Congres Calvinistische Studenten
Beweging
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1935
EERSTE BLAD PAG. 2
DE ORKAAN BIJ FLORIDA
De „Dixie met 381 opvarenden
nog op het rif
Zcolang de zee nog zoo buitengewoon wol
ïig was, heeft men af moeten zien van po
gingen om de passagiers en bemanning van
de „Dixie" te redden.
Het schip, dat totaal 3S1 menschen aan
boord heeft, zat tot gisteren nog muurvast
op een koraalrif juist buiten de Zuidpunt
van Florida, 50 mijl ten Zuiden van Miauri.
Het schip was gelukkig niet lek geslagen,
ondanks het feit. dat het op een scherpt
rotspunt vastzit.
Gisteravond werd gemeld, dat het
vlot was gekomen en op eigen kracht
zou doorstoomen. Dat bleek echter on
juist te zyn. Het schip zat nog altijd
op het rif vast. Vanmorgen zou aour
de in de nabijheid zijnde drie schepen
een poging worden gedaan de 3S1 op
varenden van boord te halen.
- Omtrent de oorzaak van het op het nf
loopen van dit stoomschip kan worden me
degedeeld, dat het ongeluk geschied is,
doordat liet met groote snelheid voor den
orkaan uit gedreven werd, terwijl een dich
te mist alle uitzicht belemmerde.
De orkaan was, volgens de berichten,
sterkste sedert 1926.
Behalve over de „Dixie" maakt men zich
'fernstig ongerust over het lot van 500 oor
logsveteranen, die in werkverschaffing werk
ten aan den Boven-Matacom.be. Zij bevon
den zich op de smalle strook land, die door
-water omgeven wordt en die de verbinding
vormt met het vasteland. Er is een speriale
trein derwaarts gezonden, gistermiddag
ilaat, toen de orkaanwaarschuwingsdienst
seinen had gegeven, dat de orkaan naderde.
-Deze trein is niet teruggekeerd. Gister zijn-
vliegtuigen uitgezonden, die bij terugkeer
meldden, dat de trein veilig hoog en droog
staat De eenige •berichten, die gister hier
zijn binnengekomen omtrent de genoemde
werkverschaffing melden, dat ze geheel ver
dwenen is, i
DE PARTIJDAG DER N.S.D.A.P,
TE NEURENBERG
Hoé men aan het geld komt
'(Van onzen *Duitschen correspondent)
Door alle onderafdeelingcn der N.S.D.A.P.
5s aan de leden der partij een circulaire van
den .volgenden inhoud gezonden:
l
I f
Bijdrage voor d
part ij dag
Op verordening van den rijksschatmees
ter moet het financieel beheer van den
rijkspartijdag 1935 door de partij worden
gedragen.
Derhalve wordt van alle leden der partij
:(ook van de veteranen en werkloozen)
i een bijdrage .verlangd, welke als volgt is
3 geregeld;
R.M. 0.50
'Inkomsten-tot 200 M. p. m. R.M. 2.
-Inkomsten tot 400 M. p. m, R.M. 4.
Inkomsten tot 600 M. p. m. R.M. 6.
Inkomsten boven 600 M. p. m. R.M. 10.—
r 'Als kwitantie wordt een door de rijks-
leiding der N.S.D.A.P. uitgevaardigd par
tijdag-zegeltje verstrekt Ik verzoek alle
partijgenooten bij het incasseeren der bij
drage geenerlei moeilijkheden te berei
den, maar in trouwe gehoorzaamheid te
genover den Leider deze bijdrage te offe
ren.
Wanneer men be'denkï, 'dat lïet aantal le-
'den der N.S.D.A.P. ongeveer twee millioen
toedraagt^ waarvan hoogstens een half mil-
Qioeii aan den partijdag te Neurenberg kan
deelnemen dan zal door zulk een gedwon
gen collecte allicht een bedrag bijeenkomen,
waarmee de kosten van den partijdag wor
den gedekt, temeer, waar duizenden jongens
en meisjes der Hitler-Jeugd thans reeds te
voet onderweg zijn naar Neurenberg. Boven
dien loopen er kort voor den partijdag uit
alle deelen van het rijk speciale treinen te
gen verlaagd tarief, waarvan door de S.A.
jen S.S. druk gebruik wordt gemaakt.
De partijdag zal dit jaar van 1016 Sept.
iduren en besluit met een „Dag der Weer
macht". j -
-1„Joden ongewenscht!"
In 'de „Dresdener Nachrichten" van 2S
[Augustus 1935 lezen we het volgend be
richtje uit Chemnitz:
De hoofdinspecteur van politie en de bur
gemeester vestigen er de aandacht op, dat
uitbreiding van de joodsche bevolking voor
Chemnitz al even weinig gewenscht wordt
als voor andere plaatsen, waar de autoritei
ten reeds doeltreffende maatregelen hebben I
genomen. Openbare ondersteuning is verbo
den en bij woningmoeilijkheden moeten
joodsche families gedwongen worden, de
stad ten spoedigste te verlaten.
-rf 1
Kerkni
ïeuws.
NED. HERV. KERK..
Beroepen: Te Westbroek c.a., M. J.
Lekkerkerker te Kockengen.
Bedankt: Voor Tjerkgaast c.a. (toez.),
A. Groot te Eixmorra.
GEREF .KERKEN.
Drietal: Te Holwerd, cand. W. Dieper-
sloot te Amsterdam, cand. L. W. Korvinus,
liulppred. te Hoorn en cand. G. Leene te
Ermelo.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE
Gisteravond had in het overvolle gebouw
„Calvyn" te Dordrecht de bevestiging plaats
van Ds. J. D. B a r t h, ale predikant der Geref
Gemeente aldaar, tevoren te Borssele. Als be
vestiger trad op Ds. G. H. Kersten van
Rotterdam, die een predikatie hield over 1
Cor. 3 1113 waar de Schrift spreekt over
de arbeid van Gods knechten als een bouw
werk dat door vuur wordt beproefd.
De apostel wijst op het fundament dat ge
legd is, op de bouwstof die gebruikt wordt en
op de vuurproef die het bouwwerk zal moeten
doorstaan.
Het noodzakelijke maar ook volkomen ge
noegzame fundament is Christus. Op dit fun
dament moet gebouwd worden goud,, zilver en
kostelijke steenen. Vaak is gebouwd hout, hooi
stoppelen door aan Gods genade te kort te
doen, en te steunen op de gestalte des ge-
moeds. Het hout verbrandt in de dag der be
proeving, maar niet het goud van Christus'
Middelaarswerk, waarop zelfs de meest verdor
ven zondaar mag beunen om er rust te vin
den. Aan begin en eind der prediking sprak
Ds. Kersten een persoonlijk woord tot en aan
gaande Ds. Barth; wien werd toegezongen Ps.
134 3.
Aanwezig waren vertegenwoordigers van
genabuurde kerken en van Borssele. Verder
erschillende predikanten, o m. Ds. J.
Fraanje, van Barneveld, Ds. L. Ldgtenberg, van
Liase en Ds. W. C. Lamain van Rotterdam-
Zuid, alsmede eenige studenten der Theol.
School te Rotterdam, waaraan Ds. Barth als
docent werkzaam zal zijn.
Heden hoopt Ds. Barth zijn intrede te doen.
Op Zondag 1 Sept. nam Ds. C. Brandt
afscheid van de Bapt. Gemeente te H a u-
vv ij k, tot tekst nemende Jes. 55 8, 9.
Ds. Brandt heeft de Bapt. gemeente te Hau-
Kaas is voedzaam.
„Kruiwagen" kaas is bovendien smakelijk.
FrTcö" Leeuwarden
Zondag 1 Sept. deed cand. N. 't Har t,
beroepen pred. bij de Geref. Kerk van De
Glind, zijn intrede. Als bevestiger trad
op Ds. J. 11. Rietberg, van Maassluis. Deze
hield een predikatie naar aanleiding van
Joh. 3 29. Aan de handoplegging werd
ook deelgenomen door den vorigen predi
kant dezer gemeente, Ds. G. Zeyl, van
Eindhoven.
's Avonds verbond Ds. 't Hart zich aan
zijn gemeente naar aanleiding van een
predikatie over 1 Cor. 3 9. Gewezen werd
op God en Zijn dienaar, God en Zijn ge
meente, de dienaar en de gemeente. Toe
spraken werd gehouden door br. Ch. Ver
ijzer, namens de gemeente, den heer Donner
namens de Rudolphstichting. verder door
Ds. Rietberg, Ds. Korfker van Barneveld en
Ds. Zeyl. Er was zeer veel belangstelling.
Na 12 jaar vacant te zijn geweest,
heeft de Geref. Kerk van R i 11 a n d-B a t li
weer een predikant mogen ontvangen. Het
was cand. W. G. F. van H e r w ij n e n
van Vianen, die Zondag j.l. werd be
vestigd door Ds. B. Tclder van Breda, met
een preek over 2 Tim. 4 1—5. Des avonds
verbond de jonge leeraar zich aan zijn ge
meente, sprekende over Jes. 6 5. Hij werd
toegesproken door ouderling E. Tange na
mens lcerkeraad en gemeente, door Ds.
Vre-ugdenhil namens de classis Tholen,
door Ds. Ros als consulent en vertegen
woordiger der kerk van Krabbendijke, door
ouderling v. d. Louwen namens de kerk
van Ameide, waar Ds. van Heiwijnen
vroeger hulpprediker was. Ook burgemees
ter Dominicus voerde het woord.
Na slechts 16 maanden de Ned. Ilerv,
Gemeente van Alkmaar te hebben ge
diend, heeft Ds. J. C. T e r 1 o u w, die om
gezondheidsredenen naar een kleinere ge
meente vertrekt (Garderen) Zondag j.l.
afscheid genomen, sprekende over 2 Thess.
3 16. Met dezen leeraar verliest Noord-
Holland boven het IJ den eenigen predi
kant der Ned. Herv. Kerk, die lid is van
den Geref. Bond.
Na des morgens bevestigd te zijn door
ds. G. C. van Niftrik van Vollenhove met een
predikatie over Matth. 13 vs. 52 deed Zondag
j.l. ds. J. E. Uitman gekomen van Moer-
capelle zijn intrede bij de Herv. Gemeente
van Vollenhove, sprekende over Matth. 17 vs.
5c: Hoort Hem. De nieuwe leeraar werd toe
gesproken door ds. W. Dankbaar van Kuinre
namens den ring en door ouderl. J. Drqk
namens kerkeraad en gemeente.
Zondag j.l. heeft Ds. F. C. Zwlaal Jr
afscheid genomen van de Geref. Kerk te
Borger, sprekende over Gal. 1 10 en 11.
Spr. stond stil bij a. de grootschheid van
de boodschap; b. de kleinheid van den
boodschapper; c. de moeilijkheid va
boodschap. De scheidende leeraar werd
toegesproken door den lieer J. Vedelaar als
scriba der Geref. Kerk te Borger, en
mens de Evangelisatie-commissie. Staande
werd gezongen Ps. 121 4. Vorder spraken
Ds. Scheelc, van Hoogersmilde, afge-
digde classis Assen. Ds. J. S. Schaafsma,
Geref. pred. te Gass. Nijeveen. W. Renkema
hoofd Chr. School te Borger, Ds. I-Iania,
Geref. Predikant te Schoonoord, W. Nan-
ning, voorzitter schoolbestuur van de Chr.
School. Burgemeester. A. Ratering, na:
N.H. Kerk te Borger. Hierna werd dank ge
bracht door Ds. Zwaai.
GEESTELIJKE VERZORGING
VAN EUDOKIA
In de geheel bezette Nieuwe Westerkerk
heeft gisteravond Ds. G. Elshove, die met
emeritaat gaat als predikant der Geref. Kerk
van Rotterdam-Centrum en geestelijk
zorger van Eudokia (resp. 18 en 6 jaren),
afscheid genomen met een predikatie over
1 Petr. 5 10 en 11. Daarna bevestigde hij
Dr. S. P. Dee van Haren als zijn opvolger.
En als derde moment was er de intrede van
Dr. Dee. die zich aan de gemeente en Eudo
kia verbond naar aanleiding van Hebr. 4 14
—16. Ds. Elshove werd namens kerkeraad en
gemeente toegesproken door Dr. A. Kuyper
Jz.; toegezongen werd hem Psalm 1214;
Dr. Dee is toegezongen Psalm 1343.
Prof. Hepp spreekt over
„Natuur en Genade"
Een zeer omstreden probleem in
de Duitsche theologie
HET FRANSCHE LEGER.
Dit jaar geen oogstverlof
De Fransch'e minister van Oorlog maakt
bekend, dat dit jaar aan de militaix-en geen
oogstvei'lof kan woixlen toegestaan, daar de
legerstei-kte juist voldoende is voor het ver-
Vullen van een taak, waarvoor het leger
zou kunnen worden gesteld. Met het oog op
de verlenging van den diensttijd zal een
nieuwe regeling worden getroffen voor het
yei-leenen van verlof.
HUIZENBLOK TE BOULOGNE
AFGEBRAND.
Gisternacht is brand ontstaan in een
hieubelfabriek te Boulogne sur Mer. Hoe
wel de brandweer onmiddellijk ingreep,
sloeg het vuur over naar de hiiizen in de
nabijheid. Weldra stond een blok van tien
huizen in lichterlaaie. De bewoners moesten
de vlucht nemen in nachtgewaad en met
achterlating van al hun have. Er deden
zich geen persoonlijke ongevallen voor; de
schade bedraagt verscheidene millioenen
francs.
JONGETJE UIT EEN BOOM GEVALLEN
Het elf-jarig zoontje van de familie Van
Rooy te Kerkdriel dat in een notenboom
aan de kant van de dijk was geklommen,
is daar, tengevolge van het verliezen van
het evenwicht, uit gevallen en ongeveer tien
meter naar beneden ortDr. Van Belt, die
spoedig ter plaatse was, achtte overbx-enging
naar het ziekenhuis te 's Hertogenbosch
noodzakelijk. Dc toestand .van het kereltje
haart zorg,
Lunteren, Dinsdag 3 Sept
De voorspelling, die we onderling
maakten op onze avondwandeling van
de eerste dag, is uitgekomen. De zon
schijnt in heerlijke pracht, hoog met
zich meevoerend de witte wolken aan
de lichtblauwe hemel. Trompetge
schal" van den kampco wekt ons, en
reeds spoedig zien we elkaar bij de
eetzaal. De stemming is evenredig aan
het weer en de omgeving.
Om 9.45 uur opent Mr W. P. B e r g-
h u i s de dag met bijbellezen en gebed,
en wanneer we ons naar het Amphi
theater begeven, zien we alweer nieu
we gasten, waaronder Prof. V. Hepp,
Prof. G. M. den Hartogh (Kam
pen), Ds. W. Zaal, Dr. C. Impeta,
Ds. J. Overduin, Ds. Ganze-
voort, Prof. van der Horst, en
nog vele anderen. Ook waren er nogal
wat „dagjesmenschen" gekomen.
Met een kort inleidend woord ge oft
de Congresvoorzitter dan het woord
aan Prof. Hepp, om te spreken over:
Natuur en Genade
Spr. laat eerst met een enkel woord
dat zijn onderwerp een zeer omstreden pro
bleem is in de dusgenaamde „Duitsche theo
logie", en vergelijkt dan de strijd tusschen
Barth en Bruinier,
met de strijd onge
veer die Paulus had
met de Galatiërs.
Zooals Paulus zegt
dat de Galatiërs af
weken naar een an
der Evangelie, en
dat is er niet, zoo
zegt Barth dat
Brunner" afwijkt als
hij in zijn: Natur
und Gnade de theo-
logia naturalis ver
dedigt.
I Voor ons geldt de
vraag: hoe moeten
we ons het probleem: „Natuur en genade"
denken, want het is geen strijdpunt van van
daag alleen. Alle eeuwen door is erover ge
streden en mee geworsteld door de apost.
vaders, Augustinus, 'de middeleeuwsche
Scholastiek, de Reformatoren, door Ritsche
en zijn school. Kierkegaard wordt er geheel
door beheerscht.
Dit probleem is permanent.
Alhoewel er geen dogma-historische mo-
nographie over dit onderwerp is, moet spre
ker om des tijdswille afzien van een histo
risch overzicht. Hij vat onmiddellijk het
probleem thetisch aan, en zal hier en daar
historische toelichtingen geven, ook inzake
Barth en Brunner.
En dan wil spreker eerst de begrippen
tegenover elkaar afgrenzen.
Het begrip natuur wordt voor een deel
bepaald door zijn correlaat (genade). Genade
is er alleen voor den mènsch. Dus raakt in
ons probleem „natuur" ook alleen den
mensch. Om inzicht te krijgen in de natuur
van den mensch moeten we terug naar de
ongeschonden natuur, de staat der rechtheid.
Rome ziet dit probleem reeds in het para
dijs, en acht de natuur alles, waarop de
mensch krachtens zijn schepping recht heeft,
alhoewel er in deze beschouwing nog weer
verschil is tusschen Scotus en Thomas. Waar
Scotus een chronologiiche distantie aan
neemt tusschen natuur en genade, zegt Tho-
ProJ. Dr V. Hepp
mas dat de genade het natuurlijke wel onder
stelt, maar als accidens.
Het supra-natureele is bij Rome de gratia
sanctificans, die niet boven natuurlijk is,
maar buiten-natuurlijk. Toch wil Rome eer
brug slaan tusschen natuurlijk en bovenna
tuurlijk, door de leer van de potentia oboe-
dientialis, ook wel geheeten het Anknüp-
fungspunkt. (Dit laatste woord vinden we
ook bij Brunner. En Barth verwijt Brunner
dat hij 't binnen loodst.)
Door de zonde is de mensch in relatie tot.
het boven-nafuurlijke geschonden, maar het
Anknüpfungspunkt heeft hij behouden. Maar
dit is nu zelfstandig geworden. Het is nu een
debituur, het doet zijn eischen gelden. Toch
leert Rome ook een gratia in debituur.
Het Pantheïsme èn Deïsme, welke beide
in deze beschouwing liggen, geven Rome een
zekere gemakkelijkheid van beweging.
Weltbejahung en Weltverneinung verdra
gen zich bij Rome.
De Reformatie zegt dat dit probleem iri het
paradijs nog niet bestaat. In 't paradijs kan
men alleen van genade spreken als men
daaronder verstaat wat God gaf, waartoe Hij
niet verplicht was. Dan zijn natuur en ge
nade identiek. Dus geen relatie!
Met deze beschouwing valt ook de leer
van het natuur-recht. De eigenlijke bestem
ming van den mensch was gemeenschap
met God. Het bewijs hiervoor is gelegen in
het geschapen-zijn naar Gods beeld.
Dit beeld is niet gelegen in den enkeling,
maar in de menschheid.
Prof. Hepp spreekt niet van beeld Gods in
ruimer en in enger zin, maar van een imago
essentialis en existentialis. Door het gescha
pen zyn naar het beeld Gods, bestaat er een
analogia qualitatum.
Door de zonde is de menschelijke natuur
in haar existentie een slag omgedraaid, richt
zich van God af.
Daarom ligt hij onder Goddelijke doem.
Nu gaat tot elke tactische mensch de
gratia communis uit. Hier spreekt Brunner
van Erhaltung^-gnade. Bedoelt Brunner met
dat aanknoopingspunt iets dat uit ziet naar
bijzondere genade, dan moet dat verworpen
worden.
In tegenstelling met andere theologen, die
spraken van een facultas passiva, spreekt
Prof. Hepp hier van een possibilitas, die ge
legen is in de hèèle menschelijke natuur.
En dan is de tegenstelling niet natuur en
genade, maar zonde en genade. Genade her
schept en vervolmaakt de natuur.
Barth gelooft niet aan een renovatio, maar
aan een innovatio. Hier gaat hij de kant op
van 't Anabaptisme.
Tenslotte spreekt Prof. Hepp nog over de
natuurlijke Godskennis, en merkt daarbij op
dat deze niet, zooals bij Barth en Brunner,
voorop moet worden gesteld, maar moet vol
gen. In principe maakt de natuurlijke Gods
kennis ons niet rijker En in bijzondere open
baring èn in de algemeene (natuurlijke)
openbaring is het dezelfde God, die Zijn
openbaring geeft.
Er zijn wel veel details In de algemeene
openbaring, maar die moeten genormeerd
worden aan de Heilige Schrift.
Met een slotbeschouwing over Barth,
aarin spreker dezen hoogleeraar de Conse-
quenzmacher van Luther noemt, en zegt dat
zijn theologie een troostelooze is, besloot hij
zijn, door allen met volle aa/.dacht gevolgde
referaat.
DINSDAGMIDDAG EN -AVOND
In de middagvergadering volgde een geani
meerde bespreking, waarin o.a. ter sprake
kwamen: de verhouding tusschen algemeene
bijzondere openbaring, algemeene en bij
zondere genade, het beeld Gods.
De praeses dankt Prof. Hepp nogmaals
«or zijn referaat en ook voor de beantwoor
ding van de gestelde vragen,
Referaat Dr. Brillenburg Wurth
De spreker van de avond was Dr. G.
rillenburg Wurth, die een referaat
hield over: „De Christelijke Vrijheid".
Dr Brillenburg WurtH
a. Christelijke Vrijheid is niet, zooals velen
meenen, een luxe-artikel maar een kwestie
van roeping. „Gij zijt tot vrijheid geroepen'
(Gal. 5:13); b. Het is van groot belang „de
vrijheid van den Christenmensch" te hand
haven tegenover voor de vrijheid zoo gevaar-
lyke machten als van het Fascisme en Na
tionaal Socialisme; c. Het is vooral ook ge
wenscht de „chris
telijke" vrijheid
antithetisch
scherp af te gren
zen tegenover veel
dat in de wereld
van ouden tijd als;
vrijheid zich aan
dient.
Spr.
christelijke- vrij
heid behandelen
vooral in nauwe
aansluiting aan de
prediking en het;
leven van Paulus,
bij wien ze ei
zeer centrale
plaats inneemt.
Bij Paulus is dan allereerst karakteristiek
voor zijn idee van de Christelijke vrijheid,
dat ze bij hem onlosmakelijk verbonden is aan
„de rechtvaardiging door het geloof". Paulus
is door de wet der wet gestorven om Christus
te leven. M.a.w. zijn christelijke vrijheid:
was niet dit dat hij zichzelf bevrijd had van
de drukkende last van Gods wet. Maar
Christus had die van hem afgenomen, toen
hij hem verloste en in Zijn dienst stelde.
Daar heeft men meteen het groote verschil
tusschen de vrijheid bij Paulus en bij den
modernen mensch. Daar is het de mensch
zelf, die het juk afwerpt en zichzelf autonoom
verklaart.
Tegenover die moderne autonomie
hebben wij vast te houden aan het
Paulinische: de vrijheid van de wet als
een vrijheid alleen in Christus. Dan
blijven wij meteen bewaard voor we
reldgelijkvormigheid, die anders zoo
licht dreigt bij een pleiten voor de
christelijke vrijheid.
In de tweede plaats is bij Paulus de vrij
heid verbonden aan den Geest. „Waar de
Geest des Heeren is, daar is vrijheid". Maar
den Geest bezitten beteekent bij hem aller
minst ontslagen zijn van alle wet en
Vrij is bij Paulus veeleer de Christen,
mate hij staat en zich stelt onder de tucht
van den Heiligen Geest en die Geest ontslaat
den geloovige niet van de wet, maar bindt
hem juist eraan, zij het dan als aan „de wet
der vrijheid".
Hier ligt het groote onderscheid met alle
religieus libertinisme, dat slechts weet van
een: „Heb God lief en doe dan maar wat
wilt". En eindelijk valt bij Paulus een derde
op. In de gemeenschap aan Christus voelt hij
zich innerlijk vrij tegenover zijn medemen-
schen en onafhankelijk van hun oordeel-
Maar dat leidt bij hem allerminst tot indivi
dualisme. De echte vrijheid is bij hem de
vrijheid, die dient door de liefde en zich
geeft in het geheel van het lichaam van
Christus.
Oók hier onderscheidt ze zich van
veel quasi-vrijheid in onzen tijd. Dat
is vaak niets dan gecamoufleerde zelf
zucht, die alle levensverband opheft en
den ander negeert.
Als Christenen hebben wij daar ernstig
tegen te waken. In Christus vrijgemaakt,
hebben we „geen dienstknechten van men
schen" te worden maar wel allen in liefde
te dienen en terwille van de anderen vaak
ook bereid te zijn tot het offer en de onthou
ding, wil men, het niet gebruik maken van
onze vrijheid, dat vaak de hoogste betooning
de echte vrijheid is.
Is we zoo onze christelijke vrijheid bele-
blijven wij innerlijk vrij, ook al zouden
in de toekomst misschien in deze wereld
al meer onze uiterlijke vrijheid als Christe
nen inboeten.
Hierna werd de avond op de gebruikelijke
wijze gesloten. Aan de avondmaaltijd werden
door de Kampco nog welkom geheeten mej.
H. van Slooten, afgevaardigde van de
N.C.S.V., en oud-min. J. Donner.
Ds. G. VAN REENEN f
In den ouderdom van ruim 71 jaar is gis
teren te Leiden overleden Ds. G. v
Reenen, em. predikant van de Geref. Ge
meenten in Nederland. Zijn eerste gemeente
was Zeist.
In 1904 ging hij naar Leiden, welke stand
plaats hij in 1912 met Opheusden verwissel
de. In 1916 werd Ds. v. Reenen predikant te
Gouda om vandaar in 1920 naar Werkendam
te vertrekken. Hier noopte zijn gezondheid
liem in 1923 eervol emeritaat aan te vragen.
Ds. v. Reenen vestigde zich daarop metter
woon in zijn oude gemeente Zeist. In 1925
vertrok hij naar Bodegraven waar hij aa
kleine gemeente aldaar hulpdiensten bewees.
In 1927 moest hij ook deze arbeid neerleggen
en vestigde zich opnieuw metterwoon te
Zeist. Ds. v. Reenen was ook medewerker
aan het orgaan van de Geref. Gemeenten „De
Saambinder", waarin hij een rubriek „Bart
en Kees" verzorgde. Juist in het laatste
nummer legde hij zijn pennewerk neer, wijl
naar hij schreef ,.de tijd zijner ontbinding
nabij was". Ds. v. Reenen schreef 124 leerre
denen in de Saambinder, behalve zijn rubriek
bovengenoemd.
Het stoffelijk overschot van Ds. v. Reenen
zal a.s. Vrijdagmiddag op de begraafplaats
aan de Groenesteeg worden tei-aardebesteld.
Vooraf vindt in het kerkgebouw van
Geref. Gemeente aldaar om half twee een
rouwdienst plaats.
Kerk en Staat in Duitschland
BELIJDENIS SYNODE OP 16 SEPTEMBER
Teneinde te beslissen o.a. inzake de ver
houding van de kerkelijke financieele bu
reaux der Belijdenisbeweging met de staats-
bureaux, die de controle hebben op de gelden
welke de staat aan de kerk uitkeert (ook
de „Treuhandstellen" der belijdeniskerken),
is een belijdenissynode van de evangelische
kerk der Oud-Pruisische unie samengeroe
pen: de synode komt 16 September a.s. te
Koningsbergen in Pruisen bijeen.
Een brief van Prof. Barth
(Van i
Duitschen correspondent)
Aan de gemeente van Barmen Gemarke
schreef professor Barth, de in Duitschland
zeer gewaai-deerde theoloog, het volgende
antwoord:
„Ik betuig u mijn dank voor dit bewijs
ontroerende christelijk-kerkelijke gemeen-
„Wat de omstandigheden van mijn o
gang naar Bazel aangaat, verzoek ik u, ge
liefde broeders, te gelooven, dat dit besluit
mij als een noodzakelijkheid voor de voeten
is gelegd. Weest echter overtuigd, dat ik ook
van Zwitserland uit de waarheid van de een
heid en de algemeenheid eener christelijke
kerk niet uit 't oog zal verliezen en dat ik
ook voor den eerstvolgenden tijd tot de uwen
gerekend wensch te worden. Geestelijke ver
plichtingen zijn onveranderd, ook al zouden
ze zich uiterlijk wijzigen. Ik weet niet of dat
beteekent, dat ik toch zoo nu en d
in uw midden zal mogen zijn, om u
tè dienen.
„De evangelische kerk in Duitschland gaat
nog altijd groote moeilijkheden tegemoet.
Men behoeft geen profeet te zijn, om vast te
stellen, dat ook in andere landen de
belijdenis zal worden aanget
Wij willen elkaar de hand reiken met de
belofte, dat we het Woord steeds trouw zullen
blijven.
PROF. DR. KARL BARTH.
Schoolnieuws.
Geref. Gymnasium te Amsterdam
Installatie van den nieuwen rector
Gisteravond heeft onder groote belangstel
ling in het Geref. Gymnasium te Amsterdam
de installatie plaats gehad van Drs. H. A.
Höweler als rector van deze instelling.
Prof. Dr. A. Gosling a, secretaris van
de Vereen, voorVoorber. Univ. Onderwijs
te Amsterdam, opende de plechtigheid, we
gens ontstentenis van den voorzitter, den
heer Mr. G. H. A. Grosheide. Hij herdacht
het werk en de persoon „van Dr. C. Schenk,
den vorigen rector, die 17 jaar aan
hoofd heeft gestaan, doch door een instorting
medio 1934 genoodzaakt werd den arbeid
neer te leggen. Zijn taak werd toen overgeno
men door den conrector drs. Höweler. Eigen
lijk had Dr. Schenk opgevolgd moeten wor
den door een classicus, doch in de wijze
waarop drs. Höweler die Nederlandsche let
teren doceert, de niet gemakkelijke waar-
nemingstaak heeft vervuld, is voor het be
stuur aanleiding geweest hem tot rector te
benoemen. Hij is de right man in the right
place, aldus spr.
Daarna kreeg Dr. R. J. Woltjer het woord
om drs. Höweler als rector te installeeren.
De nieuwe rector betrad vervolgens het
spreekgestoelte om dank te zeggen voor de
woorden die men tot hem gesproken had.
Vervolgens spraken nog Dr. Bolkestein, de
inspecteur van het Voorbereidend en Hoo-
ger Onderwijs, en de heer Anema namens de
docenten.
Met eenige ernstige treffende woorden
werd daarop door den heer Arnold Ingwer-
sen, de vorige rector Dr. Schenk, in herinne
ring gebracht en bood hij het bestuur
het gymnasium een geschilderd portret van
Dr. Schenk aan.
J. C. VAN GOUDOEVER
(Zaterdag heeft de heer J. C. van Goudoever,
hoofd van de School met den Bijbel aan den
Hessenweg te De Bilt, afscheid genomen
het onderwys na 47-jarigen dienot, waar
ruim 25 jaren als hoofd der school De
BilÜ. Door gemeentelijke en onderwijs-
autoriteiten is blijk gegeven van de beteeke-
'olle plaats, welke de heer v. Goudoever
jaren lang als opvoeder heeft ingenomen.
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Benoemd tot onderwijzeres aan de Vrije
Chr. school te Veenendaal, mej. J. van
Kasteel te Linschoten.
Benoemd tot hoofd aan de school voor Chr.
onderwijs te Stavoren, de heer A. Hof-
tra, thans hoofd der school te Kalenberg.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de Chr. school
te Valburg is benoemd de heer L. Blokhuis
G z. te Spakenburg.
Tot tydelyk onderwijzer aan de Chr. Ulo
school te Veendam is benoemd de heer T.
Schmal te Enschedé.
Als leeraar in de oude talen aan het Ge
meentelijk Lyceum te Kampen is door den
gemeenteraad benoemd nr. 2 van de aanbe
veling de heer Drs. S. Blankert te Leiden.
gemeenteraad van Leeuwarden heeft
benoemd aan het gymnasium tot leeraar in
de Nederlandsche taal en letterkunde de heer
G. A. van Es.
Tot leeraar in de oude talen aan het Eras-
miaansch gymnasium te Rotterdam is benoemd
de heer Drs. E. L o p e z C a r d oz o te
Hilversum,
DE STAKING TE TILBURG
Wie vertegenwoordigen
de stakers?
De houding der fabrikanten
onveranderd
Naar aanleiding van een schrijven,
van het stakingscomité aan do fabri-
kantenbond, -waarin dit comité zich de
eenige werkelijke vertegcnwooi-digers
der stakers noomt en mitsdien ver-
zoekt met hen te willen onderhande
len over het zioh inmiddels uitbreiden
de conflict, heeft de Bond van fabri
kanten geantwoord daartoe niet bereid
te zijn, maar alleen met bevoegde in
stanties te ■willen ondexhandelcn.
Naar aanleiding van deze correspondentie
heeft de Bond van Fabrikanten een bekend
making gepubliceerd, waarin hij verklaart
geen plannen te overwegen om aan do
eischen van de stakers te voldoen.
Nadi'ukkelijk wordt verzekerd, dat allo
leden van de Bond eenstemmig hun stand
punt handhaven en dat de toestand der Til-
burgsohe wolindustrie dc handhaving der
op 19 Augustus ingevoerde loonsverlaging
nadrukkelijk eischt,
1-Iet is dan ook uitgesloten dat, zelfs al
zouden de directe actiestakingen zich verder
uitbreiden tot alle fabrieken, op ccnigerleï
wijze in de arbeidsvoorwaarden zooals deze
op 19 Augustus in werking zijn getreden ver
andering zou worden gebracht.
De toestand is thans zoo, dat van de 39
fabrieken bij 23 geheel of gedeeltelijk wordt
gestaakt. Het aantal stakers bedraagt nog
steeds ongeveer 2500. De 6takens gedragen
zich, evenals de vorige week, rustig.
In de loop van de morgen vergaderden do
fabrikanten om hun houding te bepalen.
Het nieuwe Departement
van Landbouw
Diensten hierbij ondergebracht
Volgens bericht in de St.Ct. zyn bij heb meS
ingang van 2 September 1935 ingestelde De
partement van Landbouw en Visschery, onder
gebracht de volgende diensten: directie vai*
den Landbouw, landbouwonderwijs, landbouw-
voorlichtingsdienst, wering en bestrijding van
ziekten van cultuurgewassen en van voor cul-
tuurgewassen schadelijke dieren, paarden-,
rundvee-, varkens-, schapen- en geitenfokkerij,
pluimvee- en bijenteelt; rykslandbouwproer-
stabions, proefboerderijen en proefvelden; trek
hondenfokkerij, pacht, landbouwcrediet; be-
vloeiïngen en ontwatering in het belang vani
den landbouw; ruilverkaveling; jacht; beschee
ming van in het wild levende diersoorten,
nuttig voor den landbouw; bestrijding van be*
drog in den handel in meststoffen, zaaizadert
en veevoeder; veeartsenijkundig staatstoezicht
en bestrijding van veeziekten; keuring van
voor uitvoer bestemd vee; rijksseruminrfch-
ting; staatsveeartseny kundig onderzoekings
instituut; verstrekking van grond aan land
arbeiders; ontginning van woeste gronden
voor bebossching en voor stichting van boer
derijen; beheer van de rentambten en den
scheurpolder, staatsboschbeheer; ryksbosch-
bouwproef station; bescherming van bosschen
en andere houtopstanden; behoud van'natuur
schoon; maatregelen op zuivelgebied; bevor
dering van den afzet van landbouwproducten;
economische landbouwvoorlichting; internatio
nale maatregelen en algemeene zaken den land
bouw betreffende; landbouwstatistiek; land-
bouw-crisis-aangelegenhedenvisschery.
VERSTOPPING
wordl vlug verholpen door Leopillen. Sedert 20
jaar een beproefd, zuiver plantaardig laxeermiddel
dat een milde en prompte uitwerking heeft.
Iln doosjes vanaf 20 i
Bij alle apoth, en drog.
Weerbericht
BAROMETERSTAND
Hoogste stand: te La Conina 76-4.7.
Laagste stand te Lerwick 746.3.
Stand vanmorgen halftwaalf 756.4.
WEERVERWACHTINO
Zwakke tot matige Z.W. tot W. wind, ge
deeltelijk bewolkt, waarschijnlijk eenige
regen en iets warmer.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De kern van het depressiesysteem verplaat
ste zioh een weinig O. N.O.-waarts, doch
lage druk verbonden met een depressiegebied
over Finland. De hooge drukking bij IJsland
veranderde weinig, terwijl bet hooge druk-
gebied in bet Z. een weinig aan beteeken is
verloor. Een secundaire uitiboging van de
depressie ligt over het Kanaal. 'Rond en in
het depi-essiesysteem blijft het weer slecht.
De meeste stations melden zwaar bewolkte
hemel, terwijl in de afgeloopen 24 uur groote
hoeveelheden regen op tal van plaatsen wer
den afgetapt. Over Frankrijk brachten kleine
depressiekernen onweer niet zware neerslag.
Slechts in N. Fi-ankrijk waren de ochtend-
temperaturen wat hooger. In bijna het ge-
heele vei-dere gebied daalden zij. Er is nog
geen groote verandering in de algemeene
weerstoestand ten onzent te verwachten.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 17.0 C.
5 SEPTEMBER.
Zonsopgang 6.17 uur, zonsondergang 7.39 uur
Maan op nam. 2.48 uur, onder nam. 9.59 uur
5 SEPTEMBER.
„Van 's avonds 8.09 uur tot 's morgens 5,45 uur
