Een vierweeksche speurtocht
door Amerika
VRIJDAG 10 MEI 1935
Binnenland
De verbetering van het West-
landsche wegennet
De Maasdijk gedeeltelijk afgesloten
Het Westlandsche wegennet is thans door
de energieke wijze waarop de provincie de
reconstructie ter hand heelt genomen, ver
anderd in een complex wegen, die tot de
modernste gerekend kunnen worden.
Niet in het minst is dit het geval met
den Maasdijk, den voornaamsten verbin
dingsweg van Rotterdam met Hoek van
Holland en het Westland.
Gezien ook het drukke verkeer over de
zen weg, heeft het Rijk voor de toekomst
den weg 20 A ontworpen, die gedeeltelijk
parallel loopend met den Maasdijk, een
snelle verbinding uit het Westland met de
Rotterdamsche havens zal vormen.
Hoe belangrijk de Maasdijk ook als ver
Keersweg moge zijn, langen tijd was hij
vrijwel onbegaanbaar en onberijdbaar, om
dat de voertuigen in den modder wegzak-
iten. Een geschil tusschen het Hoogheem
raadschap Delfland en de provincie hield
de vcrbeteimg tegen, een geschil dat na
jaren van besprekingen is opgelost.
Daarna heeft de provincie een prachtige
verbetering tot stand gebracht, en van af
de Oranjesluis tot nabij den Rijksweg te
Hoek van Holland is een moderne betonweg
aangelegd.
Echter was dit niet het gedeelte dat het
imeest nog werd bereden, want veel verkeer
bereikt uit de richting Westerleo nabij de
Oranjesluis eerst den Maasdijk voor de
richting MaassluisRotterdam.
Naar we vernemen zal op 13 Mei a.s. de
aanbesteding plaats hebben voor de recon
structie van dit weggedeelte.
De verbetering
Dc reconstructie zal omvatten het aan
brengen van een beton-verharding over een
rij breedte van 6 Meter. Daartoe zal de Maas
dijk verbreed worden op een totale breed
te van 8 Meter. Op enkele plaatsen zal de
dijk dus aangevuld moeten worden en zgn.
„gevierkant".
Wel bestaan voor de toekomst plannen
tot den aanleg van een parallelweg aan de
voet van den dijk, doch voorloopig wordt
hieraan nog geen uitvoering gegeven.
De bochten in den weg, die op sommige
punten vrij scherp zijn, zullen wat flau
wer worden gemaakt.
De verkeersstremming
In verband met deze reconstructie zal het
I hier bedoelde gedeelte van den Maasdijk
vrij geruimen tijd voor het verkeer uit één
richting worden afgesloten. Het aanbrengen
van de betonvakken heeft nl. plaats op
halve wegbreedten, zoodat over een ge
deelte het verkeer gaande gehouden kan
>vorden.
Naar men ons vanwege den Prov. Wa
terstaat meedeelde, zal "de afsluiting zeer
Waarschijnlijk ingaan pl.m. half Juni a.s.
De stremming zal waarschijnlijk pl.m. vijf
maanden duren. De bedoeling is om het ver
koer uit de richting Oranjesluis naar Rot
terdam door te laten gaan, het verkeer uit
de richting RotterdamMaassluis moet ge
leid worden door het Westland.
Het verkeer uit Rotterdam kan dan het
best via Delft, en dat uit Maassluis, Schie
dam via Maasland en De Lier.
Voor wielrijders zal het verkeer echter in
beide richtingen mogelijk blijven. Ook voor
de autobusdienst van de W. S. M. zal een
uitzondering gemaakt worden; de bussen
Eiillen in beide richtingen mogen passecreu
Ongetwijfeld zal deze afsluiting voor tal
van autobestuurders veel onaangenaamhe
den veroorzaken, vooral nu een en ander
juist in het drukste seizoen plaats heeft
De strandbezoekers uit de richting Rotter
dam, die per auto komen, zullen een en an
der evenmin prettig vinden.
Men deelde ons evenwel mede, dat het
uitvoeren van de reconstructie niet anders
dan gedurende dit seizoen kan plaats vin
don, in verband met regen, vorst etc. ge
durende winter en najaar.
Een parallelweg
Reeds tal van op- en aanmerkingen zijn
gemaakt over het feit, dat langs den nieu
wen Maasdijk, van af de Oranjesluis, ook
wielrijders van den hoofd ver keersweg ge
bruik moeten maken.
Naar we thans vernemen, zal binnenkort
een aanvang worden gemaakt met het aan
leggen van een parallelweg aan de voet van
den Maasdijk. Ook deze weg krijgt 'n beton-
verharding, en is niet alleen bestemd voor
wielrijders, doch ook voor het locaal-ver-
keer van voertuigen.
Hiermede wordt aan verschillende bezwa
ren tegemoet gekomen. Ook wat de ver
lichting betreft heeft de provincie haar
6tandpunt gewijzigd.
Aanvankelijk was geenerlei verlichting
1 oegestaan, hiervan is men echter terug
gekomen, en op enkele voornaamste pun
ten, bij afritten enz., mag een verlichting
worden aangebracht.
Er zal dus dit jaar een belangrijke ver
betering plaats hebben in deze hoofdver
binding met de richting MaassluisRotter
dam en Hoek van Holland.
Moreele terreur
DOOR DE N.S.B.
Aan vele medici in ons land heeft de
N.S.B. een circulaire gezonden, aldus aan
vangend: „Het is ons uiteraard bekend, dat
vele onzer volksgenooten (o.a. Katholieken
en Israëlieten) bezwaren hebben tegen de
vorm. waarin zich het Duitsch Nationaal-
Socialisme openbaart, terwijl anderen (b.v.
Vrijmetselaren) tegen het Italiaansche
Fascisme zijn gekant". Daarom wordt iedere
dokter of arts gesommeerd, om „strikt ver
trouwelijk bijgaande vragen te willen be
antwoorden en ons deze antwoorden in
bijgesloten enveloppe in te zenden." De
vragenlijst luidt:
Zijt gij reeds lid der N. S. B.?
Symphatiseert gij met ons streven?
Acht gij toetreding bezwaarlijk voor Uw
practijk?
Kent gij ons proeramma en de toe
lichtingen? (Brochure 1, 2 en 4).
Zijt gij abonné van Volk en Vaderland?
Zijt gij tegenstander onzer beweging?
Zoo ja, waarom?
Wenscht gij nadere inlichtingen?
Afzender: Onderteekening:
Goedgunstig werd in de circulaire nog
meegedeeld dat desnoods de onderteekening
niet behoefde te worden aangebracht.
Maar er was toch ook reeds sprake van
een zwarte lijst. Nooit oefende cenige poli
tieke partij zoodanige moreele terreur uit.
Vrienden der N.S.B.
WAAR KWAMEN DE STEMMEN
VANDAAN?
In het Weekblad der Chr.-Hist. Unie,
schrijft dc heer T. Krol. lid van Ged. Staten
van Groningen, o.m. dit:
„Ik kan mij absoluut niet voorstellen, dat
iemand, die zich realiseert dat Christelijk
Nederland zijn vrijheid te danken heeft aan
de bevochten gewetensvrijheid onzer voor
ouders, zich op genade- of ongenade vrij
willig gaat werpen in de N.S.B.-stroom van
gelijkschakeling op godsdienstig, kerkelijk,
staatkundig en economisch gebied!
Of ziin 't in Groningerland misschien voor
namelijk werkgevers geweest die de N.S.B.
hebben gesteund? Was de bedoeling soms
om langs deze weg de arbeiders maar eens
flink „op de kop" te zitten? Dan mogen die
heeren dankbaar zijn, dat Christelijk Neder-
land daartegen unaniem afwerend staat en
afwerend zal blijven staan, zonder uit het
oog te verliezen, dat eerbied voor het gezag
een eerste eisch is voor een ordelijke samen
leving.
En wanneer mij dan toegevoegd wordt,
dat zelfs predikanten de. N.S.B. steunen,
dan is mijn antwoord: „Zeker, maar er zijn
altijd minderheden in de samenleving,
welke tegen zichzelf beschermd moeten
worden
Trouwens do Chr. Hist. Unie heeft zelden
ets gehad aan die predikanten in de partij
die nu maar eens weer het roer hebben pnt-
geworpen, Vooral verschillende der Amster-
damsche predikanten hebben op het punt
van trouw aan de Unie nimmer de eerepaün
weggedragen!"
BEPERKENDE MAATREGELEN VOOR DE
HARINGVISSCHERIJ
In aansluiting aan het gepubliceerde be
richt nopens de ultvaartregeling voor de
haringdrijfnetvisscherij, vernemen wij thans
dat Hiet in de bedoeling ligt den aanvoer
van pekel- en steurharing gedurende liet
komende seizoen te beperken tot 500.000
kantjes (vorig jaar aangevoerd 610.000
kantjes).
Teineinde deze beperking te bereiken, zal
aan iedere haringreederij een aanvoeivon-
tingent worden toegewezen. Dit aanvoercon-
tingent zal worden gebaseerd op de aanvoe
ren van de betrokken reederijen gedurende
de laatste vier jaren.
Verschillende maatregelen worden voor
geschreven waarbij voor iedere reederij,
kleine zoowel als groote, een gemiddeld
aanvoerrijfer per schip is vastgesteld.
De sclioppn zullen tusschen de reizen teh
minste 2 X 24 uur in de haven moeten
vertoeven.
MOEDERDAG OP HET LOO
Een taart voor H. M. de Koningin
Een deputateie van den Nederlandschen
Banketbakkersbond heeft ter gelegenheid
van den a.s. „Moederdag" ten paleize Het
Loo een amandeltaart bezorgd versierd met
roode rozen van marsepein, en voorzien
van het opschrift: Voor Moeder.
DE ARJA IN ZEELAND
Er is nog plaats voor velen!
Ook voor onze jonge
meisjes
li*))
Wat de vergadering te Terneuzen tot
een der mooiste gemaakt hpeft, was het op
treden van Mej. Nobels, lid der Axelsehe
club. Zij hield een schitterende caleidos
coop vau het politiek gebeuren op nationaal
en internationaal terrein. Zij toonde ons
stijlvol op proza en in poëzie wat de laat
ste maand op dit terrein is geschied. Stil
was de aandacht, hartelijk en spontaan
bleek de vergadering mee te leven met het
geen zij ons ten beste gaf. 't Was een zeer
mooi stuk werk en het getuigde dc vrucht
te zijn van een nauwkeurig onderzoek en
zeer degelijke studie van de staatkundige
problemen van het heden.
Zij, die aan het nut twijfelen, dat jonge
dames lid zijn van onze A.R.J.A., hadden
op die vergadering eens moeten zijn. Zij
zouden hun meening als verkeerd, finaal ge-
De jongeren dienen zich vast te klemmen
aan het beginsel, dat niet uit den mensch
is, het A.R. beginsel, omdat dat zich gronat
op Gods Woord.
Klemmen zij zich aan dit beginsel vast,
dan zijn ze sterk, omdat geen wereldgroote
achter hen staat, doch de Allerhoogste Ko
ning, de Koning der Koningen, die alles en
allen regeert door het Woord van Zijn
macht.
In deze kracht ga de A.R.J.A. steeds voor
waarts.
Zoo zijn dan nu deze drie mooie strcek-
verbandvergaderingen wepr achter ons.
Het is zeer waar, wat de drie voorzitters
in hun slotwoord spontaan gezegd hebben,
dat zulke verguderingen zeer leerzaam, zeer
gezellig en hoogst bevorderlijk zijn aan de
groei der A.R.J.A. Zij drukten de bede daar
bij uit, dat de Heere onze actie bij den
voortduur zegenen moge, daarbij vele jon
geren met heilig vuur bezielend, opdat zij
dc actie steeds meer en meer steunen met
hun kracht en medearbeid.
Zeeland gaat bemoedigend voort
In de A.R.J.A. is nog voor velen plaats
en werkgelegenheid.
We gr.m in Zeeland bemoedigd voort op
het A.R.J.A. pad.
Een reeks degelijke Zeeuwsche adviseurs
verleenen aan de A.R.J.A. hun zeer gewaar
deerde medewerking. Hun zeer waardevolle
adviezen worden hoogelijk op prijs gesteld.
Wat die heeren voor ons doen komt liet
clublcven zeer ten goede.
Eenige van die adviseurs zijn: Dr. K. Hui
zinga, Dircctpur Chr. Kweekschool te Mid
delburg, S. Ilage, Burgemeester van Brui-
nisse, C. Koelmans, Hoofd der Chr. School
aldaar, W. v. d. Berg te Bruinisse, J. A. Do-
minicus, lid der Prov. Staten van Zeelanu
te Wemeldingc, P. J. Keyser, Burgemeester
van Weraeldinge, J. Hoogerheide, Chr. On
derwijzer te Wemeldinge, Mr. H. van der
Belt, griffier Kantongerecht te Terneuzen,
Aug. Slabbekoorn te Liezelinge, P. M. Keur.
te Ivapelle bij Goes, J. Ven-ijzer, voei-z. der
A.R. Kiesvcreen. te Kruiningen en nog
meerderen.
De voorzitter van het nationaal verband
der A.R.J.A., Dr. Joh. H. Scheurer te Amers
foort en zijn secretaris, de heer A. J. de
Bruvne, Tesselschadestraat te Zwolle, staan
steeds gereed onze Zeeuwsche actie met him
kostelijke medewerking en met huu waar
devolle adviezen te steunen.
De nieuwbenoemde voorzitter der A.R.J.A.,
Dr. L. W. G. Scholten, J. W. Frisostraat te
Utrecht, heeft, toen hij nog secretaris der
A.R.J.A. was, in het begin van onze actie in
Zeeland reeds zoo veel voor ons gedaan
Ter consolideering der actie hebben we
dringend behoefte aan een ronrzitter, die
reeds als secretaris der A.R.J.A. getoond
heeft te weten en te verstaan op welke
wijze onze actie hechter en steviger ge
maakt kan worden.
Dc Zeeuwen zijn met zulk een voorzitter
zeer ingenomen en de stille bede rijst op
uit het hart der trouwe Zeeuwen of de
Heere Dr. Scholtcn voor het zware werk,
dot hem wacht moge bekrachtigen en lei
den en of dp Heere de tegenwoordige voor
zitter in zijn rustperiode goed en nabij
moge blijven.
lnlusschen gaat onze A.R.J.A. voort
Binnenkort hopen we de eerste Zeeuw
sche gouwraadsvergadering te houden. Op
die vergadering willen we de plannen be
spreken om in de loop van de naderende
zomer een gouwdag te houden voor alle
Zeeuwsche clubs en A.R. medelevende Zeen
wen. We stellen ons voor deze gouwdag jt
een der schoone Zuid-Bcvelandsche boom
gaarden te houden en om op dien dag
eenige sprekers van naam voor ons te char
teren.
Wanneer door de goede gunst van onzen
God dit alles in orde geschied is, mogen we
zeggen, dat onze Zeeuwsche Anti-Revoluti,;-
II stond in ons nummer van 5 Mei
naire Jongeren Actie met haar organisatie
af is. Daar is het om te doen.
Komt A.R. Zeeuwen, oud en jong, helpt
U allen mede aan deze laatste stoot???
Op dit oogenblik is het centraal adres
nog: W. Bogaards, Distr. Comm. der A.R
J.A. voor Zeeland te Kapelle-Biezelinge. Zijn
gironummer is 18543, \oor liet geval men
de Zeeuwsche A.R.J.A. ook financieel
wensclit te steunen. Van iedere gave ont
vangt U bericht van ontvangst,
wijzigd hebben.
Het is een voorrecht en een geluk voor
de partij, dat zich ook een kern vormt van
degelijke jonge vrouwen, die later in den
strijd, die dc jongeren van heden moeten
verwachten, kunnen zijn als de moeders in
Israël, die verre van vreesachtig te zijn, de
moeden, de matten, de versaagden, de teu
teraars kunnen opwekken en bemoedigen
door haar woorden en haar voorbeeldige
trouw.
Vele Zeeuwsche jonge dochters zijn reeds
lid der A.R.J.A.; zij toonen niet alleen de
moed, maar ook de gaven te bezitten de din
gen te onderzoeken, die op het politiek
staatkundig erf iu onderscheiden vorm aan
den dag treden.
't Hoedje af voor zulke jonge vrouwen,
voor onze A.R. jonge dochters.
Haar beginsel-trouw geeft moed cn staalt
de krachten.
In de A.R.J.A. zijn ze op haar plaats.
De Districts-Commissaris der A.R.J.A.
voor Zeeland ,de heer W. Bogaards, sprak
op deze vergadering een kort slotwoord.
Hij wees de vergadering op den strijd,
die overal rondom ons ontbrand is.
Hij waarschuwde er tegen geen begeerige
blikken naar het buitenland te slaan!
Het beginsel, dat zwakkere jongeren als
door een injectie doet opleven is vrij ge
vaarlijk.
De kracht er van is zoo vervlogen.
De strijd togen God en Zijn kind is uiter
mate gevaarlijk.
Slechts de degelijke kost vervat in Gods
Woord geeft dp jongeren kracht om te leven.
De vijand wil God overal buiten sluiten
en zij. die Christus als de Overste Leidsman
zien en Hem als zoodanig voor de menschen
belijden, loopen ge\aar in de gevangenis
terecht te komen.
Kunst cn Letteren.
ANTOON COOLEN
De Bruin oefent in het Mei-nummer van
„Opwaartsche Wegen" scherpe kritiek op
Coolens laatste, veelgeprezen roman „Dorp
aan de Rivier De Lit. Gids noemt. Coo
lens werk „te zoel, Ie romantisch, te mee
warig soms, en vaak te naïef, maar daarbij
lang nier ongekunsteld". Dit blad ken
schetst Coolen niet onaardig als ..de klei
nere broer van Felix Tim mei-mans".
OVERIJSSELSCHE SANGEN EN DICHTEN
Van Revius' „Overijsselsche Santen en
Dichten", bewerkt door Dr. W. A. P. Smit,
verscheen zoo juist het. tweede deel bij U.
M. Holland te Amsterdam. Wij hopen er
Uitvoeriger op terug te komen.
WAAROM DR. BREDIUS NEDER
LAND VERLIET
In „De Maasbode" werd vorige maand 'n
interview gepubliceerd met den 80-jarigen
Dr. Bredius, aan wien ons land het bezit
en behoud van enorme kunstschatten heeft
te danken, den wereld vermaarden kunst
kritikus, doch die indertijd Nederland ver
liet om meeningsverschil met den fiscus en
zich in Monaco vestigde.
Om welke redenen dit precies gebeurde,
deelde Dr. Bredius aldus moe:
„Een buskruitfabriek werd lange jaren
geleden door inijn grootvader opgericht
te Muiden. Zelf woonde hij op het bui
tengoed „Oud-Bussum".
De fabriek was zeer winstgevend, voor
al onder het beheer van mijn vader. In
18S0 gngeveer is deze fabriek, inmiddels
in een naamlooze vennootschap omgezet,
in de lucht gevlogen. Na den herbouw
vond de eigenaar het noodzakelijk, wijs
geworden door de ondervinding, een be
langrijke verzekering te sluiten. Verzeke
ringsmaatschappijen durfden het niet aan
en zoo werd de eigen verzekering onmis
baar. Belangrijke bedragen werden daar
toe jaarlijks gereserveerd $n zij groeiden
aan tot een groot kapitaal.
Minister De Geer beschouwde het als
inkomen en rekende het tot vermogen.
Het proces, dat door mij gewonnen werd,
heb ik niet afgewacht. In Monaco heb ik
mij gevestigd, waar de fiscus al bijzon
der clement is".
HET SURREALISME
Over deze kunstrichting, die op het oogen
blik nog slechts één palslaander heeft, nl.
Andre Breton, schrijft Jan Engelman in
het laats! e nummer van JJe Gemeenschap"
een fraai opstel.
HOFFMANN VON FALLERSLEBEN
Prof. Dr M. Brevne hield vóór kort in de
Vlaainsche Club te Berlijn ecu voordracht
over Von Fallersleben en de edctlanden.
Prof. Breyne begon niet de rnededee'ing,
dat de Pruisische Staatsbibliotheek te Der
lijn, waar spr. als bibliothecaris werkzaam
is. nagenoeg de geheeie geestelijke nalaten
schap van Hoffmann von Fallerslebcn in
zijn bezit kreeg (afgezien van eenig malo-
riaal, dat zich in de bibliotheek te (.ent be
vindt). In verband hiermee wan in 1921, hij
de herdenking van zijn óOsten sterfdag Ber
lijn daartoe de aangewezen plaats. Spr.
heeft zich sedert 1924 geheel met H. v. F.
beziggehouden en kwam tot de ontdekking,
dat deze dichter van het „Deiitscblaiid über
alles" eigenlijk voor de Nederlanden, en
dan wel jn de eerste plaats voor Vlaande
ren, van nog grootere beteekenis dan voor
Duitschland is geweest. H. v. F. dichtte het
„Vlaanderen boven al" (Vlaanderen dag en
nacht denk ik aan u) vele jaren voor hij
op Helgoland zich geïnspireerd voelde voor
het „Deutschland iiber alles".
In 1821 reist dc toon 22-jarige liet eerst
naar de Nederlanden. Eerst is hij in Noord
Nederland, later .gaat hij naar de zuidelijke
provincies. Tc Kassei had hij met de ge
broeders Grimm kennis gemaakt en liet
schijnt, dat deze bij hem de belangstelling
voor de Nederlanden hebben opgewekt Se
dert is hij nog viermaal naar de Nederlan
den geereisd, waar hij dan geruimen tijd
bleef.
Jan Frans Wilms is in Vlaanderen zijn
eerste gastheer en deze voorvechter in de
Vlaamsche beweging maakt van li. v. F. een
krachtig medestrijder. Mij wijst den jon
gen dichter op de schoonheid van de Neder-
landsche taal en op de. jaren.ange cultureele
onderdrukking. Spoedig verrast de Duit-
ficher zijn Nederlandsche vrienden er mee,
dat hij niet alleen Nederlandsch spreekt,
maar dat hij ook in het Nederlandscli dicht.
Spr. wijst er op, dat dc Duitsche dichter
alle Nederlandsche literaire beroemdheden
van dien tijd leert kennen. .In het Noorden
b.v. Van der Palm, Siegenbeek en Kemper.
De Duitsciicr wordt verliefd op Elisabeth
Kemper, de dochter van den hoogleeraar, en
draagt haar Nederlandsche gedichten op.
In 1855 maakt de Duitsche;- in een kroeg
te Antwerpen kennis niet Hendrik Con
sciënse en 6te.lt tot zijn verwondering vast,
dat Conscience ook pachter van de \ischvij-
vens der stad Antwcmen is, waaruit de
visch hem overheerlijk smaakt. Dan wordt
H. v. F. in het Vlaamsche gezelschap ge
ïntroduceerd. Hij heoft veel 'omgang roet
Prof. Heeremans, en leef! zich in hot VI a am
sche zieleleven in. Inmidd" s .heeft hij reeds
zijn beroemde gedichten in het Middel-Ne-
derlandsch gepubliceerd, die Bilderdijk voor
zeer oud houdt, en waarvan WiMenis meent,
dat ze omstreeks 1375 gedicht moeten zijn!
Daar is b.v. bij hot beroemde „Vaarwel,"
vaerwel min sootelief'. „Wel over de heide,
wol over de sant". Zeor terecht brengen Prof.
Verdam en Prof. De Vries in liet Neder-
landsch Museum de grootste hulde aan den
Duitschen dichter en proclameeren hem als
den held der Middel-Nederlandsche volks
poëzie!
Later gaat het den dichter slecht. Hij
wordt hoogleeraar te Breslau. maar er ont
staan moeilijkheden. En als de eerste Ko
ning der Belgen hem een diamanten ring
vereert, dan informeert hij bij zijn Vlaam
sche vrienden, of zij niet een uood woord
voor hem kunnen doen, dat hij als hoog
leeraar of bibliothecaris in Vlaanderen een
positie zou kunnen verwerven.
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT
VREES VOOR ZWITSERSCHE
DEVALUATIE
Men koopt aandeelen op de
Amsterdamsche beurs
Het jaarverslag van de
Algemeene Exploratie
8 Mei 1935
Nbettög-eneitaajide de «psmntoisr lm de wissel
koersen eren onzent tot normale verhoudingen
1® teruggebracht. blijft do ajindeelenrmnrkt vaat
gostemd en bemerkt men hier cn daar -\erkoobi
druk van obligatie* cn pandbrieven. Naait v< r-
luldt zonden momenteel de ZwiDcrevhe beleg
gers te onzent a-andealen koppen uit vrees voor
frame. Begin Juni heeft aldaar het volk.--
referendum plaats over de vraag, of de deflatie-
poli-tR-R moet blijven gehandhaafd dan wel of
overg^aan moet worden tot actieve welva.-irtf-
politiok. zooais Amerika en momenteel ook feel-
voeren. Alhoewel h.er du» nl t direct d.
vraag der devaluatie naar vc-ren komt. is dit
probleem wel aan een actievare welvaartspoli-
Ook Frankrijk is hier in de markt voor ver
schalende aandeelen. hoof «teak et ijk Kon Olie
cn Amsterdam-Rubber. Vanzelfsprekend knoo
pt n dc vakbladen hieraan beschouwingen vast.
Men vindt den koer*suiml van Kon. Olie over
dreven hoog in verband met het te verwachten
rendement en hetzelfde wordt opgemerkt van
aandeelen Amsterdam-Rubber, dt. volgvns de
beuna niet voor 1837 vittend zullen kunn< n
geven. Bij deze redeneeriuig vergpet men eoli-
overgobleven°u"t boCrokkeJ'Jk la4»e koerastand.
de zwartste ^agen der crisis
nfet zoozeer het rendement dan wel «te onder
waardeering in verhouding tot de intrinsieke
waarde oen rol speelt. Verder neemt min niet
in aanmerking, dat andere fund-on zelfs de
tweemaal pari koer» hebben ov.Mv-.-hred-n of d«ze
üi.-lit nadere 11. zonder dat ook hier het rende
ment e-n dergelijke koen» wettigt sooste bij
a.indeel-n Philips on Hand. -vei «- n. Amster
dam. Dc b'urs ie et ten slotte voor elk fond»
gelijk" dc talrijke oorzaken ha-ivwr te ont-
Ste.-d.« meer Jaarverslagen worden gepubli
ceerd. De Alg. Kxploratie-lfij verdiende over
1934 815.OOu tegen 678.000 ov«nr 1933. terwijl
'•en dividend werd gede..:-ire.-rd van 1"J togvn
van' wan TewJs 4 in! 'betuai'd^'zoodit
binnenkort 6; tot uitkeorlng zit komen. De
ontwikkeling van dc-z- maatschappij gant kun-a
verheugende bonen en ho- wel liler het specu
latieve karakter domineert, goloov.-n wij wel,
•lat deze aan dooien een aantrekkelijke toe
komst hebben. Want het bedrijf is hoofdzakelijk
ro.vaUy-b.-dri.if: dc waarde e,!- .-.-.el-rrei -
•nen zijn aan tie Battuifschc Betrolcum-MU n
royalty gegeven, zoodat de Algemeene ge-n
Shell Union leed in 1934 een verlies van
1.338.900 tegen f 4.240.964 over in.',; ook h. t
eerste kwartaal van dit Jaar heeft zich weinig
gunstig ingezet met een deficit van S 1.121.000
tegen ren verlies var. 41.000 In de overeen-
De strijd tusschen twee symbolen
door Mr P. BORST
XI
„De Officier van Justitie lag op den grond".
Zóó Kronkelend zijn do wegen van do Amerikaansche wet, dat
dc misdadiger maling kan hebben aan hen, die belast zijn met
de handhaving van de wet. Een Amerikaansch gerechtshof is
eerder een theater, dan een tempel voor de uitlegging van de
wet. De advocaten zijn slechts tooneelspelers en de rechters la
ten hun „theatraal talent" den vollen teugel. Het klinkt ongeloof
lijk, maar gedurende de behandeling van een beroemde zaak
sprak de districtsofficier van justitie zijn beschuldigingspleidooi
uit, liggende op den grond en met opgeheven hand, in de
houding van een vermoorden politiecommissaris. Om deze hel
van menschelijke schepping te zuiveren, zou een revolutie in
dc toepassing van het recht noodig zijn. Maar voordien moet
een nieuwe wet in het leven worden geroepen, om de Amerikaan
sche pers te verbieden, beschuldigde personen te berechten, te
vonnissen of vrij te spreken. Het komt somwijlen voor, dat een
man reeds veroordeeld is op het oogenblik van zijn arrestatie.
De pers trekt tegen hem te velde, bespreekt de zaak openlijk,
want er bestaat geen wet, die haar kan dwingen zich van com
mentaar te onthouden. Het. publiek slikt alles wat in de kranten
staat, en lang voor dat hij de jury heeft gezien, weet de ge-
stond in het nummer yan 6 Mei
vangene, dat hij een gedoemde is. Berechting door de openbare
meening, is zeer gewoon in Amerika Maar dit zou onmogelijk
zijn indien de pers in toom werd gehouden dooor wetten zooals
die in Engeland gelden.
Amerika zal moeten kiezen: de beschaving of de bel
De zwaarste aanklacht tegen den huldigen toestand in Amerika
is, dat gedurende de laatste 10 jaar 100.000 j>ersonen in de Unie
onnoodig den dood zijn ingegaan, meer dan het totale verlies,
dat het Amerikaansche leger gedurende den wereldoorlog heeft
geleden. Dit grimmige totaal omvat de levens, die direct door
misdaad zijn verloren gegaan. Men mag rich wel afvragen, waai
de bendeoorlog steeds meer gemoderniseerd wordt en steeds doo-
delijker wapens worden ingevoerd, of de eene helft van Amerika,
miet door de andere zal'worden neergeschoten. Er ligt slechts
een kleine stap tusschen het neerschieten van een gangster en
het uit den weg ruimen van een eerzaam burger. Reeds zijn
sommige gangsters er toe overgegaan zich op deze wijze van
compromitteerende getuigen te ontdoen. Ik aarzel niet te zeggen,
dat, hoe geweldig ook de taaik moge zijn, waarvoor de Ameri
kaansche wetgevers zich zien geplaatst, indien er geen mannen
gevonden kunnen worden, die deze op de schouders nemen, de
natie op weg is om zelfmoord te plegen. Een staat van zaken,
die toelaat, dat een man of een groep van mannen de wet met
voeten treedt, is onhoudbaar. Vroeger of later moet óf de wet
óf de bendewereld triomfeeren, er is geen plaats voor beide. Deze
tijd nadert elke dag en elke dag brengt er ons dichter hij.
Amerika zal moeten kiezen: „De beschaving of de hel?"
Gelukkig is het in Nederland anders
Neen, wij behoeven ons zelf niet te verheffen, maar wij kunnen
toch dankbaar zijn, dat in Nederland andere toestanden heer-
schen. Toen ik aan een Amerika an schen collega vertelde, dat
mij in mijn functie als secretaris der bockdrukkersorganisatie
nog nooit door iemand, die iets van mij wilde gedaan krijgen,
geld was aangeboden, glimlachte hij en ik kon hem aanzien, dat'
hij mij niet geloofde. Maai* hij heeft mij beslist tot een leugenaar
verklaard, toen ik hem vertelde, dat de vrijgestelden der arbei
dersorganisaties, voor zoover ik ze had ontmoet, in Nederland
onomkoopbaar waren. Dat was ieu» onmogelijks!
Nederland slaat ondanks alle nationale gebreken in dit opzicht
geen slecht figuur. Minister Marchant heeft het onlangs in zijn
radiorede goed gezegd: „Wanneer men het Nederlandsche volk
voorstelt als een bedorven, baatzuchtige bende, doet men een
verderfelijk werk. Dit volk, met al zijn gebreken, staat moreel,
intellectueel, in gerechtigheid en in vrijheid onder de volkeren
der wereld in de eerste rij.
Wij hebben een onkreukbare rechterlijke macht. Wij kennen
geen gerechtelijke mishandelingen en levensberoovingen door
onverantwoordelijke en onbeheerschte organisaties, geen vrij-
heidsberooving buiten de wet. In Nederland hebben wij in over-
groote meerderheid een onkreukbare pers. Er is verantwoorde
lijkheid van hot begin tot het einde".
Een belangrijke conclusie
Deze vergelijking, door Minister Marchant niet daarvoor be
doeld, maar door ons betrokken op Nederland en Amerika, is
van buitengewoon belang voor het vraagstuk der sociale en
economische ordening.
Dc ordening, zeggen wij, moet in de eerste plaats zijn een
reguleering der gezindheid. Van onderen op. Geen veror
deningen als ze niet leven in in de volksconscientie. Geen revo
lutionair maakwerk, maar bouwen op hetgeen in de maat
schappij, in de harten en hoofden der justitiabelen is gegroeid.
Is dit zoo, dan is or maar cén conclusie: Dat wy in Nederland
met sociale en economische ordening véél, véél verder kunnen
en mogen gaan dan in Amerika. Nederland is er rijper voor dan
het cliaotische pioniersland met zijn .graft" en „gangsters".
IX. HET LAND VAN DE VRIJHEID
„Dc waarheid heeft kracht in zichzelf".
Het Vrijheidsbeeld aan den ingang van de haven van New
York is do verheerlijking van Amerika's onafhankelijkheid,
maar het is ook het symbool van het „vrije spel der maatschap
pelijke krachten", van het oude economische vrijheidsideaal.
Geef aan elk van ons zijn
vrijheid, bind ons niet, en wij
zullen een groot land worden.
Geen inmenging van den
staat. Liefst ook niet van de
organisaties. Vrijheid alleen
geeft ons de ruimte van be
weging, die wij noodig heb
ben. Jefferson, begin lüe eeuw
sprak het uit: „Alleen ver
keerde dingen hebben de
steun van de regoering noo
dig; de waarheid heoft
kracht in zich zelf". Een an
dere spreuk van hem luidt:
„Die regeering is de beste, die
het minst regeert".
Deze vrijheidsgedachte is
ontstaan uit het Puriteiusche
zei fstandigheidsge voel der
eerste voortrekkers. Zij is ge
groeid en bevestigd door de
pioniers, die Amerika heb
ben veroverd. Een pionier is
een individualist. Ilij Is de
krachtige en moedige strijder,
die met het geweer in dc
eene en de spade in dc an
dere hand vrouw en kinderen
verdedigt en verzorgt.-Jaren
lang leefden die pioniers in
dc eenzaamheid, van een re
geering hoorden zij niets, hun
buren woonden uren gaans
verwijderd. Het was de taaie
tiet Vrijheidsbeeld vóór den striid 0,11 bodem. Steeds
ingang van dt haven van Kew- v®r,ler naar het W esten
York. trekkend. Eerst als pelsjager,
dan als veedrijver en ten
slotte zich vestigend als landbouwer. Zulke menschen zijn echte
individualisten. In den besten zin van het woord. „Help Uzelf,
zoo helpt U God",
