rcdlOjJ
DINSDAG 21 MEI 1935
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
riet al: Te Hardinxveld, J. J. Beuken-
ti, cand. te Sleewijk; H. Pol, cand. te
óord cn W. Vis cand. te Haamlede (alfab.)
NED. HERV. KERK
rpepen: Te Twello, A. Hij mans te
perdal. Te IJmuiden-Oost (als hulp-
Job. B. Oskamp cand. te Amsterdam,
nd. Kerk (toez.), C. D. Buenk te Hees c.a.
AFSCHEID BEVESTIGING INTREDE
C. A. S n o e p, predikant der Ned.
Gemeente te Kantens nam Zondag
afscheid van zyn gemeente, wegens ver-
naar U 1 r u m. Tot afscheidstek6t was
PZen Matth. 9 15. Toespraken werden
[iuden door D*. Kars, van onderdendam, als
van den ring, door Ds Marra van
is, als vriend, door Kerkvoogd Berg-
nens de gemeente en door Ds Lieve
Huizinge als consulent. Deze verzocht de
•entc den vertrekkenden predikant toe te
;n Ts. 121 4.
Zondag j.l. nam Ds H. Vogel afscheid
de Oeref. Kerk van R h o d e n met een
likatic over Hand. 20 32, a. de God, Die
heeft vastgelegd; b. Die uw leven
Die uw leven volmaken zal. Aan
einde wendde Ds Vogel zich tot den ker-
iad, tot den afgevaardigde van de Classis
„Meester" Apotheker, tot den burgemees-
Mr Bloemers, tot de Zendings- en Evan-
sstiecom missie, tot de jeugd en tot de ge-
ntc in het algemeen, met een persoonlijk
rd. Voor dc gemeente sprak ouderling
om, welke liet toezingen Ps. 12i 3,
de classis Ds Scheele te Assen," terwijl
eer Apotheker sprak voor de school en de
d. Gezang 29 was de slotzang. Na den
;s er gelegenheid, met een handdruk
heid te nemen van Ds en Mevr. Vogel,
van een zeer druk gebruik werd ge
it.
Ds H. H. Schoemakers van Kampen be-
igde j.l. Zondag Ds H. V e 11 m a n, ge
en van Bruchterveld, als predikant
jc Geref. kerk van Doornspijk spre-
!e over Luc. 12 42, 44. Des middags deed
Veltman ziin intrede; als tekst was ge-
n 1 Petr. 2:9.
tespraken werden gericht tot den bevesti-
den consulent, afgevaardigden van clas-
>n genabuurde kerken, B. en W. van
■nspijk, kerkeraad en gemeente,
amens kerkeraad en gemeente sprak
irling D. Harskamp den nieuwen leeraar
Ds de Jager van Putten namens de clas-
larderwijk cn Ds Tijmes als consulent en
ens de genabuurde kerken. Toegezongen
morgens Ps. 119 9 (gevv.); des
lags Psalm 134 3 en Psalm 20 1.
Ds H. Hoogendij k, gekomen van
tard. heeft Zondag zyn intrede gedaan
ie Ned .Herv. Kerk te Roermond, na
stigd te zijn door Ds J. L. G. Gregory
Wageningen, met een predikatie over
'tr. 1 10, waarna de nieuwe leeraar toe-
ngen werd het 2e gedeelte van Gezang
Ds Hoogend ijk verbond zich aan zijn ge-
nte naar aanleiding van 1 Cor. 1 22 en
lij werd daarna toegesproken door Ds F'.
van Heerlen als voorzitter van het
Bestuur, en ouderling van der Meer
liet toezingen Ps 134 3. De consulent,
J. v. d. Poel te Venlo, was wegens ziekte
>zig. Verder waren aanwezig Ds G. Mol
Heerlen en Ds iM. N. W. Smit van Kerk-
Tn de Geref. kerk van Oldenzaal heeft
iag j.l. haar eerste leeraar, cand. Joh.
■sten, zyn intrede gedaan met een
k over Matth. 28 18b, 19 en 20, nadat
bevestigd was door Ds H. Meulink van
jhede, die sprak naar aanleiding van
h. 3 17. Dc jonge leeraar werd toege-
ken door ouderling Piefjfers, oud-ouderling
der, Ds. Bouwman van Almelo, namens de
ïgelisatie in de classis Deventer, waar-
Ds Karsten een deel van zijn tijd wijden
door Ds Meulink, die sedert 1929 con-
pt is geweest.
Na des morgans bevestigd te zyn door
G. Boersrna, van Silvolde, tekst Hand.
Sb, deed Zondag jl. Ds. G. J. van der
g t. gekomen uit S e 11 i n g e n, intrede
ie Ned. Hen'. Gemeente te Loenen
uwe). Zijn tekst was Matth. 28 9. Toe
ken werden gehouden door Ds. Karres. uit
doorn, namens de Ring en De. Touw, van
leek, als consulent. Toegezongen werd
ing 215 4. Aanwezig waren zeven ring-
ga's, alsmede de Burgemeester uit Apel-
Ds. D. D r 1 e s s e n, van 'Amsterdam-
11, die het beroep van de Chr. Geref. Kerk
11 e r d a m-Z u i d heeft aangenomen,
it 14 Juli afscheid te nemen, 23 Juli be-
igd te worden en 25 Juli zijn intrede te
J .VALK f
r J. Valk» van wiens plotseling over-
n wy gisteren melding gemaakt hebben,
75 jaar oud geworden. Hy was rustend
sdienstonderwijzer en had in 1888 zyn di-
la verkregen. Van 1889 tot 1896 heeft hij
lillegom gewerkt en verder, tot 1930 te
ersum. Hier vooral, én door de radio,
"t de heer Valk tot grooten zegen mogen
De begrafenis is bepaald op Woensdag
te half drie op de begraafplaats Oude
ustraat.
WEDER VERSCHENEN
De Reformirte Kirchenzeitung is wedèr ver
schenen, nadat zij gedurende zes weken ver
boden was.
Onze aandacht viel bijzonder op het inlei
dend artikel van Pastor Kolfhaus te Vlotho,
waaraan wy enkele deelen ontleenen, wel
ke wel heel toepasselijk zyn op de positie oer
Christelykc; Kerk in Duitnchland:
„De gemeente van Jezus mag iederen strijd
met vertrouwen tegemoet zien, zoo lang
z ij een b i d d e pd e gemeente is. z[|
zoekt den strijd niet. Het is haar verlangen,
in stilte het werk te kunnen doen, da1: haar
door haar Heer in de wereld opgedragen is. £y
acht ook den nood van den strijd niet gering
en houdt het ideaal van den stoïcynsrhen we
reldwijze niet vooi®een christelijk ideaal. Maar
er zware tijden voor de gemeente
aanstaande zyn, gaat zij daarvoor niet angstig
.uit den weg, doch wee"i, hoe zy deze tegemoet
moet reden en dat haar een wapen toever
trouwt is, waarmede zy niet te schande ge
maakt wordt".
Tegenover het geweld het gebed.
„Tegenover alle geweld van de wereld mag zy
het gebed stellen. Zij.mag dan niet altijd in
staat zyn juichend en geestdriftig over he*-
strydveld te gaan dikwijle genoeg gaan de
golven van de stryd zoo hoog, dat zy elk
bezield roepen overstemmen als zij maar
net opgeheven biddershanden voor den strijd
kan aantreden"! „Hoe dikwijls moest de Kerk
op haar doornen pad bekennen, dat de toe-
tzegging Gods voor do biddende Kerk geldt!
Wanneer zy onder den druk der wereld zoover
komt dat zy slechts in Gods armen kan vluch
ten, dan zou haar pad met hemelschen glans
verlicht worden, dan zou zij niet meer de men
schenhanden zien die haar vilden vangen,
maar de Vaderhand die al haar nood kent en
een ontkomen uit d.e nacht der droefenipsen
bereid heeft. In en om de Kerk is veel, dat
ons bedroefd en verschrik';, maar dat eene is
er ook en wil door ons met dank als een gave
Gods erkend worden: „De biddende en daarom
overwinnende gemeente".
TEGEN DE T.T.'RACES
De classis B e i 1 e n van de Geref. Kerken,
droeg aan de Kerken van Bellen en Hyken op
een getuigenis samen te stellen en te doen
ui';gaan tegen de T.T.-races en dsoeg de Ker
ken in haar reesort op terzake contact te zoe
ken met de Kerk van Assen.
DE KERKELIJKE BAND.
In „Hervormd Amsterda m", het or
gaan, dat zoo dapper en volhardend kampt
voor den bloei van de Ned. Herv. Kerk van
's lands hoofdstad, wordt, als een toonbeeld
van administratieve activiteit gewezen op
Rotterdam:
,,'s Morgens komt, op het kerkekantoor het
bericht van vestiging te Rotterdam binnen,
en reeds 's avonds wordt een boekje met
inlichtingen verzonden, zoodat uiterlijk vier
dagen nadat iemand aan het burgerlijk
bevolkingsbureau zijn verhuizing beeft op
gegeven, de Hervormde Kerk zich bij hein
aanmeldt.
„In dit boekje is opgenomen de lijst van
predikanten met hun adressen, wijken
(waarbij aangegeven: uw woning is gelegen
in wijken spreekuren; de lijst van
kerkgebouwen met aanwijzing van de te
houden diensten, een opgave van do scholen.
Achterin is een formulier bevestigd, dat kan
dienen om attestatie op te vragen.
„wij hebben eens onderzocht en het is ons
gebleken, dat deze uitgave een gunst igen
invloed heeft, niet alleen op het aantal inge
leverde attestaties, maar op de algeheele
belangstelling".
KERKBOUW
Men meldt ons:
De nieuwe Geref. Kerk aan de Van Amers-
foortlaan te Rijk (Haarlemmermeer), zul
hoogstwaarschijnlijk 5 Juni a.s. in gebruik
worden genomen. De 225 kg. zwarefe;klok is
reeds geplaatst en zal 'dus spoedig lii déze
nieuwe omgeving zijn geluid doen hooren.
Thans staat de kerk nog geïsoleerd, maar lang
zal het wel niet duren of een nieuw dorp zal
er om heen gebouwd zyn.
Kerk en Staat in Duitschland
Dr. Midler gehandhaafd
Blykens een Reu ter-bericht weigert de Rijks
tegeeting rijksbisschop Muller te laten vallen
en wil de oppositie thans een synode beleggen.
De politie doet alle mogelijke moeite om
een lijst van candidaten machtig te worden.
Men vreest! dat zij trachten wil hen te belet
ten de samenkomst by te wonen.
De actie tegen de predikanten
Dr. Niemöller, heeft Zondag in een preek
meegedeeld, dat thans 22 Evangelische geeste
lijken in concentratiekampen zitten, 5 onder
politiebewaking staan, 12 uit hun parochies
zyn verwijderd en aan 6 is verboden te preeken
ZENDING EN PHILANTHROPIE
Ds. A. W. Voors
NA 27 JAREN ZORG EN ZEGEN.
Samengegroeid met de Martha-stichting,
zou ipen kunnen zeggen van den nu 67-
jarigen Ds. Yogi's, dié zich gereed maakt
het terrein van zijn meest geliefde levens
hulp
stich
niet voorstellen.
Welk een planting Gods, dit complex van
gebouwen, een vriendelijk tehuis biedende
aan meer dan 400 kinderen, die hun natuur
lijke verzorging door allerlei omstandighe
den moeten missen. In 1882 begonnen met
drie kinderen, gered uit den „üuivelshoek"
te Amsterdam, een naam, waarin een droe
ve symboliek is. En thans geworden tot een
kinderdorp of neen, Ds Voors spreekt
liever van „een groot gezin". Onder c)e
hoede Gods, in de rust en de gezondheid
van het landelijk Rijndorp, leeft het d^ar
bijna onopgemerkt z'n altoos jonge leven,
en in den gevel van „de ouderwoning" staat
gegrift, hoe het leeft: „De lieer zal voor
zien".
Een paar jaar geleden hadrjen we het
genoegen. Ds. en Mevrouw Voors te bezoe
ken en wat we toen van hem hooiden,
krijgt in het licht van zijn naderend ver
trek nieuwe waarde. Het was in de dagen
van het zilveren jubileum als predikant-
directeur der Martha-stichting. Gevraagd
naar de financieele zorgen, antwoorde Ds.
Voors: „Vele zijn Gods uitreddingen ge
weest. Laat ik u maar iets noemen. In een
bestuursvergadering, waar groot e geld
zorgen ons bezig hielden, terwijl de giften
traag werden, liet ik mij ontvallen: „Ach,
broeders, als de levenden ons niet meer
helpen, dan kunnen do dooden hot nog wél
doen". Weinige dagen later belde een no
taris mij op en vroeg of ik belang stelde m
een legaat van f 12000.—. En een anderen
koor we hadden een tekort van 3 a 4Ö00
gulden kwam juist op tijd een gift van
3000 gulden van een damè van wie we in
langen tijd niets ontvangen hadden. Toch
had ik haar niet geschreven ik kan
Slecht bedelen".
In de 27 jaren van Ds Voors' leiding is er
voel, heel veel veranderd: „Toen ik bier
kwam, had ik na een half jaar j.aar mijn
„ultimatum" gereed; binnen het jaar een
uitgewerkt plan op papier, of ik ga weg.
Het is prachtig gegaan. Met de krachtige
hulp van den architect Nieukerken. die
con amore ons streven heeft gesteund en
begrepen, hebben we een reekg fraaie ge
bouwen en
„Blijkens het uitzicht, ook een flinke
ruimte".
„Ja. Toen we de beschikking hadden
gekregen over meer terrein in totaal
hebben we nu een 10 H.A. grond bon ik
zoo gelukkig geweest, dc hulp van Bos-
knopsche kweekers le krijgen. Die hadden
toen door den oorlóg veel tijd en v'eej
planten over. Zij hebben ons verrast met
oen royal en tuinaanleg, hebben ons voor
een 8 ?i 9000 gulden waarde aan beplanting
geschonken dat was m ij tl oorlogswinst".
Dan werd eén vraag gesteld naar hef
maatschappelijk wélslagen der verzorgde
kinderen. Het antwoordde luidde:
„Natuurlijk valt bet op 't oogenblik, voor
al voor onze jongens, niet. gemakkelijk om
hen san een betrekking te helpen Maar
overigens mogen wij zeggen, dat «le Martha-
stichting a! heel wat jonge levens in Gods
kracht heelt mogen vormen tot goedé leden
der maatschappij. Toch geslaagd
noem ik ee n geval pas dan» wanneer onze
vertrekkende jongens en meisjes hun Hei
land hebben gevonden. En daarvan heb
ben wij treffende bewijzen telkens weer,
ontvangen".
Hot zilveren feest werd gevierd in de
kerkzaak „Kerkzaal ja, dat is nog niet het
zelfde. als een kerk: wij gebruiken daar-
vnpi dé prachtige gymnastiekzaal van onze
school. Maar ik hoop nog eens te •beleven,
dat wij eeii kerk hebben. Vergeet u niet:
de Marthastichting is een gemeente. Ik
ben predikant van een Hervormde Gëstiohfe-
gefneente, door c)e Synode erkend, wij vie
ren bet Heilig Avondmaal, ik kan dóopen,
m.n.w. ook in dit opzicht vormen wij 'samen
een groot gezin. Dot staat, bij mij voor
op; wij kennen hier geen bezoekdagen of
-uren, ik heb geep spreekuur, „vader" en
„moeder" moeten altoos te «spreken zijn'\
Uit deze weinige opmerkingen reeds kan
de lezer zich een denkbeeld vormen van d.e
gevoelens, die zich èn van stichtingsbevoi-
king én van haar zorgend pleegouderpaar
zullen meester maken, als straks het uur
van scheiden slaan zal. „Een tempel in de
zondewereld", zoo noemt Ds Voors in zijn
geschrift „De Christelijke opvoeding" de at
mosfeer, ihe hij heeft willen scheppen rond
de kinderen van zijn Martha-stichting. En
geschapen heeft! Die tcuipël te behou
den zal het mooie en moeilijke werk van
zijn opvolger ziju. Maar zoo «ets. dan zal
deze ërvafen, dal het even moeilijk is, te
bewaren als te bouw enl
aan Möttlingen en geeft breedvoerig zyn
drukken weer. Zijn conclusie is, dat het woord,
dat ten onzent op Maranatha- en Heilsleger-
byeenkora&en gesproken wordt, aan inhoud
en beteekenis dat van de Möttlinger-kring
overtreft althans naar wat hy er van ge
hoord heeft.
Voorts zegt Ds. Veldkamp:
„De leer van een algemeene verzoening en
die van de vrye wil des menschen dat hy
zalig kan worden als hij maar wil (waardoor
de zaligheid eigenlijk in onze eigen hand ge
legd wordt) kwamen in de „prediking" niet
onduidelijk naar voren.
„Alles bij elkaar genomen, geloof ik
indien Möttlingen inderdaad is, wat wij er als
indeuk van meenamen, dat er nog geen reden
is, om djt 'te importeeren, hoewel de blijmoe
digheid en de vrijmoedigheid dee geloof.s, die
daar tot Uiting komen wel tot beschaming
moeten zijn voor vele in het dogma vastge
vroren Christenen",
DE NOOD IN RUSLAND
Het Bestuur van „Necorijs" pejarijft ons:
Tengevolge van tegenstrijdige berichten aan
gaande geldzendingen aan onze verdrukte geloofs-
genoo'.en in Rusland welke den faatsten tijd in de
Nederlandsche pers verschenen, heeft de penning
meester van Necorus (Ncderlandsch Couuté tot
steun der christenen in Rusland) postgirorekening
247372, Wccsp ten name van G Streithorsi.
moeien ervaren dat cos vrijgevige Nederlatvdsche
volk beducht geworden is voor de bedreiging der
Sovjet regcering om te v Iharden in het verhinde
ren der geldzendingen. De toezending der giften
staat practisch stil. Mogen wij den
lezers echter herinneren aan dc mededeel-.Dg van
de hand van Professor Adolf Keller uit Genève
die 29 April 1.1. gedateerd is en die aldus eindigt:
„Van veréchilknde kanten is ons in den allerlaat-
sten titf bevestigd, zoowel van geadresseerden als
van vrienden en familieleden in andere landen, dat
de hun toegezonden hulp de hongerenden w
bereikt. Het kwam de gevers toe in kenuis gesteld
te worden van deze blijkbaar voorbijgaande be
moeilijking, zij zullen zich verheugen, dat de hon
gerenden in Rusland weer ondersteund worden.
Belangstellenden worden er langs dezen weg
nogmaals aan herinnerd dat Necorus niet alle
gaarne inlichtingen verschaft doch bovendi
plaatselijke afdeelingen opricht waar men verwach
ten kan dat helangstejling aanwezig is of aangc.
kweekt kan worden voor onze verdrukte zusters
en broeders in Rusland.
Van het bestuur is Prof. Dr. F. W. G
heide voorzitter en Jkr. M. C. T. van Len
NEDERL. BIJBELGENOOTTSCHAP
Naar de Ned. verneemt, zal, ter vervanging
van wylen jhr. Quarles van Ufford. aan de in
Juni a.s. te honden alg. vergadering van
Ned. Bijbelgenootschap, als no. 1 op de voor
dracht ter benoeming als voorzitter worden
voorgedragen prof. mr. Paul Scholten, thans
bestuurslid van voornoemd Genootschap. No.
2 op de Voordracht is dr. C. "W. Th. baron van
Boetzelaér van Dubbeldam en no. 3 prof. dr.
F. W,' Grosheide, beiden ondervoorzitters.
Schoolnieuws.
Prof. STEINMETZ ONDERSCHEIDEN
Naar het Rbld. vernam, is prof. mr. Jr. S.
R. Steïrimetz, oud-hoogjeeraar in de sociale
geografie en de volkenkunde te Amsterdam,
benoemd tot Foreign Honorary Member of the
American Academy of Arts and Science to
Boston. Hij ia de derde Nederlander: Prof.
Hugo de Vries en Prof. Molengraaff zyn ook
lid van deze Academie.
Dr. P. A. VAN PER LAAN
Dr. P. A. van der Laan heeft ontslag ge
vraagd als leeraar in de oude talen te
Utr
cht.
DE ZESTIGJARIGE ONDERWIJZERS
En hun pensioenregeling
Aan gemeente- en schoolbesturen heeft de
Minister van Onderwijs een rondzendbrief
zonden, waarin medegedeeld wordt, dat, in
dien de Staten-Generaal zich met de voorge
stelde regeling tot pensioneering van 60-
jarige onderwijzers, vereenigen, op het tijd
stip vgn in werking treden der regeling onge
veer 1600 personen voor voorloopig pènsioeij
in aanmerking zullen komen.
Aangezien de Pensioenraad zulk een quan
turn niet aanstonds kan verwerken, heeft de
Minster een regeling getroffen tot vo
1 o o p i ,g e pensionneering.
Het is wenschelijk, zoo schrijf; de Minister
aan dè besturen, dat bijzondere maatregelen
worden getroffen, opdat de toekenning
voorloopig pensioen aan deze personen
veel mogelijk wordt bespoedigd en dat ii
WOENSDAG 22 MEI
HUIZEN 1875 M. - NCRV-uitzending. 800
Schriftlezing'en meiditatie. 8.15—9 30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst ojv. Ds. J. G. Aalders.
11.00—12.00 Harmoniumspel S. Duif. 12 15
Gram.pl. 12.30 Kwintetconcert olv. P. v. d.
Hurk. 2 00 Gram pl. 2 30 Voor postzegelverza
melaars. 3.00—3.45 Orgelspel Parker. 4 00
Vioolrecital M. Stoker A. d. vleugel: me). B.
Lopes de Lcaö Laguna 5.00 Koderuur. 6 00
Technische causerie. 6.30 Afgestaan. 7 00 Ned.
Chr. Persbureau. 7.15 Reportage. 7.30 Land-
bouwhalfuur. 800 Va: Dias 8.05 Bach-herden-
king in dc Groote Kerk te Arnhem door dc
Chr Orat. Vereen, olv. A. Wagenaar. mrav.
A. v. Wickevoort—Crommelin (sopraan). J.
v. d Meent—Walter (alt) en Adr Engels (or
gel). 9.30 ArmeniuS: Laand en Volk ut de
Bet uw. 10.00 Vaz Dias. 10.0511.30 Gram.
muziek.
HILVERSUM 301 M. VARA-uitzending. 10.0t>
VPRO. 11-00 cn 6.30 RVU. - S00 Orvitro-
pia olv J. v d. Horst en gram.pl. 9 0») De Zon
nekloppers olv. C. Steyn. 9.30 P. J Kers: Onze
keuken. 10 00 Morgenwijding. 10.15 Voor arb.
in de continubedr.: Gram pl.. Nap de KU|n
(viool) en R. Schopte (piano). 11.00 RVU.
CauSerie O. v Tussenbroek. 11.30 De Fliere
fluiters olv. E. Wall's. 12 00 D? Notenkrakers
olv. D. Wins. 1.00-1.45 E. Wali's en zijn or
kest. 200 Voor dc vrouw. 2 15.Kniples. 3.00
Voor dc 'kinderen. 5.30 VARA-orkest olv. K.
Mengelberg. 6.30 RVU. S. v. Dantzig: De cri
sis. het goud en de wisselkoersen 7.00 Sportuit-
zending. 7.15 Voor het platteland. 7.30 A
Wins: Voor het voetlicht. 8.00 Herh. SOS.-
berichten. Vaz Dias. Vgra-varia, 8 15 „Op en
rond de Groningsche kermis", gevar. reportage
(dansmuziek, tooneel. revue, operette, enz.),
10.55—12.00 Grara-muziek.
DROITWICH !500 M. - 10 35-10 50 Morgen-
wijding. 11 20 Gram.pl. 11-50 Fransche les.
12.05 Orgelspel Q. MacLean. 12.50 Ch. Man
nings orkest. 1.50 Orgelconcert C. H. Trevor*
2.25 Voor de scholen 2.50 Le:*ig. 3.15 Piano
recital B. Mascn. 3.35 Sted. orkest Bourne
mouth olv. R. Austin. 5.05 Western Studio-
orkest olv. Fr. Thomas. 5 35 BBC-dansorkest
olv. H. Hall. 6.20 Berichten 6.50 en 705 Le
zingen. 7.25 Bach-concert 7.50 Spaansch caba
ret-programma. 8.35 Causerie. 8.50 BBC-Sym-
phenie-ork^st en BBC-koor olv. Serge Kousse-
vitzky. (Ghn 9.20 berichten). 10.50 Piano-recw
tal Iso Elinson. 11 20—12.20 Roy Fox cn zijo
Eland.
RADIO PARIS 1648 M. - 7 20 en 8 20 Gram.pl.
12 35 Orkestconcert olv. Touche. 8.20 „Pou-
pette", -pel van Germain. 10.55 Dansmuziek*
KALUNDBORG 1261 M. - 12.20-2.20 Strijk
orkest olv. Andersen. 3.50—5 50 Omroepcrkest
olv. Reeseo. 8.20 Vioolrecital. 9 05 Zang en
piano. 9-35 Omroeporkest olv. Grondahl. 10 20
12.50 Gevarieerd programma.
KEULEN 456 M. - 6.20 cn 7.20 Orkestconcert
11.10 Zang en piano. 12.20 Concert uit Bres-
lau olv. Topitz. 2.35 Piano-recital 4 20 Trio-
concert. 5.20 Concert uit Frankfort mmv. so
listen en orkest. 7.20 Piano-recital. 9.05 Om-
roe pkleinorkest olv Eysoldt mmv. solsten.
R>f0—12.20 Weragkamerorkest olv. Hage-
stedt mmv. solisten.
BRUSSEL 322 en 484 M.: - 322 M.: 12 20
cn 1.302.20 M. Alexys' orkest. 5 20 Salcn-
orkest olv. Walpot 6.35 Zang-, viool- en
piano-recital. 7.05 en 7.35 Gram.pl. 8 20 Caba
ret. 9.20 Kamermuziek door Trio. 10.30—11.20
Populair concert 484 M.: 12 20 Gram.pl.
12.50 Salon-orkest olv. Walpot. 1.50—2.20.
5.20 en 635 Gram.pl. 6.50 Orgelconcert 7.35
Piano-recital S.20 Salcoorkest olv. Walpot en
reportage. 935 en 10.30—11.15 Gram pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 835
Rijkszending: Stunde der jungen Nation. 9.05
Militaire marschea door dc s afmuzick van Ad.
Hitiers „Leibstandarte". 10.20 en 11.05 Be
richten 11.20—12 20 Populair concert uit
Keulen.
Zenuwpijnen overal?
Van die verschietende pijnen,
dan hier, dan daar? Ze Blijven
weg met één of twee van die
AKKERTJES
lens recept van Apotheker Dumont
=4 AKKEB.CACHETS
gevallen, waarin tijdige regeling van het
loopig pensioen niet mogelijk zal zijn, tijdig
voorschot op het voorloopig pensioen kan
den verleend.
Na bekomen ontslag zal de belanghebbende
zich om toekenning van voorloopig pensioen
tot den Pensioenraad moeien wenden op de
zelfde wijze als thans voor het aanvragen
definitief pensioen. Alleen het inzenden van
een staat van dienst zal dan achterwege kun
nen blijven.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Tot tijdelijk onderwijzeéec aan de Ned.
Herv. School te Maasland is benoemd Mej.
B o u d e w ij n te Maassluis.
BEGRAFENIS W. H. J. HELMSJNG
Onder begrijpelijk groote belangstelling is
het ntoffeliik hulsel van het jong gestorv.
hoofd der Chr. School te Tilburg, den heer
W. H. J. Helmsing, ter ruste gelegd. Vooraf
was in de school een rouwdienst gehouden,
waar Ds. J. de Vries, pred. der Geref. Kerk
van Tilburg, gesproken had over 1 Thess.
4 1318. Rond de groeve waren de leerlin
gen van de drie hoogste klassen der school en
de leden der Geref. Knapenvereeniging opge
sneld. De voorzitter van het schoolbestuur, de
heer H. G. Hagenaar, wees op het afbreken
van dit jonge leven, van zoo groote waardij
voor de school, die hem lief was geweest
Verder sprak de heer Bouman, onderwijzer, en
ten slotte Ds. de Vries. De schoonvader van
den overledene, de heer Dalmayer, dankte vooi
de eer. den door zoo velen betreurde beweze n
waarna men op zijn verzoek zong: „Jezus, Uw
verzoenend sterven, blijft het rustpunt
ons hart".
LEERLINGEN BOVEN EN BENEDEN
HET GEMIDDELDE
Geen eenheidskinderen
Tn een artikel in het Paedae. Tijdschrift
voor het Chr. Onderwijs, zet de heer G. Bunt
hoofd der Wilhelminaschool voor Chr. buiten
gewoon onderwijs te Dordrecht uiteen, dat vol
gens statistische en grafische overzichten, die
te toestand van een groep planten, dieren of
menschen ten opzichte van een bepaald punt
van onderzoek weergeven, telkens het grootste
aantal het gemiddelde vertoont en daarbij
eenige variaanten zijn naar beneden of naar
boven, minus- en plms-varianten. Zoo is 1
ook met de intelligentie van een schoolkl;
wat blijkt als men van al de leerlingen het
intelligentie-quotiënt naast elkaar plaatst,
maar wat doorgaans niö: valt op te maken uit
de raporten, waaraan de schrijver slechts
zeer betrekkelijke waarde toekent.
Het vraagt in verband daarmee of er niet te
veel aandacht wordt besteed aan de leerstof
en de methodiek, en te weinig aan de leerling.
Of niet in de practijk teveel word!; vergeten,
dat er geen eenheidskinderen zijn. Voor een
groot percentage is het onderwijs te moeilijk,
voor een even groot percentage te gemakke
lijk. Voor deze beide groepen wordt te weinig
gedaan. Heeft de lagere school ooit talenten
ontdekt? Newton, Einstein, Edison, Fokker
kwamen op school heelemaal niet uit als be
gaafden, vaak integendeel!
Wanneer de minus- en plus varianten het
voor hen passende onderwijs kregen, zou een
klas met leerlingen van gelijke intelligentie
oveyblyven, en het is voor onderwijzers pret
tiger werken in een klas van 40 h 50 leerlin
gen met gelijke intelligentie dan in een klas
van 30 met een intelligentie-quotiënt van 20
tot 180.
„HOOFDKWEEKELING MET AKTE"
Deze nieuwe creatie is van J. H(obraa), die in
het Corresp. blad der Ver. van Chr. Ooderw. enz.
een unpressie geeft van het bciuinigngsontwerj)
t.o.v. het lager onderwijs, aldus aanvangende:
„JOYEUSE ENTREE.
„Van den Kwekehng met akte
„De volgende stap is, dat er alleen kwekelingen
met akte het hoofd zullen bijstaan.
„D« daarop volgende, dat 't hoofd zal heten
hoofdkwckeling met akte. Salaris naar verhou-
Examens
PROMOTIES
RTJKSUNrVBRSITlüiT TB fïRON!S«;KK
Bevorderd tot doctor In de Wis- en Natuur*
kunde op een proefschrift; „Eenvoudige ddf»ul-
foiarbouzuren", do heer N. Eennlngs, geb.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN*. Geel.:
Indologie: taatk. doet. ex.. de heer K E. O.
von Bo.«-?.
Rechten: cand.ex.. de heeren A. W Kist >L
H van Hoogstraten en A. A_ Kimball.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.i
Wis- en Natuurkunde (hoofdvak Natuurkunde):
doet. ex.. de heer J. Key; idoni iD>: and ex.. de
heeren G. A- W. Rutgers. J. G. Hagefloérn en
G. H. Frederik; idem iG): ocuad ex., de lieer J*
G. ErdbrinJs.
RIJKSUNIVERSITEIT' TE GRONINGEN.
Gesl.: Geneeskunde: doet ex.. H. H. J. Noor en
H J. Ruiter.
APOTHEKERSASSISTENT
AMSTERDAM. Gest.: mej. P. E. Langereis.
«msterdam; de heer O. J L Meurtn-g. Overveen
UTRECHT. Geslaagd: de .Huk.- .1. C bigtMi-
MACH1NISTEN
DEN HAAG. G«v?laa,gd boor diploi
heer H. Meyer, VliAsingen en voor
gedeelte van diploma D d„ heer. n ,T
mans. Amsterdam en K. Kroon, Kot
B. sla ai
FEUILLETON
SAAMGEBRACHT
fy- ca
loos imensch!" snikte Hola. „Gij mis-
mij opnieuw. Maar een Saksisch
sje weet ook le verachten, toowel als
te hebben. Ga! Hola veracht u!"
a, Hola! veracht mij. Maar ik zal u
i helpen. Hoorl Houd uw deur van bin-
gesloten! Ziet gij deze geheime deur'
'mede kunt gij haar openen" en tegelijk
hij haar een werktuig over. „Wanneer
nu vanvuit dit venster het Koninklijk
r de stad ziet binnenrukken, open dan
deur! zij voert u boven op het platte
des torens- Wuif dan met uw sluier,
uw vader zelf zal tot uw verlossing toe-
len. Vaarwel, Hola! God helpe u en
Ik bon een Christen en kon ik ver-,
I handelen, ik wil het misdrevene
stellen. Vaarwel, meisje! Voer u waag
alles. Val ik, dan sterf ik voor u. Maar
Token zult gij worden!"
pstaande, verliet hij Ihet weenende
sje, den sleutel harer kamer zorgvuldig
Jergende.
ïtuxschen was de avond reeds gevallen
Theodorik had eemeend oncjer deszelfs
unstiging zijn plan te volvoeren. Maar
ten den toren gekomen, had hij reeds
'eranderd gezien. De Koninklijke at-
anten naimelijk waren met het wcige-
d antwoord yan Everard teruggekomen
en terstond had Karei tot een aanval op de
stad besloten, waartoe Wittekind hem ge
beden had, alleen om zijn kinderen te kun
nen redden.
Wjttokind was het dus vooral, wiens
woede geen grenzen kende;, en die bijna
het onmogelijke beproefde om den muur te
beklimmen. Ook de zoon van Karei deed
zijn best en de belegerden hadden dus met
verschrikkelijke vijanden te doen. Maar zij
hqcjden zich goed verschanst en wisten
iederen aanval met moed en beleid af te
slaan, (zóó zelfs dat zij slechts weinige
manschappen verloren, terwijl er reeds
menigeen onder -de belegeraars was ge
vallen.
Door deze hardnekkige verdediging kon
den het de aanvallers, na uren leng gestie
den tc hebben, niet verder brengen dan tot
het maken van een -bres in den muur, die
voor de belegerden gevaarlijk zou gewor
den zijn, wanneer Wittekind langer had
volgehouden. Maar het verlies der zijnen
noodzaakte hem eenige oogenblikken rust
te nemen, om don volgenden nacht bij ver
nieuwing een aanval te beproeven.
Theodorik had alles in stilte gadegesla
gen, en zich voor de. tegenwoordigheid van
Everard behoed hebbende, had hij eijn
plannen beraamd. Nauwelijks -lus was
weer, na den mislukten aanval op Verden,
de duisternis gevallen, of hij sloop naar
een door hem uitgekozen punt van den
muur, en zich eerst behoedzaam verborgen
gehouden hebbende, waagde hij eindelijk
zijn kans. Met weinig moeite stond hij op
den muur, van waar hij zich mét behulp
van een touw,, waarvan hij zich voorzien
had, naar beneden wilde laten zakken-
Doch, terwijl hij nu nederbukte, om iets
te zoeken, waaraan hij zijn koord zou kun
nen bevestigen, hoort hij onverwachts tot
iijn verbazing roepen: „VerraaiI
Tegelijkertijd voelt hij een pijl langs zijn
hoofd snorren.
„Men heeft mij ontdekt", dacht Theodorik
011 terstond het gevaar bespeurend waarin
hij verkeert, schiet hem geen ander middel
ovcr, ii.it zich zoo snol mogelijk van den
muur neer te laten en oncjer begunstiging
der duisternis, de legerplaats van den
Koning te bereiken. In hetzelfde oogenblik
voelt hij een puntigen steen, waarom hij in
haast zijn touw woelt, en zoncjfer de diepte
te kunnen peilen, laat hij zicli neerzakken.
In het eerst gaat alles goed, en dc diepte
is reeds tot op de helft verminderd, maar
onverwacht laat de steen, waarom het touw
gewonden is, los en Theodorik stort, eenige
voeten hoog, op den grond «eer.
„Dat. hadt gij wel anders kunnen over
leggen", roept nu een stem, ter plaatse
waar Theodorik gevallen was.
„Help mij!" smeekte deze, lie gelukkig
geen wonden hekomen had. Jk ben een
gedoopt Christen en heb den Koning be
langrijke mededeelingen te do» n."
„.Goed en wel", hervat de ander, „maar
onder gedoopte Christenen ziin wel eens
meer verraders geweest, gelijk de edele
Wit.t«kjnd u zou kunnen bewijzen. Kom
vertrouw u aan mij. want ik hoor beweging
boven op den muur. Al zijt gij hier dus
veilig, ik ben het niet. Maar wat hebt -
daar in uw band? Een touw? Ujimuntend,
dat komt mij te pas."
Eer Theodorik zulks bad voorzien of be
letten kon, had de ander hera .van achteren
de ellebogen aan elkander gp'ionden en
dat wel met een behendigheid, die Theo
dorik verhaasde.
„Volg mij nu!" hervatte hij en sleepte
den gebondene met zich voort.
Zij hadden spoedig een boschje bereikt.
„Hier zijn wij veilig!" sprak Theodoriks
geleider- „En opdat wij nu elkander zullen
kunnen kennen en verstaan, is het noodig
dat gij uw naam noemt,"
„Wellicht ben ik u niet onbekend, want
uw stem is mij niet vreemd."
„En de uwe niet aan mij, want een
waarzegger voorziet wel vooral iet toe
komende,, maar hij vergeet daarom het ver-
ledene niet, Zijt gij niet onder het. gevolg
van den Koning te Noviomagus geweest?"
„En in de tegenwoordigheid van 's Ko-
niugs kinderen hebt gij ook aan mij mijn
lot voorspeld. Djt neb ik niet vergeten. Jat
mijn vriend! Ik heb mij tot liet bewandelen
van verkeerde wegen laten verleiden en ik
heb daarop, naar uw voorspelling, geen
gelukkig einde gevonden. Maar ik heb
thans dien verkeerden wég-vei laten. Ik
beu Everard, tot wien ik tie toevlucht ge
nomen had, ontvlucht en ik ben in staat
den Koning belangrijke mededeelingen te
doen, die hem, bij het bestormen der stad,
kunnen te stade komen."
..Dus wilt. gij uw jaats.ten makker ver
raden, gelijk gij uw vriend Angelbert ge
daan hebt? Vriend Theodorik! De Koning
is met geert verraders gediend. Hij kent u
en hij zou u dus nipt vertrouwen."
,.Tk zal mijn leven te zijner beschikking
stellen, indien hij mocht hespen ren dat ik
hem misleidde. Hoor! Ér is slechts één
punt) waar de stad gemakkelijk kan wor
den ingenomen. Dat is daar, aan den ooste
lijken kant, in de nabijheid van dien toren.
Daar beproeye de Koning nog lezen nacht
den aanval en de stad is in ziju macht.
Kom! geleid mij thans naar den Koning!
„Dat zal ik niet!" verzekerde de waar-,
zegger, inwendig verheugd. „Gij hebt mijn
kunst lee-leu kennen, vertrouw mij ook
thans! Gij vertoeft in gindsche hut, totdat
ik ii kom waarschuwen. Maar wacht uw
tijd afi"
„Neen! neen!" riep Theodorik uit. „Het
leven van Angelbert en 'rijn zuster staat
op het spel. Zij zitten «beiden in dien toren
gevangen- Een onverwachte overrompeling
der stad zal hen alleen kunnen redden."
„Alle haast is nadeelig. Gij lubt dit zelf
ondervonden. Nog ééns dus, vertrouw u aan
mij of liet is met uw leven gedaen."
Welke togen lieden kingen Theodorik ook
nog maakte, de waarzegger liet zich niet
verbidden. Ilij geleidde Theodorik naar de
hut, aan wier bewoner, die bij hem bekend
was, li ij hem aanbeval cn daarop snelde
hij naar de plaats, waar zich de tent van
den Koning bevond.
Juist zat Karei de Groote in geselschap
van V ittekind. Zij beraamden te. zameti de
wijze waarop men een nieuwen aanval op
de stad zou ondernemen, en wel da stonden
beiden op pii traden buiten de tent. Dit had
de waarzegger gehoopt, en hij volgde dus
voorzichtig beide mannen., die slechts door
twee hoofdmannen vergezeld, een eind
weegs met elkander voort wandelden.
„liet is dan nu afgesproken" eei einde
lijk de Koning, „morgen zullen wij den
aanval hervatten en wij zullen de stad van
twee zijdsn bestormen. Dan moéten de be-
lego den hun geringe machi verdeelen."
„Ik zal niet rusten, vóór dat ik den ko
ninklijken standaard op den muur zal heb
ben geplant", verzekerde Wittekind. „O
mijn kinderen! Uw vader wil met vreugde
sterven, als hij u slechts eerst mag hebben
gered."
„Wilt gij uw kinderen redden, zoo val
dan op den oostelijken muur aan!" klonk
er onverwacht een slem vanuit het ge
boomte.
„Wat is dat?" vroeg Karei stilstaande.
„Hoordet gij die stem?"
„Die stem heb ik meer gehoord", fluis
terde Wittekind zacht.
„Nog deze nacht moet de aanval ge
schieden", herhaalde de altiju onzichtbare
waarzegger. „Morgen is het te hot. In den
toren zult gij vinden wat gij zoekt
„Hij is het! Hij is hot!" ,-iep Wittekind.
„Diezelfde stom waarschuwde mij, toen ik
111 Friesland was. Neen! Ik wil thans den
gegeven raad niet versmaden, hij koine van
een mensch of van een geest."
„Wie zijt gij", vroeg de Koning, „die zoo
spreekt? Vertoon u, opdat wij weien, of wij
u gelooven kunnen!"
„Geloof en gij zult zegepralen!" klonk
het nog eens.
„Neen, ik twijfel niet!" riep Wittekind.
„Geef mij uw toestemming en k verzamel
aanstonds mijn mannen. Kindei en! uw
vader komtJ"
„Welaan!"' sprak Karei. „Een ieder van
ons doe zijn plicht en de overwinning is
(Wordt i
