Met de „Hertog Hendrik" op reis
De gestie der Ned. Varkenscentrale
DONDERDAG 25 JULI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
Een fleurig groepje deelneemsters aan de Vierdaagsche. Het zijn dames van S.O.S. uit Rotterdam die het tot het
hittere eind hopen vol te houden*
De reddingboot Greater Londonglijdt te water van de helling der honderdjarige pier te Southend. Het
eeuwfeest werd gevierd met de opening van een nieuw reddingbootenhuis.
sre ngg, Ëw-rr-ifa;' ar Jy
De plaats Lislie, die zeer ernstig door de overstrooming werd geteisterd. Telegraafpalen zijn omver geworpen en
van de bestrating is niet veel meer. over. De overstroom ingsramp vroeg 41 menschenlevens.
De herdenking van Fosters geboortedag te Dearborn, waar Ford het huis van den zanger van „My old Ken*
tuckey Home" liet overbrengen en een model Swaneeliet varen.
9 Juli Ï935
Het stormt nog steeds, maar ik heb ge
lukkig geen last van zeeziekte gehad. Wat
een verschil met hetgeen ik in Molde en
omgeving zag. Hier niets dan een trillend
schip op hooge golven en daar een stille
Satuur met hooge bergen. Molde heeft veel
indruk op me gemaakt. Ik heb daar nog
feen auto-tocht in de bergen meegemaakt.
Dat was onvergelijkelijk schoon. Ik ben de
Noorsche autoriteiten, dit dit mogelijk
blaakten zeer dankbaar voor dit genot. We
kwamen langs het huis van den grooten
Schrijver Björnsön. Dat was een van de wei-
hige huizen die we passeerden. Wat is Noor
wegen toch dun bevolkt. Geheele afstanden,
Waar geen sterveling wonen kan. Er zijn nog
groote stukken van het bergland, die nog
nooit door een menschenvoet betreden zijn.
De scheepsdokter en ik hebben samen ook
nog een wandeltocht ondernomen. We meen-
iden 'dat we al aardig hoog waren, maar het
Was nog niets vergeleken bij dat wat we
op de autotocht zagen. Bergen van 1600 me
ier hoog, steil oprijzend uit het water, zich
[verliezend in den top der wolken. Beneden
ons zagen we de Hertog Hendrik liggen, net
ten kinderscheepje. Zoo verliest alle afme
ting »n maat het bij de groote werken Gods.
Dat merkten we op de autotocht ook. We
suisden langs den weg. Ik keek even uit de
open wagen naar beneden en blikte in
'diepten van wel 200 meter. Toen waren de
bergen bij Molde, die niet zoo steil zijn, op-
feens minder de moeite waard. Maar toch
houd ik een mooie en vriendelijke herinne
ring aan deze plaats, waar we op onze
oefeningsreis de Nederlandsche driekleur
hebben vertoond
Nu stampen de machines en tornt met on
vermoeide krachten het schip met zijn mil-
lioenen kilogrammen tegen de zware water
massa op, die op hun ruggen het schip wel
op willen nemen, maar het niet terug kun
nen dringen. Zwoegend hoor ik de machines
trillen en de waterbergen spatten tegen de
Etalen wanden yan het schip.
[Voor Bergen, 11 Juli 1935.
'Gistermorgen vroeg is de Hertog Hendrik
0e fjord binnengeloopen waarbinnen Bergen
ligt. Ik merkte het omdat ik in mijn slaap
niet meer gewiegd werd. Als dat wiegen op
houdt word je wakker, precies als een
stationschef, die wakker wordt als een
trein niet op tijd passeert. Zoozeer, beste
lezers, ben ik aan de zee gewend geraakt.
Thuis zou ik wakker geworden zijn, wan
neer op eens mijn ledikant uit zijn stillen
6tand was gaan golven. Hier heelemaal
L 'I IX stond ons blad van Zaterdag 20 Juli
Een onzer lezers uit rAmhem maakte met
het kampeerscliip „Tarakan" een tocht naar
Noorwegen. In de Sognefjord passeerde men
H.M.'s Hertog Hendrik". Tijdens deze ont-
moeting" werd bovenstaand kiekje genomen.
Maar laat ik mijn slaapkamerpraatje be
ëindigen.
Ik wou vertellen van onze aankomst in
Bergen. Wonderlijk mooi lag de stad in de
zon, aan den voet en op de helling der
bergen. Dat dezo stad zonlicht geniet is
een zeldzaamheid. Meestal zijn het ongeveer
lagen van het jaar, dat er geen zon is.
Bergen is bekend om zijn vele regens en
bewolkte lucht Nu hadden we op onze reis
nog maar een paar dagen zon gehad (heel
wat minder dan in Nederland, zooals de
scheepskrant me vertelde), maar hier juist
wel zon! Nauwelijks naderden we om den
hoek van een berg en kregen het zicht op
een stad, of 21 saluutschoten daverden over
het wijde water en echoden tegen de weer
barstige bergen. Dat is zoo de internationale
beleefdheid. Ik mag dat wel, wat g
vormen en beleefdheid, niet alleen tusschen
personen, maar ook tusschen volkeren. Bij
het hijschen van de Noorsche vlag op een
onzer masten, begon het saluut. Gedurende
het saluut stonden we allen in de houding
en daarna beantwoordde een Noorsche tor
pedoboot heel in de verte met 21 saluut
schoten. Ons geweldig anker wordt uitge
worpen en alras komen de autoriteiten aan
boord, die ieder, naar de graad hunner
waardigheid met meer of minder eerbewij
zen van allerlei aard worden ontvangen. In
den namiddag heb ik meegeholpen eenige
passende en cultureele instellingen op te
zoeken waar b.v. onze adelborsten konden
heengaan om de Noorsche cultuur te leeren
kennen.
Bij die bezoeken, kwam ik ook in een huis,
dat me zeer sterk aan Deventer deed den
ken. Het eeuwenoude Hanze-huis, dat intact
is gelaten. Men ziet daar van buiten en
binnen wat vanaf de middeleeuwen het ver
blijf was der vertegenwoordigers van onze
Hanzesteden. De kloeke handelaars, ook uit
Holland, ook uit Deventer, dat o.a. ook stok-
visschen betrok uit Bergen, vertoefden in
dat Hanzehuis. We zagen hier hun kantoor
krukken hun lessenaars, him boekhouding,
hun keuken enz. maat ook hun bijbel en hun
gezangboek. Ja, zoo dacht ik, een geslacht,
dat dioht bij den Bijbel leeft is in staat met
koene ondernemingslust aan den arbeid te
trekken. En vast ben ik overtuigd, dat de
wederkeer tot den Bijbel, ook ons geslacht
weer zou geven nieuwe energie en nieuwe
zegen daarbij.
Bergen—Deventer. De weg was vroeger
niet te ver met de gebrekkige hulpmiddelen,
en als bewijst van den band, die vroeger Hol
land niet het minst de toen vermaarde
handelsstad Deventer met Noorwegen ver
bond, stond me plots weer voor den geest,
de Gekroonde Stokvisch, het wapen van Ber
gen (voor wat betreft de eene helft van het
wapenveld. De andere wordt ingenomen
door een halve adelaar). De gekroonde stok
visch hier en in het blootgelegde gewelf
van de oude St Lebuinus in Deventer!
Contact tusschen Holland en Noorwegen,
tusschen Bergen en Deventer herleefd ook
door dit bezoek van ons pantserschip.
Maar laat ik U iets van het zonbeschenen
Bergen vertellen. Het is de 2e stad van Noor
wegen en het telt 100.000 inwoners. Een
zeer levendige scheepvaart wordt onderhou
den met alle landen die handel drijven en...
toeristen afleveren. De stad is trotsch op een
aantal van Noorwegens groote mannen. Zoo
staat er een gedenkteeken voor Grieg. Dahl
en Holberg schilder en dichter werden
ook in Bergen geboren. De Ole-Bulle-
straat houdt de herinnering levendig aan
den wereldvermaarden vioolspeler van dien
naam. Kunst en wetenschap staan hier nog
steeds in hooge eer.
Afgelegen en door bergen van alle kanten
ingesloten als de stad is, behield ze door de
eeuwen heen een eigen karakter. Men ziet er
vele oude handelshuizen en houten woningen,
maar midden in een groote wijk met uiterst
moderne huizencomplexen. Dat komt omdat
een groot brand opruiming hield en honder
den huizen tot asch deed vergaan in 1916
Ook hier was het zooals men wel eens zegt
in den brand, uit den brand en kreeg de stad
een geheel ander gelaat
Maar we moeten weer naar boord, hoezeer
de vischmarkt ons boeit door haar vele en
vreemdsoortige visschen, die hier te koop
zijn. Ik waag me er maar niet aan U er een
beschrijving van te geven.
Ds. P. PRINS
UITBREIDING VAN HET KLOKKENSPEL
TE RHEHEN
Het klokkenspel voor de nog steeds onder
Rijksmonumentenzorg in restauratie zijnde
Cuneratoren te Rhenen heeft dezer dagen een
belangrijke uitbreiding gekregen in de vorm
van drie nieuwe zwai-e speelklokken. Het
nieuwe klokkenspel, dat voorloopig, doch be
speelbaar, opgesteld is bij den Panoramamo
len aldaar trekt steeds veel bezoek. De nieu
we uitbreiding is een succes voor de energieke
Carilloncommissie te Rhenen, welke commis
sie al het mogelijke doet ter verkrijging van
een uitgebreid klokkenspel, waardig voor
stoeren Cuneratoren.
De nieuwe speelklokken werden vervaardigd
aan de Nederlandfiche Klokkengieterij te Hei-
ligerlee,
Een ongunstig rapport
Verschenen is het rapport inzake de gestie
gehouden aan den eisoh,
handel voor de binnenlandsche
mogelijk vrij te laten, welk oordeel
rkt
iveel
op de uitkomst van het onderzoek
betrekkingen, die tusschen de N.V.C. en de
N.V EngrossLachtetrij „Welding" te Borculo
hebben bestaan, welke voortvloeiden uit het
tusschen de N.V.C. en den aartsdiocesanen
R.K. Boeren- en Tuindersbonds gesloten con-
tan. welke de be
de Nederkundsohe
toe hebben gebracht be
doeld contract af te sluiten. Zij komt daarbij
tot de cpncUusie, dat aan de haar door de
N V.C. opgegeven beweegredenen welke
De N.V.C. is bü het aangaan der
overeenkomst op te luchthartige wijze
heengestapt over het bezwaar, dat bij
haar zwaar had moeten wegen, ni. dat
zij door deze overeenkomst aan te gaan,
zonder dringende noodzaak ging gros
sieren voor de Nederlandsche markt,
waardoor zij dus een daadwerkelijk
aandeel nam tn de vezorging van de
binnenlandsche markt, hetgeen geens
zins tot de doelstellingen behoorde voor
welker verwezenlijking zij in het leven
geroepen was. De Commissie ls voorts
van oordeel, dat de N V.C. openbaarheid
had behooren te geven aan de door haar
met „Welling" afgesloten overeenkomst,
hetgeen niet ls geschied.
Het Baconcontract
Voorts heeft de Commissie het z.g. Baoon
ontnact in haar onderzoek betrokken. De
conclusies, waartoe de Commissie te dezer
zake is gekomen, zijn de volgende:
Vast is komen te staan, dat aam de
exportslachterijen over het eerste con
tract jaar aJs gevolg van de te gunstige
bepalingen vam het contract en mede als
gevolg van het bijzondere groote aantal
slaohtingen, uitgekeerde vergoedingen
al te ruim zijn geweest.
Door de eerste wijziging
intract zijn de voorwaarden
slachterijen in vele opzichten minder gunstig
geworden, waardoor op de vergoeding!
langrijk verminderd.
De bepalingen van dit gewijzigde
werden op 15 April 1934 buiten werking ge
steld en op 27 November 1934 vervangen
door een nieuw contract met terugwerkende
kracht tot 15 April 1934. De belangrijkste
wijziging van het laatste
gelegen in de geheel nieut
goeding der vaste kosten, welke nu wordt
betaald ln den vorm van een uitkeerlng per
100 Kg. geslacht gewicht
van de door de bedrijven te
presteer-an dieneten. Zb ls
eahter van meeniug, dat niettemin met
het huidige Baconcontrajct niet wordt
bereikt dat de exportslachterijen op de
meest economische wijze voor de ge
meenschap worden verricht en meent
dat bij grootere concentratie van de
slachtingen in de het goedkoopst wer
kende bedrijven stellig nog een om
vangrijke besparing zou kunnen wor
den verkregen^ Deze aangelegenheid
betreft evenwel, naar het oordeel der
Commissie een vraag van Regeerings-
beleid, welke buiten het terrein der be
voegdheid van de Commissie ligt
De prijzen-politiek van de n.v.c.
De Commissie heeft haar onderzoek voorts
uitgestrekt tot een tweetal, herhaaldelijk in
verband met het Bacon-oontract genoemde
punten, te weten: a. de prijs, waarvoor de af
vallen aan de bedrijven, welke met de Neder
landsche Varkenscentrale hebben gecontrac
teerd, worden verkocht en b. de prijs, waar
voor de z.g. binnenlandsche varkens aan deze
bedrijven worden geleverd.
Het is de Commissie r.iet mogen gelukken,
zich een oordeel te vormen over het sub a.
genoemde punt. Het door den Crlsis-Accoun-
.ntsdienst bij eenige bedrijven ingestelde
iderzoek naar de eventueele op den aankoop
ld afvalproducten gemaakte winst leverde
geen voldoend sprekende uitkomsten op. De
schillende onregelmatigheden waren geconsta
teerd en dat de firma een vordering van ca.
f9000welke de N.V.C. op haar .had uit
hoofde van varkensleveranties, niet erkend had
Na onderzoek van deze motieven, komt ds Com-
issie tot de conclusie, dat de klacht van de
rma P. va>a der Ebksn, dat de N.V.C. op on-
Dldoende gronden het bedrijf van de firma
heeft stilgelegd en vervolgens den Minister ge
adviseerd heeft het contract te beSindigen, als
juist is aa.a te merken. Voorts heeft het door
de Commissie ingstelde onderzoek. t.a.v. d9
klacht van deze firma, dat liaar een te gering
il slachtingen door de Nederlandsche Var-
:entrale werden opgedragen, uitgewezen,
dat door de N.V.C. geen voldoende rekening is
gehouden met de omstandigheid, dat de firma
heen in hare slachtingen iet alleen voor
n rekening doch ook voor rekening van
>r» exporteurs, die geen eigen slachterij
hadden, slachtingen verrichtte. De Commissie
irdeel, dat aan de firma P. van der
Eijken i'edres behoort te worden gegeven.
De politieke moraliteit
De Commissie heeft bb' de vervulling van
haar taak aan haar opdracht een ruime inter-
ie gegeven. Klachten, welke zelfs bb een
•uime uitlegging van het begrip „politis-
oraliteit" niet vielen binnen het terrein,
door dat begrip bestreken, heeft de Commissie
echter uiteraard niet ia behandeling kunnen
Het is de Commissie een voldoening te
•klaren, dat afgezien van •ailsdragin-
prijze
ian de hand van deze opg<
dan door do Nederlandsche Varkenscentrale
de prözen vastgesteld. Deze wijze van prijs
vaststelling beantwoordde naar het oordeel
der Commissie, niet aan billijke voorwaarden
yan onpartijdigheid. Sinds 21 December 1933
is de prijsbepaling eenter opgedragen aan een
Commissie, bestaande uit een onpartijdigen
koopers
he sub b. genoemde punt
het vermoeden hooren uiten, dat de varkens
voor een te lagen prijs aan de bedrbven wer
den verkocht, waartegenover als verklaring
werd aangevoerd, dat de Centrale doorgaans
een ^te hoogen^prijs aan den boer betaalde
Gebleken ls, dat in het algemeen de be
schutte bedrijven en in het bpzonder de N.V.
Uithoornsche Baconfabrieken, hun varkens
tegen lageren prijs van de N.V.C. betrokken,
dan waartegen de vrije bedrijven de varkens
op de vrbe markt inkochten. Van bevoor
deeling der beschutte bedrrijven
kan echter, naar het oordeel der
Commissie, met eenige zekerheid
niet worden gesproken Het trekken
van conclusies in deze is ten eenenmale on
mogelijk. daar uit het ingestelde onderzoek
tevens de geringe waarde der daarbij verkre
gen gegevens Is gebleken. De omstandigheid,
dat de beschutte bedrijven varkens van alle
kwaliteiten moesten accepteeren, terwijl de
vrije bedrijven selectie konden toepassen,
moest volkomen normaal naar een lageren
gemiddelden Inkoopsprbs voor de beschutte
bedrijven leiden.
Juiste klachten
Vervolgens ls door de Commissie onder
zocht een bij haar ingediende klacht van de
firma P van der Eijken te Roosendaal, over
de behandeling, welke zij heeft ondervonden
desbetreffend advle.
heeft het voortdun
Als motleven hiervoor werden door de N.V.C.
aangevoerd, dat in het bedrijf d9r firma, vee1
:nkel
tegen wie öf de Justitie öf de leiding der N.V.C.
öf belde, zijn opgetreden, haar ook bb haar
-iderzoek niet Is gebleken dat door
de N.V.C handelingen zijn ge
pleegd. welke^ uit e^n oogpunt val politieke
Naar aanleiding van 'het bovenstaande kun-
>i wjj nog mïdedeelen, dat bb den Minister ia
erweging is öf, en zoo ja. welke maatregelen
in verband met de door de Commissie in haar
ipport neergelegde conclusies geboden zijn.
Tenslotte heeft de commissie nog -een afzon-
derlük rapport uitgebracht omtrent een klacht
den heer M. Oppenheim. welke o.m. betrof
zijn pogingen om den export van rundvee
landen te bevorderen,
berg en L. BUclciiann.
a onderzoek gebleken,
i 1933
it den
de heeren^S. van Zwanenberg en
Aan de Commissie is »ia ondet
de hear Oppenhsim in het I
Berlbn besprekingen heeft ge
heer Daschakow vaa de Handel
diging van Sovjet Rusland. walks besprekin-
naar het. oordeel der Commissie tot g-e»r»
enkel tastbaar of zelfs ,.naar voorloopig resul-
lat hebben gevoerd. Desondanks heeft hb ge
acht de betrokken Nederlandsche instanties
oor zbn plannen te winnen. Volkomes terecht
j dan ook aan den heer Oppenheim door de
officieele instanties een verklaring, welke hU
bb de onderhandelingen zou kunnen gebruiken
onthouden. De conclusie der Commissie luidt,
dat het onderzoek va-a adressant's klacht niets
heeft opgeleverd, dat zou kunnen worden aan
gevoerd ten nadeele van dei heer L. BUchmani
of den hee, S. van Zwanenberg, of dat zou
kunnen s'rekken als redei om hemzelf in eenl-
gen vorm een tegemoekoming of schade
vergoeding te verLsenen.
rechterlijke macht
Benoemd is tot kantanrechter-plaatsvervan-
ger h. het kanton Oud-Beiierland mr A do
J M H C
'endori
allen
r M J Russel en mr A
dvocaat en procureur
ubsti tuut-griffier bb'1
gerechtshof i
waarnemend griffier bb gemeld Gerechtshof
landmacht
onTslag ve"f4end'afsTeerT P J Stl"to-r eervo1
Academie: idem is de off. van gezondheid der
ontslag uit den mil. diem
