DONDERDAG 16 MEI 1935
EERSTE BLAD PAG 2
BUITENLAND
HITLER DINSDAG VOOR DEN
RIJKSDAG
Uitzending voor de radio
Naar het D. N. B. verneemt zal de Führer
en rijkskanselier in de zitting van den rijks
dag, we ke Dinsdag 21 Mei a.s. gehouden
fvvordt, de verklaring van de rijksregeering
zelf afleggen.
Om alle volksgenooten in staat te stellen,
de rede door de radio te beluisteren, is de
Rijksdagzitting belegd op 8 uur 's avonds
Er zijn organisatorische maatregelen in
Voorbereiding om er zeker van te zijn, dat
inderdaad a Ie volksgenooten deel kunnen
pemen aan deze gewichtige gebeurtenis.
DE FRANSCH-RUSSISCHE
BESPREKINGEN
Officieel Communiqué
Uit Moskou: Ir. het door het Telegraaf-
flgenschap der Sovjet-Unie gepubliceerde
communiqué van de Fransch-Russische be
sprekingen wordt o.m. verklaard:
Tijdens de besprekingen, welke op 13, 14
en 15 Mej te Moskou zijn gehouden, hebben
Stalin, Molotof en Litwinof, evenals Laval,
hun voldoening ui igesproken over het op
2 Mei 1935 te Parijs onderteekende verdrag,
Waarbij de verplichting van wederzijdsche
hulpverleening tusichen de Sovjet-Unie en
Frankrijk werd vastgesteld en de noodige
opheldering werd verkregen.
Do vertegenwoordigers der Sovjet-Unie en
van Frankrijk hebben de mogelijkheid ge
had het vriendschappelijke vertrouwen te
eonstatcercn, dat tusschen hun landen door
liet verdrag is geschapen. Dit heeft zijn wel-
dadigen invloed uitgeoefend op de behan
deling van alle kwesties en wel, zoowel van
de Sovjet Russisch-Fransehe betrekkingen
als van de kwestie der algemeene Europee-
sche ordening, vveike is ontstaan binnen
het kader der samenwerking, van de beide
regeeringen.
Do staatslieden hebben met alle openlijk
heid de bespreking over deze kwestie ge
voerd.
Juist in het belang van de handha
ving van den vrede zijn deze staten
verplicht de middelen der landsverde
diging niet t». verminderen. Stalin
heeft uitdrukking gegeven aan zijn
.Volledig hegrip voor het streven van
ieder land een bewapeningsniveau te
bereiken, dat in overeenstemming is
met de noodzakelijkheden van zijn
veiligheid.
De vertegenwoordigers der beide staten
'hebben aan den anderen kant hun besluit
bekrachtigd bij de voortzetting van hun
samenwerking niets na te laten om met'de
hulp van alle solidaire regeeringen een po
litiek van den vrede en van de verbetering
der politieke betrekkingen te bevorderen,
welke* alleen onder de volken het voor de
ontwikkeling van de moreele en materieele
belangen der Eurepeesche collectiviteit on
ontbeerlijke vertiouwen zal vermogen te
berst eileu.
In het bijzonder werd erkend, dat
Jiet sluiten van het pact tot wederzij d-
schen bijstand tusschen Sovjet Rus
land en Frankrijk in geen geval do
beteekenis vermindert, welke de ver
wezenlijking var, een regionaal pact in
Oost Europa biedt, dat de oorspron
kelijk daarvoor bestemde staten zou
yereenigen op de basis van verplich
tingen, welke non-agressie, consultatie
en het niet veileenen van steun aan
een aanvaller beoogden
Beido regeeringen zullen dit doel
Verder nastreven. De deelneming van
geen enkelen staat wordt buitenge-
bloten.
Laval heeft gisteren nog een bezoek ge
bracht aan de militaire vliegvelden ie
Moskou,
KI
ilavas meldt nog uit Moskou: Onze spe-
fcialc berichtgever meldt: Laval, die den
wensch had te kennen gegeven, een de
monstratie van een luchteskader van het
Russische leger bij te wonen, bezocht gister
morgen het vliegkamp bij Moskou.
StaJin had bij uitzondering toegestaan,
ilat alle Fransche bezoekers, de journalisten
inbegrepen, zouden worden toegelaten,
Laval en zijn gevolg bewonderden het
manoeuvreeren van het eskader bij een vol
maakten luchtaanval die met een opmer
kelijke meesterschap werd uitgevoerd, ter
wijl zes en twintig jachtvliegtuigen, be-
fechermd door observatiemachines en ge
volgd door lichte ifommenwerpers, verken
ningsvluchten ondernamen.
Negentien viermotorige gevechtsvliegtui
gen met een groyt aantal zitplaatsen de
den vervolgens ejn bommenaanval op een
.vooraf bepaald doel.
Na afloop wenschte Laval den legerleider
Worosjiloff hartelijk geluk met het gepres-
ïeerde.
Diefstallen van waardevolle
boeken te Keulen
Uit de universiteit
Sedert 1930 verdwenen uit de biblotheek
Van de universiteit van Keulen voortdurend
waardevolle leerboeken, zonder dat het ge
lukte den dader op te sporen. De politie
heeft thans echter in dit verband den 27-jari-
gen werkeloozen, ongehuwden leeraar aan
een middelbare school gearresteerd. Bij de
arrestatie was de man, die wekelijks 10 tot
15 boeken uit de leeszalen der universiteit
had weggenomen, in het bezit van 6 groote
wetenschappelijke deelen, die hij dienzelfden
dag uit de bibliotheek van het Duitsche
seminarium had gestolen. Een in zijn
woning ingestelde huiszoeking bracht nog
185 boeken aan het licht, allen eigendom
Van de universiteit Een groot deel der
overige gestolen deelen had de man aan
boekhandelaars in Keulen en Bonn ver
kocht. De namen der opkoopers werden dooi
den dief genoemd. Eenigen hunner hebben
daarop de boeken uit eigen beweging aan
de bibliotheek teruggegeven, de anderen zul
len zich moeten verantwoorden wegens he
ling. De waarde van de gestolen boeken kan
nog niet bij benadering geschat worden.
Voorts werden in het bezit van den gear
resteerde verscheidene honderden losse blad
zijden gevonden, die hij uit leerboeken
gescheurd had.
PILSOEDKl'S DOOD
Overbrenging naar de Kathedraal
Uit Warschau; Gisteravond om acht uur
is het stoffelijk overschot van maarschalk
Pilsoedski van de Belvedere overgebracht
naar de kathedraal. De baar was op een
affuit geplaatst, dat door zes paarden werd
getrokken. Alle klokken beierden. Militairen
escorteerden de baar, welke werd gevo gd
door mevr. Pilsoedski en de naaste familie
leden van don overleden staatsman. Men
schat het aantal deelnemers aan den rouw
stoet en het aantal toeschouwers op meer
dan 200.000.
Het stoffelijk overschot zal 36 uur lang; in
de kathedraal slaan opgebaard.
Nader wordt uit Warschau gemeld;
Het stoffelijk overschot van maarschalk
Pilsoedski staat thans in do Kathedraal van
Warschau opgebaard. Dof tromgeroffel weer-
kloiik. toen de baai- bij het kerkgebouw stil
hield. Trompetters bliezen een „reveil e",
toen de generaals de baar van de affuit naar
de lteiik droegen. Treurmuziek werd ten ge-
hoore gebracht.
Het stoffelijk overschot staat in het schip
van de kathedraal opgebaard met het hoofd
einde naar het hoogaltaar.
Tegen middernacht defileerde een zeer
groote menigte langs de baar. In den mid
dag heeft het corps diplomatique zijn op
wachting gemaakt hij mevr. Pi.soedski.
Uit Parijs: Zaterdagmorgen zal in de kerk
St. Louis des Invalides een rouwdienst wor
den gehouden ter gedachtenis van maar
schalk Pilsoedski.
Uit Berlijn: De Duitsche radio-omroep or
ganiseert hedenavond van 22.15 tot 22.15
uur een gedachtenisplechtigheid voor maar
schalk Pilsoedski.
Het orkest van den Duitsehland-zender
speelt koralen: Ouverture van Beethoven,
„Pilsoedski" van Schwarz van Berg en de
Treurmarsch van Chopin.
EEN LEVEN VAN STRIJD
EN NOOD
Polens vrijheidsheld overleden
(Van onzen Duitschen correspondent).
Pas in de jonge Poolsche republiek ben ik
me vier jaar geleden bewust geworden, dat
er een leven vol strijd on nood toe vereischt
wordt, om door zijn volk als dictator erkend
te worden.
Men bracht ons in Warschau naar een
kerker in de militaire gevangenis, waar
Pilsoedski tijdens het Russisch bewind ge
vangen gehouden werd en aan den vochti-
gen muur hing een verwelkte krans, om
aan dezen tijd van onderdrukking en smaad
te herinneren.
Het leven van dezen Poolschen held was
een stuk revolutionaire geschiedenis. Toen
hij ter wereld kwam, was de revolutie vau
1S63 juist met geweld onderdrukt, waaraan
zijn eigen vader had deelgenomen. De Rus-
6isohe gevangenissen zaten vol met Pool
sche opstandelingen, voorzoover ze niet
uaar Siberië waren verbannen.
Vijf jaar later, het was in den zomer van
1S68, zag Jozef in de omgeving van Wilna
het levenslicht, waar zijn ouders onder het
schrikbewind van den tsaristischcn gouver
neur op een boerenhoefstede moesten leven.
De Poolsche taal was streng verboden en
het verzet had bij velen plaats gemaakt
voor resignatie en onderworpenheid. Hoe
moeilijk zijn kinderjaren waren, heeft Pil
soedski later eens zelf aldus weergegeven:
„Mijn schooltijd was een voortdurende
kwelling!"
Deg avonds vertelde zijn moeder hem de
geschiedenis van zijn vaderland, don lij
densweg van Pol in en deze eerste indruk
ken hieven van invloed voor zijn verder
leven. Hij wist, h~e Kosciusko streed voor
het nationaal bewustzijn der Polen en ken
do Dombrowski, die de Poolsche legioeueu
tegen Napolgon ten strijd voerde.
Als jeugdig student kwam hij te Wilna
in aanraking met Poolsche intellectueelen,
die zich bezig h>e!deh met de gedachten
van Marx en Engel, maar door dit ideaal
van internationale solidariteit liet hij zich
niet beïnvioeden, bii zag het socialisme
slechts als een middel om het Poolsche
volk onder het Russisch juk \andaan te
halen.
Weldra werd hij tot de opstandelingen
gerekend, die een aanslag op het leven van
czaar Alexander III hadden beraama en in
1887 begon zijn vei banning naar Siberië,
welke vijf jaar duurde. Deze vreeselijke tijd
van vernedering, ziekte en ellende versterk
te in hem het bewustzijn, dat Polen zijn
zelfstandigheid meest terugwinnen tot el-
ken prijs en hij zag den weg voor zich, dien
hij moest inslaan, om dit doel te bereiken.
Later vertelde lnj, hoe een Zigeunerin hem
de toekomst uit zijn hand voorspelde: „Ge
zult eenmaal tsaar in uw eigen land wor
den!"
Zijn organisatio van de zoogenaamde
bojowken kleine groepen revolutionairen,
overwegend jonge menschen, die voor niets
en voor niemand terugschrikten en daaruit
de vorming van nmi-agnieën als latere ba
sis voor het latere Poolsche leger in d-4n
wereldoorlog, was wellicht zijn grootste
prestatie, want tijdens vreemde overheer-
sching behoorde er veel moed toe een par
ticulier leger samen te stellen!
Drie wereldmachten hielden deze gedach
te voor onvervulbaar: Rusland, Duitschland
en Oostenrijk. Duitschland weet uit bittere
ervaring, dat Pilsoedski gelijk heeft gekre
gen! Het is dan ook begrijpelijk/dat do
Duitsche pers er niet aan herinnert, hoe
tijdens uen laatsten oorlog een Hohenzoller
tot koning van Polen is uitgeroepen!
Toen in latere jaren de Sejm, de volks
vertegenwoordiging, Pilsoedski's abso'ute
bevoegdheid wilde beperken, trok hij zich
verbitterd uit liQt politieke leven terug en
deed hij ook afstand van zijn militaire be
voegdheid. Zulks geschiedde den Sen Dec.
1922, Maar reeds twee jaar later kwamen
zijn trouwe generaals met het leger en ver
langden zijn terugkeer in het staatsbewind.
Het begon met de leiding eener politieke,
uitgesproken militaire partij, om dan in
1926 door een putsch tot het einddoel te
leiden. Nieuwe verkiezingen worden veror
dend en Mosciki, zijn persoonlijke vriend,
wordt tot staatspresident gekozen. Pil
soedski I.lijft als maarschalk de militaire
aanvoerder van een gehoorzaam leger en
wordt meer dan coif tevoren als nationaal
held vereerd.
De laatste jaren was het stiller om hem
heen geworden. Men zag hem nog slechts
bij militaire oefeciugen en parade-s, hoog
stens zoo nu en dan bij het officieel bezoek
van buitenlandsch-j staatslieden.
In Duitschland wordt zijn dood als een
groot verlies besdiouwd, want Polen was
een der weinige mogendheden, welke met
het Derde Rijk een verdrag zijn aangegaan.
Bovendien ziet racn in Pilsoedski een na
tional en held, die in zijn opstandigheid veel
overeenkomst heeft roet den tegenwoordieen
Leider, Adolf Hitler,
Berlijn, 14 Mei 1935.
ROESJD1 ARAS TE
BOEDAPEST
Liquidatie van dc tegen Hongarije
ingediende klacht inzake den
moord te Marseille?
Gist:-en is de Turksche minister Roesjdi
Aras, komende van de Balkanconferentie te
Boedapest, op weg naar Genèvo te Boeda
pest aangekomen, waar hij langdurige be
sprekingen bad niet minister-president
Goembocs en den minister van buitenland
sche zaken Kanvi
In v.-elingcliehts kringen verluidt, dat de
Turksche minister als voorzitter van den
Volkenbondsraad met de Hongaarsche re-
gecring besprekingen heeft gevoerd over de
nog on de agenda van den Volkenbonds-
raad atoande klacht tegen Hongarije in de
zaak van den aanriag te Marseille.
Van Itajiaansche en Fransche zijde
zijn reeds eenigen tijd levendige po-
gin.*» n in het werk gesteld om de
Kleine Entente te bewegen tot een be
vredigende en onopvallende regeling
van deze kwestie, daar de Hongaar-
sche regeeringsdcelneming aan de di
plomatieke onderhandelingen in de
Donaukwestio afhankelijk heeft ge
steld van de definitieve liquidatie der
tegen Hongarije ingediende klacht.
De kerkvervolging in Mexico
In het Huis van Afgevaardigden heeft het
lid Clare Gerald Feuerty een scherpe, i
klagende redevoering gehouden tegen
Mexicaansche communisme
In het verloop van zijn rede verklaarde
Fenerty, naar Kipa meldt, dat „de strijd lot
redding van Amerika voor de ellende van
Rusland, een ellende, welke de menschel
op hetzelfde niveau plaatst als het redebo/.
dier, een hooger omwikkeld beest, thans
voor de deur staai
Fenerty spoorde regeering en het staats-
departement aan. „dc geschiedenis der Mexi
caansche gruweldaden te publiceeren, wel
ke wordt bewaard in de archieven van
..meriKaansche ambassade en de consulaire
bureaux in Mexico en in de archieven van
den spionnagedienst der Amerikaansche
marine".
Het betreft hier incidenten tegenover Ame
rikaansche burgers, die meenden, dat hun
land hen in de gelieele wereld zou bescher
men.
„De tegenwoordige godsdienstvervolging",
aldus verklaarde de afgevaardigde voorts,
„is slechts een étappe in het program, dat
de schepping van een roode dictatuur tot
doel neeft. De sovjetleiders weten heel goed,
dat het communisme slechts aanvaard
wordt door menschen, wien men de zie»
ontnomen heeft en die tot verpletterde sla
ven zonder hoop geworden zijn".
De afgevaardigde Lreeg verlof de geheelo
redevoering, waarvan hij slechts een ge
deelte kon uitspn ken, te doen opnemen iD
Irle, protocollen van het congres.
Deze redevoering geeft een vreeselijk, met
bewijzen gestaafd beeld van den werUelij-
ken stand van zaken in Mexico en van de
Mexicaansche propaganda in de Vereenigde
Staten.
De brug FünenJutland
KOPENHAGEN 15 Mei. De nieuwe brug
over de Kleine Belt die het eiland Fünen
verbindt met Jutland, is Dinsdagmiddag
door Koning Christiaan geopend.
Een menigte van 30.000 menschen woonde
de plechtigheid bij.
De lengte van de brug is bijna 1200 Meter.
Kingsford Smith in nood
Na zeven nor met het gevaar te hebben
geworsteld veilig geland
Uit Sidney: De beroemde Australische
piloot, Kingsford Smith, is, nadat hij ten
gevolge \an het weigeren van twee moto
ren \an zijn vliegtuig met twee begeleiders
boven de Tasman-zce. waarin zich vele
haaien bevinden, urenlang wanhopig met
het gevaar heeft geworsteld, te tien minu
ten over vier (plaatselijken tijd) behouden
op de Australische kust geland.
In de zeven uur, gedurende welke King-
ford Smith gedwongen was slechts met één
motor te vliegen, legde hij 55 mijlen af,
terwijl de snelheid van het \Iiegtuig niet
veel meer bedroeg dan het vliegminimum.
Smith en zijn begeleiders verwachtten
aanvankelijk, dat ook de derde motor het
zou begeven en het vliegtuig in zee zou
storten.
De koene vlieger was met zijn drie-moto-
rige „Southern Cross" met 398 pond ju
bileummail van Sidney naar Nieuw-Zee-
land vertrokken. Het eerste S.O.S. werd van
de „Southern Cross" te kwart over twaalf
(Melbournetijd) uitgezonden. Dit noodsein
luidde: „Kan hoogte niet meer houden, ver
plicht de lading óver boord to werpen". Op
530 mijlen van de kust verwijderd, had het
vliegtuig de propeller van den stuurboord-
motor verloren. Kingsford besloot toen te
rug te kceren.
Üit de verdere dramatische radio-gesprek
ken bleek, dat hun toestand steeds ongun
stiger werd, zoodat men den dood van de
uit drie koppen bestaande bemanning kon
verwachten.
Toen bekend werd, dat door overbelasting
ook de tweede motor liet had begeven werd
het volgende draadlooze telegram uitgezon
den: „Wij bevinden ons op slechts dertig
meter hoogte. Wij zijn gedwongen op de
hooge zee tg dalen. Wij hopen slechts,
dat het oorlogsschip „Sussex" ons zal vin
den."
Kort daarna werden de draadlooze tele
grammen hoopvoller: „Wij bevinden ons
nog steeds in dc lucht, de motor houdt
zich goed, wij zijn nog ecu honderd mijl
van dc kust verwijderd.""
DE ONDERGRONDSCHE TE MOSKOU
Thans o!ticieel geopend
Uit Mofkou: Gisteren is de Moskousche
meiro officieel geopend. De Centrale Execu
tieve en de Raad van Volkscommissarissen
der SovjatUnie hebben uiting gegeven aan
hup erkentelijkheid voor het werk, dat hiei
verricht is door de ingenieurs, de technici,
de arbeiders enz. De Bond van Communis-
ti^he Jeiigdvereenigingen is in dit verband
gedecoreerd niet de Orde van Lenin.
Italië, Abessynië en het
Suezkanaal
Italië is wel op de hoogtel
Uit Londen: Gelijk bekend is heeft En
geland voor het gebruik van het Suezka
naal «foor vreemde oorlogsschepen ingeval
van een gewapend conflict bepaalde inter
nationale verplichtingen aangegaan. Met
het oog op de toespiising van 't Italiaanscn-
Abessvmsche conflict is nu in het Lagermiis
aan den minister van buitenlandsche zaken
de vraag gesteld op de Engelsche regeering
er in Rorne op heeft gewezen, dat deze ver
plichtingen van kracht zouden moeten wor
den, wanneer om redenen, die met de inter
nationale overeenkomsten niet in overeen
stemming geacht kunnen worden, vijande
lijkheden mochten ontstaan tusschen Italië
en Abessynië.
Simon beantwoordde de vraag ontken
nende en voegde cr aan toe, dat hij geen
reden had aan te nemen, dat de Italiaau-
sche regeering niet zeer goed de verplich
tingen van Engeland kehde.
LONDEN, 1 Mei. De bladen melden, dat
do Britsche ambassadeur te Rome, sir Eric
Drummond, naar Londen is geroepen om
besprekingen te voeren op het ministens
van buitenlandsche zaken.
De ambassadeur is Woensdagavond van
Rome vertrokken en zal Vrijdagmorgen te
Londen zijn.
De diplomatieke medewerker van dc
„Daily Telegraph" schrijft, dat het kabinet
een persoonlijk rapport vvenscht te hebben
van den ambassadeur over den toestand
den vc'rmoedolijken gang van zaken in het
conflict tusschen Italië en Abessynië.
Voor zijn vertrek heeft de ambassadeur
een onderhoud gehad met Suvich.
Weerbericht
WAPENS GEVONDEN TE WEENEN
Het Duitsche Niouwsbureau meldt uit
Weenen, dat in hei z.g Neumannshof, in
het twaalfde district van Weenen, eom
machinegeweren, geweren en 5000 patrom
zijn gevonden. Een leider van den vroeger
(socialistischen) Schutzbund is in verband
hiermede gearresteerd.
DE WERKLOOSHEID IN ITALIË
Uit Kome: Volgens de officieele statistiek
bedroeg liet aantal vverkloozen op 30 April
803.054, waarvan 06'.70l mannen en 135.353
vrouwen. Eind Maart j.l. bedroeg het aan
tal vverkloozen 855.189, zoodat de werkel-xis-
heid verminderd is met 50.135 Vergeleken
met eind April van bet vorige jaar bedraagt
de ermindenng 192.494.
WASHINGTON, IC Mei. De minister van
handeJ heeft verklaard, dat de Regeering
voornepaens is den aanleg van 900 luchtha
vens, waarmede eenigen tijd geleden is be
gonnen, te voltooier, met behulp van fede
rale fondsen.
SCHUSüHNIGG VERVANGEN DOOR FEY?
WEENEN, 16 Mei. In de kringen der op
positie woidt beweerd, dat Bondskanselier
Schusohnigg op een Heimwehrvergadering,
die binnenkort zal plaats hebben, zal aan
kondigen dat hij afstand doet van het
Bondskanselierschap ten gunste van ma
joor Fey.
Verder doen geruchten de ronde, dat
restauratie van de Habsburgers tegen het
einde van dit jaar waarschijnlijk zou zijn.
NOG EENS HET OERA LINDABOEK
Prof. Dr Rudolf Much van de universi
teit te Weenen publiceert een reeks nieuwe
bewijzen voor de echtheid van dc zooge
naamde Oera-Lindakroniek. Prof Much, be
toogt dat deze kroniek die volgens Her
mann Witth een zoo gewichtig document
van r ud-germaansche rascultuur is, eerst
in 1853 en 1854 geschreven is, en van liet
begin, tot het einde het stempel dezer jaren
draagt.
Kort Nieuws
Uit Schwerin: Twee jongens van 19
en 18 jaar die in Maart een koopman had-
eo veimoord, en van in het geheel 63 M.
beroofd zijn ter dood veroordeeld.
Uit Toledo: Het werk bij de Chevro-
letfabrieken is hervat na een staking, wel
ke meer dan drie weken heeft geduurd.
Uit New-York: De groote ]ury heeft
rechtsingang verleend tegen drie oersonen
van wie is komen vast te staan, dat zij
duizenden dollars hebben ontvangen
lieden, die openbare betrekkingen wilden
verwerven, bijv. bij de politie.,
Defredas, vroeger president van een
groote Parijsche levensmiddelenfirma,
blijkt 66 millioen francs te hebben ver
duisterd.
Te Shanghai is door drie blanke ban
dieten een juwelierszaak beroofd. De aan
voerder der bende zou, te oordeelen naai
zijn spraak, een Amerikaan kunnen zijn.
In de Philippijnsche provincie Lagma
zijn vier mannen uit een hinderlaag dood
geschoten, vermoedelijk door communisten.
Te Altenlohm (Duitschland) is Woens
dag, door onvoorzichtigheid, een uit de 13de
eeuw dateerend kerkgebouw afgebrand.
Von Mackensen is met veel vertoon te
Boedapest ontvangen.
-— Een Honguarsch-Jloodsdhc persfotograaf,
die voor de New-Yorit Times te Berlijn werk
te, is uit Duitschland gezet, omdat hij her
haaldelijk onverholen critiek had geoefend
op den Duitschen staat en op Hitier.
Kunst en Letteren.
Bij gelegenheid van het Nederlandsche
Muziekfeest 1935 te Amsterdam heeft de
commissie op de begraafplaats Buitenvei-
dert een krans gelegd op 't graf van dr. Al-
phons Diepenbrock, van wien verschillende
werken op het feest zijn uitgevoerd.
BIBLIOTHEEKCONGRES
Het 3e bibliotheekcongres vindt 5 en 6
Juni a^. plaats tc Utrecht onder voorzitter
schap van dr. F. Kossmann. Sprekers zijn:
dr. P. H. Ritter Jr. over: „Radio en Biblio
theken", E. B. W. Schuitema over: „Recla
mepsychologen", M. Elsen over: „Leeszaal-
reclame" en dr. H. dc Buck over: „W eten
schappelijke bibliotheken nc belletrie".
D'ANNUNZIO,
de bekende Italiaansche dichter en ror
cier, laat op zijn landgoed een openlucht
theater aanleggen. Het zal 2500 personen
kunnen bevatten.
DE LEERSTOEL VAN PROF. VERWEY
In Haags ch Maandblad maakt
dr. F. C. Dominicus zich bezorgd over de
event, opheffing van do zetel voor Neder
landsche letterkunde te Leiden, die open
komt doordat prof. Verwey 70 jaar
wordt
„Welke bezuiniging men ook moge invoe
ren, aldus de schrijver, er dient in elk ge
val aan onze oudste on beroemdste Univer
siteit een afzonderlijke leerstoel voor d"
Nederlandsche letteren tc blijven".
WAGNERFEEST
De stad Detmold organiseert onder be
schermheerschap van Winifred Wagner
van 20 tot 30 Juli a.s. een Richard Wagner-
feestweek. De bedoeling is een omvattende
en levendige indruk te geven van Wagners
beteekenis voor het gohccle Duitsche cul
tuurleven.
BEETHOVEN
Te Mechelen werd in de gevel van een
brouwerij in de Steenstraat een gedenk
plaat aangebracht Hot is de P'ek» waar
eens stond het huis van Ludwig voo Beet
hoven's grootouders.
GEMENGD NIEUWti
GROOTE BRAND TE
AMSTERDAM
Twee brandweermannen worden
door de rook bewusteloos
Twee verdiepingen met al hun
inhoud gaan in de vlammen op
De Amsterdamsche brandweer heeft
gisteravond een zwaren strijd gehad.
Het zal ongeveer kwart voor acht ge
weest zijn, toen voorbijgangers rook
zagen komen uit de eorste verdieping
van perceel 35 in do Vijzelstraat, waar
gevestigd is de Maatschappij „Auro
ra". Klein's Handelsmaatschappij,
een zaak in huishoudelijko ar
tikelen De rook was geweldig en toen
het eerste voertuig van de brandweer
voorreed, sloegen reeds de vlammen uit
de vensters fel naar buiten. Pogingen
om door de winkel naar blnnon te drin
gen, mislukten, want reeds de gelieele
eerste verdieping, was een zee van vuur.
Over de opgeschoven mechanische ladder
begon de brandweer de aanval op het vuur.
De vlammen werden naar binnen gedrongen
maar ontzettend zware wolken rook gulp
ten de Vijzelstraat in en zetten de straat
met Heerengracht en omgeving in een half
duister. Het bleek weldra, dat de brand in
omvang toenam, want ook aan de acnter-
zijdo van het drio verdiepingen hooge ge
bouw baande de rook zich een weg door de
kieren naar buiten. Slangen werden uitge
rold en naar de daken geheschen van de
aangrenzende pcrceelen, maar aangezien 't
gebouw, waar de brand woedde, hooger was,
bleek het onmogelijk naar binnen tc drin
gen. Het bluschwater droop weldra uit de
eerste verdieping in de winkel, waar de
clectrische lampen helder bleven branden.
Langzamerhand verminderde dc rook aan
de voorkant, maar aan de achterkant na
men de rookwolken in hevigheid toe en sloe
gen met geweld uit de bovenkant van een
gedeelte van het dak, waar de ruiten van
een horizontaal luchtraam waren bezweken.
Uit dit verschijnsel bleek, dat de brand
weer het vuur nog lang niet meester was.
Reeds waren brandwachts de eerste verdie
ping binnengedrongen, toen bleek, dat ook
het vuur zich had genesteld op de tweede
verdieping, die evenals dc ondergelegen, ge
heel opgepakt was met huishoudelijke arti
kelen. De ruiten aan de voorkant werden
ingeslagen en toen kwamen opnieuw zware
wolken naar buiten.
Door de zware rook waren twee brand
wachts bewusteloos geworden. Na bijge
maakt te zijn werden ze naar huis ge
bracht.
Inmiddels was liet gelukt aan de
achterzijde het vuur te bereiken en
werd het van die kant met enkele stra
len bestreden. Een tweede mechanische
ladder was intusschen aan de Vijzel
straat tegen 't gebouw opgesteld, waar
van brandwachts hun waterstralen tegen
het hardnekkige vuur richtten, 't Duur
de tot ongeveer half tien voor men zeg
gen kon, dat de brandweer het vuur
meester was.
De heer Caranso, dc bedrijfsleider van de
zaak, deelde mede, dat hij ongeveer kwart
over zes de zaak gesloten had, nadat dc
17 man personeel even te voren waren ver
trokken. Hij had toen geen onraad bespeurd.
Het licht in dt- zaak had hij ontstoken, zoo
als hij dat elke avond doet. Dit blijft dan
tof twaalf uur branden en wordt dan auto
matisch uitgeschakeld. Het gebouw was van
onder tot boven volgestapeld met huishou
delijke artikelen, als dweilen, trappen, boen
ders. zink- en blikartikelen. enz De schade
schatte Jiij op duizenden guldens^
Hoogste stand te Akureyrï 773.7.
Laagste stand te Stettin 750.8.^
Stand vanmorgen halftwaalf 759.5.
WEERVERWrtCHTING
Matige tijdelijk wellicht toenemende N.W.
tot N. wind, zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaringen, af en toe regen- of hagelbuien,
mogelijk nachtvorst, zelfde temperatuur.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De gisteren bij Schotland verschenen
secundaire heeft zich sterk in diepte toe
nemend naar N.-Duitschland verplaatst, zoo
dat de hooge drukking ziih in het W. weer
geheel heeft hersteld en de koude lucht-
stroomingen voortduren.
In Duitschland is het bijzonder ongunstig
weer. Er valt in het N. zelfs sneeuw en
zware regen, terwijl in een groot gebied
stormachtige winden waaien.
Over de Britsche eilanden waaien krach
tige N. winden, met regen op enkele plaat
sen in Engeland, en sneeuw op Schotland-
Frankrijk en Zwitserland hebben grooten-
deels betrokken lucht met regen bij het
Kanaal en krachtige N.W. wind aan de
Middeliandsche Zee. Ook over de Noorsclie
Zpe is veel neerslag gevallen.
De vorst in het N. nam af. In Polen is de
temperatuur gestegen, maar dreigt later
regen
Het aanhouden van de koude luchtstroom
in de bovenluchten de neiging tot vorming
van secundairen moet aanhouden van het
gure weer met af en toe neerslag doen ver
wachten.
TEMPERATUURSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 8.6 C
17 MEI.
Zonsopgang 5.05 uur, zonsondergang 8.49 uur
Maan op nam. 8.27 uur, onder v.m. 3.55 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
17 MEI,
Van 's avonds 9.19 uur tot 's morgens 4.33 uur
Waterstanden Rivieren
Brelsach
Kehi
Diedeshetm
Mannheim
Mains
Blngen
Caub
Ems
Coblens
Trier
Keulen
Dueseldorf
Kubrort
2,43 1,42
3,40 3,40
4,95 5,01
1,28 1,30
4.19 4,24
1(52 1,56
Wesel
Emmerik
Lohltta
Nijmegen
St. Andries
Arnhem
Heden Vorig
1,43 1,45
2,66 2.T4
11.78 11,72
9,02 9,08
Vreeswijk lw 0,87 1,02
j,t>o i,bo Westervoort 9,66 9,71.
2,56 2,58 Deventer 3,38 3,38
2.90 2,92 Kampen 0,26 0,02
Eysden 00.00 46,59
0,64 0,66
2,78 2,82
2,21 2,24
1,48 1,54
Maastricht 41,29 41,29
Grevenbicht 28,53 28,?9
V'enlo 00,00 00,00
Grave (sluis) 5,41 5,52
St. Andries 1,25 1,20
Hoogwater Ned. Zeehavens
£Oude Amsterdamsche tif<3>
17 Mei
Delfzijl 10,43 22,51 HeUevoetsl. 2,07 14,25
Terschelling 7 57 20,09 Willemstad 3,00 15,20
Harlingen 8,35 20.55 Brouwersh. 1,19 13,37
Den Helder 6,30 18,35 Zierikzee 1,46 14,15
IJmuiden 2,12 14,35 Wemeldinge 2,10 14,35
Hoek v. Hol!. 1,29 13,42 Vllsslngon 0,23 12,46
Scheveningen 1,39 13 52 Terneuzen 0,53 13,16
Botterdam 3,09 15,44 Hansweert 1,31 14,02
Een zeer talrijk publiek, dat zich had op
gesteld aan de andere kant van de Vijzel
straat, in hootdzaak in de galerij, die langs
het Carlton Hotel loopt, sloeg het werk vau
de brandweer gade.
Bij het begin van de brand was reeds de
burgemeester aanwezig. In zijn woning op
de Heerengracht was hij door de rook ge
waarschuwd van het onheil, dat in zijn na
bijheid plaats vond.
Later op de avond verscheen ook de wet
houder van de brandweer, de heer Jac. Rus
tige, op hei terrein van do brand. Do tal
rijke tramlijnen, die door de Vijzelstaat loo-
pen, hadden geen vertraging, aangezien do
brandweer haar bluschmateriaal buiten de
rails kon houden.
Omstreeks tien uur begon de brandweer
een gedeelte van haar materiaal naar huis
te zenden.
Nog lang daarna was zij bezig met de
blussching. Twee verdiepingen met de ge
lieele inhoud waren door het vuur vernield.
Verduisteringsproef te Breda
Te Breda is een proef genomen met de
stad in het duister te zetten bij een ver
meende luchtaanval.
Om c.a. 9 uur begon de sirene van het
stadhuis te loeien als bewijs, dat een vijan
delijk vliegtuig gesignaleerd was en er dus
gevaar dreigde.
De lichten gingen korten tijd daarna uit,
ook in vele woonhuizen. Maar de straten en
pleinen waren vol belangstellenden, die het
geval, nu het een demonstratie betrof van
de vroolijke kant opnamen. Het vliegtuig
naderdo en was duidelijk waarneémbaar
door de drie lichten. Het verdween weer,
om korten tijd later terug te keeren, waar
bij het licht kogels afschoot om het terrein
te verkennen.
Nadat dit eenige malen herhaald was ver
dween de vliegmachine en kondigde klok
gelui aan dat het „gevaar" geweken was,
de liohten weer aangingen.
BRIEVENMALEN VOOR DE K 18
Aan de opvarenden van H. M.'s onderzee
boot K XVIII zullen brievenmalen worden
verzonden naar Fremantle op 23 Mei met den
trein van 13.15 van Amsterdam en op 31 Mei
met den trein van 19.41 van Amsterdam en
voox'is naar Soerabaja op 13 Juni met den
extramailtrein van 7.38 van Amsterdam en op
20 Juni met den extramailtrein van 14.45 van
Amsterdam.
Correspondentie voor de opvarenden, welke
•ia de verzending op 20 Juni ter post bezorgd
