Een vierweeksche speurtocht
door Amerika
DINSDAG 28 MEI 1935
DERDE BLAD PAG. 9
PROT. CHR. BOND VAN SP00R-
EN TRAMWEGPERSONEEL
Dertigste algemeene vergadering
te Utrecht
Geharnaste strijders in het
sociale leven
De spoor cn de ougunst der tijden
Vandaag kwam de Prot. Chr. Bond van
Spoor- en Tramwegpersoneel (P.C.B.) te
Utrecht in Tivoli in algemeene vergadering
bijeen.
Ter inleiding van den bondsdag vond
hedenochtend een bidstond plaats, waarin
voorring Ds Jo h. F. A. Steil w a g. Deze
had tot tekst gekozen het slot van Matth.28
„Mij is gegeven alle macht in ihemel en op
aarde".
Hierna werd de algemeene vergadering
geopend door den bondsvoorzitter, den heer
J. Augusteyn, die een openingsrede uit
sprak, waaraan wij het volgende ontleenen:
Rede van den Bondsvoorzitter
Wanneer wij het jaar, dat voorbij is ge
gaan voor het organisatieleven zouden wil
len samenvatten in een paar woorden, zou
den \vjj dit doen met de woorden: „In het
harnas". Allereerst
I gaan dan onze ge
dachten terug naar
onzen vorigen bonds
dag, die meer dan
een der vorige heeft
gestaan in 't teeken
van strijd. Toen is
een strijd gevoerd,
welke dreigde teont
aarden in een min
der bevredigend ein
de. Docli ook daarin
komen, dat een on
derling verschil van
Inzicht verwijdering
frieeft gebracht. Uw vergadering vereenigde
zich ten slotte met het voorstel om een com
missie te benoemen, die dit vraagstuk, dat
zich allerminste leende voor een groote ver
gadering, onder de oogen te zien.
Het moeilijke was wel, om een regeling
te maken, die het weerstandsvermogen van
onzen bond niet zou aantasten. Wij hopen,
dat blijken zal, dat dit laatste niet het geval
zal zijn, want voor de onverzwakte kracht
\an onze organisatie komen wij immers
allen op, Daarvoor staan wij op de bres als
geharnaste, strijders.
Betrof dit een zaak, waar het per week
of maand liep over onderdeelcn van gul
dens, voor groote bedragen moesten wij in
het harnas komen toen het liep over de
loonen.
De bezwaren tegen verdere loonsverlaging
waren zoo groot, dat iemand, die alleen en
uitsluitend de vraag zou stellen loonsverla
ging óf geen loonsverlaging, niet zou heb
ben tc twijfelen, wat het antwoord zou zijn.
Wij liebbc-n clan ook gemeend, dat de zaak
niet alzOo gesteld moest cn mocht worden,
maar dat getracht moest worden, om, in
dien mogelijk, tot eenheid van handelen te
komen. Deze poging, hoe goed bedoeld ook,
is niet geslaagd. Ons streven zal steeds blij
ven, op te komen voor waarheid en recht
God geve, dat wij deze strijd in getrouwheid
mogen blijven voeren.
Nog altijd gaat het met spoor en tram zoo
slöcht, dat wij ons met angst afvragen, wat
zal zich uit een en ander ontwikkelen? Te
korten, loonsverlaging, nieuwe tekorten,
nieuwe loonsverlaging, ziehier het refrein,
dat zich maar steeds blijft herhalen cn dat
als in cirkelgang ons bezig blijft houden.
Slaan wij het Wereldgebeuren gade, dan
kien wij zich toestanden ontwikkelen op eer.
wijze, dat het ons bang zou worden, zoo wij
niet wisten, dat God regeert.
Ook in ons land is thans een beweging
aan he,t opkomen, die als zij eenmaal ont
ketend zal zijn, ons alle vrijheid zal ont
nemen.
Wij willen deze beweging met haar
ön-Nederlandsche gedragingen cn haar
zoogenaamd nationalisme zien, zooals
zij in werkelijkheid is en zich zal ont
wikkelen, namelijk als samenvatting
van dwang, waarmee ieder, die het wel
meent met land cn volk niet te maken
wil hebben. Deze beweging is er op uit
om onze vakbeweging, die in den loop
der jaren onder den zogen Gods zooveel
tót stand mocht brengen, te ondermijnen
1 om haar, zoodra de tijd daarvoor zal
zijn aangebroken, geheel weg te werken.
Een gewaarschuwd man telt voor twee
en daarom zullen wij, met wat onze
Duitsche mede-christenen is overkomen
voor oogen, in het harnas komen ook
tegen deze beweging.
Mochten hier of daar menschen, die
zich aan de N.S.B. hebben gegeven, nog
in onze gelederen worden aangetroffen,
dan zullen zij met den meesten spoed
te kiezen hebben tusschen onze organi
satie en de N.S.B. Het is niet mogelijk,
dat wij in onze organisatie diegenen dul
den, die het op haar ondergang gemunt
hebben. Indien zij de hun verstrekte op
dracht uit willen voeren en dat is
toch hun plicht moeten zij onze orga
nisatie ondermijnen. Ook hier moet ge
kozen worden. Christelijke vakbeweging
eischt iets anders dan deze tegenstan
ders van hun leden willen. Het beginsel
voorop en dat verdraagt zich niet met
de beweging, die wil grijpen naar de
macht.
Komende tot de verhoudingen in den
bond, constateerde spr., dat deze in alle op
zichten goed waren. Bedroeg op 1 April '34
het aantal leden 4838. op 1 April j.l. was
het 4658, dus een Vermindering van 180
leden in een jaar. Te voorzJen is, dat ver
dere teruggang onvermijdelijk zal zijn, ten
zij spoedig een wijziging in de venkeers-
toestanden mocht intreden. Doch ook daar
in zullen wij niet ontmoedigd, maar juist
moedig moeten zijn.
Onder tegenspoed behoeven wij niet ge
bukt tc gaan, maar die moet ons op doen
veeren tot vernieuwde krachtinspanning!
Ons devies is cn blijft: Waakt, staat in
het geloof, houdt u mannelijk, zijt sterk.
Na de openingsrede kwamen aan de orde
Snelverkeersweg
AmsterdamGroningen
Laatste gedeelte geopend I
Gisteravond is het laatste deel van den
snel verkeersweg Amsterdam-Groningen n.l.
de nieuwe betonweg tusschen don Oever cn
Hippolytushoef. voor het verkeer geopend.
Verschillende autoriteiten waren bij deze
opening tegenwoordig, en de bewoners van
Wielingen gaven van hun belangstelling
blijk door in grootcn getale de plechtigheid
bij te wonen.
NEDERLANDSCH KAPITEIN
GEARRESTEERD.
Vrijdag vertrok de passagiersboot „Voor
uitgang III" van de N.V. Wagenborgs pas
sagiersdiensten van Delfzijl naar Emden
voor het maken van een extra reis. Bij de
reedei ij van dé boot kwam echter later het
bericht binnen, dat de kapitein werd vast
gehouden. Om welke redenen is nog niet
hekend. De boot kwam weer binnen onder
commando van een andere gezagvoerder.
Officieele Berichten
LEGER EN VLOOT
Eervol ontslag Is verleend uit den mil. diens
lan den res.-2e-lult. F M A M Cox, van hc
inf.: benoemd zijn tot res.-2e-luit
noemd; bü het vr(jw. landstormkorps
dlenstr de ge-woon dlcnetpl. soldaat D G Land-
ÉggMIs
W Wessels Boer. tandarts; eervol ontslag Is ver
leettd aan den ros.-le-lujt. dr J D v Roon. van
het 1ste reg. vcJdurt. en is hü benoemd tot res.
le-luit. voor speiciale diensten; op verzoek zifn
eervol ontslagen: de. ros.-luit.-kolonels H. van
den staf der IVde inf.-brigade en
et reg. grenadiers; de
ïèlem.v, van het 13de
v der Kiel. \an het
18e reg. inf en de res.-dirigeerend off. van
gezondh. der 2e kl J. P. Bijl; de reserve-kap.
C. Koning, van het 8ste reg. veldart. cn de
res.-le-luit. v. spee. diensten J Schut, van het
vrljvr. lands'torml^jrps motordienst: eervol ont-
Dijckmoest
najoor F
Inf.; de
korps vaartuigendienst.
ONDERSCHEIDINGEN
Verleend is de eeremedajlle, verbonden
de Orde van Oranie-N'assau. in zilver aan
der Hark, te Barendrecht: idem aan mej.
Themmen to Zuidborn. idem in brons aan
L.ujjendijk te Den Huag en B Walsm
i te Dei
riddei
an Orauje-Nassau O Blanken 1
P. T. T.
nies bij den P.T.T.-dienst "VV Mulder,
n als beheerder van 't bopost—, tele-
telefoonkantoor Amsterdam is oe
RIDDERKERKS NIEUWE
BURGEMEESTER
Liever „Vader" dan „Meester"
„Ga naar De Lier en wordt wijs".
De geestige woordspeling is van Prof.
Diepenhorst die jaren geleden de kleine
Westlandsche gemeente heel Nederland ten
voorbeeld stelde om haar gebleken zelfwerk
zaamheid en energie. Ze kwam ons weer in
de gedachte toen we over gladde asphalt-
wegen en tusschen vruchtbare weiden en
tuinderijen door naar De Lier reden om
met burgemeester Crezee een kort gesprek
tc voeren over zijn benoeming te Ridder
kerk. Inderdaad: nog vóór we bij het Raad
huis waren aangeland hadden we al wijs
heid opgedaan omtrent de werkzaamheid
van De Lier's burgemeester, onder wiens
bewind de gemeente met sprongen vooruit
ging en die thans door uitstekende wegen
met de buitenwereld is verbonden.
Maar hierover is reeds in het benoemings
bericht iets verteld.
Wat ons interesseerde, was, hoe de heer
Crezee staat tegenover zijn nieuwe taak in
de vijfmaal grootere gemeente Ridderkerk,
die van zoo geheel ander karakter is en
waar de moeilijkheden wel eens onoplos
baar hebben geleken.
„Een program?" zeide ons de nieuwe bur
gemeester „Daarin zou ik u teleur moeten
stellen. Ik weet, dat de problemen in Rid
derkerk 'met z'n tonnen aan steunbedragen
met zijn zeer gevarieerde bevolking cn haar
nooden heel anders zijn dan hier, maar ik
heb nog geen gelegenheid gehad daar vol
doende studie van te maken om er nu al
een oordeel over te bezitten. Wat ik wel
weet is, dat het mijn voornemen is de volle
100 pet. van mijn werkzaamheid aan de
nieuwe gemeente te geven. Ik ben altijd van
oordeel geweest, dat een burgemeester geen
betaalde neven-functies moet bezitten en
hoop daar trouw aan te blijven. Wel mee
leven 'en meewerken met de bevolking;
moreele steun geven aan het vcreenigings-
levcp, burgervader zijn méér dan burge-
mccster. Behalve mijn bestuurslidmaatschap
van de Statenkieskring Delft en de B.V.L.
heb ik mij nooit veel buiten de gemeente
„bewogen". Wat niet zeggen wil, dat men
slechts door het schrijven van lange brie
ven het zoo noodige contact met het hooger
bestuur zou kunnen verkrijgen en bewaren.
Veel liever stap ik naar Den Haag, als er
eens wat is, dan dat ik een zaak door rap
porten en contra-rapporten tracht op te
lossen.
Ik durf wel zeggen bij de provinciale grif
fie thuis te zijn en zie met groote dank
baarheid terug op wat ik door de mede
werking van het provinciaal bestuur voor
Dé Lier heb kunnen bereiken. Van die
goede verhoudingen met het provinciaal
bestuur trof mij wel liet meest het hartelijk
schrijven, dat ik van het oudste lid van
Ged. Staten, de heer Van Fisenne, bij mijn
benoeming mocht ontvangen"
„En uw verhouding tot den Raad?"
„Die is steeds buitengewoon geweest. Een
voorbeeld daarvan. Donderdagmiddag om
half vijf werd mij op een wijze, die ik
nimmer zal vergeten telefonisch kennis
gegeven van mijn benoeming en om half
acht kwamen alle zeven Raadsleden me
met lachende gezichten tegelijk opzoeken.
„De heeren zijn zeker blij, dat ze onder den
druk vandaan komen!" zei ik, maar ze
antwoordden slechts glunderend, omdat
ze me kwamen feliciteeren met m'n promo
tie, die ze „eerlijk verdiend" noemden en
die ze mij van harte gunden. En zoo is het
met de ambtenaren en werklieden ook. We
hebben er hier maar twaalf en in Ridder-
Kerk zestig. Misschien, dat het daarom niet
zoo makkelijk zal zijn die gemoedelijkheid
te handhaven, die we hier kennen, maar
I toch hoop ik zoowel met de Ridderkerksche
Raad als met de ambtenaren en vooral
ook met de bevolking bovenal vriendschap
pelijk om te gaan.
Dat lijkt mij te kunnen, zelfs al is de
positie van een burgemeester in een z.g.
„noodlijdende" gemeente zooiets als die van
een regecringscommissaris geworden. Om te
beginnen hoop ik met mijn gezin zoo spoe
dig mogelijk in het midden mijner nieuwe
gemeentenaren te gaan wonen. Het lijkt me
niet zoo erg, dat de ambtswoning 20 minu
ten van het. Raadhuis verwijderd is, want
een burgemeester moet niet alleen z'n Raad
huis zien.
Groote verwachtingen heb ik van de sa
menwerking met den zeer bekwamen ge
meente-secretaris en wethouders. Er moet,
in nauwe samenwerking met het hooger
bestuur van een gemeente als Ridderkerk
nog heel wat te makeji zijn. Natuurlijk wil
dat niet zeggen, dat een burgemeester het
economisch leven in andere richting zou
kunnen leiden, maar wat hij wel kan is:
Bij de familie Busink Oranjeboomstraat 148a.
tc Rotterdambloeit een 25 jaar oude roode
bladstcngclcaclus met 20 bloemen.
hard werken en volledig medeleven met zijn
gemeente, in alle opzichten trachten een
goed burgervader te zijn.
Ik moet u zeggen op te zien tegen de af-
scheidszitting van den gemeenteraad hier
Van dc 150 zittingen, die er gedurende mijn
ambtsperiode zijn geweest, heb ik er geluk
kig niet een over behoeven te slaan en ik
kan zeggen, dat er nooit een conflict is ge
weest. Dat legt natuurlijk banden. Hoe zal
het worden in Ridderkerk? Ik heb daar
veel moed op. Niet zij, die „bulderen" be
reiken hun doel, maar wie in anderen het
goede waardeeren".
Op een desbetreffende vraag antwoordde
de heer Crezee heel open, dat hij Ridder
kerk had geambieerd omdat hij begreep,
dat wilde hij veranderen, het thans op 4i-
jarigen leeftijd, zijn oogenblik moest zijn.
Voorts had hij weinig gesolliciteerd, maar
hij zou ook als burgemeester van een klei
nere gemeente zijn volle werklust hebben
gegeven zonder zich miskend genie te ge
voelen. Met goede verwachtingen, zoo was
wel onze eindconclusie, gaat burgemeester
Crezee zijn nieuwe standplaats tegemoet.
Met kennelijke pret vertelde hij over de
energie van Ridderkerks middenstand, zich
hierin uitende, dat reeds een paar uur na
de benoeming een bakker uit zijn nieuwe
gemeente te De Lier voor z'n deur stond
om de klandisie te vragen. Dat vond hij
prachtig. Maar de weemoed over het schei
den was er ook. Alleen de wetenschap van
den Christen, dat God onze wegen leidt,
maakte dit weer gemakkelijker, al zal het
ook voor De Lier wel moeilijk blijven bur
gemeester Crezee te moeten missen.
„Zoo n baas krijgen we nooit meer terug!"
zei een van de jongeren ter secretarie uit
den grond van zijn hart. En dat typeerde
beter dan wij het zouden kunnen doen, dat
men in Ridderkerk goede verwachtingen
mag hebben van z'n nieuwen burgemeester.
WOENSDAG 29 MEI
HUIZEN 1875 M. NCRV-uitzcr,ding. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 8 159.30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst olv. Ds. H. v. d. Edskamp.
11.00—12.00 en 12.30 Ensemble v. d. Horst
en gram.pl. 1.30 Concert A Hermes (alt), E.
Biele (cello). S. Wintershoven (piano). 3.00
Chr. Lectuur. 3.30-3 45 Gram.p. 4.00 Orgel
spel R. Parker. 500 Kinderuur. 6.00 Technische
causerie R Casemier. 6.30 Afgestaan 7.00 Ned.
Chr. Persbureau 7.15 Reportage. 7.30 Bachs
,.Hohe Messe". in dc Groote Kerk te Naarden,
olv. A. v. d. Horst. mmv. solisten, koor en
Nederl Bach-Vereen. en het Concertgebouw
orkest. 9.45 Vaz Dias. 9 55-11.30 Gram.pl.
HILVERSUM 301 M. VARA-uitzending. 10.06
VPRO. 6.30 RVU. 8 00 Orgelspel C. Steyo.
8 30 Gram.pl. 9.30 P. J Kers. Onze keuken.
10 00 Morgenwijding. 10.15 Voor arb. in de
continubedrOrvitropia olv. J. v. d Horst.
L, de Jong (voordracht). De Zonnekloppers
olv. C. Stcyn en de Flierefluiters olv. E.Wa
lis. 12 00 Gram.p! 12.30 Dubbel X-ensembie
olv. C. Steyn. 1.00 Schalmei olv. P. v. Rcncs,
1.15—1.45 Strijkorkest olv, E. Walis. 2.00
Voor de vrouwen. 2.15 Verkorte opera „Ma
dame Butterfly" van Puccini (gram.pl.). 3.00
Vopr dc kinderen. 5.30 De Notenkrakers olv.
D Wins, 6.00 Eddy Walis en zijn orkest.
6.30 RVU. S. v. Dantzig: De crisis, het gcud
en de wisselkoersen. 7.00 Sportuitzending.
7.15 Cor Steyn (accordeon) en R. Schoute
(piano) 7.30 Is Romijn: Het amusement in
de stad en op het platteland. 7.30 Zang door
To van der Sluys (sopraan). A. d. vleugel;
D. Wins. 8.00 Herh. SOS-ber. Vaz Dias.
Vara-varia, 8.10 jPcer Gynt". drama van
Ibsen, bew W. v. Cappellen. Mmv. hetVara-
tocoeel olv W. v. Cappellen. Vara-orkcst
ov, H. de Groot en To v. d Sluys (sopraan).
10.00 Gram.pl. 10.15 Viool-recital L. Szikra.
De radio-uitzending naar
de K iS
Rank der bemanning
Het Comité „Onze Marine" te Den Helder
heeft naar aanleiding van de radio-uitzen
ding, welke Zaterdagmiddag heeft plaats
gevonden, uit Mauritius een telegram ont
vangen van Hr. Ms. onderzeeboot K XVIII.
„Geslaagde uitzending was onvergetelijk.
Tedereen zeer onder indruk. Commandant
K XVIII."
Het secretariaat van de Phohi heeft even
eens een telegram ontvangen van de be
manning van de K XVIII, waarin men dank
uitspreekt voor de radio-uitzending.
Ook de officieren van de K XVIII zonden
de Phohi een telegram.
Nederlandsch-Japansch arbitrage
verdrag
Reuter seint uit Tokio, dat de commissie
uit den geheimen raad het Japansch-Neder-
landsche arbitragevcrdrag geratificeerd
heeft. De uitwisseling der ratificatie-oorkon
den zal in Augustus a s. tc Den Ilaag plaats
vinden.
A d. vleugel- I Rossican. 10.45 Fran-sche
chansons (gr pi.). 11.00 Orgelspel J. Joeg.
11.30-12.00 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. 10 35-10.50 Morgen
wijding. 11.20 Gram pl11.50 Voor de scholen:
12.05 Orgelspel Q. MacLean. 12 50 Ch. Man
nings orkest. 1.50 Orgelconcert B. Mason. 2.25
Voor de scholen. 3 10 Pianorecital J. McGown.
3 35 Sted. orkest van Folkestone olv. E. New
man mmv. S Schön.n:cg (zang) en A. Voor»
sangcr (viool). 505 Het J. MacArtbur Kwin
tet. 5 35 Mantovani en zijn orko-'t. 6 20 Berich
ten. 6 50 en 7.05 Lezingen 7.25 Bachccncert.
7 50 Voordracht door P. Haddon. 8.10 Piano
recital R. Chamberlain. 8.35 Eerste acte van
Rossini's ..Barbier van Sevilla" olv V. BeHeza.
9.20 Radio-Militair orkest olv. B. W. O Dnv
ncll 9.50 Berichten 10 20 BBC-orkcst olv. C.
Ra^bould 11.20—12.20 Roy Fox en zijn or-
'kes:.
KEULEN 456 M. - 6 20 ep 7.20 Concert
uit Berlijn. 12.20 Keulscb Symphonie-orkest
olv Gilessen. 2.35—2.50 Piano-recital. 4 20
Solistenconcert 5 20 Gevar. concert uit Frank
fort. 7.35 Dansmuziek uit Londen. 8 35 ..Stunde
der jungen Nation", uit Leipzig. 905 „Das
land der tausend Berge spel olv. H. Probst.
11.05—12.20 Omroepkleinorkest olv. Eysoldt
ROME 421 M. 9.15 Grieksch concert door
mej. Nicolaidu (sopraan) en Th. Mellon (ba
riton). 10.20 Gevar. programma.
BRUSSEL 322 en 484 M.: - 322 M.: 12 20
en 1.30—2 20 Max Alexys' orkest. 5.20 Popu
lair concert. 6.35 Viool en piano. 7.20 Gram.
pl. 8.20 Omroeporkest olv Gason. 10.30—
11 20 Populair concert. 484 M.: 12.20 Gram.
pl. 12 50 Salonorkest. 1.402.20 Grara.pl. 5.20
Orgelconcert. 5.50 Gram.pl 6.50 Salonorkest.
8.20 Symphorveconcert olv. C. de Thoraa.
10.30—11.15 Gram.muziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. - 8 35
Uit Leipzig: „Fahrtenlieder". 9.05 ..Am Nibe-
lungenstromspel van H. Oester. 10.20. 10.40
cn 11.05 Berichten. 11.20-12.20 Ad. Luttera
dansorkest.
De strijd tusschen twee symbolen
door Mr P. BORST
XV -j
Op reis naar Washington
Zoo stelden de werkgevers van elke branche .in lange verga
deringen en met veel strubbelingen de code op. de reglementen,
waarin de bepalingen van eerlijke concurrentie waren vastge
steld. Maar daarmede stond men nog aan het begin. Want nu
moest met het resultaat van den arbeid aan de regeering voor
leggen.
De door de vergadering benoemde commissie gaat naar
Washington. Naar het bureau van generaal Johnson, don groo-
ten leider van de N.R.A. Daar hebben zij het niet gemakkelijk.
De invloed van den Staat doet zich gelden op het product van
het particulier initiatief. Eerst wordt nauwkeurig onderzocht
of de werkgeversbond wel representatief is voor het vak, dat hij
vertegenwoordigt. (Gewoonlijk wordt vereischt dat minstens
50 pet, der ondernemers, omvattende 75 pet. van de capaciteit,
bij de organisatie is aangesloten.) Maar de Staat doet meer. De
conceptbeppJingen worden één voor één onder de loupe geno
men, hier en daar gewijzigd, geschrapt of aangevuld. Schier
eindeloos wordt met belanghebbenden vergaderd. Generaal
Johnson en zijn staf hebben ontzettend veel werk. verzet. Hun
arbeidstijd was onbeperkt. Ongeveer 1000 cocles zijn onderhanden
genomen! Er was enthousiasme bij den chef en zijn personeel,
een sfeer van geestdrift en opoffering als in oorlogstijd. Allen
hadden het diepe ge^oel dat bet ging om de redding van het
Amerikaansclie volk.
Het openbaai verhoor
Eindelijk is de code geformuleerd. Zijn wij er nu? Neen, want
bu volgt de „public hearing", het openbaar verhoor, waar ieder
belanghebbende gelegenheid krijgt om zijn bezwaren tégen de
code te uiten. Eerst nu komen de arbeiders in het geding.
L -XIV stond in het nummer,van 22 Mej.
Zij mogen ook een woordje over do code zeggen. Dikwijls hebben
zij dat op voortreffelijke wijze gedaan. Ik hoorde van een .werk
geverssecretaris in New York, dat de arbeiders bij de public
hearing van een bepaalde code een veel beter figuur hadden
gemaakt dan de patroons. Zij hadden veel meer materiaal ver
zameld en droegen dat veel duidelijker en systematischer voor.
Na de „public hearing" wordt de code weer omgewerkt. Men
doet zijn winst met hetgeen bij het openbaar debat is gezegd.
Natuurlijk moeten de patroons binnenskamers weer worden ge
hoord. Eindelijk, na veel conferenties is de code definitief klaar
Generaal Johnson zendt ze naar den President ter goedkeuring.
Ook Roosevelt zet niet blindelings zijn handteekening. Hij infor
meert en overweegt. Ten lange leste, als zijn naam onder de code
prijkt, is de bedrijfswet tot stand gekomen. De code van eerlijke
concurrentie is er, en wordt op den vastgestelden datum van
kracht.
Wat is de inhoud van de code?
De codes zijn voor ieder bedrijf verschillend. Dat is juist het
mooie van een beürijfsgewijze ordening, dat niet alles over één
kam wordt geschoren en iedere bedrijfstak haar eigen nooden
en behoeften kan regelen op de wijze die in deze bepaalde om
standigheden het meest geschikt wordt geaoht. Toch is.er tus
schen de codes wel overeenstemming, niet het minst onder in
vloed van de centrale administratie in Washington.
Een code bestaat gewoonlijk uit drie deelen. Het eerste deel
bevat verschillende bepalingen van socialen aard, ter be
scherming van de arbeiders. De President keurt geen code goed
als deze bepalingen er niet in voorkomen. De werkgevers mogen
hun code samenstellen, maar dan moeten zij het eerst aan de
arbeiders denken. In het bijzonder mogen twee bepalingen niet
ontbreken, nl. die van de arbeidersvertegenwoordiging en van
de verkorte werkweek (meestal ook nog \an minimum loonen.)
Het groote artikel van de N.R.A.
De vertegenwoordiging der arbeiders. Dit is het belangrijkste
artikel uit de code. Hier spitst zich de strijd tusschen het oude
en het nieuwe symbool het scherpst toe. Voor deze bepaling zijn
honderdduizenden in staking gegaan. Tegen dit artikel verzetten
de individualistische Amerikaansohe patroons zich tot het aller
uiterste. Het is de sectie 7a van tifel I van de National Recovery
Industrial Act, luidende:
le. Arbeiders zijn vrij om zich to organiseeren en hebben
het recht over de arbeidsvoorwaarden met de patroons te
onderhandelen door middel van de vertegenwoordigers, die
„Tol dusver kost de Herstclbcweqinq minder dan één jaar
wereldoorlogleest Uncle Sam op het aanplakbord. „En 't is een
betere manier om je geld tc besteden" roeqt hel dagblad er aan
toe. waaraan we deze leekeninq onlleencn.
zij verkiezen. Zij zullen door hun patroons volledig vrij
wordon gelaten in de aanwijzing van zulke vertegenwoor
digers, en mogen zich organiseeren zooals zij zelf verkiezen.
2e. Het is aan den patroon verboden om bij het aannemen
van werklieden als voorwaarde te stellen,.dat-zij lid van
de personeolsverecniging (company-union) moeten worden
of dat zij geen lid mogen worden van de vakvereeniging
(labor-union)..
Ziehier het groote strijdpunt beslis.t De open shop vernietigd.
De „Yellow-dog-contracten" voortaan verboden. Arbeiders mogen
zich vrij organiseeren en behoeven niet meer genoegen te nemen
niet het lidmaatschap van de door den werkgever gecontroleerde
personeclsvereeniging. De patroon moet acccpteeeren, dat de
bestuurders der vakverecnigingcn met hem overleg plegen om
trent de arbeidsvoorwaarden.
Nu zou in Nederland een dergelijke bepaling misschien weinig
beteekenis hebben. Dat een arbeider lid is van zijn \ak\ereeni-
ging, wordt door het overgroote deel der werkgevers als vanzelf
sprekend aanvaard. Maar voor Amerika is deze bepaling een
revolutie in de bestaande toestanden. De Staat erkent hiermede
de vakorganisatie en het recht van den arbeider om door middel
van zijn organisatie over de arbeidsvoorwaarden te onderhan
delen. De organisatie in plaats \an het individu. Het is de
knuppel in het hoenderhok van 't Amerikaaiische individualisme.
De hoenders zijn nog niet tot rust gekomen. Dag aan dag en
week aan weck wordt de felle strijd om de toepnssing van dit
artikel gevoerd. Het verzet van Ford, van dc staal-industrie, het
concentreerde zich voornamelijk op dit artikel.
De veertigurenweek
3. De verkorte werkweek heeft minder bestrijding gevonden.
Gewoonlijk is het aantal werkuren per week beperkt tot 40 uur
per arbeider. Doel is de z.g. „spread-out", d.w.z. de beschikbare
arbeid verdeeld over een zoo groot mogelijk aantal werknemers.
Dat vermindert de werkloosheid. In de praktijk schijnt toene
mende mechanisatie veel van het beoogde voordeel weg te nemen.
Daarbij vergete men niet, dat in Amerika geen beperking van de
nachtarbeid bestaat als bij ons. In verschillende drukkersbedrij-
ven werd in vier ploegen gewerkt, elk v^n 6 uur. De machines
draaiden 24 uur per dag. Continubedrijf. Ik ken menig groot-
werkgever in Nederland, die gaarne onder deze voorwaarden
zijn machines 21 uur per dag zou willen benutten. Maar wette
lijke en ethische bezwaren beperken bij ons het continu bedrijf.
Vader s avonds thuis, bij vrouw en kinderen, zeggen de arbei-
dcrsleiders bij ons. Zelfs een tw e e-ploegen-dienst ontmoet bij
hen bezwaren. Met zulke ethische motieven rekent men in
Amerika nog niet. Misschien is het gezinsleven er al verder uit
elkaar gerukt dan bij ons. Hoe dit zij, om te gaan werken van
's nachts 12 tot 's morgens 6 is er niets bijzonders.
Andere sociale bepalingen, die in de codes voorkomen, zijn:
het verbod van arbeid van kinderen beneden 16 jaar en van
nachtarbeid door vrouwen. Op dit gebied bestonden nog heel wat
misbruiken, die thans door de code grootendeels zijn wegge
nomen.
Dit is het eerste, het sociale deel van de code.
