WOENSDAG 10 JULI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 5
Beginsel en handelspolitiek
Primordiale en afgeleide
beginselen
Van de hand van Dr. H. F. Wes-
terveld te Hilversum ontvingen we een
gedegen en uitvoerig artikel over het
onderwerp.' „Beginsel en Handelspoli
tiek"; dat zich zeker in deze dagen
weer naar voren dringt.
Met goedvinden van den schrijver
verdeelen we de plaatsing van dit arti
kel over drie dagen; in de hoop, dat
het verband daardoor niet al te zeer te
ioor zal gaan.
Bij elk artikel plaatsen we de noten,
welke daar bij hooren, doch met door-
loopende nummering.
Hier volgt het eerste artikel:
Uit diverse politieke literatuur en uit
tal van besprekingen op politieke ver
gaderingen is m. i. telkens weer de
conclusie te trekken, dat er weinig een
stemmigheid bestaat in het antwoord
op de vragen, welke zaken tot de „be
ginselen" gerekend moeten worden en
wat in het beginselprogram eener poli
tieke partij behoort te worden opgeno
men. Niet alleen onder hen, die tot een
zelfde politieke organisatie behooren, is
er verschil van meening over de zoo
even genoemde vragen, ook de ver
schillende politieke organisaties zijn
niet alle van dezelfde opvatting. Som
mige partijen, zooals de A.R. Partij, de
Chr. Hist. Unie, de Comm. Partij Hol
land en de S.D.A.P. hebben een min of
meer uitvoerig program van beginselen
(beginsel-program)andere politieke
organisaties, zooals de liberale staats
partij „De Vrijheidsbond", de Chr. Dem.
Unie, de Vrijz. Dem. Bond publiceeren
een beginselverklaring en geven dan
een op die verklaring gebaseerd (poli
tiek) program. De R.K. Staatspartij
kwam thans met een ontwerp-beginsel-
program en belangrijke richtlijnen; een
uitbreiding en verdieping min of meer
van het stembusprogram 1933 en de
daaraan voorafgaande principieele
richtlijnen, terwijl de Nat. Soc. Bewe
ging in ons land slechts een enkel
leidend beginsel vermeldt met een
programma.
Dit gebrek aan eenstemmigheid is
voor een groot deel te verklaren uit het
feit, dat men zich geen voldoende re
kenschap geeft van de beteekenis van
het begrip „beginsel", terwijl ook daar
door de vraag, wat in een beginselpro
gram behoort te worden opgenomen
geen gelijke beantwoording vindt. Het
is dus' in verband ook met het onder
werp, dat ik ga behandelen, noodig,
eerst een onderzoek in te stellen naar
de juiste beteekenis van het begrip
„beginsel". „Wat is een beginsel'"!
Van zeer oude traditie is de opvat
ting van principium als grondbeginsel,
hoofdbeginsel, primordiaal beginsel.
Aldus Aristoteles: „Aan alle beginse
len is gemeenschappelijk, dat zij het
eerste zijn van al wat is, wordt of ge
kend wordt". x) Hier beteekent begin
sel dus de laatste grond, waartoe het
denken vermag door te dringen. Zoo
sprak ook Prof. Dr. W. Geesink van
beginselen in den zin van uitgangs
punt, het begin, vanwaar het zijn, het
worden, het handelen of het kennen
uitgaat. 2) Voor wie de Heilige Schrift
als de voornaamste oorkonde van Gods
openbaring aanvaardt, is het duidelijk,
dat deze grondbeginselen onverander
lijke, eeuwige waarheden zijn, die
rechtstreeks door God zijn geopenbaard
en die door geen feiten kunnen worden
aangetast.
Prof. Mr. Anema schreef eens van
deze beginselen: „Die algemeene vóor-
oordeelen, benoodigd voor elk weten
schappelijk onderzoek, staan in het
nauwste verband en hangen af van wat
men pleegt te noemen de beleden
levens- en wereldbeschouwing, d.w.z
van die algemeene kijk op de dingen
die geen vrucht van wetenschappelijk
onderzoek is of kan zijn, maar die om
zoo te zeggen, op den diepsten achter
grond van ons zieleleven ontkiemt aan
de hand van het kennis maken met de
wereld der verschijnselen. Er zijn in
de zielen der menschheid een zeker
aantal soorten van „klankbodems" en
al naarmate die klankbodem geaard is
resoneert hij anders op de tonen, door
den kosmos buiten ons op dien klank
bodem uitgestort.
Al naarmate bijvoorbeeld Ge gelooft
in een Almachtig Schepper van hemel
en aarde of in mechanische evolutie; al
naarmate Ge een souverein God over
hemel en aarde of de souvereiniteit des
menschen belijdt; al naarmate Ge vast
houdt aan een zedelijke wereldorde,
die over al wat mensch heet dwingend
gezag uitoefent, dan wel recht en zede
lijkheid beschouwt als utiliteitszaken
alles dingen, die voor geen weten
schappelijk onderzoek vatbaar zijn
al naar die mate zullen de algemeene
beginselen, waarvan Ge bij uw weten
schappelijk onderzoek uitgaat ganseh
zeer uiteenloopen. Een faculteit van
rechtsgeleerdheid zal er heel anders
uitzien, die de souvereiniteit voor recht
en staat belijdt van God, geopenbaard
in Zijn Woord, dan één, die het uit
gangspunt zoekt in den mensch, zij 't
dan in zijn moreele norm-bewustzijn
of in zijn spontaan wilsbesluit of in
zijn geestelijke evolutiewet." 3)
In overeenstemming met dit onver
anderlijk karakter dezer beginselen
zegt dan ook artikel 3 van het prograpi
van beginselen dér A.R. Partij: „Ook
op staatkundig terrein belijdt zij de
eeuwige beginselen, die ons in Gods
Woord geopenbaard zijn".
Behalve van grondbeginselen spreekt
men echter ook nog van beginselen in
de zin van afgeleide beginselen of be
ginselen van de tweede rang. Ik laat
nu daar of dit spraakgebruik juist is;
we doen het beste dit te aanvaarden,
omdat we er toch niet meer buiten
kunnen; daarvoor zijn deze woorden al
te veel ingeburgerd. Bij deze beginselen
hebben we te maken met richtlijnen,
denkbeelden, die uit de grondbeginse
len deductief worden afgeleid of welke
berusten op iriductie, doordat men den
uit tal van feiten gebleken hoogst
waarschijnlijke regel in verband brengt
met een grondbeginsel. 4)
Waarop we nu vooral moeten letten,
is dit, dat we in beide gevallen te doen
hebben met ménschelijk werk, waarbij
dus dwaling kan insluipen. Het was op
dit gevaar, dat Groen van Prinsterer
wees, toen hij in zijn „Ongeloof en Re
volutie" schreef: „De geioovige weet,
dat het Woord Gods aan al wat daarop
deugdelijk gebouwd en daaruit met
juistheid afgeleid is, onwrikbaarheid
verleent, maar hij vergeet te dikwerf,
dat de deugdelijkheid van het gebouw
en de juistheid der gevolgtrekking
menschelijk werk is; zoodat hij ten on
rechte, eigen breekbaren arbeid met
den rotssteen, eigen redeneering met
de uitspraken des Allerhoogsten ver
eenzelvigt, en alzoo, bij levendig besef
van de onfeilbaarheid Gods, eigen feil
baarheid vergeet". 5)
Dat het hierbedoelde gevaar niet
denkbeeldig is, bewijst de historie. Zoo
is het bestaan der slavernij verdedigd
met een beroep op de Heilige Schrift.
Cham, van wien de negers afstamme
lingen waren, was door God vervloekt,
en de afschaffing der slavernij was
niets anders dan een vrucht van de
valsche vrijheidsleus der Fransche Re
volutie. Godsdienst- en gewetensvrij
heid zijp lange tijd tegengestaan door
vooraanstaande Christenen en de be
voorrechting van leden van bepaalde
kerken werd verdedigd met een beroep
op Gods Woord. Terecht kon een be
kend staatsman eenige tijd geleden
schrijven: „Waarheen wij ook den blik
wenden, overal zien wij, dat de voort
schrijdende christelijke cultuur meer
malen is tegengestaan onder godsdien
stige leuzen.
Wanneer wij uit. dit oogpunt de ge-
Ned. Chr. Bond van Personeel
Publieken Dienst
in
Vooral nu geldt: Versterkt
uw organisatie!
Algemeene Vergadering
te Arnhem
Vandaag en morgen wordt in „Musis
Sacrum" te Arnhem dis 19de algemeene ver
nadering gehouden van den Ned. Hond van
personeel in Publieken Dienst.
Daar cle Bondsvoorzitter, de heer D. de
Ridder, door ziekte verhinderd is aanwezig
te zijn, werd hedenmiddag 1 uur de verga
dering geopend door den 2den voorzitter, den
heer J. van Z w ij n d r.e c h t van Den Helder
Nadat deze in gebed was voorgegaan, hield
hij dr
Openingsrede.
In de eerste plaats drukte spr. er zijn blijd
schap over uit, dat er goede verwachting
bestaat, dat cle heer De Kidder O 'er ccnigcn
tijd zijn arbeid weer zal kunnen hervatten.
Voorts heette hij, welkom de leden van het
algemeen bestuur, de vertegenwoordigers der
afdeelingen, van hiet Chr. Nat. Vak verb >nd,
het Permanent Comité, de R.K. zusteroigam-
satie en deputatie van hei Gemet-nte.be
stuur van Arnhem. Ook herdacht spr. wijlen
den heer J. S. Ruppert en degenen, uit eigen
organisatie, die in deze twee jaren dooi den
dood werden weggenomen.
Moest reeds aldus ging spr. verder
in het verslag over 1931 en 1932 worden ver
meld, dat het voorjaar van 1932 een groot
aantal kortingsvoorstellen bracht in verband
met de Kortingswet, het najaar leidde een
nieuwe stroom van voorstellen binnen ons
bondsbureau in verband met de begrootingen
voor 1933. Nieuwe voorstellen of verhoosing
van reeds vastgestelde kortingen of heffingen
van pensioenpremie volgden elkaar op.
Daarbij kwam dan nog de verhooging der
pensioenpremie tot 10 ingaande 1 Juli
1934, lang niet overal door een verhooging
van het loon gecompenseerd.
We zijn nog in crisistijd en de toestand
in ons land is, gelijk over de geheele wereld,
donkerder dan ooit. Dit is ook oorzaak, dat
schiedenis overzien, dan zouden wij
soms geneigd zijn, het woord, door één
der slachtoffers van de Fransche Revo
lutie op het schavot gesproken: „Vrij
heid, wat is niet in Uw naam misdre
ven", over te nemen met wijziging van
„Vrijheid" in „Godsdienst". 6)
J) Met. V 1, 1012 b 34 seq.
2) De dogmatische grondslag der Vrije
Universiteit, Amsterdam, 1904, p. 3.
3) Bijzondere Universiteiten, Wageningen,
1903, pgs. 22 en 23.
4) Vgl. Prof. F. W. Grosheide in „Begin
selen en Feiten", Kampen, 1917, p. 29.
5) a. w. uitg. Diepenhorst, Kampen 1922,
pgs. 26 en 27.
6) Men zie het artikel van Jhr. Mr. D. J.
de Geer in het Januari-nummer van Stem-
knien des Tijds (1934) over „Het christendom
en "de groei der maatschappij".
de regecring steeds bezig moet zijn om toe te
zien dat de uilgaven worden verlaagd omdat
de top der ontvangsten bereikt is, en er zoo
mogelijk overeenstemming zij tusschen die
beide. Wie zou dit nfleit toejuichen? vraagt
spr. In een goed geordend huisgezin gaat het
niet anders en kén 't ook niet anders gaan.
Doch de wijze waarop, heeft en kan ook
onze instemming niet hebben.
Wij zingen niet mede in het koor van
hen, die als beste stuurlui staan aan
die wal en 't altijd beter weten, noch
minder met hen, die altijd weer roepen:
„We moeten versoberen", en alleen
letten op een ander en nooit op zich
zelf. We denken er niet aan op dema
gogische wijze voordeel te trekken uit
dleze droeve omstandigheden en de fei
ten te loochenen. Neen, wij willen er
kennen, dat er zeer veel wijs beleid
noodig is voor de regeering om door de
branding heen te komen in de veilige
haven, wij willen God bidden om wijs
heid en kracht voor die mannen die op
de verantwoordelijke plaatsen zijn ge
stold, doch tegelijk mogen en moeten
we onze critiek, onze bezwaren doen
hooren, opdat daardoor kome één ge
meenschappelijk samenwerken van
hoog tot laag, mede in het belang van
allen.
Er is gekomen wijziging van de Ambtena
renwet en er is gekomen het rapport van de
Commissie-Schouten. Tegen het rapport-
Schouten hebben wij onze ernstige bezw aren,
maar vooral vinden wij het bedenkelijk, dat
de regeering geen vaste lijn volgt bij hst
vaststellen van het loonpeil der lagere orga
nen en de maatstaf van het plaatselijk loon
peil dikwijls op willekeurige wijze wordt
gehanteerd. Van de vrijheid en zelfstandig
heid der lagere overheidsorganen is in dit
opzicht ni.et veel overgebleven. Men had vrij
heid omte verlagen. Het incidenteele in
grijpen is regel geworden. Terwijl men tot de
conclusie moet komen, dat thans vrijwel elke
loonregeling als een exces naar boven wordt
beschouwd. Bovendien heeft conclusie 22 van
het Rapport-Schouten ertoe geleid, dat bij:
overal op de laagst bezoldigden de hardste
klappen vallen. Naast onze critiek en onze
klaagzang past ons ook erop te wijzen, dat
niettegenstaande de ongunst der tij-den er
meermalen toch voor het personeel allerlei
bereikt is, dal niet aan de groole klok wordt
gehangen, maar dat voor onze leden indivi
dueel toch van veel beteekenis is. Meermalen
is het ook voorgekomen, dat wij door over
legging van gegevens mochten bewerkstelli
gen, dat voorgenomen verslechteringen aan
merkelijk minder vèrstr-rkkend en ingrijpend
uitvielen. Indien ooit, zegt spr., dan geldt in
dezen tijd: Versterkt uw organ'
ti e!
Er is overal daling van ledental merkbaar.
De menschen van de automaat: 25 cent in
werpen en f 1 terug ontvangen, zijn reeds
lang uit de rijen verdwenen. Nu gaat het om
hen die 't te zwaar wordt en terugdeinzen
en verslappen. Laat ons 't hoofd omhoog
heffen. God negeert. Laten we in dit geloöf
n deze zekerheid de arbeid opnieuw aan-
atten, opdat de achteruitgang ook van ons
ledental, al is die niet onrustbarend, omgezet
worde in vooruitgang. Wat wij bereikt, wat
wij vervvorven hebben, moeten wij steeds
'eer veroveren, ook, neen juist in diezen ver
warden tijd. Meer dan ooit is.bet getuigenis
en het beleven van het Christelijk sociaal be
ginsel noodzakelijk. Laten ook deze-dagen
ons versterken en bevestigen in deze over
tuiging,. doch bovenal dat Gods Naam in
onzen arbeid worde verheerlijkt.
De verdere agenda
Na de openingsrede kwamen jaarverslagen
1 bestuursverkiezing aan de orde.
Voorts verschillende belangrijke voorstel
len. De afd. Utrecht had een voorstel ii»
gediend tot benoeming van een nieuwen be
zoldigden bestuurder. De afd. Nunspeet
ilde de contributie verlagen en die stellen
op 1 cent van iederen gulden loon. De afd.
V e 1 s e n stelde het hoofdbestuur voor po
gingen in hot werk te stellen om over te gaan
tot het stichten van provinciale of districts-
comité's. En eindelijk wilde de afd. Delft
actie gaan voeren om den leeftijd, waar
op ouderdomspensioen ingaat, te stellen op
60 jaar, bij een maximum van 35 dienstjaren.
In de vergadering van morgenochtend -
hoopt Dr C. Beekenkamp van Leiden U
refereeren over „De ordeningsgedachte".
Werkgelegenheid in Zuid-Afrika
Volgens het laatste nummer van „Zuid- i
Afrika" mag uit velschillende in de maand
Juni ontvangen berichten worden opgemaakt, f
dat:
a. er voor bekwame electriciens, diie
minstens 5 jaar practisch hebben gew erkt,
goedo werkgelegenheid is in Johannesburg;
b. de tot nu toe uitgekomen technici!
allen werk hebben gevonden, doch daaruit
niet mag worden geconcludeerd, dat deze j
categorie van werkzoekenden ook in cte toe-
komst even gemakkelijk zal slagen. In ver- j
band hiermede telegrafeerde men dan ook»
reeds dat het plaatsen van technici bezwaar-1
lijk gaat;
c. de kans op het vinden van werk voorj
timmerlieden steeds geringer wordtJ
d. er goede kansen zijn voor lood-!
gieters, dank zij een op-punt-van-uitvoe-j
ring-staand schema voor een nieuw riolee-i
ringsstelsel in Johannesburg;
e. ten gevolge ven de veelvuldige toepas--
sing van betonwerken, waarbij men metse-ji
laars allerlei werk laat doen hetwelk hierj'
door timmerlieden wordt verricht, er goede;
kansen zijn voor me.se la ars en
f. er eveneens goede kansen zijn voor,
stucadoors, aangezien men in den beton!
bouw zeer veel pleisterwerk doet;
g. ook bekwame tegelzetters spoedig
werk kunnen vinden;
h. volgens een bericht in een Engelsch vak-'
blad werkelijk bekwame kappers,
schaarsch zijn in Zuid-Afrika.
Voor nadere inlichtingen wende men zich
tot die Ned. Zuid-Afrikaansohe Vereeniging,
Keizersgracht 141, Amsterdam of de Stichting
Landverhuizing Nederland, Bezuidenhout-
scheweg 97, Den Haag, liefst schriftelijk.
OPHEFFING STATIONS
De directie der Ned. Spoorwegen deelt'mei
de, dat met ingang van 15 Juli de. stations
Bunde, Meersen en Gen le voor verzending
van stukgoed worden gesloten. Deze worden
opgenomen in het rechtstreeks A:T.O.-tarief.
In de Rotterdamsche Diergaarde is een zeeleeuw geboren, die vooral de
belangstelling van jeugdige bezoekers trekt.
Het ingestorte pakhuis Haringvliet 9 te Rotterdam, waar de vloer onder
den last van een millioen K.G. erwten bezweek. Links de gebroken gevel.
Rechts: het zoeken naar eventueele bedolvenen onder de erwten.
De Belgische koningskinderen prins Boudewijn en prinses Josephine aan
het Noordwijksche strand. Zij maken toilet bij den hond van burqemeestcr
de Mortel. y
Twee phasen van den feilen brand, die gisterochtend woedde in de loods
van Van Holst en Baars Goederenvervaer-Miiaan de van Helmontstraut
U Rottendam,
Artillerie in galop, een nummer van den vijfden „Reichskriegertag", die onder groote belangstellinq van reqeerinq en
weermacht te Kassei werd gehouden*
Mussolini spreekt te Eboli tot de troe
pen, die gereed staan naar Abesswüë
ueHieklten,
