Plaatselijke Werkverschaffing
De gekozen leden van de Eerste Kamer
S5 ZATERDAG 27 JULI 1935 TWEEDE BLAD PAG. 5
in
EENIGE VOORBEELDEN
Een bezoek aan verschillende
tewerkstellingen
Door de welwillendheid van den inspec
teur, burgemeester Jansen, van Zwijndrecht,
waren we in de gelegenheid in Zuid-Holland-
Zuid verschillende tewerkstellingen te be
zoeken.
Wegverbetering
Een mooi object hebben de gemeenten
Lekkerkeik, Krimpen a. d. Lek en Krimpen
a. d. IJssel met hun drioén in uitvoering
genomen. Daar werken reeds langen tijd
pl.m„ 470 menschen aan.
't Betreft de verbetering van de Tiendwcg
tegenover Streefkerk lot bijna aan Bergsche-
stoep toe. Deze weg, die achter genoemde
plaatsen langs loopt, was niet meer dkn
een begroeide landweg, maar wordt nu in
werkverschaffing verbreed, van betonnen
bewailing voorzien, en voor het gebruik ge
schikt gemaakt door een verhard dek. Een
groot deel is al gereed.
Ook schippers ermee geholpen
Het bijzondere hierbij is, dat verschillen
de schippers, die door de crisis zonder be
staan waren gekomen, in deze werkverschaf
fing zijn opgenomen, maar in hun vak. Zij
halen het noodige rivierzand aan, en werken
voor een zoodanig tarief, dat de onkosten
van schip en materiaal er in zijn verrokend.
Talrijke schippers zijn in deze streek op deze
wijze bij werkverschaffingen betrokken.
De verbetering van deze 17 a IS K.M. lan
ge oude Tiend weg is van groot belang. Het
beteeke.nt een welkome ontlasting van de op
het moderne verkeer niet berekende Lekoijk.
De boerderijen worden er bovendien gemak
kelijker bereikbaar door en zullen er met hun
landerijen zeker niet door in waarde dalen-
Bovendien biedt deze nieuwe weg een aan
gewezen gelegenheid voor nieuwbouw. En
deze wegaanleg zou in geen geval tot stand
zijn gekomen indien bet moest gebeuren in
vrij bedrijf ten laste van de plaatselijke ge
meenschap.
Genoemde drie gemeenten zijn ook ove
rigens zeer actief inzake de werkverschaf
fing. Zoo werd gedaan aan plantsoenaanleg,
het gereed maken van sportterreinen, het
aanleggen van een parkeerterrein bij de
zweminrichting enz.
Haven- en industrieterrein
Krimpen a. d. IJssel is bovendien bezig
met een groot werk, daar waar de IJssel in
de Nieuwe Maas stroomt. Buitengronden
worden or ingedijkt en opgehoogd mét spe
cie uit een tevens te graven haven. Zoo ont
staat een ideaal industrieterrein van SVa
H.A. Een 200 werklieden vinden hier langen
tijd arbeid. Dergelijk water- en grondwerk
as geen pemakkelijk werk, maar leent zich
toch bij uitstek voor de uitvoering in werk
verschaffing, terwijl ook hier weer geldt,
dat er niet aan gedacht zou kunnen worden
dit alles tot stand te brengen., indien het in
normale \erhoudingcn moest gebeuren.
En wanneer ér betere tijden kómen, kan
heel de plaats van deze erbeteriiig der lig
ging profiteered, door nieuwe industrie én
dergelijke. Als industriearbeider kan men
dan misschien nog de vruchten plukken van
wat men vroeger zelf, in werkverschaffing
heeft verricht. We hopen het, en zouden het
een prachtige belooning vinden voor de toe
wijding waarmee velen thans in de werk
verschaffing hun beste krachten geven.
Wat Schoonhoven deed
In Schoonhoven is het weer ander werk,
dat men voor de werkloozcn heeft opge
zocht. Allereerst het dichten en indijken
van zoogenaamde dijkputten, die daardoor
goede weidegrond vormen. Verder is in
werkverschaffing de Zeventer gedicht, een
het schilderachtig maar verre van hygië
nisch watertje, dat door het aantrekkelijke
stadje stroomde, en thans worden de stads
grachten langs het mooie plantsoen op de
stadswallen, uitgebaggerd.
Men ziet het, overal is wel bezigheid te
Vinden als men er maar op uit is.
Verbetering van afwatering
Op Voornc en Putten is en wordt heel wat
tot stand gebracht ter verbetering van de
afwatering van polders. Heenvliet, Geervliet,
Abbebroek en Zuidland werken bijv. samen
tot verbetering van de Bernissc, vroeger een
Rink water, waarop de schepen het land in
drongen, maar thans bijna geheel dicht ge
groeid en dicht geslibd. Het ergste is echter,
dat de afwatering daardoor ernstig wordt
belemmerd. Daarom is deze verbetering van
zoo groot belang voor heel de omgeving.
Een ander belangrijk afwateringswerk
komt tot stand in de omgeving van Brielle.
'Een 3200 'H.A. zijn hierbij betrokken. Voor
een bedrag van 16000.is reeds uitge
voerd. Nog ruim 50.000,— zal noodig zijn
om deze belangrijke verbetering der afwa-,
tering te voltooien. De polder betaalt hier
weer het materiaal en oen deel van het
loon, wat zeer billijk is, gezien de belang
rijke waardevermeerdering van dc grond,
die van dit werk het gunstige gevolg is. Ook
dit is weer een werkverschaffing waar
Aanleg zwembad te Wateringen
Twee interessante werken, die in werk
verschaffing tot stand komen, zijn ook het
zwembad te Wateringen en de haven te
Rijswijk (Z.-H.). Dit zwembad komt in pl.rn.
negen maanden gereed. Nog deze zomer
wordt het gebruikt. Het ontwerp is van een
deskundige der Ned. Heide Maatschappij.
Voor het water ;het betonnen bassin bereikt
vloeit het over een uitgestrekt laag terrein,
waar het. door de zon wordt verwarmd. Het
wordt dan onderin het diepe bassin ingela
ten en verlaat het zwembad aan de andere
zijde bij het lage gedeelte, waar het meteen
een gerieflijk voetbad vormt. Met het pol-
derpeil is zoodanig rekening gehouden, dat
een voortdurende watercirculatie ontstaat.
Dit werk biedt niet alleen grondarbeid,
maar ook bezigheid aan wex-klooze vaklui,
want er moet. heel wat beton verwerkt wor-
dén, en de timmerliedön kunnen hun vak
toepassen bij het maken van loodsen en
kleedkamers. Het bad is prachtig gelegen en
is voor deze heele omgeving een belangrijke
aanwinst. Maar 't zou veel te duur worden
indien de gemeente het geheel uit eigen
middelen en dan nog volgens normale ta
rieven, moest uitvoeren.
Een werk van twee ton arbeidsloon
Een soortgelijke omstandigheid treffen
we aan bij de haven van Rijswijk. Dit is een
uitgebreid werkobject, dat vele zijden heeft.
In Juni 1932 is men er mee begonnen. Een
90 arbeiders hebben er eenige jaren werk
aan. Het werk ligt tusschen Jaagpad en
Kleiweg, vlak bij de hegraaf plaats, en bij het
uitbreidingsDlan. Uiteraard is er veel graaf
werk. Dc uitgegraven aarde en het zand
worden gebruikt voor ophooging van de
grond van het uitbreidingsplan en voor ver-
grooting van de begraafplaats. Dit nieuwe
gedeelte van de begraafplaats wordt aan de
zijde van de haven extra hoog en wordt bo
vendien rondom van beplanting voorzien,
zoedat het van de haven en omgeving ge
heel is afgesloten. De haven zelf loopt uit
in de Vliet. Over dc uitmonding moet een
brug worden aangebracht, waarvoor de on
derbouw ook in werkverschaffing wordt
uitgevoerd. De haven bestaat uit een water
van veertig meter breed, dat twee zijarmen
heeft van elk 35 meter breed. De diepte
wordt drie meter ben. Delfl. peil. Deze zij
armen worden 160 meter lang, maar kunnen
in de toekomst worden verlengd tot 300
meter. Tusschen en rondom die zijarmen is
prachtige gelegenheid voor industrievesti
ging.
De betonnen kaaimuren en beschoeiing, de
rioleering, "oraineering, straataanleg, alles
wordt in werkverschaffing tot stand ge
bracht. I-Iet heele werk is begroot, op vijf
ton, waarin twee ton arbeidsloon. Het is een
zeer omvangrijk werk, waarop menige groo-
tere gemeente met meer werkloozen (Rijs
wijk telt 16000 inwoners en heeft 225 a 250
werkloozen) jaloersch zal zijn.
Bij .verschillende werkverschaffingen zijn,
zooals uit bovenstaande reeds bleek, meer
dere naburiget gemeenten betrokken. Dit is
-bi>v. ook het-geval bij het leggen van- de
huizen voor het waterleidingnet in de. Al-
hlass'erwaïTd;'waarbij tevens liet parfictlliet
.bedrijf is ingeschakeld. Bij samenwerking
met het particuliere bedrijf is het basisloort
in het bestek opgenomen. Ook dan staat het
werk onder toezicht van de rijksinspectie,
o.m. om te zorgen, dat het tarief niet te
gunstig of ook te ongunstig wordt ingericht.
Want dc particuliere onderneming maakt
dan de tarieven op voor welke wordt ge-
In samenwerking met de particuliere on
dernemer wordt ook in werkverschaffing
uitgevoerd de verbouwing van de Watering-
schesluis en de bouw van een gedeelte kade
muur van de haven te Maassluis. Dc kosten
worden gedragen door Departement van
Sociale Zaken, Provincie, Departement van
Waterstaat en het Hoogheemraadschap
Delfland.
Voor het inschakelen van het particuliere
bedrijf is meestal ook reden wanneer niet
behulp van werkverschaffing straten worden
verbeterd, rioleeringen worden aangelegd
1000 H.A. land gewonnen
In Dordrecht is in 1926 onder leiding van
den heer Jansen, toen wethouder van finan
ciën aldaar, een aanvang gemaakt met in
werkverschaffing de Zuid-Hollandschc Bies-
boscli in te polderen. Dit is een geweldig
werk geweest, dat alom in het land de aan
dacht heeft getrokken. Het is nog niet ge
heel gereed, maar biedt nog steeds aan eeni
ge werkloozen werk.
Het ingepolderde gebied is pl.m. 1000 H.A.
groot. Verschillende boerderijen zijn er ver
rezen. Gemiddeld hebben hier eenige jaren
250 h 300 werkloozen werk gevonden.
In de omgeving van Dordrecht heeft men
in werkverschaffing ook de pol der toes tand
verbeterd, door ophoogen van kaden, terwijl
men een interessant werkobject. heeft in de
aanleg van een modern boschpark op een
terrein van wilde griendgroei. Dit park komt
dicht bij de rivier te liggen, tusschen de
stad zelve en een snel uitbreidend min of
meer zelfstandig liggend nieuw stadsge
deelte.
In werkverschaffing is ook in gereedheid
gebracht het nieuwe vliegveld hij Oost voor
nc, met haar schilderachtig mooie omge
ving van bosch en water, waar binnenkort
H. M. J. Blomjous A. C. de Bruyn
(R.K.) (RK.)
A. N. Fleskens Mr F. I. J. Janssen
(R.K.) (R.K.)
Mr Ch. H. J. A
Janssen de Lim-
pens (R.K.)
een kamp. voor jeugdige werkloozen wordt
geopend van de actie „Jong Holland snakt
naar werk".
Boschaanplant bij Hoek van Holland is
een van de Rotterdamsche werkobjecten.
De nieuwste proef
eigen vak weer werk wordt gevonden, wordt
hierdoor ook voorkomen, dat de bodem
wordt verwaarloosd; waartoe het hier en i
daar reeds kwam, daar men een voldoende
en doelmatige bewerking van de bodem niet
meer kan bekostigen.
In een slotartikel zullen we nog enkele
algemeene beschouwingen geven en eenige
totaalcijfers, waaruit, men eenige indruk
kan krijgen van de omvang en beteekenis
van deze werkloosheidsvoorzieningen.
Prov. Staten van Gelderland
Vliegveld Arnhem-Nijmegen
In de zomerzittiog van de Prov. Staten van
Gelderland is besloten medewerking te verkenen
aan de tot standkoming van het tusschen Arnhem
en Nijmegen geprojecteerd vliegveld. De kosten
voor den aanleg zijn genaamd op f 520.000. Be
sloten werd uit .de provinciale kas een bedrag
van f 135,00 hiervoor beschikbaar te stellen. Het
resteer end bedrag zal door die omliggende gemeen
ten en door belanghebbenden uit handel en in
dustrie bijeen moeten worden gebracht.
Voorts is een voorstel goedgekeurd om aan de
gemeente Bemmel en Gent een subsidie te verlee-
nen van f 40.500 voor verbetering van wegen in
de Betuwe, hetgeen gepaard gaat meft het verwij
deren van de trambaan der Betuwsdhe Tramweg
Mij., welke maatschappij het goederen- en per
sonenvervoer thans geheel met bussen verricht.
De uitvo&rina in werkverschaffing van havenwerken-te Rijswijk (Z:H.)i
Bank voor Ned. Gemeenten
De rentepercentages verhoogd
De N.V. Bank voor Nederlandsche Ge
meenten heeft aan de gemeentebesturen en
andere rekeninghouders dezer bank mede
gedeeld, dat zij, als gevolg van de-wijziging
in de tarieven der Nederlandsche Bank,,
haar rente zal verhoógen: voor debetsalcli
in rekening-courant óp 6%% en voor creciit-
saldi in rekening-courant en voor deposito-
saldi op 2J/2%\ voorts met ingang van 27
Juli voor debet-saldi in rekening-courant op
13/\% en voor creditsaldi in rekening-cou
rant en voor aeposilo-sakliop Vf.%.
Ten huize van den nieuwen Kabinetsforma
teur Prof. Aalberse hadden gisteren en
vandaag besprekingen plaats inzake het
vormen van een nieuw ministerie. Ir J.
W. Albarda, voorzitter van de soc.-dem.
Tweede Kamerfractie, voor de woning van
Prof. Aalberse.
Prov. Staten van Zeeland
Waterleiding-Mij. „Midden-Zeeland"
In de gehouden vergadering van de Pro
vinciale Staten van Zeeland kwam aan de
orde het voorst el, tot. invoering van een gas-
verordening regelende de voorwaarden, w.o.
met vergunning van Ged. Staten gas mag
worden geleverd.
De vergadering heeft zich z. h. s. ver-
eenigd met het voorstel om het aantal in
genieurs van den Provincialen Waterstaat
te vermeerderen met één in algemeeneii
dienst, die o. a. het werk van den hoofd
ingenieur ten deele zal kunnen overnemen.
Daarna kwam aan de orde het voor
stel om medewerking te verleenen
aan de oprichting van de N.V. Water
leiding maatschappij „Midden-Zee
land", omvattende Walcheren en
Noord- en Zuid-Beveland, en waarbij
met de Provincie samenwerken de ge
meenten Middelburg en Vlissingen en
de Zuid-Bevelandsche waterleiding
maatschappij. Het voorstel werd z.h.s.
aangenomen.
Eenige discussie had plaats over het
voorstel om deel tc nemen in den bouw
een brug over de Zandkreek. Het voorstel
werd aangenomen.
Ten slotte is behandeld het voorstel tot
het geven van een bijdrage voor 1935 aan
de R.T.M. voor haar veren Numansdorp
Willemstad en Anna JacobaZijpe.
Daartoe werd besloten.
Bond van Chr. Bakkerspatroons
in Nederland
De zevende algemeene vergadering vi
de bond van Chr. Bakkerspatroonis in Ne
derland, zal Woensdag 21 en Donderdag
22 Aug. a.s. te Leeuwarden in de zalen
Schaaf worden gehouden. Om 12 uur des
middags zal op. 21 Aug. de keuring der wed
strijden plaats vinden, waarna tusschen 12
en 2 uur de wedstrijden zullen worden be
zichtigd. Om twee uuj* vangt een boottocht
over de Friesche meren aan.
's Avonds om acht uur wordt een begroe
tingsbijeenkomst gehouden onder leiding
ROFFELRIJMEN,
EEN VERLOSSING
Den „man die de eischen
des tijds niet verstaat"
(Je snapt dat Colijn dat moet wezen!)
Worden in de Roomsche
en roodbonte pers
Eens ferm de levieten gelezen.
De één is al erger
dan d' ander vergramd
Dat hij het bestond te beweren:
Ik wensch niet, door vriend
en door vijand belaagd,
Als man zonder hart te regeeren.
Waar haalt hij de
brutaliteit weer vandaan
Te vragen: ik eisch het vertrouwen?
Heeft Rood niet bij dagen
en nachten gepoogd
Colijn van zijn voetstuk te douwen?
En volgden de goed Roomsche
„volks"-bladen niet
Met wilde en breede gebaren
Om Hendrik Colijn
om zijn ijzeren wil
Verstokt liberaal te verklaren?
Hij snapte niets van
wat de tijd van hem vroeg:
De wereld met haast te bekeeren
Opdat onze handel
en 't scheepvaartbedrijf
Weer haastelijk zouden floreeren.
Gelukkig, we worden
nu van hem verlost
En Aalberse zal ons bewijzen
Hoe snel onze handels-
en koopkrachtbalans
Tot wassende welvaart kan rijzen!...
Wanneer het zoo schrikkelijk
tragisch niet was,
Je zoudt er je vroolijk om maken
Dat eindelijk dan
het geschimp op Colijn
En wie hem durft steunen zal staken
(Nadruk verboden.) LEO LENS.
In dooz.en van 20ctafi
van den heer D. Rensema, van Berlikum,
Donderdag 22 Aug. vangt om 10 uur des
morgens de jaarvergadering aan. In de
morgenvergaderiRg komen de huishoude
lijke zalven aan de orde. O.m. moeten twee
leden van het hoofdbestuur worden geko
zen in de vac. ontstaan door het overlijden
van den heer Joh. Bolle, te Hilversum en
de periodieke aftreding van den heer D. J
Gritter te Kampen. Het hoofdbestuur heeft:
in de eerste vac. candidaat gesteld de hee-
ren T. Albias te Scheveningen, voorzitter
van dé afd. den Haag en J. v .d Hoorn te
Amersfoort, voprz, der afd. aldaar. In de
vac. van den heer Gritter heeft het hoofd
bestuur naast de aftredende gecandjdeercl
de heer J. Haverkamp te Beilen, voorz. van
het Gewest Drente, die ook de candidaat
der afd. Assen is.
In de middagvergadering komt aan d«i
orde een voorstel van de afd. Kampen, om!
over te gaan tot de instelling van een jaar-
lijksche nationale propagandadag voor de
bond. Daarna zal de heer P. v d Linde, var*
Rotterdam, refereeren over: „De verbruiks
coöperaties contra de handeldrijvende mid
denstand". Na afhandeling van het agen
dum zal Ds G. D. A. Oskamp, Ned. Herv,
pred. te Iiarlingen, de opwekkende rede
houden.
Bondsdag
der Chr Geref. Jongelingen
Op 7 Aug. a-s. te Amsterdam
De Bond van Chr. Geref. Jongelingsver,
in Nederland, hoopt op 7 Aug a.s. in de
Chr. Geref. Kerk aan de Lauriergracht to
Amsterdam zijn bondsdag te houden o.l.v,
den Bondsvoorzitter. Ds H. Jansen. Deza
is voornemens een openingsrede uit te spre
ken over het onderwerp: „In de Branding".
Er zal een verkiezing van leden van het'
Bondsbestuur plaats Jhebben, wegens perio
dieke aftreding.
Na de koffiemaaltijd is aan de orde het'
referaat van Ds W. Kreme r, over: Het'
Nationaal-Socialisme als geestesstrooming.
Tenslotte hoopt Ds S. v. der Molen in
de avondvergadering een rede te houden
over het onderwerp: „Tweeërlei gedachten".
1 AANTAL RADIOLUISTERAARS
Op 30 Juni j.k bedroeg het aantal aangegeiven
radio-ontvanginricfc tingen 582.853, het aantal aan
geslotenen aan radiodistributiecentra les 328.139.
hetgeen in totaal overeenkomt met 108 luisteraars
per 1000 iniwoners.
llniZ' dC Kamerfractie, arriveert voor de
