
vaii-.vOoF tic vastberaden rede aan Hoare eji
zek$r"vaiv-vóór de réde van Laval.
Dgt .laatste .komt ook wel degelijkjin Tiet
inlérvie\V uit, waarin Mussolini zich zeer
geUtiïfen toonde door de sympathie, die hij
hij de Fransche' openbare meening vond.
Nu we weten, dat de rede .waarin Laval
Zieli uitspreekt voor een moedige Volken-
bondspolitiek, dus juist voor het tegendeel
vab wat Mussolini wenscht, in Frankrijk al-
gemeene instemming heeft gevonden, zal
Mussolini wel tot andere conclusies moeten
komen.
En hij zal met name niet slechts een oor
log met Engeland maar met geheel overig
Europa als uiteindelijk gevolg van zijn ge-
woldspolitiek onder de oogen moeten zien.
Maar Lavals rede en nog meer zijn practi-
schc werkzaamheid is er nog altijd op ge
richt om tot een schikking zonder oorlogs
geweld te geraken.
De Commissie van Vijf is door hem aan
het werk gehouden en het belang van die
werkzaamheid komt thans vooral weer op
den voorgrond.
Italië is door Lavals rede voorihet gewich
tige dilemma gesteld om een oorlog tegen
alien te riskeeren of een regeling te aan
vaarden, die in onderling overleg van alle
belanghebbenden, zoo ver mogelijk aan Ita-
lië's verlangens tegemoet komt.
Wanneer Mussolini niet als „kip zonder
kop" doordraaft men vergeve ons het on
smakelijke beeld is er juist nadat Laval
in zijn rede beslistheid aan vriendelijkheid
gepaard heeft, een kansje op een vreedzame
oplossing ontstaan.
Wie zou niet van harte wenschen, dat
men daarin slaagde en dus Europa en de
wereld daardoor voor een nieuwe ramp van
grooten omvang gespaard bleef?.
RICKETT TE LONDEN
Zijn concessies blijven geldig
Zijn korte tusschenlanding op Waalhaven,
Ten tweede male waren gisternamiddag
de Amsterdamsche journalisten naar Schip
hol opgetrokken, aangezien ditmaal met
stelligheid berichten ontvangen waren, dat
Rickett, de grootc en achter dc schermen
blijvende man van de Abcssynische conces
sies, uit Praag vertrokken was en op Schip
hol zou landen. Het mocht echter niet ge
lukken, althans een poging te wagen in de
hoofdstad eenige bijzonderheden omtrent zijn
plannen te welen te komen, want op Waal
haven, waar het toestel uit Praag volgens
de dienstregeling een korte landing maakte,
stapte de heer Rickett uit om eenige minu
ten later met 't gewone K.L.M.-toestel naar
Loqden door te reizen.
Té Londen heeft hij eindelijk een inter
view toegestaan. Daarin heeft hij meege
deeld, dat hij reeds in Maart j.l. te Addis
Abeba onderhandelingen met Abessynië
heeft gevoerd, nadat in November van het
vorige jaar reeds een reeks voorbesprekin
gen gehouden waren.
Hij stelde er prijs op, dat men er kennis
van* nam, dat het voornaamste gedeelte der
onderhandelingen reeds had plaats gevon
den voordat de spanning tusschen Italië en
Abessynië opkwam.
Rickett verklaarde verder, dat hij de
onderhandelingen had gevoerd in op
dracht van de Standard Vacuum Oil
Company en dat niemand anders ach
ter hem had gestaan. Den Britschen
gezant te Addis Abeba had hfj niet
onderricht, om hem niet in moeilijk
heden te brengen. Het was onjuist,, dat
de Abcssynische regeering op grond
van de concessies een leening zou
krijgen om daarvoor oorlogsmateriaal
te koopeu. Dc concessie hield geen
enkele leening of andere geldelijke
garantie in. Dc concessie bleef zijn
eigendom en bleef geldig. Wat ermee
gebéuren zóu, moesten zijn Amerikaan-
schc vrienden beslissen. Binnenkort
zou hij naar Amerika vertrekken. Hij
was er trotsch. op, deze concessie tot
stand te hebben gebracht en hij be
treurde slechts, dat hij het niet voor
Engeland had kunnen doen. De con
cessie was door den Negus goedge
keurd en droeg dc onderteekening der
betrokken ministers. Zij was op het
oogenhlik Zoo geldig als op het mo
ment der onderteekening. Rickett wei
gerde echter mede te deelen, of de
concessie op zijn naam stond.
Tenslotte* verklaarde Rickett, dat hij er
niets van wist, dat zijn concessie zou over
gaan aan de ItaKaansche regeering. Van
den heer Chertolc had hij nog nooit gehoord.
Radio-redevoering van den Negus
Vertrouwen in den Volkenbond
De keizer van Ethiopië, Negus Haile Se
lassie, de Koning der Koningen, heeft gister
avond van Addis Abeba uit een rariiotoe-
praak gehouden, welke speciaal bestemd
\as voor Europa en Amerika
Op de redactie van het A. N. P. hebben
wü het beroep van den regeerenden vorst
van een Afrikaanschcn staat, welke zich
aangetast ziet in zijn zelfstandigheid ver-
„It is a far cry from Addis Abeba to Am
sterdam".
Te omstreeks tien minuten voor zeven
hoorden wij den omroeper te Addis Abeba:
„Halloh, halloh, here is Addis Abeba, Halloh,
Hal lob, ici Addis Abeba!"
Daarbij bleek, dat Addis wordt uitgespro
ken met een zachte a-klank, welke don
klemtoon heeft, terwijl dis met een zachte
lange i-klank wordt uitgesproken. De o van
Abeba klonk evenzeer kort en ook deze in
dit woord valt de klemtoon op de eerste
lettergreep, ccn korte a-klank.
Dc Negus, die spoedig aan het woord
kwa«», sprak op bedaarde toon.
Z. M. sprak over de incidenten, welke
zich in December en Februari hebben voor
gedaan en gaf vooral uitdrukking aan zijn
vertrouwen in het vredeswerk van den Vol
kenbond. Hjj noemde Italië verantwoorde
lijk voor de huidige situatie en zeide, dat
zijn land had bewezen concessies te willen
doen en zich opofferingen te getroosten. De
Keizer sprak nog van zijn verknochtheid
aan zjjn vaderland en over diplomatieke
manoeuvres van Italië. De keizerlijke regee
ring van Ethiopië, aldus dó negus, is van
het hartstochtelijke verlangen bezield <len
rede te handhaven en alle verplichtingen,
velke zij heeft aangegaan na te komen. Zij
wil daarbij nog concessies doen, welke ver-
eenigbaar zijn met de eer en de waard:g-
heid van hét land.
Abessynië wenscht bovenal rechtvaardig
heid en het land nrengt, jiulde aan degenen,
die alles in Tiet werk stellen om den vrede
te bewaren.
„U boorde zoo juu-t de,vertaling van de
toespraak van den keizer vün -Ethiopië",
aldus besloot de omroeper zijn werk, „Good
night, good night, everybody" waren de
laatste woorden, welke uit hot verre berg
land doordrongen tot ons lage landje aan
de Noordzee.
ADDIS ABEBA VERWACHT DEN OORLOG
Zal Engeland er in betrokken worden?
In politieke kringen te Addis Abeba
is men van meening, dat ondanks de
bemoeiingen van den Volkenbond cn
Engeland Italië op 26 September den
oorlog zal beginnen. Men houdt er
rekening mee, dat ook Engeland in
den oorlog gewikkeld zal worden en
dat het zwaartepunt van den oorlog
naar Egypte zal worden verplaatst.
De echtgenoot© van den Engelschen ge
zant heeft groote voorraden verbandstoffen
voor het Abessynische Roode Kruis besteld
De Italiaanscho gezant heeft de Abessy
nische regeering militair geleide verzocht
voor de Italiaansche consuls, die naar Ad
dis Abeba zijn geroepen.
PARIJS, 14 Sept. De redevoering van La-
al wekte in alle ochtendbladen zonder uit.
zondering instemming.
De weerklank in Engeland
LONDEN, li Sept. De rede van Laval
heeft in de Engelsche bladen krachtig weer
klank gevonden, hoewel men het over de
eigenlijke beteekenis van de verklaringen
van den Franschen premier nog niet vol
komen eens is. De meeningen loopen uiteen
tusschen groot enthousiasme, dat Frankrijk
thans definitief aan den kant van Engeland
en den Volkenbond staat en de opvatting,
dat Laval zich ook ditmaal niet heeft ge
bonden in een of andere richting en in geen
geval aan een deelneming van Frankrijk
aan sancties.
Vliegongeluk in Panama
Acht dooden
LONDEN, 14 Sept. Naar uit Panama wordt
gemeld, is gister een Amerikaansch ver
keersvliegtuig op ongeveer 50 mijl van de
stad Panoma neergestort en vervolgens
door een ontploffing vernield. Dc acht inzit
tenden kwamen om het leven,
Het communisme in China
Nederlandsche geestelijken in het nauw
Volgens te Peking ontvangen berichten
worden 16 Nederlandsche en Belgi
sch^ geestelijken thans practisch belegerd
in hun missietehuizen, die zich bevinden in
een district van de provincie Sjensi Tot
dusverre is nog geen enkel bericht ontvan
gen over de 12 Spaansche geestelijken, die
thans reeds twee maanden van ieder con
tact met de buitenwereld zijn afgesneden.
HET PARTIJCONGRES
TE NEURENBERG
De Rijksdagzitting van Zondag
Verschillende redevoeringen
Uitzending van de zitting van den Rijksdag
De zitting van den Rijksdag, welke
Zondagavond om- negen uur te Neu
renberg zal aanvangen, zal door alle
Duitsche zenders worden verspreid.
Tot hu toe zijn 320 extra-treinen to
Neurenberg aangekomen, dio 294.000
deelnemers aan het partijcongres heb
ben getransporteerd.
Bovendien zyn nog eenige duizen
den personen met gewone treinen to
Neurenberg aangekomen, waar thans
439.000 personen van buiten deze stad
vertoeven.
Zondagavond zal, naar I-lavas, uit Berlijn
meldt, Duitschland nog slechts één natio
nale vlag 1 lebben, de roode standaard met
het hakenkruis.
Hitier zal dit besluit plechtig in den Rijks-;
dag te Neurenberg bekendmaken. Dit is in
werkelijkheid ook de reden waaróm de
Rijksdag bijeen is geroepen.
Op deze wijze zal door een symbolische
daad de volkomen vereeniging van de natio,-
naal-socialistische partij en den staat in het
Derde Rijk worden gewijd.
Zooals men weet, had Duitschland sedert
1933 twee officieele vlaggen, dc-een zwart-
wit-rood, de ander rood met hot hakenkruis
Uit Berlijn wordt aan dc N.R.C. gemeld:
Hitier heeft gisteren de buitenlandscnc
diplomaten, die het congres te Neurenberg
bijwonen, ontvangen. Hierbij is het woord
gevoerd door den Poolschen gezant Lipski.
In zijn antwoord op diens rede zeide Hitier.
dat hij hoopte, dat de.bnitenlandsche diplo
maten de overtuiging zouden meenemen uit
Neurenberg, dat het Duitsche volk werke
lijk een gemeenschap is geworden.
Goebbels over het
wereldbolsjewisme
Dr. Goebbels heeft een redevoering gehou
den tegen het wereldbolsjewisme. Hij keer
de zich tegen de opvatting van sommige
buitenlandsehe bladen, dat nationaal-socia
lisme en bolsjewisme op elkander gelijken.
Het vitale gevaar van het communisme is,
dat het alle door ras en nationaliteit be
paalde eigenaardigheden wil opheffen, ter
wijl het de onteigeningsactio systematisch
doorvoert, aan de persoonlijkheid geen
waarde toekent en de godsdienst ontkent als
beginsel en principieel.
Het nationaal-socialisme daartente-
gen staat tolerant tegenover de belij
denissen,, die ontspringen uit de ras-
ziel van een volk.
Het bolsjewisme kondigt een strijd aan
van het door Joden geleide „Untermenschen-
tum" tegen de cultuur als zoodanig, het
natio.naal-spciajisme bereidt.:een nieu\ye vor
ming vmL_de Ëurqpeesche cultuur voor.'Hèt
bolsjewisme belooft ech klassëtóöze maat
schappij en streeft naar den wereldvrede,
maai' laat millioenen arbeideiV voor honger-
loonen werken en streeft met alle kracht
naar den opbouw van een leger, dat dienen
moet voor de wereldrevolutie. De geraffi
neerde propaganda maakt deze internatio
nale zoo bijzonder gevaarlijk. Duitschland
voert tegen dit alles in het teeken van. het
nationaal-socialisme den strijd. Het heeft
dus behalve het nationale doel een wereld
zending te vervullen.
Tenslotte betoogde Dr Goebbels, dat het
communisme, van zijn masker ontdaan, een
incarnatie is van materialistisch denken,
een grootsch opgezette poging van het Jo
dendom de bovenste Arische klassen in
alle naties te vervangen door de Joodsclie
onderwereld.
Een samengaan met het bolsjewisme is
noch op politieke noch op wereldbeschou-
wende basis mogelijk, omdat het de ver
klaarde vijand is van alle naties, van alle
religies en van iedere menschelijke cultuur
en de wereldrevolutie zjjn doel is.
Hitler over do vrouw
In een gisteravond gehouden rede voor
een vergadering van Duitsche vrouwen en
meisjes in de Luitpoldhalle verklaarde
Hitler o a., dat de bewering der tegenstan
dei's, dat het nationaal-socialisme de vrouw
lager waardeerde dan de man en haar mei
als zjjn gelijke beschouwde, onjuist was. De
werkelijkheid was, dat het nationaal-socia
lisme de vrouw anders waardeerde dan
den man. wat voortvloeide uit haar andere
natuurlijke geaardheid. Hitier critiseerrio
scherp het streven naar zoogenaamde ge
lijkheid van man en vrouw van liberalisme
en Marxisme, waarbij de natuurlijke ge
aardheid van de vrouw geweld werd aan
gedaan. De hoogste roeping van do vrouw
was tenslotte het moederschap en daarnaast
moest zij de arbeids-, levens- en strijdgezel-
lin van den man zijn.
Hitler over partij en idealisme
In een toespraak tot de politieke leiders
op de Zeppelin-weide zeide Hitier o.m.: De
partij bestaat pas 16 jaar en kan, volgens
haar tegenstanders, haar einde tegemoet
zien, doch Hitier antwoordde hierop slechts:
„Gij hebt nog niet eens het werkelijke be
gin beleefd". Hij herinnerde aan het begin
stadium der beweging, toen hy nog zoo goed
als alleen stond. Tiet verstand had dc men-
schen toen moeten afraden tot hem te ko
men, doch hun gevoel, hun geloof had hun
bevel gegeven toch te gaan. Vandaar het
idealisme der beweging.
Het geluk, waarop het Duitsche volk dit
jaar het meest trotsch is, is het herstel van
het Dutsche leger, dat zijn grootste sterkte
vindt in het volk, waardoor het gedragen
wordt. En niemand heeft meer idealisme
noodig dan de soldaat. Het Duitsche leger
voedt niet op tot een oorlogszuchtig militai
risme, doch slechts tot betrouwbare, behoor
lijke volksgenooten. Het is niet gevormd
om een aanvalsoorlog te voeren, doch om
de Duitsche vrijheid te beschermen. Het
zal de taak der politieke leiders zijn, den
Duitschen man, die in het leger een pjaats
vindt, politiek zuiver op te voeden. Zoolang
dit idealisme in Duitschland bestaat, zal
Duitschland niet ondergaan.
Amokmaker doodt vier personen!
MEDAN, 14 Sept (Aneta). Uit Tandjong
Betei meldt men, dat Vrijdagnacht een Inlan
der in de kampong Kwale Bangko ln het
landschap Kwalach amok maakte. Hij dood
de vier personen. Vier personen werden
t&waar en vier licht gewond. De dader werd
gearresteerd. De motieven zijn niet bekend.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Lopik, cand. H. Pol te
Rijsoord.
Aangenomen: Naar Stadskanaal-Pe-
kelderweg, cand. G. Leene te Ermelo.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Aalburg en Heesbeen, L.
Blok te Brandwijk. Te Woubrugge, cand.
J. Doornenbal te Doorn. Te Ouddorp
(Z.H.) J. Hovius te Jaarsveld.
VRIJE EVANG. GEM.
Drietal: Te Apeldoorn, G. H. de Jonge
te Oude Biltzijl, D. W. Veldkamp te
Leeuwarden en P. vari Vliet te Amsterdam.
TOEGELATEN TOT DEN II. DIENST
Het Provinciaal .Kerkbestuur van Noord-
Holland heeft de heeren N. A. Tebben-
h o f Rijnenberg, theol. cand. a. d. R.U. te
Utrecht en wonende te Amsterdam, en J. L.
Springer, theol. cand. aan de R. U. te
Leiden en wonende aldaar, tot de Evangelie
bediening in de Ned. Herv. Kerk toegelaten.
Het Proyinciaal Kerkbestuur van Zuid-
Holland heeft tot de Evangeliebediening in'
de Ned. Herv. Kerk toegelaten den heer H.
Plaggemars, theol. cand. Un. te Utrecht,
hulpprediker te Sluiskil (Zld.).,
De heer V. E. S c h a e f e r te Losser, cand,
aan dc R. U. te Utrecht, is door het Prov.
Kerkbestuur van Overijssel toegelaten tot de
Evangeliebediening in de Ned. Herv. Kerk.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Cand. H. J. M e ij e r i n k hoopt op Zondag
29 Sept. a.s. zijn intrede te doen in de Geref.
Kerk te Drogeham na bevestigd te zijn
door Ds. Th.- A. Bergsma, em.pred. te Gro
ningen.
Dinsdagavond a.s. te 7.30 uur hoopt Ds.
Joh. vaii-Welzen afscheid te nemen
de Ned. Geref. Gem. te Rotter da m-Z.
en Donderdag d.o.v. te 7.30 uur zijn intrede
te doen in het gebouw „Tot Heil des Volks"
aan de Peperstraat te Gouda. De bevesti
ging heeft Maandag a.s. plaats en daar Ds.
van Weizen meer dan één gemeente dient, zal
zij geschieden door den oud-ouderling den
heer J. van Alphen, van Rotterdam-Zuid.
Ds. W, -S p 1 i e t h o f f is voornemens
20 October a.s. afscheid te nemen van de
Evang. Luthersche Gemeente te N.-Pekela,
om 3 November d.a.v. zijn intrede te doen te
Deventer, haar vooraf te zijn bevestigd
door Ds. J. A. F. Stéllwag van Utrecht.
Dr. W. G. Harrenstein, die het
beroep aannam naar de Geref. Kerk te
Santpoort, hoopt Woensdag 30 October
afscheid te nemen van de Geref. Kerk te
Amsterdam; Zondagmorgen 10 Novem
ber zal de bevestiging te Santpoort geschie
den door Ds. W. Breukelaar, waarna dan Dr.
Harrenstein 's avonds zijn intrede zal doen.
Ds. C. B. SCHOEMAKERS
Ds. C. B. Schoemakers, hulpprediker bij
de Geref. kerk van Wateringen, heeft
tegen einde November ontslag gevraagd.
KERKOPBOUW EN KERKHERSTEL
Het Hoofdbestuur van „Kerkopbouw"
heeft dezer dagen vergaderd en besloten, om
op 26 September met het hoofdbestuur van
Keikherstel te Amersfoort een gecom
bineerde vergadering te hebben
(Als uitgangspunt van de besprekingen
'jildaar zal een door Jierkherstel op
gesteld stuk dienen, dat op de verga
dering. van het Hoofdbestuur te Bilt-
hoven ter tafel was en waarin enkele
beginselen van de reorganisatie waren
uiteengezet.
Een comité werd benoemd, dat deze voor
stellen nader zal bestudeeren en daarover
rapport zal uitbrengen aan het moderamen
om de samenspreking op 26 dezer des te
vruchtbaarder te maken.
Op Vrijdag 27 September a.s., 's morgens
10.30 uur, zal in de Buitensociëteit (Coe-
hoornsingel) te Zutphen de vergadering
van bovengenoemde Vereeniging aanvangen.
Gesproken zal worden over: „Wat de toe
stand der Kerk in Duitschland ons te zeggen
heeft" door Prof. Dr. Ph. Kohnstamm te
Ermelo, en over ,,'t Werk van den predikant
gezien door een dokter" door Dr. C. Koek,
te Boekelo.
CALVINISTISCH WEEKBLAD
Omtrent het Calvinistisch Weekblad wordt
medegedeeld:
le. het 3e proefnummer, verschijnt 20 Sept.
2o. het blad gaat vanaf 1 Oct. regelmatig
elke week verschijnen.
3e. Ieder die 2 abonné's aanbrengt ont
vangt een keurig gebonden ex. van
.Thomas Kempis: De Navolging van
Christus.
Geeft U als abonné op aan de N.V. W. D.
MEINEMA, te Delft.
ZENDING EN PHILANTHROPIE
Ned. Vereen, voor Armenzorg
en Weldadigheid
Jaarvergadering te Alkmaar
De gisteren voortgezette jaarvergadering,
werd afgewisseld door een ontvangst van het
Gemeentebestuur en verrast door het bezoek
Prinses Juliana, die niet alleen met
belangstelling een deel der zitting bijwoonde
maai- ook deelnam aan het bezoek aan enkele
stichtingen van liefdadigheid te Alkmaar.
Vandaag zou een bezoek gebracht worden aan
vacantiekolonies te Egmond en Bergen aan
Zee.
In de vergadering van gisteren, bijge
woond door Minister Slingenberg, oud-Min.
Mr. J. Donner en den Commissaris der Ko
ningin in N. Holland, sprak de eerste de
waardeering der Regeering uit voor het werk
der Vereeniging. Hij stelde zich voor uit
deze vergadering veel te kunnen leeren, om
dat hier licht wordt geworpen, van niet-
ambtelijke zijde, op vele moeilijke vraagstuk
ken. Al zal het Nationaal Crisis-Comité
spoedig worden opgeheven, dan zal het werk
toch door anderen moeten worden overgeno
men. Spr. verklaarde een dankbaar gebruik
te zullen maken van de adviezen der Ver
eeniging.
Discussie
Vervolgens werd gediscussieerd over de
prae-adviezen.
Bij deze bespreking voerde o.a. het woord
de heer W. J. Hemmes, secretaris van de
Federatie van diaconieën in de Hervormde
Kerk te Utrecht. Spr. zeide dat de kerkelijke
armenzorg door de ordeningsgedachte in
moeilijkheden komt. Haar streven was steeds
gericht op het behoud van zelfstandigheid
door de gesteunden. Daarom werden velen
geholpen aan een handeltje. Spr. gaf toe, dat
er teveel kleine handelaars zijn, maar toch
mag deze vorm van kerkelijke hulpverlee
ning niet geheel worden losgelaten. Samen
werking tusschen kerkelijke armenzorg en
andere instellingen op dit terrein is noodza-
De heer H. Mandersloot, voorzitter
van het College van diakenen der Hervorm-,
de Gemeente te Almefc», verdedigde de con
clusie van zijn prae-advies, waarbij hij er
vooral de nadruk op legde, dat de borgstel-
lingsfpndsen zegenrijk werk kunnen ver
richten.
Sluiting
Bij de sluiting bracht de voorzitter dank
aan de prae-adviseurs voor de vele moeiten,
die zij zich hadden getroost en aan den ver
tegenwoordiger van den Minister van Sociale
Zaken voor zijn aanwezigheid op beide
dagen. Onder daverend applaus zegde spr.
H.K.H. Prinses Juliana dank voor Haar te
genwoordigheid. Hij hoopte, dat de Vereeni
ging onder Haar beschermvrouweschap nog
tal van jaren zal mogen voortgaan in de
zelfde richting als tot dusver. Staande werd
daarop het Wilhelmus gezongen.
Marthastichting
Afscheid van Ds. en Mevr. Voors.
Installatie Ds. en Mevr. Meijer.
Voor de Martha-stic'nting en voor de velen,
in wier liefde zij deelt, was het gisteren een
dag van groote beteekenis. Na lange jaren
van toegewijden en rijk gezegenden arbeid
naïnen Ds. en Mevr. Voors afscheid van het
werk, dat hen lief "was, terwijl hun opvol
gers, Ds. en Mevr. Meijer, gekomen van
Velsen, den arbeid aanvaardden. Uiteraard
werd de plechtigheid door autoriteiten, be
stuursleden, enz. bijgewoond; onder hen be
vonden zich ook B. en W. van Alphen aan
den Rijn.
Ds en mevrouw Meyer.
De voorzitter van het bestuur, Ds. J. L.
de Heer van Rotterdam, richtte zich tot de
heengaande en tot de komende leiders en
leidsters. Ds. en Mevr. Voors werd toege
zongen Ps. 121 4. terwijl ook de schoolkin
deren een afscheidslied zongen. Door talrijke
vooraanstaande personen op het gebied der
philantropie werd nog het woord gevoerd,
waarna een druk bezochte afscheids-; en
welkomstreceptie gehouden werd.
ZENDINGS-MEEKEND
Dé Zendingscommissie in het Ned. Jong.
Verbond Jj^opt haar zendipgsweekend. te hou
den van 2830 September op de Ernst; Sillem
Hoeve te Lage Vuursche. Sprekers zullen zijn
de heer H. Duyker, van Amsterdam, over:
„den Islam", met lichtbeelden, zendeling A. J.
de Neef, van Nieuw-Guinea: „Herinnerin
gen van zeven jaar arbeid onder de Papoea's
van Jappen" en Ds. S. A. van Hoogstra
ten van Soerabaja, over: „Jeugdwerk op
Schoolnieuws.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot tijdel. onderwijzer te Rijssen
aan de Chr. Ulo-school (hoofd Jac. Jonker)
de heer J. Lugtendorf te Deventer.
Bij Kon. besluit is benoemd tot schoolop
ziener van het lager onderwijs in de inspec
tie Rotterdam C. Stolk, hoofd eener open
bare school voor uitgebreid lager onderwijs
te Rotterdam.
CURSUS PAEDAGOGIEK M.O.
De cursus voor de M.O. akte Paedagogiek
vangt aan Woensdag, 2 October des middags
'ce drie uur in de aula van het Paedologisch
Instituut, Vossiusstraat 56, Amsterdam. Na
dere inlichtingen worden gegeven door Prof.
Dr. J. W a ter ink, Vossiusstraat 21, Am
sterdam.
VER. VOOR GODSDIENSTIGE OPVOEDING
Zaterdag 5 en Zondag 6 October a.s. zi
Huize Witteveen te E r m e 1 o de najaarscon
ferentie van de Vereen, voor Godsdienstige
Opvoeding plaats hebben. Het practische jeugd
werk zal in het centrum der belangstelling
staan. Het programma vermeldt de volgende
referaten: „Christelijk Jeugdwerk; bezinning
over doel, wezen en grenzen", door Ds. P. t e n
Have, te Noordlaren; „Opendeurwerk onder
meisjes", door mej. J. L. van den Berg,
directrice van „De Haard" te Nijmegen en:
„Jongenskampen en wat zij beteekenen voor
de Godsdienstige vorming" door F. M. K o o y-
man secretaris voor het jeugdwerk der
N.C.S.V.
Joodsche scholen in Duitschland
De „Berlijnsche Tijdingen" vestigen er de
aandacht op, dat de bijzondere scholen die in
Duitschland nu ingevolge een regeeringsbe-
sluit voor Joodsche kinderen zullen worden op
gericht (behalve in plaatsen waar te weinig
Israëlieten wonen) wel een verder doorvoe
ring van rassenscheiding beteekenen, maar
toch ook anderzijds een voordeel in zich slui
ten. De openbare scholen immens zijn geheel
anders dan de openbare scholen in Nederland.
De Duitsche openbare school wordt geopend
met gebed; bijbelkennis en ook daarbij kennis
van het Oude Testament behoort tot de hoofd
vakken; in de Protestantsche landen wordt
zelfs op de openbare scholen Luthers kleine
catechismus grondig behandeld; ook leeren de
kinderen op deze scholen de kerkkoralen en
andere Christelijke liederen. De Joodsche kin
deren op deze scholen verlieten in den regel
bij het vak religie het lctslokaal. Thans krijg*:
men in de plaatsen waar veel Joden wonen
Joodsche scholen, waar de kinderen Joodsch
godsdienstonderwijs zullen ontvangen; deze
scholen zullen op Zaterdatren en Joodsche
feestdagen gesloten zijn; de Joodsche geest
zal er het onderwijs leiden. Het worden bijzon
dere overheidsscholen, die aan den wensch der
Joodsche oudens geheel zullen voldoen, Is er
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Boedapest 768.6.
Laagste stand tc Vestmanör 740.3.
Stand vanmorgen halftwaalf 759.3.
WEERVERWACHTING
Matige tijdelijk wellicht krachtige Z. tot
W. wind, zwaar bewolkt met tijdelijk© op
klaringen, waarschijnlijk eenige regen, iets
kouder.
ALGEMEEN WEEROVERZICHT
Do depressie-invloed strekt zich thans
weej- verder O. en Z.-waarts uit, al bleef do
kern noc ten Z. van IJsland gelegen. Vooral
ovêr Finland daalde, onder invlood van een
W.-waarts trekkend daalgebied de barometer
sterk, zoodat de liooge druk aldaar geheel
verdween.
Een secundaire strekt zich thans over de
Britsolie eilanden en het Kanaal uit. Plaat
selijk treedt in deze secundaire vrij harde
wind op. Rond de geheóle depressie blijft het
weer slecht In IJsland werd de grootste
hoeveelheid regen afgetapt (Seydisfjord 14
mM.) Over Scandinavië was de neerslag wat
minder groot, terwijl over de Britsche eiian-.
den do hoeveelheid van jicht tot matig wa
ren. De hooge drukking over Centraal-
Europa en het Z. geaeelto van ons waar
nemingsgebied handhaafde zich. De invoer
van vochtige, warme lucht en de toename
van da bewolking hadden een verdere stij
ging .a-n de ochtendtemperatuur over Frank
rijk en Duitschland tengevolge.
De bovengenoemde secundaire zal waar*
schijnlijk in ons land «enige regen brengen.
Verder is ér geringe afkoeling te wachten.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 18.0 C.
15 SEPTEMBER.
Zonsopgang 6.34 uur, zonsondergang 7.16 uur
Maan op nam. 7.50 uur, onder vjn. 10.21 uur
16 SEPTEMBER,
Zonsopgang 6.35 uur, zonsondergang 7.13 uur
Maan op nam. 8.17 uur, onder v.ra. 11.49 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
15 SEPTEMBER.
Van 's avonds 7.46 uur tot 's morgens 6.05 uur
zoodoende al een bittere bijsmaak van natio*
naal-socialistisch antisemitisme aan den maat
regel, de practyk is toch voor beide patfqj.eQ
winst.
BEZUINIGING OP HET NIJVER.
HEIDSONDERWIJS
Antwoord aan den Minister
Naar aanleiding van het antwoord van
den Minister van Onderwijs op het schrijven
aan Zijne Excellentie van het hoofdbestuur
van den Bond van Verg. tot het geven van
Nijverheidsonderwijs, betreffende de be
voegdheid van den minister tot het nemen
van de verschillende maatregelen tot bezui
niging op het Nijverheidsonderwijs (cursus
duur, leei'plan etc.), heeft het hoofdbestuur
een schrijven aan den minister gericht,
waarin wordt uiteengezet, dat het zich met
de in dit schrijven ontwikkelde opvatting
over de grenzen der bevoegdheden der school
besturen in geenerydeele kan v.er-
e e n i g e n. Ware deze juist aldus het
schrijven dan zou van de zelfstandigheid
weinig sprake meer kunnen zijn.
Een omschrijving van het begrip „leer
plan" komt, voorzoover het hoofdbestuur
bekend, in de wet op het nijverheidsonder
wijs niet voor.
Nu in de nijverheidsonderwijswet
geen bepaling voorkomt omtrent den
cursusduur, meent het hoofdbestuur,
dat ongetwijfeld rekening moet wor
den gehouden met het feit. dat tot
heden aan nagenoeg alle scholen in
een driejarigen cursus onderwijs
wordt gegeven, hetwelk voorziet in een
behoefte, welke in de meeste plaatsen
wordt gevoeld.
Het hoofdbestuur blijft er derhalve
bij den minister op aandringen, ten
aanzien van de maatregelen als thans
genomen, voeling te willen houden
met den bond van vereenigingen en
zóo mogelijk ook met de schoolbestu
ren. Ten aanzien van de vraag of een
nijverheidsschool er een met 2- dan
wel met 3-jarigen cursus zal zijn,
zullen de plaatselijke behoeften en
omstandigheden den doorslag moeten
geven. Deze zijn zóó verscheiden van
aard, dat er in dezen niet gegenerali
seerd, maar gedifferentieerd moet
worden.
Tevens meent het hoofdbestuur, dat juist
door voortdurend contact en voeling met de
schoolbesturen, gemakkelijker allerlei bezuini
gingsmaatregelen kunnen worden beraamd
en getroffen, dan zonder dit overleg het
geval zou zijn.
Ten slotte verklaart het hoofdbestuur zich
nogmaals bereid mede te werken tot het ver
krijgen van de zoo noodige bezuinigingen.
RIJNLANDSCHE CHR. SCHOOLDAG
Het Rijnstreek Comité hoopt op Woensdag
2 October een Schooldag te organiseeren, die
ditmaal te Bodegraven gehouden zal wor
den. Des middags te 4 uur wordt een tentoon
stelling geopend, waar 'teekenwerk en hand
werken van leerlingen uit Bodegraven en de
geheele Rijnstreek te bezichtigen zullen *yn.
Deze tentoonstelling wordt gehouden in het
gebouw Rehoboth op de Nieuwe Markt.
Te 5 uur zal tevens in hetzelfde gebouw een
vergadering worden belegd, waar als spreker
hoopt op te treden, Dr. G. P. van Itter-
z o n, Ned. Herv. predikant te Den Haag, inet
het onderwerp: Geweten en Wet.
Des avonds te 7 uur hoopt in de Geref. Kerk
op te treden, Mr. H. By 1 e v e 1 d, van Am
sterdam, met het onderwerp: Om de vryheid
der school.
Examens
Notariaat Geslaagd voor deel I de heer N.
A. Schol, IJmuiden, en voor deel II de heer
J. J. Huldy, Schiedam.
Stuurlieden. 's-Gravenhage. Geslaagd
voor le stuurman groote stoomvaart de hee
ren G. Pasman, N. A. Braber, J. Platteel en
J. Smit.
Vrije en orde-oefeningen. Utrecht. Ge
slaagd de heeren J. H. Spangenberg, Am
sterdam; E. L. de Zeeuw, Utrecht: P. J. van
Dam, den Haag: J van Dongen. Utrecht; H.
J. Hettelingh, Amsterdam: A. B. de Kleuver,
Utrecht en G. de Bruyn, \rnhem. Afgewezen
een candidaat.
