«40»
VRIJDAG 7 JUNI 1935
DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws
GEREP. KERKEN
Aangenomen: Naar Hardinxvcld, caod. J
J. Beukenkamp te Sleeuwijk (N.-Br.).
NED HERV. KERK
Beroepen: Te Vroomshoop, J. J. Poldervaart
i£t Nigtevecht.
Bedankt: Voor Twello, A. Hijmans te
Nijverdal.
GEREP. GEMEENTEN
'Beroepen: Te Bruinissc, J. Fraanje te
Bar
:veld.
BEROEPBAAR VERKLAARD
Voor het praeparatoir examen van di: classi
Den Haag der Geref. Kerken slaagden de hceren
J. P I o m p en H. J. S p i e r. beiden candidaat
de Vrije Universiteit Zij zullen gaarne 's Zondags
de kerken dienen en een eventueel beroep terstond
ir» overweging nemen.
'Hot adres van den heer Plomp is Tol
lensstraat 10. Rijswijk (Z.H.) tel. Haag 11S447 er
dat van den heer Sp.i r is Obrechtslraat 112 Den
Haag. tel. 390209.
„KERK EN VREDE"
De Vereen. „Kerk en Vrede" zal hnar 11c
algem. vergadering houden te Lee u v
den op l.r> Juni ja.s. Aan den vooravond is
er een wijdingssamenkomst. Prof. Heering
treedt als voorzitter af en zal tot eere-voor
zitter benoemd worden.
Bij de voorstellen is er een van de afd.
Rotterdam luidende:
„De algemeene vergadering, overtuigd van
de noodzakelijkheid om krachtiger dan to'
dusver het geval was onze getuigenis in de
kerken te doen doordringen dringt er bij
liet II.B. op aan, moer dan lot nog toe aan
dacht le wijden aan de actie in dc- kerken".
In een voorstel van de afd. Schiermonnik
oog lezen wij de. wenschelijkheid, dat d*
verplichting tot daadwerkelijk verzet zal
Uitgebreid worden tot dc niel militair-dienst
pitchtige leden, zoowel in vredes- als in mo
bilisatietijd."
Het hoofdbestuur ontraadt echter dc aan
neming van het voorstel.
BAPTISTEN-LANDDAG
In het gemeentebosch te Assen zal op den Tw<
den Pinksterdag een interprovinciale landdag ge
houden worden van dc Baptisten-gemeenten in de
drie noordelijke provinciën, waaraan zal worden
medegewerkt door 2 muziekkorpsen en 2 zang
koren Als sprekers zullen optreden zes voorgan
gers van baptisten-gemeenten.
Dc landdag, die om 1 uur zal aanvaogen, wordt
voorafgegaan door een optocht met muziek van dc
deelnemers door de stad.
Een gedeelte van den landdag is speciaal be
stemd voor het jeugdwerk.
De leiding van dezen landdag b rust bij Ds.
Brandt van Haulerwijk en Ds_ de Neef van Vrie-
ficheloo,
PSALMEN EN GEZANGEN
In antwoord op zijn bestrijders heeft dc
heer R. van M a z ii k te Rotterdam, thans
een reoks replieken uitgegeven onder den
titel ,'t Betaamt ons psalmen aan te hef
fen". Achtereenvolgens staat hij achttien
kerkelijke bladen te woord; meerdere. rBe
hem niet zijn toegezonden, laat hij buiten
bespreking. Uitgave van Mazijk's Uitgevers
bureau te Rotterdam.
Bij de Drukkerij E. J. Wij kamp te Gou
da is verschenen een brochure van J. M.
Bakker, onder den titel ,.De uitbreiding
'der kerkliederen, een bedenkelijk syinptoo-m
van een ontrustend ziektebeeld in ouzo
Geref. Kerken". Ook deze schrijver blijkt
een tegenstander van de invoering der
„Eenige Gezangen". Hij beschouwt eerst ds
fcaak historisch, dan bespreekt hij het rap
port der Synodale deputaten en de argu
menten der voorstanders, om vervolgens
uitvoerig Dr Kraan, die in de Reformatie
vijf artikelen over Vroomheid schreef, te be
antwoorden met citaten uit belijdenisge
schriften en uit boeken van Geref. theologen.
Kerk en Staat in Duitschland
DE SYNODE VAN AUGSBURG
De aangenomen- rcsoluti-
De Synode der Belijdeniskerken heelt gis
teren in den laten avond haar zittingen be
ëindigd en heeft blijkens den Tel.-verslagge
ver enkele resoluties aangenomen, die ook als
nota aan dc Rijksregccring worden ter hand
gesteld.
Oproep aan de Kerken
Tot de kerkelijke gemeenten, de predikanten
dc ouderlingen der Evangelische kerk, richt dc
synode een ernstigen. doch tevens kalmeerenden
oproep, waarbij nogmaals nadrukkelijk verzekerd
wordt, dat niemand in staat is de kerk te
b.nden of te verbieden, zelfs de meest autoritaire
overheid niet. daar de Kerk haar aardsche macht
immer: aan God ontleent.
De gemeenten worden daarom opgewekt den
strijd tegen de nieuwe heidensche leerstelling
vermoeid voort te zetten, waarbij zij op den vol
len steun van dc geheele protestantsche kerkelijke
organisatie kunnen rekenen.
Deze resolutie zai door de voorloopige kerke
lijke leiding in den loop van de volgende week in
alle grootc Duitsch steden in pechtige kerkdien
sten worden 'bekend gemaakt.
Nota aan de Regeering
Een tweede resolutie bevat de bezwaren e
gumenten der Synode met betrekking tot hi
grijpen der overheid in kerkelijke aangelegenheden
en waarbij in dringende bewoordingen
het nakomen van de beloften door de naticoaai-
socialistische regecring gedaan, geëischt wordt.
Daarbij wordt er op gewezen, dat de protestant
sche kerken haar grondwettelijke rechten ontlcener
aan de Reichskirchen-Verfassung van 1933, door
de nationaal-socialistische reg ering afgekondigd,
en-waarbij s p e c i a I e garanties voorde
Belijdende Kerk zijn neergelegd. Tevens
worc-t herinnerd aan de beloften, door den Führer
geciean ten aanzien van de vrijheid der kerk.
Het argument der regeering, dat dc strijd, dier»
d? kerk voert ter verdediging van haar le.htèn,
ren voor hH Duitsche vJk oplevert en al.
politieke manoeuvre tegen de overheid moe
len beschouwd, wordt resoluut als onjui>» vai
de hand gwezen. De staat dient er zich voor
vden. dat een breuk tusschen Christendom ei
Int Duitsche „Volkstum" omstaat.
Betr'ffende de arrestaties
Wat het gewelddadige en eigenmachtige >p' ï-
dtn van verschillende overheids-instanties tegen
predikanten betref-, die dan als misdadiger:
hoogverraders in gevangenissen en concent
dampen verdwijnen, verlangt de synode, dat
g< hike voorvallen zich in de toekomst niet
zullen herhalen en dat voortaan de normale justi-
tioneelc weg in geval van bewezen wets-overtre-
ding zal worden gevolgd.
Een van de ernstigste inbreuken op de vrij
heid van de kerk. acht de synode wel de ver
banning van predikanten uit hun gemeenten en
het verbod van bijeenkomst en vergadering.
In verband met deze twee punten zijn dan ook
aparte annexen aan de resolutie toegevoegd.
Ten aanzien van de verbanning van predi
kanten heeft de synode namelijk besloten, dat
wanneer dergelijke predikanten evenals ds.
Bunzei uit Breslau dit versbod zouden over
treden door naar hun gemeente terug te kee-
ren, een dergelijke houding hun-
zijd
doo
rden gedekt.
Academie cn catechisatie
Een tweede annex houdt zich bezig met de
verordening van den minister van onderwijs R-ust,
dat professoren aan de hoogescholen en universi-
op straffe van ontslag geen partij mogen
kiezen in den kerkelijken strijd en er zich niet
mogen uitlaten, hetwelk eveneens" als
flagrante schending der kerkelijke vrijheid wordt
bestempeld, terwijl een derde annex hetzelfde oor
deel velt over de verordening van graaf Helldörff,
De oud-minister
Bené Renault
(links), die in dc
Stavisky-affaire
gecompromitteerd
werd, voor het As
Sisenhof te Parijs.
den politic-president van Potsdam, waarbij aan de
jeugd verboden wordt catechisaties bij te w
welke niet dc goedkeuring van rijksbisschop Miil-
ler of van den Hi tier jeugdleider Baldur ven Schi-
rach hebben.
De Tel. deelt nog mede. dat de omvangrijke
protest-nota door het hoofd der voorloopige
kerkelijke leiding, den Hannoveraanschen bis
schop Dr. Marahrens aan minister Frick per
soonlijk zal worden overhandigd en dan Maan
dag na Pinksteren aan alle gemeenten wor
den toegestuurd.
De reso'utics zijin in den loop van den mor
gen aan den rijkscommissaris Schucht voorge
legd Dez< hi.eft, hoewel het een oogenblik
g spannen schijnt te hebben, niet ingegrepen.
De bedoeling der resoluties is volgens den ver
slaggever, regeering haar taak in het beteuge
len der ai te radicale plaatselijke autoriteiten, di«
telkens weer eigenmachtig ingrijpen, te vergemak
kelijken. Neemt de regee." r.g dc hierbij aangeboden
kansen op een compromis echter niet aan en mocht
wederom een verscherping in den toestand infr<
den dan zal de voorioopige kerkelijke leiding niet
aarzelen en op grond var. de Augsburgschc resolu
ties oogenbl ikke lijk ingrijpen.
Tijdens di synode zi;n, naar de Tel. vernam,
in tegenwoordigheid var. den regeeringscommissa-
ris hrrde noten gekraakt, vooral toen de Saksi
sche en Hessische getieif ge:rden details uil
kerkstrijd, betrekking hebbend op de gevangenne
ming ccr predikanten schi-'derden.
Het moet dan ook als een groot succes va:
presidium worden beschfiwd, dat men cr
geslaagd dc bewoordingen der resoluties waardig
en kalm te houden.
Hervormde Nederlanders in
het buitenland
Hun geestelijke verzorging
Aan het door de Algemèene Synodale
Commissie der Ned. Herv. Kerk aam de Al-
gemeene Synode uitgebrachte rapport
zake de geestelijke verzorging van Herv.
Nederlanders in liet buitenland is het vol1
gende ontleend;
Dnisbnrg, Ruhrort e.o.
De grootste zorg baarde de Evangelie-
arbeid onder de Herv. Nederlanders in
Duisburg Ruhrort en omgeving. Met moed
en volharding gingen de E\angelisten, de
heeren Sanders cn Roos oort met pre
diken, catechisatie-onderwijs cn bezoek.
Zooveel zij vermochten trachtten zij ook d
stoffelijke nooden van hulpbehoevende land-
genootcn te lenigen. Financieele moeilijk
heden namen zulke afmetingen aan, dat
het besluit moest worden genomen een der
Evangelisten te ontslaan. Dit veroorzaakte
groote verslagenheid onder de gemeente
leden van Duisburg en Ruhrort, Er kwa
verzoeken in om nog gedurende een jaar
den arbeid op denzelfden voet voort te
zetten. Met vereende krachten zou men dan
trachten de benoodigde gelden bijeen te
brengen. Het resultaat was, dat het besluit
tot ontslag van een der Evangelisten voor
een jaar wordt opgeschort en dat de finan
cieele uitkomsten van de aan te wenden
pogingen zouden worden afgewacht. Hoe
zeer zou men zieli verblijden als dit werk,
dat reeds gedurende 31 jaar met veel zegen
te Duisburg verricht wordt, zonder gelde-
lijken druk kon worden voortgezet.
Emmerik en Kleef
Te Emmerik 'en Kleef was de tegenslag
van anderen aard. al waren ook hier de
financieele omstandigheden niet rooskleu
rig. Ds. P. I. H a g e, predikant te 's-Hee-
renberg, die hier sinds enkele jaren de
leiding van den Evangelie-arbcki had. legde
op 1 Oct. 1934 zijn ambt neer en daarmdce
ook zijn werk te Emmerik cn te Kleef. Door
hulp van buiten werden de Godsdienst
oefeningen voortgezet, die behalve door de
daar woonachtige Hollanders, geregeld door
tijdelijk daar vertoevende schippers werden
bezocht,
Gronau
Een opgewekte toon klinkt uit de berich
ten die uit Gronau kwamen. In de commis
sie tot den Evangeliearbeid onder de Hol
landers kwam geen verandering. Na de
Godsdienstoefening worden in den regel
én of meer zieken in het ziekenhuis be
zocht. Ook werd huisbezoek gedaan in ver
schillende Hollandsche gezinnen. De ver
houding tot de Duitsche predikanten is van
zeer vriendschappelijken aard.
Te Schöninghsdorf werd de heer H. v. d.
Linde als zoodanig vervangen door den
heer J. Kiewiet, uit. Barger-Compagnie.
Op drie plaatsen verkondigt hij het Evange
lie in dc Ned. Taal: te Schöninghsdorf. te
Hezepertwist en te Felindorf. Voorts geeft
hij catechisatie en doet huisbezoek.
In Frankrijk.
Behalve in Duitschland, heeft dc arbeid
der geestelijke verzorging zich ook in het
afgeloopen jaar uitgestrekt tot de Herv.
Nederlanders in Frankrijk. Naar -dit land
ondernam Ds. J. N. Hulsberg e n. Ned.
Herv. predikant te Hocdckcnskerke, in op
dracht van de Synode een reis om de daar
erstrooid wonende Neerlandci s te bezoeken.
Niettegenstaande de verre afstanden en de
slechte reisgclegenheden, heeft hij 35 fami
lies bezocht en verschillende alleenstaande
personen, die als knechten op boerderij-
werkzaam waren. Op de beide Zondagen
heeft hij huiselijke godsdienstoefeningen
geleid, waar 11 en IC personen tegenwoor
dig waren. Over liet- algemeen werd het be
zoek op prijs gesteld, vooral waar zieken
waren.
DE SCHOTSCHE GENERALE SYNODE
De Vereenigde Schotsche Geref. kerken
hielden van "31—30 Mei jl. te Edinburgh
haar Generale Synode. De hertog van Kent,
's konings jongste zoon, woonde als af;
vaardigde der kroon de vergadering bij
ontving de synode in het oude slot van
Maria Stuart. Tot nieuw moderator werd
gekozen dr Marshall I.ang, broeder van
aartsbisschop van Canterbury, zoodat de
twee grootste Britsche kerken thans dooi
twee broeders geleid worden.
TEVEEL AAN THEOL. CANDIDATEN
Ook in Noorwegen is thans overvloed var
theologische candidatcn. Er zijn er meer
dan 300, die geen beroep kunnen verkrijj.
Men zoekt thans functies in het verecni-
gingsle\'cn te scheppen, w elke een deel .van
dezen overvloed kunnen opnemen,
KERK EN GEBOORTE-BEPERKING
De Classis 's-Gravenhogc van de Geref.
Kerken benoemde in Nov. 1933 drie deputa
ten om te onderzoeken of en in hoeverre de
propaganda van de Neo-Malthusiaansche
Bond voor deze Kerken schadelijke gevolgen
heeft afgeworpen. Tevens kregen deze depu
taten opdracht om te onderzoeken welke
middelen tegen de N.-Malth. propaganda
kunnen worden aangewend. Deze deputaten,
dr. K. J. Bult, dr. S .0. Los cn de heer A.
van der Spek, brachten hun rapport uit in
de classis-vergadering van 1 Febr. 1935.
Daarop werden hun conclusies, met een
kleine wijziging, eenparig aangenomen, ter
wijl het rapport zelf voor rekening van de
schrijvers werd gelaten.
Genoemde deputaten besloten hun rapport
met dc aangenomen conclusies uit te geven;
het is thans verschenen bij de N.V. W. D.
Meinema te Delft.
Dat wij de lezing van dit geschrift met
groote ernst aanbevelen, spreekt vanzelf. De
driezijdige belichting van dit, voor volk
kerk zoo ingrijpend belangwekkende vraag
stuk: van den zedelij k-religieuzen, den me-
disch-ethischen en den statistischen kant
verschaft oriënteerende maar tegelijk waar
schuwende enook zorgwekkende ge-
HOENDERLOO
In de vergadering van bestuur en com
missarissen der stichting Hoenderloo heeft
de penningmeester, de heer H. L. van
Eeghen, meegedeeld, dat het jaar 193i
sloot met cn tekort van rond f 80.000. Een
belangrijk deel zal hiervan echter kunnen
worden ingehaald door een bijdrage uit het
algemeene subsidie, dat gewoonlijk plm.
f 50.000 bedraagt. Aan giften, contributiën
:n legaten heeft de stichting f 23.000 ontvan-
ren, aanmerkelijk minder dan in 1933. De
uitkomsten van de bedrijven ten dienste
van hej vakonderwijs waren negatief. Aan
het eind van het verslagjaar werden cr
de stichting zelf 2-19 jongens verpleegd
waren er 79 in gezinsverpleging onderge
bracht.
Als bestuursders werden herbenoemd de
heeren mr. II. de Bie en J. II C Heldring.
In de vacatures van jhr. mr. C. G. p. Quar-
1 es Van Ufford en dl". 'Th LVV van Reve-
steyn, werden de heoren- dr. A. de Mol van
Otterloo en dr. J. Eykman gekozen.
HET CALVINISTISCH
WEEKBLAD
komt deze week met een proefnummer.
Redactie: Dr. C. Bourna, Prof. Dr. A. Sizoo,
Dr. C. Tazelaar en Prof. Dr. J. Waterink.
Prijs per half jaar 2,50. Uitgeefster; N.V.
W. D. MEINEMA, te Delft.
SCHOOLNIEUWS
HET BEZUINIGINGSONTWERP
Een adres van de
Chr. Schoolorganisaties
Dc Schoolraad voor dc Scholen
Bijbel (als zoodanig vertegenwoordigende
de Ver. voor Chr. Nat. Schooolonderwijs,
het Geref. Schoolverband, de Unie „Eeni
school met den Bijbel" en dn Ver. van Chr.
onderwijzers enz.) en dc Ver. voor Chr.
Volksonderwijs hebben gemeenschappelijk
een adres gezonden aan de rechtsche leden
van de Eerste en Tweede Kamer, waarin
zij naar aanleiding van Afd. 3 van het aan
hangig Wetsontwerp ter verlaging van de
openbare uitgaven verschillende bezwaren
en desiderata ter kennis der volksvertegen
woordigers brengen met verzoek die wel te
willen overwegen,
ZATERDAG 8 JUNI
HUIZEN 1875 M. KRO-uitzending, 8.00-9.15
en 10 00 Gram.pl. 11.30—12.00 Godsd. halfuur.
12.15 Gram.pl. 12.30 Orkestconcert en gram.
pl. 2.00 Voor de jeugd. 2.30 Lezing. 3.00—
4.00 Kinderuur. 4.15 Gram.pl. 4.30 Orkestcon-
cert. 5 20 Gram pl. 6.20—7.00 Lezing. Gram pl.
7 15 Causerie. Gram-pl. (Om 8.00 Vaz Dias).
8.35 Schlagermuziek en voordracht. 9.40 Zang
en piano. 9.50 Lezing. 10.00 Schlagermuziek.
10 20 Zang en piano. 10.30 Vaz Dias. 10.35
Schlagermuziek. 11.0012.00 Gram.muzick.
HILVERSUM 301 M. - VARA-uitzending. 8.00
Orgelspel C, Steyn. 8.30 Gram.pl. 10.00 Mor
genwijding VPRO. 10.15 Voor arb. in d: con-
tioubedr.: Vara-tooneel olv. W. v. Cappellen.
Vara-orkest olv. P. Tiggers. 12.00 Trio Guaro-
ni olv. L. Cohen en gram pl. 2.00 Hoe de toon
kunst groeide. 2.20 ilmpraatje M. Sluyscr. 2.25
Saar van Alphen (zang) en J. Jong (piano).
3.00 Jelle Trcelst.-a: De kunstenaar en dc crisis#
3 20 Muzikale causerie P. Tiggers. 3.45 Gram.
pl. 4.45 Causerie over „De Blauwe Week'
5.20 Orgelspel C. Steyn. 5.40 Voordracht J.
v. d. Woude. 6.00 Sportpraatje. 6.15 Gram.pl
6.30 Esperanto-uitzending. 6.50 Gram.pl. 7.00
Orgelspel J. Jong. 7.30 De Roodborstjes olv.
Leida Hulscher, mmv. J. Kickheft.r (piano).
8.00 SÜS-bcr. Vaz -Dias. Vara-varia. 8.13 Wij
vragen Uw aandacht voor8.15 Viaamsch
programma mmv. Ch. Maskens (gezant van
België), Burg. Huysmans van An.we.pe», het
Vara-orkest olv. R. Veremans. Jefke 3rui-
nirekx en W. Benoy (declamaUel, F. Buy!
Pola Cortcz, J. Dirickx en A. de Quick (zang),
F. Vaerewyck (zang en declamatie), C. Steyn
(piano) ep H. Wigg.laar (viool).
DROITWICH 1500 M. 10.35-10.50 Morgen-
wijding. 1120 Gram.pl. 12 05 BBC-Northern-
orkest olv. Crawford McNair, mmv. D. Phil-
Dc U-L.O.-scholen
Adressanten uiten allerverst bezwaar tegen pa
ragraaf 19 die beoogt de scholen voor U.L O. met
meer dan vier leerjaren uit te sluiten van het recht
op de vergoedingen. Hier wordt dc vrijheid be
perkt op een wija: die door de vcreischte bezuini
ging niet wordt gerechtvaardigd. Tegen het voor
gestelde in art. 2 sub. 3 hebben adressanten over
wegend bezwaar. Op straffe van subsidieverlies
zou de bijzondere Ulo-school voor te toelating
ïedercn leerling de uitdrukkelijke of stilzwijgende
goedkeuring van den Inspecteur of den Mini
behoeven. Daartegen wenschen adressanten
kracht op te komen. Deze bepaling mat
rechtstreeks inbreuk op de onderw
kundige vrijheid der blzondcre sci
1 e n. Adressant oordeelt voorts dat dc bezuiniging
welke verwacht wordt van 't instituut kweekehng
met acte geregeld volgens paragraaf 20 var
ontwerp, niet op <i:ze wijze behoort verkregen te
worden. Deze regeling is in wezen niets anders
dan eeri diep ingrijpende en blijvende salarisver-
mindering voor een bepaalde categorie onderwij
zers. in casu de kweckelingen met acte Bezwaar
lijk kan hierin worden gezien een geleidelijke aan
passing aan een lager levensniveau, die de regce-
ring noodig acht. Die aanpassing kan alleen verkre
gen worden door salarisverlaging over de geheele
lijn. Naar de meening van adressanten verzc
onderwijSbelaog zich tegen algehei.-le afschaffing
van de belooning voor het bezit van hoofd-
bij-acten en van de z.g.n. ulo-marge, waarom
ten sterkste aandrihgen op verwerping van
voorgestelde paragraaf waarin zij voorts verschil
lende onduidelijkheden en onjuistheden zien,
zij in den breede betoogen.
Dc schoolgeldheffing
Ten aanzien van paragraaf 21 waarin voorge
steld wordt, dat als grondslag voor de school
geldheffing kan worden genomen de geldelijke
draagkracht, welke kan worden bepaald „aan de
hand van feiten en omstandigheden, van gemeen
tewege verzameld en vastgesteld" ooordeelen adres
santen dat daardoor de deur wordt ge
opend voor w i He k e u r. De schoolgeld
heffing geschiede uitsluitend op grond van objec
tieve gegevens. De voor het geheele bijzonder
onderwijs zoo uiterst gewichtige paragraaf 25
achten adressanten ten cenenmale onaannemelijk.
Werd dit voorstel wet. dan zou volgens de sta
tistiek op 1 Jan. jl. voor 289 van de 1913 Scholen
met den Bijbel het recht op vergoedingen afhan
kelijk worden van een arbitraire beslissing var
den Minister of van de Kroon. Daardoor ach
ten adressanten de grenzen van het grondwettelijk
beginsel, dat d vbrgedingen voor t bijz. onder
wijs afhangen van bij de wet te stellen voor
waarden. zeit verre overschreden. Deze regeling
verschijnt >n nog ongunstiger licht wanneer ge
wezen wordt op het feit. dat zij uitsluitend moet
gelden voor het bijzonder onderwijs. Wordt !ij
ook van toepassing verklaard op het openbaar
onderwijs dan zou daarmede het subsidic-cecht
voor niet minder dan reed 900 openbare scholen
zijn losgemaakt.
Dc Kweekscholen
Bij de voorgestelde regeling in par. 26 zou
den alle kweekscholen, afgedacht van de -B-rege
ling en behoudens zeer bijzondere dispensatie van
de Kroon, over twi:e jaren stopgezet zijn, in af
wachting van een beslissing over definitieve op
heffing. Dat deze bepaling zich als een voorloo
pige regeling aandient, is kennelijk slechts schijn,
lips (sopraan). 1.20 Commodore Grand Orke^
olv. H. Davidson. 2 20 BBC-Northern-orkest
olv. P. Montgomery. 3.20 Org.lspel H. Ram
say 3 50 John Reyoders orkest mmv. G. Kas
sen (bas). 4.50 Het John MacArthur Kwintet.
5 35 Ambrose en zijn orkest. 6.20 Berichten.
6.50 Sportpraatje 7.05 Welsch intermezzo. 7.20
BBC-orkest oh--. J. Lewis. S.20 Variété-pro
gramma. 9.50 Berichten. 10.20 3oe acte vao
La Bohème". Puccini. 10.50 Alfredo Campoli's
Trio. 11.20-12.20 BBC-dansorkest olv. Henrv
Hall.
RADIO PARIS 1648 M. - 7.20 en 8 20 Gram.pl.
12.35 Symphonieconcert olv. J. Doyen. 8 20
Radiotooneei mmv. solisten en orkest olv. L.
Masson. 10.55 Dansmuziek.
KALUNDBORG 1261 M. 12.20-2.20 Strijk
orkest olv. H. Andersen. 3.505.50 Omroep
orkest olv. Mahler. 8 20 Liederen van Schubert
en Brahms 8.40 Omroeporkest olv. Reesen,
mmv. solisten. 10.00 Oude Fransche dansen.
10 35 Gram.pl 10 50 Operettemuziek olv. Ree-
sen 11.25—1135 Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 6 35 Omroepdansorkest en
solisten. 12.20 Gevar. concert. 2.35 Concert.
4.20 Gevar programma mmv. orkest en solis
ten. 7 20 Schumann-concert. 8.30 Orkestconcert
mmv. solisten. 9.20 „FauLr Zauberspel van
Albrecht. 10.50—12.20 Dansmuziek.
ROME 421 M. 9.15 „L'elisir damorc"
BRUSSEL 322 en 484 M. 322 M.: 12.20
Gram.pl. 12 50 SaJonorkest. 1.50—2.20. 4.20.
4.50 en 5 20 Gram.pl. 6 50* Salonorkest. 7.35
Gram.pl. 8 20 Symphonieconcert olv. J J. B.
Schrey. 10.30 Gram.pl. 11.2012.20 Populair
concert. 4S4 M.- 12.20 en 1 30-2.20 Het
Constantin-orkest. 4.35 Gram.pl. 5.20 Populair
concert. 6.20 Gram.pl. 6.50 Gevar. coocert. 8.20
Omroeporkest olv. Gason. 835 Hoorspel. 9.10
Vervolg concert. 10,30-1-2 20 Populair con-
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. - 835
Bonte avond uit Stuttgart olv. Fritz Gansz,
10.20 en 11.05 Berichten. 11.20-1.15 Dans
muziek door Ilja Livschakoff en zijn orkest.
want zij schept in
and
alle kv
plete onzekerheid. Een teveel aan Prot.
Chr. Kweekscholen is er uiterst gering. Wil men
echter om die redenen opheffen dan zie men die
maatregel rechtstreeks onder het oog Stopzetting
van de vrije opleiding (Staatsexamen) achteo
adressanten door de bezuiniging niet geboden.
Dc pensionneering
Tenslotte zouden adressanten in joaragraaf 27,
de verplichte pensionneering van de 60-jarige on
derwijzers liever vervangen zien door een facul
tatieve in het belang van hen die lichamelijk en
g estelijk nog volkomen valeide zijn. Kan het
stelsel der vrijwilligheid niet worden aanvaard,
dan worde in elk geval een uitzondering op de
algemeene verplichting gemaakt voor hen, die dert
maximumdiensttijd van 40 jaren volgens de Pen-
sioenswet nog niet hebben bereikt. Ook worde het
personeel van scholen oor Buitengewoon L.Oi
in deze regeling betrokken.
C.N.S. TE EINDHOVEN
Door het uitgeven van een geïllustreerd
jaarverslag, tevens propaganda-lectuur in.
den vorm van een courant, heeft liet be
stuur der Chr. Nat. School-vereeniging te
Eindhoven uiting willen geven aan zijn
dankbaarheid over den «nellen groei der
Vereeniging in 12>/2 jaar, cn. aan zijn ver
langen, dat die groei van één school met
106, lot zes söholen met 1227 leerlingen
gehandhaafd worde en mitsdien daadwerke
lijke steun ontvangen moge. De positie van!
liet Prot. Chr. onderwijs in een stad als
Eindhoven, is v$n bijzondere heteekonis cn
het feit, dat men in 12 jaren tijds zes sc<ho«
len kon openen, legt groote verantwoorde,
lij'k/eid op voor het behouden van deze!
stelling in den strijd tegen on- cn bijgeloof-
Dat die verantwoordelijkheid niet alleen
van anderen gevraagd, maar ook door het
eigen personeel gevoeid wordt, blijkt, wel
uit het feit, dat na de aanstelling van kwee.
kelingen met akte alle onderwijskrachten^
aan de scholen verbonden, een gedeelte van
hun salaris afstonden, om het doel: wcrlc
voor de jongeren en verhooging van het on.
derwijspeil, tc helpen hereiken.
Wij ondersteunen gaarne den oproep vaif
de stichting, die de financiën der Vereeni
ging wil versterken. Mpor Eindhoven en om
geving verricht de C.N S.-vereeniging eert
taak, die ook in breeder kring moe-dragen
vraagt. Het adres is: Mauritsstraat 20, Eind.
hoven.
Rechtzaken.
DE ZAAK TEGEN DEN GEWEZEN
GEM.-ARCHITECT VAN HUIZEN
Te Amsterdam is voor het gerechtshof de be-
op_24 Oct
Hof bepaald.
'hoord. Xa dut getuigenverhoor bleef de °prifc.-
ii I b|i zltn edisoh.
Mr. Vonkenbeng. drong
Jitapraak 18 Jui
'r^. subs een nader onderzoek.
JOEN MOEDER WAS
HEENGEGAAN
Een klein nichtje bij zeven neven
„Ja. 'zeker! Men is er 'zelfs veel gelukkiger
idan hier".
„Maar waarom neemt, de Hcere ons dan
niet da de lk tot Zich? 'Dan zijn wij immers
bij vader?"
Moeder glimlachte en ?af mij een kus,
fceggende: „Niet eerder dan God wil
Moeders gezondheid was heel zwak. Tante
Rebel vertelde mij eens. dat de dood mijns
vaders haar gestel geknakt had en zij dien
slag nooit te boven was gekomen. Zij had
voor korten tijd slechts haar toevlucht ge
zocht bij de familie Rebel .die er ra bloed
verwanten waren, maar haar steeds veel
liefde bewezen. Daar hoopte zij haar krach
ten tc herwinnen om den levensstrijd te
hervatten en- het brood voor haar en haar
kind te \erdienen. v\ant vader 'had haar in
zeer bekrompen omstandigheden achterge
laten; zij herstelde evenwel niet en moest
dus wel onder hun .gastvrij dak blijven.
Dank zij haar klein inkomen en haar
.verdiensten met naaiwerk, kon moeder
gerust zijn hen niet tot last tc 'ijn eil wat
hun aanging, de vreugd van hun leven on
hot zonnetje van hun ouden dag zou met
haar verdwenen zijn. Dc goede oudjes
waren kinderloos en moeder was hun oog
appel geworden. Ook van mij hielden zij
veel en wij gevoelden ons zeer gelukkig
met ons vieren.
Niets ontbrak mij en toch speelde ik
nooit an et andere kinderen. Slechts nu en
dan i/ag ik ze voorbijgaan of op het plein
van het nuburig dorp spelen. Zij wekten
een soort van nieuwsgierigheid bij mij op
cn soms ook wel vrees, want die kleine
boerenkinderen waren zeer luidruchtig cn
woest in hun spelen en keken mij van uit
de verte niet heel vriendelijk aan. Ik be
greep niet waarom; misschien kwam het
wel door liet verschil in kleeding, want
hoewel de mijne steeds zeer eenvoudig
waren, gaven zij mij het recht een jonge
juffrouw genoemd le worden. Ik droeg een
strooien hoed. wat hun gewoonte niet was
cn een net verstelde jurk, terwijl zij niet
lompen 'bedekt waren. Overigens was jk
van nature erg verlegen en teruggetrok
ken; men zou het trots kunnen noemen.
Nooit durfde ik een van die kinderen na
deren of hen roepen om in onzen tuin to
spelen; mijn eigen omgeving gal mij trou
wens genoeg afleiding en ik verlangde
niets meer. De dagen vlogen voorbij.
Mijn leven was in den regel zeer prettig
en toch maakte ik het mij nu en dan door
eigen schuld onaangenaam. Ik kon vei-
schrikkelijk driftig zijn. Het geleurde we'
niel veel, want in mijn kalmte was er
weinig gelegenheid voor te midden van
menschen die ouder waren dan ik en die
nnj ontzagen en spaarden, doch in zulke
oogenblikken wist ik niet wat ik deed.
ontzag niets of niemand en het cene woord
na liet andere ontviel mij zonder dat ik cr
iets tegen doen kon.
Gewoonlijk werd ik In eulke tijden in een
hok ojigesloten en toen ik nog heel klein
.Mas, bonsde ik met al mijn kracht met de
voeten tegen de deur om baar in te trappen.
Me.t een wanhonig gesnik eindigde het
meestal. Moeder sprak mij dan zacht maar
toch ernslig toe en zei, dat ik die vreese-
lijke ondeugd overwinnen kon, als ik
slechts over mijzelf waakte en aan God
dacht en tot Hem bad. lederen oag bad zij
om kracht voor mij om mijzelf te leeren
beheerschen.
Langzamerhand leerde ik mijn drift be
teugelen,. waaro\er ik mij z-eer verheugde.
De laatste keer dat ik mij zoo onverstandig
gedroeg, staat mij nog duidelijk voor den
geest. Ik was toen bijna twaalf jaar, bet
liep over een nietigheid maar ik was slecht
gehumeurd; ik meende meester over mij
zelf te zijn, en hoe had ik mij bedroj
Toen ik tot bedaren was gekomen
moeder zóó bleek, verslagen en bedroefd,
dat ik ontstelde haar zooveel leed berok
kend tc hebben. Ik wierp mij voor haar op
de knieën, weende en smeekte haar mij te
orgeven. Zij sprak toen tot mij zooals 2ij
nog nooit gedaan had. niet meer zooals
men tot een kind spreekt maar als tot
iemand die haar begreep: zij deelde mij
haar ongerustheid over mijn toekomst
„Wanneer je eens alleen zult zijn" zei «e.
„Maa: ik zal nooit alleen zi"n!.. Wij
zullen altijd hij elkander blijven, moeder
en u zult zien dat ik mij zal vcrbeMen. Ik
il mij verbeteren! O! Ik zal u nooit meer
invoel verdriet aandoen!"
Zij liefkoosde cn beloofde mij, dnl zoo
lang zij leefde wij wel bij elkander zouden
blijven, maar dat God haar tot zich kon
nemen cn ik dan misschien te midden van
vreemden achter zou blijven.
„Wat zou er van je worden, mijn kind,
indien je jezelf niet meester waart? Je
zult waarschijnlijk niet overal zooveel ge
duld en liefde ondervinden als hier."
De tranen beletten mij meer te zeggen
dan: „0! moeder, blijf toch 'bij mi], ik lieb u
nog zoo noodig."
Dit gesprek maakte op mij een diepen
indruk. Ik kon maar niet vergeten, dat ik
mijn moeder zooveel verdriet had aange
daan, maar langzamerhand begon met dc
zorgeloosheid, een kind eigen, de vrees om
van haar gescheiden te worden ook weer te
verflauwen.
Ik was weinig gegroeid en niemand
merkte dit op, omdat men mij nooit I
andere kinderen vergeleek. Loeren cn
lezen waren mijn liefste bezigheden; ook
zat ik gaarne met moeder te praten. Zij
vertelde mij veel uit baar vroeger leven cn
ging met mij om als vriendin, 's Avonds
las ik haar hardop voor, vroeger deed zij
dat altijd.
Oom Robel kon zich aan die verandering
eerst niet gewennen, want hij zei altiid dat
niemand zoo goed voorlas als moeder, doch
eens zei hij: .Dat kleine ding wordt even
als gij, het is een genot haar te hooren
Vanaf dat oogenblik las ik hoe langer
hoe beter, want zoo 'n aanmoediging helpt
veel en de gedachte dat ik even goecl als
moeder zou lezen, moedigde mii aan. Zii
kon niet meer voorlezen, haar stem was
verzwakt en mceimalen werd zij door een
hoestbui overvallen, 's Nachts werd ik
dikwijls wakker door haar beklemde adem
haling. Overdag kwam zij alleen nog maar
in den tuin.
De lente brak aan cn ik was toen twaalf
jaar oud. Moeder was steeds zariit, kalm en
lief, waardoor ik niet inzag, dut dc ziekte
haar gestel ondermijnde en de koorts haar
langzamerhand verteerde.
Tante Rebel maakte zich dikwijls bezorgd
over haar, maar moeder stelde haar gerust,
zeggende: „Als dc zomer auaar weer aan
komt, zal bet weer beter gaan."
Dc zomer kwam aan, maar zij werd
steeds zwakker. Al heel spoedig kon zij niet
veel meer dan tegen den muur in het zon
netje zitten in een grooten stoel dien men
zóó plaatste dat zij een ruim uitzicht had
op de 'heuvels in dc verte.
Het eerste wat mij gevoelig trof, was dc
mij onbegrijpelijke verandering die moeder
maakte door voor mij een ledikantjc in een
andere kamer te laten plaatsen. Het hielp
niets of ik al bad, en smeekte, zij bleef on
verbiddelijk. lederen avond weende ik mij
in slaap, totdat dc gewoonte eindelijk dc
overhand kreeg.
Overdag verliet ik haar nooit meer, niets
kon mij bewegen om ergens anders te gaan
spelen. Oni mij wat beweging en afleiding
le bezorgen, verzocht zij mij bloemen voor
•haar te plukken die aan den kant van de
beek groeiden; ik gehoorzaamde dan. maar
m zoo sjioedig mogelijk terug en gunde
mij nauwelijks den tijd om het verlangde
te plukken. Ik had niet het minste begrip
vpn het onheil dat mij boven het hoofd
hing. maar mijn hart sprak zeker sterker
dan mijn geest, cn gaf er mij onbewust een
voorgevoel van.
Moeder werd iederen dag liever voor mij
Wat zag zij er goed uit, zoodra zij een wei
nig kleur kreeg en haar oogen dan begon
nen te schitteren! Vol vreugde gaf ik haar
dan een kus, meenend'e dat zij .beter was;,
zij glimlachte dan, maar zei mij niet, dat
juist dc ziekte haar den schijn van beter
schap gaf en dat de koorts de weinige
levenskrachten die zij nog bezat, geheel
uitputte.
Tante Rebel liet een paar maal een dokter
uit de. stad komen. Eens zag ik een onbe
kend beer binnengaan, die gcruimen tijd.
bij baar bleef en toen ik vroeg wat hij
kwam doen, kreeg ik eenvoudig tot ant
woord, dat bet de notaris was. Ik begreep
gr toen nog niets van en toch beviel mij-
dat bezoek niet.
„Waarom is die nare man zoolang bij u
gebleven?" vroeg ik. terwijl ik mijn kinder
stoeltje, waarop ik altijd nog zoo gaarne zat
vlak naast haar leuningstoel zette en haar
koortsachtige handen in de mijne nam. „Hij
beeft u zeker kwaad gedaan?"
„Neen, sprak ze, „ik gevoel mij veel kal
mer nu ik met. hem gesproken heb".
N'a een oogenblik van stilte hernam zij
liefkoozend: „Wilt gij mij iets beloven, lie
veling?"
Ik keek baar aan zonder te antwoorden.
„Beloof mij dan, dat waar gij u later ook
moogt bevinden, gij steeds zult bedenken,
dat het beter is lief tc hebben dan bemind
te worden en dat het ware geluk is Gods
wil tc volbrengen".
