Gemeenteraad van Leiden
DINSDAG 9 JULI 1935
TWEEDE BLAD PAG. 6 D]
Een langademige zitting Het graven van een ka
naal in werkverschaffing De s. d. fractie durft
tegen te stemmen De reorganisatie van de brand
weer Ontevredenheid over den gang van zaken
„Contingenteering" van het Onderwijs Beperking
van het aantal leerlingen op Gymnasium en H. B.-
scholen Molen „De Valk" Interpellatie-Scho-
neveld over vrijwillig werken voor steun Over
avondkleeding
Voorzitter de Burgemeester. Afwezig met
kenisgeving de hh. Bosman en v. Eecke.
Een verzoek van de bewoners van de Rijn
en Sohiekade om op dezen weg een verhard
wegdek aan te brengen, alsmede om de
straatverliohtong aldaar te verbeteren wordt
in hauden van B. en W. gesteld ter fine van
prae-advies. In behandeling komt daarna
de agenda, waarvan punt 1 wordt afge
voerd, in verband met het feit dat de Ver-
ceniging tot bevordering van den bouw van
werkmanswoningen haar voordracht heeft
ingetrokken.
Benoemingen
2e. Aanwijzing van een candidaat voor de
benoeming van een Commissaris der N.V.
Leidsehe Duinwater Maatschappij.
Aangewezen wordt de heer M. H. de Reede
Benoeming van een technisch ambtenaar,
tevens chef der teekenkamer bij den dienst
van Gemeentewerken.
Benoemd wordt de heer A. Dubbeldam.
Hamerpunten
4e. Voorstel tot overplaatsing van een twee
tal onderwijzeressen.
Aangenomen z. h. st
5e. Praeadvies op het verzoek van H. Meij-
link om ontslag uit zijn betrekking van on
derwijzer aan de Jongensschool voor u.l.o.
Aangenomen z. h. st.
6e. Praeadvies op het verzoek van mej. S.
C. W. Bader om ontslag uit 'haar betrek
king van onderwijzeres aan de o. 1. school
aan de Paul Krügerstraat.
Aangenomen z. h. st
7e. Voorstel tot verhuring van een lokaal
,van het voormalige schoolgebouw aan de
Pieterskerkgracht no. 9 aan het Genoot
schap „Ars Aemula Naturae".
Aangenomen z. h. st
Se. Voorstel tot verhuring van de bene-
denachterkamer in het perceel Breestraat
119 aan de Leidsehe Maatschappij van Wel
dadigheid ter voorkoming van verval tot
armoede.
Aangenomen z. h. st
9e. Voorstel inzake den aankoop van het
perceel grond, kad. bekend Gemeente Oegst
geest, Sectie B No 1940, en tot vaststelling
van de desbetrefende begrootingsrege-
lingen..
Aangenomen z. h. st
10e. Voorstel tot aankoop van eenige
strookjes grond aan do Hendrikstraat ten
behoeve van de verbreeding van die straat.
Aangenomen z. h. st.
11e. Voorstel tot wijziging van de begroo
ting, dienst 1934, in verband met de kosten
van pensioenen, wachtgelden en ongeval
len- en ziekteverzekering van ambtenaren
en werklieden.
Aangenomen z. h. st..
12e. Voorstel tot verhooging van verschil
lende posten der begrooting dienst 1934
waarvan de raming te laag is gebleken en
tot toevoeging van eenige nieuwe posten
aan die begrooting.
Aangenomen z. h. st.
13e. Vaststelling van het verslag betref
fende de verstrekking van schoolkinderklee
ding en -voeding gedurende het jaar 1934.
Aangenomen z. h. st.
14 e. Voorstel inzake nadere vaststelling
van de bouw- en grondvoorschotten ten be
hoeve van het 7e plan van de Woningbouw
yereenismg „de Eendracht" en het 4e plan
van de Vereeniging tot bevordering van den
bouw van Werkmanswoningen.
Aangenomen z. h. st.
15e. Voorstel tot verhooging van ihet cre-
'diet ten laste van het Stadhuisfonds.
Aangenomen z. h. st.
16e. Voorstel tot het instellen van een
rechtsvordering tegen J. A. van der Voort te
Stompwijk, strekkende tot vergoeding aan
de gemeente van de schade, haar toege
bracht, door aanrijding van een leuning
van de Kippenbrug.
Aangenomen z. h. st.
17e. Voorstel tot het instellen van een
rechtsvordering tegen K. van den Nieuwen-
rlijk te Voorschoten, strekkende tot vergoe
ding aan de gemeente van de schade, haar
■toegebracht door aanrijding van een gas
lantaarn.
Aangenomen z. h. st.
Stakende stemming
18e. Herstemming over de motie van den
beer Van Stralen inzake de wijze van ver
strekking van aanvullenden steun door de
afd. B. van het Crisis-Comité Leiden.
Opnieuw staken de stemmen met 15 tegen
15. Het voorstel wordt daarom geacht te
zijn verworpen. Tegen stemden de heeren
v. d. Reyden, Manders, Van Ee, Beeken
kamp. Coster, Tobé. I.ekkerkerker, Eiker
bout, Lambert, Tepe, Splinter, Goslinga, Ro-
mi.in, Bergers en De Reede.
19e Voorstel inzake het verleen en van
medewerking aan emigratie van werklooze
inwoners naar Zuid-Afrika.
Aangenomen z. h. st.
20e. Voorstel tot wijziging van de verorde
ning, houdende regeling, als bedoeld in
art. 21, derde lid, der Ziektewet, voor het in
wonend personeel der gestichten „Ende
geest" en „Rhijngeest", voor zoover op grond
van het Koninklijk Besluit van 11 October
1929, S. 456 van de verplichte verzekering,
geregeld in de Ziektewet, niet uitgezonderd.
Aangenomen z. h. sL
21e Voorstel tot wijziging van de veror
hing, houdende voorwaarden van opneming
en verpleging van lijders in het Krankzin
nigengesticht .„Endegeest" en de afdeeling
voor jeugdige zwakzinnigen „Voorgeest"
te Oegstgeest.
Aangenomen 7.. h. st
22e voorstel a tot intrekking van het
Raadsbesluit van 25 Januari 1935 tot ver
hooging van de korting op de subsidie aa.u
de vereeniging „Herstellingsoord de Leid
sehe Buitenschool", tevens praeadvies op
het voorste! van den heer Groeneveld om
de subsidie aan die vereeniging niet verder
te verlagen; b. tot het verleenen van een
bijdrag ineens van ten hoogste f 1000 aan
genoemde vereeniging ten behoeve van den
bouw van een tweede eetzaal aan hare in
richting te Katwijk; c. tot vaststelling van
de desbetreffende begrootingsregeling.
Aangenomen z. h. st
Het reglement i
i orde
23e Voorstel tot wijziging van het Regle
ment van Orde voor de vergaderingen van
den Raad der gemeente Leiden.
De heer Van Eek (s.d.) maakt enkele
opmerkingen namens de Commissie .voor
ide Strafverordeningen,
Deze Commissie verschilt met B. en W.
over bepaalde zaken van meening. De com
missie acht het geheel dan vervallen van
art. 14. lid 2, waarin bepaald wordt, dat
voortgezette raadsvergaderingen steeds, dus
zoowel wanneer zij op denzelfden dag, als
wanneer zij op een anderen dag worden ge
houden, ten aanzien van de vergoeding als
nieuwe vergadering worden beschouwd, niet
juist. De commissie stelt voor deze clausule
te handhaven, zoo, dat er uit blijkt dat op
den volgenden dag voortgezette vergaderin-
gen, opnieuw worden vergoed. Deze clausule
is van Ged. Staten zelf en deze kunnen er
moeilijk bezwaar tegen maken. Voorts stelt
de commissie voor om in het reglement
van orde op te nemen dat in den regel de
raadsvergaderingen worden gehouden van
14 tot 17y2 uur en van 20 tot 23 uur. Als
richtsnoer voor de leiding en de besprekin
gen acht Spr. dit noodig.
De heer Beekenkamp (a.r.) verdedigt
hét standpunt van de commissie op juridi
sche gronden en behandelt speciaal de in
terpretatie van artikel 64 van de Gemeente
wet .Ged. Staten hebben alleen het bedrag
van het presentiegeld te bepalen.
De Voorzitter verdedigt het prae
advies. De clausule die de commissie wil
handhaven, hoort niet in het reglement van
orde thuis. De regeling van de onderhavige
zaah behoort tot de bevoegdheid van Ged.
Staten en het is overbodig, dat de Raad
deze kwestie regelt in zijn reglement van
orde. Spr. kan hierin niet zien een aantas
ting van de autonomie der gemeente. B. en
W. aohten het ook niet gewensoht de duur
der raadsvergaderingen in het reglement
van orde op te nemen. Hierbij moet de noo-
dige soepelheid mogelijk blijven.
De heeren v, Eek en Beekenkamp verde
digden nogmaals hun standpunt. De heer
Vos (v.d.) valt hen bij wat betreft de zaak
van art. 14. De duur van de vergaderingen
wenscht spr. aan den voorzitter over te la
ten. De heer Manders (r.k.) steunt beide
voorstellen van de commissie.
Het voorstel-va-n Eek (handhaving van
de clausule) wordt aangenomen met 25 te
gen 7 stemmen. Tegen stemden de heeren
Wilmer, Coster, Tepe, Splinter, Goslinga,
Romijn en de Reede.
Het voorstel-van Eek (bepaling tijd raads
vergaderingen) wordt verworpen met 17 te
gen 15 stemmen. Tegen stemden de heeren
v. d. Reijden, v. Es, Wilmer, Coster, Tobé,
Lekkerkeriker, Eikerbout, v. Tol, Vos, Lom-
bert, Tepe, Splinter, Wilbrink, Goslinga, Ro
mijn. Bergers en do Reede
24e Voorstel inzake verbetering en ver
breeding, in samenwerking met het Rijk,
van den Haagweg tusschen de Vink en de
Da Costastraat en tot vaststelling van de
desbetreffende begrcotingsregeling.
Aangenomen z.h.st.
25e Voorstel inzake het bij wijze van
werkverschaffing doen graven van het ka
naal, vereischt ten behoeve van de uitbrei
ding van de waterwinplaats onder Wasse
naar van de N.V. Leidsehe Duinwater Mij.
De heer van Stralen (s.d.) zegt, dat
de s.d.-fractie in 't algemeen geen bezwaar
heeft tegen de uitvoering van dit werk bij
wijze van werkverschaffing. Spr. had echter
gaarne nog een aantal inlichtingen. Hoe zijn
de loonen? Hoe is het gesteld met het rou-
leeringssysteem? Spr. vindt het verkeerd,
dat bij de wei'k verschaffing een aannemer
wordt ingeschakeld. Het is verkeerd, dat bij
zulk werk een aannemer in de gelegenheid
wordt gesteld zijn normale winst t-e maken.
Bovendien is het niet uitgesloten dat bij in
schakeling van een aannemer uitbuiting en
drijverij plaats vindt. De aannemer moet aan
zijn winst komen. Ook komt het element van
werkverschaffing veel beter tot zijn recht
als het werk door de gemeente in eigen be
heer wordt uitgevoerd.
Voorts spreekt Spr. nog over het advies
van de sub-commissie voor de werkver
schaffing, dat op eigenaardige wijze is uit
gebracht. Er waren drie leden aanwezig
plus de voorzitter. Twee leden, die aanne
mers waren, stemden voor de inschakeling
een aannemer. Spr. stemde daartegen;
de voorzitter onthield zich van stemming.
Dat acht Spr. niet in den haak. Er zijn nog
heel veel dingen in deze zaak onzeker en
Spr. zou wel gaarne willen dat het voorstel
werd uitgesteld totdat men omtrent bepaal
de dingen zekerheid had.
Vrienden der middenstanders
De heer Wilbrink (c.h.) zegt dat de
heer Van Stralen blijkbaar staat buiten het
maatschappelijk leven. Van normale winst
aannemers is tegenwoordig geen sprake
r. Da s.d.a.p. heeft bij de laatste verkie
zingen geschermd met de belangen der mid
denstanders, die bij haar veilig waren en
nu ziet men gebeuren dat de heer v. Stralen
ten scherpste bestrijdt de wijze van uitvoe
ring van een werk, omdat de middenstan
ders daar ook nog wel eens wat aan zouden
kunnen verdienen. Dat er twee aannemers
in de Commissie voor Sociale Zaken zitting
hebben is een onwaarheid. Er hebben er
nog nooit twee in gezeten Er kunnen er
dus ook moeilijk twee voor hun eigen be
langen zijn opgekomen, zooals de heer Van
Stralen wil suggereeren.
De inschakeling van den aannemer brengt
voor de gemeente groote voordeelen mee.
Het werk aan de Houtlaan was in handen
van de Heidemaatschappij. Toen waren er
tal van klachten.
Een stem op de tribune: Laten ze mijn
centen van de Houtlaan maar eens betalen,
waar ik voor gezwoegd heb.
Dc Voorzitter gelast dezen persoon te
vcrwijderen, hetgeen geschiedt.
De heer Wilbrink wijst er op dat de
Heidemaatschappij vroeger geen genade kon
vinden in de oogen van den heer v. Stralen.
En nu plotseling is deze maatschappij weer
goed. En dat alleen omdat de aannemers
niet tot de maatschappelijke groep van de
heeren esdeapeëers behooren. Alleen met de
verkiezingen komt men de middenstanders
In het gevlei.
De heer Van Weizen (comm.) is mét
den heer Van Stralen van meening, dat de
Raad niet genoeg inlichtingen over het
werk heeft. Spr. is er tegen om een aan
nemer bij het werk in te schakelen. Daar
bij bereikt men, dat het aantal arbeider*
dat werk vindt, wordt verminderd. Spr. he
kelt in de s.d.a.p. dc tweeslachtige houding
ten opzichte „van de wenkverschaffing, Nu
is men plotseling voor dc uitvoering van
een werk in werkverschaffing, terwijl dit
werk toch als een normaal werk moet wor
den beschouwd.
Spr. dient een motie in, waarin de Raad
als zijn meening uitspreekt dat het werk
uis normaal werk moet worden uitgevoerd.
De heer Schoneveld (a.r.) wijst er op,
dat indertijd bij het voorstel inzake Leven-
daaldemping de commissie van arbeiders en
werkgevers unaniem vóór de inschakeling
van den aannemer was. Ideaal is voor een
werkverschaffing uitvoering door de over
heid, maar in dezen tijd, nu alle groepen
onder de crisis te lijden hebben, is voor de
inschakeling der aannemers alles te zeggen.
L\i heer Van Eek wijst er tegenover den
heer Van Weizen op dat de s.d.a.p. ten op
zichte van de werkverschaffing niet van
standpunt is veranderd. Het onderhavige
werk leent zich echter heel goed voor werk
verschaffing.
De lieer Verwey (s.d.) licht dit nog
nader toe. Als het werk gewoon wordt uit
gevoerd, werken er met machines 10 men-
schen 6 weken aan en thans 80 90 nien-
schen 9 maanden.
De heer De Reede (c.h.) zegt dat de
Duinwateitnij. de leiding aan de Heidemaat
schappij wcnschte op te dragen, omdat het
werk dan vlugger zou kunnen plaats vin
den. Als dit niet juist is, dan is Spr. er
geheel voor, dat een aannemer het uitvoert.
Tegenstrijdigheden
Wethouder R o m ij n zegt. dat B. en W.
een sobere toelichting hebben gegeven om
dat het werk vandaag of morgen aanbesteed
moet worden. De heer Van Stralen wist
geen cijfers. En toch souffleerde hij den heer
Verwey toen deze zich in de cijfers vergiste.
De heer Van Stralen wil uitstel voor na
dere inlichtingen, maar de heer v. Stralen
weet heel goed, dat men aan die inlichtin
gen niets heeft. Laten we zoo gauw moge
lijk dit werk uitvoeren, omdat het loon
nu nog 40 cent is. Tegenover de rouleering
staan B. en W. niet sympathiek, maar men
zal zich neer hebben te leggen bij het Re-
geeringsvoorschrift. In de sub-commissie
voor sociale zaken heeft Spr. blanco ge
stemd. Daar heeft hij toch liet recht toe.
De heer Van Stralen deed dat ook eenige
malen. Het inschakelen van den aannemer
is een kwestie voor de practijk. In dit geval
is voor deze inschakeling veel te zeggen.
De heer Van Stralen heeft bij de demping
van het Levendaal tegen het inschakelen
van een aannemer geen bezwaar gehad. En
niemand van de s.d. fractie had er toen be
zwaar tegen. En nu is men er plotseling
tegen. In bestek en voorwaarden is gewaar
borgd, dat de aannemer de arbeiders niei
uitbuiten kan als hij dat zou willen probee-
ren. Vroeger was de Heidemaatschappij de
demon van de s.d.a.p. en nu zweert men
er weer bij.
De heer Van Stralen repliceert uit
voerig, terwijl ook de heer Wilbrink nog
enkele opmerkingen maakt. De betiteling
van de liefde van de .d.a.p. voor de mid
denstanders zal Spr. niet uitspreken, omdat
de voorzitter die betiteling waarschijnlijk
niet toe zou laten. De heer Van Weizen
acht 't s.d. standpunt niet houdbaar. Waar
om wil de s.d.a.p. het werk niet laten uit
voeren met paplepels. Dan komen er nog
meer arbeiders aan het werk.
Het voorstel-Van Weizen (normaal werk)
wordt verworpeti met 19 tegen 14 stemmen.
Voor. de s.d.a.p. en de heeren Van Welzen,
Vos en Mandors.
De s.d.a.p stemt tegen
De heer Van -Stralen verklaart dat
de s.d.a.p., nu over de loonen geen zeker
heid bestaat, tegen het voorstel van B. en
W. zal stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt aange
nomen inet de stemmen van de s.d.a.p. en
der communisten tegen.
Aan de orde wordt gesteld de suppletoire
agenua.
Voorstel tot wijziging van de begrooting,
dienst 1934, met betrekking tot eenige pos
ten van den kapitaaldienst.
Aangenomen z. h. st
Waarom niet in Leiden?
Voorstel om de levering van betonpaien
voor de fundeering van het nieuwe Stad
huis onderhands op te dragen aan de N.V.
Schokindustrie te Zwijndrecht.
zOp 'n desbetreffende vraag van den heer
S c h 11 e r, die deze stelt om het publiek
in te lichten, deelt wethouder Splinter
mede, dat de betonpalen niet in Leiden kun
nen worden gemaakt, omdat niemand in
Leiden de daarvoor henoodigde machine
rieën bezit.
Raadselen omtrent hoofdagenten
Voorstel inzake het aanstellen van een
drietal hoofdagenten van politie.
De heer Schüller (s.d.) vraagt of de
hoofdagenten züllen worden benoemd uit het
korps of van buitenaf? Hoe gaat het met
het huidige brandweerkorps.
De heer Eikerbout (a.r.) stelt dezelf
de vraag. Spr. heeft gehoord dat de drie
hoofdagenten een timmerman, een chauf
feur en een monteur zullen zijn.
De heer Wilbrink: Wordt het politie
korps nu toch uitgebreid? Dat zou toch niet
noodig zijn? Spr. zou het beter vinden als
de brandweerlieden uit het politiekorps zelf
gerequireerd werden. Dat zou ook bevorde
ringskansen geven. Worden er nu brand
weerlieden bij de politie of politie-agenten
'bij de brandweer aangesteld?
De heer Wilmer (r.k.) merkt op, dat
wanneer het politiekorps wordt aangevuld
met personen die benoemd worden van
wege hun kwaliteiten niet als politieman,
maar als brandweerman, hij het wensche-
lijk acht dat in dit geval die personen ge
requireerd worden uit de huidige brand-
De Voorzitter zegt dat de hoofd
agenten noodig zijn om den politie-inspec-
teur-brandweercommandant bij te staan en.
met hem de vaste brandweerkern te vor
men. Hiervoor zijn noodig personen met ken
nis en ervaring wat betreft materiaal en
opleiding der agenten, bouwkundige voor
schriften enz.. Het moeten technisch goed
onderlegde menschen zijn. Men zal kunnen
volstaan met drie hoofdagenten en deze
menschen zullen misschien in Leiden gevon
den kunnen worden, misschien ook elders,
als men ze niet in Leiden kan vinden. Van
het huidige korps zullen de meeste aan het
politiekorps worden toegevoegd, of speciaal
als brandweerman, of speciaal als politie
agent. Drie vaste brandweerlieden komen
noch bij de politie noch bij de brandweer.
Zij zullen in andere gemeentedienst worden
ondergebracht, of op wachtgeld komen.
De vergadering wordt daarna geschorst
tot 's avonds 8 uur.
AVONDZITTING
In de avondzitting werd de behandeling
van het voorstel inzake de benoeming van
drie hoofdagenten van politie voor de brand
weer voortgezet.
De heer Wilbrink (c.h.) is door het
antwoord van den Voorzitter niet bevredigd
't SVordt nu zoo, dat .es drie onder-comman
dantcn worden benoemd. Dat is toch niet
noodig in Leiden. De commandant kan toch
zelf de leiding hebben. Zooals de reorgani
satie van de brandweer nu plaats heeft is
de zaak aan den Raad niet voorgesteld. De
Raad heeft altijd in de meening verkeerd,
dat er een commandant zal worden be
noemd en dat het personeel uit brandweer
en politie zou worden samengesteld. Spr
vreest, dat het praatje dat de drie hoofd
agenten ook uit Amsterdam moeten komen,
nu ook waarheid bevat.
De heer Wilmer (p,k.) zegt, dat hij
Indertijd evenals andere raadsleden de in
druk heeft gekregen, dat de reorganisatie
van de brandweer op een andere wijze zou
plaats hebben, als nu het geval blijkt te zijn.
De eischen aan de hoofdagenten te stellen
vindt Spr. wel wat hoog. En dat onnoodig
De aanwezigheid van den inspecteur waar
borgt voldoende dat de politie-brandweer
deskundig in Leiden op zal treden. Spreker
vraagt voorts of de drie brandweerlieden,
die bij de politie geen emplooi kunnen krij
gen, daarvan reeds op de hoogte gesteld zijn
De heer Groeneveld (s.d.) vreest dat
in Leiden wel weer niemand gevonden zal
kunnen worden, die aan de eischen die
worden gesteld zal kunnen voldoen. Spr. ziet
niet in, dat deze brandweerkern niet uit het
Leidsehe personeel kan worden gevormd
Leiden krijgt op deze manier in het land
een naam van achterlijkheid.
De heer Manders (r.k.) vindt het noo
dig, dat bij deze reorganisatie in de eerste
plaats het caide personeel geborgen wordt..
Men moet den reorganisator voldoende de
vrije hand laten, uiaar eerst moet aan deze
voorwaarde worden voldaan
De Voorzitter is verwonderd over het
misverstand dat over deze zaak in den Raad
bestaat. Het reorganisatie-rapport was in
dit opzicht toch duidelijk genoeg. In plaats
van de geheele vrijwillige brandweer is ge
komen het politiecorps. Het politiecorps
moet daartoe geschoold worden. De comrnan
dant kan niet alleen dat corps dagelijks
oefenen.
Men heeft daarvoor noodig personen, die
instructie kunnen geven en het noodige ge
zag hebben. Onder de brandwachts die in
dienst waren, waren zulke personen niet.
De aan te stellen hoofdagenten moeten na
tuurlijk in de eerste plaats op de hoogte zijn
van braaidiblussohen, en daarbij leiding
kunnen geven.
De rang van 'hoofdagent is noodig omdat
deze personen het noodige gezag moeten
hebben.
Van de acht vaste brandwachts is er on
langs een ontslagen wegens ongeschiktheid,
vijf gaan over naai- de politie, terwijl twee,
als er geen andere gemeentebetrekking voor
hen is, op wachtgeld komen.
Als er geschikte personen zijn in Leiden
voor de hoofd-agentfunctie zullen deze aan
gesteld worden, maar men moet wat dit be
treft geen invloed op de benoeming uitoe
fenen. De Raad heeft in dit opzicht ook
geen bevoegdheid.
De heer Schüller stelt voor het punt
van de agenda af te voeren en B. en W. uit
te noodige n een voorstel in te dienen inzake
de afvloeiing van het overcomplete perso-
De Voorzitter raadt dit voorstel af.
Het gaat hier niet over de afvloeiing van
het personeel. De aanstelling der hoofd
agenten is in elk geval noodig.
De heer Wilbrink blijft van meening
dat. de brandweerlieden uit het politiecorps
zelf kunnen worde gerequireerd, daartoe
opgeleid door den politie-inspecteur.
De heer Schüller wenscht overlegging
van een rapport van den nieuwen inspecteur
voor de brandweer inzake de personeels-
•zaken enz.
De heer Wilmer (rik.) zegt, dat twee
dingen verward worden namelijk de aan
stelling van de drie hoofdagenten en de
behartiging van de belangen van het in
dienst zijnde personeel. Spr. heeft de over
tuiging dat er wel een meerderheid in den
Raad is voor de aanstelling van de hoofd
agenten. Maar daarnaast oefent de raad
sterke aandrang uit op B. en W. inzake de
belangen van het. huidige brandweerperso
neel. Spr. zou gaarne, wat dit betreft, de
toezegging hebben, dat B. en W. een rap
port er over uit brengen wat er met dit
personeel gebeurt.
De Voorzitter: Deze toezegging wil ik
u graag doen.
De heer Van Welzen vereenigt zich
met. het voorstel van B. en W.
Het voorstel-Schüller (uitstel) wordt ver
worpen met 21 tegen 12 stemmen.
Voor stemden de s.d.a.p. en de heer
Wilmer.
Het voorstel van B. en W. wordt z.h.s.
aangenomen.
Het schoonhouden van scholen.
26e Praeadvies op het voorstel van mevr.
de Clerde Bruijn inzake verhooging van
volgn. 398 „Verlichting, verwarming en
schoonhouden van de schoolgebouwen" der
begrooting, dienst 1935.
Mevr. de C1 e r d e B r u ij n verdedigt
haar voorstel voor een extra vergoeding
voor „de groote schoonmaak" der scholen
tijdens de vacantie. De hoofden van de
scholen, die deze extra vergoeding niet noo
dig achten, zullen zich er wel niet van op de
hoogte hebben gesteld wat dit extra werk
beteek end.
Wethouder Tepe zegt, dat reeds eenige
jaren geleden voorstellen van hoofden van
scholen B- en W. hebben bereikt om de
extra-vergoeding te laten vervallen, omdat
de arbeid der söhoonhoudsters heel goed
binnen de gewone arbeidstijd kan worden
verricht. Thans heeft een groote meerder
heid van hoofden ditzelfde advies gegeven.
Na deze adviezen willen B en W. deze
vrijgevigheid niet langer voortzetten De tijd
Is daar niet naar De hoofden hebben wel
degelijk de moeite genomen om zich vol
doende op de hoogte te stellen.
De her K o o 1 e vreest, dat het gevolg van
deze maatregel zal zijn. dat de scholen min
der schoon worden gehouden.
De heer Vos sluit zich hierbij aan.
Wethouder Goslinga is meermalen in
de scholen geweest tijdens de vacantie en
heeft kunnen constateeren, dat een extra-
vergoeding volmaakt overbodig is.
Het voorstel mevr- de Cler—de Bruyn
wordt verworpen met 19 tegen 13 stemmen.
Vóór de s.d.a.p. en de heeren Vos en van
Welzen.
27e Voorstel tot wijziging en opnieuw
vaststelling van: a. de verordening, rege
lende de heffing van schoolgeld voor lief
gewoon lager- en uitgebreid lager onderwijs
te Leiden; b. de verordening, regelende de
invordering van dat schoolgeld; c. de veror-
dening, regelende de heffing van school
geld voor het buitengewoon lager on denvijs
te Leiden; d. de verordening, regelende do
invordering van dat schoolgeld; e. de ver
ordening, regelende de heffing van school
gelden aan het Gymnasium, de Hoogere
Burgerschool met vijfjarigen cursus en de
Hoogere Burgerschool voor Meisjes te Lei
den; f. de verordening, regelende de invor
dering van dat schoolgeld.
Aangenomen z.h.s.
28e Voorstel tot wijziging: a, van de ver
ordening betreffende rle inrichting en het
bestuur van het Gymnasium der Gemeente
Leiden; b. van de verordening op de Hon
gere Burgerschool met 5-jarigen cursus en
de Hoogere Burgerschool voor Meisjes te
Leiden.
De heer Manders (r.k) vindt het fu
nest, dat aan curatoren wordt overgelaten
om te bepalen of een leerling, na gunstig
toelatingsexamen, de school al of niet zal
volgen. Daar kan men zich gemakkelijk in
vergissen. Spr. voelt niets voor deze „con
tingenteering", die in het nadeel is van on
derwijs en leerling.
De heer Vos (v.d.) vindt het begrijpelijk
dat men zoekt naar middelen om klasse
splitsing te voorkomen. Het middel dat
voorgesteld wordt, vond spr. aanvankelijk
niet juist. De gronden voor het oordeel van
curatoien om leerlingen te weigeren kon
spr- niet vinden. Curatoren werden echter
later verplicht althans het oordeel van het
betrokken schoolhoofd in te winnen. Spr
zal thans voor dit voorstel stemmen in de
hoop, dat curatoren zich hun verantwoorde
lijkheid ten volle bewust zullen zijn. Het
verwijderen van leerlingen op grond van
het feit, dat in de plaats waar de leerling
bij verhuizing naar toe gaat ook een gym
nasium is, vindt spr. onjuist. Daardoor
raakt de leerling achterop.
De heer Groeneveld (s.d.) vindt de
drang om steeds meerdere personen naar
hooger onderwijs-inriohtingen te zenden be
grijpelijk. Het zijn de economisohe omstan
digheden- De ouders zijn 'hierin ook niet te
veroordeelen. Wat moeten de ouders anders
met de kinderen doen. Spr. kan niet met het
vooi-stel meegaan. Of het bezuiniging zal
geven is een loterij. Het zou nog wel eens
meer kunnen kosten.
De heer van Welzen (comm.) vraag,
wat er zal moeten gebeuren met de leerlin
gen die geweigerd worden. Ze zullen op
andere onderwijsinrichtingen terecht komen
Dit acht spr- funest voor ons volksonderwijs.
De heer Wilmer (r.k.) sluit zich aan
bij hetgeen gezegd is door den heer Vos.
Het is practisch uitgesloten, dat curatoren
den leerling den toegang zullen weigeren
als dit niet in overeenstemming Is met het
advies van het betrokken schoolhoofd. Het
is niet in het belang van den leerling,
wanneer na eenige jaren blijkt, dat hij het
onderwijs niet met vrucht kan volgen.
Het artikel moet intusschen voorzichtig
worden gehanteerd. Ook wat betreft het
verwijderen van leerlingen sluit spr. zich
bij den heer Vos aan. De leerlingen, die
naar een andere plaaits verhuizen moeten
in de gelegenheid blijven op de school te
blijven.
De heer De Reede sluit zich hier even
eens bij aan. Spr. voegt er aan toe, dat be
perkende maatregelen voor de toelating tot
de hoogere en middelbare onderwijsinrich
tingen zeer gewenscht zijn, ook met het oog
op de openbare kas.
Wethouder Tepe zegt, dat de- oude koer
niet meer deugde. De financieele toestand
der gemeente is mede aanleiding geweest
om deze maatregel te nemen. Er was echter
een zoo groote toevloed van leerlingen
naar gymnasia en HjB.scholen. dat het
noodig was in te grijpen. Dikwijls was
klasse-splitsing noodig, veroorzaakt door
leerlingen, die eigenlijk op de school niet
thuis hoorden. De maatregelen die thans
genomen zijn, zijn in het belang van hot
onderwijs en van den leerling. Het kan
niet in het belang van het onderwijs zijn
om rijp en groen maar op deze scholen toe
te laten. Hit is ook funest voor de leerlin
gen zelf. Spr. is er van overtuigd, dat de
maatregel met voorzichtigheid zal worden
toegepast. Ze zal tot gevolg hebben een
verhooging van het peil van ons onderwijs.
Het verwijderen van kinderen, die naar
elders vertrekken, zal spr. behandelen als
de heer Groeneveld daarover heeft gespro
ken.
Er wordt gerepliceerd door de heeren
Manders, Vos en Groeneveld, die hun stand
punt handhaven.
Bij de behandeling der artikelen zegt de
heer Groeneveld (s.d.) dat hij niet
mee wil doen met de onzin, dat curatoren
het recht krijgen een leerling te weige
ren, ondanks voldoende toelatingsexamen.
Spr. ziet er alleen in dat men kinderen uil
een bepaald milieu wil weren. Spr. stelt
voor het onderhavige lid van het desbetref
fend artikel te schrappen
Nadat wethoudert Tepe het bestreden
heeft en daarbij de opmerking, dat het er
om zou gaan kinderen van eien bepaald
milieu te weren gelaakt, wordt het voorstel
van den heer Groeneveld verworpen met
19 tegen 13 stemmen. Voor de s.d.a.p. en
de heer Manders en v. Welzen.
Wethouder Tepe betwist bij het desbe
treffend artikel, dat het een leerling altijd
moet schaden, wanneer hij door verhui
zing een andere school moet gaan bezoe
ken. Bovendien dragen de ouders de ver
antwoordelijkheid voor deze verhuizing.
Vele menschen vertrekken naar Den Haag,
maar laten hun kinderen hier op school
en daar moet iets tegen gedaan kunnen
worden. Spr. zegt toe, dat de maatregel
met de grootste voorzichtigheid zal worden
toegepast. B. en W. meenden haar echter
wel te moeten handhaven.
De heer Groeneveld is tegen d
maatregel. De heer Manders kan het
tikel wel goed vinden. Alleen moet voor
komen worden, dat een leerling gedurende
den loop van een cursus wordt verwijderd.
De heer Vos blijft de maatregel onjuist
vinden, terwijl wethouder Tepe nogmaals
toezegt de noodige omzichtigheid, en hij
voorts nog eens zal overwegen of er aan
leiding bestaat om een speciale regeling te
treffen voor ouders, die reeds thans buiten
de gemeente wonen en kinderen op Gym
nasium of H.B.S. in Leidien hebben.
Het artikel wordt aangenomen met 17
tegen 15 stemmen. Tegen de s.d.a.p en de
heeren Vos, De Reede. v. Welzen en Wil
mer.
De geheele verordening wordt daarna
goedgekeurd.
Interpellatie over werken voor steun
De heer Schoneveld (a.r.) krijgt
daarna gelegenheid tot het stellen van de
volgende vragen:
1 Is door of namens het College van B.
en W. aan den directeur van den Gem.
dienst voor Sociale Zaken opdracht gege
ven, om verschillende steuntrekkende ge
organiseerde arbeiders aan te schrijven, om
zich op een speciaal aangewezen uur te
vervoegen bij .de Gem. Arbeidsbeurs, waar
aan hen dan gevraagd wordt namens den
directeur of zij bereid zijn te arbeiden voor
het steunbedrag plus een zekere toeslag?
2. Indien bovenstaande vraag bevesti
gend wordt beantwoord, is deze wijze van
handelen dan in overeenstemming met het
besluit door dien gemeenteraad genomen in
zijn vergadering van 25 F'br. 1935, waarin
uitdrukkelijk vermeld staat, dat de steun
trekkende arbeiders volkomen vrij worden
gelaten?
3 Zijn B. en W. bereid aan den Gemeen
teraad mede te deelen of reeds uitvoering
is gegeven aan het besluit van den Raad
van 25 Februari j.l.zoo ja. welke werker-
zijn uitgevoerd; hoeveel arbeiders daaraan
hebben gewerkt en welk bedrag aan m
«lag op de steun is verstrekt gewordc
Spr. licht zijn vragen toe en wijst er op,
dat het desbetreffend voorstel indertijd is
aangenomen op grond van het feit. dat er
zooveel menschen waren, die zich voor vrij
willig werk voor steun haddien aangemeld.
Het moet dan toch niet noodig zijn, dat de
werkloozen speciaal worden aangeschreven
met de vraag of zij bereid zijn voor steun
te werken. Dat is niet in den geest van het
besluit.
Wethouder R o m ij n antwoordt bevesti
gend op de beide eerste vragen. De werk
loozen blijken niet op de hoogte te zijn
van het desbetreffend raadsbesluit. Door
deze interpellatie wordt daar meer de aan
dacht op gevestigd. Laten do organisaties
dat ook eens doen.
De heer v. Stralen: Kun je net den
ken.
Wethouder R o m ij n laakt deze opmer
king. Spr. deelt verder mede, dat prac.
tisch aan het besluit nog geen uitvoering ia
gegeven. Twee personen zijn op 't oogen-
blik aan 't werk. Liertien zijn onder eenige
reserve bereid te werken. Tiien willen er
niet op ingaan.
De heer Schoneveld kan zich niet
ontworstelen aan de gedachte, dat er aan
drang op de arbeiders wordt uitgeoefend cu
spr. vindt dit niet juist Degenen, die van
deze gelegenheid geen gebruik willen ma
ken, behoeven nog allerminst arbeidsschuw
te zijn. Spr. meent, dat volstaan kan worden
met de publicatie van het besluit in de
stempellokalen.
De heer W il m e r heeft medegewerkt
aan de tot standkoming van het desbetref
fend besluit. Maar daarbij stond voorop,
dat het werk geheel vrijwillig moest zijn.
Dit schijnt in de practijk niet zoo te zijn
en dat betreurt spr. Hij is van meening, dat
het vrijwillig karakter moet gehandhaafd
blijven.
De heer Van Stralen (s.d.) is van
meening, dat het voorstel indertijd heel
anders luidde als het besluit thans. Het
aanschrijven van de werkloozen is niet
juist. Daar zit een zekere dwang achter. Er
wordt ook allerlei vakwerk verricht. Spi*
acht het systeem verderfelijk en hij wenscht
er in de vakorganisatie dan ook geen pro
paganda voor te maken.
Öe heer Schüller (s.d.) acht een op
merking van den wethouder dat de arbei
ders liever stempelen dan werken onbe
hoorlijk.
De heer Wilbrink (c.h.) wijst op da
moeilijkheden, "die aan dit werken voor
steun verbonden zijn. De arbeiders worden
door collega's kopschuw gemaakt.
Wethouder R o m ij n zegt, dat meerderd
malen aanvragen zijn ingekomen om temo
gen werken voor steun. Deze aanvragen'
zijn echter niet geregistreerd. Het waren'
o.a. ook menschen uit administratieve be
trekkingen. Daarvoor heeft spr. nog geen!
objecten kunnen vinden. Het komt niet zoo
dikwijls voor, dat de vraag correspond eer 3'
met het aanbod. Spr. betreurt een menta
liteit als die van den heer van Stralen. Wel
moeten ook rekening houden met men
schen, die graag willen werken en hun rou
tine behouden. Men kan deze zaak niet al
leen beschouwen uit een oogpunt van col
lectieve arbeidscontracten. Het is allerminst
de bedoeling geweest om pressie op dei
menschen uit te oefenen.
De heer Schoneveld: Beteekent dit,
dat de aanschrijving niet meer plaats zat
hebben?
Wethouder Romijn kan dit niet toezeg
gen. Spr. wil echter wel verklaren, dat de
genen die om de een of andere reden weige
ren te werken voor steun, daarom absoluut
niet anders zullen worden aangekeken als
degenen, die de arbeid aanvaarden.
Kolen „De Valk"
Bij de rondvraag vraagt de heer v a it
Eek of B. en W. de Raad op de hoogte
Vvillen houden van den toestand van den ai i
molen „De Valk", opdat het daarmee niet
zal gaan als met de molen „De Stier".
De Voorzitter zegt, dat men inzake
een restauratie van de molen ,JDe Stier"
in onderhandeling is. Spr: hoopt dat bin- tV.
nen niet te langen tijd den Raad een voor- illen
stel inzake die restauratie en het weder irï who.
bedrijf stellen van de molen „De Valk" zal /inst
bereiken.
Avondtoilet
De heer Wilbrink (c.h.) spreekt over
een uitnoodiging voor een bijeenkomst ter r
huldiging van de leden van het Crisis-Co-
mité in de Lakenhal. Daarbij is een briefje
gevoegd, dat het bij de ontvangsten van h'eC j
gemeentebestuur de gewoonte ig in avond-
toilet, te verschijnen. Spr. acht het niet in' j
den haak en niet in overeenstemming met rs
de goede vormen, wanneer men een derge-
lijk briefje schrijft bij uitnoodigingen aan
menschen. waarvan men weet, dat zij niet H
allen over een dergelijke avondkleeding ba- fc
schikken. Spr. acht het beneden zijn waar-
difhpi/1 nm OTIIL- U;J tV
vragen omtrent de gewenschte kleedij te
voorkomen. Het spijt spr. dat de heer Wil
brink er zich aan gestooten heeft. Mogelijk'
ware een nog wat andere redactie te vin
den geweest, maar dat men er bepaalde per
sonen door in moeilijkheden zou brengen,
gelooft spr. niet. Het briefje is uitgegaan'
van het Crisis-Comité. Spr. weet uit erva
ring, dat er na zulke uitnoodigingen altijd
vragen komen: Hoe is het de gewoonte op
zulke bijeenkomsten? In welke kleedij moet
ik verschijnen? Vaiïdaar deze algemeene In
lichting.
De heer Wilbrink wenscht van derge
lijke uitnoodigingen verschoond te blijven.
Daarna sluiting te middernacht.
KA
Stadsnieuws
Lustrum Bond van Leidsehe
Harmonie- en Fanfarecorpsen
Concert in Ond-Hortnszicht.
Ter gelegenheid van het le lustrum van
den Bond van Leidsehe Harmonie- en Fan-
farevereenigingen, welk lustrum in verband
met de weinige kasmiddelen van den Bond
op sobere wijze wordt gevierd, werd gister
avond in de fraai versierde tuin van Oud-
Hortuszicht een concert gegeven door vier
der aangesloten vereenigingen, welk con
cert vanavond zal worden voortgezet door
de vier andere vereenigingen.
Dezen avond concerteerde de Harmonie-
kapel „T. en D." onder leiding van den heer
J. Noordanus Sr., het muziekgezelschap
„Orpheus", waarover de nieuwe directeur
de heer De Vries uit Haarlem de schepter
zwaaide, de R.-K. Muziekvereen „Perosi"
onder leiding van den heer J Noordanus
Sr. en de Harmoniekapel „Werkmans Wils
kracht" onder directie van den heer Gerar-
dus Dik. Een groot aantal bezoekers, pl.m.
f 300, woonde het concert bij.
De verschillende corpsen, die ln onze stad
een goeden naam bezitten, leverden uitste
kende prestaties en het publiek Loonde daar
over telkens zijn ingenomenheid door luide
bijval.
De Bond, die tot doel heeft, tusschen de
verschillende muziekvereenigingen in onze
stad een nauw contact te bewerkstelligen,
heeft dat doel door dit mooie concert onee-
twijfeld ten zeerste gediend.
Vanavond concerteeren dus de vier ande
re vereenigingen. Laat ook thans het pu
bliek weer toonen dat het dergelijke concep
ten op prijs weet te stqllen,
KA
KA
