Qituwt <riïtsd)r GTouraut
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden 3n Omstreken
Roode voorstellingen gewogen
en te licht bevonden
BINNENLAND.
VACANTIE-ADRESSEN
Begrafenis Mr
van der
P. W. A. Cort
Linden
Abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7 'h ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbar
No. 5529
Bureau: Breestr-jat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 19 JULI 1935
15e Jaargang
jabtoertentiepr tjjen
Van I tot 5 regels I.I7'/i
Elke regel meer 0.22 '/j
tngezonden Mededeelingen
van 1-5 regels2.30
Elke regel meer 0.45
Handelsadvertentiën per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
v. wordt berekend 0.10
De Kamer sprak
Met groote scherpte kwam gisteren
de geestelijke antithese in de Tweede
Kamer naar voren, toen vlak na den
heer Schouten de communist de Visser
het woord voerde.
De eerste betoogde in zijn slotpero-
ratie, dat alleen een regeering en een
volk, die Gods stem willen hooren, in
sterk geloof kunnen worstelen om uit
komst te vinden. Geen lijdelijkheid,
geen fatalistische berusting; maar ge
hoorzaam aan Hooger wil en gesterkt
door Hooger kracht.
Onmiddellijk daarop liet de heer de
Visser de oud-heidensche leuze hooren:
de stem des volks is de stem Gods. En
volgens communisten (en ook anderen)
ging het volksoordeel over het kabinet-
Colijn, dat dus verdwijnen moet.
Het zij zoo; we laten dat voor wat
het is. Maar we vragen telkens weer:
wat dan?
Zeer duidelijk is uitgekomen, dat de
R.K. fractie niets moet hebben van een
samengaan met de sociaal-democraten.
In Kamer en pers zegt men onomwon
den, dat er niet alleen principiële,
maar ook praktische bezwaren zijn.
Over de eerste behoeft niet meer ge
sproken te worden; de laatste heeft de
heer Schouten de roomsch-katholieken
nog eens klaar voor oogen gesteld door
in kort bestek de onhoudbaarheid der
roode crisispolitiek aan te toonen. Som
mige maatregelen, welke men bij de
sociaal-democraten aanbeveelt, mogen
elders en ook bij de roomsch-katholie
ken instemming vinden; het totale com
plex wijst men af.
Maar dit moet de laatsten er dan ook
toe brengen zich ernstig af te vragen
hoe het in eigen partij staat.
Dat is de moeilijkheid voor den heer
Aalberse. Hij zelf denkt niet aan deva
luatie als middel om welvaart te bevor
deren; hij zelf en velen om hem heen
meenen nog, dat men er met conse-
kwente deflatie komt (hoewel de om
schrijving van dit begrip niet al te hel
der is), maar anderen in zijn groep
dringen met oud-minister Steenberghe
op devaluatie aan, welke althans voor-
loopig eenige ontspanning zou kunnen
brengen.
Wie het verslag der vergadering van
gisteren leest zal al licht tot de conclu
sie komen, dat de heer Schouten veel
agressiever optrad tegenover de
roomsch-kath. fractie, dan wij gewoon
lijk doen en dan ook van minister
Colijn, die hedenmiddag sprak, ver
wacht mag worden.
Dat behoeft niet te verbazen. De par
tijen in de Kamer zijn verplicht de
lijnen zoo scherp mogelijk te trekken;
zij behooren het markante verschil
tusschen eigen en anderer inzicht zoo
duidelijk mogelijk te doen uitkomen.
Het Kabinet daarentegen behoort
zich af te vragen hoe ver het tegemoet
kan komen aan verlangens van diverse
groepen om in gemeen overleg tot de
meest-gewenschte, desnoods de minst
ongewenschte oplossing te komen. Wij
zouden het wraken in Dr. Colijn en de
zijnen, als zij al te gemakkelijk met de
portefeuilles rammelden: een land in
crisis verdraagt zonder groote schade
geen politieke verwarring. De Regee
ring heeft, evenzeer als de oppositie,
rekening te houden met het feit, dat
een nieuwe regeeringscombinatie moei
lijk te vormen is.
Door deze overweging laten ook wij
ons bij voortduur leiden. En we stooten
dus onze naaste geestverwanten zoo
weinig mogelijk af.
Wij zijn nog steeds overtuigd, dat de
Prot. Christelijke groepen allereerst
op samenwerking met de roomsch-
katholieke staatspartij zijn aangewezen
en daarom willen we trachten te be
grijpen, welke moeilijkheden men daar
heeft.
Dit mag natuurlijk niet leiden tot
offers, welke door het geweten verbo
den worden. Als de Chr.-hist. en Anti-
rev. fracties in gemoede overtuigd zijn,
dat de hoofdsommen der vaste lasten
niet aangetast mogen worden; dan is
een compromis uitgesloten. Nood mag
niet elke wet breken en dat er prin
cipieel verschil bestaat tusschen het
kapitaal zelf en de revenuen, welke
men er van trekt, zal men moeilijk
kunnen ontkennen.
Echter, het zou niet de eerste maal
zijn, dat men een hulpbrug wist te
slaan over een klove, welke onover
brugbaar scheen.
Wij vreezen de politieke en gouver-
nementeele chaos en daarom hopen we
nog steeds dat de drang naar samen
werking tusschen .waarlijk nationale
groepen een conflict met onoverzien
bare gevolgen zal voorkomen.
Mogelijk effent de rede van minister
Colijn daartoe de weg.
De twee-heid in de R.K. fractie veroordeeld
Steun aan het Scheepvaartbedrijf
Kameroverzicht
(Van onzen Parlementairen Redacteur)
De Kamer heeft het grootste deel van den
middag besteed aan een tusschengeschoven
agenda. Het waren de wetsontwerpen inzake
de verlaging der loodsgelden en de rente-
looze voorschotten voor de zeescheepvaart,
die de aanaacht zeer in 't bijzonder opvor
derden.
Enkele milLioenen zijn daarmeee gemoeid.
Voor een deel, de 2Y> millioen voor de loods-
gelcen, verlagen ze 's lands inkomsten, ter
wijl anderzijds door de voorschotten de uit
gaven worden verhoogd.
Deze vorm van constructieve welvaarts-
politiek midden in het groote werk der aan
passing verdient stellig de aandacht.
Uit den aam der zaak werd weer meer ge
vraagd dan geboden werd. Toch stond de
Regeering niet onwelwillend tegenover ver
schillende wenschen. Met name Rotterdam
zal in haar zwaren concurrentiestrijd niet
worden vergeten. En als straks de plannen
voor den bouw van de tweede „Statendam"
gereed zullen zijn de Regeering wacht op
het bestek zal voor dit doel 8 millioen
aan voorschot plus subsidie ter beschikking
worden gesteld.
Overigens is er allerlei bij de Regeering
en bij minister Gelissen in in onderzoek. Hij
zal ook z'n aandacht schenken aan de be
langen van het personeel der Kon. Holl.
Lloyd, die vermoedelijk zal overgaan in
handen van een drietal andere maatschap
pijen.
Z.h.s. passeerden de beide wetsontwerpen
den hamer.
Voortzetting politiek debat
Het debat over het Bezuinigingsontwerp
is daarna voortgezet. Als nieuwe elementen
daarin waren thans opgenomen de redevoe
ringen van de heeren de Geer, Aalberse en
Joekes.
Het was opgevallen, dat de leider der R.K.
fractie in zijn rede yan Woensdagavond het
zich aanbieden door de S.D.A.P. als mede
draagster van verantwoordelijkheid geheel
had genegeerd.
Natuurlijk is het mogelijk, dat b.v. de heer
Goseling daarover nog een en ander zeggen
gaat. Voor 't oogenblik echter maakte het
zwijgen van den fractievoorzitter een ietwat
demonstratieven indruk na de opdringerig
heid van den heer Albarda, die bij voorkeur
over de diepgaande verschillen, principieel
en economisch, tusschen de zijnen en de
R.K. heenglijdt.
De rede van den heer Aalberse muntte
weer niet uit door helderheid. Het ging zoo'n
beetje in en uit, maar ten slotte schenen
zijn wenschen uit te gaan naar de z.g. con-
sekwente deflatie. Dat beteekende, aat het
vaste-lasten-ontwerp niet ver genoeg gaat
en behoort te worden aangevuld met bepalin
gen, die het mogelijk zullen maken de hoofd
sommen van hypothecaire schulden aan te
tasten. Zou in die richting zekerheid ver
kregen kunnen worden, dan zou het aan de
R.K. gemakkelijker vallen om voor het bezui
nigingsontwerp te stemmen. Er werd zelfs
op aangedrongen om de stemmingen over
de beide ontwerpen elkaar zoo dicht moge
lijk te doen naderen.
Een ander desideratum van den heer Aal
berse gold een hernieuwde verklaring van
het kabinet, dat het niet voornemens is bin
nen afzienbaren tijd tot devaluatie over te
gaan. We zouden zeggen: het aftreden van
minister Steenberghe zegt toch wel iets en
ook de stukken spreken een duidelijke taal.
Eer gelooven we, dat iets anders noodig is,
nl. dat de R.K. fractie zich eens eerlijk en
zonder reservatie uitspreekt op welk stand
punt zij staat In haar midden wroeten de-
valuïsten in tegen degenen, die als de heer
Aalberse zelf, devaluatie een ramp voor ons
volk achten. Ook op dit punt vaart en laveert
de R.K. fractie geheel in den mist. Men zal
begrijpen, dat het voornaamste strijdpunt
echter gelegen is bij de vaste lasten. Blijk
baar drijft men vanuit de Katholieke fractie
naar een nieuwe waardeering der hypotheek-
schulden.
Op dit punt schijnt het te gaan om een
toezegging, dat verder gegaan zal worden
dan het ontwerp thans doet. Komt die toe
zegging, dan wordt het bezuinigingsontwerp
aanvaard; komt die toezegging niet, dan...
Ja, wat dan? Mist!
We kunnen deze tactiek niet bewonderen.
Brünings streven in Duitschland en de.
R.K. hier willen zijn navolgers zijn is
indertijd niet geslaagd. Dat maant tot voor
zichtigheid. Zelfs voor wie verder zouden
willen gaan dan de Regeering voorstelt, moet
er iets aan gelegen zijn, om de aanvankelijke
resultaten er van af te wachten. Velen zijn
daarop weinig gerust vreezen zelfs groote
verwarring en verwachten ook geen heiJ
van de aantasting, der hoofdsommen.
De heer De Geer verklaarde op dit punt
niets te willen, omdat, wat men ook doet,
het vertrouwen ondermijnt en onrechtvaar-
Uitbreiding van Amsterdam
En een tunnel onder het IJ
De gemeenteraad van Amsterdam
heeft met algemeene stemmen het be
kende uitbreidingsplan goedgekeurd,
Daardoor is tharts vastgesteld, dat de
uitbreiding van de stad langs vaste
lijnen zal plaats hebben. In dit plan
toch was vastgelegd, waar de rand
wijken zullen verrijzen en waar de
industrieën in de toekomst zullen
worden gevestigd.
Ook zijn daardoor vastgelegd de toe
komstige aansluitingen van de wegen
in en om Amsterdam.
De burgemeester heeft de stad en den
dienst van Publieke Werken gelukgewenscht
met dit succes. Hij hoopte, dat binnen niet
al te langen tijd het mogelijk zal zijn, begin
van uitvoering aan dit plan te geven.
Bovendien heeft de Raad aangenomen met
2511 stemmen een voorstel van de raads
leden Woudenberg en Gulden, waarbij B. en
W. worden uitgenoodigd, voorstellen in te
dienen tot het bouwen van een tunnel on
der het IJ.
De tarwefraude in Gelderland
Weer vier personen aangehouden
Wederom zijn op last van de justi
tie eenige arrestaties verricht in ver
band met de fraudes bij de Geweste
lijke Tarwe Centrale in Gelderland.
Gearresteerd is thans een pakhuis
knecht, die in dienst was bij den
pakhuishouder J. uit Arnhem, welke
pakhuishouder onlangs eveneens we
gens tarwefraude in het Huis van Be
waring te Arnhem werd ingesloten.
De pakhuisknecht wordt ervan ver
dacht medeplichtig te zijn geweest aan
de gepleegde malversaties o.m. het
schoonen van tarwe.
Voorts is te Nederhemert een drietal
landbouwers gearresteerd, als verdacht
van verduistering van graan. Daar dit
geval onder het gebied van de recht
bank van Den Bosch ressorteert, zal
het drietal zich voor den Officier van
Justitie aldaar hebben te verantwoor
den»
dig is, wijl de een wordt geholpen en de
ander niet, ja zelfs zijn lasten ziet ver
zwaard. Wie zal ontkennen, dat deze critiek
belangrijke elementen van waarheid in zich
bevat?
Het verzet van den heer De Geer tegen de
vaste lasten ging zoo ver, dat hij liever
devaluatie heeft, aan dat Het vaste-lasten-
voorstel krijgt zijn stem niet
We vinden ook, met Mr. Joekes, den aan
drang van den heer Aalberse om beide ont
werpen vrijwel gelijktijdig stemrijp te ma
ken, volkomen overbodig. Ook zonder vaste
lasten is het bezuinigingsontwerp onmis
baar. Het een heeft met liet ander weinig
te maken. Daarom ook is o.i. het pogen om
concessies af te dwingen in een epinente
kwestie vol gevaren en onzekerheden, wel
heel erg praematuur, om geen onvriendelijk
woord te bezigen.
We weten niet of het kabinet bereid zaJ
zijn onder dit Caudijnsche juk door te gaan.
Eerlijk gezegd hopen we van niet Wat ons
betreft mag het kabinet voet bij stuk hou
den. De katholieken moeten dan maar kie
zen; het moeilijke werk overnemen en ook
de verantwoordelijkheid dragen voor het
mislukken van hun papieren plannen, die
in de praktijk zeker in effect volstrekt niet
zullen uitgaan boven hetgeen tot dusver
geschied is door dit kabinet
Het standpunt der Anti-Rev.-fractie
De heer Schouten heeft het standpunt der
anti-rev. fractie uiteengezet.
Allereerst heeft hij het ongevoegzame van
het optreden der soc. dem. aangetoond. Hun
middelen, tot versterking der inkomsten zijn
waardeloos; niemand kan ze ernstig nemen.
De heer Albarda heeft ze ook niet eens
meer verdedigd. Zulks zou, na de herhaalde
weerlegging, ook weinig zin gehad hebben.
Wat willen de soc. dem. dan wel?
Willen ze nog wel bezuinigen? Men zou
haast meenen van niet; als men hoort spre
ken over saneering nadat de welvaart zal
zijn herleefd. De koopkrachttheorie betee-
kent niets en is ook overbodig. De Regeering
tast geen koopkracht aan, maar venhoogt
de koopkracht des volks door van het volks
inkomen voortdurend minder voor den
staatsdienst op te vorderen.
Ook de verdere critiek op het regeerings-
beleid werd gewogen en te licht bevonden.
Tegen de toenemende R.K. aandrang om
de hoofdsommen aan te tasten verzette de
heer Schouten zich krachtig, terwijl hij
voorts deed uitkomen, dat de rede van den
heer Aalberse gedrukt werd door het feit,
dat in zijn fractie de strooming der devalu
atie inwerkt tegen de voorstanders der z.g.
consekwente deflatie.
Dr. Bierema schaarde zich achter de Re
geering, maar wenschte de aanpassing in
sneller tempo. De plannen ten opzichte der
vaste lasten hadden zijn instemming niet
De heeren De Visser, v. Houten en Arts
gaven ook hun inzichten te kennen, terwijl
eenige tijd-restanten werden opgemaakt door
de heeren v. d. Tempel en Thijssen.
(Zie voor Verslag blz. 5)
EERSTE KAMER
Vergadering van Donderdag 18 Juli
Gisteravond kwam de Eerste Kamer in
openbare vergadering bijeen. Allereerst her
dacht de Voorzitter, baron de Vos van
Steenwij k, den overleden minister van
Staat, Mr. Cort van der Linden. De Voorzit
ter sprak ongeveer als volgt:
Zoo is dan Cort van der Linden heenge
gaan na een lang in 's lands dienst wel
besteed leven.
Met groote gaven ruimschoots bedeeld,
denker en scherpzinnig staatsman, heeft do
overledene, bo\enal de zoo moeilijke oorlngs
jaren, als hoofd van het toenmaals aan het
bewind zijnde Kabinet, door zijn voortreffe
lijke leiding in zake de buitenlandsche aan-
geleg.enheiden. en door zijn goed overwegen,
vastberaden optreden tegenover de bellige-
reneen in hachelijke momenten, het Vader
land diensten bewezen, welke niet licht te
hoog kunnen worden aangeslagen.
En wat het binnenland betreft, hebben
zijn verziende blik en zijn rechtvaardig
heidsgevoel hem er toe gebracht, het natio
nale leven ten heil, pacificatie, verzoening
te bevorderen op een gebied, waar nog voort
durend strijd heerschte.
Wel is aan hem bewaarheid Jobs uit
spraak: „In de ouden is de wijsheid, en
de langheid der dagen het verstand".
Jarenlang vergaarde kennis, rijke erva
ring en rustige bezonkenheid waren immers
zijn deel.
Bij het verscheiden van dezen fijnen geest
verloor Nederland een van zijn meest mar
kante zonen.
Rede van minister de Wilde.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
de heer de Wilde, sloot zich namens de
regeering bij de woorden van den voorzitter
aan. In tijden van zwaar leven was hij de
stuurman, die met groote kennis het schip
van staat wist te besturen. Hij was een
voorbeeld voor allen, die geroepen waren
de publieke zaak te dienen. Met eerbied en
dankbaarheid zal de regeering zijn nage
dachtenis herdenken.
Kleine wetsontwerpen.
MODDER-BANDJIR
De dienstdoende resident van Sumatra's
Oostkust deelt mede, dat de kamponf Simoe-
eng in de buurt van Taroena op 16 Juli jl.
door een modderbandjir is overstroomd.
Vier personen zijn gedood en elf worden
vermist.
Het geheele kampongterrein zal vermoe
delijk moeten worden ontruimd.
Aan de klappertuinen is aanzienlijke
schade toegebracht.
Waar dit noodig is wordt .voedsel .ver
strekt.
Nu de vacantietijd weer aanbreekt en
velen onzer lezers de krant aan hun
vacantie-adres willen ontvangen, ver
zoeken wij dezen vriendelijk de tijde
lijke adressen zoo spoedig mogelijk,
liefst drie dagen van te voren, aan de
administratie schriftelijk op te
geven, met duidelijke vermelding van
het vaste adres en het v a c a n-
t i e-a dres, de data van begin
en einde der vacantie.
Komen de aanvragen op het laatste
oogenblik, dan is het niet zeker, dat
men aan het nieuwe adres direct den
eersten dag de krant ontvangt, terwijl
dit toch zeker door de lezers, evenals
door ons op hoogen prijs zal worden
gesteld.
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
Bh. 1
De Eerste Kamer heeft gisteravond Mr.
Cort van der Linden ''erdacht en verschil
lende kleine wetsontwerpen aangenomen.
Te Den Haag heeft de teraardebestelling
plaats gehad van het stoffelijk overschot
van staatsraad Mr. P. W. A. Cort van der
Linden.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
de uitbreidingsplannen aangenomen.
Weer zijn vier arrestaties verricht in de
affaire van de tarwe-frande te Eist.
Blz. 2
De Keizer van Abessynië heeft in een rede
voor het parlement zijn volk opgeroepen tot
verdediging van het land tegen den indrin
ger tot den laatsten man toe.
Het Volkenbondssecretariaat te Genève
deelt mee, dat de Raad na 25 Juli in een
buitengewone zitting zal bijeenkomen ter
behandeling van het Italiaansch-Abessynisch
geschil.
Goering heeft een decreet tegen het „poli
tieke katholicisme" afgekondigd, dat da
roomschen in Duitschland in hevige opwin
ding heeft gebracht.
Nadere berichten over de overstroomlngs-
ramp in China.
Het ongeluk van de Maraboe. De Rietvink
is te Boesjir aangekomen.
Blz. 5
De Tweede Kamer heeft de wetsontwer
pen inzake steun aan de zeescheepvaart en
verlaging van de loodsgelden aangenomen
en het debat over het bezuinigingsontwerp
voortgezet.
Maatregelen van de K.L.M., o.m. ten aan
zien van het benzinevoedingssysteem van de
F 36 en de F 22-toestellen Papegaai en Roer
domp.
De begrafenis van de slachtoffers van de
Kwikstaart-ramp.
Een indrukwekkende stoet volgt
hem naar zijn laatste rustplaats
Dr. Colijn en Jhr. Loudon
spreken aan de groeve
Van zeer voel zijden werd gister te Den
Haag belangstelling betoond bij de uitvaart
van het stoffelijk overschot vaai Z.Exc. Mr,
P. W. A. Cort van der Linden, oud-Minister
van Staat, oud-lid van den Raad van State.
Zoowel in de omgeving van het woonhuis
van de familie Cort van der Linden, aan do
Koninginnegracht, in welk huis de Remon-
strantsche predikant Dr. J. E. A. Fetter een
rouwdienst leidde, als op de begraafplaats
Oud Eik en Duinen, waren talloozen teza
men gekomen om den ontslapen staatsman
een laatste groet te brengen.
De rouwdienst werd bijgewoond, behalve
door de nabestaanden, door den vertegen-
wooroiger van H. M. de Koningin, Jhr. A
G. Sickinglie, kamerheer van H. M., en
door den vertegenwoordiger van H. K. H
Prinses Juliana, Mr. J. C. baron Baud, zoo
mede o.m. door den Minister-President, Dr.
H. Colijn, den vice-president van den Raad
van State, Jhr. Mr. T. Beelaerts van Blok
land.
Omstreeks kwart voor twaalf werd de
rouwstoet geformeerd.
Nadat de kist met het stoffelijk overschot
van den ontslapen Staatsman in de rouw-
wagen was geplaatst en met het lijkkleed
was gedekt, werden aan dit kleed gehecht
kransen van H.M. de Koningin en van
H.K.H. Prinses Juliana, terwijl mede aan de
wagen werden bevestigd bloemwerken van
het Permanente Hof van Internationale
Justitie, van de Caraegiestiohting en de
Academie voor Internationaal Recht
Dadelijk achter de lijkwagen volgden twee
galahof rij tuigen, in het eerste waarvan ge
zeten was de vertegenwoordiger van de
Koningin, in het tweede waarvan had
plaatsgenomen baren Baud, als vertegen
woordiger van de Prinses.
In de verdere volgrijtuigen namen met
de familie plaats de hierboven genoemde
autoriteiten, die de rouwdienst hadden bij
gewoond.
Op de weg naar de doodenakker trok de
stoet voorbij bet Vredespaleis, waarvan ten
teeken van rouw de raamgordijnen waren
neergelaten (ook in 't gebouw van de Raad
van State aan het Binnenhof was dit ge-
De rouwstoet had ook onderweg veel be
langstelling. Bij het Vredespaleis was het
administratief en technisch personeel dezer
instelling tijdens het voorbijtrekken van de
stoet opgesteld.
In de rouwkapel nam de familie ter lin
kerzijde plaats, de vertegenwoordigers van
H. M. de Koningin en van Prinses Juliana,
de Minister-President, de oud-Minister Jhr.
Loudon en de Vice-President van den Raad
van State, ter rechterzijde.
Aan den voet van de baar was de krans
van de Koningin gelegd.
Rede Dr. H. Colijn.
Minister Dr. H. C o 1 ij n trad als eerste
spreker naar voren om namens de Regee
ring bij deze droeve plechtigheid .het woord
te voeren.
De Regeering aldus dr. Colijn acht
het een voorrecht, gelegenheid te hebben
hier te getuigen van haar deelneming in
het zware verlies dat U. Mevrouw Cort van
der Linden en de Uwen, geleden hebt. Gij
hebt hst voorrecht gehad uw echtgenoot
en de kinderen hun vader lang te mogen
behouden. Dat was zeker in uw geval een
hoog te waardeeren voorrecht, ook omdat
de thans ontslapene iemand was die een
plaats verworven had in het hart van het
Nederlandsche volk. De herinnering daar
aan kan er toe bijdragen om u te troosten
in het verlies. Maar deze herinnering al
leen is daartoe niet in staat. De Regeering
wenscht dat de Almachtige God U de
troost moge schenken, die menschen U niet
schenken kunnen.
Ik zou echter te kort schieten zoo ver
volgde de Minister-President wanneer ik
van deze gelegenheid geen gebruik maakte
om, uit naam van het Nederlandsche Volk
hulde te brengen aan de nagedachtenis
van Cort van der Linden. Ons volk eert hem
als een trouw en toegewijd dienaar van
ons Vorstenhuis. De band tusschen ons
Vorstenhuis en hem was wel een zeer bij
zondere. Eén der hoogtijden uit het leven
van H. M. de Koningin, het huwelijk tus
schen Haar en Prins Hendrik, werd door
hem voltrokken. En tusschen H. M. de Ko
ningin en Haar eersten dienaar is in de
moeilijke oorlogsjaren een verhouding en
samenwerking geweest, zooals in de geschie
denis van ons Tand zeer zelden wordt aan
getroffen. Van algemeene bekendheid is
hoezeer Cort van der Linden toegewijd was
aan ons Vorstenhuis, maar evenzeer met
welke warme genegenheid Hare Majesteit
de Koningin op de saamwerking met den
thans ontslapene terugzag.
Het Vaderland verliest in hem een
dienaar van een ongemeen hooge sta
tuur. Meer dan een halve eeuw is zijn
leven gewijd geweest aan den publieken
dienst Ik wil zoo vervolgde Minis
ter Colijn bij het schetsen van zijn
levensloop niet spreken over zijn pro
fessoraat, noch over zijn lidmaatschap
van den Raad van State en ook niet
van zijn eerste Ministerschap. In het
volksbesef toch heeft zich vooral vast
gezet de^ werkzaamheid van Cort van
der Linden als leider van het kabinet
in de oorlogsjaren. Hoe moeilijk waren
die 'jaren "en hoe moeilijk was 'die -ar
beid. Niet alleen is het onze Regeering
onder zijn leiding gelukt ons land te
bewaren voor de gevolgen van meege
sleept te worden in den oorlog, maar
ook toonde Cort van der Linden zich
tegenover de wereld een waardig ver
tegenwoordiger van het land van Hugo
de Groot.
Er is nog een andere hervorming door
Cort van der Linden tot stand gebracht,
waarop spr de aandacht wilde vestigen, n.l.
de Onderwijsbevrediging. Ook hier zijn er
nog wel die met deze wijziging niet inge
nomen zijn. Toch kan hier gesproken wor
den van een nagenoeg algeheels instem
ming met het werk van Cort van der Linden.
Hier werd een eind gemaakt aan een ver
woestenden strijd, welke driekwart eeuw
in de Nederlandsche volksgelederen heeft
gewoed.
Meer dan iemand anders was Cort van
der Linden de man, om deze dingen tot
stand te brengen en het Nederlandsche
volk op dit moeilijke terrein den weg te
wijzen. De algemeene waardeering sproot
voort uit het feit dat men in hem aanwe
zig wist een gevoel van onpartijdigheid. Do
woorden van Groen van Prinsterèr: „Ik heb
partij gekozen, daarom kan ik onpartijdig
zijn", had hij tot de zijne gemaakt Met
groote dankbaarheid denken wij op dezen
dag aan zijn persoonlijkheid terug.
Ook deze groote man is overgegaan
zoo eindigde Minister Colijn zeer ontroerd,
van den tijd in de eeuwigheid, daar waar
het gcdruisch dezer aarde niet meer wordt
gehoord.
Wanneer wij straks huiswaarts keeren,
zal er droefheid zijn in liet hart van u, ccht-
genoote en kinderen e.n familie van Cort
van der Linden, van ons en van het Neder
landsohe volk. Voor ons allen blijft de her
innering. Voor U de herinnering aan een
teedere liefde, voor ons de dankbaarheid
voor het werk door hem verricht
Wij verlaten straks deze plaats mot
het besef in ons hayt, dat wij iemand
ten grave hebben gebracht, die als een
hooge eik opschoot over veel laag ge
boomte en kreupelhout Laat het Ne
derlandsche volk bij deze baar dank
aan God brengen voor hetgeen ons in
het leven van dezen grooten Nederlan
der geschonken is geworden.
Rede Jhr. Dr. J. Loudon
ter van Buitenlandsche Zaken deel had uit
gemaakt van het kabinet-Cort van der
Linden.
Jhr. Loudon zeide zich de tolk te weten
va nde weinigen, die overgebleven waren
van het negental, die in de moeilijke oor
logsjaren het bewind gevoerd hadden. On
vergetelijk zijn die jaren voor ons allen,
't Waren jaren van een schrikwekkend, bloe
dig wereldgebeuren, jaren van gestadige
spanning en van zware verantwoordelijk-
beid, maar ook jaren van opwekkenden
gloed, omdat het om de hoogste belangen
de^ lands ging. Wij allen mogen dankbaar
zijn, dat het stuur van het land in die ja-
ren in een hand was zoo vast als de zijne.
Wij zagen in die oorlogsjaren elkaar bij
na dagelijks in den Ministerraad en allen
kwamen wij onder den indruk van zijn on
overtrefbaar voorzitterschap. Voor zijn karak.
ter, voor zijn rechtschapenheid, voor zijn
grooten eenvoud en absolute zuiverheid had
den wij groot respect. Het was altijd met
een zekeren schroom, wanneer hij zich in
zaken moest mengen van andere Departe
menten clan het zijne. En wanneer wij onder
moeilijkheden gehukt gingen, dan richtten
wij onze schreden naar het torentje van den
vijver en zeer zeker kwamen wij daar ge
rustgesteld en opgebeurd vandaan.
Hij was een groote geest, die open stond
voor het standpunt van andersdenkenden.
Toch was hij onwrikbaar in zaken, wan
neer zijn beginsel hem zulks gebood. Hij
was een regeerder, staatsman bij uitstek
en wijsgeer. Dit maakte het evenwicht zoo
groot in hem.
Zijn natuur was zonnig, maar ook ernstig.
Het was merkwaardig om te zien met hoe
veel kracht hij op kon komen voor hetgeen
bij recht en redelijk achtte. In dit ^ver
band herinnerde Jhr. Loudon aan zijn vlam
mend protest, toen in de oorlogsjaren op
onze handelsvloot beslag werd gelegd.
Ten slotte sprak Mr. P. W. J. H. Corï
van der Linden, burgemeester van Gro
ningen, waarna de oudste zoon van den
ontslapene ir. R. A. D. Cort van der
Linden, voor do bewezen eer dank zegde,
waarna Dr. Fetter :1e plechtigheid met het
bidden van het Onze Vader sloot.
NIEUW REGLEMENT
WEDUWEN- EN WEEZENFONDS
BATAVIA, 19 Juli (Ajieta). Bij den Volks
raad is ingediend een ontwerp tot algemee-
nen maatregel van bestuur tot vaststelling
'an een nieuw reglement voor het Wedu-
ven- en Weezcn-fonds van Europeesche
burgerlijke ambtenaren in Ned.-Iudië.
DE DOUGLASSEN VOOR DE K.N.LL.M.
SOERABAJA, 19 Juli (Aneta). Het ss.
„Silverash" bracht hedenmorgen het derde
Douglas-vliegtuig voor de KN.I.L.M. aan, 1