DE REGEERING SPREEKT
Zal er een conflict ontstaan
zaterdag 20 juli 1935
Derde blad pag. sf
De Minister-president Dr. H. Colijn houdt
een magistrale rede ter verdediging van
het beleid van het kabinet.
In ondubbelzinnige taal wordt uiteengezet
dat de Regeer ing tot het uiterste is gegaan
Men behoefde niet te vragen of er
gistermiddag in de Tweede. Kamer iets
bijzonders aan de hand was. Publieke en
gereserveerde tribune beide stampvol en
alle loges bezet. F.n zoo in bijna voltal
lige vergadering verkreeg de minister
president dr H. Colijn, nadat eenige
kleine wetsontwerpen waren behandeld,
in een atmosfeer, welke van politieke
clcctriciteit geladen was, het woord om
het crisis-beleid der Regeering te ver
dedigen legen de velerlei criliek, welke
geuit is bij de algemeene beschouwingen
i de
stichting „Waterbouwkundig Laboratorium"
i Delft óver 1933 en 1934. de kosten van toe-
edlng van het Rtfk tot en de bijdrage aan de
ichtlng tot verruiming van werkgelegenheid
lor academisch gévormden over 1933 en den
derden termijn van betalliig van
voor de Muziekbibliolheeft-Scheur-
riC (a.r.) drong er met krocht
slichtingen.
Do lieer v. DTJIC (a.r.) d
.p aan om aap slichtingen,
te wijziging van art. 87 dei
SLClTEMAKKR DE BKUÏNE'
ieer v. Dijk moot wo.rdei
cold aan.
;ab?liteitS'
geven
irde, dat
HET BEZUINIGINGSONTWERP
Rede van Dr. H. Colijn
Bij de voortzetting van de behandeling
van liet bezuinigingsontwerp ving Minister
Colijn zijn "magistrale rede aan met de ver
dediging van het tot dusver gevolgde
crisisbeleid van het Kabinet.
Voor hij tot het centrale kwam, werden
jLwcc afzonderlijke punten behandeld.
Het capitulantenstelsel
'Allereerst liet capitulantenstelsel dat den
Üvcg naar burgerlijke betrekkingen zal ver
sperren voor een deel der bevolking, zoo
klaagde de heer Albarda. Inderdaad. Hier
ligt een moeilijkheid. De uitsluiting van
leden der S.D.A.P. voor Defensie-be
trekkingen hield verband met het stand
punt dier partij in defensie-aangelegenheden,
haar niet zeer duidelijke houding in verband
met eventueele mobilisatie en ten slotte met
haar houding bij het gebeurde met de
.Zeven Provinciën". Dit laatste is door een
deel van vooraanstaande soc.-dem. goedge
keurd en door een ander deel zeer laat af
gekeurd.
De vraag is: bestaat de reden voor uitslui
ting nog. Wel zijn er zekere veranderingen
bezig zich te voltrekken. De heer AJbarda
meende, dat er reeds voldoende uitspraken
zijn om dc uitsluiting op te heffen. De
Minister acht de gebruikte woorden niet
zoo duidelijk. Wat is „trouw aan een dooi
de gemeenschap gekozen overheia?" Zoo
zijn er meer uitlatingen.
De heer Albarda zeide Woensdag
dat in dezen tijd der weerkracht van
het land geen verzwakking lijden kan.
Mag men daaruit afleiden, dat elke
poging van soc. dem. om dc weer-
ikracht te verzwakken, veroordeeld;
moet worden geacht? Na deze uit
spraak is de Minister bereid te onder
zoeken of de moeilijkheden in verband
met het capitulantenstelsel uit den
weg kunnen worden geruimd.
Dc desbetreffende voorstellen worden ge
handhaafd in verliand met de behoefte aan
een voldoend corps onderofficieren voor de
encadreering van het leger.
Het aftreden van Minister
Steenberghe
was het tweede speciale punt.
Alles wat er over te zeggen is, in te vin
den in het communiqué, dat dc Minister en
dc heer Steenberghe samen hebben opgesteld.
Verder is er het bekende interview. Meer
is er niet te zeggen. Erwas alleenmaar
.verschil over de devaluatie.
Bij zijn intrede in het Kabinet had Mr.
Steenberghe bedongen, dat de monetaire
politiek van het Kabinet besproken zou
mogen worden als zieh in de wereld bijzon
dere monetaire verschijnselen zouden voor
doen. Zoo iets speekt trouwens van zelf.
Pond, franc en gulden hebben langdurig
dc aandacht gehad en tenslotte bleek de
grootst mogelijke meerderheid van het Ka
binet van oordcel, dat niet tot devaluatie
moest worden overgegaan. Minister Steen
berghe zag echter voor het bedrijfsleven
alleen heil in devaluatie. Deze besprekingen
hebben geruimen tijd in beslag genomen en
daardoor is ook de indiening van het vaste
iasten-ontwerp vertraagd. Aan dc indiening
ervan kon Minister Steenberghe niet mee
werken; hij heeft toen zijn ontslag verzocht.
Door alle leden van het Kabinet werd be
treurd, dat op deze wijze dc samenwerking
moest worden verbroken.
De Minister behandelde daarna de
doeleinden van het Re gee
Men kent ze en ze zijn onveranderd. Ze
komen neer op aanpassing aan de gewijzig
de omstandigheden, n.l. aan de-verse hui
gen in de productie en aan de gewijzigde
verhoudingen tusschen goederenprijzen en
productiekosten. Deze laatste moest gunsti
ger worden in het belang van den afzet der
producten. De arbeid .van het Kabinet is
Dr H. COLIJN
geweest een zich voortdurend bezig houden
met de belangen der volkshuishouding en
niet een voor alles aandacht schenken aan
de staatshuishouding. Wie dit laatste zegt
begaat een onbillijkheid tegenover de Regec-
ring en miskent haar bedoelingen. Zij
worstelt dag en nacht om van de volks
huishouding te redden wat er van te redden
■alt.
Wie meer dan de Regeering heeft er
begrip van de ontzaglijke moeilijk
heden, die er zijn en waartegen met
inspanning van alle krachten gewor
steld wordt om meer afzet en betaling
te-verkrijgen voor onze producten?
Ontzaglijke inspanning is noOdig om
ons productieapparaat om te buigen
in andere richting. Daarbij is altijd
weer tc rekenen met den invloed van
onze maatregelen op de houding van
het buitenland.
De critici doen alsof de ministers van ac
dingen geen begrip hebben. Dus ook de drie
ministers van Economische Zaken, die er
achtereenvolgens geweest zijn en met wie
over deze dingen nooit verschil was.
Wat zij hebben voorgesteld is in het Ka
binet altijd geheel en onverkort gesteund.
Het bevorderen van verschuivingen in het
productieapparaat eischt allereerst wijzigin
gen in de structuur van onze bodemcultuur.
Hoe ver moet men daarmee gaan? Is er
iemand, die met zekerheid de grens kan
bepalen De omstandigheden wijzigen zich
nog eiken dag.
Boter bij de visch
Er zijn nog mogelijkheden voor uitvoer,
maar voor uitvoer wil men ook betaling
hebben. Dit laatste is niet altijd
o g e 1 ij k en dat leidt weer tot beperking
.n uitvoer. Hoe zal het daarmee verder
gaan? 1-Iet is alles even onzeke
Ons industrieel apparaat heeft
eveneens de aandacht. De contingenteering
is een belangrijke steun geweest, al leidt zij
tot zekere verstarring.
Daarom is reeds voor het optreden
van Minister Gelissen een onderzoek
aangevangen of voor bepaalde artike
len contingenteering niet beter kan
worden vervangen door een hoogere
heffing aan de grens.
Wordt daartoe besloten, dan zal een prin
cipieel debat erover met de Kamer vooraf
gaan. Wijziging van de gedragslijn over de
heele linie ligt niet in de bedoeling.
De Regeering heeft altijd gezegd, dat als
gevolg van de toenemende vermindering
an uitvoer ook onze invoer zou moeten
erminderen.
Bij .vroeger vergeleken is er een verschil in
toon te dezen opzichte bij de Regeering als
gevolg hiervan, dat hctgeloof in nieu-
m o g e 1 ij kb e d e n b ij M i n i s t e
Gelissen grooter is dan bij zij n
rgangers. Het optreden van dezen
Minister is ook bewijs, dat de algemeene
richtlijnen van het Kabinet onveranderd zijn.
Anders zou hij niet zijn aangezocht. In
Maastricht heeft de Minister alleen gewaar
schuwd tegen overdreven en ongegronde
•wachtingen, omdat -het Kabinet reëel
wil blijven.
Mogelijkheden moeten zorgvuldig worden
onderzocht.
Met Italië is zeven weken geworsteld
om meer invoer. Maar het actief in
onze handelsbalans ging er aan. An
ders hadden we niets gekregen, mede
in verband met de slechte betalings
mogelijkheden voor Italië. Engeland
heeft ook reeds gewaarschuwd, dat het
bestaande actief niet kan worden be
stendigd. Zoo gaat het altijd. En wie
het tegendeel gelooft, wie meent, dat
we zooveel meer kwijt kunnen, die
weet er niets van.
Er moet natuurlijk ook gerekend worden
met de rentabiliteit der industrie.
Al deze dingen moeten worden onderzocht
en dat laat het Kabinet met vertrouwen
den Minister van Economische Zaken. Aan
de daad moet voorafgaan de exploratie naar
de mogelijkheden.
De bevordering van de i n d u
t-r i e e 1 e plannen zal worden onttrok
ken aan het Werkfonds en overgaan naar
een aparte stichting, die de beschikking
krijgt over staatsgeld. In het bestuur zullen
o.a. zitting hebben de ministers Gelissen en
Oud. Voor het .Werkfonds blijven dan de
publieke werken over. Daarbij zal de mi
nister van Waterstaat als leider optreden.
De bestaande ministerieele commissie on
der leiding van Dr Colijn blij ft als over
kapping in stand.
Bij liet vraagstuk productie- en
g o ed eren p rij z e n oefenen loonen en
taste lasten grooten invloed.
Om het loonpeil te 'drukken heeft de Re
geering met uitzondering van haar eigen
in en van een zeer incidenteel geval
eigenlijk rechtstreeks niets gedaan.
Er is geen direct ingrijpen geweest, wel
een indirect invloed uitoefenen in gevallen
an werkverruiming. Ze is voor dit recht-
streeksche ingrijpen al even huiverig als
r het ingrijpen in andere privaatrechte
lijke verhoudingen.
Consekwente deflatie of
devaluatie?
Wat is c o ai s e k w e n .te d e f 1 a t ie
Ze wordt het meest consekwent verkregen
als de Regeering niets doet. Dan komt de
aanpassing snel en radicaal. Zulk een conse
kwente deflatie wil de Regeering niet, om
dat ze voor tal van bedrijven en de arbei
ders een complete ruïne zou beteekenen.
De Regeering ook het vorig Kabinet
is in deze dingen reguleerend opgetreden
door allerlei steunmaatregelen. Daardoor
zijn geweldige schokken in ons economisch
leven voorkomen. Tegenover de gebruikte
behoort echter te staan een stimulee
ring waar de deflatie niet snel genoeg gaat
Dat is volkomen logisch gedacht.
De Regeering beoogt een benaderen
de consekwente deflatie.
Consekwente deflatie in den vorm als
deze is gevaagd, acht de Regeering
niet mogelijk. Ze acht er zich ook niet
toe gerechtigd.
Geheel werkloos is de regeering echter
op dit terrein niet geweest. Bij steun
zijn herhaaldelijk zware offers van het
kapitaal gevraagd. Ook werken de wet
ten inzake het öwangaccoord en obli-
gatie-leeningen buiten trustverband in
de gevraagde richting. De Begeering
erkent ook, dat de zedelijke ondergrond
-van het recht ingrijpen kan vragen.
Om echter zonder meer de hoofd
sommen aan te tasten, daartoe is op
de medewerking der Regeering niet te
rekenen.
De Regeering wil allereerst de druk
de schulden hdpen verlichten, op etfn
wijze en in een vorm, die ook juridisch
geoorloofd is.
Het alternatief devaluatie-
deflatie voor oplossing van het schulden
probleem begrijpt de Minister niet. Door
devaluatie zou er voor sommigen vergemak
kelijking komen, maar hoe het in het bin
nenland bij de niet meer vrije prijsvorming
moet gaan, is niet te zeggen.
De exporteerende industrieel krijgt meer
guldens. Hij profiteert dus van devaluatie;
maar binnenlands lost men het probleem
niet op, tenzij de binnenlandsche producten
veel meer gaan opbrengen, dus in prijs
verhoogen.
De Regeering kan de vraag
van den heer Aalberse of zij
met haar twee wetsontwer
pen devaluatie kan voorko
men, niet beantwoorden. Zij
is geen profeet. Er zijn tal van omstan
digheden buiten ons, die invloed kun
nen hebben.
De Regeering zal tegen devaluatie
blijven strijden zoo lang zij kan, omdat
zij er ernstige gevaren van ducht voor
onze volkshuishouding.
Op het punt van de mogelijkheden voor
een algemeene muntstabilis,
is de Regeering niet aoo pessimistisch als cie
heer De Geer. De drang er toe neemt alge
meen toe in het buitenland.
Natuurlijk zou vrijwillige devaluatie te
verkiezen zijn hoven een gedwongene.
Zou bij verwerping van het
vaste-lasten-ontwerp tegen het
Bezuinigingsontwerp worden ge
stemd, dan ontstaat een con
flict met de Regeering.
Zelfs bij' aanneming van het Be
zuinigingsontwerp met de stemmen
van de R.K. fractie tegen op zichzelf
een hypothetisch en niet zeer waar
schijnlijk geval zou een situatie ont
staan welke de vraag zou doen rijzen
of het kabinet zijn taak wel
zou kunnen voortzetten. Het
zou dan immers op voet van oorlog
komen met de grootste fractie van die,
welke aan het kabinet tot nu toe steun
geboden hebben.
Het bezuinigingsontwerp zal moeten wor
den afgedaan voor de sluiting van de zitting
der Staten-Generaal, wil de Regeering den
begrootingsarbeid voor 1936 kunnen voort-
De tweede vraag van den heer Aalberse
doet den minister zeggen, dat het, geloof in
de mogelijkheid om zijn taak te kunnen
vervullen er bij het kabinet den laatsten tijd
niet grooter op is geworden.
We zitten in bijna hope-
1 o o z e m o e i 1 ij k h e d e n, die
niet zijn op te lossen door
binnenlandsche maatrege
len alleen. Die kunnen
slechts ten deele en t ij cl e-
lijk verzachting brengen.
De weg uit het moeras is dezelfde als de
weg er naar toe. Geleidelijke prijsstijging
moet ons weer op de been helpen. Het ge
zond verstand zal eens moeten terugkeeren.
En ondertusschen moeten wij doen wat onze
hand vindt om te doen.
Doen is echter nog wat anders dan plan
nen maken. Die ervaring heeft ook de Bel
gische soc.-dem. minister de Man opgedaan.
Hij zeide dezer dagen: vroeger was ik
architect en nu ben ik aannemer.
Enditlaatsteisheel wat moei
lijker dan het eerste.
De Reg-eering is met haar toe
zegging-en tot het uiterste gegaan.
Zij kan niet blijven doorwerken
als haar autoriteit doorloopend
ondermijnd wordt door een cri-
tiek, die het doet voorkomen alsof
er bij de Regeering onwil en on
kunde is. Er is meer noodig.
Het zal moeten blijken, dat het
vertrouwen in het beleid van het
Kabinet nog bestaat.
Is de Kamer tot andere vertrouwende sa
menwerking bereid, dan wil het Kabinet
aarnc alle krachten blijven inspannen om
door de moeilijkheden heen te komen. Het
gelooft dan ook door de moeilijkheden te
kunnen heenkomen. Het overschat geenszins
eigen kracht, maar kent toch ook zijn ver
antwoordelij kheid.
Het weet zich bij alles afhankelijk van
Hem, die het bestel der wereld leidt. H e t
kent het „ora", maar ziet het „la
bo r a" n i e ,t o v e r h e t h o of d.
Rede Minister Oud
Na deze twee-urige rede vroeg MINISTER
lUD de aandacht der Kamer. Hü verweet den
eer Albarda diens uitspraak, dat van het ont-
rerp weinig meer over was. Hij, die het over
leg heeft meegemaakt, had dat zeker niet mo-
?n zeggen.
De heer ALBARDA: Zco heb Ik het niet ge-
:gd
MINISTER OUD: Leest u het maar na.
Het verwet, da't de Regeering in twee Jaar
Iets zou hebben gedaan, is in strijd met da
:iten.
Dc Ijcgrnoting voor I93« vfnagt .10 mill.
llk>4. Dc middelen zullen met 40 inlllloen
Het Werkfonds
Het Werkfonds werkte zoolangzaam,
is er geklaagd. Een jaar geleden is 60 mil-
lioen toegestaan. Thans is over het volle
bedrag beschikt, indien men de 15 millioen
voor de Friesch-Groningsche kanalen er in
betrekt.
Dat al het geld nog niet verwerkt i
niet de schuld der Regeering. De gemeenten
zijn vaak nog niet begonnen met een bestek
als ze het geld krijgen. De Regeering treu
zelt niet. Van de toegestane 36 rijkswerken
zijn er 23 in uitvoering; van de 39 gemeente
lijke projecten71
Van de-441 industrieele voorstellen kwa
men 313 absoluut niet in aanmerking; 48
zijn toegestaan, 80 zijn er nog in onderzoek.
Is het bedrag van 60 millioen uitgeput,
dan zal zoo noodig meer geld worden aan
gevraagd. Werkverruiming moet echter
geen verplaatsing van werkloosheid worden
De Zweedsche cijfers van den heer Al
barda bevatten openbare werken, die de
ministers in zijn cijfers niet opnam.
Men kan ook zoo maar niet vergelijken.
Zweden moet b.v. nog beginnen op het ge
bied van woningbouw, waarop wij reeds
heel veel hebben gedaan. (We gaven 700
millioen uit.)
In Engeland zijn 700.000 werkloo-
zen onder de Armenwet ge
bracht. En daarom kunnen ook de Engel-
sche werkloosheidscijfers niet zonder meer
worden gehanteerd. Naar verhouding staat
het met ons niet zoo slecht.
Nog twee vragen van de
heer Aalberse beantwoord
Ten slotte walde de minister nog twee
vragen van den heer Aalberse beantwoorden.
Het door dezen gelegde verband tus
schen het Bezuinigingsontwerp
en het vaste-laste n-o n t w e r p ont-
gaat den minister. Ook de devaluist heeft de
bezuiniging noodig. En zij kan evenmin
worden gemist als het vaste-lasten-voorstel
wordt aangenomen.
Waarom dan de stem over het Bezuini
gingsontwerp afliankelijk gemaakt van den
inhoud van het vaslc-lasten-ontwerp?.
MONSTER, HET DRUIVENLAND AAN ZEE
"Ir zJin inderdaad allerlei
budjjetair helpen ze wel. Wil
Een tochtje naar !het Westland is altijd de
moeite waard. Een vacantiedag of -middag is er
g mee gevuld. Men gaat b.v. naar de bad
plaats Ter Heyde en op de terugweg stapt men
af bij de druiveneetgelegenheid van den
heer A. Boon in Monster.
Ja, druiven eten kunt U ook thuis. Maar het is
_ch weer heel iets anders, wanneer U dat in de
druiven-kassen doet. U bezichtigt het geheels
bedrijf. U krijgt een indruk van al het werk. dat
gebeuren moet, voordat de druiven genuttigd
kunnen worden.
Boon heeft een groot speelveld voor groot erf
klein Er is parkeerterrein. Scholen en gezelschap
pen kunnen er terecht.
Zondags is Boon gesloten, Dat beteekent een
belangrijk financieel verlies. Maar toch ook weer
een daad waar zegen op rust. Laten daarom enze
lezers bij voorkeur bij Boon op bezoek gaan. Het
is een prettige en leerzame tocht.
zomerconferentie
chr. hist. unie
Belangrijke referaten over Staat
en Kerk en den Machine-mensch
Groote belangstelling
te Lunteren
De twaalfde Zomerconferentie, uitgaande
van de Chr. Hist. Unie en de Vereen, van
Ohr. Hist, leden van Gemeentebesturen, diie
thans te Lanteren gehouden wordt, mag
zich in groote belangstelling verheugen.
Zij staat onder leiding van den heeo- J. R.
S n o e c k Henkemans. Van diens ope
ningsrede gaven we gistriren reeds verslag.
Na de- opening hield Ds A. W. M. Odé,
Ned. H-erv. predikant te Koudekerk, een re
feraat over het onderwerp
De Staat, aldus spr., ontmoeit de kerk met
haar eigen grondslag, sfeer en roeping. De
verhouding van Kerk en Staat is de worste
ling van twee grootmachten geworden, die
in de Middeleeuwen elkaar de suprematie
hebben betwist. De Reformatie heeft de
eenheidscultuur onder pauselijk stempel
doorbroken. Door de emancipatie der cultuur
werd uit de natuur en de historie de zelf
standigheid van den Staat afgeleid. Dc
leuze van schéntcïing van Kerk en Staat
kwam op, welke scheiding nergens volkomen
is voltrokken.
Rome gaat uit van de op periieerschappij
van haar kerk. Er is een geestelijke en een
leekenstand omdat God sommigen met bo
vennatuurlijke genade begiftigd heeft, TM
Protestantisme kan zich niet vinden in deze
scheiding van geestelijken en leeken. Het
houdit vast aan het algemeen priesterschap
der geloovigen. Geen macht op aarde staat
tusschen God en de ziel. Afgewezen moot
worden de gedachte van den neutralen Staat
Spr. bepleit een Christeldjken staat; op
grond van de Schrift; in de lijn van onze
volkshistorie. De A.R. beperken de taak der
overheid tot het algemeen-zedelijk tïirrcin.
Wegens de gedeeldheil der Kerk kan de
oved.ieid zich niet binden aan de uitspraak
der Kerk. Zuiverder acht spr. 't standpunt
van Ifoecfcmaker, die de overheid niet los
maakt van de Kerk, ook een Staat onder de
Kerk wil, maar een Staat met den Bijbel.
Voor de Christel. Kerk is ran die fascistische
beweging die tendeert naar de staats-souve-
reiniiteit men ziie het buitenland geen
heil te-wachten.
Spr. komt tot de volgende conclusies: Kerk
en Staat bestaan beide bij de gratie Gods.
Zij hebben ieder op eigen terrein samen te
werken tot Zijn eer en daarin tot lucit welzijn
des volks. De Kerk spele geeno verheid. Zij
heeft beginselen te prediken. De Nederland
sche natie is geigroeid uit de beginsrtlcn der
Reformatie. Zij worde bestuurd in Protestanl-
schen zin.
DE CONFERENTIE VAN VRIJDAG
Vrijdagmorgen werd de conferentie voort
gezet met een lezing van Dr F. A. d e Graaf
ven Rotterdam, over het onderwerp
Machine-mensch
Het is een strijdpunt aldus spr., of dc
meohanisatie en de rationalisatie tot blijven
de werkloosheid l-eiden dan wel of zij de
tendenz in zich dragen tot hei-stel, tot hint
weer arbeid geven zij het in ander ver
band dan tot dusver aan de eerst, uitge-
stooten arbeiders. Dit is de zgn. Compensatie-
theorie, drie needs van het begin dei- mecha-
i haar perspectlefbe-
Bf de salaris*
Bij de koopkraehttheorie worden oorzaa
Se vol er omgekeerd.
De aanpassingspolitiek is geensains eenzijdig
van aard.
Niet alleen loonen en salarissen zijn verlaagd,
maar ook particuliere inkomsten uit andoren
hoofde. Het foudsenbezit van velen brennt
hooge inkomens.
eintg meer op Onze Inkomstonbeli
van 93 tot 45 millioen
Se vermindering di
i eredlet heeft
blizondere belangstelling. Daj
rekend bij de voorstellen bet:
bouwhypotheken cn de vaiste
het belang van 't staatscrediet
moeten we niet met een algemeenen maatregel
komen. Wie de particuliere hoofdsommen aai
tast. kan de staatsschulden moeilijk vrjjl.-ue
Maar die zbn grondwettelijk onaantastbaar
dus moeten we ook van de algemeene aanta:
hoofdsommen afzien. In bozondei
allci
die i
de 1
•eiker
blijven executies
de op bel b'
schon debiteur en crediteur. Feitelijk brefden
we dan het accoord bij faillissement uit. di
een bestaand beginsel in onze wetgeving.
De Regeering bedoelt de hyp<
het
loliede beleggingen,
De minister hoopt, dat ten slotte ln gemeen
schappelijk overlég een gunstig eindresultaat
zal worden verkregen in het welbegrepen be-
De vergadering werd -
middag 1 uur. Ook 's a\
er vergadering zijn.
.agd tot Dinsdas
nisatie ontwikkeling onzer maatschappij af
is verdedigd en aangevochten.
Bezien wij die storingen van het econo
misch leven in het bijzoadkir ten aanzien
van de verhouding van mensch en machine,
dan treffen ons een groot aantal voor door-
werking der Compensatie-theorie uiterst be*
zwaarlijke factoren. Nationaal noch interna-»
tionaal immers kan meer van een vrije eco
nomische huishouding, worden gesproken; do
prijsdaling dim gevolg van rationalisatie
moest zijn, blijft dikwijls uit, de rationalisa-»
tie geschiedt niet geleidelijk maar schoks-
gewijze, bij tijden in een razend tempo enz.
Rationalisatie in het indlividueele bedrijf
zal dian slechts redelijk zijn, wanneer de ra-
tionaJisalle economisch is, d.w.z. werkelijikj
tot kostendaling leidt; niet in één bedrijf aan
merkelijk veel verder wordt doorgevoerd
dan in andere en bijdraagt tot uitbreiding
van de markt door prijsdaling, loonsverhoo-
ging of kapitaalvorming.
Echter blijkt uit de statistiek, dat noch dooi!
een algemeene prijsdaling, noch door eten
algemeene loonsverhooging de wereldmarkt
zóó uitgebreid is als noodig was geweest om
de rationalisatie-werkloosheid te compen-
seerem
Onze houding tegenover de techniek'
Zoo schijnt de machine het van den mensch'
te hebben gewonnen. Mag dit nu reden zijn
om de techniek in den ban le doen? Dit ware
een teruggaing, een strijd tegen windmolens.
Integendeel zal de economie moeten trachten
ten aanzien van de nieuwe ontwikkeling tot
klaarheid te komen en die voorwaarden te
scheppen, waardoor een wedor-opname van
de werkloos geworden arbeiders in het pro
ductieproces mogjalijk wordt..
In de conferentie van hedenmorgen refe
reerde Mr F. A. H e 1 m s t r ij d van Alphei*
a. d. Rijn over het onderworp: „De autono
mie der gemeenten, een volksbelang". Vaal
deze reide hopen wij Maandag verslag te
Kunst en Letteren.
„DE KERK IN 'T MIDDEN"
Van het mooie bodk: „De Kerk in 't mid
den" van Ds A. K. Siraatsma verscheen!
voor eenigen tijd reeds de 2e druk. De le
werd heel gunstig beoordeeld door den heei'
Risseeuw in 't Zondagsblad van 20 April 1.1.
Zeker een succes voor schrijver en uitgever
in dezen tijd van v-elerlei literaire uitgaven,
ook voor den Chr. kring.
Die 2e druk wordt door den auteur inge
leid met de mededeel ing, dat hij na zekere
critieik de reglementen van zijn kej-k er
nog es op nagezien heoft, cn de tekst
„Zie, de bruidegom komt" op bl. 79, waaraart
sommigen aanstoot namen, van den wand
heeft verwijderd; overigens zal ook deze 2o
druk zijn weg w el weer vinden. Als de schrij
ver wist, hoe vele lezers na 't laatste woord
op bl. 210 nog graag een laatster woord zou
den willen hooien, hij zou „den Amerikaan-
der" aldaar zeker in een volgenden druk uit
zijn slaap doen ontwaken.
„De Kerk in 't midden" behoort o.i. naast
zijn roman „De Gantelboer" tot 't beste, da£
hij aan belletrie op de markt bracht.
De uitgever, H. II. Kok Bzn, Zwolle, ver
zorgde dit boek keurig; de band kreeg bij
herdruk de vernieuwing van 't omslag: een
artistieke symbolische toekening. W»
ONZE TAALTUIN
4e Jaarg. No 3
Prof. Jos. Schrijnen Contemporaine Taal
kunde: Prof. Jac. van Ginneken: De taal
geografie op het Groningsche filologencon
gres; Prof. Qverdlimp: Taalboeken; A. van
Gervven: Oost-B rabantsohe boerderij termen;
Jac. van Ginneken: Stellingen over gcne^lo-
gei eein typologie der talen; Uit de £.ers,
NIEUW TIJDSCHRIFT
Bij C. A. J. van Dishoeck tc Bussum ver
scheen nr een van een tijdschrift: „Kroniek
van hedendaagsche kunst en kuituur". Hot
blad verwierf zich o.a ?le medewerking van
Jef Last en Ilalbo C. Kool, uiterst links-ge
oriënteerde auteurs.
HERMAN POORT
Door het huldigingscomité van db nage
dachtenis van Herman Poort is aan de ge
meente Groningen een plaquette aangeboden,
vervaardigd door den beeldhouwer Willem
Valk.
GOETHE-MONUMENT
In Luxemburg-stad zal een monument wor
den opgericht ter herinnering aan Goet-he,
die na de slag vai Malmédy aldaar eenigo
dagen verbleef.
TSCHECHOW
In Tangarog is voor het woonihuis van
Anton Tschechow, voor dezen beroemden
Russisohen diohler een gedenkteeken opge
richt.
PIETER BREUGHEL
Prof. Dr August Vermeylen deed een stu
die verschijnen over: Pi eter Breughel, do
oude als schilder van landschappen. Het
boek bevat 10 gekleurde reproducties.
