DINSDAG 30 APRIL 1935 TWEEDE BLAD PAG.5\
Een laaiende vlammenzee en kolkende wolken boven de loods van het Centraal Magazijn der R. E. T. aan de Isaac Het inwendige van het Nederlandsche paviljoen op de Wereldtentoonstelling te Brussel, dat vandaag officieel is
Hubertstraat te Rotterdam, waar gistermiddag een hevige brand woedde die een oogenblik de omgeving bedreigde, geopend.
Boerinnen uit het land rond de nieuwe, op 20 kilometer van Rome verrezen stad Guidonia,
hebben zich op den stichtingsdag in feestgewaad gestoken.
Het nummer formatievliegen tijdens den zweefvliegdag van de Fliegergruppe IV van het Duitsche Luchtsportverbond.
HET NEDERL. PAVILJOEN
TE BRUSSEL
Heden door Minister Steenberghe
officieel
Mogen er zuiver zakelijke
resultaten verwacht worden?
Ia ons nummer van 20 April hebben
wij reeds een overzicht gegeven van het
Nederlandsche paviljoen op de Brusselsche
Wereldtentoonstelling. Dat wil zeggen, we
publiceerden enkele mededeelingen over
hoe het er alles uit zou zien, want men was
nog niet heelemaal gereed.
In ons blad van gisteren heeft men kun
nen lezen, dat de koning der Belgen Zater
dag de tentoonstelling heeft geopend.
Vandaag had de officieele opening plaats
Jvan de Nederlandsche afdeeling. Daartoe
waren verschillende Belgische en Neder
landsche genoodigden bijeengekomen. O.a.
merkten wij op Mr. Dr. T. J. Verschuur, de
Nederlandsche commissaris-generaal en de
leden van het Uitvoerend Comité voor de
Nederlandsche deelneming, en Jhr. Mr. A.
W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer,
onze gezant bij het Belgische Hof, en de ge-
zantschapsraad Mr. C. G. W. H. Baron van
Boel/.elaer van Oosterhout.
Onze Minister van Economische Zaken.
Mr. M. P. L. Steenberghe, heeft het
paviljoen ge
opend met een
rede, die gedeelte
lijk in het Neder-
landsch, gedeelte
lijk in hel
Fransch werd ge
houden. Na een
woord van wel
kom, zei de mi
nister, dat het een
merkwaardig feit
is. dat binnen zes
jaar in België
drie wereldten
toonstellingen
zijn gehouden.
Dit is te merk
waardiger als
men let op de
tijdsomstandigheden, nu bijna dagelijks
voor on.ze geest vraagstukken verrijzen van
dikwerf zoo vérstrekkende gevolgen, dat wij
daaraan niet zonder ernstige bekommernis
kunnen denken. Het is dan ook niet te ver
wonderen, lat de tentoonstellingsgedachte
niet aanstonds overal weerklank heeft kun
nen vinden. Nu de overheid meer dan anders
genoodzaakt is, zich te mengen in het be
drijfsleven en dientengevolge op de over
heidsdiensten een zware druk wordt uitge
oefend, nu de ondernemers in landbouw,
handel, nijverheid en scheepvaart een gesta
dige worsteling om het voortbestaan van
hun bedrijven hebben te voeren, nu spreekt
het wel vanzelf dat overheid en bedrijfsle
ven niet onmiddellijk voor een tentoonstel
lingsplan gewonnen kunnen worden.
Intuaschen, men kar ook te veel vervuld
zijn van de zorgen van het oogenblik Ook
in moeilijke tijden ja juist in deze tijden, is
optimisme noodig.* Dat optimisme hebben
«leppen bezeten, die het initiatief tot. deze
tentoonstelling hebben genomen en dat hun
jppinaismo aanstekelijk heeft gesterkt, daar*
van levert deze Wereldtentoonstelling, waar
aan zoovele naties deelnemen, wej de meest
spiekende bewijzen.
Men kan de vraag stellen, of in deze
tijden van verminderde koopkraoht en toe
nemende handelsbelemmeringen in zuiver
zakelijk opzicht van een internationale ten
toonstelling resultaten mogen worden ver
wacht, in dien zin, dat de exposanten als
rechtstreeksch gevolg van hun oeelneming
hun omzet zullen zien vermeerderen. Even
wel, ook als men ten aanzien van deze
vraag sceptisch gestemd mocht zijn. dan
kan toch zulk een tentoonstelling ertoe bij
dragen, dat de belangstelling voor bepaalde
producten, wellicht tijdelijk onderdrukt, le
vendig blijft en zich in de toekomst weer
in een toenemende vraag uit. Doch daar
naast, of veeleer daarboven gaat het ideëele
belang van een internationale ontmoeting
waarbij de verschillende volken aan de we
reld de krachten, in geestelijk en stoffelijk
opzicht, waarover zij beschikken, kunnen
toonen.
Deze tentoonstelling verdient onze aan
dacht als een enorme revue van mensche-
lijke activiteit. De Begeering weet het initia
tief op de juiste waarde te schatten en zij
voelt zich gelukkig dat de Nederlanden op
bescheiden doch waardige wijze tusschen dc
andere naties zijn veriegenwoordigd. Zij is
er ook van overtuigd, dat de Belgische Re
geering en het Belgische volk er een bewijs
in zien van de gevoelens van vriendschap,
die ons bezielen ten opzichte van een nar
burige natie.
Spr. schetste daarna de Nederlandsche
deelneming als in de eerste plaats een
poging om het economisch leven van ons
land in al zijn nuanceeringen weer te geven.
Het spreekt vanzelf, dat het transportwezen,
de landbouw, de industrie en de overzeeschc
bezittingen er een vooraanstaande plaats
innemen.
De Commissie heeft onder voorzitterschap
van de commissaris-generaal Mr. T. J.
Verschuur bij de verzorging gehandeld
in de geest der regeering en spr. zegt hen
en al hun medewerkers daarvoor dank.
Met de wensch, dat de Wereldtentoonstel
ling Brussel 19:15 in alle opzichten vrucht
dragend moge zijn, verklaart spr het Ne
derlandsche paviljoen geopend.
Een Duitscher over de grens
ontvoerd?
Het Tweede Kamerlid Boon heeft aan
de Ministers van Binnenlandsche Zaken -ui
Justitie vragen gesteld over de ontvoering
van zekeren G u t z e i t, die in Hengelo
werkzaam was en door een Nederlander, in
samenwerking met Duitsche beambten,
over de grens zou zijn ontvoerd.
Zijn de ministers bereid, na verificatie der
gegevens onder het oog der Duitsche rescee-
ring te brengen, aldus de heer Boon, dat
menschenroof (het iemar.d opzettelijk over
de grenzen van het Rijk in Europa voeren
met het oogmerk om hem onder de macht
van een ander te brengen) in de wetgeving
van alle beschaafde Staten als een der
zwaarst denkbare delicten wordt be
schouwd en in ons Wetboek van Strafrecht
met een gevangenisstraf van 12 jaren wordt
bedreigd, zoodat de goede zeden in het in
ternationale verkeer der volken eischen, dat
Cutzcit onmMdcllijk ongedeerd naar Neder
land wordt terugg^rachtZ
Officieele Berichten
ONDERSCHEIDINGEN
Toegekend ia de bronzen eere-meda
Oranje-Nassau Orde aan den rijksweg*
L Eükhout van hot Staatsbedrijf der ai
inrichtingen. Benoemd is tot ridder in
van Oranje Nassau E' Hoogstraal. te Ap
benoemd is tot officier in de orde van
Nassau de kap.-luit. ter zee G H Pooln
versiersel te dragen met de zwaarden
TUSSCHEN AMSTEL EN IJ
(Van onzen Amsterdamschen redacteur)
Een indrukwekkende kerkdienst.
De sterfdag van Da Costa.
De 60-er jaien. Groote vooruit
gang. Toch donkere plekken.
Het afscheid van Dr. Berkelbach van der
Sprenkel, den populairen Hervormden pre
dikant, bracht mij weer eens in de Nieuwe
Kerk, de kathedraal der Reformatie. Vooral
Zondagavond, toen het bezoekers stroomde
en de kerk gevuld was met een zeer groote
schare, kwam de schoonheid van dit mach
tige kerkgebouw uit. Immers, wat beteeke-
r.en prachtige kerkgebouwen zonder een
aandachtig naar de verkondiging van het
Evangelie luisterende gemeente.
In de Nieuwe Kerk zijn aparte schoon
heden te bewonderen: een bijzonder fraai
gebeeldhouwde kansel, een verrukkelijk
melodieus orgel, een goed onderhouden
koor, artistieke kerkramen en vele herin
neringen aan ons rijk nationaal verleden
Maar deze grootsclie tempel is op haar
schoonst als op den historisch beroemden
preekstoel een gezant Gods de waarheid in
Christus verkondigt, als alle banken bezet
en alle gangpaden gevuld zijn. Als uit deze
enorme schare het lied des geloofs opbruist-
Amen. Jezus Christus, Amenl
Ja, Gij zult in 't groot heelal
't Rijk der duisternis beschamen,
Tot het niet meer wezen zal.
Zoo was het Zondagavond En het was
mij goed de sterkende kracht van dezen
indrukwekkenden kerkdienst te mogen >n
dervinden.
Zoo was het niet 75 jaren geleden, toen
28 April 1860 de groote zoon van Israël, de
bezielde zanger en profeet Mr. I. da Costa
de oogen sloot. Niet velen zullen er Zondag
avond bij het wandelen ook over zijn gral
aan hebben gedacht, al heeft Dr. de Vrijer
de aandacht der gemeente er op gevestigd
in het >rKerkbeurtenblad". In den stamp^
vollen dienst waren de gedachten meer ge
concentreerd op het heden dan op het ver
leden. Toch is het goed hierop te wijzen, om
daardoor te beter de voorrechten en de
eischen van vandaag tp waardeeren.
Het was een geestelijk donkeren tijd toen
in den morgen van 3 Mei 1860 Da Costa in
de Nieuwe Kerk begraven werd. Bekpnd
zijn vooral gebleven de woorden van Nico-
laas Beets, die den ontslapene karakteri
seerde als „vurige zoon van het Oosten. Is
raëliet zonder bedrog, bezielde zanger, oot
moedige belijder, moedig strijder, geduldig
lijder, getrouw getuige van Jezus Christus
en Dien gekruist, ruim hart, onuitputtelijke
geest!"
Het was dp tijd toen de groote meerder
heid der Hervormde predikanten in de
hoofdstad tot de modernen moest worden
gerekend, de Catechismusprediking prak
tisch werd afgeschaft en de z.g „smalle ge
meente" alleen samenkwam bij de enkele
rechtzinnige Hervormde voorgangers, in de
Chr. Geref. Kerk en in allerlei gezelschap
pen. Jaren aaneen was da Costa ook voor
ganger in en vermaard geworden gezel
schap te zijnen huize aan dc Rozengracht
57, waar in later jaren de F-'-—
A. J. Hoogenbirk heeft g UIi
fcr'aHchool r\u zijn gedachtenis bewaart,
Veel is sedert ten goede veranderd. Dr.
de Vrijer moge met zekeren weemoed her
inneren aan het feit, dat als Ds. J. P. Has«>
broek op Paaschmorgen om 10 uur preekte
in de Noorderkerk, de menschen reeds om
8 uur voor de deur stonden, er is toch geen
aanleiding om het heden nar-t te donkere
stift te kleuren. Ook nu stonden de kerk
ganders Zondagavond lang voor de dienst
begon in de rij. Er is nog steeds in de groo
te Hei-vormde gemeente van Amsterdam een
trouwe kern; bet Modernisme is terugge
drongen; onder de jnnerren i< ontwaking
gekomen, dank zij rnede de jeugddiensten
en de frissche actie van „Hervormd Amster
dam". Op kerkelijk gebied is voorts zooveel
veranderd, dat 1886 slechts in liet voorbij
gaan in herinnering behoeft te worden ge
bracht. Ieder weet dat wat Da Costa en zijn
vrienden in nevelen zagen, is opgeklaard,
al loopt de waardeering van de feiten rond
om 1886 uitteraard sterk uiteen.
Er zijn nog een paar frappante verschil
len. Da Costa heeft in 1851 de eerste kies-
vereeniging in den lande opgericht: de A.R.
kiesvereeniging te Amsterdam Hij was de
eerste voorzitter Ten tijde van Da Costa's
heengaan was ook het politieke leven sterk
ingezonken en van „Nederland en Oranje"
in de hoofdstad ging zoo weinig kracht uit.
dat Groen van Prinsterer omstreeks dien
tijd aan Wormser haar adres vroeg. Maar
de groote opbloei is toch gekomen, al heeft
bet lang geduurd. En dat de antirevolutio
nairen in de hoofdstad hij de laatste ver
kiezing, ondanks de geweldige bestrijding
van alle zijden, 4000 stemmen vooruitgin
gen. is toch ook te danken aan den pioniers
arbeid van Da Costa eTi de zijnen. Ongere
kend het stemmental van de Christelijk-
Historischen. die immers eveneens hun ar
beid voortzetten.
Te roemen is ons overigens waarlijk niet
oirhaar, als we letten op de donkere plek
ken, die hpt stadsbeeld in geestelijk opzicht
vertoont Daar is de groote invloed van
sociaal-democraten en communisten. Da
Costa en zijn vrienden wisten hier niet van
die hadden schier alles te verduren van de
vrijzinnigheid, die toenmaals alom den toon
aangaf. De principieele strijd moge uiterlijk
zijn veranderd, in wezer is deze dezelfde ge
bleven, al is zonder twijfel onze positie be
duldend sterker geworden. Een geweldige
uiterlijke verandering is ook. dat 't gebouw
„Salvatori". de voormalige Scbotsche Zen
dingskerk op den Rirnen Amstel waar
aan ook voor Da Costa vele herinneringen
verbonden waren ïaren aaneen centrum
van Chris'pliiken arbeid, finaal van bestem
ming is veranderd. Nadat het gehnuw lang
heeft leeg gestaan, komt nu de S.D A P. er
tijdelijk in met een vi-rkiezingstheater.
Het meest bedroevende is evenwel, dat
een groot deel der bevolking de consequen
ties beeft getrokken van de onverschillig
heid en ongodisterij van vropgere geslach
ten en dp band met kerk pn cod<=dienst
heeft verhroken. Van dp moeilijkheid om
deze groepen, meermalen nominaal nog hij
de kerk te hoek stnniH te henrhpiden beeft
Dr. Berkelbach van der Snrenkel Zondag
avond nog gewaagd. Hij gaf het goede voor
beeld door huis aan huis de menschen op
te zoeken en ondervond daarbij, ondanks
veel tegenstand, dat God dit werk zegenen
wil. En zpc hcc't hij dan. naar zijn teeke
netide uitdrukking, het Koninkrijk Gods
ook zien komen op het trapportaal.
Ziehier de taak van de helijders van
Christus in de hoofdstad: uitgaan tot de
menschen ea ben «<:n bins bieugou wat 14
Landwinning
langs de Groningsche kust j
De Waddeneilanden één met het vasteland!
Naar wij vernemen, is dezer dagen door
den ministerraad goedgekeurd, het door
den hoofdingenieur der domeinen te Mid
delburg opgemaakte plau tot landaanwin
ning langs de Groningsche kust. waaronder
te rekenen zoowel liet Groninger- als het
I ithuizer Wad.
Een 300 a 400 werkloozpn zullen hierdoor
gedurende langen tijd aan productieven ar
beid geholpen worden.
De opzet van liet plan is om na verloop
van jaren deze landaanwinning zoo ver
door te voeren, dat de Waddeneilanden één
geheel vormen met de provincie Groningen.
Van de Lauwerszee af zal successievelijk
ec-11 dijk worden gelegd nar r Scliiermonnik
oog, terwijl dit eiland, Simonspla.it, Bosch-
plaat en Rottumeroog in de Noordelijk©
oe\erverdediging zullen worden opgenomen.
Eer het echter zoover is, zullen er nog
heel wat 'aren verloopcn, zoo vlug gaat
landaanwinning nu eenmaal niet, ook al
bevordert men dit door het aanleggen van
kunstwerken, gelijk men hier voornemens
is te doen.
Chr. Bond van Kleinhandelaren
in aardappelen enz.
De Chr. Bond van Kleinhandelaren in.
lardappeleri, groenten en fruit, komt op 1
jaarvergadering te Haarlem bij-
Kruis, Groen-
gebouw Het Blauwe
De Friesche
Elf-en-dertig-tochten
Worden ook dit jaar gehouden
Het overgroote succes, dat de elf en dertig
tochten in de provincie Friesland verleden
jaar hebben gehad, heeft de Provinciale
Friesche Veieen ging voor Vreemdelingen
Verkeer doen besluiten, deze tochten ook het
a.s. zomerseizoen weer te organiseeren.
Besloten is, den aanvangsdatum iets te ver
vroegen en te bepalen op 1 Juni a.s.
Alle gemeentebesturen verklaarden zich
weer beleid gelegenheid te geven tot het la
ten af-stempelen der toerboekjes, die vanaf
heden kunnen worden aangevraagd aan het
Informatiebureau voor Vreemdelingenverkeer
te Leeuwarden.
Bedoelde tochten staan open voor auto s,
motorfietsen rijwielen, motorbooten, zeil
jachten en kano s. Verleden jaar was er zelfs
een voetganger onder de deelnemers, die ae
450 K.M. langen tocht heeft volbracht
zeggen te versmaden: het Evangelie van
Gods genade Getrouwheid hierin is van on
berekenbaar gewicht en het beste midd»!
om de vom te urn.'.- 1- -stoning te stuiten.
Niet praten, maar d< en.
Bidden en werken.
SEISQ.
