TOGA'S en AMBTSKLEEDINP
Economie en Financien
ZATERDAG 20 APRIL 1935
Fa. B. v. d. BOSCH - Veenendaal
Avondmaalserviezen
in zilver en tin. Vraagt prospectus
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Vroomshoop, J. Loos te
Oudega W. (Fr.). Te Ouddorp (Z.H-). A. v.
Willigen te Rijssen. Te Raamsdonk, G. van
Veldhuizen te Hantum.
Aangenomen: Naar Wemeldinge, A. de
Bruljn te Hooge Zwaluwe. Naar Beers—Jel-
lum (Fr.), H. de Boer, caod. te Grijpskerk (Gr.).
Bedankt: Voor Garderen, W. Vroegindewelj
te Zegveld. Voor Schalsum; H. de Boer, cand.
te Grijpskerk (Gr.).
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Enschedé. P. G. Kunst te
Deventer.
Ds. J. W. P. LE ROY
Met den gezondheidstoestand van Ds. J. W.
P. Ie Roy, pred. van de Ned. Herv. gemeente
te Sloterdijk, gaat het nog niet naar
wensch, zoodat hij verlenging van het ziekte
verlof met 3 maanden heeft moeten aan
vragen
BEGRAFENIS Ds. A. M. DEN OUDSTEN
Onder zeer groote belangstelling is te E1 b u r g
het stoffelijk overschot van Ds. A M. den
Oudsten, predikant der Ned. Herv. Gemeente ten
grave gebracht. Vooraf had in het sterfhuis een
rouwdienst plaats, waarbij Ds. Japchen van
Doornspijk sprak over Rom. 519. Daarna werd
de kist onder klokgelui naar de kerk gedragen,
waar zij vóór den kansel werd opgebaard. Te 1
uur begon in de overvolle kerk een dienst, waarbij
het woord gevoerd werd dooc Ds. Japchen, Ds.
Montfrans van Barneveld namens de classis, Ds
Dekker van Ernst, als vriend, ouderling W. J.
Deelman B.Gz., Ds. Lekkerkerk van Oldebroek,
den heer Sterk voor de Chr. Jongel. Ver. „Obad-
ja"; wegens het vergevorderde uur zagen op ver
soek van spreken af de heer en B. G. Deetman
namens de Ver. Kerkbelang en de Chr. Knapen-
vereenigiog; J. Balk namens de weezen, Ds Ótte-
vanger van Kampen, ds. Beerenkamp van Nun-
speet, ds. Bout van Genemuiden en ds. Wesseldijk
van Kampen, allen als vriend.
De stoet, waarbij zich in de stad tal van be
kenden aansloten, o.a. de jcogelingsvereen.
„Obadja", het bestuur der Chr. Knapenvereen..
de leden der vereen. Kerkbelang, de Proveniers
van het Feithenhof en de weezen begaf zich naar
het kerkhof, waar ds. Japchen nog voor las uit
Colossensen 1 Daarna ging ds. Lekkerkerker voor
in dankzegging. Een neef van den overledene
heeft voor de belangstelling dank gezegd.
KERK EN WERELD
De kerkeraad der Geref. kerk van Aalten heeft
)n zijn joogste vergadering zich bezig gehouden
met bet kaartspel wijl hem ter oore gekomen was
dat enkele leden der gemeente .zich daarmede
plegen op te houden. De kerkeraad sprak unaniem
als zijn oordeel uit dat dit spel in Geref. kringen
behoort te worden gemeden en droeg een der pre
dikanten op terzake in de kerkbode de gemeente
nader op haar roeping te wijzen.
PAASCHNUMMER ..HERVORMD
AMSTERDAM"
Evenals voor het Kerstfeest, heeft de redactie
van „Hervormd Amsterdam" ook voor het
Paaschfeest weer een frisch extra-nummer samen
gesteld, dat van talrijke illustraties is voorzien
Wij treffen er oun. aan een artikel van Dr. J.
R. Callenbach in aan over „Gezelle, de dichter
van Mei", een overdenking van Ds. A A.
Dönszelmann. een levendige beschrijving van de
Zettensche stichtingen door Dra. M. G. Schenk
en een aardige schets „We gaan verhuizen" van
J. B. Th. Spaan Ds. J. C. Koningsberger be
handelt de vraag, of Dostojewski nog actueel is.
KERKHERSTEL EN KERKOPBOUW
In „Nieuw Kerkelijk Leven" herinnert Prof.
Haitjema aan het door den Bond „Kerkherste.
aan .Kerkopbouw" gezonden schrijven inzake de
naaste toekomst na de verwerping van het reor
ganisatievoorstel door de Alg. Synode. Hij laat
nog eens uitkomen, dat in dit schrijven geen
sprake was van samen smelting, maar wel
van den innigen wensch naar samen spreking
tusschen de beide Hoofdbesturen, en dat er voorts
bij de Synode gemeenschappelijk op zou worden
aangedrongen, dat de Synode een nieuwe reor
ganisatie-commissie mocht aanwijzen, en dan
ditmaal die commissie mocht laten bestaan uit
vertegenwoordigers van beide vereenigingen.
„Wij besloten, aldus Prof. Haitjema, tot dit
laatste uit diep verantwoordelijkheidsbesef. Om
dat er nu, na Januari, groot gevaar dreigt, dat de
reorganisatie-vraag voor langen tijd terugge
schoven wordt en velen, die begonnen te ont
waken in dit opzicht, weer terugvallen in de oude
passieve, onaandoenlijke houding ten aanzien van
het geweldige probleem onzer Kerk-inrichting. Als
de Synode eventueel een nieuwe reorganisatie-com
missie in het leven roept wat wij vurig hopen!
i— zullen onze vertegenwoordigers in deze com
missie de mooie en moeilijke taak hebben, niets
van onze grondgedachten los te laten en tegelijker
tijd soepel te zijn in de uitwerking der vaste
lijnen. En wanneer het daarbij onverhoopt blijken
mocht, dat die nieuwe reorganisatie-commissie
niet met één voorstel voor het voetlicht zal kun
nen komen, welnu, dan waardeere men het links
i rechts, dat het niet anders kon dan dat tegen
strijdige beginselen zich als zoodanig uitwerken
in de artikelen van twee verschillende reorgani
satie-voorstellen."
DE EVANGELISCHE KERKEN
IN OOSTENRIJK
Naar aanleiding van de moeiten welke de Evan-
gelischen in Oostenrijk doormaken en waarbij in
den laatsten tijd aangiften van overgang tot de
evangelische kerken door de autoriteiten in
grooten getale niet behandeld werden en zelfs zeer
velen op hun geestestoestand onderzocht werden,
is een proces ootstaan voor het bondsgerechtshol
te Weenen, waarbij het bondsgerechtsbof heeft
uitgesproken, dat de overheid niet de motieven van
overgang, maar alleen de vrijheid van de overtui
ging te onderzoeken heeft: en dat verder de be
handeling van een aangifte van overgang naar de
evangelische kerk niet geweigerd mag woeden, om
dat de overgang op politieke gronden zou geschie
den. daar men niet zeggen kan. dat iemand die
zich door politieke motieven laat leiden, zich in
een toestand bevindt, welke vrijheid van overtui
ging uitsluit.
De uitspraken van het boedsgerechtshof kun
nen, indien zij ook handhaving vinden, veel ont-
GE MOET VERTROUWEN
kunnen stellen in een zaak voor
Onze naam en Ianglarige ervaring
garandeeren prima stoffen en af
werking. Vraagt eens inlichtingen
G. J. RHEBERGEN v.h. JULIUS HUF
Keizersgracht 433, Amsterdam(C)
spanning bewerken inzake de moeiten der evan
gelische kerk in Oostenrijk,
Hoe sterk de overgangsbeweging thans is blijk:
uit de jongste berichten, o.a. dat te Salzburg io
de laatste weken 1000 personen hun overgang tol
de evangelische kerk hebben aangekondigd.
Kerk en Staat in Duitschland
Badens rijksstadhouder
De Badenscbe rijksstadhouder heeft bepaald
dat Iemand niet tegelijk een ambt in de partij en
io de kerk bekleeden kan en dat in zulke gevallen
:n van beide moet worden neergelegd.
Tegen Rijnlands praesea
De Oud-Pruisische kerksenaat, welke aan de
zijde van Ludwig Müller staat, doch volgens de
Belijdenisbeweging reeds lang is opgeheven en
oiet op rechtmatige wijze vergaderen kan, heeft
den praeses van de kerk in het Rijnland dr. Nold
Saarbrücken, die aan de zijde der Belijdenis
beweging staat, niet als opvolger van den vorigen
praeses (ds, Schafer vao Remscheid) erkend en
waarnemen van het praesistaat opgedragen
superin'.endent Hom te Duisburg De Rljn-
landsche kerk wlist dezen algemeen af en blijft
in dr. Nold trouw.
Diensten op 20 April en 1 Mei
Zoowel de rijksbisschop Ludwig Müller en de
zijnen als dr. Mahrsrens en de voorloopige kerk-
leidiog der Duitsche Evangelische kerk, gelijk de
Belijdenisbeweging die ingesteld hebben, deden
de kerken in Duitschland een oproep uitgaan.
in de eerste plaats den verjaardag van den
rijkskanselier (die heden 20 April 46 jaar
wordt) in de kerken te gedenken, n.I. op den
Paaschdag. alsmede om de kerken op 20 April te
doen vlaggen, en in de tweede plaats om op den
vooravond van den eersten Mei, den dag van den
nationalen arbeid, in bidstond samen te komen in
de kerken, op 1 Mei de vlaggen op de kerken uit
te steken en om 1 uur 's middags dan een kwar
tier lang de klokken alom te luiden.
Adolf Hitler is 20 April 1889 te Braunau iC
Oostenrijk als zoon van een douanier geboren.
De strijd rond Rosenberg
Aan den privaatdocent lie. dr. Walter Künneth
te Berlijn, die een zuiver wetenschappelijk gesteld
antwoordboek op den „Mythus des 20 Jahrhun-
derts" van Alfred Rosenberg in het licht gab werd
dadelijk na het verschijnen van zijn boek de venia
legendl. het recht van doceeren, aan de universi
teit te Berlijn ontnomen, Dr. Künneth 's eveneens
de verdienstelijke leider van de apologetische cen
trale der evangelische kerk te Beriijn-Spandau.
Het wekt in de kringen der belijdenisbewegiog
sterke opwinding, dat dr. Künneth op grond van
bestrijding van het nieuwe heidendom, als docent
is geschorst, te meer. omdat landsbisschop dr.
Mahrarens een aanbevelende inleiding in het boek
schreef en de Belijdenisbeweging zich bijzonder
x>r dit werk van dr. Künneth interesseert.
De gevangenen
Uit de kriingen der belijdenisbeweging cotvingen
e een volledige opgaaf van het aantal gevangen
gezette predikanten en voormannen der belijdenis
bewegiog. Deze lijst noemt uit Hessen-Nassau 5
predikanten in het concentratiekamp te Dachau,
uit Saksen 3 in de gevangenis, 4 in het concen
tratiekamp te Sacksenburg, uit Bremen 2 in de ge
vangenis. samen 14 opgeslotenen. Deze lijst loopt
tot 17 April, sindsdien zijn er nog 2 gevangenen
bijgekomen, samen aldus 16.
„De Duitsche heiden"
Uit Berlijn komt het bericht ,dat op bevel van
den rijksminister Goebbels een nieuw geschrift van
sterk heidschen geest „Het ABC van den Duit-
schen heiden" van de hand van Busso Löwe door
de staatspolitie in beslag genomeh en verboden
is. In veel winkels lag het boek reeds uitgestald
als behóorénd tot dé officieèlc 'én officieuze na-
tionaal-socialistische lectuur. Van Christelijke zijde
werd reeds ingebracht, dat als dit zoo was, vele
Christelijke leden der N.S.D.A.P. niet meer tot
haar zouden kunnen behooren. Aan deze stemmen
heeft dr. Goebbels thans gehoor gegeven.
HOSSENFELDER UITGESLOTEN
In het terwille der plaatsruimte verkorte
bericht over de uitsluiting van Hossenfelder
is door verschrijving het tegendeel van de
waarheid beweerd.
Men leze nu, dat de voormalige bisschop
Hossenfelder, door de rijksleding van
de geloofsbeweging der Duitsche chris
tenen, die dr. Kinder niet loslaten wilde, uit
de beweging gesloten is. Hossenfelder be
hoort tot den radicalen vleugel der Duitsche
Christenen; de beslissing beteekent dat de
Duitsche Christenen het radicalisme van zich
afschuiven en mede in het front der bestrij
ders van het nieuw-heidendom willen staan.
KORTE BERICHTEN
De heer P. D. v a n D ij k, theol. cand. deelt
mede, dat zijn adres thans Is Zwarteweg 1,
N ij v e r d a I. Hij kan preek verzoeken vao v a-
o t e kerken alsoog in overweging, nemen.
WAAROM GEZANGEN.
Om het inzicht in ons Kerkgezang U ver
helderen, vooral voor zulken, die nog om
trent de wettigheid en noodzakelijkheid der
bedoelde Uitbreiding in het .onzekere zijn,
schreef Ds. A. H. van Minnen, Geref. Pred.
een boekje. De Uitbreiding onzer Kerkgezan
gen. Stort 0.35 op postrek. 1850 van N.V.
W. D. MEINEMA, Delft en U ontvangt het
franco. Prijs bij 50 ex. 0.25. Ook in den
boekhandel verkrijgbaar.
ACCOUNTANTSKANTOOR ■WIELENGA
MAUniTSWEG I
ROTTERDAM
ALLE BELASTINGZAKEN
Tel.: R'dnm 15606, Den Bang; 716474 en 39425S
ZENDING EN PHILANTHROPIE
20e CONFERENTIE INW. ZENDING
Van 23 tot 26 Juli a.s. zal wederom te He
men de Conferentie voor Inwendige Zending
gehouden worden, gezamenlijk uitgaande van
Centraal Bond voor Inw. Zending en Chr. Phil.
Inr. en van de Federatie van Chr. Ver, va
voor Vrouwen en Meisjes. Als thema voor deze
conferentie werd gekozen: „Het Koninkrijk Gods
en onze Christelijke arbeid".
Over Inwendige Zending en Geestelijke Volks
gezondheid wordt gesproken door Dr. A. H u 11 e r
te Loosduinen: Gebedsgenezing door Ds. P. Vis
ser te Amsterdam: „Christelijk" Jeugdwerk door
Mr. N. Stufkens te Bilthoven; Onze taak te
genover den nood der Europeesche jeugd in Indie
door Mr. H. S c h o k k i n g te Amsterdam;
Christus onder de Batakscbe jeugd door Dr. E.
Verwiebe te Taroetoeng, Sumatra.
Prof. Dr. W. J Aalders te Groningen hóópt
dg openingsrede, Ds. P. A. E. Sillevis Smltt
te Haarlem het slotwoord uit te spreken; de korte
godsdienstoefeningen zullen worden gehouden
door Dr. P. B1 a a u w te Hemmen.
Leider der Conferentie is Dr. J, Lammerts
van Bueren te Zetten
Voor aanmeldingen richte men zich tot de Con-
ferentie-penningmeesteresse Mevrouw J. M. Groe-
neweg-Barbas, Heuvellaan 16, Hilversum.
L. J. VAN WIJK
Zün 70en verjaardag
Dat het bereiken van den 70en verjaardag voor
den Zendingsman Van Wijk een vierdag van
grooten omvang zou worden, was te voorzien. Er
had zich trouwens al een groot comité gevormd
uit de vele corporaties, waarin de jubilaris zitting
heeft. De heer van Wijk is te zijnen huize gehul
digd door den voorzitter van dat Comité, Joh.
w s, die reeds 27 jaren met den heer Van
Wijk heeft samengewerkt.
Hij zette uiteen, diens beteekenis voor de inwen
dige zending, maar vooral ook wat hij op het
gebied der uitwendige zending gedaan heeft (Bij
belvertaling, Zendingsconsulaat, Ned. Zend. Raad,
Alg Zend. Conf., Nationaal Zendingsfeest. Zen-
dings Studie Raad, Centraal Comité Depok enz.).
Tenslotte memoreerde spr. ook het belangrijke
aandeel, dat Mevr. van Wijk, in dit zegenrijke
leven gehad heeft.
Door Ds. Boeke en den heer van Marie werd
een album aangeboden met de namen van alle
medewerkers en vrienden.
Verder deede ds. Rauws mee, dat in Ver. Chr.
at. Zendingsfeest den heer van Wijk
„t eec el id heeft benoemd in de verwachting, di:
hij zijn gewone werkzaamheden in het bestuur zal
voortzetten.
Dr Onvlee van Soemba bood den heer van
Wijk namens de taalgeleerden in dienst van het
Ned. Bijbelgen, een boekgeschenk aan.
Ds, Westerman sprak als vriend en als voorzit
ter van de Alg. Kerk Commissie der Hersteld Ev.
Luth, Kerk.
De heer P. M. Legêne sprak een enkel woord
namens de Broedergemeente en de heer H. D. J
Boissevaio oamens den Zendingsstudie-Raad.
De heer W. Wagenaar, dir. van de Neder
lander. sloot de rij der sprekers met een woord
ïmens de familie.
Uitvoerig heeft de heer van Wijk de verschil
lende sprekers beaotwoord en hun mede namens
de zijnen dank betuigd.
Io den namiddag hebben velen van de gelegen
heid gebruik gemaakt om hun gelukwenschen aan
te bieden,
DUBBEL JUBILEUM
2en Paaschdag. zal de 'Herv. Evangelisatie te
Vledderveen haar zilveren jubileum vieren
met haar zal ook de voorganger de heer J.
Halsma zijn zilveren ambtsjubileum vieren. De
jubilaris is in breeden kring een populaire per
soonlijkheid wiens arbeidsveld zich uitstrekt over
Vledderman, Mussel en Jipsiogboertange. Hij is
voorzitter van de Chr. Hist. Kiesver. van de afd.
van het Groene Kruis, het Ziekenhuisverplegings-
fonds, de begrafenisvereeniging, idem van het
bestuur der Chr school en bestuurslid van tal van
vereenig'ngen en instellingen. De jubilaris die 29
Sept. 1S79 geboren werd, was eerst 7 jaar werk
zaam als Bijbelcolporteur.
Schoolnieuws.
PROF. Dr. H. F. NIERSTRASZ
Donderdag herdacht prof. Dr. H. F. Nier-
strasz, hoogleeraar in de zoölogie aan de uni
versiteit te Utrecht, dat hij 25 jaar geleden
zijn ambt aanvaardde.
Dr. HOLWERDA 25 JAAR LECTOR
De bekende Nederlandsche archaeoloog
Dr. J. H. Iiolwerda, directeur van het Rijks
museum van Oudheden te Leiden, hoopt
20 April den dag te herdenken, dat hij 25 jaar
geleden het ambt van lector in de prae-his-
torische en Romeinsche archaelogie aan de
Leidsche Universiteit aanvaardde. Holwerda
is de grondlegger van de Nederlandsche prae-
historische wetenschap te noemen. Men her
innert zich zijn belangwekkende opgravingen
op Arentsburg bij Voorburg, bij Nijmegen en
bij Vechten.
AFSCHEID PROF. DR. KERNKAMP
Prof, dr. G. W. Kernkamp, die aan het einde
van dit studiejaar wegens het bereiken van der
70-jarigen leeftijd, als hoogleeraar in de geschiede
nis aan de Rijksuniversiteit te Utrecht zal
aftreden, is voornemens 1 Juni a.s. om elf uu
afscheidscollege aan leerlingen en oud-leerlingen
te geven. Uit deze heeft zich een comité gevormd
om den scheidenden hoogleeraar te huldigen. Het
Comité heeft daartoe tot alle oud-leerlingen
leerlingen een rondschrijven gericht en hoopt, dat
oud-leerlingen, die dit niet hebben ootvangen, zich
alsnog tot de ab-actis, Me] Röntgen, Frans Hals
laan 1, Bilthoven, zullen wenden.
VEREEN. LEERAREN CHR. M.O.
De algemeene vergadering
(Slot)
De te 's-Gravenhage voortgezette algemeene
vergadering werd o.m. bijgewoond door de heeren
Prof Dr. R, Woltjer, voorzitter van den Onder
wijsraad; Dr. C. v. d. Ber, chef van de afd. On
derwijs ter gem. secr. te den Haag: Dr. R. Ren-
kema, inspecteur M.O Ds. J W. Groot Eaze-
rink, Ned. Herv. predikant te Leiden, namens der
Bond vao besturen van vereenigingen van Chr
M.O.; Mr. J. Ae. A. Lisman, vertegenwoordiger
van de Ver_ voor Chr. M O. te 's-Gravenhage;
Dr. J. Prins van Amsterdam, namens de neutrale
vereeniging voor M.O.; Dr. C. de Jong. afgèvai
cigde van de R.K. zusterorganisatie S-. Bor.dvi
•tura. Van deze afgevaardigden hebben meerderen
tot de vergadering een vriendelijk woord gespro
ken, waarvoor de voorzitter zijn erkentelijkheid be-
Op het referaat van Dr. Philip J Iden-
burg van Wassenaar over: „Ons middelbaar on
derwijs en de veranderde maatschappij", volgde
een levendige discussie. Na repliek van den in
leider slo^t de voorzitter de vergadering.
LICHAMELIJKE OPVOEDING
Op de jaarvergadering van de Ned. Chr. Ver.
voor leeraren en onderwijzers in de lichamelijk*
opvoeding, heden te Utrecht gehouden, werd door
ds. F. A den Boeft van Kralingen
lezing gehouden over het onderwerp: „Waarom is
een Christen lichamelijke opvoeding geboden?"
PRIJSVRAAG-OSSEWAGEN
Dit opschrift is minder agrarisch en meer weten
schappelijk dan het lijkt. De Zuid-Afrikaansche
Academie voor Taal, Letteren en Kunst heeft n.I.
een prijsvraag uitgeschreven voor een studie
het ontstaan, de geschiedenis en de beteekenis
van den ossewagen in Zuid-Afrika.
De daarvoor uitgeloofde prijs is 25 pood sterling,
Vóór 31 Juli 1937 moet ingezonden zijn bij den
secretaris van den Academieraad, Bus 3686,
Johannesburg.
TOELATING LAGERE SCHOOL
Bij Kon. besluit van 15 April is bepaald, dat
het eerste lid van art 1 van het Kon. besluit
van 28 Augustus 1934, wordt gelezen als volgt:
„De kinderen, die bij de algemeene toelating tot
een school voor gewoon lager onderwijs worden
toegelaten, moeten hetzij vóór 1 April, hetzij vóór
1 September van het kalenderjaar, waarin die toe
lating geschiedt, den leeft ij d van zes jaai
bereiken of bereikt hebben, al naai
gelang de klasse, waarin zij wordet
geplaatst, in de eerste of in de tweede helft
van het kalenderjaar aanvangt. Bij tusschentljd-
sche toelating moeten de kinderen dien leeftijd be
reiken of bereikt hebben, naar de onderscheiding
van den vorigen volzin, hetzij vóór 1 April, hetzö
vóór 1 September van het kalenderjaar, w
I die klasse is aangevangen."
VEREEN. VAN LEERAREN
CHR. GYMNASIA EN LYCEA
Jaarvergadering te Haarlem
De 16de ALgem. Vergadering werd Donder
dagmorgen in het Ghr. Lyceum te Haarlem
geopend door den Voorzitter Dr H. C.
Schamhardt van Zeist, die na Ps. 33 ge
lezen een openingswoord sprak en de aan
wezigen verwelkomde, onder wie Dr K.
Sprey, afgevaardigde van het Genootschap
van Leeraren van Nederl. Gymnasia. Ook
dankte hij, nu hij dit jaar moet aftreden,
zijn medebestuursleden voor de zeer aange-
ime samenwerking.
Na behandeling van enkele huishoudelijke
zaken trad Dr K. H. Miskotte op, voor wiens
lezing zooveel belangstelling bestond, dat
de leeraarskamer de schare nauwelijks kon
bevatten.
In de vacature-Schamhardt is gekozen tot
lid van het bestuur de heer E. J. van
Eekeren, leeraar aan het Chr. Lyceum te
Zeist. Na afloop der vergadering werd een
gemeenschappelijk bezoek aan de internatio
nale bloemententoonstelling „Flora" to
Heemstede gebracht.
Referaat Dr K. H. Miskotte
Spr. ging uit van het vertoog van de Ned.
Mij. van Letterkunde gericht tot de regeering
over de slechte resultaten van het onderwijs
in de Ned. taal. Hij vreest, dat men het een
voudig zal gaan zoeken in een verzwaring
van de examen-eischen en vermeerdering van
het aantal lesuren. Echter, de schuld kan
niet op het speciale onderwijs in de moeder
taal worden afgewenteld. Wat vertoond
wordt aan onkunde en ongevoeligheid is een
symptoom van do crisis onzer West-Europee-
sche cultuur.
Doceeren is, ook waar het de extacte vak
ken betreft, een hanteeren van de moedertaal
tot zuivere overdracht van gedachten. Het
voortgezet onderwijs geeft natuurlijk slechts
seperate kennis in separate vakken, maar de
éénheid .waardooi dit tocfl van verre samen
hangt met de cultuur is juist de taal. Waar
geen eerbied is voor het geheimenis van het
woord, daar is geen „Bildung" mogelijk,
daar heeft ook het gymnasium als organisch
centrum van cultuurbouw zich zelf opge-
Spreker wil van twee kanten uitgaande,
het gewicht van de taal voor den docent
trachten aan te wijzen. Hij wil eerst van
de taalfunctie bij het onderwijs gaan naar
de functie der taal in het menscheüjk gees
tesleven. En daarna dezelfde weg in de om
gekeerde richting.
Wat het eerste betreft beschouwt hij de
mee te deelen leerstof achtereenvolgens on
der vierderlei gezichtspunt, naar inhoud,
naar grens, in zijn verband met het geheel
der menschelijke kennis, als verwijzing naar
het werkelijke leven.
Klaarheid van woord-lijn, kleur en plas
tiek, het juist aanwenden .van metafoor en
fiaradox, het rechte aanspreken van den
eerling als naaste, het moet opnieuw ver
overd worden, Spr. licht het gezegde met
enkele voorbeelden toe.
Langs de andere lijn van de functie der
faal in het geestesleven naar de taalfunctie
bij het onderwijs-gaande, geeft spreker een
analyse van het dichterschap.
Geen verweer tegen de verwording onzer
cultuur zal baten, indien ons onderwijs niet
opnieuw van uit een elementair taalbesef
gevoed wordt. Toch is hiermee het eigenlijke
nog niet gezegd; dieper dan deze functie der
taal ligt in het geestesleven zelf de taal als
getuigenis aangaande de realiteit van den
geest. De ik-eenzaamheid, waarin wij bij het
abstracte denken verkeeren, is teeken en
regel van onzen afval van God. De diepste
functie van de taal is het verkeer van
mensch tot mensch, van mensch tot God.
Met zich zelf een gesprek voeren, daartoe
neigen zij, die op weg zijn naar den waan
zin. En op dezen weg zijn wij van nature
meer of min allen, zoolang Jezus Christus
ons niet bij onzen naam geroepen heeft In
de grondvorm der taal die zich in de gram
maticale structuren spiegelt, ligt een logische
functie, die nimmer zonder een zekere dub
belzinnigheid is; want er is een logica van
het denken zonder spreken, en er is een
logica van het „sprekende-denken".
Het denken en de taal
Ook het denken van uit de ik-eenzaamheid
grijpt naar de taal. Maar dan komen de
groote gevaren van het „zelfstandige" gees
tesleven aan den dag.
Van ons uit is de hoogste functie van de
taal het gebed. Gaan wij van uit zulk een
analyse van het geestesleven naar het on
derwijs, dan komt weliswaar de cultus der
taal onder verdenking; maar anderzijds
wordt het duidelijk dat met het geestelijk
leven evenmin als met het geestelijk leven
waarachtige ernst kan worden gemaakt, ten
zij men de gave van de taal deemoedig en
dankbaar, in het geloof aanvaardt als moge
lijkheid tot het verstaan ook der goddelijke
waarheid.
Spreker past dit ten slotte nader toe op
de vier kanten van de leerstof, de bepaalde
inhoud, de begrenzing, de relatie tot het
menschelijk kennen in 't algemeen en de
heenwijzing naar het werkelijke leven.
Spreker eindigt met een meer stichtelijke
peroratie.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
tot tijd. onderwijzeres aan de Herv.
School no. 2 te Hoogeveen, Mej. D. G. Fo
kinga te Tzum.
De heer A van Neutegem te Sliedrecht
benoemd tot tijdelijk onderwijzer aan de Dr
Piersonschool te Den Haag.
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr School
(hoofd F. Brouwer), te 2de Exloërmond (Wést)
de heer A. B. Nieuwenhuysen te Vlaar-
SCHOOLDAG ROTTERDAM-ZUID
EN IJSSELMONDE
De „Schooldag" voor het rayon Rotterdam-^,
en het eilaDd IJsselmonde zal D.V. dit jaar ge
houden worden te Zwijnde echt en wel op
Donderdag 16 Mei a.s, In de middagvergadering
zal Prof. Dr. L. v. d. Horst van Amsterdam
rekreeren, terwijl in de avondsamenkomst (bid
stond) Ds. M. van Grieken van Rotterdam
hoopt voor te gaan.
Examens
ACADEMISCHE EXAMENS
N.V. Rotterdamsche Boazbank
Winstsaldo 1934 74.106 (v.
82.697). Dividend 3 (onv.)
Aan het jaarverslag over 1934 van die N.V.
Rotterdamsche Boazbank te Rotteirda.m ont-
leenen wij het volgende:
Het jaar 1934 heeft niet de opleving ge
bracht, waarop velen hadden gehoopt. Het
uitblijven van verbetering in den algemeenen
economischen toestand, en de eischen, welke
het aanpassingsproces aan verschillende be
drijfstakken verder stelde, hadden tot ge
volg, dat oveir het algemeen geen uitbrei
ding aan de zaken kon worden gegeven, ter
wijl in eeniige bedrijven een verdere in
krimping moest worden geconstateerd, wel
ke dikwijls een zeer nadeedigen invloed had
op de bedrijfsresultaten.
Uiteraard heeft ook ons bedrijf die nadee-
lige gevolgen daarvan ondervonden. Trager
rouleering van het rekening-oourant-crediet,
weinig credietaanvragen, waaraan met het
oog op de aangeboden zekerheden kon wor
den voldaan, hadden invloed op den omzet
in onze rekeni ng-cou rant-afdeefl ing en op
onze rente-resultaten. Albeen tegen het einde
van het jaar konden wij nog eenige tijde
lijke credieten tot een eenigszins belangrijk
bedrag verleenen, waarvan een groot deel
thans weder is afgewikkeld.
Onze effectenrekening, waarop wij het vo
rig jaar een aanzienlijk koersverlies leden,
wees dit jaar, ten gevolge van eenige verbe
teringen op de fondsenmarkt, een voordeelig
verschil aan van ƒ20.906.29. Ons effecten
bezit had per 31 Dec. 1.1. een waarde van
ƒ567.403.04 tegen ƒ651.173.96 per 31 Dec.
1933. Het verschil is ontstaan, doordat wij
in den loop van het jaar een deel onzer
portefeuille verkochten, terwijl de voorraad
niet ter beurze genoteerde fondsen« welke in
het vorig jaar een waarde vertegenwoordig
de van ƒ125.185.90, thans een waarde aan
wees van ƒ82.516. De afdeeling effecten
zaken wees ook in het afgeloopen boekjaar
weder gunstige resultaten aan.
De gewone bedrijfswinst bedraagt
74.106.74, tegen ƒ82.697.98 in 1933. De rente
winst is ƒ14.947.11 lager dan het vorig jaar.
Daartegenover staat, dat de provisiewinst
ƒ2.932.90 hooger was en de bedrijfsonkosten
met ƒ3.422.97 konden worden teruggebracht
In verband met de omstandigheden, waar
op wij reeds in het vorig verslagjaar wezen
en mede met het oog op de waardedaling
van onroerend goed, waaruit ook voor ons
bedrijf bijzondere risico's voortvloeien, wordt
het wenschelijk geoordeeld de reserve tegen
bedrijfsrisico's belangrijk te versterken.
Voorgesteld wordt een afschrijving op ge
bouwen te doen plaats hebben van 5000, de
rekening meubilair ta handhaven op ƒ1,
evenals het vorig jaar een dividend uit te
keeren van 3 en bet restant van de winst
ad ƒ52.619.24 plus het bedrag van het vcor-
deelig koersverschil op effecten, zijnde
20.906.29 toa te voegen aan de bijzondere
reserve tegen bedrijfsrisico's, opgenomen
onder crediteuren (rekening-courant-crediet).
Do in hot vorig Jaarverslag uitgesproken ver
wachting. dat do aan de Buitendienst gegeven
uitbreiding de winstmogelijkheid ln volgende
jaren zou vergrrooten, bleek, wat het boekjaar
1931 betreft, Inderdaad juls. Zooals uit de Ver
lies- en Winstrekening blijkt, ls niet alleen de
bruto-wLnst hooger dan ln 1933. doch ook de
netto-winst kon ondanks een hernieuwde stij
ging van de post Onkosten en Afschrijvingen
eerderen. De stijging van de laatstgenoem
ds* houdt voor een deel verband met de al-
geheele afschrijving van een niet onbelangrijk
bedrag aan kantoormachines, welke vóór de in
het afgeloopen boekjaar doorgevoerde mechani
satie van onze administratie, werden aan-
Op onze Effecten-portefeuille werd oen ver-
les van 1.669.73 geleden, welk bedrag ten last©
pij waren betrokken bij één executie, waarbij
5 vordering wegens hoofdsom en rente rulm-
>ots gedekt was. Overigens kwamen zoowel
.e als aflossingen regelmatig binnen, zoodat
rta per 31 December j.l. geen achterstand
Bij hypotheken op landerijen zijn wij ndet
De balans per 31 Dec
.-.mber 1934 vermeldt als;
a: Kas en kassiers 93.361 (77.690)
effecten 567.403 (651.174): debiteuren teger
effecten onderpand 274.481 (263.044); rek.-ort
debet 2.491.804 (2.448 036): gebouwen en safe-
Inrichting 192.500 (197.500); meubilair ƒ1
(onv.); div. rekn. 18.287 (18.632): en als
Passiva: aandelenkapitaal ƒ500.000 (onv).
reserve 175.652 (onv.); leden coop. In liq. ƒ119
(154); rek.-crt oredlt 451.878 (426.220): depo
sito's 835.785 (968.426); spaarbank Boaz
1.416,619 (1.324.892): kassiers 161.517 (130.260)
hypotheek o/g 78.000 (110.000); onafgehaald
dividend 1161 (1077): div. rek. 748 (3118); di
vidend adh. 15.000 (onv.); dlv.- en tantième-
belasting 1357 (1275).
De winst en verliesrekening meldt
De M.V.Z. in 1934
Aan het jaarverslag over 1934 van de N.V.
Eerste Ned. Mij. voor Ziekenhulsverplegimg
(M.V.Z.) te Gouda, ontleenen wij het volgende:
Door de regelmatige ultb:
drijf ls de kantoorruimte onvoldoende geworden
Ofschoon feitelijk betrekking hebbend op hi
jaar 1934 willen we niet nalaten reeds nu me
ding te maken van het feit, dat we ln het begin
van het nu loopende boekjaar het op goed<
tand gelegen Hotel „Station" tegen o.l. guns-tl-
')ben a
lit pane
gebruik
Wat voorts de ontwikkeling van ons bedrijf
betreft, kunnen wij wederom op gunstige uit
komsten wijzen.
Hoewel nog tal van verzekeringen tengevolge
van de tijdsomstandigheden werden beëindigd,
Is het verheugend te kunnen oonstateeren, ds
in vergelijking mot vorige jaren het royc
mentcijfer lager, het bedrag der bruto-product
hooger was, zoodat de netto-vooruitgang b<
langrijken was <Ja.n in eenlg ander boekjaar va
onze vennootschap.
Het aantal van onze verzekerden steeg dan
ook tot ongeveer 170.000.
Doordat een groot deel van de verzekerden
hun tevredenheid over de aan hen gedane uit-
keerlaigen uiten door onze Instelling bij anderer
aan te bevelen, verwerft de coulance der M.V.Z
in steeds wijder kring bekendheid en ls onge
twijfeld de steeds toenemende productie mede
hieraan te danken.
Het schade-percentage was niet onbevredigend
en week weinig af van dat over 1933.
Uiteraard zijn per elke balansdatum nog tal
van schade-gevallen niet afgewikkeld, zoods
voor deze nog loopende verplichtingen jaarlijk
een begroot bedrag moet worden gereserveeri
terwijl eerst nadien de juiste hoegrootheid va
de uit dien hoofde te betalen bedragen blijkt.
In verband hiermede is het ons aangenaai
te kunnen mededeolen. dat op grond van intu:
schen bekend geworden gegevens kon worden
vastgesteld, dat over overige boekjaren in
dan voldoende mate werd gereserveerd, zoodat
gelijk aan uit de aan het jaarverslag toege
voegde Accountantsverklaring blijkt zonder
bezwaar een bedrag van 30.000 van de Schade-
Reserve naar de Reserve kan worden over-
Rljks-en en J. H. Struivig de Groot.
Tandarts examen, de heeren: G. Grevei
M. Kaajan, A. A. Dekker, J. W. Feitsma, P. G.
APOTHEKERS-ASSISTENT
UTRECHT. Geslaagd: Mej. A. v. d. Eyk te
Lopik; Mej. W. J. G. Swilde te Zeist; Mej. E. R.
Gosschalk te Deventer en de heer W. v. d. Berg
te Utrecht.
GRONINGEN. Geslaagd: de dames B. T, Mar-
rt, de heer j
ne stoomvaart de heer J. Pronk er
l kleine zeilvaart de heer E. Smid.
Bosch te Heemstede. Ei
afgew. 2. Gesl.F. Bakker. A. G. v d Berg, B.
P. v. Berkel, H Bosscher, J J v Eyk, D J. Kamp-
C. Lehman, R. C. Ommertng, S, Osinga, D.
De netto-wlost bedraagt 49.028.49. (v. J.
39.877), het onverdeelde winstsaldo van 1933
500.12, zoodat 49.528.61 ter verdeeling beschik
baar ls. Teneindo de financieele positie zoo
krachtig mogelijk te maken, stellen wij voor
een bedrag van 35.000 aan de Reserve toe te
voegen, waarna deze met Inbegrip van het vrij
gekomen bedrag der Schade-Reserve tót 125.000
stijgt, en de Reserve Geldbelegging met
11.669,73 te verhoogen, waardoor deze voor
'30.000 komt teboek te staan.
Daarnevens stellen wij voor aan Aandeelhou
ders een dividend van 5% (onv.) uit te keeren„
2000 noodig is, waarna met inacht-
de te betalen Dividend- en Ta.ntlème-
belastlng 677.88 als onverdeeld winstsaldo naar
boekjaar kan worden overgebracht.
Magazijn De Bijenkorf
De netto-winst Ls van ƒ1.209.983 tot
810.6-18 teruggeloopen. Do omzetcijfers
bewegen zich ook ln het nieuwe boek
jaar nog steeds ln dalende lijn. Wij
hebben getracht en zijn ook thans nog
doende, onze onkosten zooveel mogelijk
aan den lagoren omzet aan te passen.
Een dividend kan worden uitgekeerd
van 6 pet. (onv.) op de pref. aandeelen,
5 pet. (onv.) op de priorlteitsaandeolen,
6J pet (7J pet.) op de gewone aandeelen
en 6 (10) op de winstbewijzen.
De boekwaarde van de onroerende goederen
te Amsterdam, Den Haag en Rotterdam, met
inbegrip .van winkel-, kantoor- en magazijnin
richtingen en machines en toestellen, bedraagt
op 31 December 1934 11.720.013, nadat daarop
in totaal 9.112.614 ls afgeschreven.
Wij hebbeD gemeend ook dit jaar op ons ge-
ten afschrijven, oYndat wij de "motleven, welke
het vorige boekjaar daartoe geleld hebben.
Van de 4ï pet. eerste hyp. obligatieleening
per 3 December 1933 per saldo groot 5.400.000
werd ln het boekjaar 1934 perl-odlek afgelost
300.000 en vervroegd 2.600.000, in totaal
2.900.000, zoodat nog onafgelost is 2.500.000.
Intusschen hebben wij, teneinde onze rentelast
te verlichten, wederom per 1 Juli 1935 oen be
drag van 700.000 obligaties aflosbaar gesteld,
waarmede onze kasmiddelen gevoeglijk ver
minderd kunnen worden.
Sonderkonto
In de week van 15 tot en met 20 April 1935
is door de Nederlandsche Bank in totaal
oen bedrag van omstreoks.HAL800.000 ven de
op haar Sonderkonto bij de Deutsche Ver-
rechnungskasse uitstaande vorderingen, wtft
de begunstigden afgerekend.
De nummers van deze posten liepen vaS
76179 tot 76321. Het totaal bedrag van de op
het Sonderkonto uitstaande posten, die nog
niet tot uitbetaling zijn gekomen, beloopt op
het oogenblik in totaal een bedrag van om
streeks RM 56.4 millioen.
De Sonderkontoiposten- waarvoor koers»
fixeering is verkregen, zijn hieronder ba»
grepen.
NED.-IND. PORTLAND CEMENT
MAATSC HAFPIJ
In do gecombineerde vergadering van houders
van obligaties der leeningen 1918 en 1920 waren
vertegenwoordigd 18 obligaties der leening 1918
en 89 obligaties der leening 1920, zijnde een
o-nvoldoend aautaJ om een bindend besluit ten
aanzien van de aanhangig gemaakte voorstellen
het getal der
g een rechtsgeldig besluit ovea- do
zal kunnen worden genomen, ongeacht
inWoordigeride obligaties.
©Ik der leeningen betreft r..c-
2/3 deo- uitgebrachte stemmen.
SOLLEVELD, VAN DER MEER
Verlies van ƒ2.407.345 tol ƒ2.381.899
gedaald
Het verslag over 1934 van de N.V. Solleveld.
van der Meer en van Hattum's Stoomvaart Mij
te Rotterdam meldt:
De averij-grosse s.s Vechtdijk, aldus de dl ree-
h1Ur' in het afgeIo°I><3n 1aar geregeld
He^ v°orstel om de vennootschap te ontbin
den heeft in de op 15 Maart J 934 gehouden
buitengewone vergadering niet de vereischte
meerderheid verkregen. Thans geven wij op-
een zoodanig voorstel in overweging.
Blijkens de winst- en verliesrekening is het
ttl?°7?rm?s,,Vn .d6n loop van 1931 verminderd,
van 2.407.345 tot
EERSTE NED. VERZ. MIJ. OP HET LEVEN
EN TEGEN INVALIDITEIT
Voorgesteld Dividend 30% (onv.)
houders worden voorgesteld
30 pet. (onv.) uit te keeren.
Het win.stsa.ldo over 1934 bedraagt 1.643,679
Voorgesteld wordt uit de winst een bedrag van
1,009.998 aan de extra-reserve toe te voegen
Nadat de noodige afschrijvingen daaraan ont-
st|teen de vrije reserves dan tot
7.825.009 de extra-waarborgen tot 10.325.000.
iD?9.8?7r.«frtSm8t '3'651'"8 V"
Land- en Tuinbouw.
STEUNBESCHIKKING
POOTAARDAPPELEN
Aan de erkende telers en aan de erkende
handelaren van pootaardappelen zullen over
de door den Nederlandschen algemeenen
keuringsdienst goedgekeurde pootaardappe
len van den oogst 1933 uitkeeringen worden
gedaan. Uitgekeerd zal worden per 100 Kg.
goedgekeurde pootaardappelen, vallende bin
nen de maat 2680 m.M. met een maximum
lengte van 8 c..M., een bedrag, hetwelk ver
schillend kan zijn naar gelang van de klasse,
waarin de pootaardappelen door de poot-
aardappelcommissie, met inachtneming van
de classificatie door den Nederlandschen
Algemeenen keuringsdienst, werden inge
deeld,
