%-mm
VAN RIJN S
^MOSTERD
W E K E L IJ K S C H E
B IJ L A G E
IceJk&l&s
Kolen van HE US zijn
DRINKT BETERE THEE
Vraagt dus uitsluitend het merk:
GOENOENG MAS
prijs: 28 en 34 cent per ons
PRIMA JAVA DESSERT KOFFIE
Zeer geurig vol en krachtig!
prijs: 35 en 50 cent per half pond
JAVA THEE IMPORT
J. H. NIEHORSTER
Rotterdam, v. Weelstraat 52c,TeL 34514
VRAAGT UW WINKELIER
Stoom-Wasch- en Strijkinrichting
„AURORA"
W. SPIERENBURG C.Wzn,
UTRECHT
KONINGSWEG 56 - Telef. 11165
Postrekening No. 43430 Opgericht 1858
Geheel naar de eischen dea
tijds ingericht Wascht
uitsluitend met nortonwater
VRAAGT TARIEVEN
HOE HET VENSTER
ONTSTOND
Een kijkje in de geschiedenis.
De bouwkunde was reeds vrij ver ontwik
keld, eer men in de gebouwen vensters
maakte in den tegemvoordigen zin van het
[woord. Onder venster verstaan wij immers
niet alleen de opening in een muur, maar
ook de afsluiting daarvan met een doorzich
tig materiaal.
Afgesloten vensters komen eerst betrekke
lijk laat in de architectuur voor. In de oud
ste architectonische bouwwerken, de tem
pels der Egyptenaren namelijk, bevonden
fcich geen vensters, maar het inwendige van
deze enorme gebouwen werd verlicht door
middel van openingen in den muur, onder
het dak aangebracht.
De beide volkeren, waaraan wij onze be
schaving en teVens de voorbeelden van onze
kunst hebben te danken, de Grieken dus en
de Romeinen, leefden in een klimaat, dat 't
onnoodig maakte, de vensteropeningen zorg
vuldig af te sluiten. Zoo zien we dan ook,
dat de Grieksclie en Romeinsche tempels
gewoonlijk bestonden uit op zuilen rustende
hallen, die zoo ze opzij zijn afgesloten, hun
licht van bovenaf ontvangen.
I-Iet voornaamste' deel van een Romeinsch
huis was het atrium, de groote hal, die
,van boven open was. Dit atrium was rond
om door een zuilengalerij omgeven en daar
op kwamen alle vertrekken van het (huis
mc-t deuren ut Door deze deuren viel in de.
.vertrekken voldoende licht, vooral ook om
Iclat in de zolderingen openingen waren aan
gebracht, die men door middel van ver
schuifbare doeken desgewenscht kon af
sluiten.
In de kamers veribleiven de Romeinen
meest alleen om te slapen. Hun gasten ont-
Svdngenl zij in de groote hal, en daar werden
in den regel ook de eet- en drinkgelagen
gehouden, waarvan de geschiedenis
mare heeft bewaard. Van groote stukken
tie-ill kon over deze hal een beschutting ge
trokken worden ter bescherming tegen te
groote warmte of regen.
De oude Germanen dachten nog
geheel niet aan vensters. Hun bouwkunst
was nog vrij primitief. De Germaansche
hutten waren niet veel meer dan ruwe blok
huizen, zonder schoorsteen, maar met een
gat in het dak. waardoor de rook zich een
heenkomen kon zoeken, en waar doorhéén
.ook- schaars het licht binnen viel.
Onk woord venster, afgeleid ,van het' La-
iijnsche fenestra, duidt trouwens duidelijk
genoeg op een vreemden oorsprong.
Zelfs in de middeleeuwen trouwens zag
het er met de vensters nog maar treurig
uit. De woningen der Snoeren hestonden ook
toen nog uit bouwsels1 Van bijna onbewerk
te boomstammen, waarvan de voegen met
leem werden aangevuld en de daken van
idet waren. Aangezien in den winter de
koude door alle mogelijke openingen binnen
drong, bezaten deze. primitieve verb lij ven
zoo weinig mogelijk openingen, waardoor de
Si'aardwannte zou kunnen ontsnappen, op
rijn hoogst enkele (rookgaten. Tot op het
einde der negende eeuw leefden de arme
boer en burger iin1 onze streken in verblijven
welke wij nu waarschijnlijk zelfs voor het
yee niet goed genoeg zouden achten.
Ook toen zich een beter gesitueerde klas
se' begon te vormen,
het er met de
woningen nog vrij treurig uit. Zelfs tot
'de veertiende eeuw waren de burgerfiuizen
bijna uitsluitend uit hout opgetrokken, met
stroo of xiet afgedekt, en niet in het bezit
Van behoorlijke Schoorsteen en of vensters.
AVel bevonden zich in de muren eenige
openingen, maar deze waren met het oog-
op de 's winters binnendringende koude
niet bijster groot. Des nachts en des winters
werden deze openingen met houten luiken
afgesloten.
Eerst omstreeks het jaar 1530 begon men
in Duitschland steenen huizen te bouwen
en ongeveer in denzelfden tijd maakte men
Voor het eerst gebruik Van glazen ruiten.
Ih den beginne, toert m'en nog geen groote
glasplaten kon fabriceeren, behielp men
Zich met kleine sdhijfjeis glas, die mei klei
aan elkander Werden gevoegd!.
De ridders in hun burchten moesten met
het oog op, lnm veiligheid al te groote muur-
openingen vermijden. Zij stelden zich der
halve' tevreden met lange smalle venster
openingen, die 's zomers door kleeden, des
winters met houten luiken afgesloten wer-
Eerst omstreeks denzelfden tijd als in
de burgerwoningen treft men op de burch
ten glasruiten in de vensters a,an.
De kerken daarentegen hadden reeds
roe'g muuropeningen ,van grooteren om-
ang. Met het oog op het groote aantal
nenschen, dat in de gebedsruimten samen
kwam, had men er meer licht en lucht 1100-
dig. Het hooge schip van een kerk zou veel
te donker en te somber zijn geweest, wan-
leer niet door machtige vensters het licht
vare binnengedrongen. Deze g'roote ven
sters waren echter tot in de vijftiende eeuw
evenmin met glas afgesloten. Slechts een
dicht traliewerk hield den wind en den
en zoo goed en zoo kwaad dat ging
•buiten.
Zoodra het gebruik van glas voor ven-
stergebruik was uitgevonden, werd het ook
onmiddellijk in de kerken toegepast, waar
door teVens de stoot werd gegeven tot het
ontstaan van de geschilderde kerkramen.
In Italië, speciaal te Rome, schijnen reeds
i de negende eeuw kerkvensters met ge
kleurde stukken glas te zijn afgesloten,
maar eerst in de twaalfde eeuw begint zich
in West-Europa de kunst van de geschilder
de kerkramen te' ontwikkelen. De stukjes
glas, die men vervaardigen kon, waren zoo
klein van omvang; dat men ze, om een
jszins belangrijke opening af te sluiten,
met lood aan elkander moest zetten. Als
anzelf kwam men er zoo toe, stukjes glas
an verschillende kleuren samen te voegen
tot sterren, arabesken en andere figuren-
Spoedig begon men ook figuren van men-
schen en dieren te .vormen, tenslotte zelfs
geheele bijbelserie tafréelen en. zoo bereikte
de glasschilderkunst allengs een hoogte,
waartoe ze in de volgende eeuwen niet weer
vermocht te stijgen.
De prachtige heldere en warme kleuren,
die wij thans nog in de oude kerkramen
bewonderen, bijvoorbeeld in de beroemde
Goudsohë vensters, waren het geheim van
bepaalde families en het recept daarvan is
met het. uitsterven van deze geslachten
helaas, verloren gegaan
ONS EIGEN HONK
Wal doen wij met groote
vertrekken
Er i's reeds veel gepraat en geschreven
•er het vraagstuk, hoe men kleine vertrek
ken zoo goed en practisch mogelijk kan in
richten, doch slechts heel weinig over de
kwestie, hoe de groote vertrekken, zooals
Het ?s lang niet voldoende in de
keuken zoo moor „gewoon" zout
te gebruiken. JOZO moet het
zijn, het gezonde keukenzout,
dat U tegen Krop beschermt.
8 ets. per pondspakl
Aan tafel....? Daar heeft het
buitenlandsch zout afgedaan, nu
er beter en zelfs goedkooper zout
van eigen bodem is: Boekelo's
Tafelzout. 20 ct. per bus van
340 gr. (12 ct.'n gevulde strooier.)
TAFELZOUT
N.V. KON. NED. ZOUTINDUSTWE- BOEKEIO
Modern sla/xphamet interieur in blank eiken
die in de ouderwetsche huizen nog voor
komen, gezellig en bewoonbaar te maken,
op moderne en handige manier*. Dit is ook
best te begrijpen. De hcdeiKlaagsc.be huur-
huisbewoneT heeft eerder over gebrek dan
over overvloed van ruimte te klagen, en.
de moderne, vrij beperkte woonruimten zijn
tegenwoordig, vooral in de wat grootere ste-
verre in de meerderheid. Toch treft
men, vooral in tie provinciesteden, nog
steeds vrij veel van die groote oude huizen
aan, eertijds vermoedelijk voor patrioiers-
•oningen bestemd, die thans, bijvoorbeeld
door splitsing in tweeën, voor bewoning
tegen een lagere huur zijn ingedeeld.
ï)e moderne meubelen, die alle m:
meer op kleine vertrekken zijn berekend,
doen in die groote, ouderwetsche vertrek
ken zeer nietig aan. Wij hebben niet meer
het massale, kolossale meubilair van onze
voorouders. In de eerste plaats moeten wij
er dus voor zorgen, de kamers kleiner te
doen lijken en dat bereiken we voorname
lijk door een juiste keus van rnuurbedek
king.
Het spreekt wel vanzelf, dat" behangsel
papier met groote motieven ei* aanzienlij^
toe medewerkt, een muurvlak van kleiner
afmetingen te doen lijken dan het indeij-
daad is. Wil men, om de een "of andere
reden, toch liever een e'ffen behang hebben,
en daar is veel voor te zeggen, dan kan men
eenzelfde effect bereiken door een wand in
vlakken te verdeelen met banen van een
contrasteerende tint Dit wordt tegenwoor
dig zelfs Vrij veel toegepast en maakt een
prettigen indruk.
Portières .voor 'de deuren geven aan een
to hol interieur eveneens een sfeer van
meer beslotenheid.
Gebruikt men gebloemd materiaal voor
de wanden, dan doet men er goed aan de
vakverdeeling toe te passen. In dit geval
moet men echter van het aanbrengen van
portières liever afzien, anders zou het ge
heel veel te druk en overladen eruit zien.
Zijn de kamers voorzien van erg hooge
plafonds, iets, dat eveneens een eigenaar
digheid is .van het ouderwetsche woonhuis,
dan staat het prettiger, indien men deze
plafonds niet effen wit laat, maar ze doet
beschilderen dm een tint, welke met het meu
bilair in harmonie is.
Zet vooral in een vertrek, dat naar uw
smaak wat hol en groot is, niet ter opvul
ling maar te pas,en te onpas wat extra
meubelstukken. Ddt maakt in geen geval
een beteren indruk, Veel beter resultaten
boekt men met een wei-overwogen, s
matisch indeeling der meubelen. Een groote
kamer is ideaal geschikt voor het maki
van een' paai* gezellige hoekjes. Zoo make
men bijvooibeeld een gëzelüg hoekje bij do
theetafel met schemerlamp; een hoekje bij
de chesterfield, waar ook de radio komt te
staan; een hoekje bij den haard, met een
klein tafeltje en enkele stoeltjes.
.En dan nog een opmerking. Hang in een
groot vertrek de wanden niet vol met al
lerlei kleine schilderijtjes, etsjes, en wat
clies meer zij. Zoo iets maakt bijna altijci
een museum-achtigen indruk. Veel beter is
het, enkele goede stukken van flinke afme
tingen zóó' te hangen, dat zij het gunstig
ste licht krijgen. Een wand behoeft
heusch niet vol te hangen, om er gezel lit
uit te zien. In een groote ruimte is ook. een
spiegel minder op zijn plaats. Waarom zou
den wij 'de- impressie géven dat een toch
reeds al te 'groote kamer dubbel zoo groot
dragen. Van parelen bijvoorbeeld Is dit vrij
algemeen beleend.
We hebben nog niet over den opaal ge
sproken, een prachtige edelsteen die ver
schillende kleuren reflecteert. Dit geste'ente
wordt gevormd uit verschillende lagen, wax
de oorzaak is van de verscheidenheid in
kleuren van diverse steenen. De gewone
opaal heeft een melkachtige tint doohi de
mooiere zijn blauwachtig tot rood wanneer
het licht ze beschijnt. De roode zijn het zeld
zaamst en zeer kostbaar.
Opalen komen hoofdzakelijk uit Honga
rije, doch worden ook in Mexico gevonden.
Bijgeloovige mensohen meenen dat opaal
een ongelukssteen is, en dragen deze liever
niet.
De safier is een variëteit van het Corun
dum, dat al naar zijn kleur verschillende j
namen draagt. Is het zuiver en blauw dan
heet liet saifier, rood dlani is het robijn en in j
gele kleur noemt men het de Oostersohe
topaas.
Corundum is een zeer hard kristal, dat j
ook in zuiver witte kleur voorkomt. Er isj
wel eens bepoefd fijn gestampt Corundum 1
in plaats van boort t,e gebruiken, doch dan
is steeds gebleken dat dc' diamant nog har-'J
3i* is en zijn deze proeven steeds mislukt.
Topaas wordt gerekend tot de half cdel-
steenen en komt. in verschillende tinten en
kleuren voor. Zijn eigenlijke kleur is geel,
wisselend van kanariegeel tot donker
oranje. Soms komen ook groenachtige en
blauwachtige kleuren voor, zelfs wit. Som-
mige steenen worden rose of rood bij ver
hitting.
De turkoois is een ondoorschijnende blauw
groene steen afkomstig uit Perzië, die zijn
naam dankt aan het feit dat hij het eerst
uit Turkije is ingevoerd. Deze steen kan
krachtig gepolijst worden en wordt door ju
weliers vaak tot versiering gebruikt. De
beroemdste mijnen liggen weliswaar in
Perzië maar dit gesteente wordt ook in
Arizona en Mexico gevonden. 1
Nu wij hierover spreken, kunnen wij nog l
een enkel woord zeggen over koralen. Dit?
zijn geen gesteenten maar zeedieren. De
koraal hecht zich aan een rots in zee en
vormt langzamerhand een kolonie. De ko-
raaldicren zijn een lagere diersoort, die een
kalkachtig omhulsel afscheiden. Zij vormen
somtijds groote riffen in zee, die een gevaar
voor de scheepvaart kunnen opleveren.
Daalt, het zeepeil, dan wordt zoo een rif een
koraaleiland of atol. In de meeste gevallen
is zoo een atol een niet aaneengesloten rij
riffen met in het midden een meer of la
gune. Dergelijke atols vindt men in de Zuid
zee en tussehen de eilanden van den Oost-
Indischcn Archipel.
Koralen zijn velschillend van kleur: wit,
rose of rood. De roode' of bloedkoralen zijn
liet meest gezocht. Daar het1 geen steen
maar een kalkafzetsel is, is koraal licht
breekbaar en niet geschikt om veel bewei*-
king te ondergaan.
WEKELIJKSCH KNIPPATROON!
IETS OVER
EDELSTEENEN
[Alle edelsteenen ondergaan een bewe'r-
king, eer ze als sieraden gebruikt kunnen
worden. Zooals bekend is de diamant heel
moeilijk te bewerken, wegens zijn bijzon
dere hardheid. Vandaar waarschijnlijk ook
aam van dezen edelsteen, welke vermoe
delijk afgeleid is van liet Grieksche woord
Adamant, afgeleid van A Damao, hetgecr.
beteekent wat niet kan worden bedwongen.
Deze naam is inderdaad ook zeer toepasse
lijk, want diamant kan andere stoffen snij
den, maar zelf alleen door ander diamant
worden "gesneden. Voor het diamantslijpep
gebruikt men dan ook diamantpoeder, dat
door de technici „boort" wordt, genoemd.
Weinig mensdhen zullen weten, dat, er be
halve de diamant welke voor sieraad wordt
gebruikt ook nog een 'andere soort bestaat,
zoo bijzonder hard, dat deze niet tot sieraad
kan worden verwekt. Dit diamant wordt
gebruikt om glas te snijden, maar ook om
gaten in gesteente té boren, dus bij mijn-
arbeid, enz.
Als edelgesteente is de diamant daarom
zoo gezocht, omdat het licht er in schittert
in allerlei -kleuren. Doch dit is eerst liet
geval na de verschilende bewerkingen, zool
alskloven, snijden en slijpen, want een on
geslepen, ruwe diamant is dof.
Bijzonder fraai ook is de, robijn, wanneer
deze namelijk een donkerroode kleur heeft.
Men noemt deze kleur 'duivenbloed, .en wan
néér cle zon'daarop schijnt lijkt het wel een
kleine vuurbol.
De smaragd heeft een prachtige groene
k'leur, is zeldzaam en bijgevolg zeer kost
baar. Variëteiten van andere kleur noemt
men beryl, en de kris tail le n van blauwach
tig groene kleur, die in Siberië worden ge
vonden,--luceten aquamarijn; die .van gele
kleur noemt men goudlbcryl.
Voor alle edelgesteenten geldt «eniger
mate, dat hun schittering tendeele afhangt
yan den gezondheidstoestand van die ze
MOEDERS
MOLE NAAR's
KINDERMEEL
Het aangewezen voedsel voor
Uw lieveling!
E WEG NAAR 'T HART
TOMATENSAUS
Een halve liter kokend water, 2 bouillon
blokjes, 4 afgestreken eetlepels bloem, 2 af
gestreken eetlepels boter, 4 eetlepels tomaten
purée, stukje ui, laurierblaadje, kruidnagel,
peperkorrel.
Laat in het kokend water de ui, het lau
rierblad, de kruidnagel, de peperkorrel een
kwartier aftrekken, zeef dan de vloeistof en
los er de bouillonblokjes in op. Verwarm
roerende de boter met de bloem, voeg er on
der voortdurend roeren de bouillon bij en
laat ailes een oogenblikje doorkoken.
VLEESCHRESTEN EN RIJST MET KERRY
150 gr. vleeschresten, 150 gr. rijst of 400
gr. gare rijst, een kwart liter kokend Avater
met 2 bouillonblokjes, of ••-wat' jus, 1 afge
streken lepel kerry, halve ui, stukje boter.
Bak de fijngehakte ui met de kerry in de
boter bruin van kleur, voeg de bouillon er
bij, het fijngehakte vleesch en. de gare rijst.
Laat alles samen een poosje stoven.
VIJGENCOMPOTE
Men vult gedroogde vijgen ïeder mot een
hazelnoot of met een amandel, weekt ze ge
durende eenige uren in water en kookt ze
in hun Aveekwater met een stukje citroen
schil, het sap van een halve citroen en sui
ker naai* smaak langzaam gaar. Tenslotte
bindt men het vocht met Avat maizena.
RIJST MET OLIENOOTJES EN CITROEN
200 gr. rijst, 100 gr. noten, 7 afgestr. eetl.
suiker, 6 d.L. Avater.
Wascn cle rijst en zet ze op met het Avater,
de schil van één citroen, en AA'at zout en laat
al Les zachtjes gaar AAiorden. Neem de citroen
schil er uit, hak de gepelde noten en roer
deze met de suiker en het citroensap dooi
de rijst.
HAVERMOUTKOEKJES
100 gr. havermout, 100 gr. bloem, kwart
liter koud Avater, 20 gr. suiker, iels zout,
des verkiezend een theelepel fijne kaneel, A'et.
Week de havermout een half uur in het
water met iets zout, roer er daarna voor
zichtig de bloem, de suiker en de kaneel
door. Laat Avat vet in dc koekepan heet wor
den en leg hierin een paar lepels van het
beslag. Bak de koekjes aan weerskanten
bruin en gaar.
Laat MORAAL Uw slager zijn.
Eerste kwaliteit Lage prijzen,
die zich aansluiten aan de tijdsomstandigheden.
Vraagt prijscourant. Vergelijkt kwaliteit en prijs.
Pluvierstraat 273 - DEN HAAG - Tel.554297
ZOETE MACARONI
I Men kookt macaroni!, spaghetti of lint-
macaroni in melk inplaats van in water,
met suiker, een stukje pijpkaneel en een
stukje citroenschil. Deze toespijs serveert
men met Avat gesmolten boter, suiker en
kaneel. Men kan ook een restje in zout water
gekookte macaroni met melk en suiker
weer laten opkoken.
UILEN WE ETEN?
ZONDAG: Vermicellisoep, bloemkool met to
matensaus, kalfslapjes.
MAANDAG: Vleeschresten en rijst met kerry
chocoladevla.
WOENSDAG: Gebakken eieren met spek,
spinazie, rijst met olienootjes en citroen.
DONDERDAG: Tomatensoep, gebakken var
kensniertjes, andijvie.
VRIJDAG: Gestoofde visch met tomaten
puree, witte boontjes, havormoutkoekjes,
ZATERDAG: Vischcroquetjes, gedroogde ap
peltjes, zoete macaroni.
SPECIALE AANBIEDING.
De onderstaande patronen zijn ïëgen den
prijs van 3S cent per stuk dn één mant, ÖQ
zoogenaamde standaarclmaat, te verkrijgen.
Deze standaardmaat is de volgende: boverti
wijdtö 102 cM.; taillewdjclte 82 cM.j heup-»
Avijdte 107 cM. Door het al of niet aanknip-»
pen van naclen kan men het patroon pa^-t
send maken voor het eigen figuur,
No. 548: jurk uit twee deelen, Van don
kerblauwe of zAvSrte stof. Het smalle vestje,
het pochet en de simili-steencn geven daar
aan een rustige, gedistingeerde fleurigheid* j
Benoodigd materiaal: Meter stof yan 13ÜI
cM. breedte.
No. 549; aardige japon Van soepele Wollen j
stof, gegarneerd met Avit piqué. De sluiting j
is op den rug. Benoodigd materiaal: 2.75 M*
stof van 130 cM, breedte.
Déze patronen zijn dus tegen <ïen prijs
van 38 cent per stu'k alleen in bovengenoem
de maat verkrijgbaar, bij de Afdeeling Knipj
patronen van de Uitgeversmaatschappij Dq
Mijlpaal, postbox 175, Amsterdam. Bij den
prijs komt 6 cent e'xtra voor portokosten.
Toezending geschiedt na ontvangst Va.nl
het bedrag, dat kan worden voldaan op
postgiro 41632, in postzegels, of op anderei
wijze.
Aan- de lézeressen wordt vriendelijk Ver
zicht bij bestelling van een dezer patrone«
het gewensohte nummer, en tevens naam
en adres duidelijk op te geven, hetgeen ver
traging dn de toezending kan voorkomen,
GEZ. AALDERS
PROVENIERSSTRAAT 54 ROTTERDAM
RUIME SORTEERING:
Ecru en witte Marquisette ën Voile
met bijpassende galons en franjes
STALEN OP AANVRAAG
Telefoon 44148
SIGG Aluminium
Diverse SOORTEN en MATEN PANNEN
enz., enz., worden tegen ONGEKEND
LAGE PRIJZEN opgeruimd! Ziet etalage!
J. VAN DER TOORN Co-
MATHENESSERWEG 77—79
HEUSCH
BESTEL DAAROM BIJ;
Gebrs. HEUS' Kolenhandel
Rechter Rottekade 135
TELEFOON 42002
PEDICURE
MANICURE
S. c'! DALMAYE| <ool
Oudedijk 104,Tel. 56624J 'dam
-■ar
