Een onderzoekingstocht
in Denemarken
DONDERDAG 20 'JUNI 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Enschedé, M. Boukema te
Leidschendam en I. de Wolff te Mussel.
Beroepen: Te Leerdam, J. O. Hagen te
Sprang.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Drimmelen (toez.), H. J.
Kater, cand. te Leiden.
Aangenomen: Naar Oostkapelle (Z.),
F. Don, cand. te De Bilt.
CHR. GEREF. KERK.
Beroepen: Te Haarlem-Koord, D. Biesma
te Drogeham.
REM. GEM.
Beroepen: Te Schoonhoven, Mej. Dra,
W. H. Vaillant, prop. te 's-Gravenhage.
Ds. B .VAN DER WERFF.
Door een attaque getroffen, is Ds. B. v. d.
Werff, predikant van de Geref. Kerk te Am
sterdam-W., genooodzaakt geworden zijn
ambtswerk tijdelijk op te geven. Hij heeft
zich, naar de Stand, meldt, naar Soest bege
ven, om herstel te vinden. Ds. v. d. Werff
is 62 jaar oud en staat sedert Juli 1927 te
Amsterdam,
DE POSITIE VAN Dr. J. L. SNETHLAGE
Adres aan de Algemeene Synode
De heer F. Goudzwaard, te Hillegers-
fcerg, heeft aan de Algemeene Synode der Ned.
Herv. Kerk een adres gezonden, waarin hij
uitvoerig aantoont, dat Dr. J. L. Snethlage,
Ned. Herv. predikanc te Oyen, zich steedis
nauwer aansluit bij de Verg. van vrienden der
Sovjet-Unie. Verder citeert de adressant
schillende uitlatingen van Dr. Snethlage, wel
ke „ieder Christen, en ieder die zijn Kerk
liefheeft, moeten bedroeven". Hij besluit zijn
adres met deze regelen:
„In hoeverre Dr. J. L. Snethlage de regle
menten overschrijdt, waag ik niet te beoordee-
len. Maar dat hij in strijd komt met het Chris
telijk geloof, staat voor mij vast.
„Ilk wil u nog wijzen op wat in het sociaal
democratisch hoofdorgaan „Het Volk" van 6
Juni 1935 werd geschreven naar aanleiding
van Dr. S.:
„Het klinkt echter uit deze mond
mond niet wonderlijk, als men bij
voortgaande lectuur ontdekt, dat toch
eigenlijk het cnristeljjk geloof bij
den predikant Ds. Snethlage vrijwel ge
heel door het communistisch ge
loof vervangen is",
„En waar op dt oogenblik de Christelijke
kerk in Sovjet-Rusland in zoo ongelijke kamp
een strijd op leven en dood voert met het
Communisme, en het aantal slachtoffers, dat
valt onder de wreede terreur der G.P.Oe. met
den dag bijna, grooter wordt, daar ben ik er
zeker van, dat Gy, Weleerwaarde en*Eerwaar-
de Heeren, die maatregelen zult kunnen en
look zult w i 1 le n nemen, om aan deze Sovjet-
yerheerlijking een einde te maken."
SYNODE EV. LUTH. KERK.
(Vervolg),
Namens de commssie ad hoe bracht Ds.
D. Drijver van den Haag rapport uit over de
werkzaamheden van de Synodale Commissie
jover '34. Met het rapport kwam tevens aan
de orde het verzoek van den kerkeraad van
Amsterdam om te willen overgaan tot publi
catie van de gewisselde stukken met de
Herst. Ev. Luth. Kerk over fusie. Na
breede discussie werd besloten het besluit dat
bij deze besprekingen is genomen spoedig
publiek te maken.
Het voorstel van Amsterdam inzake
toelating van secundi-leden tot de Synodale
vergaderingen werd bij monde van Ds.
Dryver als prac-adviseur bestreden, mede om
finantieele redenen en omdat het jn de practyk
van geen beteekenis blykt. Ds. Hoevers ver
dedigde het voorstel, dat door Dr. Rust van
Utrecht eveneens bestreden werd wijl hij van
geen „publieke tribune-' weten wilde. Het
Voorstel werd verworpen. Evenzoo het voor-
stel-Hilversum, inzake toelating van kerke-
raadsleden. De vergadering oordeelde, dat als
Hilversum nauwer contact wilde men kring
vergaderingen beleggen moest van kerke-
raads- en synodeleden ter bespreking van
Synodale aangelegenheden onder leiding van
ieen Synode-lid. Prof. v. Bakel bestreed als
praeadviseur het voorstel eveneens waartegen
men dezelfde bezwaren had als tegen het
yoorstel-Hilversum. Het werd dan ook niet
algemeene stemmen verworpen, waarna de
president de vergadering verdaagde.
PART. SYNODE GEREF. KERKEN
ZUID-HOLLAND-NOORD.
Gisteren kwam le Alphen a/d. Rijn de Part.
Synode der Geref. Kerken van Zuid-Holland
[(Noord) bijeen. Naar aanleiding van het voor
stel van de classis Leiden om zich te wenden
tot de e.k. Generale Synode der Geref. Kerken,
iopdat deze zich uitspreke over de te volgen
gedragslijn en het behandelen van die leden die
de beginselen der N.S.B. zyn toegedaan, be
sloot de Synode deze zaak op de Generale
Synode aanhangig te maken en droeg zij
liet moderamen op deze zaak nader voor te
bereiden en ter Synodale tafei te brengen.
Ook besloot de Synode zich tot de Generale
Synode te wenden met het verzoek de kerken
ordening aldus te willen aanvullen, dat pre
dikanten die het ambt van hoogleeraar of
geestelijk verzorger eener inrichting gaan
bekleeden, wel de eere en den naam van
tienaar des Woords behouden, zonder echter
geëmeriteerd te worden in den zin van art.
13 der Kerkenorde.
Kerk en Staat in Duitschland
Verzoek om vrijlating.
Naar Reuter uit Berlyn verneemt heeft de
Svnode van Augsburg een beroep op de ryks-
tègeering gedaan 0111 de vijf oppositioneele
geestelijken, die nog in een concentratiekamp
zitten, vrij te laten.
Prof. Karl Barth.
Ofschoon Prof. Karl Barth door het he
tende vonnis feitelijk in zijn ambt is hersteld,
acht men het, volgens den corr. van de N.K.C.,
in theologische kringen mede in verband
met de omstandigheid dat toch nog bij wyze
\&n straf Barth's honorarium met 20 Js
verminderd nog twijfelachtig of hij zijn
tolleges te Bonn zal hei-vatten.
GRIEK SOHE KALENDERTWIST.
De Grieksche bladen deelen mede, dat de
gtrijd om den Juliaanschen (ouden) kalender
zóó hoog loopt, dat zeer waarschijnlijk nu de
groote meerderheid eer kerk aan den nieuwen
Gregoriaanschen kalender vasthoudt, een
klein i groep zich van de Grieksche kerk zal
afscheiden, om ongestoord den Juliaanschen
kalender te kunnen yolgen.
ZENDING EN PHILANTHROPIE
Nederlandsch
Bijbelgenootschap
Jaarvergadering te Amsterdam
In het Parkhotel te Amsterdam is gisteravond
aangevangen de algemeene vergaderiog van het
Nederlandsch Bijbelgenootschap.
Nadat de vele aanwezigen door een Dames-
Ccmité waren ontvangen, vereenigde men zich
in de eerste samenkomst, die te half negen begon.
Jhr. H, L. Quarlcs van
In
lifford.
Dr. G. W. Th. baron van B
van Dubbeldam, eerste ondervoorzitter, her
dacht in zijn openingswoord den overleden voor
zitter, Jhr. H L. Quarles van Ufford. Het was.
verklaarde spr., voor hem een zeer weemoedige
plicht diens plaats thans te moeten innemen. On
der leiding van den voorzitter, dien God weg
nam, voelden wi] cos, getuigde spr., steeds
veilig.
De heer Quarles van Ufford had een langdu
rige ervaring van den arbeid van het Bijbelg.
nootschap. Hij was sinds 190S lid van het Hoofd
bestuur, laog;r dan een der thans zittende leden.
16 jaren, van 1909 af, vervulde de ontslapene
functie van penningmeester. Zijn deugdelijke
zakelijke adviezen werden steeds zeer gewaar
deerd. In 1925 viel de keuze op hem, toen
nieuwe voorzitter moest worden gekozen en
als zoodanig heeft hij groote verdiensten gehad
door zijn uitgebreide zakenkennis, gepaard aan
welwillendheid. Den toon en den geest der be
raadslagingen heeft hij steeds op het hooge peil
weten te houden, waardoor de tradities van het
Ned. Bijbelgenootschap zidi steeds hebben geken
merkt. Hij h3d zich voorgesteld op deze jaarver
gadering als voorzitter afscheid te nemen, maar
dit is hem bespaard door zijn overlijden op 30
Maart van dit jaar.
Nadat spr. mevrouw de Douairière Quarles
van Ufford nog afzonderlijk had toegesproken,
zongen de aanwezigen ter herinnering aan den
overledene staande eenige verzen van het lied
Om alle heiligen, die Uw Naam ter eer.
Krachtig getuigden van Uw liefdeleer.
Loven w' U eeuwig, Jezus, onzen Heer.
Halleluja, Amen!
Na deze openingsrede verkreeg Ds. D.
Crommelin het woord om te spreken over
het onderwerp
Ons Indisch werk en zijn toekomst
In dezeo tijd valt het niet gemakkelijk iets po
sitiefs over de toekomst te zeggen, zei spr. Wel
kan worden gezegd dat dc toekomst zorgelijk is
voor het werk in Indië uit financieel oogpunt. De
koopkracht is ingezonken en daarom kunnen de
Inlanders minder gemakkelijk de uitgaven van het
Bijbelgenootschap koopen. Ook de positie van de
Inlandsche gemeenten wordt hachelijk en het
werk moet daarom worden ingekrompen.
Toch is dit alles niet de hoofdzaak, van meer
belang is het, dat het Bijbelgenootschap in Indië
een centrale plaats inneemt, odk op
het Zendingsveld. Juist het brengen van den Bij
bel aan de Indische volken is de voornaamste
taak van het Genootschap in den Archipel, alsook
het vertalen van den Bijbel.
t is vooral dit laatste werk, waardoor het
Bijbelgenootschap een bijzondere plaats inneemt.
Het Bijbelgenootschap heeft zich vooral toege
legd op het uitzenden van taalgeleerden, opdat
den menschen in de eigen bijzondere taal 't Evan
gelie al beter kan worden gebracht.
Het werk der taalgeleerden is in de toekomst
•an zeer groot belang en heeft, eindigde spr.,
anspraak op onze blijvende steun.
Dc algemeene vergadering
Hedenmorgen is de eigenlijke algemeene
gadcring geopend met een rede van den ei
ondervoorzitter, Dr. C. W. Th. baron
Boetzelaer van Dubbeldam, i
Doopsgezinde Kerk.
Jaarverslag
van den afgetreden secretaris* den heer L. J.
W ij k. wordt medegedeeld, dat de nieuwe verta
ling van het Nieuwe Testament in eerste ins
bewerkt is van Matthcus tot en met Hebreëi
arbeid der Commissie voor het Oude Testament
is in vollen gang.
Het totale afleveringscijfer bedroeg 122.478
ex (vorig jaar 121.181 ex.). Dc nationale ii
meling ter gelegenheid van het 120-jarig bestaan
heeft het tekort over 1933 gedekt. Bijbeltentooc-
stelHngen. hier en daar gehouden, trokken de aan
dacht. Het totaal aantal afdeelingen steeg var.
264 tot 269, dat der contribuanten van 24099 tot
24692.
Het verslag bevat voorts eenige mcdedeelingen
over het werk van het Genootschap over zee
in het buitcnlaod.
Eenige uitgaven in nog niet hiervoor gebruikte
Indische talen zijn in voorbereiding. Door
hoofddepot te Bandoeng zijn iD 1934 afgeleverd
31.484 Bijbels. Bijbelgedeelten enz
Op het verder in deze algemeene vergadering
verhandelde 'komen wij morgen terug
QUO VADIS?
De vraag is. gericht aan zeelieden, én zii
is de naam van het orgaan der Ned. Chris-
ten-Zeeliedcnvereen. gevestigd te Rotter
dam. Hoofdredacteur is Ds J. Vers te egt
welbekend door zijn F.vangelisatiaarbeid
onder de schippers- Dat. belooft dus een le
vendige en door begrijpen-uit-ervaring pak
kende inhoud. Het blad gaat z'n nieuwe
(le) jaargang in met gewijzigd formaat. De
bekende sierkunstenaar C. A. Lion Cachet
heeft een embleem voor de N.C.Z.V. ontwor
pen, dat wc hier afdrukken*
In „Ouo Va'dis" zullen opgenomen worden
brieven van een zeemansvrouw, een vragen-
hoekje, allerlei uit de schipperswereld, enz.
Uiteraard heeft het blad een Evangelisee-
rend'e strekking, maar zal het tevens voor
het varende gilde .vakbelangen belichten.
ONTVANGEN DRUKWERKEN
Het rapport van do eerste Ned. Oecume
nische Theologen-Conferentie, van
2527 September 1931 gehouden op Woud
schoten- Uitgave N.V. Drukkerij P. den
Boer, Utrecht.
VoxTheologlca van Juni 1935j
waarin een artikel van Prof. Dr A. H. d
Har tog, over „De mogelijkheid en de zin
der apologetiek van het Christendom". Uit
gave Van Gorcum en Co te Assen.
R e f a j a, Chr. maandblad voor Zieken
verpleging, van Juni 1935, waarin Is opge
nomen liet jaarverslag 1934 van den Geref.
Bond van Ver- en Stichtingen van barmhar
tigheid. Uitgeversbureau Van Lonkhuy-
z e n, Zeist.
Ons -Suriname, Zendingsblad uit
de Ev. Broedergemeente te Zeisrt, waarin te
lezen is het jaarverslag 1931 van het zen-
dingsterrcin Suriname en kiekjes zijn opge
nomen van het nieuwe zendingshuis ta
Nieuw Soejaba.
Het 30e jaarverslag van de Ver. tot
Chr. hulpbetoon aan t.b c.-lijders (sanatori
um Sonnevanck).
Schoolnieuws.
BIJZ. NEUTRALE SCHOOL TE EMMEN
Bij Kon. besluit is ongegrond verklaard het be
roep van den raad der gemeente Emmen tegen
het besluit van Gedep Staten van Drente,
bij. met vernietiging van een besluit van dien
is bepaald, dat dc door het bestuur der stichting
..De neutrale schoolte Emmen gevraagde mede
werking voor de stichting van een bijzondere
neutrale schob! aldaar behoort te worden
BEWAARSCHOOLONDERWIJS
Geslaagd voor het theoretisch gedeelte «x
hoofdakte der Vereen, van Chr. Bewaarschool
onderwijzeressen in Nederland de dames A. N.
v. Helden, C. J. L. Derkscn en J. v. d. Wetering
den Haag: L. Töth, Dordrecht; D. Baan, Maas-
P. B. N. A.
Voor het mondeling gedeelte van de examens,
ingesteld door PB.N.A. het Nederl. Techni
cian te Arnhem hadden zich 215 candidaten
aangemeld.
Aan het afnemen van hej examen namen 130
examinatoren deel. Door het Kon. Instituut v;
Ingenieurs zijn ais gedelegeerden aangewezen de
heeren Ir. J. F. H. Koopman, w.i., Adviseerend
Ingenieur te "s-Gravenhage; Ir. G. J. Meyers, c.i..
Adviseerend Ingenieur te Amsterdam en I:
F. A. Roodenburg, e.i., Adj. Dir. Gemeente
Electr Bedrijven te Dordrecht; namens de Ver-
eeniging van Gasfabrikanten: Ir. J W. Dobben.
Directeur van de Gasfabriek te Velp.
ONDERWIJSBENOEMINGEN.
Tot hoofd der Chr. school tc Ter Aa is
benoemd de heer J. W. Horst, hoofd der
Chr. school te Over voud.
Examens
PROMOTIES
LEIDEN. Bev. tot doctor in de letteren
wijsbegeerte op proefschrift getiteld: De Neder-
landsche romanschrijfster na 1880; mevrouw A.
H. M. Romein-Verschoor, geb. tc Hatert.
LEIDEN. Econ doet. indologie de heer P. de
Vries; cand. geschiedenis de heer A. E. Cohen;
doet. klass. letteren de heer J. W. Fuchs; doet.
Ned. letteren de heer J. Overduin, cum laude en
mej. J C. Kroes; cand. theologie de heeren M.
Foeken en H. A. Brongers; cand. rechten de
heeren D. du Cloux. W. Th. C. van Doorn. Th.
G. Buning en mej. A. v Droogen; doet. Romaan-
sdhe taal mevr. J. C. E. Toose.
Cand. klass. letteren mej. G. F. M. Casimir tc
's-Gravenhage.
Cand. geneeskunde: de dames M. H. Borde-
wijk, E. Hooykaas, A. B. J. de Vries, E de
Jong, J C M van Marie en M Evers er
heeren P. B. Kuypers. E. H. Chardon, J
Eek. J. C. Raadsvcld, H. Schalkwijk. J. A. Bult,
A. J. Zwartendijk en H. A M. Slcyffcrs.
Romaansche taal: de dames A. M. Ia Brand
I J Liems en de heeren P Raphael en B v
Doet rechten: de heeren J. Blom en D, i
Oosten Slingelandl.
Cand Indisch recht: de heer B. Bangert.
Cand. wis- en natuurkunde (L.)mej. A. W.
J. E. Wakheer en de heer A. Bot
idem letter F.: de dames E. Neytzell de Wilde
en P. B tri them.
Cand. klass. lett.: de heer P. Kool.
UTREGHT Oecon. doet. Indologie: de heeren
H. M. de Zwart en Th. M. J. de Graaff.
Taalk. doet. Indologie: de heer P. Platteel.
Kerkelijk voorber. examen de heeren J. Plooy.
mr P. H. Th. Stevens. j. J. van Zorge, A.
Bloemendaal. J. A. Peters en P. Schoonenboom.
Cand. Godgeleerdheid: de heeren H. v. d.
Akker, J. Hoogenkamp (met lof). J. N. dc Ruiter,
A. G H. Kronemao en J. Groot.
Cand. klass. lett.: mej. H. Scfauuring en mej.
S. J. Reitsina.
Doet. artsenijbereidkunde: de heer H Vas-
Caod. geneesik. de heeren J Sikkel, A H van
Ra/vensteyn, J F A Overtveld, H Lenstra. F Vos-
senaar. A Taminiau, T G M van Delft en G Blok
dames H M A Ariens. C M van As. C W
C Middelhoven, A M W Bolian en S M A C
Welleman.
AMSTERDAM. Doet. geneesk de heer A Krop*
«ld. Bev tot arts de heeren: P G op de Ctxil
(Naarden) en Th H W Schaffers (Arnhem):
cand wis- en natuurkunde cum laude de heeren
P E Lepoeter en J Ch Boland; doet wis- en na
tuurkunde (hoofdvak wiskunde) mej. S Boekhoff.
(hoofdvak natuurkunde) de heer F Balema;
doet wis- en natuurkunde (voor wiskuode) dr J
de Liver en voor het cand klass letteren de heer
F J C J Neyens en mej F A L v Gelder.
Cand. klass letteren: mej J Frumau.
Cand. gesch: mej A E Groeneveld.
GRONINGEN: Doet rechten; de heer A J
Dort Germaansche taal- en letterkunde
(Duitsch): de heeren O de Bruyn en W J Buma.
Cand geneeskunde de heeren C Kapsenberg.
H J Kars. A P v d Wcy. D J D de Groot. H
Aling en L Stoel; candidaats klass taal en lett:
dc heer S Tuinier.
DELFT. Cand natuurk ingenieur: de heeren
H Altiog, C Lely, H J Lindenhovius (met lof)
en M Ziegler.
Iogenieursexamen natuurk ingenieur: de heeren
C J Boers (met lof), C Dorsman, J C Duijster,
ir V E Consalves (e.o.), J W H Lanïbach, J
Piket en G E Twinners.
NOTARIAAT
's-GRAVENHAGE. Gesl voor deel I. de heeren
L P Krijger. Hillcgersberg, K v d Werf. Gronin
gen; voor deel II: de heeren W v Riet, Rotter
dam, L W C Maritz, Den Haag.
APOTHEKERSASSISTENT
AMSTERDAM. Gesl mej. E Th J M Crobach.
Amsterdam.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
DELFT. Ing.ex. natuurk. ingenieur de heeren
J C D Duister, Zegwaart en G C Tummers,
Roermond.
Cand.ex. natuurk. Ing. de 'heer H Alting,
Schoonhoven.
GYMNASIA EN LYCEA
ASSEN. Gem. gymnasium. Na verlengd examen
geslaagd voor het eindexamen A: Th Hoff, voor
diploma B: J M Vriend en F E Bos.
EINDEXAMEN H.B.S.
HAARLEM, le H.B.S. B.-5 j. c. Geslaagd litt
oecon. afd. Groep I: B J Adieek Brusse. H
Brunnekreeft, de dames I B Busking. B A Chapor.
Eily Dieckman, H J van Eendenburg, W A
Heybroek en de heeren J G Grilk, P van Heerden
en J Latensteta.
Groep II dc danjes A C Maarr-cha:':. C C
Sobels, C W J Steenborg. A G Vroom en de
heeren J Poort. H W Salomonson, J D F Stol!,
E H van der Togt en J H Warnaars
ROTTERDAM. l<ste Gem. HBS. Eindexamen
5-j. c. A van Alkemadeplein. Ges!: C Goedhart
te Hll'egersberg, P de Graaf alhier, mej P d<
Kroes te Overschie, S L Lier, J v Baarba»
Lagaay, H Overman, L Miscrus, W J We;
A Hansen, mej I Isaacs, J Natzijl, L Overzie
J Schiebergen, H Engelman, A j Hakman, A Ph
Nicuwenburg J Adams. J E Back, allen alhier:
G Smit te Hoek v Holland, L P Brandei. J
Riet, M Elderson en Ph H Suter, allen te Rotter-
"s-GRAVENHAGE. 5 c. Ghr Meisjesschool.
Einde 17 Juni: gesl de dames J Aa'ders te 's-Gra
venhage. G F E van Bevere te Rijswijk, M G
Broekhuizen te Gouda: i£ H E Bruijn te 's-Gra-
venhage en A H Deys te Srfieveningen. AFgew 1.
18 Juni, idem de dames: E C v d Hammen
Voorburg, G Hoege. W A v d Houven, C J
Kruithof en H G H v d Poll tc 's-Grav
Afgew één.
EXAMENS KWEEKSCHOOL
DOET1NCHEM. Groen van Prinsterer Kweek
school Gesl de dames H Pietcrs, G G Raat de
heeren J Buunk, J W Debbink, G S Grootnibbe-
link. G J Hoens.
DORDRECHT. Chr. kweekschool. Nutti
handwerken. Geslaagd de dames T Boumaa. A
J van Buur en. A H van Herwijnen. L C F Hoo
rem ex. en T C de Koning, allen Dordrc*ht cc F
M de Klerk. Zwijndrccht.
MIDDELBURG. Chr. Kweekschool. Ges'aag
de hteren C M La/coy. Hansweert; J J v
Fiassd-e. 8r»\skens. F v d Putti, Goes. A C Vei
mast, Ierscke. P Vreeke, Souburg
NIjMEGEN. Chr Kweekschool de Kbri-.enber:
Nuttige handverken. 2 deelneemsters Geslaagd c
c'nmes I Targelder en M v d Pol.
UTRECHT Chr. Kweekschool Rehoboth
Eindexamen Geslaagd H A Godschalk, U:rechi
J van Dijk, Eunnik en W van den Heuvel
Ouderkerk a d IJsel.
APELDOORN. Examen LO Rijkskweekschool
voor onderwijzeressen. Geslaagd: W Aikes,
Amersfoort: A E Bergsma. te 's-Gravenhage;
C de Boer te Apeldoorn: T Dijkstra, te Witmar-
M E Elhorst. te Zutphen; en M C Groes
te Apeldoorn Afgewezen: geen.
HEERENVEEN. Rijkskweekschool. Nuttige
handwerken Geslaagd de dames M Groen, Oldc-
boom, D Haneman. Steenwijkcrwold; H Oosti
Oranjewoud: L Pel, Tjalleberg. Afgewezen
MEPPEL. Rijkskweekschool. Geslaagd de
dames J Buurman. Hoogeveen; T Cupido, Ruinen:
G Dantuma, Giethoorn; B Duiven. Kallenkote bij
Steenwijk. M C van Goor en H Hofstra, Meppel,
Afgewezen geen.
SCHOONHOVEN. Rijkskweekschool Examens
nuttige handwerken. Geëx 10 cand. Gesl dc dames
A C Boer, H G v d End. P Futselaar. M Klomp,
allen te Gouda; H v d Bergh, J v d Sijde, beiden
te Schoonhoven; T Bouter. te Streefkerk; J Die
penhorst te Ameide, L Duiverman te Nieuwerkerk
a d IJssel. G Molenaar te Bergambacht D«
examens zijn hiermede afgeloopen
LICH. OEFENING
AMSTERDAM. Geëx. 2 cand Gesl dc heeif
J J M v Daal, Den Haag.
Wetenschap.
door
J. QUISPEL,
te Rotterdam
ii.
Ter illustreering van de loonverfiouclingcn
in Nederland en de Scandinavische landen
geven wij hieronder de maandgage van de
mindere schepelingen ter Koopvaardij thans
óór het loslaten van den gouden stan
daard in 1931, omgerekend tegen den koers
ran dien datum.
laten van den gouden standaard, niet aan-
Wij zouden bijna zeggen: je moet maar
durven. Wij zullen maar aannemen dat het
onderzoek door de delegatie ingesteld, zoo
haastig en daardoor zoo oppervlakkig is ge
weest, dat men werkelijk in die meening
verkeert.
Had men eóhter slechts vluchtig dc Sta-
titiske Efterrotninger no. 42 d.d. 13 Nov.
1914 geraadpleegd, waarin de prijzen van
alle gewone levensmiddelen zijn opgenomen,
dan had men zich kunnen overtuigen oat
de koopkracht wel degelijk was gedaald.
Stelt men het indexcijfer October 1931 op
100, dan was het October 1034: 109; \oor
kleeding was het zelfs 120 en voor voeding
Matroos
Stoker
Tremmer
Matroos
Stoker
Tremmec
Amerika Engeland Nederland Zweden Denemark. Noorwegen Duitsdhl.
28 Februari 1931
f 15609 f 109.04 f 100.— f 105.47 f 105.47 f 106.92 f 78.24
f 162.34 f 115.09 f 105.— f 105.47 f 108.14 f 110.26 f 84.76
f 143.52 f 109.0
f 461.95
f 77.16
f 80.12
1 66.77
i 224.05 f 179.61
i 333.17
f 58.66
f 62.29
f 85.—
f 80.—
f 84.—
f 68.—
f 68.75 f 72.09 f 64.15 f 72.32
f 279.69 f 285.70 f 281.33 f 235.32
5 Februari 1935
f 54.88 f 51.08 f 52.38 f 61.14
f 55.26 f 52.37 f 55.20 f 67.08
f 35.47 f 34.92 f 29.38 f 56.99
i 232.— f 145.61 f 138.37 f 136.96 I 1S5.21
Nemen wij de drie groepen in totaal dan
!8 Febr. '31 f 461.95 f 333.17 f 290.-
5 Febr. '31 f 224.05 f 179.61 f 232.—
allen dc verschillen nog scherper in het oog:
f 279.69 f 285.70 f 281.33 f 235.32
f 145.51 f 137.97 f 136.41 f 185.21
met f 237.90 f 153.56 f 58.— f 134.18 f 147.73 f 144.92 i 50.11
Vc
Uit deze staten blijkt, dat de Scandinavi
sche landen thans het laagste maandloon
betalen en dat het loon sinds Februari 1931
met de helft en meer is verminderd.
Wat men verdient is echter niet de hoofd
zaak, maar wat men voor hetgeen men ver
dient, kan koopen. Volgens dc commissie uit
de S.D.A.P. en het N.V.V. is onder de sociaal
democratische regeeringen in Zweden en
Denemarken de "koopkracht, door het ver-
Het eerste artikel 6tond in ons blad
van IS Juni*
111. Bovendien waren de prijzen voor do
val van de Kroon zoo hoog, dat ze bijna het
dubbele waren van die in Nederland.
Thans zijn ze voor sommige artikelen nog
hoogor, even hoog of zeer weinig lager dan
de prijzen in Ned and, uitgezonderd boter,
margarine en eenige andere artikelen welke
op het geheele budget van weinig beteeke
nis zijn.
Wij zouden hier gaarne een staatje in op
nemen van een 25-tal artikelen zooals wij die
te Kopenhagen voor de étalages hebben ge
noteerd en de doorsneeprijzen van die zelf
de artikelen opgegeven in No.42 van de meer
genoemde Statdtiske Eftcrrctninger Novem
ber 1934.
Wij nemen er eenige uit de voor ons offi-
cieele Statitiske Efterretninger en daarte
genover de prijzen te Rotterdam, hoogste cn
laagste prijs.
Thee Kopenhagen 91 ore is 60 cent; Rot
terdam 20—34 cent; koffie Kopenhagen 2.50
kronen is 82 cent; Rotterdam f 0.30—1.10; re
paratie schoenen, zolen en hakken 6.55 kro
nen is f 2.15; Rotterdam f 1.50; morbrad
(carbonade van dc harst) 1.33 kronen is
44 cent; Rotterdam 40 cent; rundvlecsch
1.09 kronen is 36 cent; Rotterdam 4535 c.;
werkschoenen 13.10 kronen is f 5.05; Rotter
dam f 4.95, voor beide de hoogste prijzen;
boter 1.33 kronen is 44 cent; Rotterdam
marktprijs 80 cent; margarine 0.78 kronen
is 26 cent; Rotterdam 54 cent.
De prijzen der voedingsmiddelen namen
wij over uit de-prijslijst van De Arbeiders
coöperatie Voorwaarts te Rotterdam Dec.
1934.
De koopkracht behouden?
Wij geven eenige berekeningen. Volgens
de Kopenhaagsche loonregeling is het loon
voor een vaste kolenwerker Kr. 56.01; is bij
den tegenwoordigen stand der zaken f 17.92.
Het indexcijfer is voor October 1931: 100,
voor October 1934: 109.
Voor wat een kolenwerker in 1931 voor
f 17.92 kocht, betaalt hij thans f 19.58, dus
f 1.61 meer.
Men koopt voor hetzelfde aantal guldens
in Denemarken weinig meer dan in Neder-
Het minimumloon voor alle vaste arbei
ders te Rotterdam is f24.45. Ook voor de ko-
lenwèrkers te Kopenhagen is het minimum
Kr. 56.01.
Wat kan men nu voor dat loon koopen?
Wij geven hier een lijstje van eenige arti
kelen.
Te Rotterdam
Artikel loon prijs men h. daarv.
Omdat de uitkomst gelijk bleef hebben wij
de Kroon niet herleid in Nederlandsch geld.
Bij margarine was de doorsneeprijs in de
Statitiske Efterretnunger 176 öre per kilo.
In Denemarken is geen verplichte bijmen
ging van roomboter. Daarmee hebben wij
rekening gehouden, waardoor wij op 198
öre per kilo kwamen.
Uit de verschillende hiervoor gegeven cijfers
welke voor een groot deel zijn overgenomen
uit officieelc gegevens, blijkt wel dat de toe
standen in Denemarken thans niet gunsti
ger voor de arbeiders zijn dan in Nederlanc.,
en dat men voor hetzelfde aantal kronen
nu niet meer kan koopen wat men daar
kocht voor den val van den kroon
Bovendien blijkt oat in Denemarken vóór
October 1931 de loonen hooger waren maar
ook de kosten van levensonderhoud belang
rijk hooger dan in menig ander land. De
prijzen der meeste levensbehoeften zijn
thans, nu de kroon geen 66 cent maar on
geveer 33 noteert, in doorsnee weinig lager
dan in Nederland.
Als je in de Deensohe Statitiske Efter
retninger leestj reparatie schoenen (zolen
cn hakken) 655 öre, dan veeg je toch eenige
keeren je oogen uit eer je gelooft dat dit
er werkelijk staat. In goudkroon is dat
f 4.32, in gedeprecideerdc kroon t h a n s nog
f 2.10. In de hierover gegcien berekening
nam ik voor Rotterdam f 1.50. Ik wist toon
wel dat ik aan den veiligen kant bleef,
maar als mijn vrouw mij nu zegt: Jc schoe
nen zijn thuis gebracht, dc reparatie kost
f 1.35, dan vraag je toch eenige keeren: Wat
zeg je! Hoeveel?
Als de kroon nog op goud noteerde dan
zou dit zijn 158 kronen voor een costuum
a 66 cent is f 104.25. Voor een costuum (con
fectie) thans nog f 52.—. Eer jc zoo voor do.
étalages wegloopt ga je eerst eens naar
binnen om te informeeren of dit misschien
ook de prijs voor maatwerk is.
schoenreparatie,
zolen/hakken f 24.45 f 1.50 16.3 maal
werkschoenen
prijs f 24.45 f 4.95 5.paar
Te Kopenhagen
Personen loon prijs men li. daarv.
kolenwerker
kr. 56.01 655 ore 8.6 maal
kolenwerker
kr. 56.01 kr. 15/" 3.64 paar
rundvleesch
kolenwerker
per kilo f 24.45
r O.SO
30.1 maal
kr. 56.01
217 ore
26.-
maal
varkensreuzel
kolenwerkei*
per kilo f 24.45
f 0.55
44.5 maal
kr. 56.01
176 ore
31.9
maal
varkensvleescli
kolenwerker
per kilo f 24.45
f 0.80
30.5 maal
kr. 56.01
266 ore
21.1
maal
carbonade (Harst)
t 12Q
kolenwerker
margarine 1 24.45
20.2 maal
kr. 56.01
198 ore
28.8
maal
Abel Tasman wordt gehuldigd
Te Lutjcgast en in Australië
Te Lutjegast, in Groningen, zal een uifi
Australië gezonden gedenkteeken worden ontj
huid voor den koenen zeevaarder Abel Jansz.
Tasman, die Australië- ontdekte cn wiena
naam verbonden is aan het eiland Tasmania
Tasman werd in 1603 te Lutjegast gehoren<
Hij bracht daar zijn jeugd door. Daarna i%
hij gaan varen.
Hij trad in hej huwelijk met Claegie Hein
driks, doch na haar dood hertrouwde hij]
met Jannetje Tjaers van Amsterdam. Abet
was toen zeeman geworden; zijn domicilii
liad hij in de hoofdstad des lands. Zijn fa
milie bleef te Lutjegast wonen; in 1633 woon!
den er nog leden van zijn geslacht te Lut
jegast.
Uit oude kronieken valt op te maken, datJ
Tasman in 1633 voor het eerst met het
schip „Banda", uitgezonden door de Kamer,
van Amsterdam, naar Indië is gevaren. Als
stuurman maakte hij deze reis en toen hij:
in 1638 andermaal uitvoer, was hij reeds ka
pitein geworden- Onder Quast voer hij uit
met twee schepen teneinde een onderzoek;
in te stellen naar het al of niet bestaan van
een fabelachtig land ten oosten van Japan'
gelegen, „uvteimate rijck van goud end©
silver". Zijn derde groote reis ondernam hij'
in 1612, thans als schipper-commandeur
over dc schepen „Heemskerk" en „Zeehaen"*
teneinde het onbekende „Zuvdland" nader
te verkennen en enkele gedeelten er van in
kaart te brengen-
Op deze reis ontdekte Tasman tal van on
bekende eilanden. Zijn Journael ofte Be-
schrijvinge vertelt van al zijn ervaringen*
van zijn landingen, het eerste treffen met da
wilde Papoea's, ook van de verliezen gele
den in de gevechten met de inboorlingen.
Het groote eiland, aanvankelijk Van Die-
mcnsland geheeten, werd later naar den ont
dekker Tasmanië genoemd. Bij den geschied:
schrijver Van Kampen kan men lezen, boe.
Tasman's eigen naam voor het eiland Tas
manië in eere bleef, „zelfs bij de trotscli©
Britten, die tevergeefs getracht hebben daar
aan den naam van Nieuw Brittannië te ge-
Abel Tasiman heeft later nog meer tochten'
ondernomen. Hij schreef een verhandeling
over Zeilaanwijzingen van Batavia naar
Punto Gale enz. Verder trok de regeering
partij van zijn nautische kennis, door hem
te benoemen tot lid van den Raad van Ju
stitie. Hij is te Batavia in 1657, 54 jaar oud,
overleden-
Het heeft in Austra!i6 bevreemding ge
wekt, dat Tasman ten onzent nog geen:
standbeeld had. Nasporingen te Lutjegast
brachten aan het licht, dat men er den groo-
ten inwoner van drie eeuwen terug bijkans
heeft vergeten, althans niets herinnert er
nan 's mans verblijf-
Daarin zal dan nu verandering komen*
Reeds is de gedenksteen onderweg en na
aankomst zal de plechtigheid te Lutjegast
plaats vinden.
Een andere zal opgericht worden ter plaat
se waar Tasman in~1642 voet aan wal heeft
gezet.
EEN MUSEUM VOOR HET WESTLAND.
Belangwekkende verzameling bijeengebracht*
Het Westland is thans in het bezit gekomen
in zijn eerste museum. Prof. van Poelje,
van het Departement voor Onderwijs, die een,
oud-Naaldwijker is, heeft vandaag dit mu
seum geopend.
Het Westland heeft een rijke historie, die
nauw verwant is aan die van ons Vorstenhuis.
Het Huis Honsholredijk behoorde immers
rroeger aan de Oranjes, en Prins Frederik
Hendrik stichtte het Hofje met de kapel,
.vaarin thans te Naaldwijk het museum is
ngericht.
Van het groote buitengoed der Oranjes is
thans weinig meer over, doch vooral, dank zij
het energiek werken van den heer A. v. d.
Marei, secretaris van het Genootschap Oud-
Naaldwijk, is nog veel bijeen gebracht, dat
een duidelijk beeld kan geven van de betee
kenis van het Westland in vroeger eeuwen.
Zoo bevat het museum een groot aantal
gravures en schetsen betrekking hebbend op
de vroegere bezittingen der Oranjes.
Verschillende Oranjes hebben den titel van
„Heer van Naeltwyck" gevoerd en het was
Willem V, die in 1S06 stierf, die een acte tot
afstand van dezen naam deed.
Het museum be-at verschillende gegevens
•er de ontwikkeling van het Westland en
diverse opgravingen geven hier een over-
Zoo b.v. de deelen aardewerk en Romeinsch©
hand uit de tweede eeuw na Christtos.
Eenige fraaie schilderwerken, door het
Rijksmuseum afgestaan, sieren de wanden
bet historisch gebouwtje. Het zyn enkele
wei'ken van den Meester van Alkmaar.
Verschillende waardevolle schenkingen ont
ving' het museum van particulieren, terwyl
ook de burgerij steun aan de inrichting van
dit museum verleende. Een belangwekkende
verzameling is in dit Westlandsche
by een gebrast,
Vraag en Antwoord.
3799 M. tc S. Uw
mmlasie Is. Het beste is dus dat u aic!
,ot d<r Commissie zelve.
eer u als eerste hypotheekhouder he
niet geheel koi
Voor de opga'
onderpand i'ls i
(V- gegoedheid
het verbonden onderband*
