Jlieiuur ^citerlje (üourniit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken
DE MOEILIJKE OPDRACHT
„EBERTO" Schoen
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waai een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 27 JULI 1935 15e Jaargang
NO. 5536
gtobertcntirpripm:
Van I tot 5 regels f I.171/»
Elke regel meer0.22'I,
Ingezonden Mededeelingen
van 1-5 regels2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiën per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 'I bureau
wordt berekendO.lO
Zal Mr Aalberse slagen?
In de opdracht, welke aan Mr. Aal
berse is verleend, trekken drie dingen
de. aandacht.
Gelijk van zelf spreekt, vroeg Mr,
Aalberse tijd van beraad; en dit ver
zoek werd, even van zelf sprekend, in
gewilligd. Maar de Koningin voegde er
een wensch aan toe; n.l. dat de heer
Aalberse haast zou maken.
Men moet deze toevoeging niet over
het hoofd zien.
Het is nooit gewenscht, dat een re-
geëringscrisis lang duurt; doch onder
geheel normale omstandigheden zou
men kunnen zeggen: och, op een paar
dagen komt het niet aan.
Dat thans geen uur ongebruikt voor
bij mag gaan, is voor iedereen duide-,
lijk, die nota neemt van de groote ver
warring en onrust, welke op financieel
en economisch gebied zijn gaan heer-
schen sedert de noodlottige Dinsdag
avond van deze week.
Het kabinet heeft met de gansch
bizondere omstandigheden van meetaf
zooveel het kon, rekening gehouden.
Het nam maatregelen en besluiten,
waaraan anders een demissionair kabi
net niet zou denken. Het bleef trouw
op zijn post.
Maar nog erger dan de vervanging
van het ministerie-Colijn door een an
der bewind, zou een sleepende regee-
ringscrisis zijn. Dat kunnen ons land en
ons maatschappelijk leven op dit oogen-
blik in geen geval hebben. Vandaar de
nadrukkelijke toevoeging: Aalberse,
haast u!
Hoezeer de Kroon overtuigd is van
de noodzakelijkheid, dat de oplossing
der crisis in snel tempo gezocht wordt
zonder een minuut te verspillen, blijkt
ook uit de mededeeling, dat de Ko
ningin, kennelijk nog voordat het mi
nisterie zijn ontslag had aangevraagd
(hoewel natuurlijk niet zonder voor
kennis der ministers) advies ingewon
nen heeft bij de voorzitters der Kamers
en den vice-president van den Raad
van State, doch ook slechts bij deze
autoriteiten alleen; en niet, zooals ge
bruikelijk is, bij verschillende politieke
leiders.
Misschien valt er ook uit af te leiden,
dat het Cabinet zijn officieele ontslag
aanvrage heeft opgeschort tot het mo
ment, dat onmiddellijk daarna een op
dracht tot kabinetsvorming verleend
kon worden.
In elk geval wijst er alles op, dat zoo
spoedig mogelijk gestreefd zal worden
naar oplossing van de crisis, opdat er
ook ten spoedigste een einde komt aan
de onzekerheid, welke het voornemen
tot aftreden van Dr. Colijn bracht.
Het tweede punt, dat de aandacht
vraagt, is de omschrijving: de vorming
van een parlementair kabinet op zoo
breed mogelijke basis.
Een parlementair kabinet; dat spreekt
eigenlijk vanzelf. We willen geen dic
tatuur en de Kroon handhaaft zoolang
mogelijk de constitutioneele usance: als
't even kan moet een kabinet gevormd
worden, dat steunt op een meerderheid
in de Staten-Generaal.
Én voorts, dat is de toevoeging van
1935, welke in 1933 bij de opdracht aan
Dr. Colijn achterwege bleef, doch die
door dezen premier toch als leidraad
is genomen: op zoo breed mogelijke
basis. Want daarover zijn we het zoo
langzamerhand wel eens geworden: er
is nationale samenwerking noodig om
door de moeilijkheden heen te komen.
Het is een mooie opdracht, welke kir.
Aalberse kreeg. Een gansch andere
vraag is natuurlijk of hij kans van sla
gen heeft. De waarde van speculatieve
beschouwingen is niet groot; maar dat
het gelukken zal een parlementair kabi
net te vormen, lijkt ons voor het oogen-
blik zeer twijfelachtig. De meerderheid
welke het kabinet-Colijn ten val bracht,
is daartoe te heterogeen; de minder
heid, welke instemming met het ge
voerde beleid betuigde, zal zich wel
tweemaal afvragen, waarom dit kabinet
door een ander met een tot heden vaag
program vervangen moest worden.
Waar de roomsch-kath. pers met
kracht van woorden de vorming van
een rood-roomsch kabinet heeft afge
wezen, lijkt ons derhalve de vorming
van een parlementair ministerie, op
breede of versmalde basis, twijfelachtig.
In tweede instantie zou aan Mr. Aal
berse opdracht gegeven kunnen worden
een extra-parlementair kabinet samen
te stellen. Dit is echter nog niet aan de
orde en de mogelijkheid daarvan be
hoeft ook nog niet onder de oogen te
worden gezien.
In de derde plaats willen we wijzen op
de logische gang van zaken: de weg was
aangewezen. Mr. Aalberse heeft bijna
openlijk gesolliciteerd naar de functie
van eersten stuurman; zelfs beging hij
de politieke onvoorzichtigheid om een
officier, die wegens een zakelijk geschil
ontslag nam en die een koers wenschte
in te slaan, welke Mr. Aalberse (nog?)
verkeerd acht, een „tot weerziens" toe
te roepen.
Er viel dus niet veel te adviseeren
aan de Kroon. Het was heusch niet
noodig nog tijd te verspillen met de
uitnoodiging van andere adviseurs.
Het sprak vanzelf, dat Mr. Aalberse
de opdracht werd aangeboden en het is
even logisch, dat hij deze onmiddellijk
in beraad nam.
Niet iedereen geeft de logica van
deze gang van zaken toe. 'Ook in onze
lezerskring gingen stemmen op, die
voor 't oogenblik een andere methode
zouden prefereeren.
De een spoorde ons aan het initiatief
te nemen voor een demonstratieve be
weging ten gunste van het kabinet-
Colijn; een ander wilde de Kerken uit-
noodigen morgen in de godsdienstoefe
ning in 't bizonder de volksnood van
het oogenblik voor Gods aangezicht ie
brengen; een derde zond zelfs een tele
gram aan Dr. Colijn met verzoek een
volksreferendum over zijn beleid uit te
lokken.
Hoe goed deze adviezen ook zijn be
doeld en hoezeer ze ook bewijzen, dat
velen de ernst van de toestand op het
hart gebonden is; wij konden om aller
lei redenen, welke we thans niet in den
breede kunnen uiteenzetten, geen
medewerking aan deze suggesties ver-
leenen.
Dat in de Kerken niet gezwegen
werd en zal worden; het behoeft geen
betoog; maar van een demonstra
tieve agitatie behooren we ons te ont
houden en van een referendum, dat
onze constitutie niet kent. kan zelfs
geen sprake zijn.
Laat ons in dezen het voorbeeld van
Dr. Colijn volgen. Hij week geen duim
breed van de parlementaire en consti
tutioneele weg af, al hield hij in de
toepassing rekening met de zeer bizon
dere tijdsomstandigheden. Hij en zijn
ambtgenooten hebben gedaan, wat mo
gelijk was om ons land door de moei
lijkheden heen te leiden; de minister
president verklaarde nadrukkelijk, dat
zij onder biddend opzien tot God en
onder beding van Zijn zegen en genade
deze arbeid zouden voortzetten, zoolang
zij daartoe de gelegenheid kregen;-
nu roekelooze politiek daaraan een eind
trachtte te maken, trekken zij, berus
tend, de logische consekwentie.
Dat geldt, mutatis mutandis, ook
voor ons. Worden onder Gods bestuur
anderen geroepen leiding te nemen, dan
zullen wij, met volledig behoud van al
onze politieke rechten, het feit dienen
te aanvaarden.
Alleen zal het goed zijn ons zelf ern
stig de vraag te stellen of wij door po
litieke activiteit en verspreiding der
Christelijke pers voldoende hebben
meegewerkt aan de voorlichting, welke
ons volk niet kan ontberen om met
kennis van zaken over de groote poli
tieke vragen van den dag te kunnen
oordeelen naar de eisch van Gods
Woord.
DE NIEUWE EERSTE KAMER
Gisteren vond in half Nederland de ver
kiezing plaats van leden der Eerste Kamer.
Het feit zelf, overigens toch van genoeg be
lang, geraakte door de politieke spanning
geheel op de achtergrond.
I-Iier kwam nog bij, dat in theorie de uit
slag van te voren vaststond. De leden der
Provinciale Staten zijn de kiezers en van
hen weet men, welke richting zij toegedaan
zijn.
In de praktijk is het echter iets anders
uitgekomen, dan men dacht. Op grond van
berekeningen had men voorspeld, dat de
roomsch-katholieken, de liberalen, de vrij
zinnig-democraten en de christelijk-histori-
schen een zetel zouden verliezen, terwijl de
sociaal-democraten, de communisten en de
N.S.B. winst zouden boeken.
De uitslag was eenigszins anders. Door
combinaties en hulp van politieke vrienden
(die overtollige stemmen aan anderen over
deden) konden Roomsch-Katholieken en
Christclijk-historischen zich handhaven; het
is zelfs waarschijnlijk, dat liberalen en
vrijzinnig-democraten aan de rechterzijde
hulp verleenden, omdat zij voor zich zelf
toch niets konden bereiken.
Door een en ander valt er weinig wijzi
ging te constateeren. Het nieuws .van den
DE OPDRACHT AAN
MR AALBERSE
Er wordt geconfereerd
(Van onzen parlementairen redacteur)
Mr. Aalberse, wien H.M. de Koningin op
dracht heeft gegeven tot vorming van een
parlementair kabinet op zoo breed mogelijke
basis, heeft gisteren besprekingen gehouden
met leiders van verschillende Tweede Ka
merfracties, welke besprekingen heden zul
len worden voortgezet.
In den namiddag heeft Mr. Aalberse ge
confereerd met de anti-rev. Kamerleden
Schouten en v. Dijk; later heeft hij den heer
Albarda, leider der soc.-dem. fractie ontvan
gen. Heden zal hij met den heer Bierema,
voorzitter van de liberale Kamerfractie, een
onderhoud hebben.
Tegen devaluatie en voor zoover
mogelijk gaande deflatie
Naar ons ter oore komt, wordt in parle
mentaire kringen met stelligheid verwacht,
dat, indien prof. Aalberse in zijn opdracht
mocht slagen, een kabinet onder zijn leiding
even krachtig voor het behoud van de waar
devastheid van onzen gulden zal blijven
waken als zulks tot dusver is geschied.
Met name wordt dit afgeleid uit de door
prof. Aalberse als Neaerlandsch Regeerings-
gedelegeerde op de jongste Internationale
Arbeidsconferentie te Genève gehouden rede,
waarin liij verklaard heeft, tegenstander te
zijn van devaluatie en aan zoo ver mo
gelijk gaande deflatie de voorkeur
te geven.
Het is een eigenaardig bericht, dat we
hierboven afdrukken. We hebben er even
aan gedacht om er boven te plaatsen: Aal
berse op den terugtocht
Immers waarom wordt deze mededee
ling vanuit „parlementaire kringen" gedaan?
Wie zijn dat? De Roomsch Katholieken?
Dan zou het bericht een tendens kunnen
hebben.
Want de inhoud er van brengt niets
nieuws. Het was algemeen bekend, dat de
heer Aalberse tegenstander van devaluatie
is, al is naar verluidt de meerderheid van
zijn fractie het ten .deze niet met hem eens.
Laten zo dat inzicht nu ineens weer los? Als
ze Colijn maar kwijt zijn?
Er komt eventueel een pro-gave-gulden
kabinet.
Maar dat hebben we. Een ander is dus
volmaakt ovei'bodig.
Het bericht wordt nog zonderlinger als
men in den laatsten regel leest: een zoo ver
mogelijk gaande deflatie heeft de voorkeur
van den heer Aalberse.
Waar ligt de grens?
Verleden week lag die zoo ver, dat nie
mand zich er mee vereenigen kon en velen
het zelfs principieel oneens waren met het
doen van stappen in de richting van konse-
kwente deflatie.
Zoo ver m o g e 1 ij k.
Maar dat wenscht ook het Kabinet, dat
door den heer Aalberse is getorpedeerd.
In de Mem. van Antwoord op het Bezui-
nigingsontwerp schreef het, dat op het stuk
van de vaste lasten zoo ver gegaan was als
de Regeering meent dat thans kan worden
gegaan.
Dat is ook zoo ver als mogelijk is:
principieel en feitelijk.
Ook in dit opzicht is er, indien deze be-
teekenis ook aan de bewoordingen in het
toegezonden communique mag worden
aan een creatie-Aalberse niet de
minste behoefte.
Dan was de Roomsche oorlogsverklaring
op den „zwarten Dinsdag" niet noodig ge
weest en wordt de kwestie een zaak van
meer of minder ver en behoudt niets prin
cipieels.
We vertrouwen, dat onze parlementariërs
voor deze dingen het oog open zullen heb
ben en aan een woordenspel het Kabinet-
Colijn niet zal worden opgeofferd.
Het gebeurde zou dan een allerbeden-
kelijkst karakter krijgen.
De heer Aalberse heeft nu zijn kans. Maar
hij moet vandaag niet wit noemen wat giste
ren nog zwart was.
Thans kan blijken of hij op zijn zes punten
want die zullen zijn program dienen te
beheerschen een meerderheid kan vormen
of niet. Armslag heeft hij volop.
Slaagt de heer Aalberse niet, dan zal de
Katholieke fractie zich loyaal bij de resul
taten van haar negatieve politiek hebben
neer te leggen en behoort zij te helpen zoe
ken naar wat bereikbaar is in een uiterst
moeilijke aangelegenheid.
Dat is misschien niet zoo prettig. Maar
met de „Tijd" zeggen we dan: geen rancune
en we zullen ons verheugen, indien na het
gebeurde de verloren tijd en de veroorzaakte
schade zoo spoedig mogelijk zullen worden
ingehaald in wat Dr. Colijn noemde „ver
trouwensvolle samenwerking".
dag is, dat in September twee leden der
nationaal-socialistische beweging tot de
rang van senator verheven worden en de
plaatsen van mr. D. Fock (lib.) en prof. mr.
R. Kranenburg (v.d.) zullen innemen.
De Eerste Kamer zal deze twee eminente
mannen missen en door de vervanging on
getwijfeld schade lijden.
De rechterzijde of wat "vroeger de rech
terzijde heette blijft 29 van de 50 zeteis
bezetten. Gezien deze geringe wijziging is
het dus begrijpelijk, dat de belangstelling
thans niet in de eerste plaats naar dit po
litieke gebeurén uitgaat
EERSTE KAMERVERKIEZING
Het verloop in verschillende
provincies
De verkiezingsdienst van het A.N.P. wijdt
nog de volgende beschouwing aan de uit
slag van de verkiezing van 25 leden der
Eerste Kamer.
Groep I
Uit de stemcijfers in groep I (omvattende
da provincies Noord Brabant, Zeeland,
Utrecht en Limburg) valt af te leiden, dat
in Noordbrabant de twee Statenleden
der Ivath. Dem. Partij niet op hun eigen
lijst hebben gestemd. Zij hebben vermoede
lijk hun stem uitgebracht op de lijst der
R.K. Staatspartij, zij het dat zij gebruik van
hun recht schijnen gemaakt te hebben om
een voorkeurstem uit te brengen. Beiden
schijnen de voorkeur te hebben gegeven
aan nr 3 van lijst 11 der R.K. Staatspartij,
den heer J. C. A. M van de Mortel. Zelfs
schijnt een hunner 't Hare-Clark-personen-
stelsel te hebben toegepast, hetgeen wil zeg
gen het nummeren van de lijst in een an
dere volgorde, dan waarin deze lijst dooi
de R.K. Staatspartij was ingediend. De twee
voorkeurstemmen op don heer van de Mor
tel hebben echter op de uitslag geen in
vloed gehad.
In Zeeland hebben van de vijf Staten
leden van de Vrijheidsbond vermoedelijk
twee hun stem aan andere partijen gege
ven en wel 1 aan de Anti-Rev. Partij en 1
aan de Chr. Hist. Unie. Hierdoor hebben
de Vrijheidsbonders, die in groep I toch
geen kans meer op een zetel in de Eerste
Kamer hadden, het gemiddelde van elk dei-
beide genoemtle partijen iets verhoogd en
daardoor de kans op behoud van de zetels
der C.H. en A.R. vergroot.
In Limburg schijnt een der Roomsch-
Kath. Statenleden blanco te hebben ge
stemd en in Utrecht is een stem van on
waarde uitgebracht, vermoedelijk afkom
stig van een lid van den Vrijheidsbond.
Het uitbrengen van deze beide stemmen
van onwaarde hebben echter aan de uitslag
niets kunnen veranderen.
Zooals reeds eerder is betoogd, heeft de
R.K. Staatspartij de winst van 1 zetel te
danken aan het feit, dat zij vijf verschillen
de, niet met elkaar verbonden, lijsten, heeft
ingediend.
Ware dit niet het geval geweest, dan zou
volgens een ander systeem de uitslag be
rekend zijn.
Normaal zou de uitslag dan geweest zijn:
R. K. Staatspartij S zetels; S.D.A.P. 2 zetels;
Anti-Rev. Partij 1 zetel; Cln-.-HisL Unie 1
zetel en N.S.B. 1 zetel.
Nu krijgt de R. K. Staatspartij er 9 zetels
en de S. D. A P. niet 2, dooli 1 zetel.
Groep III
In groep III (omvattende de provincies N.-
Holland en Friesland) hebben zich ook eeni
ge merkwaardige verschijnselen voorge
daan.
In de eerste plaats ontving de Anti-Rev.
Partij steun, vermoedelijk van de R. K. Sta
tenleden in de provincie Noord-Holland. Zij
kregen althans op de Noordhollandsche
lijst 2 stemmen meer, terwijl de R. K. Staats
partij ,in aanmerking nemende haar getal
sterkte in de staten van Noord-Holland en
tevens het feit, dat een harer Statenleden
afwezig was, 2 stemmen minder verwierf.
In de Staten van Friesland hebben de A.
R. niet op hun eigen lijst gestemd, doch
grootendeels op de gecombineerde lijst van
de A. R. en Chr. Hist. Unie. Vijf hunner
stemden waarschijnlijk in ruil voor den in
Noord-Holland ontvangen steun op de R.K.
Staatspartij.
Dank zij de uitwisseling dezer stemmen
kon de fout hersteld worden die de A. R.
Pax-tij heeft gemaakt, door haar beide lijs
ten in Noord-Holland en Friesland niet met
elkaar te verbinden. Het resultaat althans
is geweest, dat door de steun van de R. K.
Statenleden in Noord-Holland de met elkaar
verbonden lijsten van de Chr.-Hist.Unie en
A. R. Partij een gemiddelde van 1274 haal
den, waardoor zij 18 stemcijfers boven het
gemiddelde van de Communistische Partij
uitkwam.
Ware aan de beide verbonden lijsten de
steun van de R. K. Staatspartij onthouden,
dan zou, ook met toepassing van het stel
sel der grootste gemiddelden 1 Chr. Hist, lid
van de Eerste Kamer zijn plaats hebben
moeten ruimen voor 1 Communistischen
Senator.
Met uitzondering van Noord-Brabant zijn
bij deze verkiezing verder geen voorkeur
stemmen uitgebracht. Allen, behoudens de
bedoelde 2 Statenleden in Brabant hebben
zoogenaamde lijststemmen uitgebracht.
In de nieuwe samenstelling
De Eerste Kamer, die op de derde Dins
dag van September optreedt, is, tengevolge
van de gehouden stemming als volgt sa
mengesteld:
Oude Nieuwe Winst of
Partijen Kamer Kamer verlies
LibG 5_i
V.Di 3
R-K. 1F. 16
A.R6 6
C.IL 7 7
S.D. 11 li
N.S.B2 ^-2
Comm
50
50
Zooals men ziet, heeft de N.S.B twee ze
tels behaald en hebben de liberalen en de
vrijzinnig-democratpn elk een zetel verlo
ren. Overigens is er geen verandering in
de politieke samenstelling gekomen.
UIT OOST-INDIE
DE ZITTING VAN DEN
VOLKSRAAD
BATAVIA, 26 Juli (Aneta). In de zit
ting van den Volksraad antwoordde de
Regeeringsgemachtigde voor Algemee-
ne Zaken, mr Peek erna, heden na
mens de Regeering op de beschouwin
gen inzake het algemeen beleid in eer
sten termijn.
Spr. merkte op, dat de Regeering zich in
de afgeloopen vier jaren in 215 gevallen bij
het afwijkend inzicht van den Volksraad
neerlegde, tegenover 11 gevallen (eigenlijk
tot aan de interpellatie-Fruin negen geval
len) waarin zij zulks niet deed.
Meent men, zoo vraagt spr., dat dit. groo
te Indië in dien tijd geregeerd had kunnen
worden mot wat men zoo vaak noemt „meer
dere tegemoetkomendheid"? was dit een tijd
voor schipperen en tegemoetkomen?
Deze vraag stellen, is haar beantwoorden,
wat gedaan moest worden, moest gebeuren
en is gebeurd.
Had de Volksraad de Regeering bij dien
arbeid gesteund, het zou een goed ding ge
weest zijn en de Regeering zou dit op juiste
waarde hebben weten te schatten. Nu die
steun niet gegeven is, ging de Regeering
haar eigen weg, in het volle besef van de
verantwoordelijkheid, welke zij daarbij op
zich nam.
Aan het einde van zijn rede verklaarde
spreker: in deze wereld, uitgeput door eco
nomische en financieele rampen, staan Ne
derland en Ned.-Indië te zamen, geschokt,
maar niet verpletterd.
Veel hebben wij behouden en daarover
ligt de zegening van onze rechtsorde.
Verlichting belastingdruk
De Regeeringsgemachtigde voor de afd.
Financiën, de heer De Bruvn Kops,
deelde mede, dat, als eenmaal een sluitend
budget is verkregen, dan een verlaging van
den zwaren op alle bevolkingslagen geleg
den belastingdruk nader aan de orde komt.
Reeds thans is aan die mogelijkheid aan
dacht gegeven, in dien zin, dat tot eenige
verzachting zal worden overgegaan, waar
dit het meest urgent blijkt.
Vervolgens beantwoordt de Regeerings-
gemachigde voor Algemeene Zaken, de heer
Pee kern a, de sprekers, die bij de eerste
afdeelihg van de begrooting, Regeering en
Hooge Colleges, het woord voerden.
Spr. licht de positieregeling van den
Volksraad toe en geeft vervolgens een uit
eenzetting van „eenige Ancta- en pers
bureauzaken".
Tusschen Aneta en de Overheid bestond
steeds een bevredigende samenwerking, die
in hoofdzaak bestond uit een geregeld, doch
niet officieel contact, waarbij voornamelijk
toetsing van de berichten werd beoogd.
Spr. verklaart, dat men verschillende
mecningen kan hebben over de vraag,
of er één of meerdere persbureaus
moeten zijn, doch voor de Regeering is
het om voor de hand liggende redenen
van belang, als er een goed gefundeerd
cn geoutilleerd persbureau is, gelijk
hier nu reeds vijftien jaar heeft bestaan.
De omstandigheden hebben er nochtans
niet toe geleid, dit belang thans reeds
200 stellig naar voren te brengen, dat
bepaalde maatregelen moeten worden ge
troffen.
Moties
Als resultaat van de debatten werden drie
moties voorgesteld, alle door de heeren Soe-
roso, Kasimo en Kortowisastro, van de vol
gende strekkingen:
le tot uitnoodiging niet over te gaan tot
overbrenging van betrekkingen in het IT. B.
B. L. opgenomen, naar het maandloonen
reglement;
2e tot verkrijging van een eventueele ver
dere bezuiniging op de personeels uitgaven,
indien onvermijdelijk, die te vinden door
middel van een algemeene salaris-korting;
3e tot heffing van een uitvoerrecht op
aardolieproducten.
MARINE EN WERKLOOSHEID.
BATAVIA, 25 Juli (Aneta). De opleiding
tot matroos te Makassar zal op grooter
schaal worden opengesteld voor Indische ge
gadigden voor de Marine, op gelijke voor
waarden als dit thans het geval is voor In-
landsche jongelui. Deze maatregel houdt ver-
band met een schema tot verlenging van den
dienstplicht bij de marine tot verlichting
van het werkloosheidsvraagstuk.
ROOD SIGNAAL
Colijn miste zijn kans
Hoewel de slotconclusie minder duidelijk
Ls dan het eerste deel van het artikel, blijkt
toch uit een beschouwing in Het Nieuws
van denDag voor Ned.-Indië, dat dit blad
gehoopt had op een dictatoriaal optreden
van dr. Colijn. Nu hij rekening hield met
parlement en politiek „miste hij zijn kans"
en de raadsverkiezingen, waarover het blad
schrijft, wezen dat uit:
Eenige jaren geleden was die kans er,
Men was in Nederland zeer geschrokken.
Men zag Indië steeds dieper zinken, men
zag in de „Zeven'-muiterij de gevolgen
van een heilloos extremisme, men zog
groote veranderingen over de grenzen,
men begon de gevolgen van défaitisme en
gezagsverzwakking te begrijpen.
Wanneer men toen, bij die sterke en
zeer algemeene behoefte aan een sterke
en krachtige leiding, gezorgd had dat di»
leiding er kwam (hetgeen waarlijk nog
niet de noodzaak van radicale structuur
wijzigingen had medegebracht) dan was
dit zeer betreurenswaardige verloop voor-
komen.
Dat was Colijns kans en die kans is
gemist. Wij zullen nu eerlang zien, waar
toe dit leidt Tenzij men waarlijk in Ne
derland thans eindelijk de teekenen des
tijdè gaat verstaan, zal een voor Indië en
Nederland zeer moeilijke periode noodig,
de ideale steunschoen met
Sponsrubber -voorvoetkussen
Octrooi 20075. Fabrikante
Fa.WedJ.P.VAN BOMMEL
Moergestel
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
waarbij inbegrepen het Zondagsblad
BIz. 1
Prof. mr. Aalberse, wien H.M. de Koningin
opdracht heeft gegeven tot vorming van
een parlementair Kabinet, heeft besprekin
gen gehouden met leiders van verschillende
Twee.de-Kamer-fracties.
Zitting van den Volksraad van Ned. Indië.
Blz. 2
De Volkenbondsraad komt 31 Juli of 1
Augustus bijeen in verband met het Itali-
aansch-Abessijnsch conflict. De tegenstelling
tusschen Engeland en Italië wordt inmid
dels scherper.
fV'r
Het einde van de „zilveren" Vierdaagsche.
Bldz. 3 T
Begrafenis slachtoffers van hei ongeluk
met de „Gaai".
Blz. 5
Plaatselijke Werkverschaffing (III).
Blz. 9
Het is Maandag a.s. 350 jaar geleden, dat
de Hoogeschool van Franeker geopend
werd.
Blz. 10
Het Zondagsblad van heden bevat o.m.f
Meditatie.
„De Roerdomp" vers van G. Waanders.
Letterkundige Kroniek van A. Wape
naar over Guido Gezelle.
Kort verhaal van G. Mulder: „Kapitaal.
Jeugdrubriek.
In verband met de ontvangst, welke ir
Mussert in Indië ten deel viel", leek het ons
niet ondienstig op dit fascistisch geschrijf,
dat spreekt van een rood signaal en de
N.S.B; verheerlijkt, de aandacht te vestigen.
Devaluatie-vrees
Een teeken des tijds
Het gemeentebestuur van 's-Gravenzande
heeft aanbesteed het bouwen van een nieu
we, en verbouwen van een bestaand©
sohool.
Bij de inschrijving was door enkele aan-,
neme re de bepaling gemaakt, dat hun in
schrijvingsbiljet was gebaseerd op de goud-
clausule. Indien devaluatie mocht intreden,
dan zou het bedrag met een nader te be-
paJen percentage worden verhoogd. De
burgemeester trok in twijfel, of deze biljet
ten wel geldig waren, wamt wie zou motten
uitmaken, mot welk bedrag de inschrijvin
gen verhoogd zouden moeten worden?
DOODELIJK ONGELUK OP EEN
ONBEWAAKTEN OVERWEG
l>e 20-jarige J. Rossum, die te Apeldoorn
op een onbewaakten overweg als duorijder
door den trein is gegrepen, is 's nachts in
het Algemeen Ziekenhuis aldaar aan de
bekomen verwondingen overleden.
De motorbestuurder, de 18-jarige D. W,
Dirhengst werd bij dit ongeval, zooals reeds
gemeld (zie pag. 3) onmiddellijk gedood.
„VERDUISTERING" DOOR EEN KAT
Doordat op onverklaarbare wijze een kat
terecht was gekomen in het transformatie
huisje aan den Ganzevoortsingel te Gronin
gen, is kortsluiting ontstaan, waardoor een
groot deel van de stad gedurende 20 minuten
■n he1: duister was gehuld. Te ongeveer vyf
«'óór negen hoorde men een hevigen knal in
het transformatiehuisje en tegelijkertijd ging
het licht uit. Te kwart over negen was alles
weer in orde.
ZANGCONCOURS TE ZEIST
Op Woensdag 31 Juli vindt op initiatief van
den ring Utrecht van den Bond van Chr. Zang
en Oratoriumvereenigingen in Nederland in de
concertzaal van Hotel Boschlust te Zeist een
nationaal zangconcours plaats. Er nemen 33
koren aan den wedstryd deel.